IAN VERBOEVEN Glas, Porselein en Aardewerk Voor Glaslampen en Schemerlampen C. J. RIK Grooieslraat 222, U1AALUIUK. Firma ORIE-DUMOULIN 1 Fa. Orie-Dumoulin j is uw Bierlaagh-Van der Heijden MOOIE LIJSTEN A. Oudkerk, geeft les in de Langstraat. C. Snoeren Cz. Motaris Middelkoop WIJ ETALEEREN aan bijzondere lage prijzen HET IS EEN SLIMME GAST.... DIE MET EEN VELO WASCHt Drogisterij „DE GAPER". m DROGIST-ARTIKELEN. Grootestraat No. 192. qualiteits-artikelen leveren i 0 LANGER VROUWTJE! NEEM TOCH EEN... Onze zaak wordt binnen enkele weken overge plaatst naar het pand WAALWIJK a. d. Markt. fl. 12.00 I smadelijke verachters van alles wat van dien regel afwijkt. Hiermede zeg ik noch kwaad, noch goed van Bata's productie- en distributie-systeem als zoodanig. Om daar een oordeel over uit te spreken, is iets meei noodig dan een rit door de fabriek, zelfs voor een vakman, laat staan voor een leek. Vooral op schoenengebied is zulks zoo moeilijk, omdat de verscheidenheid in kwa liteit, maakwijze en in soorten grooter ge worden is naarmate de eischen van het pu bliek toenamen en juist kwaliteit en maak wijze toch zeker in de allereerste plaats moeten worden gekend om tot eenig verge lijk te kunnen komen. Ik geef volmondig toe, dat de heer Mathijsen een handig en bekwaam journalist is en ik tegenover hem een verslaggever van den kouden grond, maar van schoenen fabriceeren heb ik ver stand en daar weet hij net zooveel van als tien anderen, die het ook wel eens gezien hebben. Als 'liij er meer van wist, zou hij die enormiteiten niet neerschrijven. Wanneer ik eens drie maanden verkee- ren kon in de Bata-fabrieken temidden van die duizenden arbeiders en kon gadeslaan welke grondstoffen werden gebruikt voor ieder artikel in zijn soort en als ik hooren kon de juich- of de klaagtonen van hen, die als machine-onderdeelen hun plaats vinden in die gebouwen; als ik kon zien, hooren en voelen wat het beteekenen moet oin het zuur verdiende loon te moeten be steden in de ondernemingen van dien zelf den Bata, dan, ja dan nog schoorvoetend zou ik 't wagen een oordeel uit te spreken. Nu moet ik daarvoor passen, alleen weet ik uit ondervinding, dat in een zekere kwali teit en soort een massa-artikel in serie's kan worden gemaakt, zooals de Robinson dat doet, maar niet ieder is toch tevreden met een paar runds- of Java box-schoenen. Om een oordeel zoo bout en zoo koud en met een zoo sterken schijn van gezag uit te spreken, is meerdere vakkennis noodig dan waar de heer Mathijsen over beschikt. En uit zijn verheerlijking van Bata en zijn aan prijzen van de werkwijze van de Robinson straalt in helder licht de oppervlakkigheid zoo duidelijk naar buiten. Het is zoo waar wat het „Huisgezin" schreef: „Waarom niet de heele bevolking behalve een zelfde soort schoen, een zelfde kleeding, een zeil de soort hoofdbedekking, een zelfde soort brood? Waarom niet in een stad van middelma tige grootte, inplaats van twintig bakkerij en écn reusachtige broodfabriek, waarom inplaats van allerlei soort brood, klein, groot, wit en bruin, niet een eenheidsbrood voor heel de bevolking? Als men in die richting maar ver genoeg ging, zou men misschien met de helft van de werkkrach ten van tegenwoordig toe kunnen." Met roggebrood en water als voedsel, een eenheidskloeding van pilo, een zuidwester als hoofdbedekking en een paar grove rundsbox schoenen, zouden wij zeker goed koop door den tijd komen, maar welk ver standig mensch zou dit aanbevelen in een tijd als de onze, waarin men als in een koortsachtig jagen naar bevrediging van duizend en één eischen de concurrentie al scherper en moeilijker maakt? Ik zal niet probeeren de heer Mathijsen te overtuigen, hij doet mij te veel denken aan iemand in onzen eigen kring, die een maal een Duitsche lederfabriek bezocht en op grond daarvan beweert, dat alleen in Duitschland het