GESCHIEDENIS DER HEGV. KERK TE DESOIIEN
Buitenlandsch Nieuws.
De Echo van het Zuiden
Tweede Blad
1610—1935.
Door
J. van der Hammen Nicz.
Lil.
De kerkcraadsvergadering van
Dinsdag 17 Juni 1783, gehouden in
verband met de zaak Antonie Kuijsten,
bestond uit de volgende zes leden: De
consulenten Ds. Theodorus Heijmans
en L)s. Matheus Struik, predikanten
van Capelle en Waspik de laatste
i als plaatsvervanger van Ds. Pieter
Merree, predikant van Sprang, die van
huis was Ds. Pieter Willem Lee
mans, predikant van Besoijen, de
ouderlingen Bastiaan Hendrikse de
Rooij en Johan van He ijst en de dia-
I ken Arie Ariese Stam.
Nadat de vergadering met den ge-
bede was geopend, deed Ds. Leemans
uil het acteboek nauwkeurige voorle
zing van al hetgeen met den diaken
i Kuijsten was voorgevallen. Daarop
verzocht Leemans aan de consulenten
ol' zij den Besoijenschen kerkeraad
niet met hun ivijs praeadvics wilden
voorlichten en ronduit hun meening
zeggen, hoe het best met den onwilli-
gen diaken zou te handelen zijn. De
consulenten moesten hierop eenparig
getuigen, dat het hun uit de voorle
zing van Ds. Leemans gebleken was,
i dat Antonie Kuijsten als zeer censu-
rabel moest aangemerkt worden en
dat de kerkeraad van Bcsoijen tot
hiertoe vriendelijk, bescheiden en
zachtmoedig met hem had gehandeld.
Zij verzochten nu de leden des kerke-
raads of het niet goed zou zijn Kuijs
ten binnen te roepen en hem zijn
schuldig gedrag voor oogen te hou-
den, met aanmaningc tot verootmoe-
diging voor God, betuiging van leed-
l wezen en belofte van beterschap. Dat
werd goedgevonden en men verzocht
aan de consulenten, om die teere en
kiesche zaak op zich te willen nemen.
Toen Kuijsten daarop, binnenstond,
werden hem door de consulenten
voorgehouden de nadrukkelijkste ver
maningen om zich wegens zijne be-
gone zonden voor God te verootmoe
digen en leedwezen te betuigen. Hij
gaf daarop aan de consulenten of
visitatoren te kennen, dat hij hen
wel verstaan had en zeide verder, dat
hij schriftelijk zou antwoorden, waar
op hij een papier overgaf. Dat „pa
pier" welks inhoud een zelfverde
diging en een verzoek van onzen dia
ken moest beteekenen en waarin ook
andere personen wel de hand zullen
gehad hebben, want Besoijen was
toen in twee vijandelijke partijschap
pen verdeeld, wat wij later heter zul
len zien werd, nadat Kuijsten was
buit eng est aan, door Ds. Leemans aan
de vergaderden voorgelezen en kwam
hierop neer:
Eerwaarde heeren Visitatoren!
Een dispuut ontstaan zijnde tusschen
den predikant en my en een beschul
diging van den ouderling van H e ij s t
een middel geweest zijnde van ver
scheiden malen mij voor den kerken
raad te citeeren en hooien beschuldi
gen, zoo met opgemaakte memorie ah
mondeling, maar schoon gesolliciteerd,
heb tot heden toe mijn beschuldiging
EEN PLEZIERTOCHTJE.
(Historisch).
Vol aandacht stond de straatjeugd
van de St. Antoniusparochie, zowel
jongens als meisjes, naar het inte
rieur van een verhuiswagen te kijken,
die ze aan het leegruimen waren.
De meesten stonden boven op grote
stapels nieuwe stenen, die er voor de
„nieuwe" straat waren aangebracht,
r' Wat verderop waren enkele grond-
i werkers bezig met de trottoirbanden.
