DE ECHO VAN HET ZUIDEN.
DERDE BLAD.
EEN FLINKE JONGEN.
UötQdpipi, lUevpijtx
IfUfHUacdt's Poedecs
DE LUCHTBESCHERMINGSDIENST.
No. 102. Zaterdag 22 Dec. '34. 57e Jrg.
III.
De maatregelen door de burgerbevol
king te nemen om te trachten het ge
vaar en de jammerlijke gevolgen van
een luchtaanval zooveel mogelijk te be
perken. kunnen in twee deelen worden
gesplitst:
le. De collectieve maatregelen.
2e. De maatregelen door de burgers
individueel te nemen.
De uitvoering der eerste categorie
geschiedt namens den Burgemeester
door den Gemeentelijken Luchtbescher
mingsdienst, die onder leiding van een
„Hoofd Lbd." werkt.
In dezen dienst werken een aantal
hulpdiensten samen, die elk de uitvoe
ring van een apart onderdeel der be
schermingsmaatregelen tot taak hebben.
Dit zijn: de Waarschuwings- Alar-
meeringsdienst, de Brandweer, de Ge
neeskundige dienst, de Ontsmettings-
dienst, Gemeentewerken, de Gemeente-
Licht- en Waterbedrijven, de Politie en
de Burgerwacht.
De taak van den Waarschuwings-
Alarmeeringsdienst is, zooals de naam
reeds aangeeft in de eerste plaats om te
waarschuwen. Daartoe heeft dezen
dienst een radio-ontvangtoestel en tele
foon te zijner beschikking, terwijl het
personeel bovendien in het bezit moet
zijn van snelle vervoermiddelen, b.v.
rijwielen en motorrijtuigen.
Daar het veelal te laat zou wezen om
maatregelen te nemen op het moment
dat de vijandelijke vliegtuigen de ge
meente zijn genaderd, maakt de lucht
beschermingsdienst gebruik van de
Luchtwachtmeldingen.
Mede ten behoeve van den luchtbe
schermingsdienst is n.l. door de leger-
autoriteiten ingesteld de „Luchtwacht
dienst". Deze dienst beschikt over een
aantal, over het geheele land verspreide
luchtwachtposten, die de nadering en
de bewegingsrichting van vijandelijke
vliegtuigen aan hun Centraal Bureau
melden. Passeeren de vliegtuigen onze
grens, dan ontvangt het Centraal
Luchtwachtbureau daarvan onverwijld
bericht van de luchtwachtposten.
Het bureau zendt naar aanleiding
van de ingekomen berichten radio-tele
fonisch waarschuwingsseinen rond. De
ze seinen kunnen worden opgevangen
door den Waarschuwings- en Alarmee
ringsdienst, die ze onmiddellijk door
geeft aan het hoofd van den Gem.
Luchtbeschermingsdienst. De laatste
kan daarop tijdig de noodige voorzie
ningen treffen.
De Waarschuwings- en Alarmee
ringsdienst zorgt behalve voor de per
manente bezetting van het radio-ont
vangtoestel, ook voor die van de tele
foon en onderhoudt de verbinding van
het hoofd van den luchtbeschermings
dienst met de hoofden der verschillen
de hulpdiensten. Oordeelt het hoofd
van den luchtbeschermingsdienst het
noodig, dat de bevolking wordt gealar
meerd, dan geschiedt dit eveneens door
den Waarschuwings- Alarmeerings
dienst.
Dit alarmeeren bij naderend luchtge-
vaar zal te Waalwijk door middel van
jachthorens en fabriekssirenes plaats
hebben. Op deze signalen zullen de in
gezetenen dus de maatregelen voor hun
persoonlijke veiligheid kunnen nemen.
Als de vijandelijke vliegtuigen ver
dwenen zijn of ook na afloop van een
luchtaanval, zal wederom een sein wor
den gegeven. Door klokgelui zal aan de
bevolking worden bekend gemaakt dat
alle gevaar is geweken.
Een andere hulpdienst, wiens taak
evenals de vorige reeds aanvangt, vóór
dat een luchtaanval plaats vindt, is de
dienst der Gemeentelijke Licht- en Wa
terbedrijven. Deze hebben de zorg voor
het tijdig en snel dooven van de open
bare verlichting. Na het invallen van de
duisternis vormt een verlicht stadsge
deelte een gemakkelijk mikpunt vanuit
de lucht. Een doeltreffend verhinderen
van de lichtuitstraling behoort daarom
tot de onmisbare middelen om een
luchtaanval te voorkomen.
