ZWANENBERG'S
HAM
De Schoenmakersvakschool.
Rapport over de Schoen—
12. Rapport over
makersvakschool.
Aan het uitvoerige rapport van
B. en W. ontleenen wij 't volgende
Financieele laslen.
Voor het jaar 1932, toen de school
dus nog niet aan de gemeente was
overgegaan, had de gemeente in de
lasten een aandeel van f 1457,33.
Ten aanzien van de lasten der
gemeente over 1934, nu de exploi
tatie der vakschool op de gemeente-
begrooting wordt verantwoord,
blijkt, dat voor dat jaar de geraamde
werkelijke lasten voor de gemeente
bedragen f 1367.59.
Uit het bovenstaande blijkt, dat
de overname van de school voor
de gemeente geen grootere lasten
medebrengt. Men kan aannemen,
dat de gemeente jaarlijks maximaal
rond f 1400,heeft bij te dragen
in de exploitatiekosten der school.
Waar uit onze gemeente de laatste
jaren gemiddeld 20 leerlingen de
school bezochten, zijn naar onze
meening deze kosten zeer zeker aan
den lagen kant. Het is intusschen
aan zeer ernstige twijfel onderhevig,
of opheffing wel finantieel voordeel
zal beteekenen. Indien n.l. een groot
deel van de Drunensche leerlingen
der Vakschool na opheffing elders
het handwerk zouden gaan leeren,
beteekent opheffing ongetwijfeld
een groote schadepost voor de ge
meente.
Conclusie van dit overzicht is
derh dve, dat opheffing der schooi,
afgezien van haar nut voor de voor
onze industrie vereischte vakkennis,
voor de gemeente uit finantieel
oogpunt vermoedelijk geen voordeel
zal beteekenen, integendeel bestaat
er alle kans, dat de uitgaven voor
de gemeente grooter zullen worden.
Aantal leerlingen.
Thans bezoeken nog 32 leerlingen
de school, zoodat in totaal in 10
jaren 275 leerlingen werden inge
schreven of gemiddeld 27 leerlingen
per jaar. De tegenwoordige bezetting
der school overtreft het gemiddelde
derhalve nog met 5 leerlingen, wat
beteekent dat de school zich ten
opzichte van het leerlingen—bezoek
volledig heeft kunnen handhaven,
zelfs eenige toename toont.
Wat de appreciatie van het onder
wijs betreft, valt het op, dat slechts
ruim 18 pCt. voor het beëindigen
van het eerste jaar de school heeft
verlaten. Hoewel jammer dal dit
percentage nog niet kleiner is, mag
het toch tot tevredenheid stemmen.
Intusschen zij opgemerkt, dat de
volledige cursus een leertijd van 3
jaren omvat. Voor hen, die de
nedoeling hebben in de machinale
schoenmakerij hun bestaan te
zoeken, mag een cursus van twee
jaren reeds een voldoende grondslag
beteekenen. Tenslotte zal 't bezoeken
der school gedurende slechts één
jaar den lateren arbeider in de
schoenfabriek reeds een beduiden
den voorsprong geven op zijn niet
onderlegden collega.
Prestaties der leerlingen.
Merkwaardig is het intusschen,
dat van de 275 leerlingen der laatste
10 jaren 109 leerlingen of 40 pCt.
afkomstig was uit Drunen, terwijl
het laatste jaar het percentage der
Drunensche leerlingen is gestegen
tot ruim 62 pCt. Waar het totaal
aantal leerlingen per jaar eer toe-
dan afneemt, beteekent dit derhalve,
dat in onze gemeente zei 1 de be
langstelling voor de school steeds
grooter wordt.
Van de leerlingen, die de school
verlaten hebben, is het ons gelukt
van 126 leerlingen te achterhalen,
wat er van hen geworden is. Enkele
mededeelingen hierover zijn belang
wekkend zoo zijn er van de 126
een aantal van 31 of 25 pCt. thans
patroon, 33 of ongeveer 27 pCt.
schoenwinkelier of werkmeester,
modelleur, zwikker, stanzer of
snijder op een schoenfabriek, terwijl
er 44 of 35 pCt. arbeider (zonder
nadere aanduiding) op een schoen
fabriek zijn.
