PO 1 IT 11
nnnrri
!l
Ons Weekpraatje.
76. Zaterdag 24 Sept. '32. 55e Jrg.
TWEEDE BLAD.
etenschap en kunst mogen heel
'wikkelde zaken lijken, maar in de
Ische toepassing vallen de moei
en best mee. Neem als voor-
de proeven van onzen regen-
Dr. Veraart. Als men hoort
gen, hoe deze groote Nederlander
slaagt om het hemelsche con-
Ijvvater neer te slaan, daarmee
11 iters- en hagelbuien voorkomende
soe hij aldus de zon voor ons,
gingen, als het ware aan een
.fije houdt, dan schudt men zijn
/aai, [.begrijpend, onwijze hoofd. De
iciische toepassing echter van het-
;3| is uiterst eenvoudig. Als de heer
Vaal, lad een stel wolken ziet, dan stijgt
el per vliegmachine op en strooit-ie
groote hoeveelheid ondergekoeld ijs
j de wolken uit. De natuur is dan
orgen. Onlangs heeft de heer
rt zelfs ontdekt, dat onderge-
e oude kranten eenzelfde effect
rden. ja, ook de onderkoeling
lotte oveibodlg gebleken,
hebben een kennis, die een
vioersch appartement in den
rdamschen wolkenkrabber be
unt. In den zomerdag laat die zich
Dp n den avond met zijn uitgelezen
:endbladen per lift naar het platte
l *1 van zijn hooge woning voeren,
W |f hij zijn klanten dan naar he-
jen werpt. Vóór hij weer in zijn
element terug is, heeft een malsch,
ilselijk regenbuitje zijn tuin be
leid.
3e wetenschap gaat ver tegen-
lordig.
looals de lezer zich misschien zal
[inneren. is de heer Veraart in het
|in van den zomer tweemaal voor
memen van zijn regenproeven met
ie kranten omhoog gegaan. En wil
u nu weten, wat we daaraan hebben
janken, dan kan men dat lezen in
s: Maasbode-artikel, welk blad onze
[tnmaker zich speciaal voor het
iliceeren van z [jn resultaten heeft
oi ;fkozen. Welnu, aan die twee proef-
ten van Dr. Veraart hebben we
danken het werd ons met af-
ken van den thermograaf van het
eologisch Station te Naaldwijk
zen:
Dat In de eersle decade van
maand juli geen onweer geconsta-
[d is, niettegenstaande op 5 juli
n dag van de eerste regenproef)
voor deze omgeving zeer hooge
operatuur van 30 graden Celsius
rd bereikt, welke plots terugviel
20 a 18 gr. Celslus. Het is volgens
heer Veraart in deze eeuw nog
i voorgekomen, dat een dergelijke
plotselinge groote temperatuursval niet
gepaard is gegaan met regen of
onweer.
2o Dat In hetzelfde tijdsverloop de
relatieve luchtvochtigheid plotseling
met meer dan 50 pCt. Is gestegen,
wat ook al een metereologlsch mirakel
schijnt te zijn. Er is al weer een
curve van een vochtigheidsmeter,
welke aanwijst, dat alle zwende] hier
is buitengesloten.
De heer Veraart besluit zijn artikel
met te onthullen, hoe de afgeloopen
zomer zoo mooi is kunnen zijn. We
citeeren uit het Msb.-artikel
„Nu aan het einde van den
Metorologischen zomer, welke de
maanden |uni, Juli en Augustus
omvat, door alle meteorologen
erkend wordt, dat de zomer 1932
een der mooiste, zoo niet de mooiste
is geweest der laatste eeuw en velen
er den nadruk op leggen, dat voor
een zoo warmen zomer slechts be
trekkelijk weinig onweer geconsta
teerd is, meenden wij op een en
ander, aan de hand van de officl
eele gegevens de aandacht te mogen
vestigen".
We lezen voorts in de Msb., dat de
heer Veraart van plan is om ons ook
een schoonen winter te bezorgen.
Over eenige weken n 1. zal hij nog
een derde en laatste vlucht van dit
jaar ondernemen.
„Het ligt In zijn bedoeling, dan
met twee toestellen van Waalhaven
op te stijgen en na een lading
couranten te hebben uitgeworpen,
door te vliegen naar Schiphol om
een tweede lading aldaar in te
nemen".