beste, goedkoopste en on- verzwaarde leder wordt gemaakt en dat alle Reijensche looiers bij elkaar een troep groote sukkels zijn. Hoewel hem, na invoe ring van het L.C.S. herhaaldelijk is bewe zen dat zijn generaliseerend oordeel fout is, blijft hij aan kleine schoenmakers zijn buitenlandsch leder aanprijzen als goed en goedkoop en te verkiezen boven 't Holland- sche. Ik zelf heb 't genoegen gehad de heer Mathijsen onder meer te laten zien in de fabriek van J. Mannaerts in Tilburg, dat het voor een fabrikant, die een kwaliteits artikel maken wil onmogelijk is twaalf of 24 Boxcalf-vellen op elkaar te leggen en uit te stanzen, zooals men linnen voerings uitstanzt. Maar even zoo vroolijk schreef hij naar aanleiding van dit bezoek over 't „peu terige uitsnijden met een mesje van het overleder", dat hij had gezien. Dit kan op zich zelf nog zoo erg niet zijn, het is nu een maal niet gemakkelijk om terug te krabbe len als men zoo hoog van den toren gebla zen heeft, maar wel is het erg, dat de heer Mathijsen door gaat op een wijze, die doet denken aan een op hol geslagen paard, dat alles onderste boven loopt wat hem in den weg komt. „Als Bata de Nederlandsche Schoenin dustrie zal hebben weggeveegd Ik kan mij de geestelijke gesteldheid van diens schrijven niet indenken. Waarom die duidelijk waarneembare vol doening bij het neerhalen van onze Neder landsche nijveren en die triomfantelijke ver heerlijking van Bata? Als er een is die gaarne tot werkelijk heid zag geworden het alle grenzen wegva gende: Seit umschlungen Milionen Alle menschen werden Brüder van Schil ler, dan ben ik het, maar, dat neemt nog niet weg, dat ik eerder mijn brood deelen zal met hein, die in mijn onmiddellijke na bijheid woont en honger heeft, dan dat ik dat naar het buitenland zou laten medene- men. Treft het den heer Matliijsen niet dat hij met zijn generaliseerend schrijven duizen den arbeiders ook kleine zelfstandige patroontjes armer dikwijls dan een ge ringe werkman, het brood ontneemt? De geest van ons volk wordt ten opzichte van het schoenenvraagstuk op een dwaal spoor geleid. Wanneer de heer Mathijsen schrijft: „Hier verschijnt Bata als een onweer staanbaar concurrent. Dit dankt hij aan zijn productie-systeem. Een volledige bedrijfsconcentratie brengt alles in één hand: leer- en schoenfabrieken, leesten- en fourniturenfabrieken, karton en houtfabrieken en ten slotte de distribu tie. Daardoor wordt een respectabele bespa ring aan kosten en materiaal verkregen. De planmatige productie, de tot het uiterste doorgevoerde mechaniseering, de serie-fa- bricage van standaardmodellen geeft daar bij een enorme verlaging van productie kosten. Ondanks 5 pCt. hooger loon per man betaalt Bata 75 pCt. minder loon per paar dan de Nederlandsche schoenfabriek. Daarbij is hij onafhankelijk van den win kelier en vrij van de stroppen, die de zesde schoenwinkel in één straat brengen moet. Dan wordt dit door iemand die niet ver der vraagt, als onomstootelijke waarheid aangenomen en het is toch inderdaad of de geest van Baron van Munchhausen vaardig over hem geworden is. Wel wordt de 5 pCt. loonsverhooging dat slaat nu vooral in in het geding ge bracht, maar hoe het grondloon zich ver houdt tot den levensstandaard in Tsjecho- Slowakije in het algemeen en voor den aan Zlin gebonden arbeider tegenover den vrijen in het bijzonder, wordt niet over gesproken. Erger nog maakt hij het wanneer hij vervolgt: „en ondanks die 5 pCt. loonsver hooging, betaalt Bata 75 pCt. minder loon per paar dan de Nederlandsche schoenfa brikanten." Het komt er op geen 25 pCt. meer of minder op aan, de tendenz moet het doen. Door onbekendheid met de fabricatie van schoenen weet mijn tegenstander niet, dat in de eene fabriek ƒ1.per paar loon te laag en in de andere 0.50 loon per paar veel te hoog kan zijn. Het is zelfs voor een schoenfabrikant