I HEERENBMI tweede blad. 0e zachte en getuige rooktabak f 30. Zaterd. 11 April '31. 54e Jrg. I is omtrent de Hervormde Kerk nan de Haven. Toestand dier Kerk rond 1800. door j. van der Hammen Nicz. XXXIV. Thans moet ik eerst melding ma- jen van eene publicatie van het De- rtementaal Bestuur van Brabant ■0 26 Juni 1804, welke ik, om den jjHe der belangrijkheid en wijl zij ]k een eigenaardig licht werpt op ongeduldige, maar zeer begrijpelij- e verwachtingen der Roomsch-Ka- olieken, gedeeltelijk moet afschrij- ven: jlet Departementaal Bes uur van Iraband allen den genen, die deze zul- hn lien of hooren lezen, salutdoet It weten: By ons de zoo lang verwagte aan- fchryping ingekomen zijnde, die doet dat het Staats-Bewind dezer Re- publiefr eene gemotiveerde voordragt 'pcrlangt, opzigtelijk eene algemeene aolicatie van het constitutioneele be- Lel van gelijkheid, omtrent de Las- J m Vrijdommen van alle kerken a kerkerhuizen in de Bataaf sche Re pliek, mitsgaders het voorzichtig tpgen dier applicatie, tot wering jir misbruiken, welken daaruit an- i0ns zouden kunnen proflueeren; 0e aanschrijving, die schijnt aan te luiden, dat men eindelijk bedagt zal ■jjn, om de Dissenters en daar onder mmamentlijk de Roomsch Catholij- ie ingezetenen, welken vijftien zes- Hinde deelen van ons Departement iiMaken, ten aanzien der verpondin- jtn en andere Lasten, uit derzelver Itrkschuren en kerkenhuizen tot liertoe betaald, van eenen drukken- èn tast te ontheflen, door dezelven Ie lang gedragen loois 't dat wy, ter voldoening aan mrschrevcn salutaire aanschrijving, ëonneeren, gelijk wy ordonneeren ty deze: Ten eersten. Dat alle godsdienstige nootschappen in dit Departement, ieder voor hunne Gemeente, binnen veertien dagen na publicatie dezer, an het gemeentebestuur der steden ra plaatsen, waaronder dezelven res- arleeren, zullen opgeven: a. Welke •jtbouiven tot uitoeffening van hun nen godsdienst, inwoning voor hunne Pastoren, Predikanten of andere ker- 'Wijke Leeraren, mitsgaders kosters, mfozers, voorzangers of andere ker kelijke beampten, door dezelve Ge motes worden gebruikt of bezeten; cn op hoedanige. wyze die aan hun zijn toegekomen; alsmede urelke en hoe- danige re'èele Lasten, 20en, 40en of andere Penningen uit en van dezelven vóór 1795 en tot hiertoe zijn en wor den gebruikt of bezeten; en op hoe- danige wijze die aan hun zijn toege komen; alsmede welke en hoedanige mie Lasten, 20en, 40en of andere Penningen uit en van dezelven voor 1795 en tot hier toe zijn en worden ktaald. b. Alzulke opgaaf, als bij a. is vermeld, mede te doen, binnen den- tiven tijd, van de goederen tot onder houd der Armen van de bijzondere demeentes of kerkgenootschappen ge flecteerd. Ten tweeden. Dat de voorschreven opgaven bij de gemeentebesturen in- jekomen zijnde, dezelven zullen exa- mineeren en daarbij zoodanige aan merkingen en elucidatien voegen, als zy noodig zullen oordeelen, en alzoo binnen drie weken na publicatie de zer, aan dit Bestuur inzenden, enz. (De publicatie was geparapheerd P. E. de La Court, voorzitter, en getee- kend Vogelvanger). De lezer zal wel reeds vermoed heb ben, dat na deze publicatie, die de verschillende besturen arbeids ge noeg verschafte, voorloopig niets kwam van de reparatiën aan de pa rochiale kerk; en zoo gebeurde het, dat de rentmeester der geestelijke goederen in een brief, dateenende van 4 December 1804 en gericht aan Adrianus Vermeulen, notaris te Waalwijk en tevens lid van het Her vormd kerkbestuur, kon gewag ma ken van een wezentlijk gevaar, dat omtrent den toren der kerk mogt plaats