Jammer is. dat de heer Veraart niet
nader aangeeft, hoe hij in twee toe
stellen tegelijk omhoog denkt te gaan,
maar die moeilijkheid zal hij wel vol
doende onder de knie hebben. Hij
heeft zwaarder problemen opgelost.
Zelfs de natuur is voor hem een een
voudig ding. met een pak oude kranten
te bedwingen. De mooie zomer hebben
we aan hem te danken. En niet alleen
wij hebben van Veraart's werk ge
profiteerd, want de zomer was schit
terend over heel ons werelddeel, van
Spanje tot Scandinavië van den
Balkan tot de Finsche Golf.
Heil Veraarl 1
Eén opmerking moeten we maken.
De proeven weiden tot nu toe ge
financierd door ons Departement van
Economische Zaken. Ons dunkt, dat
de Spanjaarden, Russen, Franschen,
Duitschers en andere volkeren, die
van Veraart's experimenten profiteeren,
ook hun deel konden betalen In de
kosten van oude kranten enz. Dan kon
minister Verschuur het nu uitgegeven
geld aan misschien nog nuttiger
zaken besteden.
Vóór het ter perse gaan van dit
nummer vernamen we jutst, dat de
derde proef mislukt Is. De heer
onder schrlftelijketoestemmlng is eenige overname uit deze rubriek verboden.
EEN EIGENWIJS VOGELTJE.
Sprak gisteren met een oude dame
|meen, haar naam was jutfrouw Mees,
zeije hoeft niet bang te wezen
b voor den winter maar geen vrees.
blijf, „zoo sprak ze", eiken winter
ir in 't land; het Is soms wel
schraal,
t dikwijls vind ik, als ik uitga
hier of daar een lekker maal.
als je nu mijn raad wilt volgen,
blaat het bosch, zoo gauw je kan.
moet er niet te lang mee wachten
Jteek er over met je man."
vinkeman had goed geluisterd,
bar 't plannetje stond hem niet aan
tlliefst was hij maar met zijn vrouwtje
reis naar 't warme land gegaan.
loe kan je, „vroeg hij," toch gelooven
Jt jou die dame heeft verteld.
W Ik je zeg. geloof je nimmer,
sta er waarlijk van versteld."
an, hou maar op nu met je zeuren,
jij niet gaan. blijf dan maar hier,"
sprak het vinkevrouwtje nijdig,
Geef om je praatjes toch geen zier.
mees zal rnij den weg wel wijzen
gaan al daad'lljk weg misschien.
En Ik zeg het je, Ik ben nienwsgierig
Toch ook lets van de stad te zien."
„Wat," riep de vinkeman verschrokken,
„Wat zeg je, wil je naar de stad
Maar vrouwtje lief, dat is verschrik'ltjk
Och, och, hoe vreeselijk is dat !a
(Wordt vervolgd).
DE PIJNAPPELS.
(Slot.)
De arme jonge man zuchtte diep,
bukte zich naar den grond en begon
weer pijnappels op te rapen. Hij
hoopte echter vast en zeker, dat die
nu vandaag toch wel in goud zouden
veranderen, en vulde, zonder te be
denken, dat de last hem zoo veel te
zwaar zou worden, zijn zak tot boven
toe, alleen maar om zijn rijkdom en
de blijdschap zijner familie te ver-
grooten. En toch was alles weer ver-
geefsche moeite geweest. Toen hij
naar huis kwam, den zak open maakte
en de pijnappels uitschudde, vielen die
er net zoo uit, als ze er ingekomen
warengeen enkele was in goud ver
anderd. Al de huisgenooten waren in
hun schik, dat ze zoo goed droog
waren en zoo moot branddenalleen
Christiaan bleef knorrig en ontevreden
Veraart geeft de schuld aan de kranten.
Te laat had hij gemerkt, dat de pakken
uit Maasbodes en Nieuwe Rotter
dammers bestonden. Toen die in de
lucht over elkaar heen kwamen, moet
het dadelijk donderen zijn geworden.
Op verschillende plaatsen van ons
land is het onweer waargenomen.
Stempelvacantle.