„Zeg, jongens, daar is die auto weer
met die stenen" en als een lopend
vuurtje verspreidde zich 't nieuwtje
onder de jeugd en ogenblikkelijk
stormden allen naar de auto toe, die
intussen op de plaats van bestemming
aangekomen was. In een paar secon
den zaten er al wel een twintig jon-
niet bij gesehrifte kunnen bekomen,
en meer dan eenmaal daar om ver
zocht: Soo is mijn verzoek aan de
Eerwaarde heeren, soo dit in hun Eer-
waardens macht mocht wezen, om dit
door mij verzochte te ordonneeren
aan den predikant Leemans en zijn
ouderling, opdat ik in staat zou wor
den om mij volledig te defendeeren en
mijn satisfactie te bekomen ter plaatse
daar men mocht oordeelen dat vonnis
gewezen wordt op diergelijke beledi
ging, want den predikant en voor
noemden ouderling sustineeren, dat
ik verplicht ben mij voor hen te ver
nederen, en ik sustineer ten uiterste
beleedigd te wezen
Wijl uit bovenaangehaalde schrij
ven heelemaal niet bleek, dat onze
diaken tot verootmoediging voor God
en tot eenig schuldbesef was gestemd,
maar stijf en strak volhield, dat hij
zelf de verongelijkte en de kerkeraad
de schuldige was, moesten de consu
lenten, tot hun leedwezen, wel erken
nen, dat, wijl alle aanmaningen tot
verootmoediging en schulderkentenis
en in 't bijzonder nu ook staande deze
vergadering gedaan, te vergeefs aan
den voornoemden diaken waren be
proefd geworden, men met alle recht
en reden zou kunnen en behooren
voort te gaan, om naar kerken ordre
legens voornoemden diaken censuur
uit te oefenen met opschorting van
zijnen dienst als rcgeerend diaken.
Dienvolgens werd door de vergadering
eenparig te zijnen opzichte de volgen
de resolutie genomen:
Vermits Antonie Kuijsten, re-
geerend diaken te Besoijen, ten tijde
van de plechtige huisbezoekinge op
den 16 April 1783 gedaan door den
predikant, geassisteerd met den oud
sten ouderling, zich niet heeft ontzien
gehad zeer onverwacht met gansch
onvoegzame gebaren op eene alderon-
betaamlijkste wijze tegens hun Eer-
waardens uit te vallen, en zich vol
gens eigen erkentenis als toen ook aan
vloeken heeft schuldig gemaakt en
daardoor niet alleen zich zeiven mer
kelijk bezondigd, maar ook door het
een en ander hun Eerwaarden in hunne
qualiteiten op het gevoeligst gehoond
en gcsmadigd heeft gehad. En als ver
der de leden des kerkenraads was ter
kennis gekomen, dat voornoemde dia
ken zich niet alleen by de plechtige
huisbezoekinge, maar veel malen aan
de verschrikkelijkste en Godonteerend-
sche vloeken schuldig maakte, en ook
den voornoemden diaken in tegen
woordigheid van al de leden de3 ker
kenraads heeft gezegd, dat de predi
kant betreffende het voorgevallene in
de huisbezoekinge zoo wel schuldig
was als hy, en hier over daarna plech
tig van de leden des kerkenraads on
dervraagd zijnde geworden, als zulks
toen wederom heel en al ontkend
heeft, zeggende: „dat hij den predi
kant niet beschuldigde en ook niet
beschuldigd had". En daarbij den
voornoemden diaken zich niet ontzien
heeft gehad in de kerkenraadsverga-
gens op, die allemaal ijverig mee
werkten.
Maar de eigenaar van de auto was
zo verstandig om het „arbeidsleger"
te decimeren, door er de meesten af
te sturen, maaar weldra zag hij in,
dat het vergeefse moeite was, want
er kwamen er toch telkens meer op.
Tot zelfs de meisjes toe wilden er
al op, maar dat ging natuurlijk te ver;
die waren er dan ook even gauw af.
als dat ze er opgekomen waren.