De waterleiding zal maatregelen
moeten nemen om bij ernstige storing
in den watertoevoer op andere wijze in
de drinkwaterlevering te voorzien.
De gewone taak van de Politie zal
worden uitgebreid o.m. met het toe
zicht op de naleving der ten behoeve
van de luchtbescherming gegeven voor
schriften.
De regeling van het verkeer vooral
des avonds bij beperkte of geheel ge
doofde verlichting, de handhaving der
openbare orde tijdens en na een lucht
aanval, dit alles zal meer dan normale
bemoeiingen van de politie vergen.
Versterking van het politiekorps zal
dan ook veelal niet achterwege kunnen
blijven.
De Burgerwacht zal behalve ter ver
sterking van het politiekorps mede kun
nen dienen ter aanvulling van een te
kort aan personeel bij andere diensten.
Terwijl de versterking van het politie
korps dan zal kunnen geschieden uit
personeel van de Gewapende Burger
wacht, zal de Economische Burger
wacht personeel voor andere diensten
kunnen leveren.
De geneeskundige dienst zal belang
rijke diensten kunnen verleenen, wan
neer de gemeente door een luchtaanval
is getroffen. Deze hulpdienst staat on
der leiding van den Gemeente-arts, ter
wijl de andere medici en apothekers
daarbij hun medewerking verleenen.
Bij dezen hulpdienst zijn ook aange
sloten het Wit-Gele- en Groene Kruis
en de plaatselijke afdeeling van 't Ned.
Roode Kruis.
Zonder schriftelijke toestemming is eenige overname uit deze rubriek verboden.
(naar het Fransch),
door JAN DE JONGE.
Hoofdstuk I.
BIJ DEN BURGEMEES1 ER.
1.
»Neem me niet kwalijk, meneer
de herbergier, maar zou u me willen
zeggen, waar het huis van den bur
gemeester is, als 't u blieft?»
't Was een jongen van een jaar
of tien, die deze vraag stelde; hij
was slecht gekleed en zijn gelaat
was gebruind door de lucht en de
zon. Hij scheen van heel ver te
komen en kwam zonder twijfel voor
de eerste keer door dit dorp van
Bretagne.
»Het burgemeestershuis her
nam de waard.
»Ja, meneer, het huis van den
burgemeester, ik moet hem beslist
spreken.»
»Jij? den burgemeester spre
ken hernam de groote man
weer, terwijl hij op zijn gemak een
De geneeskundige dienst omvat zoo
wel het redden van gewonden en gas-
zieken als de geneeskundige behande
ling van alle door een luchtaanval ge
troffenen.
Behalve over het ziekenhuis ter ver
pleging van gewonden, moet deze
dienst ook de beschikking hebben over
een of meer plaatsen waar de ontsmet
ting en verpleging van gaszieken kan
plaats hebben.
Voor het verplegend personeel van
dezen dienst zal voornamelijk worden
gebruik gemaakt van de plaatselijke
transport- en helpstercolonnes van het
Roode Kruis.
De ontsmettingsdienst heeft vooral
tot taak om na een gasaanval de ont
smetting van straten, gebouwen en goe
deren ter hand te nemen. Daar deze
dienst beschikken kan over personeel,
dat geoefend is in het onderkennen van
bepaalde gassen, is deze dienst tevens
belast met de vaststelling van de soort
van het, bij een aanval aangewende,
strijdgas.
De bekendheid met het type van het
gebruikte gas, geeft o.a. aan de genees-
heeren een aanwijzing voor de genees
kundige behandeling van de met gas
besmette personen.
De ontsmettingsdienst zal de beschik
king moeten kunnen verkrijgen over
groote hoeveelheden ontsmettingsmid
delen, zooals chloorkalk, soda, e.d.
Gemeentewerken zal vooral bij de
voorbereidende maatregelen een taak
hebben, n.l. het gereedmaken van even-
tueele openbare schuilplaatsen en het
geven van advies aan particulieren om
trent de keuze en inrichting van schuil-
vertrekken. Bovendien draagt deze
dienst de zorg voor het tijdig verwijde
ren van vanuit de lucht opvallende
kenteekenen.
De opruimings- en herstellingswer
ken welke noodig zijn indien door een
luchtbombardement gebouwen zijn ver
nield, geschieden door een opruimings-
ploeg mede onder leiding van Gemeen
tewerken.
Zijn door de Luchtbeschermings
dienst alle voorbereidende maatregelen
getroffen, de mate van het succes hangt
ook voor een groot deel af van de me
dewerking der bevolking.