Gezien het hierboven weerge-
gevene is ons College de meening
toegedaan, dat behoud der Vakschool
voor onze gemeente niet alleen
geen finantieel nadeel oplevert,
doch integendeel, dat deze school
een onberekenbaar nut kan af
werpen voor de bevolking onzer
gemeente. Het behoeft immers geen
betoog, dat een goed vakman, ook
in de machinale schoenbedrijven,
veel hetere tesultaten zoowel voor
de betrokken fabriek als voor eigen
levensonderhoud bereiken kan.
B. en W. hebben op mondelinge
informaties bij schoenfabrikanten
elders steeds als antwoord ont
vangen, dat de beste fabrieksarbeider
op de schoenfabriek voortkomt uit
degenen, die eenigen tijd een vak
school voor handwerk hebben ge
volgd. Daarenboven hebben zonen
van meerdere grootfabrikanten uit
andere gemeenten de school in
Drunen bezocht. Wel een bewijs
dat deze fabrikanten het nut der
school hebben ingezien.
Een bewijs voor de waardeering
van den vakman-handwerkschoen-
maker is wel, dat uit de gemeente
Waalwijk, alwaar de gelegenheid
bestaat een cursus in de machinale
schoenbewerking te volgen, in de
laatste 10 jaren niet minder dan
86 leerlingen op onze Vakschool
het handwerk kwamen leeren.
Tenslotte deelen B. en W. nog
mede, dat een onderzoek is inge
steld naar de beweerde onjuiste
handelwijze, die volgens in den
raad gemaakte opmerkingen door
het toenmalig bestuur zou zijn
gevolgd bij den aankoop van werk
stoelen. Tot den aankoop van deze
stoelen is besloten in de algemeene
fluit. Ditmaal waren het echter geen
ratten en muizen, die hem volgden,
maar een lange stoet kinderen van 4
tot 15 jaar, er waren er in het geheel
honderddertig, danste vroolijk achter
den man naar buiten De rattenvanger
verdween met alle kinderen in den
nabij Hameln gelegen Koppenberg
Slechts twee kinderen keerden terug
daar zij te laat waren gekomen, maar
het eene kind was blind, het andere
doof, zoodat zij niets nauwkeurigs
aangaande het gebeurde konden be-
richten.
Hameln is nog heden rijk aan inte
ressante Renaissance huizen. Aan de
wraak van den bedrogen rattenvanger
herinnert het „Rattenvangershuis*, een
prachtig staal van Duitsche Renais.
sance. Het is gebouwd in de jaren
16021603 als bruidsschat voor een
adellijke dame. Een kant van het huis
grenst aan de „Bungelosenstrasse", dit
beteekent „trommellooze straat' Se
dert het verdwijnen der kinderen mag
in deze straat namelijk geen trommel,
geroffel ol fluitspel meer weerklinken.
Aan de andere zijde van het huis staat
een inscriptie, waaraan het huis den
naam van .Rattenvangershuis" te
danken heeft. Deze inscriptie luidt
aldus: „Anno 1284 am Tage Johannis
und Pauli war der 26 Juni dorch
einen Piper mit allerly Farbe bekleidet
gewesen 130 Kinder verledet binnen
Hameln geborn to Calvari bi den
Koppen verloren". Een gedenksteen
in de crypt van het Romaansch
Gothische Munster der stad herinnert
eveneens aan de sage. De steen is
afkomstig uit de stadspoort van Ha
meln. Deze poort werd aldus een
inscriptie, gebouwd .272 jaar, nadat
de toovenaar de 130 kinderen uit de
stad had ontvoerd". Een derde ge
denksteen vindt men in den gevel van
het in 1610 in rijke Renaissance
vormen opgerichte ochzeitshaus",
waarin tot 1721 bruiloften werden
gevierd. In 1631 had hier de keizerlijke
generaal Tilly zijn kwartier opgeslagen.
