Be Bh li lopMI en
Zes flBonnemenisTDoneemoopsiellingen
70. Woensdag 2 Sept. '31. 54e Jrg.
tweede blad.
n
ne Lederindustrie Is in den loop der
aatste 30 jaren, ook sterk gemechani
seerd Aanvankelijk scheen onze leder
„dus'trle wat bij het buitenland ten
achter te blijven, in dit opzicht. Men
ileei wat langer aan oude beproefde
methodes hangen, Men spiegelde zich
aan tal van mislukkingen. Maar nadat
de moderne looimethoden allengs beter
waren gefundeerd, wierp onze industrie
rich met des te meer kracht op de
invoering der moderne looiwljzen. In
£en betrekkelijk kort tijdsbestek
heeft in de lederindustrie, een ware
omwenteling plaats gehad. Het gaat
hier niet alleen over de invoering van
mechanische bewerking, doch over zeer
ingrijpende en grondige veranderingen
In het eigenlijke looiproces
De behoefte aan leder, die tijdens
de mobilisatie optrad, bevorderde dit
proces. Ook hier werd deze toestand
ie baat genomen om de bedrijven
financieel 'en technisch op zoo hecht
mogelijke basis te stellen. Het is mede
hieraan te danken dat de lederindustrie,
ondanks den vrijen leder-import, de
geweldige na oorlogsmoeilijkheden en
de ups and downs, die in het laatste
decennium in dit zeer speculatieve vak
plaats vinden, te boven is gekomen,
resp. er niet aan is ten onder gegaan
Ook de lederindustrie ondergaat al
de moeilijkheden, die de huidige econo
mische verwarring met zich brengt.
Enorme prijsdaling van haar waarde
volle grondstof en niet minder van het
product. Verminderde afzet in het
binnenland wegens slapte in de schoen
industrie. Sterk bemoeilijkte export
Maar toch is de positie krachtig In
vergelijking met den toestand in vele
andere Europeesche landen, waar
groote debakels, juist in deze industrie
plaats hadden. Aangezien de leder
industrie eerder kapitaal—intensief is,
wordt zij niet in die mate als de
schoenindustrie gehandicapt door lagere
productiekosten in het buitenland. Des
lc meer beangst is zij echter voor
Inflatie—verschijnselen. In 1923 heeft
zij dan ook, een proef moeten door
staan, zóó zwaar, ais waaraan zij,
onbeschermd, geen tweede maal zou
mogen worden blootgesteld.
De Lederindustrie is sterk Interna
tionaal. Er is geen land ter wereld,
vanwaar zij geen grondstoffen Impor
teert. En ook in ieder heeft ondanks
alle tolmuren een belangrijke inter
nationale handel plaats. Het product
Is, wat dit betreft .beweeglijker" dan
b.v. schoenen. Dit ligt aan den aard
van het product of beter gezegd, van
de diverse en talrijke producten die
er in leder bestaan.
Het is de Nederlandsche (men mag
bijna zeggen de Brabantsche) leder
industrie gelukt, een betrekkelijk sterke
positie in dezen internationalen handel
In te nemen. Niettegenstaande de uit
voer van leder zich vrijwel tot Euro
peesche landen beperkt (de uitvoer
naar de Vereenigde Staten dietn 1928
en 1929 ca. vier miliioen gulden per
laar beliep, ging in 1930 wegens ver
hoogd Invoorrecht iot 2 miliioen terug)
bedroeg onze totale lederuitvoer in
1930 nog ruim 21 000 000 gulden
Het uitvoersaldo bedroeg bijna zeven
miliioen gulden. De ligging van ons
land is gunstig voor den aanvoer der
hoofdzakelijk overzeesche grondstoffen.
De producten onzer lederindustrie ge
nieten in binnen- en buitenland een
uitstekende reputatie. Ook hier worden
de gevolgen der malaise sterk gevoeld.
Ongetwijfeld wordt in vele gevallen
met verlies gewerkt. De tarievenpoli
tiek van vrijwel alle andere landen
belemmert een verdere krachtige ont
wikkeling onzer lederindustrie. De
vrije import maakt de verhoudingen
op de binnenlandsche markt uitermate
scherp.
Vooruitzichten.