niet mogelijk zonder ge gevens het loon per paar van zijn concur rent te weten, laat staan voor een buiten staander. Maar de heer Mathijsen weet het van al len en hij kent geen onderscheid, schoenen zijn schoenen en loon is loon x plus x maal het buitenland, min de Hollandsche indu strie is 75 pCt. De man die hem een goudvisch wil ver- koopen voor 1.is een suffert of een afzetter, want op de markt kan men voor 20 cent een kilo voorn koopen en wie durft te zeggen, dat een voorn geen visch is. En Het Volk denkt niet, het Volk leest en weet en zegt: „de Hollandsche schoenen en reparatiën zijn veel te duur, ik heb het zelf gelezen." Het koopt de goedkoope, die het repa- reeren zelfs niet waard zijn en is veel duur der uit dan dat het 't goede had gekocht. Het solide fabrikaat komt op den achter grond, de geschoolde arbeider wordt de dupe, de kleine schoenmaker aan de hon- gerproef overgegeven en wee hem die de goden oproept Bata wordt de „dam- pe" aangedaan door die suffe Noord-Bra- bantsche schoenfabrikanten, die guldens goedkooper dan Bata hun knoeiartikelen aan de markt brengen. Doe als Bata en niet als die achterlijke Noord-Brabanders en die snoode Holland sche winkeliers, die 30 pCt. winst op hun artikelen leggen en het zal je goed gaan, zegt de heer Mathijsen. Ook hier komt die oppervlakkigheid weer zoo sterk uit. Dat Bata noodwendig minstens zooveel kosten heeft als iedere andere winkelier en hij die kosten moet verdisconteeren in zijn bruto winst naar ik uit betrouwbare bron verneem 33 pCt. en zijn netto winst, dus bepaald wordt door de kwaliteit en den verkoops prijs van het te leveren artikel, zal ieder verstandig mensch kunnen begrijpen. Daaraan zal het toe te schrijven zyn dat hij op dit oogenblik voor het massa-artikel en het door den heer Mathijsen hoogelijk geprezen serieartikel, stukken duurder moet zijn dan die z.g. sufferts en slapers in 't Zuiden, die, dank zij hun aanpassingsver mogen en moderne bedrijfsinrichting, ALS HET ALLEEN GAAT OM GOEDKOOP, BATA MET STUKKEN SLAAN. Dat zij daarmede hun eigen naam en die van onze mooie industrie weggooien, be- j denken zij niet. To be or not to be, is voor velen van hen de levensspreuk geworden. Damesschoenen met goud gestempeld „Pazo" op den zool 1.90 en heerenschoe nen in alle maten in zwart en bruin 2.60 in den winkel. De angst voor Bata en zijn systeem heeft al lang plaats gemaakt voor de vrees voor hen die zoo het vak verknoei en onder de betere fabrikanten en winke liers. De markt wordt overstroomd met in ferieur schoeisel uit Noord-Brabant. De arbeiders van de beste fabrieken loopen doelloos langs den weg en de prullaria-fa- brieken draaien er lustig op los. Croupons worden niet meer gebruikt, halzen en lie zen en papier zijn de hoofdgrondstoffen geworden. En tegen dit alles zal contingen- teering niet baten of brengen wat den in het nauw gedreven solide produceerende fabrikant verwacht. Het publiek weet niet meer wat goed of slecht is. Wat zou het er voor menigen goeden fabrikant vandaag beter hebben uitgezien, als zij op aanraden van zoovele schrijvers in de toonaangeven de bladen waren overgegaan tot het invoe ren van een kwaliteitsmerk. Wat zou me nige winkelier van het vertrouwbare arti kel een wapen in de hand hebben in den nu zoo hopeloos moeilijken strijd om het be staan. En als nu straks naar de voorspelling van den heer Mathijsen Bata zijn machines, zijn organisatie, zijn ondernemingsgeest naar Holland zal brengen, dan zal ook hy ziclj. moeten onderwerpen aan de sociale wetten en voorschriften van dit land en zullen er ook dan nog menschen zijn die een betere schoen toch altijd nog goedkooper vinden. En daarom moet van nu af aan de heer Mathijsen eens gaan gelooven aan de mo gelijkheid, dat zij in Noord-Brabant klaar wakker zijn en dat als het er op aan komt om GOEDKOOPE SCHOENEN te