Kiel uil de Branenscte haai
VOOR OE KEUKEN.
Drunen, 18 Louwmoand 1934.
Bah, bah, wèn oakelijk, sraerrig
weer
Nee je, gil' meen dan mèr wè vorst.
I^an is 't tenmeenste nog dreug.
Dun dam bij oons, munheer, dè
lijkt wel 'n moeras.
Ge diende op stelten te loopen; van
'l huis noar de schuur.
Hoe hedde 't mee die Zondoagen ge
steld?
Zedde ze nogal zonder halsbrèken
deurgekomen?
Mee de Korsemus zèk thuis geble
ven. Ge wit goed hoe dè goi.
Dan komt dun deze us oangeloopen
en dan dun dieën.
Mèr mee Driekoningen zèk tegen
oons Drieka „Kom, we goan us noar
oons Catrien in Vlijmen".
In lange tijd zeinme doar nie gewist.
En dan kannen me doar ook uil pur
suant nijjoar goan wenschen.
't Haai wel wè din, eer ze ür toe bev
sluiten kon om dur stamhuis te vur-
loaten, mèr te leste, joa 't lukte; Drie-
ka ging mee.
We waren ur welkom. Dè begrèpte.
Doar wier geproat over 't weer, het
vee, de vèrkes en zoo voorts.
Toen komt Joaneke van oons Ca
trien thuis.
„Dag Tienusoom, dag taante Drie-
ka. Al wè wenschelijk is war. Dè ge
mèr veul jaarkes maagt léven. Wor
mèr honderd, dan hemme nog un
fisje".
Wè inoette doar op zeggen?
„Daank oew", dè paast nog 't beste.
„Zeg Tienusoom", zegged, godde
toavud mee noar de uitvoering".
„Dè litter oan, wè 't is", zèk.
„De zingende meisjes van Halle",
Tienusoom.
„Kin ik nie. Hou wè hèk doar lest
van gelezen?"
„Meens zèdde gek of krijdde 't",
schoot Drieka uit durre slof.
Ik waar mèr efkes Ost Indiesch doof.
„Ge moet 'l gauw weten, Tienus
oom", vuurde Joaneke oan, „want dan
moet ik plots goan besprèken veur
oew. 't Begint om zeuven uren en het
duurt twee uuren of zooiets".
„Oh", zèk „dan kant net. Besprèèk
dan mèr un plots veur me. Wulde?
Wè kost dè?"
„Twee dubbeltjes".
,,'t Is nie veul. Woar goat dè dan
van uit?"
„Van den Missienaaikring hier uit
Vlijmen. Die uitvoering geeft ze veur
de donateurs".
„Mooi werk, Alia go mèr gauw".
Driekas hak mèr niks gevroagd. Die
moet van zukke dingen niks of nie
veul hebben. Dè is hendig es ge dè
wit.
De uitvoering was in 't patronoat
van Vlijmen. Aachter de Froater-
school. Deur de goei zurgen van Joa-
nekes han me uu fijn plotske gekregen.
een pension te Weenen, alwaar hij
gevangen werd genomen. Hij heeft
een bekentenis afgelegd.
Twee personen te Dessau
terechtgesteld.
Op de binnenplaats van de gevan-
genis te Dessau zijn hedenmorgen om
halfacht de kuiper Karl Hans en de
mandenmaker Bieser met de handbijl
door den scherprechter terech'gesteld.
Beide personen wa^en door de recht,
bank op 13 Juli 1933 ter dood ver.
oordeeld wegens moord op een S A..
man in Hecklingen. Dit is de eerste
executie in Anhalt sedert 1886.
Auto ongeluk in Zuid-Frankrijk
eischt vier dooden.
Op den weg van Aix naar Marseille
heeft gisteravond een ernstig auto.
ongeluk plaats gehad, waarbij vier
jonge mannen om het leven zijn ge-
komen. De verongelukte auto, waarin
vijf jongelieden zaten, die van een
diner bij een vriend terugkeerden,
reed met groote snelheid tegen een
vrachtauto op en werd geheel vernield
Vier der inzittenden waren op slag
dood de vijfde inzittende kwam er
met eenige, betrekkelijk lichte verwon,
dingen af
Paal op het hoofd gekregen.