Omtrent de vooruitzichten voor onze
industrieën, valt moeilijk ieis positiefs
io zeggen. De gang van zaken wordt
rechtstreeks door den wereld—crisis
beïnvloed en wie kan zeggen hoelang
de algemeene malaise zal aanhouden
of zelfs in welke richting de toestand
zich vooreerst zal ontwikkelen. Men
kan moeilijk zeggen, dat er in dit op
zicht reeds lichtpunten vallen waar te
nemen.
Maar wel mag men aannemen, dat
wanneer er een algemeene verbetering
intreedt, onze schoen- en lederindustrie
sn ook de in dit district gevestigde
gtootere ondernemingen van ander
wrakter, zich die verbetering ten nutte
zullen kunnen maken.
De industrie is gezond. Wij beschik
ken over goede inrichtingen voor vak-
en handelsonderwijs. Onze arbeiders-
bevolk'ng (het argument, dat de Ne
derlandsche arbeider niet geschikt zou
zijn voor industrieelen arbeid heeft
ook al afgedaan) is geschoold, orde
lievend en voor haar taak berekend.
De vraag is nu maar of de econo
mische „Umschwung" niet zóó lang
op zich zal laten wachten, dat de
industrie bloedarm wordt. Door onze
handelspolitiek zijn wij kwetsbaarder
voor invloeden van algemeenen aard
dan menig ander land (verhoogde
import, verlaagde exportEn al kan
onze Regeering den wereldcrisis niet
opheffen, zoo meent men toch dat zij
de gevolgen daarvan voor bepaalde
industrieën kan verzachten.
Wat dan ook eenigszins somber
stemt, is de eeuwige strijd om de
handelspolitiek in ons land. Werkelijke
vrijhandel zou voor ons land zeker de
voordeeligste toestand zijn. Maar waar
zijn de teekenen, die wijzen op een
kentering in het buitenland Wanneer
een land als Frankrijk zegt „Vrijhandel
deugt niet voor Frankrijk" dan kunnen
wij onmogelijk zeggen „Eenzijdige
vrije invoer is goed voor Nederland".
Nu de argumenten aan zakelijke
motieven ontleend, hebben uitgediend
baseert men zich op de theorie. Men
zegt .Kapitaalexport is goederenexport"
ofwel „goederenimport is goederen
export" maar ook deze theorie houdt
geen rekening met de complicaties der
praktijk.
Qeen land kan natuurlijk uitvoeren
zonder in te voeren. Maar moet de
invoer daarom per sé aan den uit
voer voorafgaan Al stellen wij het
buitenland nog zooveel „Nederlandsche
koopkracht" ter beschikking, hetzij in
den vorm van ieeningen, of van goe
deren—import, het zal van onze dien
sten daarom nog niet gebruik maken,
indien onze schepen zijn verouderd of
de tarieven te hoog zijn en onze pro
ducten van landbouw en industrie niet
het koopen waard zijn. In het betere
geval, zal het buitenland zich ook de
noodige „Nederlandsche koopkracht"
verschaffen zonder dat wij het eerst
geld leenen of op groote schaal eind
producten en halffabrikaten impor
teeren.
Laat de uitvoer het doel zijn, de
invoer komt dan wel van zelf. Maar
juist door de tolmuren worden onze
producten te duur of brengen onze
producten te weinig op om loonend
te zijn.
Wanneer wij dan het buitenlandsche
product b.v. schoenen, hier binnen
halen, verzwakt men de positie der
industrie daardoor opnieuw ook op de
binnenlandsche markt.
De toestand is in dit opzicht zeer
veel slechter dan vóór 1914 en wel
geschikt om een (anders gemotiveerd)
optimisme sterk te temperen.
Vroeger kon men in het algemeen
spreken van vrijhandel met beperkin
gen, nu is het eerder „verboden invoer
met beperkingen".
Nu is dit wel eigenaardig: Terwijl
in de enkele vrijhandelslanden die er
nog zijn, een zeer sterke minderheid
is (of is het wel een minderheid?)
die meer bescherming wil, verneemt
men in de protectionistische landen,
van het bestaan zelfs, eener vrijhandel
partij, bitter weinig. Wij zullen waar
schijnlijk weinig succes hebben wan
neer wij tegen het buitenland zeg
gen „Breek de tolmuren ai", wanneer
wij zelf niet van plan zijn, ze een tikje
hooger op te trekken.