Wij zullen hieronder nagaan wat de
ingezetenen zelf in hun eigen zoowel als
in het algemeen belang kunnen doen,
om de pogingen van den Luchtbescher
mingsdienst te doen slagen.
Reeds thans dient ieder gezinshoofd
na te gaan, welke maatregelen hij zal
moeten nemen resp. voorbereiden ter
beveiliging in eigen huis tegen 't lucht-
gevaar. Hij kan nagaan hoe op de
meest snelle en afdoende wijze lichtuit
straling uit zijn woning zal kunnen wor
den tegengegaan.
Bij naderend luchtgevaar zal bij
avond in den kortst mogelijken tijd de
geheele stad in donker moeten worden
gezet, dus niet alleen zal de openbare
verlichting worden gedoofd, doch van
alle gebouwen en vaartuigen zal de uit-
pijpje stond te rooken. »Wat zou
zoo'n kwajongen als jij bij den bur.
gemeester moeten
»Ik heb hem noodig», ant
woordde het kind op beslisten toon
en zonder de minste verlegenheid.
»Ei, ei I en veronderstel eens
dat ik de burgemeester was, wat zou
je hem dan te zeggen hebben?»
vroeg de kwaadaardige man.
»Wel 1 ik zou 'm zeggen,
dat.... hij met me doen kan, wat hij
wil, maar.... dat ik geen dief wil
zijn. Daarom heb ik de troep van
Rougeaud verlaten».
»Van Rougeaud Wat een
rare naam I»
»Ik weet niet, of hij nog een
anderen naam heeft».
»En wat is het beroep van
dien Rougeaud
«Kunstenmaker, scharenslijper
en ketellapper ook.»
»0, zootwaalf ambachten
enne.... is 't niet? Een zwerver!
Ja, ja, we weten er alles van. Dus
dat is 't hoofd van de troep, en....
wou hij je leeren stelen?»
»Ja, meneer.... en daarom ben
ik weggeloopen.»
straling van licht moeten worden ver
hinderd.
Verlichte winkel-etalages, doorschij
nende gordijnen, lichten van fabrieks
terreinen en voertuigen, maar ook ver
lichte dakvensters, glazen daken enz.,
geen enkele lichtschijn mag daarvan
naar buiten treden. Voorzoover dit
door het neerlaten van jalouzieën en
rolluiken en het afsluiten van blinden
niet kan worden bereikt, kan dikwerf
door het beplakken van de ramen met
blauw papier, met geringe kosten een
goed resultaat worden verkregen. Ook
aan de inrichting van het schuilvertrek
moet aandacht worden geschonken.
In dit vertrek zal het gezin tijdens een
luchtaanval moeten verblijven. Men
overlegge in welk vertrek men het min
ste gevaar zal loopen. Daarbij zal zoo
wel aan het gevaar van instorting als
aan gasgevaar moeten worden gedacht.
Het kan zijn dat de kelder als schuil
plaats geschikt is of op eenvoudige wij
ze voor een kort verblijf kan worden in
gericht, mogelijk is het een ander ver
trek in de woning.
Bij voorkeur kiest men een ruimte
met zoo weinig mogelijk ramen en deu
ren. De Gem. Luchtbeschermingsdienst
geeft U gaarne daaromtrent alle ge-
wenschte inlichtingen. Is de keuze van
het vertrek bepaald, dan wordt dit zoo
goed mogelijk in gereedheid gebracht.
Bestaat geen gevaar voor instorting
van plafond en wanden, dan kan men
aanvangen met het gas-dichtmaken van
de kamer. Daartoe worden de kieren en
reten in wanden, plafond en vloer met
oude kranten, lappenwerk, enz. dicht-
gestopt. Men kan deze ook beplakken
met reepen papier. De sluitranden aan
ramen en deuren worden goed dichtend
gemaakt. Dit kan b.v. geschieden met
gummitochtband, viltstrooken ed. Door
het dichtingsmateriaal te drenken in
neutraliseerende vloeistoffen kan het
indringen van gas nog meer worden
verhinderd. Dit laatste is een hulpmid
del dat slechts succes heeft, wanneer
het korten tijd voor een luchtaanval qe-
schiedt.
Het is echter niet vooruit te zeggen of
daartoe tijd en gelegenheid zal bestaan.