Bij het afbreken van palen van het
electrisch net te St. Oedcnrode, kreeg
de 54 jarige arbeider W. v. Gerwen
een paal op het hoofd en schouder,
tengevolee waarvan hij zeer zwaar
gewond werd aan beide lichaamsdee-
len. De getroffene werd voorzien van
H, H. Sacramenten der Stervenden.
Later is hij aan de gevolgen be.
zweken.
Brand in Franciscaner gesticht bij
Neuwied.
In het St. Joseph-huis nabij Wald-
breitbach in het Wied.dal, een ge.
sticht der Franciscanen, is een groote
jbrand uitgebroken. Het vuur ontstond
n de bovenverdieping van den lin
kervleugel van het hoofdgebouw en
breidde zich snel uit tot vijftien der
Goed zeuven uren begon 't. Doar
wier cfkus mee de Christelijk groet
en un paassend wordje geopend en
toen kwaam dur unnen munheer, die
dun leider van de uitvoering bleek te
zijn. Hij vurtelde, dè tie uit Halle
kwaam, un plotske in de buurt van
Brussel in Bels. Halle is, zoo es ie zee,
un bèverdplots. Doarom is 't bekind.
Mèr tegensworrig, de leste tien joar,
wor 't ook zeer bekind om zun zingen
de mèskes.
Hij vurtelde wè tie oons toavund zu
loaten zien en beuren. Tien mèskes
zun oons liedjes loaten heuren en
„zien", zoo es wij die van te vcuren
nog nooit han meegemokt.
Dieën munheer stelde oons dan zun
tien „tooneelspeulsterkes" veur. Ge
moet me nie kwoalijk nemen dèk ze
zoo nuuin. Doar schiet me op dun
oogenblik gin béter woord te binnen.
'I Waren mèskes van zeuven tot de
virtien joar. Ge kant begrijpen dè wij
nijsgierig waren, wè die te zien zun
geven.
Ze begonnen mee het zingen van de
„Gloria". Dun heer Chesquire, zoo hiet
de leider van de „Zingende meisjes
van Halle", haai oons vurzocht, di
stoande te oanheuren en noa afloop
nie te klappen.
Wè was dè schon. Eenvoudig, mèr
toch zoo, dèk ur koud van wier. Tien,
in het wit geklcede, onschuldige mes-
kes, zingen doar mee heldere stemme-
kes en mee noar omhoog gerichte
eugskes en over de borst gekruiste
haanden un lied ter eere van God.
Un poar bewegingen worren er bij
gemokt. Dè valt in 't geheel nie op,
want onwillekeurig denkte „dè heurt
zoo!"
Dè was het begin. Hier en doar
wier nog geklapt. Per abuis natuur
lijk
Ter eere van 't Driekoningenfist
kregen me un heel oud Driekoningen
liedje te heuren. Wir mee geboaren.
De Drie Koningen ziedde opkomen.
Eenvoudig oangekleed. Unnen ge
kleurde lap over 't wit kleeke en un
gouwe kroontje op. Een van de Ko
ningen droagt un star in de haand.
Ze zingen en moaken bewegingen op
de moat van de muziek, 't Zèn gin ge
mokte menieren. Integendeel, 't is al
les effe natuurlik en fijn aafgemeten
en aafgepaast.
Munnen brief zu te lang worren, om
ielk nummer, dè ze zingende veur-
droegen, apart oan oew te vurtellen.
Toch wuk oew nog efkes vurtellen, dè
tur nog „versjes" opgezecd wieren,
deur een meske afzunderlijk.
Dè was gin opzeggen, dè was veur-
droagen. Die bewegingen en geboaren,
die zon jong doar bij mokte, neeje dè
was gewoonweg schitterend. Op zun
hoogst aacht joar oud en un volsloa-
gen „veurdroagsters" op het gebied
van zukke sort dingen.
Nog us, munheer, dè woord „veur-
droagster" paast hier musschien nie,
mèr ik kin gin aander om mun eigen
zalen, die geheel zijn leeggebrand.