Ik wijdde over de handelspolitiek
eenigszins uit, doch de positie onzer
gewestelijke hoofdindustrie wordt er
zoodanig door beheerscht, dat men
aan deze factor wel degelijk een ruime
plaats moet toekennen, bij het beoor-
neelert der vooruitzichten.
Zou echter, ondanks alles, de hoop
niet Ijdel blijken, dat eerlang een ver
betering zal intreden, tn den alge-
meenen economischên toestand, als
ook op het gebied der handelspolitiek,
dan zal Nederland op het gebied van
schoen- en lederindustrie, een voor
aanstaandeplaats in de wereld innemen.
HEBT U INTERESSE voor de
in CONCERTGEBOUW, Den Bosch.
Vraagt zonder verplichting prospectus aan of vervoegt U om
inlichtingen aan 't Bureau van dit blad.
Bij voldoende deelname extra autobus-verbinding.
Optredende Gezelschappen:
KON VEREENIGING NED. TOONEEL 2 x - N V. HET SCHOUW-
TOONEEL 2 x N.V. CENTRAAL TOONEEL.
N. V. ROTTERDAMSCH HOFSTADTOONEEL.
O. N. VAN LOON.
Voorz. K. van Kooph. en Fabr.
v. d. Langstraat.
VERVOLG
PROVINCIAAL NIEUWS.
Diamanten bruiloft.
Wij gaven in ons vorig nummer
nog 't verslag van de huldiging dooi
den voorzitter van 't buurtcomité, den
heer J. \an Ierse] en de smaak
volle koffietafel-, die door de dames
zoo uitmuntend was verzorgd.
Nadien kwamen zeer vele personen
de jubilarissen complimenteeren, o.m.
de Edelachtb. heer burgemeester, de
ZeerEerw. heer pastoor v. Riet met
zijn drie kapelaans, wethouder Eibers
en familie en zeer talrijke particulie
ren, waarbij het jubelpaar vele ge
schenken werden aangeboden.
Tevens kwamen zeer vele felicita
ties en telegrammen binnen.
Na den middag maakte het heele
feestvierende gezelschap in de beste
stemming een rondwandeling. De
beide oudjes werd een keurig diner
aangeboden, waarna zij per auto een
rondrit maakten door Waalwijk.
De belangstelling nam tegen den
avond steeds meer toe en toen de
lichten ontstoken waren vooral de
transparant met de teekeningen dei
beide oudjes aan de Grootestraat gaf
hierbij een zeer mooi effect stonden
honderden aan den dijk en in de
Goudmijn de komst van de Lieder
tafel „Oefening en Vermaak" en van
de Harmonie St. Crispijn af te wach
ten. Tegen half negen arriveerde de-
eerste om de jubilarissen een serena
de te brengen. Nadat enkele nummers
op zeer verdienstelijke wijze gegeven
waren, trad de nieuwe voorzitter der
liedertafel, de heer Th. Festen, naar
voren om de jubilarissen met hun
zeldzaam feest geluk te wenschen.
Hij wees er op hoe heide oudjes al
die 60 jaren tevreden hadden geleefd,
hoewel zij niet rijk met aardsche goe
deren bedeeld waren en hij hoopte
dat de jubilaris, vischliefhebber als
hij is, nog menig voorntje zal mogen
verschalken. Met een lang leve de
familie „de Spin" eindigde spreker,
waarna de liedertafel dit laatste nog
eens ferm bekrachtigde.
De heer J. v. Iersel dankte hierna de
liedèrtafel „Oefening en Vermaak" en
gaf hen de beste wenschen voor de
toekomst.
Direct hierna kwam de harmonie
opdagen, om aanstonds enkele pittige
nummers in te zetten. De heer F. Pas
sier feliciteerde de oudjes namens
de R.K. Werkl.-Vereen. en wenschte
hen nog een lang en gelukkig samen
zijn met kinderen en kleinkinderen.
De voorzitter van 't feestcomité
dankte hierna de harmonie.