hebben. Of werd met dat ge vaar vermoedelijk ook bedoeld, dat er veel kans bestond, dat de toren aan de. burgerlijke gemeente zou moeten worden afgestaanIk durf het nier beslissen. Zeker is het echter, dat er, op het punt van herstellingswerken aan de kerk en den toren veel verwar ring heerschte, en dat bijvoorbeeld de heer A. Quirijns, rentmeester der Am- bachtsvrouwe van Waalwijk, van zij ne meesteres den last had, uit des- zelfs tienden niet mede te contribu- eeren tot onderhoud van de kerk en den toren; wat haar natuurlijk zeei kwalijk werd genomen. Intusschen was Napoleon 1) keizer der Franschen en aldus de voornaam ste persoon van Europa geworden, die zijn machtigen invloed ook hier te lande zoozeer deed gelden, dat ieder naar zijne pijpen moest dansen.. Den gezant der Republiek te Parijs, Schimmeljyenninck, gaf hij in het be gin van 1805 bevel een nieuwe Staats regeling te ontwerpen. Ingevolge deze derde constitutie kwam Schimmel- penninck, onder den naam van Raad pensionaris, aan het hoofd der Ba- taafsche Republiek. Met bijna vorste lijke macht bekleed, wist hij geduren de zijn kortstondig bewind o.a. twee voorname zaken in 1806 tot stand te brengen: 1. Het ontwerpen van een kadasterdat als grondslag moest dienen voor het heffen der grondbe lasting over het gansche gemeenebest 2. de uitbreiding der onderwijs-wet van 1803. De vierde constitutie van Juni 1806 maakte Lodewijk Napoleon koning van Holland. In 1807 werd dit nieuwe koninkrijk in 11 departementen ver deeld (Drente zelfstandig verklaard en Oost-Friesland bijgevoegd), aan welker hoofd Landdrosten stonden. Men verwarre dit woord drost niet met het begrip drossaard. Een dros saard was een rechterlijk persoon, die als zoodanig aan het hoofd stond van slechts enkele gemeenten (di strict, districtschouten dan tevens de functien van schout of maire uit oefende in de hoofdplaats van zulk een district. Een landdrost was een machtiger persoon: hij bestuurde een geheel gewest, maar oefende niet de rechtspraak uit. Onder koning Wil lem I zijn in de plaats van de Land drosten. de Gouverneurs gekomen. Korten tijd nadat voor de eerste maal de Evangelische gezangen te Waalwijk en natuurlijk ook op de meeste andere plaatsen van het land waren ingevoerd 2) en Philippus Ver hagen Metman (18071839) predi kant was geworden, was een kwestie gerezen tusschen de burgerlijke ge meente en het Hervormd kerkbestuur De eerste had in strijd met de pu blicatie van 1800 twee kerkmeesters aangesteld, zonder de Hervormde ge meente daarin te hebben gekend. Het natuurlijk gevolg hiervan was het op stellen van een, door Commissarissen en kerkmeesters onderteekend, re quest, gedagteekend December 1807 en gericht aan den Minister van Eere- dienst, Mollerus, waarin het kerkbe stuur zich ernstig beklaagde, dat, niettegenstaande de parochiale kern niet staat in de politieke superinten- dentie van het gemeentebestuur en dus de aanstelling van kerkmeesteren moet worden vrijgelaten aan de Her vormde gemeente, genoemd gemeen tebestuur toch de vrijheid had geno- j men twee kerkmeesters te benoemen; verzoekende adressanten daarom ver nietiging van die benoeming. Het daarop den 29 December gege ven antwoord gaf den requestranten te kennen, dat hun verzoekschrift met de bijlagen zou worden gezonden aan den Landdrost van Brabant, ten einde met terugzending daarop te dienen van consideratie en advies, en dat de benoeming der kerkmeesters in state (in status quo) en dus voorloopig van kracht zou blijven, totdat op het ver zoek der requestranten zal zijn gedis poneerd. Met