Is dat gemeentelijke samen
werking
Men drukt zich zeer zeker nog niet
krachtig genoeg uit, als men constateert,
dat de ongeregeldheden die gisteren
in de Residentie plaats hadden, bij de
Haagsche burgerij ergernis en ont
stemming hebben verwekt. Met pijnlijke
verbazing en verontwaardiging heeft
men gezien, dat het Amsterdamsche
gemeente-bestuur „stempelvacantle"
heeft gegeven en dat de Spoorwegen
een extratrein hebben ingelegd om.....
een troep onverantwoordelijke personen
in de gelegenheid te stellen in de
anders zoo rustige hofstad de orde te
verstoren. Men vatte die ordeverstoring
vooral niet te licht op er is vanuit
het publiek op de politie geschoten,
slechts door een wonder bracht een
agent er het leven af, een andere
politieman is stervende.
Voor deze excessen dragen ook zij
mede de verantwoordelijkheid, die de
bedrijvers daarvan in de gelegenheid
stelden hun stempelvacantiedag In de
Residentie op zoo verheffende wijze te
vieren.
Men verschuile zich daarbij niet
achter een hooggeroemde „liberaliteit
en verdraagzaamheid", die zou eischen,
dat ook aan de vertegenwoordigers
van deze groep gelegenheid dient te
worden gegeven om hun demonstra
tieve vergaderingen te beleggen. Wij
pleiten voor beperking van de hier te
lande reeds aan zooveel straffe bepa
lingen onderworpen vrijheid waarlijk
niet. Het stond echter te voren vast en
het was een ieder ook den auto
riteiten, zooals blijkt uit de uitgebreide
voorzorgsmaatregelen bekend, dat
het om de vergaderingen niet te doen
was, maar dat men bijeenkwam met
het vooropgezette doel ongeregeldheden
te verwekken, omdat het verlof tot het
houden van een demonstratie was ge
weigerd. Waar dit genoegzaam bekend
was, rustte op de besturen van andere
gemeenten de plicht het den Haagschen
autoriteiten niet lastiger te maken, dan
zij het op den drukken derden Dinsdag
van September reeds plegen te hebben
en hadden zij den moed moeten be
zitten om te verklaren:
Gij kunt stempelvacantle krijgen
wanneer gij wilt, maar niet op dezen
Dinsdag, waarop uw optochten ver
boden zijn.
Die moed heeft hun ontbroken. Het
Amsterdamsche gemeentebestuur b.v.
heeit, zonder rekening te houden mei
de bijzondere omstandigheden, een
groep Amsterdamsche ultra-revolution-
naire werkloozen gelegenheid gegeven
om elders opschudding te verwekken,
vermoedelijk enkel en alleen uit angst
om zich van bepaalde zijde verwijten
voor de voeten te zien geworpen.
De gevolgen van dit gebrek aan
moed en aan besef van de moeilijk
heden die ook in de Residentie inhae-
rent zijn aan de politioneele taak in
crisistijd, hebben zich op wel zeer
bedenkel^ke wijze gemanifesteerd. (Tel.)
en had geen smaak in de zoetemelk,
sche brij, die zijn moeder op dat mooie
vuur gekookt had.
Den volgenden dag wou hij natuur,
lijk van de fee andermaal de oorzaak
van zijn ongeluk weten, en die gaf
hem ten antwoord
Gij meent onschuldig te zijn en
had toch nooit meer schuld. Toen gij
gisteren uit het bosch kwaamt en uw
jong buurmeisje Lize in de verte zaagt
aankomen, waarom hebt ge toen een
omweg dwars over 't veld genomen,
om haar toch maar niet te ontmoeten?
Vroeger hadt ge een uur ver ge-
loopen, om haar maar een ommezientje
te spreken te krijgenmaar gisteren
dacht ge bij u zelf„Mijn moeder
heeft mij verboden, met Lize te praten,
en ik ben moeder gehoorzaamheid
schuldig." Huichelaar 1 Uw ware ge
dachte was, dat Lize voortaan veel te
arm voor u is.
Christiaan was beschaamd en zei
met tranen in de oogen
Ja, ik ben een slecht mensch, en
ik geloof nu haast, dat iemand nooit,
zonder aan iets kwaads te denken, de
gunst van 't geluk kan zoeken. Ik heb
mijn straf verdiend. Laat mij arm, zoo
als Ik ben, goede fee, en zorg alleen
maar, dat mijn moeder toestemt, dat
ik Lize tot vrouw neem.
Ga maar gerust weer naar huis,
antwoordde de fee, en als ge den zak
met pijnappels neergezet hebt, kniel
dan voor uwe moeder neder en vraag
nederig hare toestemming om Lize te
trouwen.
