lïil HET ZUIDEN
vandaar da.fi
overa
wordt!
F^TiivanWijck
IES
:n
III
■II
■II
■II
fc" erg vermoeid,
p., d"r'den ze niet klagen,
Tn"a. het avondmaal,
en in de kooi zij lagen,
MEUBELMAGAZIJN AAfoALWIJK
Wr' ii Zaterdag 26 Sept. '31. 54e Jrg.
tweede blad.
Ier
'ng
19.
lieverd
ONS WEEKPRAATJE.
Toen in 1914 de Europeesche leger-
hten na jaren van voorbereiding
L eindelijk .sterk genoeg waanden
het risico van een verderen wed-
'"■ijil in bewapening niet aandurfden,
,'loeecn ze ferm op elkander in en zóó
S,iajj dat de strijd naar algemeene op-
ntting niet langer dan zes weken
kunnen duren. Dan zou het geld
zijn. Maar het geld bleef vloeien,
hoewel niemand begreep, hoe de fi-
tincieele goochelaars de truc in el-
taar zetten. Vier jaren duurde de
[tijd. Twintig millioen dooden vielen.
De „Wapenstilstand van Novem-
1918" heette het einde te zijn van
bloedige en hartstochtelijke avon-
lllir waarin Europa zich had ge
stort'. Maar de wereld bleef ontred-
groote stukken Duitsch gebied
Heven bezet, het verwachte na-oor
herstel bleef uit en de wereld
voelde, hoe de oorlog eigenlijk nog
veld voortgezet met allerlei duistere
methodende oorlog woedde nog
kardnekkig op politiek-militair, maai
vooral op economisch en financieel
lerrein.
Toen kwam de gedicteerde Vrede
m Versailles als definitief einde van
in wereldoorlog. Het bleek een illu-
De oorlog werd voortgezet langs
iJijn en Roer en er ontstond een wor-
g om de financieele oppermacht,
de onthutste menschheid wera
«gedeeld, dat men den oorlog aan
kt liquideeren was
Daar zijn we tot heden mee bezig
(tbleven, zonder dat het werkelijke
nde in 't zicht kwam.
We kregen Dawes- en andere
ïbuldregelingen. Ze heetten: het ein-
Itvan den oorlog.
Conferenties werden gehouden in
itnève het einde van den oorlog.
In Locarno het einde van den
iseor
Den Haag het einde van den
«log.
wereld werd gelukkig gemaakt
ut een Kellogg-pact. Er zou „nooit
uer oorlog" zijn, maarhet ein-
van den jongsten oorlog was er
«g niet.
De oorlog in de loopgraven had di-
i «te menschenlevens geëischt, maar
1 geniepige voortzetting van den
1 trijd op economisch en financieel
terrein, zaaide gebrek, leed en kom-
ner in de huisgezinnen van millioe-
a,TOor wie geen werk was en geen
brood. Zestig zelfmoorden per dag,
egt de statistiek van heden. De ooi-
is voortgezet mèt en öm het goud
-goud, waaraan het bloed zit van
astin|'ivereldellende.
.Frankrijk en Amerika zijn op het
Jgenblik de overwinnaars. In die
»den zijn nu twee derden van den
pld-goudvoorraad vergaard.
h eindelijk) nu worstelt de wereld
eindstrijd van den oorlog.
partijen hebben zich intusschen
'lang anders gegroepeerd.
Het geslagen Duitschland en het
machtige, oorspronkelijk overwinnen-
Albion hebben zich vereenigd in
nood, ja, alle volkeren kruipen
Hjeen om zich te beschermen tegen
Ie twee eindoverwinnaars: Frankrijk
Amerika, waarheen door de finan-
goocheltoeren de wereld-goud-
«I
/AAI
ins It
z. ent
Haver
EN,
NZ.
rbaar
rend
1.
en«li:
jletf
ikkerU
i Tl#
voorraden zijn weggespoeld.
Naar de pottende Franscheu, die
hun welvaart zelfs niet met eigen
kinderen willen deelen! En naar de
Amerikanen, die immer twee Goden
hebben gekend: de dollar en den God
in de Hemelen, voor zoover Die laat
ste hun dienstig kon zijn om aan de
eerste godheid meer glorie te verlee-
nen.