Na twintig minuten waren de ste
nen er af, en in een ogenblik zat de
auto vol met jongens en meisjes, die
natuurlijk graag een eindje mee wil
den rijden. Zo ging dat ha iedere
vracht, de passagiers moesten er hij
de kerk weer af, maar dit keer scheen
het den „baas" te vervelen en hij wil
de er eens een eind aan maken, door
dering, gehouden den 28 Mey 1783,
zich in diervoegen uit te laten, dat,
dewijl de predikant en verdere leden
van den kerkenraad hem hadden aan
geraden gehad, hij moest over zyne
zaak met predikanten te rade gaan,
hij zulks nu ook gedaan had, want
dat zijne huisvrouw daags te voren
geweest was bij den predikant van
Waalwyk, en dat zijn Eerwaarde te-,
gens haar gezegd hadde: „dat de gan-
sche zaak maar een bagatel was", en
hierop de leden des kerkenraads zich
bij missive geadresseerd hebbende aan
den predikant van Waalwijk, van
denzelven dit schriftelijk antwoord
bekomen hadden, dat zulks geheel ver
dicht en bezijden de waarheid was,
nadien zijn Eerwaarde ten zijnen huize
op dien dag haar niet gezien, veel
minder over die zaak in of buiten zijn
huis noijt gesproken hadde. En den
zeiven Antonie Kuysten daar
over toen nader door den kerkenraad
zijnde onderhouden geworden, eerst
ronduit en onbeschaamd heeft durven
ontkennen het voorgemelde niet ge
zegd te hebben en een weinig daarna,
dat hij zijne gezegdens zoo lang niet
onthouden kon; dat de kerkenraad
wel van hem zeggen konde 'tgeen hij
wilde, en dat voornoemden diaken zoo
in dit geval als voren zich aan logen
en schandelijke leugentaal heeft schul
dig gemaakt. En ook den zeiven zich
meermalen en bijzonderlijk in de ver
gadering, gehouden den 28 Meij 1783?
niettegenstaande herhaalde vriende
lijke aanmaningen, om zich daarvan
te onthouden, zich echter zeer onge
hoorzaam en neerbiedig heeft gedra
gen. En aan denzelven Antonie
K u ij s t c n verscheiden malen achter
den anderen, eerst meer afzonderlijk
en vervolgens in de gehoudene ker
kenraadsvergaderingen en nu nog op
heden door de Weleerwaarde heeren
consulenten alle middelen zijn be
proefd geworden, om door vriende
lijke, ernstige en zachtmoedige ver
maningen dien afgedwaalden broeder
tot verootmoediging voor God en
schulderkentenis te brengen, en den
zelven Antonie Kuysten onder
alle deze tot heden toe hardnekkig ge
bleven is: Zoo is 't, dat den Eerwaar
den kerkenraad met goedvinden van
de heeren consulenten kerkelijk cen
suur uitoefent over den voornoemden
Antonie Kuysten, daarin be
staande, dat hij zich onthouden zal
van de bijwoning van 's Heeren Hei
lig Avondmaal, en vervolgens ook dat
hij van dezen dag af aan niet meer
als regeerend diaken Tungeeren zal,
geene aalmoezen onder de prediking
des Woords inzamelen of geene pen
ningen, rakende de diaconie, ontvan
gen; dat alle verdere uitgiften na de
zen hem niet meer (zullen worden
goedgedaan, hem verders ook ontzeg
gende stem en zitting in hunne te
houdene vergaderingen, en dat zoo
lang totdat hij boete over de voorge
melde begane zonden en betering des
levens betoone en bewijze, hopende
en biddende God, dat deze hun afge
dwaalde broeder spoedig terecht ge
bracht moge worden, opdat deze ker
kelijke censuur met de gevolgen van
dien zal kunnen worden opgeheven.
Zal ook aan voorzegden Antonie
Kuysten worden gecommuniceerd,
dat hij van de bezwaren ten zijnen
laste en de daarop gevolgde sententie
of uitspraak des kerkenraads, indien
hy zulks nu begeert, een extract ten
zij nen redely ken koste krijgen kan.
Nadat de gecensureerde diaken we
der in de vergadering was binnenge
roepen en binncngestaan, werd hem
de bovenstaade resolutie des kerke-
raads door één der heeren consulen
ten aangezegd en voorgelezen, waar
op genoemde consulenten hunne
ernstige toespraak tot Kuijsten be
sloten met hartelijke vermaningen tot
ware en oprechte boetvaardigheid,
terwijl zij hem nog te kennen gaven,
dat zij betrekkelijk het bewuste door
Kuijsten overgegeven en ongeteekend
„papier" zich niet konden uitlaten
nadcmaal de inhoud daarvan hen ge
deeltelijk niet betrof en het gansche
papier zoo ingericht was, dat hun
Eerwaarden hem daarop geen ant
woord konden geven. Aan het einde
der vergadering werd den diaken nog
gevraagd of hij het hem voorgchou-
dene en voorgelezene wel verstaan
had, waarop hij bevestigend antwoord
de, maar zich dienaangaande niet
De Dictatuur in Polen.
In Polen was reeds eenige jaren
een dictatuur, een militaire n.l.,
welke eerst onder leiding van
maarschalk Pilsoedski, daarna van
maarschalk Suiigly Hydz. L)e con.
stuutioneele vormen werden echter
naar het uiterlijk gehandhaafd en
de politieae partijen behielden h »ar
vertegenwoordiging in 't parlement.