In het St. Joseph hui9 en het be-
lendende Mariahuis zijn in totaal 1200
zenuwpatiënten ondergebracht, voor
wie in allerijl een ander onderdak
moest worden gezocht. Behalve het
ziekenhuis liep ook de kerk groot
gevaar.
DRAISMA-vanVALKENBURC'S--
g - A ••iLF.VrRTPflAh
L jy B\W
r-LEEUWARDEN
RECHTZAKEN.
Te haastig!
't Was kermis in Waalwijk.
Aan de Grootestraat 9tonden wel
40 auto's geparkeerd, toen in den
namiddag om 5 uur de schilder P J.
K. uit Tilburg in te groote vaart kwam
aanrennen, terwijl de weg om de vele
auto's toch al gevaarlijk wa9, de
veiligheid van het verkeer in gevaar
bracht. Zijn te woest rijden wa9 mede
oorzaak, dat er een rashond werd
overreden.
Er werden 3 getuigen uit Waalwijk
gehoord.
Conform den eisch werd verdachte
veroordeeld tot f25— boete, subs.
10 dagen hechtenis.
Hij sputterde erg tegen en beweerde
geen schuld te hebben. Hij zou van
zijn vonnis in verzet gaan, dus ver
wachten we hem nóg 'ns in Den
Bosch!
Mishandeling.
J. L. arbeider te Almkerk was door
de rechtbank veroordeeld tot een
maand gevangenisstraf. Op 29 Mei
had hij S. Pauli gewelddadig geslagen,
waardoor deze werd verwond.
Geen peulschilletje!
De man kwam dan ook in hooger
beroep de proef nemen, of er niet wat
afkon.
Maar de eisch van den Adv. Gen.
luidde bevestiging van bet vonnis.
\J
krèk uit té drukken, zoo ik 't mèèn.
Dus neem me dè nie kwoalijk.
Gek war, allemoal kwamen ze diep
uit Bels en toch konde alles goed vur-
stoan. Ze droegen 't veur in 't West-
lnandsch, zoo es de leider vurtelde. Uit
zun proaten konde merken, dè liij was
tegen de verfraansing van Bels. Hij
vurtelde dè tie op 't raandje woonde
van Bels Broabaant, dè vroeger joa-
ren bij oons Broabaant heurde. Hij din
en doei nog al wè tie kan om de echtf.
Vloamsche folklore of auw gebruiken
en zeden wir veur dun dag te hoalen
en te onderhauwen es ze nog heston.
Ik kreeg belangstelling veur Ches
quire en ging dus us wijer inferinee-
ren. Hij is geboortig uit Gheluwe, un
plotske bij Korlrijk. Toen tie achttien
joar was ging ie al doen oan folklore.
Di onder leiding van de bekinde
Vloamsche priesterdichter cn folklo
rist, Gezelle. In dezelfde kerk woar Ge-
zelle onderpastor was in Kortrijk, was
Chesquire eurgenist.
Ik zeg ook: „ammel goed en wel,
mèr woarom of hoe komt hij er dan
toe om mee die mèskes dè oan te vat
ten."
Noa dè tie eens un lezing haai ge-
hauwen over liederen en vcural zooge-
noamde gistelijke liedcien. gaaf ie un
zanguitvoering mee mèskes en liet die
toen ook bewegingen moaken.
Un zuster van Chesquire vroegt uni
toen; zij was leeroares oan un school
veur onderwijzeressen, of hij dè ook
us woi preheeren mee kender van ge
woon, heel doodgewoon meeusen.
Dè heet ie gedoan cn nou hee tie al
meer es drie honderd en vèflig uitvoe
ringen mee zun zingende mèeskes
aachter de rug.
Wir vroeg ik „mèr woarom krijg hij
dè dan zoo schon gedoan mee die
kènder?"
Och, dè is turn nou sjuust. Hij
bouwt vort, op wè de kènder doen. Hij
richt zun eigen mee zun muziek; die
tie mistal zelf gemokt hee van de lie-
kes, die tie uitvuurt, en mee de bewe
gingen noar de kènder zelf.
De kènder kannen dus dur eigen
lèvendje uitlèven onder leiding van
Chesquire.
Munheer, musschien kijkte wè op
oew neus, dèk oew nie veul van Dru
ilen heb vurteld in dees skriptum, mèr
over virtien doag hoop ik de schoai in
te hoalen oa. over dè groot fist van een
voetbalclub in oons durp.