De eindstrijd van den wereldoorlog
gaat nu gestreden worden onder de
zelfde uiterlijke omstandigheden, als
waarmee hij begon: gesloten beurzen.
Nog heeten Frankrijk en Amerika
overwinnaars. Maar nu gaan we het
einde beleven van alles en hopelijK
gaan we nu komen tot een beter her
begin. Het besef zal worden herboren
dat de wereld in haar geheel een ietsje
kan weg hebben van een aardsch Pa
radijs, maar dat de wereld nimmer
in haar geheel een hel kan zijn, met
slechts een paar paradijsachtige vlek
jes er op. Een paradijs temidden van
een hel is onbestaanbaar.
Nu nog een kort woordje over iets
anders, iets eigens, iets verheffends
van nationalen bodem.
Ernstige tijden in de geschiedenis
wekten steeds grootsche ideeën en
krachtige daden. Ons landje is daar
omtrent vermaard. Hebben we b.v.
niet een Piet Hein gehad, die de dui
ten veroverde, toen we daar zoo'n be
hoefte aan hadden?
Thans, in onze benarde omstandig
heden hebben we een Minister van
Financiën, die voor Piet Hein niet on
der doet, als het aankomt op het
ggaren van gelden.
In Zaandam wonen nijvere men
schep die hun best doen om de wel
vaart in hun streek te handhaven.
Tegen brand b.v. Ze brachten uit vrij
willige bijdragen geld bijeen en koch
ten er een motorspuit voor. Daar wil
den ze nu eventueele branden mee
gaan blusschen.
Maar de fiscus zeials je met die
spuit buiten durft te komen, dan
moet je wegenbelasting betalen. Als
de gemeente zoo'n ispuit bezigt, is die
vrij van belasting, maar als jullie de
gemeente wilt ontlasten en de kosten
liever zelf draagt, dan moet zulke ge
meenschapszin als weeldeobject wor
den belast. En anders laat je den
boel maar branden in de Zaanstreek.
De Minister heeft den fiscus in het
gelijk gesteld.
Het is niet alleen aan de Zaan,
waar de molens draaien; in Den Haag
weten ze óók wat een (malle) molen is.
Het was uit de millioenen-nota te
concludeeren, dat de kostbare Zuider
zeewerken voorloopig zouden worden
opgeschort. Uit nadere mededeelingen
van den Minister blijkt intusschen
dat het huidige tempo voorloopig nog
tot het einde van 1932 zal worden vol
gehouden. Dan is de groote afsluitdijk
gereed. Men zou daarna beginnen met
de inpoldering van de Zuidelijke ge
deelten der Zuiderzeegronden, maal
ais gevolg van de tijdsomstandigheden
dus uit kapitaalsbesparing, zal men
zich nu eerst met de inpoldering van
het Noordoostelijk deel gaan bezig
houden, tenzij 's lands financiën in
zoo'n benarde positie zouden geraken
dat men het werk voorloopig geheel
moet laten rusten.
Het is angstwekkend om ha te gaan
hoeveel millioenen er buiten alle ra
mingen om in de Zuiderzee verdwij
nen.
In 1914 werden de kosten van den
afsluitdijk met alle bijkomende wer-
OE NIEUWE MARGARINE
ff
Zonder schriftelijke toestemming is eenige overname uit deze rubriek verboden
DE WONDERREIS VAN
KNIP EN KNAP.
°en werden Knip en Knap,
«et ruim aan het werk gezet.
°°r de matrozen werd,
eeds goed op hen gelet.
jj'l was werken, werken daar,
hard ais ze maar konden,
,r al de kisten goed,
«et ruim geborgen stonden.
ll [oen de avond viel,
werken was gedaan,
R.." konden Knip en Knap,
a8t niet meer blijven staan.
Joen klaagden zij hun nood,
Ik hTÜP zei»Hoor eens Knip,
Het u dat het anders was,
61 ben op een schip.
Ik kon vanavond haast,
Niet staan meer op mijn voeten,
En als wij langer nog,
Zulk werk verrichten moeten.