Hier nam hij het besluit de stad
Maagdenburg te verwoesten, een be
sluit, hetwelk aan 30.000 menschen
het leven kostte In den gevel van het
.Hochzeitshaus" wordt een aan de
sage van den rattenvanger gewijde klok
geplaatst In den aanstaanden zomer
zal zij worden ingewijd. Op bepaalde
uren zal men, op deze klok, den
rattenvanger zien verschijnen Opzijn
fluit speelt hij het traditioneele ratten
vangerslied. Tevens trekken de kinde.
ren en de ratten van Hameln voorbij
3
Oplossingen.
d
bal
lager
dagblad
malen
aal
d
Mat, gram, tram, ma, raam, graat
grammatica.
Verborgen vogelnamen
Mees, lijster, kraai.
H
ja
s 1 a
leer
zwoel
s c h r e e
Haarlem
1.
2.
4.
van
Rekensommetjes.
Hoe kan men het getal 22
20 aftrekken en 88 overhouden.
Welk getal D
is dit? ÏT
Welke stad in Holland is dit?
D t t t t t t t t t t t
b d
s s s
m m
1 1 1
P P P
z z z
m
Dat was geen alledaagsche schrijf
kunst. Toch konden ze 't lezen.
bestuursvergadering van 23 Juni
1933, tot staving waarvan een door
alle bestuursleden onderteekende
verklaring is overgelegd. De levering
van 10 werkstoelen heeft niet bij
inschrijving plaats gehad, omdat bij
een vorige levering de ervaring is
opgedaan, dat de kwaliteit van het
geleverde ver beneden peil was.
Bovendien is het prijsverschil zeer
miniem de in 1925 bij inschrij
ving aanbesteede werkstoelen die
in 1933 reeds versleten waren kosten
f6.10 per stuk, terwijl de in 1933
geleverde werkstoelen, welke wat
hun kwaliteit betreft 15 k 20 jaar
kunnen meegaan, f6,25 per stuk
kosten.
Daar de aankoop der 10 werk
stoelen tot een totaal bedrag van
f62.50 is geschied binnen de raming
der door den Minister van Onder
wijs goedgekeurde begrooting 1933,
is op dezen aankoop door 't voor
malige Bestuur der Vakschool geen
aanmerking te maken. Het Bestuur
gaat naar de meening van B. en W.
vrij uit.
De heer de Wijs vraagt een spe
cificatie van de post salarissen,
onderhoud enz. van f7806.70. Het
woord enz. is voor spr. zoo rekbaar
dat het eind ervan verloren is.
Voorzitter. Het bevreemdt mij dat
er herhaaldelijk in de vergadering
vragen gesteld worden die blijk
geven dat sommige raadsleden nooit
de noodige aandacht aan de stukken
schenken. Als u de begrooting goed
hekeken had zoudt ugezien hebben
waaruit deze post bestaat, en dan
zou u nu geen vraag behoeven te
stellen. Deze póst hebt u zelf indertijd
mee goedgekeurd.
de Wijs. Bij welke fabrikanten
hebt u geinforineerd naar de pres
taties der jongens die van de school
komen? Ik heb alle fabrikanten
gevraagd maar daarvan heb ik niets
gehoora.
Voorzitter. Dan hebt u weer niet
goed gelezen, want in het rapport
staat dat B. en W. elders hebben
geinformeerd. In Waalwijk en Don
gen heb ik geirtformeerd naar vaklui
op de fabriekéri, die hier hun vak
geleerd hebben.
de Wijs. Dus de Drunensche
fabrikanten komen voor die infor
matie niet in aanmerking. Toch
gelooi ik dat de Drunensche fabri
kanten hun vak voldoende Verstaan.