Christiaan deed alles, wat hem ge
zegd was. Nadat hij zonder eenige
booze gedachte zijn zak gevuld had,
ging hij naar huis en dacht onderweg
aan Lize, hoe 'n goed, braaf meisje
die was, en toen hij zijn last bij den
haard had neergezet, viel hij zijne
moeder te voet en zei
Lieve moeder, geef mij uwe toe
stemming en uw zegen, dat ik Lize
tot vrouw mag nemen, want beter,
braver meisje is er op de geheele
wereld niet.
Op 't zelfde oogenblik viel de zak
Op Unlversltelts-Zondag
Voor een betere toekomst.
Zwaar drukken de gevolgen van de
economische crisis landbouw, industrie,
handel en scheepvaart, kortom het
gansche bedrijfsleven verkeert in nooit
gekende moeilijkheden. Honderddui
zenden zijn moreel en materieel ge
slagen door de ramp der werkloosheid.
Andere duizenden, vooral onder de
zelfstandige boeren, kunnen niet meer
of ternauwernood nog bestaan van de
vruchten van hun arbeid. Weer ande
ren verloren een groot deel van hun
bezit. Het volksinkomen is zeer be
langrijk gedaald, het volksvermogen
met een derde verminderd en be
stuurders van Rijk en Gemeenten
zuchten onder de zorgen, om bij
stijgende uitgaven en dalende inkom-
sten begrootingen sluitend te maken.
Dit is, de grove lijnen geschetst
het beeld van den economischen toe
stand des lands.
In de oorzaken zullen wij ons niet
verdiepen Slechts meenen wij even
de opmerking te moeten maken, dat
de groote crisis, die nu in alle landen
heerscht, vooral een gevolg is, niet
van onveranderlijke economische wet
ten, maar van geestelijke afdwaling,
van verloochening door verantwoorde
lijke leiders en openbare besturen der
eeuwige christelijke beginselen.
Niemand minder dan de thans zoo
roemrijk regeerende Paus Pius XI
heeft dit in zijn jongste encyclieken
helder uiteengezet, zoo zelfs, dat één
dier omvangrijke encyclieken in de
toch niet christelijk geregeerde Ver
eenigde Staten van Amerika letterlijk
werd afgedrukt in de Handelingen van
het parlement.
Laten wij dit grondig overwegen.
Het is van levensbelang.
Ongetwijfeld hebben allen, die dit
lezen, reeds maatregelen genomen om
voor zichzelf en anderen de crisis
gevolgen te bestrijden. Vanzelfsprekend
zal hierbij het eerst aan materieele
belangen zijn gedacht. Dit is natuur
lijk. Gelijkgezinden hebben vereeni-
gingen gesticht of versterkt. Nieuwe
economische instellingen zijn tot stanc
gebracht of, bestaande, uitgebreid. In
particuliere huishoudingen, zoowel als
bij overheidslichamen zijn bezuini
gingsmaatregelen getroffen. Men doet
alles, om in stoffelijken zin te redden,
wat nog te redden is en zich sterker
te maken voor den strijd, die noj
komen moet.
omver, zoodat er een scheur in kwam
en toen kletterde 'I en rammelde 't
dat al de huisgenooten er verbaast
van'opkeken. Alle pijnappels waien
van goud, van 't zuiverste, beste goud
en blonken en glinsterden, dat de
oogen er zeer van deden.
Daar was dan nu zooveel goud
dat ze niet alleen voor Lize een heel
mooien uitzet konden koopen, maar da
ook al de broers en zusters van
Christiaan hun rijk aandeel kregen
En dat beteekende nog al vrij wat
want ze waren wel met hun elven
En toen ze nu al de gouden pijnappels
In gelijke parten verdeeld hadden
(Christiaan wou dat volstrekt zoo heb
ben), waren ze de rijkste boeren in
geheele land, En niet alleen de rijksten
waren ze, maar ook die 't meeste goet
aan andere menschen deden. Voor den
armen Michiel liet Christiaan een
splinternieuw huisje bouwen, en na
tuurlijk liet hij ook een dokter komen
die den armen man zoo ver genas
dat hij al zijn ledematen weer goed
kon gebruiken.
Maar van de fee hoorde geen mensch
meer, en dat is ook geen wonder
want iedereen weet wel, dat het alle
dag geen Zondag kan wezen.
Maar vergeet men dikwijls niet het
voornaamste
Vergeet men niet, dat wij bij onze
zorgen voor de toekomst toch vooral
moeten denken aan het behoud en de
versterking van onze geestelijke en
zedelijke volkskracht?