De buurtgenooten trokken hierna
naar de zaal „Musis Sacrum", waar
een feestavond gegeVen werd. Het liep
al gauw aardig vol en vooral toen de
familie „de Spin" overkwam, begon
er de stemming in te komen. Om on
geveer 10 uur kwam ook de jubilaris
even een kijkje nemen. Het krasse
oudje werd natuurlijk met veel
vreugde ontvangen en menig „lang
leven" werd hem toegewenscht. Het
ging er hier zeer gezellig naar toe,
geen wonder dus dat het sluitingsuur
gauw gekomen was. De meesten be
gaven zich hierna naar de feesttent
bij de woning der fam. van Delft op
den Dijk om daar de feestvreugde met
de familie te deelen.
Ook Zondag is er nog volop feest
gevierd ter eere van de oudjes; het
was toen echter een intiem familie
feest. Tot zeer laat bleef men gezellig
bijeen en door voordrachten en mu
ziek werd de feeststemming er in ge
houden.
Het feest, dat den oudjes en hunne
familie bereid is, zal hen ongetwijfeld
nog lang in 't geheugen blijven. Het
was in elk opzicht een prachtig ge
slaagde en keurige feestviering van
het begin tot het einde. Een dank
woord past daarom wel aan het
ijverige feestcomité onder leiding van
den voorzitter, den heer J. v. Iersel,
dat de feestviering zoo uitstekend
heeft op touw gezet en dat daarnaast
ook gezorgd heeft de zorgen van het
diamanten paar voor de verdere ja
ren zooveel mogelijk te verlichten.
Enkele winkeliers hebben nog te
recht gemeend ook het hunne tot het
welslagen van 't feest te moeten bij
dragen; naast de gift der firma Jamin
gaf de heer Pulles-Heesbeen een
groot aantal gebakjes en de heer
Jos. Slaats het noodige roomijs,
terwijl de Elem, die de geheele elec-
trische verlichting aanbood, met eere
mag worden genoemd.
Schietwedstrijd
pr. P. van Brunschot 91 p.; 4e pr. H.
Nouwens 90 p.; 5e pr. W. de Leeuw
89 p.; 6e pr. H. van Beurden 89 p.;
7e pr. P. Musters 87 p.; 8e pr. L. van
S Eethen 86 p.; 9e pr. J. Eijkenbroek
85 p.; 10e pr. C. v. d. Aa 85 p.; lie
pr. J. v. d. Griendt 76 p.
i In een gezellige bijeenkomst, waar-
bij de plaatselijke leider een opwek
kend woord tot de leden sprak, had
dix-ect na afloop de prijsuitreiking in
een der lokalen van de R.K. W. V.
plaats.
Bijz. Vrijw. Landstorm.
Uitslag van den Zondagnamiddag
gehouden onderlingen schietwedstrijd
van den Bijz. Vrijw. Landstorm, al'd.
Waalwijk.
Schex-pschutters
le prijs F. Smolders met 99 pun
ten; 2e pr. A. Gadella 96 p.; 3e pr. G.
Duijvelaar 92 p.; 4e pr. P. Wijkmans
92 p.; 5e pr. A. de Rooij 92 p.; 6e pr.
J. C. van Oostrum 89 p.; 7e pr. L.
Dekkers 87 p.
Schutters le en 2e klas
le pr. J. Schapendonk met 94 pun
ten; 2e pr. L. Schapendonk 92 p.; 3e
40-Jarig Huwelijksfeest.
Morgen zal 't echtpaar Peer Colijn
en A. Borstlap, wonende in het
Kerkpad alhier, zijn 40-jarig huwelijks
feest vieren.
Peer die zich reeds jaren geleden
als zandschipper hier vestigde is een
zeer bekend type aan de Haven; geen
wonder dan ook dat de buurtgenooten
de hoofden bijeen hebben gestoken
om hem en zijn echtgenoote dit feest
tot een onvergetelljken dag te maken
Er wordt in 't Kerkpad een aardige
versiering aangebracht, terwijl een
eerepoort wordt opgericht.
Morgen vroeg om 10 uur zuilen
enkele buurtgenooten de jubilarissen
een passend geschenk aanbieden,
terwijl de dag verder natuurlijk in
gezellige feeststemming zal worden
doorgebracht.
