PUROL Gevatte Koude ij^jp J2. Zaterd. 7 Febr. 31. 54e .Irg. tweede blad. Zh omtrent de Hervormde Kerk aan 1 de Haven. door J. van der Hammen Nicï. XXV. Allereerst moet ik in mijn vorig je] een kleine fout herstellen. Ik latste daar Jan Pannebakker, één L werkzaamste leden van de socie- teit „Libertatis Arnor" en één der vu nste Patriotten van Waalwijk, op de 'It der Roomsch-Katholieken. Hij was echter Hervormd, wat mij nader „(bleken is uit de lidmaten-lijsten 'ver de laatste helft der 18e eeuw. Overigens moet ik hier betuigen, jat de meeste leden van bovenge 1 noemde sociëteit en van 't Waalwijk- sche „exercitie-genootschap" tot de aanzienlijkste families van Waalwijk moesten gerekend worden. Van de twee genoemde Wellenssen was één med. doctor, wat ook 't geval was met der beide Olifiersen. Antonic Slants werd in 1796 voor eenige jaren aemeente-secretaris en bekleedde ook kerkelijke functies. De familie Dros- saerts bezat een aanzienlijk en druk bezocht logement in de nabijheid der Haven. Pvan der Lee, een broeder van den bekenden eersten Waalwijk- schen tabaksfabrikant Reinier van der Lee (oprichting 1793), en P. Pes- sers waren gegoede Waalwijkers, ter wijl Hoogerwerff Buijs en Jan David Werther, achtereenvolgens rijksont vanger en apotheker waren. Henricus van Dijck, koopman, was van 1826 tot zijn dood in 1829 gemeenteont vanger, terwijl Jan Adolph Panne- bakker, de ziel der Waalwijksche Pa triotten, in 1796 schout werd en in 1812 als maire van Waalwijk op 64- jarigen leeftijd overleed. En wat de honoraire of buitenleden betreft, moet ik vermelden, dat Ds. Merree vermoe delijk predikant te Sprang was, dat de heer Rant, wiens nakomelingen zich later als notaris te W. hebben gevestigd, tot de invloedrijkste bur gers van Heusden behoorde, terwijl Johannes Albertus van Dijk een ge goed ingezetene van Besoijen en te vens een geestverwant van den Be- soijenschen patriottischen predikant Ds. Pieter Willem Leemans mocht genoemd worden. Eén ding is jammer: de notulen van „Libertatis Amor" geven niet aan en dus kan ik ook niet met zekerheid zeggen, waar de sociëteit was geves tigd. Ik vermoed echter bij één harer leden: Adrianus Drossaerts, in de buurt van de Haven, tegenover de fa milie Gragtmans. Op de eerste bladzijde van het no- tulen-register, even vóór de notulen, is de volgende acte ingeschreven: Wij ondergetegkendens, voornee- mens sijnde, ons te begeeven onder de societijt Libertatis Amor, opgerigt binnen Waalwijk 9 July 1700 ses en tagtigh, verbinden ons by deese op de alter plegtigste wyse ja selvs des noods onder presentatie van eeden omme ingevalle wy naar het voorlee- sen van het Reglement, door de lee- den der voorschreven societijt be raamt, mogten deficulteren daar inne te participeren, niets van de gesprek ken, in deselve societijt voorgevallen, in het gemeen, noch van den inhoude van het voorschreven Reglement in het bijsonder te sullen openbaaren, ons daartoe met de onderteekening deses expresselijk verbindende (Ge- teekend: Adrianus Jacobse Drossaerts, Joannes Albertus van Dijck, Willem Brouwers, P. van der Lee, Js. Jb. De Mcrrce, Peter Pessers). Ondanks het ontbreken van het Huishoudelijk Reglement, leeren ons de notulen toch dit weinige, dat de artikels3, 14 en 20 van genoemd regle ment achtereenvolgens handelden over de verkiezing of aanneming van gewone leden, over het lichtvaardig vloeken en over het verkiezen van buitenleden. Gelijk ik reeds vroeger heb ver meld, werden in de eerst gehouden vergadering van 9 Juli 1786 verkozen tot eersten Directeur: J. W. S. Wel lens, tot tweeden Directeur: Antonie Staats, tot secretaris: Josias Cornelis de Villeneuve. In een volgende vergadering, n.l. den 19 Juli 1786, werd in de eerste plaats besloten, ten voordeele van de sociëteit, aan te koopen 1/16 Lot in de Generaliteits-Loterijten tweede: artikel 14 van het reglement in dien zin te veranderen, dat voortaan