Hiervan toch zal afhangen of en in
toeverre wij deze crisis te boven kun
nen komen en zóó sterk in de toekomst
zullen staan, dat zulke, aan mensche-
lijke fouten te wijten verwarring kan
worden vermeden.
Op gezag van den Paus hebben wij
ïierboren als de diepere oorzaak der
tegenwoordige ellende aangewezen, de
geestelijke afdwaling, de verlooche
ning der ook op onze stoffelijke wel
vaart betrekking hebbende christelijke
jeginselen.
Welnu, ^an moet vooral in dezen
tijd met grooten ernst worden gewaar
schuwd tegen afbraak of zelfs maar
verzwakking van de bolwerken, die wij
met veel offers hebben opgericht, om
onze geestelijke belangen te bevestigen
om onze zedelijke krachten te ver
sterken, om onze zoo ware en juiste
levensbeginselen weer te doen heer-
schen op elk terrein van Wetenschap,
Staatsbestuur, Sociale Actie en econo
mische leiding.
Laten wij dit eens zeer eenvoudig
jewijzen.
Onder welke moeilijke financieele
omstandigheden ouders ook mogen
verkeeren, hun laatste cent, om zoo
spreken, zullen zij besteden aan het
onderwijs en de opvoeding hunner kin
deren. Op deze uitgaven mag niet wor
den bezuinigd. Het betreft immer9 het
zedelijk weerstandsvermogen van die
kinderen voor de toekomst.
Verstandige staatsbestuurders han
delen niet anders In al de ons om.
ringende landen, waar de crisisgevol.
gen nog veel erger zijn dan hier en
waar in werkelijkheid honger wordt
geleden, kwamen bezuinigingen op
noodzakelijke uitgaven voor onderwijs,
kunsten en wetenschappen eerst op de
laatste plaats. Vóór alle9 wil een volk
zijn geestelijke goederen beschermen,
omdat anders zijn ondergang zeker is.
Wij behoeven niet uiteen te zetten
waarom de beschaafde volken van
Europa op dit punt zoo offervaardig
zijn, Hier ligt immers de bron van hun
vooruitgang 1
Maar hebben wij deze offervaardig
heid tot behoud en vermeerdeering van
kennis en wetenschap in het algemeen
ah feit te aanvaarden, hoe enorm
gewichtiger is dan nog het bestaan en
de bevordering van de wetenschap, die
in volmaakte harmonie is met Gods
Openbaring
Wetenschap, die zich in haar vak
gebied opsluit en het verband met het
geheel verliest, erger nog valsche
wetenschap, kan, behalve in geestelijk,
ook, zooals wij thans ondervinden, in
stoffelijk opzicht nadeelig zijn. Het is
niet voldoende te weten, hoe we onze
natuurlijke krachten onder stoffelijk
Oplossingen van de vorige week.
1. Hebben is hebben, maar krijgen
is de kunst.
2.
ziekenhuis
Inhalatie
engeland
kwartel
elburg
niers
haas
uil
in
3.
c
lep
alles
celebes
zebra
bes
s
Nieuwe Raadsels.
1. Ik ben een spreekwoord van 26
letters
4—2—1—20 Is een kleur
3—5—5—25 inwoner van Noorwegen
26—6—11 groote steen
26—1314—16 dient om iets In te
bergen
21 22—9—12 grondsoort
8—11—10 jong varken
7—11—25—26 jongensnaam
23-11-17 kleur
16-16-24—17 zeer warm
18—19 uitroep
2. Van links naar rechts en van
boven naar beneden ben ik onont.
beerlljk bij de studie van vreemde
talen
xxxxxxxxxxx het gevraagde woord
xxxxxxxxxx plaats in Noord Brabant
xxxxxxxxx plaats in Overljsel
xxxxxxxx plaats In Limburg
xxxxxxx toornig
xxxxxx plaats in Gelderland a/d
Zuiderzee
xxxxx windrichting
xxxx verscheurend dier
xxx familielid
xx voegwoord
x medeklinker
3. Van boven naar beneden en van
links naar rechts ben ik een surrogaat
van boter:
x medeklinker
xxx voorzetsel
xxxxx meisjesnaam
xxxxxxx dient als vulling voor
kussens
xxzxxxxxx het gevraagde woord
xxxxxxx bloem (soort van roos)
xxxxx zacht windje
xxx verkorte meisjesnaam
x klinker
'I!