dit bescheid moest de Her vormde gemeente zich voorloopig te vreden stellen. (Wordt vervolgd). ECHTE FRIESCHE 20 -50ct. per ons alle A an teekeningen 1). Wyl de Bonaparte's in zoo nauwe betrekking met ons land gestaan heb ben, lijkt het mij niet ongeschikt, hier j iets meer omtrent hen mede te deelen. j Het adellijke geslacht Bonaparte stamt j uit Italië, vanwaar een tak zich reeds in j de 16e of 17e eeuw op het eiland Cor- sica vestigde. Een afstammeling hiervan was Karet Bonaparte, gehuwd met Ma- ria Letitia Ramolino, uit welk huwelijk !e Ajaccio 8 kinderen werden geboren, j foseph, geboren 7 Januari 1768, Napo- eongeboren 15 Augustus 1769, Lucien geboren 1775, Elise, Louis, geboren 2 September 1778, Paulina, Carolina en Ier óme, geboren 1784. Om nu over de verdere kinderen maar te zwijgen, dienen wij te weten, dat Na poleon, de tweede zoon (en desondanks als hoofd der familie beschouwd), later keizer Napoleon I van Frankrijk, eerst huwde met Josephine de Bauharnais, weduwe van den in 1794 onschuldig ge- guillotineerden burggraaf Alexander de hauharnais. Met haar eigen naam heet te zij Marie Josèphe Rose Tascher de la vagerie en was den 23 Mei 1763 op het iland Martinique geboren. Zij had bij lien burggraaf twee kinderenEugenius -te Bauharnais, geboren 2 September 1780, later onderkoning van Spanje, en 'lortense de Bauharnais, geboren 10 September 1782, later koningin van Hol- 'and. Die twee stiefkinderen beschouw de Napoleon geheel als eigen kinderen en bewees hun vele weldaden. Later, in 1810, toen zijn huwelijk met losephine kinderloos was gebleven, liet bij zich van haar scheiden, en her trouwde Navoleon I met Maria Louise >an Oostenrijk, bij wie hij één kind ver wekte: Napoleon Frans Karei Joseph, ^eboren 19 Maart 1811, eerst veelal ko- uing van Rome genoemd en later meer bekend onder den naam van hertoa van Reichstadt, die den 22 Juli 1832 te Schönbrunn kinderloos overleed en be- "chouwd werd als Napoleon II. Keizer Napoleon I, die, geliik men weet, in 1821 Is balling op St. Helena is gestorven, leeft dus geen wettige nakomelingen na gelalen. Zijn broeder Louis, gewoonlijk ge noemd Lodewijk Napoleon en wegens 'ijne kreupelheid niet zeer eerbiedig '>>n lammen koning'bijgenaamd, die van 1806 tot 1810 koning van Holland is ge weest, trouwde met Napoleon's stief- 'ochter Hortense de Bauharnais, waar- uil o.a. werd geboren Napoleon Louis, de latere keizer Napoleon III, die in 1870 afstand van den Franschen troon noest doen en in 1873 in Engeland over- 'eed. Diens eenige zoon Napoleon Euaè- ne. verwekt bii keizerin Eugenia, en be schouwd als Navoleon IV, sneuvelde in 1879 in Zuid-Afrika. Van Napoleon's jongsten broeder Je nnie schijnen nog afstammelingen te leven. 2). De ho,oge kerkveraadering heeft n 't voorleden jaar (1806) vastaesteld, dat de Evangelische gezangen bij elke openbare godsdienstoefening niet alleen kunnen, maar behooren gezongen te worden. Het herderllijk schrijven der Svnode(n) van Juli 1807 moest op den eersten Zondag in November van predikstoelen worden afgelezen. Nog altijd bestaat onder de Hervorm den eenige strijd over het al of niet zin gen der gezangen in de kerk. Sommigen dwepen er mede en anderen staan er vierkant tegenover. Ik voor mij, met mijn bot verstand, kan maar niet inzien, wat kwaads er in kan schuilen, den Al- machtigen, Schepper van hemel en aar de, behaTve met psalmen, ook met an dere geestelijke liederen te verheer lijken. GEMEENTERAAD. HEUSDEN. Gemeenteraadsvergadering van 8 April. Aanwezig waren met den Voorzitter alie leden. I. De notulen der vorige vergadering werden vastgesteld. 