Loans schijnt de dictatuur naar
Duitsch en italiaansch voorbeeld
te worden «georganiseerd«. Maar
schalk Sinigly Hyds zal de leider
des lands worden middels een
nieuwe nationale eenheidspartij,
welke hij in elkaar laat schroeven
door kolonel Koe.
Zondagmiddag heeft kolonel Koe
de met zooveel spanning verwachte
radiorede gehouden over het pro
gramma van het nieuwe front van
nationale concentratie, welke rede
aangekondigd werd als een keer
punt in de geschiedenis van Polen
»Het communisme is den Pool-
schen geest zóó vreemd, dat hier
voor in Polen geen plaats is. Een
communistisch Polen zou geen
Polen meer zijn. Polen heeft met
het communisme op de slagvelden
in 1919 en 1920 definitief afge
rekend. a
Ten aanzien van de minderheden
zeide overste Koe, dat zij geëer
biedigd zullen worden, voor zoover
zij het staatsbelang niet schaden.
Willekeur en terreur tegen het
loo ische deel van de bevolking
zullen niet worden geduld.
Da schoolstrijd in den Elzas
In geheel Elzas Lotharingen is
een krachtdadig verzet gerezen
tegen de plannen der Fransche
regeering om het katholiek gods
dienstonderwijs af te schallen of
den leerplicht op negen jaar te
brengen.
De katholieken van Straatsourg
verontwaardigd over den redeloos
ontketenden aanval op't Christelijk
onderwijs, eiscben van de regeering
met het oog op de onrust die onder
verder uitliet en heenging. Eindelijk
werd nog besloten aan Hendrik de
Graaff, die het vorige jaar 1782 als
regeerend diaken gediend had, te ver
zoeken het regeerend diakenschap ge
durende Kuijsten's censuur te willen
waarnemen, in welke bediening hij
dan bij een volgende kerkcraadsver
gadering definitief zou bevestigd wor
den.
Dal geschiedde in de kerkeraads-
vergadering van Woensdag 2 Juli
1783, hij welke gelegenheid ook be
sloten werd aan den gecensureerden
diaken Kuijsten vriendelijk te verzoe
ken, om van zijn bewind over 1783,
tot den 17 Juni toe, rekening en ver
antwoording te willen doen. Wijl zulks
echter door genoemden diaken niet
maar zoo voetstoots werd ingewilligd
en er nog heel wat zeer ernstige zaken
in dien tusschentijd voorvielen, zullen
wij ons opstel hier maar besluiten en
in een volgend artikel die bedroevende
en overal ruchtbaar geworden zaak
nader uiteenzetten.
het Christelijk volk is gewekt, een
openlijke en duidelijke verklaring,
of ze ja of neen de heilige rechten
van het geloovig volksdeel van den
Elzas wil eerbiedigen.
Lindbergh landt te Bombay
Voor üe zooveelste maal blijkt
de ongerustheid over Lindbergh
voorbarig te zijn geweest. De be
roemde vlieger en zijn vrouw zijn
veilig te Bombay geland.
Staat van beleg te Addis Abeba
Te Addis Abeba en voor de
omgeving der hoofdstad is, naar
United Press van bevoegde zijde
verneemt, de staat van beleg afge
kondigd. Na 7 uur des avonds
mogen inlanders niet meer builens-
huis vertoeven- De censuur wordt
onverzwakt gehandhaafd.
Tot dezen maatregel is, naar
verluidt, besloten, omdat in zekere
inlandsche kringen een oproerige
stemming aan den dag treedt. Dit
is speciaal bij de Amhari's 't geval,
die, zooals bekend, onder 't bewind
van den negus tal van voorrechten
genoten, welke zij verloren hebben,
daai onder het Italiaansche bestuur
alle inlanders gelijke rechten hebben
gekregen. De omstandigheid, dat
juist de Amhari's een bron van
onrust zijn, is vermoedelijk de
verklaring van het feit, dat behalve
in het gebied van Addis Abeba in
de rest van het land rust heerscht.
De stakingsbeweging in Amerika
De stakingsgolf in de Vereenigde
Staten breidt zich steeds meer uit.
Op het oogenblik zijn er niet
minder dan negentien gevallen van
staking met gekruiste armen. In
totaal drie duizend »zil-stakers«
houden verschillende fabrieken be
zet, waardoor bijna twintigduizend
aibeiders zonder werk zijn.