Een middel dat vrij snel tot het beoogde
doel voert, is het volgende:
Men hange voor de, op de boven be
schreven wijze sluitend gemaakte, ra
men en deuren aan de binnenzijde van
de kamer een, in neutraliseerende vloei
stoffen gedrenkt, laken. Men brenge dit
laken zoodanig aan, dat het aan alle
zijden overhangt en langs den omtrek
goed sluit. De noodige en meest ge
schikte neutraliseerende vloeistoffen
zullen t.g.t. hetzij van gemeentewege,
hetzij bij de winkeliers verkrijgbaar
worden gesteld.
Om het stukspringen van de ruiten
ten gevolge van den luchtdruk bij het
springen van een bom te ontgaan, be-
plakke men het glas met reepen papier,
leukoplast e.d.
Wel is waar is dit middel niet af
doende om het barsten van de ramen
»Zou je me ook kunnen zeg
gen, waar op 't oogenblik deze
Rougeaud met z'n bende is?»
»lk weet er niets van, meneer....
Ik heb den heelen nacht geloopen,»
gaf het kind ten antwoord, en zijn
vermoeidheid gaf duidelijk te ken
nen, dat hij niet loog.
»Da's ontzettend jammer,»
hernam de waard, »anders zou'en
we dat mooie volkje in één slag
hebben kunnen oppikken, Nou ja,
da's mijn zaak niet; ik zie echter
wel, dat jij niets te eten hebt gehad,
arme jongen. En je hebt ook geen
onderdak, je bent net een vonde
lingetje, hè?.... en vondelingen, daar
zorgt de regeering voor.»
»Je hebt gelijk, man,» zei de
vrouw van den herbergier, die een
poosje had staan luisteren,
»Of er moest iemand in de
gemeente zijn, die er voor zorgen
wil zei een derde persoon, die
zich in de gelagkamer bevond, en,
evenals de waardin, naderbij was
gekomen, om te luisteren.
»Dat is een idee meester, en
voor het kind zal het beter zijn ook,
meen ik. Mèèr....», zei de waard,
»maar.... als die iemand niet de mid
delen heeft, om een kind groot te
brengen, dan.... eh.... zal het goed
zijn, dat de gemeente hem.... hierin
te hulp komt; daarom zal ik 't
ventje maar naar den burgemeester
brengen. Het zou mooi zijn, as wij
dat zaakje maar eens even opknap
ten.»
»Ik ga met u mee,» zei de
meester van het dorp. Samen gingen
ze op weg. Tien minuten later
waren ze in de hoofdstraat aange
komende waard sloeg rechts af en
volgde een poosje de schutting
ïondom een uitgestreklen tuin.
Hij duwde een houten hekje open
en ze traden binnen; daar zagen ze
toen den burgemeester op een ladder
staan, bezig kersen te plukken. Hij
geheel te voorkomen, doch het wordt
er in ieder geval door beperkt. Wil men
het springen van het glas geheel ver
hinderen, dan moeten de ramen van
hermetisch sluitende blinden worden
voorzien.
Is op de boven aangegeven wijze niet
immer een volkomen bescherming-ge
vende ruimte in te richten, het onder
brengen van de bevolking in brand-,
explosie- en gasvrije schuilplaatsen is
alleen reeds om de groote kosten niet
uitvoerbaar, toch zal men er vrijwel al
tijd in slagen om de kans op besmetting
bij een gasaanval door deze voorzorgs
maatregelen zeer te verkleinen. Een
vereenvoudiging kan worden verkregen
door met een buurman gezamenlijk een
schuilvertrek in te richten.
bedaart spoedig met
'er stuk 8 ct. Doos 45 ct. Bij Uw drogfst
Ter meer afdoende bescherming is
het aan te bevelen om bij het bouwen
en verbouwen van woningen met de in
richting van een schuilvertrek rekening
te houden.
Indien het vertrek gereed is gemaakt
komt de zorg voor voldoende materiaal.
Daar de mogelijkheid van storing in
den toevoer van electriciteit bestaat,
dient er een noodverlichting te zijn,
liefst door middel van zaklantaarns.
Verder een paar emmers zand en
schoppen. Men kan b.v. reeds nu no-
teeren, waar het zand te bekomen is,
dat men straks noodig heeft.
In ieder gezin behooren althans eeni
ge middelen aanwezig te zijn, om eerste
hulp te verleenen, (verbandmiddelen,
brandzalf, neutraliseerende vloeistoffen.
Tot de voorbereidende werkzaamhe
den behoort ook het leegruimen van de
zolders. Deze worden meestal voor al
lerlei zeer brandbare dingen gebezigd.