U had hij den-fabrikantenbond van
Drunen moeten informeeren
Voorzitter. Uw woorden raken
kant noch wal. U heeft zelf beweerd
dat er buiten de gemeente geen
belangstelling bestaat voor de Vak
school. Juist daarom heb ik mijn
licht opgestoken bij groot-fabrikanten
buiten de gemeente. De fabrikanten
van Drunen zijn immers geen groot-
fabrikanten, al waardeer ik hun
capaciteiten ten volle.
de Wijs. Als u bij Drunensche
fabrikanten had geinformeerd had
u den kous op den kop gekregen,
daarom bent u naar buiten gegaan.
Voorzitter. Ik ben naar buiten
gegaan omdat, uzelf geinsinueerd
hebt dat er elders geen belang in
de school gesteld wordt. Ook van
twee Drunensche fabrikanten, dhr.
v. Drunen en IJpelaar, heb ik een
verklaring dat zij de school van
belang achten.
de Wijs. U moet niet informeeren
bij IJpelaar, die heeft slechts één
knecht, dat noem ik geen fabrikant.
Voorzitter. Ik geloof dat het uwe
bedoeling is allerlei kleine futiliteiten
naar voren te brengen om de vak
school in discrediet te brengen.
de Wijs. U wordt misleid dooi
personen die geen moraal bezitten.
Als u beter wist zoudi u daarmee
niet in zee gaan. En als u denkt
dat ik hier zit te liegen, dan zal ik
die moraliteit wel nader aanduiden.
Voorzitter. Dat doet niets terzake.
Ik geef onze informaties weer.
de Wijs. Die zijn niet goed....
Voorzitter. Dat zullen we toetsen
aan het oordeel van den raad, maar
niet aan uw oordeel.
de Wijs. En dan die kwestie met
die werkstoelen daar zit een groote
vuiligheid in....
Voorzitter. Ik raad u aan wat op
uw woorden te passen.
Dhr. de Wijs: Ik kom voor mijn
eerlijk recht 'uit. In het rapport
staat dat in de vergadering van
23 Juli besloten is de stoelen aan
te schaffen. Maar waar staat dat.
Ik wensch dat de secretaris der
school onmiddellijk wordt verzocht
de notulen dier vergadering te
toonen. Dat kan hij niet want hij
heeft absoluut geen hoeken! Dat is
nu het bestuur der vakschool!
Voorzitter. U hebt er een ver
keerd begrip van. Ik heb een ver
klaring van alle leden van het
bestuur dat dit besluit in bedoelde
vergadering genomen is.
de Wijs. Daar hecht ik geen
waarde aan.
Voorzitter. Dan ben ik met u
uitgepraat!
de Wijs.
Dan zal ik mij tot den
minister wenden. Die vuiligheid
gaat niet door. Er mocht geen
opdracht worden gegeven aan een
persoon, daar zit de vuiligheid
Voorzitter. Ten aanzien van.het
bestellen der stoelen is niet de minste
ongeregeldheid gebeurd. Binnen het
raam van de door den minister
goedgekeurde begrooting zijn de
stoelen gekocht. Het bestuur heeft
vorige maal ondervonden wat met
aanbesteding bereikt werd. Daarom
heeft het bestuur een proefstoel
laten maken en opdracht gegeven
om de stoelen voor een vastgesteld
bedrag te leveren.
de Wijs. Ik weet dat de secre
taris niet eens notulen maakt.
Zoo'n zootje is het!
De Voorzitter waarschuwt dhr.
de Wijs en zegt dat hij zich moet
matigen.
A. v. d. Wiel. Ik vind het nogal
erg.
de Wijs. Dat kan me niets schelen.
Voorzitter (hamerend). De ver
daring der bestuursleden vervangt
ten volle de notulen der vergadering
Jw aanmerkingen zijnlouterzoekerij.
Jeelt nog iemand iets over dit punt
te zeggen
W. v. d. Wiel. De Wijs heeft inder-
lijd gezegd dat de school aan de
gemeente jaarlijks f3000 kostte. Nu
blijkt het f1400 te zijn, en als de
jongens naar elders gingen betaalden
we dat bedrag ook.