Dan." „Ja, wat dan vroeg Knip
„Wat zou je dan beginnen?
Zou jij een middel heusch,
Nog weten te verzinnen,
Om ongemerkt heel stil,
Het schip nog te verlaten?
En al kwam je van het schip,
Wat zou het je nog baten
Geen land is er te zien,
Zoover ais je kunt kijken,
En zwemmend kun je nooit,
Van hier den wal bereiken."
„Weest stil!" sprak Knip, „ik zal
Je daad'lijk eens wat zeggen,
ik heb een plan bedacht,
Dat ik je uit zal leggen".
(Wordt ywrolgd).
ken geraamd op 60 millioen.
In 1924 werd er een nieuwe raming
gemaakt en wel voor de afsluiting
alleen van het deel afsluitdijk Wie-
ringen-Friesche kust. De nieuwe ra
ming werd gesteld op90 millioen.
In 1928, nadat men eenige practi-
sche ervaring had opgedaan, raamde
men de kosten voor nog steeds het
zelfde werk op 128 millioen, met de
bijkomende kosten in het belang van
de landsverdediging en den steun aan
de visischerij meegerekend, op 160 a
170 millioen.
Zoo stegen dus de oorspronkelijk
geraamde kosten van den afsluit
dijk alleen van 60 op 170 millioen.
Maarde zaak is nog niet gereed,
het kan méér worden!
De inpoldering enz. van de Wie-
ringermeergronden werd in 1924 op
37 millioen aan kosten geschat; het
zullen er minstens 60 millioen wor
den.
Jammer, dat de regeering geen na
der beraad heeft gewild vóór tot vol
ledige afsluiting van de Zuiderzee
werd overgegaan. Want de verdere
inpoldering zal misschien de taak
worden voor een nageslacht, terwijl
het huidig geslacht nu vrij nuttelaas
millioenen in de zee laat verdwijnen
en deze ontoegankelijk maakt voor de
visch, die een mate van welvaart
bracht aan een nijvere kustbevolking.
Een bevolking, die nu bovendien met
millioenen moet worden gesteund.
Voor het komende jaar althans is
weer een millioen méér op de begroo
ting uitgetrokken voor uitvoering der
Zuiderzeesteunwet.
DRAlSltlA-vAN-VALKEMBURG'S--
c- A ••jLEVTRTRZ
LEEUWARDEN
Kamer van Koophandel
en Fabrieken voor de
Langstraat.
RAAMSDONK.
Beknopte beschouwing van den toestand
der arbeidersklasse In het afgeloopen
jaar, vergeleken met dien van 't vorige
jaar of van vorige jaren.
De toestand der arbeidersklasse was
in 1930 minder gunstig dan in 1929,
ofsch#on niet slechter dan in vroegere
jarendoch voornamelijk in 't laatste
kwartaal van 1930 is die toestand in
ongunstigen zin gewijzigd.
In verschillende bediijven, als b.v.
het landbouwbedrijf, bestond geen
voldoende werkgelegenheid in deze
gemeente; evenmin voor de grond
werkers, rietsnijders en polderjongens
in den Biesbosch, waar, tengevolge
van de malaise in de rietmattenindustrie
en in het griendbedrljf, weinig grond
stoffen werden gehaald of gesneden.
Toch bestond er in de gemeente wel
eenige werkgelegenheid, n.l. door den
bouw der brug bij Keizersveer, waar
tengevolge van de korte vorstperiode
in den afgeloopen winter, geregeld kon
worden doorgewerkt.
Buiten de gemeente bestond ook niet
veel werkgelegenheid, daar de plaatse
lijke correspondenten der arbeids
bemiddeling op de eerste plaats voor
hun werkloozen zorgen.
Toch bevinden zich nog enkele
arbeiders uit deze gemeente in het
Noorden des lands en zijn aldaar
werkzaam by de Zuiderzee—werken.
Een twintigtal grondwerkers werd
geplaatst te Loosduinen, alwaar zij
werkzaam zijn bij den aanleg van
tuinen.