Ruimt den romnfel op en vervangt hem
door een groote kist met zand en een
paar schoppen. Droog zand is het be
proefde beschermingsmiddel tegen
brandbommen, ook tegen de z.g. Ther-
miet of Electron-bommen. Deze bom
men hebben een omhulsel van Electron
(60—98 Magnesium, rest Alumini
um) met een vulling van Thermiet
(mengsel van ijzeroxyd en aluminium).
Zij ontwikkelen bij het branden een
temperatuur van meer dan 2000° Cel
sius. Het blusschen er van met water
is niet slechts onmogelijk, doch daar
bij kan zelfs gevaar voor explosies ont
staan door de vorming van knalgas. Het
eenige afdoende middel om dergelijke
brandbommen te blusschen is zand.
Door het bedekken met zand beschermt
men de brandbare omgeving tegen de
enorme hitte uitstraling en wordt bij
gebruik van groote hoeveelheden zand,
daarin veel warmte geabsorbeerd.
Proefondervindelijk is aangetoond
dat een laag zand van 5 a 10 c.m. uitge
spreid op den zolder het doorbranden
klom er af, om hen te begroeten
maar toen de waard hem het doel
van hun komst had kenbaar ge
maakt, was hij niet weinig uit zijn
humeur, dat ze hem dóérom kwa
men storen
»En riep hij uit, »wat wilt
ge nu dat ik met dat kind zal doen
De lui, die hij heeft verlaten zijn z'n
ouders wel niet, maar.... ze hébben
'm grootgebracht en ze kunnen hem
weer opeischen.»
»Om er een deugniet van te
maken Als u 't mij toestaat,
zal ik voor dien jongen zorgen,» zei
de schoolmeester.
»U, meester?»
»Ja, ik ben alleen, zooals u
weet, met m'n oude Janie, die wat
doof begint te worden de gezellig
heid is bij me zoek, zoodoende. Ik
word ook al een dag ouder; na
schooltijd heb ik wat behoefte aan
gezelligheid.»
»Dat begrijp ik, meester...
Wel! als u er lust in hebt, neem
hem, ik zal er me niet tegen ver
zetten,» zei de burgemeester. »Het
ventje zal u zeker menigen dienst
kunnen bewijzen, hè kereltje?»
»0, jameneer, zei het jon
getje, terwijl hij den meester smee-
kend aankeek, »ik zal werken U
zult eens zien, hoe sterk ik ben
»Hoe oud ben je?» vroeg de
burgemeester.
»Ik geloof van tien jaar, me
neer.»
»Zoo, weet je dat niet eens
zeker? Juist! Hoe oud was je, toen
je bij tl ie zwervers kwam
»Ik heb Rougeaud tegen z'n
vrouw hooren zeggen, dat ik vijf
jaar was.»
»Hu!.... vijf jaar! Dus dat weet
je niet zeker! Weet je je naam dan
wel
»M'n naam? Jan! Maar
Rougeaud en al die anderen van de
troep noemden me nooit anders
dan Jantje.»
»Jan,.... Jantje.... Goed en wel,
maar daarmee welen we nog niet
den naam van je vader, van je
familie; kun je je 't niet meer her
inneren
Het kind boog het hoofd, zonder
te antwoorden, 't Bleek duidelijk
dat men er niets meer uit zou kun
nen krijgen.
»Wel!» hernam de burge
meester, terwijl hij zich naar den
meester keerde, »probeerhet. Wan
neer over twee, drie jaar, uw in
komsten niet meer voldoende zijn,
zal het u niet moeilijk vallen, dezen
snaak op een boerderij te plaatsen.
Ik kan er verder niets van zeggen
de gemeente is niet rijk, zooals u
weet....»
Het verhoor was afgeloopen de
burgemeester klom weer op de lod
der en ging verder met kersen
plukken.
De twee mannen verlieten den
tuin van den burgemeester en ieder
ging zijns weegs. De waard ging
naar zijn herberg en de meester,
gevolgd door het jongetje, begaf zich
naar het schoolhuis. Naarmate men
het dichter naderde, merkte Jan, dat
mijnheer Morin, zoo heette de
meester, zijn pas vertraagde. Zonder
twijfel dacht hij aan de ontvangst, die
hem zijn oude huishoudster zou
bereiden; een best mensch was het,
maar ze speelde wel een beetje de
baas en dat was de meester zijn
eigen schuld.
Toen ze bij de deur waren, zei
de meester, vóór ze naar binnen
gingen, op fluisterenden toon:
»Hoor eens, baasje, wat je ook
hoort vanavond, zegt niets terug en
wordt niet bangBij Janie duurt
het onweer nooit lang.»
(Wordt vervolgd.)
