JAARREDE,
PERSVERSLAG
LANDBOUW.
■nm
mm
UW SLAAP
Echo van het Zuiden"
uitgesproken door den waar-
nemenden Voorzitter van de
Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor de Langstraat
in de vergadering dezer Ka
mer van 24 Februari 1937.
Ir
(Slot).
Scheepsbouw-industrie. De bezorgd
heid over den gang van zaken in deze
industrie voor 1936, uitgesproken bij
den aanvang van dat jaar, is niet onge
grond gebleken. De toestand in den
scheepsbouw, die in de jaren 1934 en
1935 reeds slecht was, heeft zich in de
eerste acht maanden van 1936 zooda
nig toegespitst, dat verdere teruggang
welhaast onmogelijk was. De devalua
tie intusschen bracht een sterke wijzi
ging in den toestand. Al kan nog niet
van een herstel worden gesproken, toch
bieden de vooruitzichten thans meer
perspectief dan in de afgeloopen jaren.
Chemische Industrie. In den toe
stand van de industrie is geen veran
dering van beteekenis gekomen; de om
zet kon gehandhaafd blijven, al was er
va neen behoorlijke winstmarge geen
sprake. De devaluatie heeft aanvanke
lijk eenige opleving tengevolge gehad,
doch eenig herstel van beteekenis kon
nog niet worden geconstateerd.
Papier-Industrie. De gang van za
ken in de papier-industrie was in het
afgeloopen jaar iets beter dan in 1935,
doch er kon nog geen sprake zijn van
tevredenheid. Dank zij de contingen-
teering van den invoer van papier is
het prijspeil op de binnenlandsche
markt niet verder gezakt. Tegen het
laatste kwartaal van 1936 viel, onder
invloed van de stijgende prijzen op de
grondstoffenmarkt, op de wereldmarkt
een verhooging der papierprijzen te
constateeren. Deze tendenz van stijgen
de prijzen viel samen met de plaats ge
had hebbende devaluatie. Hoewel de
devaluatie ook hierin ongetwijfeld eeni
ge rol heeft gespeeld, mag gevoegelijk
worden aangenomen, dat ook zonder
de devaluatie de papierprijzen eenige
stijging zouden hebben ondergaan.
Tankfabricage. Deze industrie had
in het afgeloopen jaar met groote moei
lijkheden te kampen. Eerst in 't laatst
van 1936 trad er een uitgesproken ver
betering in. Het is niet te zeggen, of
deze opleving is te danken aan de de
valuatie, aangezien de prijzen der
grondstoffen, die vrijwel geheel uit het
buitenland moeten worden betrokken,
juist door de devaluatie aanmerkelijk
opliepen. De vooruitzichten voor 1937
intusschen zijn gunstiger dan die voor
1936 waren.
Haarwasscherijen. Het eerste half
jaar van 1936 had deze industrie groote
moeilijkheden door geringe afzetmoge
lijkheden en door scherpe concurrentie-
prijzen. Het tweede halfjaar was beter
tengevolge van iets betere prijzen; het
laatste kwartaal was zelfs goed te noe
men, tengevolge van een vlotte afzet.
Vleeschlijm - Industrie. Niettegen
staande deze industrie met verschillen
de moeilijkheden te kampen had, was
het jaar 1936 niet ongunstig. Na de de
valuatie ontstond een enorme stijging
der grondstofprijzen, met welke ver
hooging de prijs van het afgewerkte
product echter geen gelijke tred kon
houden; slechts met moeite slaagde men
er in deze op een redelijk niveau te
brengen.
Looiextract-Industrie. Ondanks de
felle concurrentie, vooral van België,
kon in 1936 de omzet gehandhaafd
worden. De prijzen liepen in het laatste
kwartaal sterk op, mede een gevolg
van de stijgende zeevrachten. De eind
resultaten zijn niet onbevredigend, hoe
wel de groote concurrentie het cal-
culeeren van prijzen met een normale
winstmarge onmogelijk maakte.