Dhr. de Wijs valt dhr. W. v. d. Wiel
in de rede.
Voorzitter (hamerend). U is niet
aan het woord
W. v. d. Wiel. De Wijs kan nogal
wat zeggen. Hij zegt wat hij wil om
de school af te breken. Het is een
voudig schande....
Dhr. de Wijs interrumpeert weer.
De Voorzitter (heftig hamerend)
dreigt dhr. de Wijs de deur uit te
zetten als hij zich niet matigt.
W. v. d. Wiel. Ik geef den Voor
zitter ten volle gelijk dat hij buiten
de gemeente informaties ingewonnen
heeft, want de Wijs heeft alle Dru
nensche fabrikanten opgestookt. Ik
heb de Wijs indertijd in het bestuur
willen benoemen, opdat hij daar
zijn bezwaren naai voren zou kun
nen brengen. Maar dat wilde hij
niethij moest en zou er andere
heeren in hebben, om die dan hier
Ie kunnen afbreken.
Voorzitter. Het rapport is uitvoerig
genoeg geweest. Dhr. de Wijs heeft
zijn hart kunnen uitstorten en ik
had van hem verwacht dat hij dat
op een andere wijze zou doenik
had hem hooger staan. Ik meen dat
het niet noodig is nog meer heftige
woorden te spreken en stel voor
over te gaan tot 't volgende agenda
punt.
Dhr. de Wijs wil nog het woord
voeren, doch de Voorzitter laat eerst
over zijn voorstel stemmen.
Met 9—1 stein wordt besloten de
besprekingen over dit punt te staken.
Tegen dhr. de Wijs.
Rondvraag.
Dhr. v. Drunen vraagt hoe groot
het tekort der tentoonstelling van
den Jonge Boerenstand geweest is,
waarvoor de gemeente garant was.
De Voorzitter zegt dat de gemeente
f 100 heeft bijgepast. Het tekort be
droeg 1199, doch f99 was reeds
door particulieren hijgedragen.
De Konijnenpluag.
Dhr. v. Drunen vraagt of er van
A. v. Wezel niet een verzoek is
ingekomen om vergoeding van schade
aangebracht door konijnen.
De Voorzitter herinnert zich dat
het verzoek is doorgezonden aan
den houder van de jachtvergunning,
den heer v. Schijndel te Waalwijk.
Deze heeft zich bereid verklaard de
schade te vergoeden, mits deze niet
te hoog was. Spr. zegt toe de kwestie
te zullen onderzoeken.
v. Drunen. Is het waar dat B. en
W. de Pessaert willen afrasteren om
wildschade te voorkomen
De Voorzitter zegt dat gaas is
aangekocht om het terrein gedeel
telijk af te rasteren.
Alle konijnen die er waren zijn
opgeruimd, doch geregeld kwamen
zij terug van de zijde der Hoeve,
n overleg met het Staatsboschbe-
heer is daarom besloten aan de
westzijde een gaasversperring aan
te brengen. In het Loonsch Hoekje
zitten dit jaar zeer veel konijnen.
De heer v. Drunen. Ik begrijp
weth. Muskens niet. Toen een jaar
geleden in den raad over de wild-
schade gesproken werd heeft Muskens
gezegd dat er geen sprake was van
schade. En nu heeft hij zelf mee
besloten om een terrein van 80 K.M.
af te rasteren. Moet men in zulk
een wethouder nog vertrouwen heb
ben Ik zeg mijn vertrouwen in
weth. Muskens totaal op.
Weth. Muskens. Ik heb nooit be
weerd dat er geen schade was aan
gericht.
De heer v. Drunen. Dat hebt u
wel gezegd, daar heb ik getuigen
van.