op 't lichtvaardig vloeken, als bliksem, donder etc. indien het niet met verwenschingen gepaard gaat een boete zal gesteld worden van één stui ver, in plaats van 4, blijvende niette min het overige van het artikel in volle vigeur', en ten derde: „den twee- „den Directeur te authoriseeren, orn- „me voor rekening van de Sociëteit „bij den Raad van Braband in 's-Gra- „venhage te doen lichten copie van „seeker verbaal, tusschen den Heei „van Waalwijk en Burgers, voor wel- „gemelden Raade op den 3e Septem ber 1688 aangegaan." Hoewel het mij wegens een vrij hevige griepaandoening thans niet mogelijk is het bewuste verbaal te 's-Hertogenbosch (waar ten Rijks-ar- chieve een groot deel van het archief van den Raad van Brabant is berus tende) op te zoeken, kan ik mij toch wel voorstellen, dat hier sprake moet zijn van een accoord tusschen den Heer van Waalwijk en de Waalwijk sche burgerij betreffende de oude ste delijke privilegiën aangegaan. Op de derde vergadering, gehouden den 2 Augustus 1786, werden de vol gende punten besproken en vastgesteld a. Verplichting voor de leden, om op elke vergadering de patriottische kokarde te dragen. b. Te ontbieden de twee vader- landsche predicatien van Dom: Mar cel. c. Wegens de jaarmarkt, vallende op Woensdag 9 Augustus, de volgen de vergadering te stellen op 10 Aug. Wat punt b betreft, moet ik de op merking maken, dat met Dom. Mar cel bedoeld wordt Ds. Arnoldus Mar cel, toenmaals predikant te Rijswijk bij Andel, een der vurigste Patriotten van het Land van Heusden en Altena. Van hem is o.a. bekend, dat, toen den 10 November 1785 te Fontainebleau 't verbond was gesloten tusschen ons land en den Franschen koning Loae- wijk XVI (een verdrag, dat aan de Pa triotten gouden bergen beloofde, maar in hoofdzaak niets anders beoogde dan den Engelschen invloed hier te fnuiken en de macht der Franschen te vermeerderen) hij den Rijswijkschen ingezetenen en anderen toehoorders in blakende geestvervoering van den kansel toeriep: „Neerlands gloriezon „begint thans weer op te daagen, en „Neerlands roem, welke zoo sterk be nevelt was, begint zig te verheffen. „Daar wij door allerhande tegenspoe den bijna op den oever van onzen „ondergang gebragt waren,' mag Ne derland thans, door dit plegtig ver bond met den edelmoedigen Lode- „wijk den Zestienden, weder als een „glinsterende parel aan de kroon der „onafhankelijke Mogendheden prij- „ken". Dat de Waalwijksche sociëteit er prijs op stelde, de predicatien van Ds. Marcel te kunnen raadplegen, bewijst ons, dat - wat het verbeteren van verkeerde toestanden hier te lande en het verkeerde werken der staatsma chine betreft ook een groot deel der Waalwijksche burgers zijn heil verwachtte van de Franschen. Maar gelukkig vervielen de Waalwijksche ingezetenen niet in die schandelijke fout, die elders in ons land zoo veel voorkwam, n.l. om den Prins-Stad houder van alle verkeerdheden (die wezenlijk op godsdienstig en maat schappelijk gebied bestonden!) de schuld te geven en hem en zijn familie le beschimpen en te belasteren. Want de notulen van „Libertas Amor" ade men nergens een bitteren geest: ze zijn overal op bezadigden toon opge steld. (Wordt vervolgd). BINNENLAND, Zonder schriftelijke toestemming is eenige overname uit deze rubriek verboden. TWEE GUITEN. Fransje zit met treurig snoetje Voor zijn bordje pap. Lus niet moesje kraait hij aldoor Broertje niet hap hap. Poesje ziet klein Fransje zitten Pulkt de havermout, Boe is 't mogelijk dat klein Fransje BMr toch niet van houdt. Wip daar zit ze naast stout Fransje Likkebaardt en snort, En niet lang of beiden kijken 'n 't ieege bord. fransje ziet met groote oogen Naar den vreemden gast, Neemt hem lachend in zijn armpjes, Houd hem stevig vast. Daar komt Moeze vraagt verwonderd, Broer, waar is je pap, Poesje honger zegt hij guitig, Poesje deed hap hap. KEES VISSERS, Locht 12, Veldhoven. Bij gevatte Koude in hoofd en ledematen, Rheumatische pijnen, Griep en Influenza, Hoofdpijn. Kiespijn, Aangezichtspijn en vast zittende Hoest, gebruike men Milnhardt's Poeders. Deze .werken genezend en nemen de pijnen weg. Prijs per poeder 8 cent en in doozen van 6 stuks 45 ct. Alleen echt wanneer doos en poeders voorzien zijn van den naam Mijnhardt. Let hierop Vraag ze Uw Drogist. Van Speijck. Op 5 Februari was het 100 jaar geleden, dat Jan Carel Josephus van Speijk, Commandant van Zijner Majes- teits kanonneerbootNo. 