Verder zyn er elf gevallen van
gewone staking, waarbij veertien
duizend arbeiders betrokken zijn.
Onder de getroffen industrieën
bevinden zich de vliegtuig-, auto-,
staal-, gummi-, schoen- en metaal-
de vorige avond, verklaarde snikkend,
dat op haar kleed, dat ze onder haar
schort droeg, een soort regenboog te
zien was, vanwege het uitlopen van
de kleuren.
Allemaal gevolgen van het pleizier-
tocht je!
Cc HA Dé.
OPLOSSINGEN VAN DE VORIGE
WEEK.
De tijd.
Ken decimeter.
Het ijs.
De aardappel.
In de zeestraten.
Een hangklok.
Onwaarheid.
De regenboog.
De eer.
NIEUWE RAADSELS.
Welke zin heeft geen beteekenis en
kan derhalve niet verstaan worden?
Voor wie neemt iedereen den hoed
af?
Welk vat wordt door geen kuiper
gemaakt?
Welk verschil is er tusschen een
vlag en een draad?.
Welke oogen wil men graag missen?
'k Ben valsch van aard,
En draag een baard.
Haast elk gezin,
Haalt mij graag in,
Omdat ik menige plaag
Het huis uitjaag.
ze helemaal mee naar „den Hoek" te
nemen.
Onder een luid geschreeuw vertrok
de volgepropte wagen en de meesten
keken natuurlijk al vreemd op, toen
de wagen niet bij de kerk en evenmin
hij de overweg stopte, en vooral dc
kleintjes van 4, 5 en 6 jaar, werden
al wat angstig en kregen trek om er
tranenmuziek bij te geven.
Maar het meerendeel vond het nu
natuurlijk nog veel fijner en begon al
lerlei liedjes te zingen.
Ze waren al aan de markt en het
was al tien minuten vóór zes, maai
de auto draaide naar rechts en reed
„linea recta" naar het Hoekeinde toe,
waar de eigenaar hem een grote dam
in stuurde.
Ziezo, ze waren er. De lampen van
de auto gingen uit; op de plaats ging
een sterke lamp aan en de jeugd
sprong er af en liep zingend de dam
uit, maar de kleintjes hadden er ge
noeg van en begonnen aan het lang
ingehouden concert. Enkele groteren
tilden de kleintjes van de wagen en
„last not least", begon het nog te re
genen, zó hard, dat ze dadelijk drijf
nat waren. In groepjes liepen ze alle
maal over de straat, zo nu en dan
schuilend en met meewarigen blik op
de natte kleren kijkend.
„Sjonge, jonge", zei er al een be
zorgd, „wat zullen die kleintjes zon
der mantel of jas nat zijn; als ze maar
geen kou vatten!"
Voor de variatie begon het bij de
markt nog wat harder te regenen en
de kleintjes nóg wat harder te huilen.
(Voor zover ze het nog harder kón
den natuurlijk!).
„Een fijn pleziertochtje", mopperde
er een, die d'r schort uit kon wringen.
Juist sloeg het op de St. Jans-kerk
6 uur en het kinderkoor gaf hoe lan
ger hoe sterkere muziek, nu vooral,
omdat ze wisten, dat vader al thuis
was.
„Wat zal ik op m'n kop krijgen!",
zei er een, terwijl hij meewarig naar
z'n schoenen keek, waar bij iedere
voetstap een straal water uitspoot.
„Nou, hoor, dat is beslist afgespro
ken werk geweest,'dat ze ons zo ver
mee hebben genomen; dat is de eerste
maar ook de laatste keer, hoor! Daar
kun je op rekenen!"
„Ik wed, dat ik direct naar bed toe
moet", klaagde er een.
Het regende als het ware „pijpe-
stelen", en menigeen was al tot aan
zijn huid toe nat, maar steeds ging het
in stevig tempo voort, intussen schel
dend en mopperend op den vermete-
len baas, die hen al die misère be
zorgd had. Eindelijk, kwart over zes
waren de meesten thuis, waar ze na
tuurlijk van alles te horen kregen.
De volgende morgen:
„Heb jij op je kop gehad?"
„Nou, dat zou ik denken, ik moest
dadelijk naar bed toe"
„En jij? Ik heb er ook langs gehad,
hoor! Reken maar".
Een ander meisje, dat nóg onder
de indruk was van al de emoties van