2 Mededeeiing van ingek. stukken, a. Ontvangstbericht van Ged. St. van de opnieuw van kracht verklaarde ver ordening 178 der Gem. wetb. Verslag van de Commissie tot wering van schoolverzuim over 1930; c Verslag van den toestand der gemeente over 1930; d procsverbaal van kasopne. ming bij den Gtmeente—ontvanger en de Administrateur van het Vleesch- keuringsbed'ijf, waarbij alles in orde werd bevonden*; e. besluit van Ged Staten tot goedkeuring der wijzingen in de Gem, begrootingen van 1930 en 1931 en f uitnoodiging van het school bestuur der avondteekenschool tot bij woning der tentoonstelling op Zaterdag 11 April. Deze stukken werden voor kennisgeving aingenomen. 3 Benoeming van een stembureau. Tot leden werden benoemd Wet houder Verhoeven (Weth. De Haan stelde zich niet beschikbaar) en het lid Maassen. tot plaatsverv. de leden Stap en Schmiehusen. Allen aanvaard den hun benoeming. 4 Benoeming van de schattings— commissie voor de Rijksinkomsten- belasiirg wegens periodieke aftreding van de heeren: G v. Everdingen, H Verhoeven, A. J. v. d. Kolk en j. de Mol. De aftr. leden werden allen her benoemd. 5 Verzoek van H. van Strien om vermindering van pacht aan gemeente grond met voorstel van B. en W. Tot heden goed voor particulieren een huurprijs van 6 cent per M2, zoo. dat v. S moet betalen f 35 5. 't Voorstel van B en W was dat bedrag te verlagen tot 4 cent per M2. Lit werd goedgekeurd. Hierna kwam het voorstel van B en W. om ook andere huurders in dit voorrecht te doen deelen, zooals de heeren Jonkers en v d. Pol, waarmee de raad zich kon vereenigen. 6. Verzoek van H. Kuijpers om kwijtschelding van huur voor een stukje gemeentegiond nabij het Lommerbosch. De Voorz zei, dat K. daarvoor f 5 per jaar betaalde, doch dat de Gem. het een tijd had gebruikt als bergplaats voor keien, zoodat B. en W. voor stelden K. te onth ff;n van betaling. Hiermede ging de raad accoord. 7. Bezwaarschrift van A. v. Dijk, alhier tegen aanslag in het vergunnings recht. De heer v. D. is aangeslagen naar een huurwaarde van f 110 per jaar, zoodat hij moet betalen f 30 vergun- nlngsrecht. (Het minimum is f 25). Met het oog op de malaise verzoekt hij op dat minimum te worden ge bracht. Volgens den Voorziiter wilde de deskundige huurwaarde schatter inlich tingen hebben omtrent het debiet van v. D. Daar deze geen bescheiden kon loonen, meende de schatter, gerechtigd ie zijn den aanslag te handhaven. B. en W. stelden daarom voor af wijzend op 't verzoek te beschikken. Het lid Stap vond vermindering billijk. Het lid Schmiihusen wilde verzoeken alsnog gelegenheid te geven om binnen een halfjaar aan te toonen dat zijn debiet werkelijk veel was ver» minderd, waarmede de Voorzitter niet accoord kon gaan,'daar de belasting loopt over den voorbijen tijd en niet over de toekomst. Het lid Metselaar kwam nu met een voorstel om f 25 te iaten betalen In stemming gebracht werd hef aangenomen met alle stemmen, uitgezonderd die der Wethouders. 8. Vaststelling kohier riooibeiastirg over 1931. Dit kohier is op de gewone wijze vastgesteld op f 1003 Hiertegen had het lid Metselaar bezwaar. Deze wilde een progressieve heifi g. daar de arbeiders en de middenstand volgens htm het meest getrofLn worden. De Voorzitter deelde mede dat progressieve htlfi ig wel kan, b.v. bij inkomsten, doen dat dit bezwaarlijk gaat bij de rioolbelasting en dat bovendien allen evenveel van de rioleering prcfi eeren. Hi] stelt daarop voor dat de heer Metselaar tegen den volgenden keer komt met een afgerond voorstel, wat deze accepteert. Hierna werden nog een paar inge komen verzoeken behandeld en wel; Verzoek van de commissie voor steun aan het Blindeninstituut „St. Odiiia" om een subsidie. Hoewel B. en W. 