De Voorzitter zegt dat tot de af
rastering besloten is omdat er dit
jaar zeer veel konijnen in het
Loonsch Hoekje zijn. Dat heeft vol
gens spr. niets met het besluit van
vroeger te maken. Spr. onderschrijft
ten volle wat weth. Muskens vroeger
gezegd heeft en tevens onderschrijft
hij ten volle dat nu de afrastering
noodig is. Spr. begrijpt trouwens
niet wat dhr. van Drunen verkeerd
vindt, z.i. moest hij blij zijn dat
B. en W. de schade willen voor
komen.
De heer van Drunen. Als ik als
raadslid hier in het belang oer ge
meente met motieven kom, dan
worden die gewoon verkracht. Dat
is geen samenwerken, Mijnheer de
Voorzitter, dat is iemand verkrach
ten
De Voorzitter. Ik twijfel er geen
moment aan dat U het belang der
gemeente op het oog had. Maar
verleden jaar waren B. en W. van
meening dat u de schade te zwaar
opnam, omdat die slechts tot blok
2 beperkt bleef.
De heer van Drunen. U doet het
vertrouwen niet stijgen.
De heer W. v. d. Wiel merkt nog
op dat iemand, die in aanmerking
komt voor een bouwvergoeding,
deze nog niet ontvangen heeft.
De Voorzitter zegt toe dit te zullen
onderzoeken.
Geen der leden verlangt hierna
nog het woord.
De vergadering wordt gesloten en
de raad gaat in geheim comité ter
behandeling van aanvragen om hy
pothecair bouwcrediet en ontheffing
van schoolgeld.
GEMENGD NIEUWS.
Doodelijke aanrijding.
De chauffeur reed door.
Te Venlo heelt een doodelijke aan
rijding plaats gehad, waarbij mevr.
Bedeaux het leven verloor.
De chauffeur die was doorgereden
is in den nacht gearresteerd.
In den laten avond stelden de po
litie. rijkspolitie en gemeente.politie
van Venlo en Tegelen gezamenlijk
een onderzoek in en men slaagde er
nog in den auto te achterhalen.
De chauffeur verklaarde van de
aanrijding niets te hebben bemerkt.
Het is mogelijk, dat de chauffeur
niets van de aanrijding heeft bemei kt,
aangezien de laadbak van den wagen
eenigzins uitsteekt. De punt van den
laadbak, waardoor de vrouw moet zijn
gegrepen, is van de zitplaats van den
bestuurder niet te zien. De weg is
ter plaatse bovendien slecht verlicht.
Doodelijk ongeluk
Te Roggel keerde gisteren de 25-
jarige landbouwer W. D. met paard en
kar uit het veld huiswaarts Doordat
een band van een der karwielen viel
schrok het paard. D., die naast het
paard liep kwam, toen hij de leidsels
wilde grijpen te vallen en geraakte
onder de kar, die hem over het onder
lijf reed.
Zwaar inwendig gekneusd werd hij
opgenomen. Enkele uren later is hij
overleden.
Huisinstorting te Beiroeth.
Te Beiroeth in Syrië is een oud
gebouw ingestort, waarin o a een calé
en een restaurant zich bevonden
Talrijke personen werden onder de
puinen begraven. Tot nu toe zijn 27
lijken onder de ruïnes vandaan ge
haald. Men vreest dat zich nog vele
slachtoffers onder de puinhoopen be-
vinden
Door een trein overreden en gedood.
Vanmorgen omstreeks half zeven is
op den spoorwegovergang nabij het
siation Hoensbroek zekere Luy en te
Klimmen door een passeerenden trein
overreden en gedood.
Lijk opgehaald.
Uit een blauwsloot in het Juliana-
park te Tilburg js het lijk opgehaald
van den 59-jarigen v. d V., die ver.
moedelijk door de duisternis misleid,
te water is geraakt en verdronken.
ABONNEERT U OP
DE ECHO VAN HET ZUIDEN.
Een délicatesse van den eer
sten rang. Vraag hef merk.
Alle goede zaken verkoopen
Zwanenberg's ham.