Hooi- en Stroohandel. Gedurende
het eerste halfjaar van 1936 was het in
den hooihandel bijzonder stil. De om
zet kon niet op hetzelfde peil van het
vorige jaar gehandhaafd blijven, ter
wijl de prijsnoteering een laagterecord
te zien gaf. Voor export naar Duitsch-
land werd zoo goed als niets gevraagd;
wel ging een beperkt kwantum naar
België, doch de uitvoer was niet van
dien aard, dat van verbetering in den
toestand gesproken kon worden. Na
de devaluatie kwam er eenige verande
ring ten goede, doordat België méér
ging vragen. Ook liepen de prijzen een
paar gulden op. Het verbruik in eigen
land bleef echter zeer miniem en wordt
zelfs tengevolge van uitbreiding der
autotractie nog steeds minder. De al-
gemeene toestand moet, wat de hooi
handel betreft, slecht genoemd worden.
De handel in stroo is, door een flin-
ken export naar België en andere lan
den, van meer beteekenis geworden. De
prijzen van dit artikel zijn dan ook met
ongeveer 100 opgeloopen. Dit geldt
echter in hoofdzaak voor andere stre
ken van ons land, aangezien in de
Langstraat slechts een'beperkt kwan
tum stroo wordt verhandeld. Blijft de
graanverbouwing hier in hetzelfde tem
po der laatste jaren toenemen, dan zal
in de toekomst meer stroo voor den
handel beschikbaar komen, vooral
wanneer de boeren door betere prijzen
grootere zorg aan dit artikel kunnen
besteden.
Graan-, meel- en veevoederbedrijven.
Het jaar 1936 bleef wederom zeer
ongunstig, hoofdzakelijk gevolg van
den slechten toestand in de melkvee
houderij. De stijgende prijzen van
krachtvoeder e.d. lieten voor houders
van melkvee geen winstmogelijkheid,
wat nog erger werd, toen de Regeering
meende ook na de devaluatie de hef
fingen op granen niet te kunnen beëin
digen. Dit moest vanzelfsprekend een
zeer nadeeligen invloed uitoefenen op
de graan- en veevoederbedrijven, die bij
een inkrimpend afzetgebied en sterk
dalende koopkracht der afnemers el
kaar moordend beconcurreerden. Ook
de meelhandel had ernstig te lijden on
der de zware zorgen van den voor-
naamsten zijner afnemers, de brood
bakkerij. De noodtoestand in de bakke
rijen maakte vele afnemers niet crediet-
waardig, waardoor eenerzijds het af
zetgebied kleiner werd anderzijds het
aantal wanbetalers steeg.
Scheepvaart (Binnen-). De toe
stand van de binnenscheepvaart bleef
in het verslagjaar nog steeds onbevre
digend. Het is teleurstellend, dat nog
steeds de zoo lang begeerde en hoogst
noodzakelijke wijziging der ,,Wet op de
Evenredige Vrachtverdeeling" niet bij
de Tweede Kamer is ingediend, zulks
in tegenstelling met de algemeene ver
wachtingen en ondanks het aandrin
gen van verschillende zijden. Vanzelf
sprekend wordt een wijziging der wet,
overeenkomstig het rapport der com
missie Heldring, met groote belangstel
ling tegemoet gezien, daar het voort
bestaan dezer wet, in gewijzigden vorm,
voor het district onzer Kamer, voor
handel, scheepvaart en industrie van
zeer groot belang moet worden geacht.
Door tusschenkomst van de Bevrach
tingscommissie K, gevestigd te 's-Her-
togenbosch, werden in 1936 afgesloten
in totaal 714 bevrachtingsovereenkom
sten, welke betrekking hadden op
85.407 ton goederen. De voornaamste
vanuit het district dezer commissie ver
scheepte goederen waren: granen,
kunstmest, hout, draadproducten, stroo-
pakken, steenen, zand en grind. Van
uit het tot het district onzer Kamer be-
hoorende gebiedsdeel der Commissie
werd slechts weinig verscheept; behal
ve zand, dat onder Heusden werd ge
laden, vonden enkele transporten van
lederafval en van oud ijzer plaats van
uit Waalwijk.