't groote nut der instelling erkennen, stelden z!j voor afwijzend te beschik ken, wat dan ook gebeurde. Evenzoo werd een verzoekschrift van den Raad der gemeente Arnemuiden inzake het vak lichamelijke oefening op de Lagere School, welk vak het platteland op hooge kosten brengt, waarom graag vrijstelling zou worden verkregen, voor kennisgeving aan genomen. Verder kwam in behandeling een verzoek van den Bond van Keur meesters van den Vleeschkeurings* dienst, om de jaarwedde van den hulpkeurmeester te verhoogen. De Voorzitter verwachtte bij inwilliging als gevolg ook een verhooging der wedde van den keurmeester en dat terwijl de Vleeschkeuringsdiensi over 1930 reeds een nadeelig slot heeft van f 232.325 Het verzoek werd dan ook voor kennisgeving aangenomen. 9. Wijziging der gem. begrootingen der begrooting van het Vieescnkeurings- bedrijf over 1930. De Voorziiter noemde enkele posten welke op de begrootingen moeten worden bijgeschreven, b.v. voor schrijf— en kantoorbehoeften, verlich ting, vleeschkeuringsdienst etc. Het voorstel werd goedgekeurd. Hierna deelde de Voorzitter mede, dat naar aanleiding van het verzoek van het lid Metselaar, om de bediening der straatverlichting beurtelings aan ieder der installateurs op Ie dragen, vcigens de PNEM niet wenscheiljk werd gevonden, daar deze alles liever in ééi hand zag. Rondvraag. Het lid Metselaar zag graag op den hoek Sterrestraat—O, H Eind een hardsteenen paal aangebracht. De Voorzitter zei, dat als men de ver- Maar opeens daar klonk een stem, En daar zagen zij een stok. |a, een heeie dikke knuppel, Werd gestoken in het hok. (Wordt vervolgd.) Zonder schriftelijke toestemming is eenige overname uit deze rubriek verboden. TWEE DEUGNIETEN. In het slroo dat op den grond lag, Zaten zij daar warm en zacht, V«ilig konden zij er blijven, Naar zij meenden, heel den nacht. Spoedig vielen zij in slaap nu, zij rustten heerlijk uit. Maar daar klonk in hun nabijheid, Een verschrikkelijk geluid. 'I Was een draven en een loopen, hi een schreeuwen van belang, Och, wat waren onze haantjes, Weer opeens verschrikt en bang. vlogen ze op en zagen jj' gevaar steeg nu ten top. Nee! dichtbij een beest verschijnen, Met een vreeselljk grooten kop. E" dat beest kwam. hevig knorrend, Heel brutaal in 't hok gestapt. En de arme haantjes werden Door zijn pooten haast vertrapt. En het dier was nauw'lijks binnen Of daar kwamen, o, wat schrik, Nog tien andere aangeloopen, Kleiner, maar ook rond en dik. En die liepen met hun moeder, Al maar knorrend heen en weer. En de arme haantjes zagen, Heelemaal geen uitkomst meer. Hulploos fladderden zij beide, In het rond, nu hier, dan daar. Om als 't kon nog te ontkomen, Aan hef dreigende gevaar. En zij botsten telkens weder, Tegen een der dieren aan Die, als was bet om te plagen, Voor de opening gingen staan. Door zijn eigen roekeloosheid bijna gevangen. Daantje Muis had in zijn leven, al wat angsten uitgestaan, maar zoo erg als op het oogenblik dat dit verhaal begint, was hij er toch nog nooit aan toe geweest. Zwart de Kraai had hem by het puntje van zijn staart, maar het was Daantje toch onmogelijk los te komen. Hij kon er niet eens over nadenken, of het hem veel pijn deed zoo moest hij al zijn aandacht er op concentreeren, dat hty zich stevig vast hield aan de kanten van het holletje, waarin hij juist wilde verdwijnen, toen Zwart nog net kans had gezien, hem