maken, Bata hen niets behoeft te leeren. Maar waar aan wij behoefte hebben, dat is in de eerste plaats aan kwaliteit en als Bata zich daar op gaat toeleggen, behoeven wij zijn komst niet te vreezen. Want de vraag naar Bata-schoenen is niet zoo groot als het invoercijfer van de laatste maanden zou doen vermoeden. Het mag toch als bekend worden geacht, dat Bata met een tariefverhooging en contin- genleerings-mogelijkheid rekening heeft gehouden en daarom in September en Oc tober tot een zeer hoog invoercijfer kwam. De heer Mathijsen moge dan in grooten eerbied voor het gouden kalf het voor den schoenenkoning opnemen en gelukkig prij zen dien, die tot zijn knechten behoort, voor mij is het een onverklaarbaar raadsel, dat in gezonde hersens zulke oppervlakkige beschouwingen en utopieën kunnen opko men. Van één ding kan hij zichzelf overtuigd houden, dat hij in onze branche duizenden en tienduizenden zorgzame arbeiders „de j dampe" aandoet. ADVERTENTIëN. Hiermede betuigen wij onzen hartelljken dank voor de deel neming betoond bij het overlijden van onzen Vader JAN BOTERMANS. Uit aller naam 47612 TH BOTERMANS. Pianist—Organist, Alle inlichtingen Wm Buytewechslraat 149, ROTTERDAM ATTENTIE. Voorloopige prijsnoteering van de voornaamste LANDBOUWZADEN. VEEKNOLLEN, lange witte roodkop extia fl. 1.10 p. kilo. KNOLRAPEN, groote gele roodkoppige Eng. echt fl. 1.00 p. kilo. MANGELWORTEL, Barres Sludstrup fl. 0 70 p. kilo. VOEDERBIETEN, Jaapjespeeën, gladde rosa fl. 0 70 p. kilo. VOEDERBIETEN, Collet Vert., groenkraag fl. 0 65 p. kilo. Verder alle TUIN. en LAND- BOUWZADEN, alsmede BLOEMZADEN aan scherp concurreerende prijzen. Vergelijk onze prijzen. Gasthuisstraat 23, KAATSHEUVEL. te Capelle, zal op Maandagen 25 Jan. en 1 Februari a s. hij inzet ten herberge van Joost Quirijns te Capelle en bij toeslag ten herberge van L. F van uonqen aldaar, telkens des avonds om 6 uur, ten verzoeke van de erven van den Heer L. A. P a a n s, in het openbaar veilen en verkoopen KOOP 1. Een woonhuis met erf en schuurtje, nabij de Sluis te Capelle, kadastraal bekend Sectie H nr. 386, huis en erf, groot 1.34 A. In huur bij P. de Visser per week voor 13.— KOOP 2. Een dubbel woonhuis aan de Schans te Capelle met erf en tuin. kadastraal bekfnd Sectie E nrs, 1645 en 1647, groot 14.25 aren. In huur ged bij A. Mouthaan en ged. bij C. Dekker per week voor f 2 ieder. KOOP 3. Een dubbel woonhuis onder Vrijhoeve-Capelle, naast den wiel van Zuidewijn. ka dastraal bekend Sectie A nrs. 450 en 452, groot 4.75 aren. In huur ged. bij A. Taktor en ged. bij j Sprangers per week voor f 1 80 ieder. 47617 zooals Waschslellen, gedekt f 2.75 ongedekt f2 40 Kop en Schotels 9 cl. Borden 10 1214 ct. Ontbijt serviezen f 2 90 bordjes 8 ct. Steenen Bedkruiken 22 ct Theepotten Engelsche Kop en Schotel 20 ct. 40 ct. 5 GLASWERK. Bierglazen 8'/? ct. Borrel jes 10 12 15 Ct. Onder?elters 25-40-50 ct. de zes Dlergroepen 40 ct. Catuspo'je plateel 50 ct. Meloenbollen, voor bloem 20 ct. Messen, roestvrij. f2.75 de zes, Lepels en Vorken. chromal f 2 45 de zes. Theelepelijes, 90 ct. de zes hebben wij deze week extra lage prijzen. Aanbevelend, 47613 CCTR/Sr ZOO KAN HET NIET "VFI O WASCHMACHINE 258 Waalwijk GrooVestraat 140 Teil. 200. Het voordeeligste, het beste, het meest vertrouwdste adres voor alle Attentie I 47488 Beleefd aanbevelend, Telefoon 123 Waalwijk. ff O 3 w O O •n u (0 O CD O a (0 7 (O 01 a X a O 3 omdat wij U steeds Immer iets anders, altijd iets beters, uw belang is het te koopen bij: Alle Ijzerwaren, Gereedschappen en Huishoudelijke Artikelen. Electrische Waschmachine „Speed" de beste. Miele Wringmachines, S jaar garantie, worden door ons In elke grootte gemaakt FOTO ATELIER - LI|ST£NHANDEL WAALWIJK. i j I i[j NEDERLANDSCH FABRIKAAT ■M O 01 O 01 M 01 O

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1932 | | pagina 8