Jubileum fa. Verwlel.
De fa C. Verwiel, electrlsche drukkerij
alhier, vierde gisteren onder groote
belangstelling haar 25 jarig zaken-
jubileum. Zeer velen kwamen de
familie Verwiel hunne gelukwenschen
aanbieden, terwijl anderen schriftelijk
een blijk van belangstelling gaven.
Ook een 10-tal prachtige bloemstukken
getuigden van belangstelling in dit
zilveren jubileum.
Hoofd der School.
Tot hoofd der St. Petrusschool is
aangesteld de eerw. broeder Serafinus
van Heerlentot hoofd der St.
Theresiaschool de eerwaarde Zuster
Florentia van Nijmegen.
„De criticus In 't hol van
den Leeuw".
Lezing van Rijthoven.
Zondagmiddag le 12 uur werd de
tweede lezing der .O.O.Q."-reeks
gehouden, waarbij ditmaal als spreker
optrad dhr. van Rijthoven, journalist
te Tilburg.
Na een kort openingswoord van
den leider der vereenlging den heer
H. van Engelen ving de spreker zijn
lezing aan met een hartig woordje
uver de Brabantsche gemoedelijkheid
die vaak ontaardt in een zekere lafheid,
wat op zijn beurt weer verklaard kan
worden door de eeuwenlange onder
drukking der Zuidelijke gewesten. Er
moet een strijd gestreden worden om
tot 't idealisme te komen en in dien
strijd moeten de kunst-beoefenaars in
de voorste gelederen staan. Het devies
van den kunstenaar, zegt spr., moet
zijn de verheffing van 't leven. Het
leekentooneel moet In alle opzichten
aan 't noodige prestige winnen, want
als we het leven op een hooger plan
willen brengen, moeten we erkennen
dat er aan de tooneelbeoefening nog
heel wat mankeert.
Al te zeer ontbreekt op het tooneel
nog maar de ernst, men verzuimt in
't tooneel 'n ernstige zaak te zien.
Werkelijk goede tooneeldillettanten zijn
dan ook zeer schaarsch, voor velen is
de ondeskundigheid het grootste
struikelblok. Er wordt van 'n tooneel-
speler wel degelijk ontwikkeling ge
vergd en zonder deze moest men
feitelijk geen lid eener tooneelver-
eeniging worden. Uil eigen ervaring
weet spr. dat de weinige ontwikkeling
der spelers voor hen 'n groot struikel
blok is; dit is misschien trouwens
ook wet de reden waarom 't tooneel
In inteilectueele kringen nog zoo
weinig ontzag heeft.
Deze weinige belangstelling opvoeren
is broodnoodig en daartoe moet in de
eerste plaats de hoofdoorzaak hiervan
worden vermeden't gebrek aan
persoonlijke beschaving en ontwikke
ling van den dillettant in 't algemeen.
De tooneeibeoefenaar zal zich dus op
de eerste plaats ontwikkeling moeten
bijbrengen. Aanleg blijft natuurlijk
wel hoofdoorzaak, maar is niet vol
doende, men moet met dezen aanleg
weten te woekeren en juist dat doen
de dillettanten nog te weinig. Veel te
veel ontwikkelt men z'n talent te een
zijdig en onder ondeskundige leiding.
Als voorbeeld neemt spr. de spreek
wijze die dikwijls ergerlijk is om aan
te hoorenop dit punt moet de
schrijver natuurlijk altijd iets aan den
speler overlaten en deze laatste moet
spreken zooals de persoon die hij
voorstelt in 't dagelijksche leven zou
doenhij moet zich in dien persoon
kunnen inleven.
Verder laakt spr. het theatrale in de
houding van sommige spelers op het
tooneel het te weinig meeleven, ook
wanneer een ander spreekt. Men moet
eenvoudig doen alsof men in de werke
lijkheid stond en het publiek moet men
geheel wegdenken.
Ook aan de keuze van 't te spelen
stuk bezondigen vele clubs zich meer
malen, men neemt b.v. stukken die
bestemd ztjn voor 't beroepstooneel.