2, te Antwerpen de lont in het kruit stak, en zijn schip in de lucht deed vliegen, ten einde te voorkomen, dat de aan hem toever trouwde oorlogsbodem in handen zou vallen van den vijand, die met schennis van den gesloten wapenstilstand daarop een verraderlijken aanval had gedaan. Deze dag is op plechtige wijze door de Koninklijke Marine herdacht in de Nieuwe Kerk te Amsterdam, alwaar de Vice-Admiraal L J Quant, commandant der marine te Willemsoord (Den Heidei) een herdenkingsrede heelt gehouden Vele marine autoriteiten waren daarbij tegenwoordig, detachementen van de Koninklijke Marine, de Marine vertegen, woordigers en vele genoodigden buiten de Marine woonden deze plechtigheid bij teneinde de nagedachtenis van den grooten Nederlandschen Zee-olficier, die Van Speijck was. te eeren. Nederland en Belgie's militaire plannen. Uit Den Haag bereikt ons de vol gende oificieele mededeeling Het bericht voorkomende in enkele Nederlandsche bladen en ontleend aan een mededeeling van eenige Belgische bladen, dat de nieuwe militaire ont werpen voor de Belgische landsver dediging het ontwerp eener bespreking zouden hebben uitgemaakt tusschen den Nederlandschen en Belgischen Qeneralen Staf, is van allen grond ontbloot. Besprekingen over deze of soortge lijke aangelegenheid hebben in geener lei vorm plaats gehad. Het Socialisme in het Zuiden. Wij lezen in de St. Jansklokken; Als we den toestand in 1930 ver gelijken met den toestand tien jaar geleden, dan krijgen wij het volgende, (waarbij we echter opmerken dat hier gegeven zijn de cijfers van het ledental der plaatselijke Bestuurders bonden, waarbij de socialistische vak- vereenigingen zijn aangesloten, iets wat echier nagenoeg geen verschil geeft) Breda 1474 1027 Eindhoven 1086 2864 Ttlburg 1112 840 Den Bosch 690 503 Wij constateeren dus sinds 1920 een teruggang van leden in Breda met ruim 400, in Tilburg met 272, in Den Bosch met 187. Alleen in Eindhoven het zal wel niemand verwonderen is er eene winst van beteekenis n.l. 1778 leden. De benoeming van den nieuwen gouverneur generaal. Herhaaldelijk zijn de laatste maanden in verschillende persorganen, zoowel hier te lande als in Indië, namen van vermoedelijke candidaten voor deiand- voogdij over N-*d Indë genoemd. Den allerlaatsten tijd fs favoriet dr. H. Colljn wiens benoeming in de Bredasche Courant van gisteren zelfs met stellig heid wordt aangekondigd. Te meest bevoegder plaatse hiernaar informee rend, werd ons intusschen verzekerd dat de berichten van dezen aard, welke den laatsten tijd de rondte doen, als prematuur moeten worden beschouwd. Ruwe Huid Ruwe Handen Ruwe Lippen BUITENLAND. Gandhi schrijft aan den onderkoning. Mahatma Qandhi heeft aan den onderkoning een brief gezonden, waarin hij dringend verzoekt een otficieel onderzoek in te stellen naar een zestal gevallen van wandaden van de politie. Als de onderkoning dit verzoek toe staat zal Qandhi dit als duidelijk bewijs van den wensch naar vrede erkennen en slappen doen om het Congres te bewegen in het aanbod van MacDonald te treden. Qandhi heeft besloten tot aan de aankomst van de gedelegeerden, die naar Londen geweest zijnjte Allahabad te blijven. Een rede van Stalin. Op het congres van vertegenwoor digers van de industrieën, welke aan den Oppersten economischen raad ondergeschikt zijn, heeft Stalin een rede gehouden ter opheldering van de voorwaarden, waaronder de in het plan—1931 