Dees uitvoering hee me zoo getrof
fen deur dun eenvoud en 't echt na
tuurlijke, dèk me vurplicht vuulde om
jou doar 't een en aander van te schrij
ven.
De Missienaaikring van Vlijmen zij
ik dan ook van harte dankboar en ik
hoop dèk de „Zingende meisjes van
Halle" nog eens gauw maag truug
zien.
De groeten van oons tweekes.
Hou doe.
TIENUS.
Stevige winterscholels.
De stamppot, die zoo lekker lang
warm blijft en die in den winter heer
lijk verzadigd werkt op den door kou
gescherpten eetlust; de stamppot met
zijn gemakkelijke bereidingswijze van
in één pan gekookten maaltijd hij
vormt een gerecht, dat in de Neder,
landsche keuken in Noord en Zuid
geliefd is
In het Noorden wenscht men den
stamppot 2ÓÓ stevig, dat .de lepel er
in blijft staan*; iti het Zuiden daaren
tegen eet men het gerecht gewoonlijk
veel slapper, meer in den vorm van
een dikke soep Maar door het ge-
heele land heen treft men '9 winters
in alle gezinnen toch minstens één
of tweemaal per week het samenge
kookte mengsel aan de boerenkool
met worst, de hutspot met klapstuk,
de zuurkool met spek, desavoyekool
met varkenskrabbelije9, enz enz
Wie het begrootelijk vindt, om in
zoo'n stamppot altijd vleesch mee te
koken, die kan ook andere maatrege
len nemeneen schaaltje gekookte
witte boonen, op het laatste oogenblik
door de gestampte groenten en aard-
appelen gemengd op dezelfde wijze
dus, die men bij de ingemaakte snij -
boonen gewoonlijk volgt vergoedt
geheel de voedingswaarde van het
vleesch terwijl mocht het gerecht
daardoor aan pittigheid tekort komen
de toevoeging von een kleine hoeveel,
heid Maggi 's Aroma den smaak weer
op peil brengt.
Behalve de witte boonen, laten zich
in verschillende samenvoegingen ook
de groene erwten gebruiken in huts
pot en in boerenkool b v. kan op die
manier gemakkelijk het vleesch wor-
den uitgespaard.
Stamppot van appelen of »heete
bliksems (4 personen)
1 K.G. aardappelen, 1 K.G.
zoete appelen. 1 K.G. zure
appelen, 300 G (3 ons) door
regen spek, 500 G (1 pond)
witte boonen, 4 theelepeltjes
Maggi '9 Aroma, 10 G. (1 af.
gestreken eetlepel) zout.
Zet de geweekte boOnen op met
ruim water en laat ze gaar worden
(ongeveer 1'/, uur) voeg er na '/a uur
wat zout bij.
Zet na uur in een andere pan
ook het spek op, met ongeveer l/a L.
water; laat het '/a '->ur koken, doe er
ean de geschilde aardappelen bij met
het overgebleven zout en leg daarop
de geschilde appelen, in vierdepartjes
gesneden Laat op een zacht vuur het
gerecht gaar worden (nog ongeveer
30 a 40 minuten).
Neem het spek uit de pan, stamp
de appelen met de aardappelen door
elkaar, roer er losjes de witte boonen
door eu de Maggi'9 Aroma en proef,
of misschien toevoeging van wat sui
ker of wat zout noodig is.
Doe hei gerecht op in een dekschaal
en presenteer het in plakjes gesneden
spek erbij.
Boerenkool-stamppot 4 personen)
1 K.G. aardappelen, l'/j KG.
boerenkool. 500 G. (1 pond)
groene erwten, 20 G. (2 afge-
streken eetlepels) zout, 80 G
(4 afgestreken eetlepels) boter
of vet, 4 theelepels Maaggi 's
Aroma.
Zet de geweekte groene erwten op
met ruim water en laat laat ze gaar
worden (ongeveer l'/a uur); voeg er
na '/2 uur wat zout bij.