bij zijn staartje vast te gtijpen. En Zwart trachtte hem met alle macht uit zijn holletje te trekken. Die arme Daantje verkeerde werkelijk in doods gevaar, want op het oogenbltk, dat zijn pootjes hem niet langer konden vasthouden, zou Zwart hem te pakken hebben en met zijn scherpe snavel al heel gauw verscheurd en opgegeten hebben. Steeds voelde Daantje, na iedere nieuwe ruk hoe langer hoe minder steun, ja, werkelijk, zoo'n angst had hg nog nooit uitges'aan. Toen opeens trok Zwart weer ex'ra hard en Daantje, die zich niet meer kon hou den, vloog met een vaart het holletje uit. Doch de schok van het loslaten was zoo hevig geweest, dat Zwart op zijn rug viel, daardoor zijn snavel opende en Daantje vloog met wijden boog over zwart heen een eind verder in de sneeuw. Hij behield zijn tegen woordigheid van geest en nauwelijks hadden zijn pooijes de sneeuw geraakt of hij holde zonder een enkele seconde te verliezen, naar het atdere holletje, dat daar vlak bij was. Intusschen was Zwart opgekrabbeld en zag zijn buit ontglippen. Hij ging, halt vliegend, half hollend Daantje achterna, doch zag niet, dat een groote havik, een aartsvijand van Zwart het heele drama had aangezien en nu trachtte zich van Daantje meester te maken Daantje wist echter niet hoe gauw hij zou trachten te verdwijnen Zwart die de havik heelemaal niet had gezien, be merkte opeens, dat iets hem achierop kwam en hij verdubbelde zijn snelheid. Maar de havik wilde het eerst zijn, zoodat Zwart hem in den weg stond O, o, wat waren die vogels toen boos op elkaar en het gevolg was, dat zij een verwoed gevecht begonnen. Het duurde slechts heel kort, of de veeren vlogen in het rond en zij waren Daantje allebei in hun boosheid ver geten. Daan'je bleef natuurlijk niet kijken naar den zfl>op van den strijd want dat interesseerde hem hoege naamd n<et. Zoodra hij zijn holletje had gevonden, verdween hij Nadat de vogels eindelijk uitgevochten waren, keken wij rond naar Daantje en moes ten nu tot de ontdekking komen, dat zij geen van beiden een lekker harje zouden krijgen. Daanq'a liep nu vlug door een paar onderaardsche gangen naar zijn nestje, waar zijn vrouw, Nancy ai ongerust op hem zat te wach«en en vroeg h m, waar hij al dien tijd geweest was. Hij vertelde haar nu in kleuren en geuren wat hem overkomen was en nadat hij geëindigd was, zei zijn vrouw; Ja, Daan'je, maar het is ook je eigen schuld, wie gaat er nu als er sneeuw ligt overdag zoo maar naar buiten". Doch er klonk dankbaarheid in haar stem dat haar man aan zoo'n groot gevaar ontkomen was. JOHNNY Eindelijk kwam hij thuis. Hij smeet de achterdeur met een vaart open, zoodat die tegen den muur aanvloog. Dat bracht hem weer wat tot bedaren en voorzichtig keek hij even om het hoekje om te zien. wie er in de keuken was. Maar dat viel meeDe keuken was leeg. Hij hoopte, dat de ongeluk ken voor dien dag afgeloopen zouden zijn en door dit eene gelukje brak zijn lach weer door. Ja, eigenlijk was het wel idioot geweest zooals hij daar op het erf van Jaap gevallen was en hij kon zich niet indenken, waarom hij zoo nijdig op hem was geworden, want hij zou immers ook gelachen hebben, als Jaap zooiets was over komen. Al heel gauw verdween zijn heele boosheid en lustig fluitend liep hi] nu het huis door op zoek naar zijn moeder, die druk aan het weik was. EEN SPECIALIST. Op een boerderij was de motor van de dorschmachine stuk en niemand daar in het dorp zag kans hem te repareeren. De boer liet ten slotte een JS95 v—-va» it --

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1931 | | pagina 5