De algemeene malaise en economi
sche crisis, die zich voornamelijk op
het laatst van 1930 openbaarde, deed
zich in niet geringe mate gelden op
de arbeidersklasse alhier, en was mede
oorzaak dat op het laatst van dat,jaar
KOOPT U JBI3
De geschiedenis van Je stad.
Een heele prettige bezigheid voor hen,
die over een Kodak beschikken is de
vuigende. Iedereen wil van zijn stad
of dorp zooveel mogelijk weten en
overal mee op de hoogte zijn. Maar
als je later volwassen bent geworden
zijn er heel veel aardige herinnerin
gen vergeten Om dit nu te voorkomen
gaan we een geschiedenis van je woon
plaats aanleggen. Het is heelemaal
niet noodig, dat daarvoor een dure
album wordt gekocht, we kunnen dat
heel eenvoudig doen met een dik
schrift.
We beginnen met den naam van
onze woonplaats erboven te schrijven,
maar netjes, want we zijn van plan
dit schrift ons heele leven te bewaren,
dus het moet er heel verzorgd uitzien.
We gaan er nu op uit en nemen
kiekjes van de oudste gedeelten van
onze woonplaats, eenige van de oudste
huizen en als het mogelijk is een paar
van de alleroudste inwoners liefst in
hun dagelijksche kleeren. Zoo nemen
we lederen keer een iets nieuwere pe
riode, totdat we eindelijk komen aan
een- straat die b.v. nu nog oud is,
maar waar over een paar maanden de
werklieden asfalt gaan leggen, of een
brug, die verbouwd moet worden of
een huis waarvan je weet, dat het af
gebroken wordt en zoo kun je door
gaan. Het gebied is natuurlijk zoo on
uitputtelijk, dat het niet mogelijk is er
een volledige beschrijving van te ge
ven. Dan je kennissen die je op het
oogenblik hebt.
Heb je nu een zeer groot aantal
foto's by elkaar, dan gaan we ons boek
inrichten. Bij iedere foto, die wy er
in plakken, zetten wy wat zy voor
stelt, waar het is, wanneer enz. enz.
Ook bij de porti etten van onze ken
nissen is het aardig er by te zetten
den naam, waar we ze hebben leeren
kennen, onder welke omstandigheden
en als wy er lange jaren vrienden mee
biyven, steeds oudere portre'ten in
het boek te plakken met bijschrift.
Natuuriyk niet elke maand een, maar
b.v. ieder half jaar, anders wordt het
ook een veel te kostbare geschiedenis.
Het meest moeten wij er den nadruk
op leggen, dat het de geschiedenis
van onze woonplaats moet worden en
niet van ons tehuis. Daarvoor maken
wij liever een ander schrift, wat dan
meer voor familie en kennissen van
belang is, terwyi de geschiedenis van
onze woonplaats ook later voor vreem
delingen heel interessant kan zyn.
Nu, ga dus aan den gang en
zoek vooral de mooie en interessante
punten uit maak ook die typische
oude hoekjes, waar eigeniyk niemand
aan denkt.
Oplossingen van de vorige week.
1
Als de kat van huis is,
spelen de muizen de baas.
2
België
Evert
Lien
Qui
In
E
3
Zevengebergte.
Nieuwe Raadsels.
1
Ik ben een spreekwoord van 29
letters
het aantal werkloozen alhier betrekke
lijk groot was.
Het correspondentschap der arbeids
bemiddeling verleend desgewenscht
steeds de noodige medewerking voor
plaatsing van werkzoekenden.
De correspondent hield daartoe ge
regeld zitting op het raadhuis eiken
dag van 9 12 uur v.m. en eiken
Woensdagnamiddag bovendien in het
voormalig gemeentehuis op het Dorp
van 2—5 uur.
Sprang—Capelle. De economische
toestand der gemeente was over het
geheel niet gunstig, zulks vooral ais
gevolg van den minder goeden gang
van zaken in verschillende takken van
het land— en tuinbouwbedrijf.
Was de landbouw—oogst over het
geheel goed, de prijzen der producten
waren van dien aard, dat de resultaten
van het bedrijf zeer ongunstig waren.