Zet na 3/4 uur in een andere pan
de schoongemaakte, fijngehakte (of
fijngesneden) boerenkool op met
ongeveer '/a L. kokend water en de
rest van het zout 5 laat ze een kwar
tier koken, leg er dan de geschilde
aardappelen p en laat die mee gaar
worden ('/2 uur).
Stamp de kool met de aardappelen
en het vet of de boter door elkaar,
roer er losjes de groene arwten door,
tegelijk met de Maggi's Aroma
Gebruik onder het stampen, als het
gerecht te droog mocht zijn, eenige
lepels van het erwten-kooknat.
»«llye Monle Carlo.
De Balkan misere begint.
Vandaag zijn wij dan den Balkan
binnengereden en onze ondervin
dingen waren werkelijk echt Bul-
kaneesch. Het begon reeds aan de
Hongaarsche grens waar enkele be
hulpzame soldaten onze papieren
afteekenden en ons daarna aan het
verstand brachten, dat wij nu nog
eens 5 kilometer terug moesten
rijden, om hun werk door een
hoogeren te laten controleeren. Aan
de Yoego Slavische grens precies
hetzelfde, alleen moesten wij daar
4'/a K.M. van onze route afwijken
en een soldaat in den wagen mee
nemen, die allergevaarlijkst gewa
pend was. Op zichzelf echter was
hij een zeer welwillende soldaat,
die Duitsch sprak en alle kroegen
in het dorpje afliep om zijn supe
rieur te zoeken, die zijn definitief
stempel op onze papieren moest
drukken. Toen de man eindelijk
gevoi den was en zijn werk verricht
had, lag Yoego Slavië voor ons open.
De wegen waren over het algemeen
goed, maar zóó vol boerenwagens
met schrikachtige paarden, dat er
aan opschieten niet te denken viel.
Aan die brave Hongaarsche paardjes
kan men deze schrikachligheid nu
eenmaal niet kwalijk nemen. Een
auto zien zij nooit en hun voerman,
gehuld in een langen leeren, met
schaapsvel gevoerden en met rose
linten afgezelten jas, ligt gewoonlijk
op zijn wagen te slapen, tenminste
wanneer hij niet zingt omdat hij
dronken is. Die vu ige Hongaarsche
paardjes voelen dus geen leiding,
schrikken van zoo'n voor hen zoo
vreemdsoortig voorwerp als een
automobiel en beginnen dan te
steigeren of dwars over den weg te
gaan staan, totdat de voerman wak
ker wordt, de leidsels grijpt en zijn
paarden tot bedaren brengt, hetgeen
ivaak lang kan duren ik bedoel
voordat de voerman wakker wordt.
Een aanrijding met zoo'n boerenkar
koste ons een onzer mistlampen.
Door de schok werd de voerman
eerder dan anders wakker en toen
hij bemerkte, dat zijn paarden on
heil gesticht hadden, legde hij de
zweep er over en reed snel weg.
Op een conversatie met ons scheen
hij niet gesteld te zijn en toch be
greep hij niet eens wat Wieleman
hem in het Hollandsch toewenschte.
Wij hadden vandaag tot aan Nis,
een 90 K.M. van de Bulgaarsche
grens willen doorrijden, maar verder
dan Belgrado zijn wij niet gekomen.
De oorzaak daarvan was ook weer
echt Balkaneesch.
Over de Sawa, de rivier, die
Belgrado van het overige land ten
Noorden scheidt ligt geen brug, of
liever gezegd de brug is er wel, die
is pas afgebouwd, maar er is nog
geen weg er heen, zoodat alle ver
keer per stoompont overgezet moet
worden. Om den aanlegsteiger te
bereiken moet men een 3 K.M. door
moerasland rijden. Dat gaat heel
goed, zoolang de grond stijf bevroren
is, maar nu juist de dooi was inge
vallen, beteekende deze rit door het
weeke moeras met een zwaargeladen
Rallyewagen een onheiroepelijk weg
zinken in den weeken bodem. Lang
hield onze Ford het uit en sleepte
ons met alle bagage, schoppen,
houweelen takels en wat al niet
meer door den weeken kleigrond
heen, maar eindelijk bleef hij dan
toch in den weeken bodem steken
en zakten de wielen in een oogenblik
tot aan de treeplanken in den modder
weg. Daar was geen uitkomen meer
aan, er moesten paarden gehaald
worden om den wagen er uit te
sleepen. Een voorbijkomende soldaat
belastte zich met de boodschap,
maar toen de paarden alsmaar
uitbleven trokken Wieleman en ik
zelf op onderzoek uit en kwamen
11a een half uur met twee voerlieden
en twee paarden terug bij den wa
gen, waar wij inmiddels al de eerst-
bestelde paarden voorgespannen
zagen. Toen onze voerlieden dit
bemerkten werden zij kwaad, draai
den hunne paarden om en liepen
zonder een woord te zeggen weg.