Het is in deze beter zich op zijn
eigen terrein te blijven bewegen en
de stukken te spelen die voor amateurs
geschreven zijn. Doch al deze factoren
zijn naar spr.'s meening terug te
brengen tot het groote hoofdgebrek:
te weinige ontwikkeling.
Moeilijk is ook 't zoeken van een
geschikte leider, die door ontwikkeling
en begaafdheid een heerschende
positie kan innemen.
Als middel tot verhooging van de
ontwikkeling van den dilletant bepleit
spr. het houden van onderlinge debat
avonden, declamatie-wedstrijden, veel
en hardop lezen van goede lectuur,
dikwijls sprekers en declamators laten
optreden.
Tenslotte geeft spr. nog den raad:
doe niet mee aan persoonsvergoding,
blijft eenvoudig, eenvoud is 't ken
merk van 't ware. Vrees geen critiek,
wees ervan overtuigd dat het leeken
tooneel veel beter gediehd is door
ernstige critiek dan door ongemeende
en onverdiende lofuitingen.
Met een woord van hulde aan de
vereeniging „O.O.O." voor 't baan
brekend werk dat zij verricht voorde
opvoering van 't dilletantenspel besluit
spr. zijn lezing, die met een flink
applaus werd beloond.
Na een korte pauze droeg spr.
enkele fragmenten voor uit eigen werk.
Koninglnnefeesten
Vereeniging mOranfehuis".
Ter voorkoming van misverstand
wordt nog medegedeeld dat alle
kinderen van de lagere scholen aan
de kinderfeesten zullen meedoen, dus
ook die kinderen, welke nog geen 6
jaar oud zijn en toch reeds school
gaan. Deze worden ingedeeld bij de
kinderen van 6 jaar.
Dus alle schoolkinderen Zaterdag
middag om 2.15 uur aanwezig aan de
Burg. v. d. Klokkenlaan om aan de
wedstrijden te kunnen meedoen en
mede te dingen naar de fraaie prijzen.
Deze prijzen en de uit te reiken ver
snaperingen zuilen vanaf morgen
Donderdag te bezichtigen zijn voor
een der etalageramen van de zaak
Jos de Folter, Grootestraat.
Door omstandigheden moet het uur
van aanvang iets later worden gesteld,
2,15 uur aan de Burg. v, d. Klokken
laan.
Het programma van de Liederiafel
wordt nog aangevuld met als no, 2
Het Geuzenvendel op den thuismarsch
(v. Wamel).
Voor den rondgang met muziek
door de stad na afloop van 't concert
zullen even vóór den aanvang vanaf
de muziektent lampions met kaarsen
en draagstokken worden uitgereikt.
Route van den rondgang:'
Markt—Qrootestraat—Mr. v. Coolh-
straat—Burgem. v. d. Klokkenlaan—
Stationsstraat—Qrootestraat tot Put
straat vandaar terug naar de Markt
waar de stoet wordt ontbonden.
De kinderen moetenlzich tooien met
oranje en rood-wit blauw en de inge
zetenen worden verzocht te vlaggen.
Des avonds zal de Markt worden
verlicht en op de Markt zullen ver-
sieringen worden aangebracht.;
Wij willen gaarne voldoen aan het
verzoek van 't Bestuur van „Oranje
huis" en de ingezetenen aanmoedigen
zooveel mogelijk deel te nemen aan
den feestdag van a.s. Zaterdag.
Vooral de kinderfeesten kunnen een
aardig nummer vormen, als de deel
name zooveel mogelijk algemeen is
en ook op andere wijze kan men z'n
belangstelling toonen.
Koninginnedag v m. Baardwijk.
In aansluiting op de reeds in ons
vorig nummer gepubliceerde program
ma's van de viering van Koninginne
dag in de andere deelen onzer gemeen
te laten wij hieronder het programma
volgen dat de vereeniging „Oranje
Boven" te v m. Baardwijk voor a.s.
Zaterdag heeit vastgesteld:
2 uur n,m. Zamenkomst van alle
schoolkinderen. Voor de jongens aan
de R.K. Bijzondere jongensschool voor
de Meisjes aan de R.K. Bijz. Meisjes
school.
Daarna wordt gemarcheerd naar de
muzieknis, alwaar door de jongens en
meisjes gezamenlijk gezongen wordt.