Ock van het tuinbouw—bedrijf waren
de pryzen der producten zoo laag, dat
iet bedryf nauweiyks loonend is ge
weest.
De resultaten van den hooibouw
waren slecht. Ook hier was voldoende
opbrengst, doch kon van de producten
evenmin een voldoende prijs worden
gemaakt.
De resultaten van het weiden van
ong en ander vee waren goed, die
van de melkerij, als gevolg van de
age pryzen der zuivelproducten, minder
gunstig.
Voor wat den handeldrijvenden
middenstand betreft bracht 1930 geen
verandering. Verwezen wordt daarom
naar hetgeen terzake in vorige versla
gen is vermeld.
De in de gemeente aanwezige fabrie
ken (schoenfabrieken) werkten vry
regelmatig. Alleen in de laatste maan
den van het jaar kwam daarin ver
andering en moesten verschillende
bedry ven tydelijk geheel of gedeeltelijk
worden stopgezet.
Het aantal ingeschreven werkloozen
bedroeg op het hoogste punt 97
vorig jaar 49).
De verhouding tusschen werkgevers
en werknemers was goed. Conflicten
kwamen gedurende het verslagjaar
niet voor.
Ten aanzien van de behoefte aan
verkeersmiddelen wordt verwezen naar
tietgeen in vorige verslagen is vermeld.
Waalwijk. De schoen- en leder- |T
nijverheid en de bedry ven, die daarmee
verwant zyn, blijven voor deze gemeente
de hoofdbronnen van bestaan vormen.
De toestand in deze branches kon in
de eerste helft van het verslagjaar nog
vry gunstig genoemd worden. Daarna
werd deze gaandeweg slechter, terwijl
de malaise—verschynselen op het laatst
van het jaar vrij ernstige vormen aan
namen. Werkloosheid op groote schaal
kwam evenwel niet voor, doch vrij
veelvuldig waren de gevallen van
verkorten arbeidstyd en gedeeltelijke
werkloosheid. De afzet was in 1930
niet vlot, terwyi over het algemeen
een scherpe prysconcurrentie viel waar
te nemen, welke o.a'. mede haar oorzaak
vond in den afnemenden export door
belemmerende maatregelen van het
buitenland. Daarentegen deed zich in
sterke mate gevoelen de concurrentie
van het buitenlandsche product op de
binneniandsche markt.
Er werden meerdere vergunningen
verleend tot uitbreiding van schoen
en ledetfabrieken, waaronder zeer
belangryke. Oppervlakkig beoordeeld
zou men tot de conclusie komen, dat
de productie van al deze bedrijven is
toegenomen en tevens, dat de hiervoor
geschetste algemeene toestand in de
schoen— en ledemyverheld wat al te
somber is voorgesteld In werkeiykheid
4—7—2—10 plaats in het Qooi
i3—38—23—9—16 jong paard
19—20 15—4—17 dient om iets vast
te steken
26-21—22-11 plaats in Zeeland
12—13—14 tegenovergestelde van
„wild"
8—24—25 deel van het gelaat
5—18-29 ander woord voor „moeras"
27—2 lidwoord
2
Van links naar rechts en van boven
naar beneden ben ik een ander woord
voor „muziekuitvoering",
x medeklinker
xxx familielid
xxxxx halen de bijen van de bloemen
xxxxxxx het gevraagde woord
xxxxx bangheid
xxx klein eiland ln de Zuiderzee
x medeklinker
3
Van boven naar beneden en van
links naar rechts ben ik iets dat men
in den zak draagt en dient om iets te
bergen.
xxxxxxxxxxxx het gevraagde woord
xxxxxxxxxxx strafkolonie in het
Noorden van ons land
xxxxxxxxxx ander woord voor
's Qravenhage
xxxxxxxxx plaats in Zeeuwsch
Vlaanderen
xxxxxxxx deel van Europa
xxxxxxx ander woord voor
„vermogen"
xxxxxx plaats op de Veluwe
xxxxx plaats op het midden
van de Veluwe
xxxx jongensnaam
xxx niet „vast"
xx muzieknoot
x klinker
M
i.