geraamde toeneming van de productie bereikt kan worden. Et wordt, zeide Stalin o.m., wel eens gevraagd of het tempo niet eenigs- zins gematigd kan worden. Neen, men mag het tempo niet vertragen, maar men moet het nog aanzetten. Het tempo volhouden beteekent achterblijven. Achterblijvenden worden geslagen. Maar we willen niet geslagen worden. De geschiedenis van het oude Rusland bestond daarin, dat Rusland vanwege zijn achterlijkheid voortdurend geslagen werd. Eens, aldus Sialin, hadden we geen vaderland en konden we er geen hebben. Maar nu, nu we de arbeiders- macht hebben, hebben we een vader land en zullen zijn onafhankelijkheid verdedigen. Wij waren van 50 tot 100 jaar bij de ontwikkelde landen ten achter. Wij moeten dezen afstand in tien jaar doorrennen. Of we zullen dat bereiken ol men zal ons neerslaan. We hebben de industrie-productie in vergelijking met voor den oorlog ver dubbeld We hadden echter nog meer kunnen presteeren, als we in dien tijd er naar gestreeld hadden de productie, haar techniek, haar financieele en economische aspecten zich werkelijk te laten uitzetten. Men zegt, dat het moeilijk is, zich bij de techniek aan te passen. Er zijn echter geen vestin gen, welke het bolsjewisme niet kan bestormen. TWEE DEUGNIETEN. Beide mannen sliepen rustig, Door de haantjes niet gestoord, Maar Fidel, de groote hofhond, Had wel deeg'lijk iets gehoord. Knippend met de oogen keek hij, Dm zich heenwie Hepen daar Hé wat waren dat voor dieren, Die opeens hij werd gewaar Luisterend spitste hij de ooren, Volgde met de oogen toen, Beide haantjes, daarbij denkend "el, wat komen die hier doen En juist toen beide haantjes, Pikken wilden in het brood, Sprong opeens Fidel naar voren, De haantjes zaten weer in nood. O, wat schrokken toch de zwervers Toen Fidel zich hooren liet, Waar ze henen zouden vluchten, Nee, ze wisten 't waarlijk niet. Toen ze nog bij Moeder waren, Hadden ze daar ook misschien, Op het erf, waar Moeder woonde, Wel eens meer een hond gezien? Maar een groote, die zoo blafte, Die zoo nijdig naar hen keek, Zagen zij toch thuis nog nimmer O, wat waren ze van streek En lang tijd om na te denken, Wordt hun niet gelaten, neen Dreigend kwam de hond al nader Wou hen pakken naar het scheen^ O, hoe repten zij de vleugels 1 Hoor, daar klonk 't blaffen weer, Eu 't leek zoowaar nog harder, Woester nog dan d'eerste keer 't Wordt een wedloop, wie zou het winnen Eensklaps deed Fidel een sprong, Er er klonk een woest geluid, Dat door merg en been hen drong 1... Wordt vervolgd. Het niet verwende ventje. Het vorig verhaal was van een ver wenden jongen, nu komt er een van een echten lieven jongen die niet ver wend was; Onze kleine Adri is zeven jaar en is een echte Hollandsche jongen, niet brutaal en ongehoorzaam, dit zijn twee eigenschappen die vooral bij 'n kind niet mogen voorkomen. 'n Jongen mag echt guitig ondeu gend zijn, mag ook echte jongens streken hebben, maar moet in alles zijn ouders en die boven nem gesteld zijn gehoorzamen. En ik geloof vast dat 'n verwende jongen, ongehoorzaam en brutaal wordt, maar 'n jongen die door zijn Ouders of Oversten niet verwend wordt is niet brutaal en ongehoorzaam. Het eene voorbeeld van verwend is veertien dagen geleden geschreven, nu volgt het tegenovergestelde Toen onze Adri 'n half jaar oud was, lag hij heel rustig te kijken naar de bladeren der boomen voor het raam van de tuinkamer van Groot moeder, waar hij met vader en moeder te logeeren was. Het was Zondagmiddag en als naar gewoonte zette oom P.et zich onder het theedrinken voor de piano. Toen onze kleine logé de tonen hoorde, be gon zijn klein lipje zich tot huilen te trekken en zijn neusvleugels begonnen te trillen en daar ging zijn klein mondje open en zette het'n gehuil op dat verre van zacht was. Qrootmoeder die het dicht's bij haar kleine lieveling zat, zei tegen haar jongen: O, Piet niet doen, want het kind wordt