Naar geld vroegen zij niet, zoodat
wij hun boosheid opvatten als ge
krenkte Balkantrots.
Wieleman zette zich aan het stuur,
de voerman legde de zweep over
de paarden en met vereende paar-
dekrachten van motor en van dieren
werd de Ford uit de modder ge
trokken. Toen begon een phantasti-
sche rit over het kleimoeras door
kuilen en door gaten, waarbij de
wagen somtijds kwam te staan nog
schuiner dan op de bekende proef-
plaats op de Amsterdamsche Ford
fabriek. Sprenger van Eyk en ik,
die er achter holden waren ieder
oogenblik overtuigd, dat de wagen
om zou slaan, nu eens naar den
rechterkant en een oogenblik latei-
naar de andere zijde. Maar telkens
herstelde de Ford zich weer en
kwam wederom recht op zijn vier
wielen te staan, waarna dan telkens
Wieleman zijn hoofd even builen
het raam stak om ons toe te grijnzen.
De inhoud van den wagen lag in-
tusschen onderste boven door elkaar.
Zoo ongeveer drie kilometer duur Je
dat roughrijden door den weeken
moerasgrond en toen stonden we
dan eindelijk aan den oever van de
Sawa met Belgrado aan den over
kant. Ons gezelschap was inmiddels
aangegroeid met den voerman en
zijn paarden benevens een 12 tal
nieuwsgierige polderjongens, die al
lemaal door elkaar schreeuwden om
ons iets uit te leggen wat wij maar
niet begrepen. Totdat het eindelijk
tot ons begon door te dringen dat
de Ford zich nu wel braaf door de
modder had heengewerkt maar dal
er geen boot was om ons over te
brengen. Die varen 's avonds niet
meer cn is de hoofdstad van het
Yoego Slavische rijk van hit noor
delijke gedeelte van het land afge
sloten.
Hier konden slechts overreding en
dinaren helpen, het laatste het meest,
begrepen wij en met een roeibootje
liet ik mij naar de overzijde over
zetten, waar de veerpont lag. De
kapitein van de schuit weigerde
echter over te zetten, daarenboven
vertelde hij, dat het ook niet meer
ging, het vuur was u;t en de machi
nist naar huis. Onder dergelijke
omstandigheden blijft een Fordrijder
nog slechts één kans op redding
over en wel om te telephoneeren
naar den dichtstbijzijnden Ford
dealer. Dit deed ik dan ook en mij
werd beloofd, dat spoedig hulp zou
komen opdagen. Inderdaad na eenige
minuten verscheen dan ook iemand
van de Ford garage, die den hals-
starrigén kapitein wist te vermm wen.
De machinist werd gehaald, de
machine onder stoom gebracht en
na een klein uur voeren wij af naai
den overkant, waar Wieleman en
Sprenger van Eyk temidden van een
volksstam nieuwsgierige boeren en
polderjongens geduldig zaten te
wachten. Rooken konden zij niet
omdat alle cigaretten reeds rondge
deeld waren, maar de conversatie
met de inboorlingen vlotte bijzonder.
Vooral Wieleman had het Yoego
Slavisch al bijzonder goed aange
leerd en maakte als maar meer
vrienden, vooral nadat Sprenger
van Eyk een uitdeeling van dinaren
had gehouden om ieders hulp en
bewezen diensten te beloonen. Zoo
innig was inlusschen de vriendschap
geworden, dat toen dan eindelijk het
pontveer met ons wegvoer een zestal
van die oeverbewoners mee op de
pont sprongen en met ons overvoe
ren naar Belgrado, vanwaar zij niet