bang van de muziek. Oom Piet was al opgehouden met spelen. Maar daar kwam moeder naar haar kleinen jongen, ging met haar gezicht bij hem liggen, sprak lieve zoete woordjes tegen hem, en toen hij zijn moeder zag en voelde hield hij cp met huilen, maar oom Piet mocht vooral niet ophouden met piano spelen. Och zei Qrootmoeder, toe Piet nu moet je het niet meer doen. O neen, Moeder zei Marie (Adri's moeder), hij mag niet zijn zinnetje hebben, hij moet overal aan wennen en vooral aan de muziek Qrootmoeder had het nu wel even toegestaan, want haar kleine jongen is lederen dag niet hier. Juist zei vader, neen moeder, hij mag ook hier niet verwend worden Een half uurtje later speelde oom Piet en moeder zong met haar zilver- heldere sopraan stem en kleine Adri is langzaam in slaap gegaan, en hij werd stil, en hij moest aan ieder vreemd geluid van het huis wennen Zoo groeide onze kleine Adri op tot een echte lieve jongen Nu moeten jullie niet denken dat dat in eens ging. O neen, luister. Hij was vijf jaar, en ging dikwijls met vader of moeder een boodschap öo*n Zoo ging hij eens op 'n keer met vader mee om in de stad een bood schap doen, en nu kreeg hij dikwijls van vader iels lekkrs. Dit wa3 een gewoonte geworden, vader had er al eens heel dikwijls over nagedacht of dit wel goed was, en hij had zich voorgenomen om het niet meer te doen, dit moest Adri ook leeren om met vader en moeder heel graag mee te gaan, ook als hij niets kreeg. Toen zij op weg naar huis waren zei Adri opeens. VaderIk heb nog geen lekkejs gehad. Neen, m'n jongen, dat weet ik wel, maar dat hoeft toch altijd niet is het wel Maar ik wil het heel graag hebben hield Adri aan. Maar nu kan vader het niet doen m'n lieve jongen. Waarom niet vader vroeg Adri. Wel m'n beste jongen dat zal ik je even zeggen, maar ik zal je eerst even een vraag doen. Waarom ga je graag met vader of moeder naar de stad, om de wande ling of om het lekkers dat je dan krijst. Toen antwoordde Adri direct zonder te denken, om het lekkers. Juist zei vader, en daarom doe ik het niet meer, want als m'n kleine jongen grooter wordt, dan zouden vader of moeder je altijd later wat moeten beloven als je een boodschap voor ons zou moeten doen, en dan moet je het in liefde en opgewektheid doen, en daarom m'n beste Adri krijg je van vader en moeder geen lekkers meer dat je op straat moet opeten. Zooals je weet heeft moeder altijd heerlijk fruit in huis en dat is de gezondste snoeperij voor 'n kind. Dus zoodra wij dadelijk thuts komen heeft moeder wel iets voor je daar ben ik zeker van. Even keek Adri boos, maar dat ging direct over, omdat hij wist dat vader en moeder deden wat zij zeiden. En Adri kreeg nooit meer snoep als hij in de stad kwam. en dat was deze lieve jongen al van heel klein afge wend. En hij stelde heel zijn vertrouwen in zijn ouders, wetende dat wat die zeiden waarheid va<. En de onderwijzers op school zien ook heel gauw wat voor 'n opvoeding de kinderen krijger. Of zfj verwend worden of niet. J. T. de H. Oplossingen van de vorige week. 1 Wie aan den weg timmert, heeft veel bekijks. 2 regenboog enschede grooter elburg noord boer oor op Straatweg Megen negen Kof fok. Nieuwe Raadsels. 1 Ik ben een spreekwoord van 26 letters. 6—7 -2—8 -21 vindtmenaan een blad 17-3-9 dient om te snijden 5—22-23 niet „arm* 4 10 14 soort teekening 12—11—24 heeft men voor het buitenland noodig 1 13—16 aanwijzend voornaamwoord 15-8 5 11 meisjesnaam 26-20 komt van de kip 25—19 voorzetsel 2 Op de kruisjeslijn van links naar rechts en van boven naar beneden komt de naam van iets te staan, dat men noodig heeft bij het verzenden van een brief, enz. medeklinker k'.eedingstuk Dultsche fabrieksstad tegenovergestelde van .eerste" xxxxxxxxx het gevraagde woord xxxxxxx huisraad xxxxx zit aan de vingers xxx telwoord x medeklinker x xxxxx xxxxxxx XXX

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1931 | | pagina 5