Door tusschenkomst van de Be
vrachtingscommissie L, gevestigd te
Breda, werden in het afgeloopen jaar,
zulks voor wat betreft ons district, 282
bevrachtingsovereenkomsten afgeslo
ten. Deze bevrachtingen hadden be
trekking op 22.770 ton goederen plus
55.105 bossen riet en hout. Dit betee-
kent een vooruitgang, zoowel in aantal
als in vracht van rond 30
Middenstand. De handeldrijvende
en industrieele middenstand ondervond
in 1936 steeds sterker den terugslag
van den ongunstigen economischen toe
stand. Het geheele zakenleven werd
gekenmerkt door een matte, soms moe-
delooze stemming. Het werkloosheids
cijfer was nog te groot om een ver
hoogde omzet in de winkelbedrijven
mogelijk te maken. Ook het café-res
taurantbedrijf ondervond hetzelfde. De
bouwbedrijven hebben in het afgeloo
pen jaar met een opvallend groote slap
te te kampen gehad. De laatste maan
den van het jaar is het bedrijfsleven,
ook voor den industrieelen midden
stand eenigszins verbeterd; hiervan
hebben de meeste handelszaken en ne
ringdoenden (handeldrijvende midden
stand) slechts in geringe matek unnen
profiteeren. Niet alleen de algemeene
in 1936 nog heerschende depressie,
maar ook de trek naar de stad met haar
warenhuizen en markten, heeft de
plaatselijke winkelstand een flink deel
van den mogelijken omzet onthouden.
Hierbij komen nog de moeilijkheden, die
de kleinhandel ondervindt, om de op
basis van vrijblijvende offerte inge
kochte goederen tegen een juisten
winstgevenden verkoopprijs aan den
man te brengen. Over de geheele lijn
is het resultaat in 1936 niet erg bevre
digend geweest, hoewel als gevolg van
de stijgende koopkracht door grootere
bedrijvigheid in de industrie een iets
beter vooruitzicht kan worden gecon
stateerd. Het is dan ook meer de ver
wachting naar een werkelijke verbete
ring in de toekomst dan wel de gang
van zaken in het afgeloopen jaar, die
den Middenstand staande houdt.
van de marktprijzen der producten. In
het najaar liepen de marktprijzen vrij
algemeen omhoog.
In den tuinbouw waren de aanvoe
ren vrij aanzienlijk; ook hier moesten
bij vele producten de steunregelingen
toepassing vinden. Er was in 't alge
meen weinig fruit, dat echter tegen
goede prijzen werd verkocht zoowel
,,op het hout" als in den handel. De
totale omzet van de Veilingvereeniging
,,De Langstraat" te Drunen beliep in
geldswaarde 288.494.66, wat ver
geleken met 1935 een vermeerde
ring beteekent van 58.916.65, hoofd
zakelijk tengevolge van grooteren aan
voer.
Het veeteeltbedrijf was iets gunsti
ger dan vorig jaar tengevolge van be
tere veeprijzen. Ook de zuivelprijzen
waren iets beter, hiewel hierdoor de
stijging der veeprijzen niet kon worden
verklaard. Tegen het einde van 1936
liepen echter ook de productiekosten,
o.a. van veevoeder, op, zoodat de ver
betering in het veebedrijf voorloopig
wel geen verderen voortgang zal heb
ben. De pachtprijzen van landerijen
werden iets hooger, de koopprijzen ste
gen in belangrijk meerdere mate.
Handelsregister. Ter inschrijving in
het Handelsregister werden aangebo
den 499 formulieren tegen 369 in 1935.
Het aantal dossiers steeg van 2544 tot
2646. Afgegeven werden 262 afschrif
ten uit het Handelsregister tegen 287
in 1935. Het aantal inzagen was 813
tegen 724 in het voorafgaande jaar.
Geregistreerd werden 37 faillisse
menten tegen 19 in 1935.
Het aantal verstrekte certificaten van
oorsprong, legalisaties, enz. steeg van
377 in 1935 tot 431 in 1936.
Er werden behandeld 7 aanvragen
voor vergunning tot uitverkoopen en 7
voor opruimingen in het winkelbedrijf.
Eén vergunning tot het houden van een
uitverkoop werd geweigerd.
Het aantal verstrekte handelsinlich
tingen bedroeg 3036.
Afgegeven werden 3359 consenten
voor het invoeren van diverse goe
deren, waarvoor werd ontvangen
8.536.69 aan consentgelden.
Het aantal ingekomen en uitgegane
stukken klom van 5892 in 1935 tot 6144
(drukwerken, circulaires, enz. niet me-
degerekend)
Op het einde van 1936 werd aan de
Kamer opgedragen het verstrekken van
vergunningen tot kleinverkoop en col-
portage-vergunningen, bedoeld in de
Wet op het Afbetalingsbedrijf.
Uit een en ander moge mede de toe
nemende beteekenis der Kamer blijken.
ken jaar onder Gods zegen voor han
del en nijverheid in 't algemeen en voor
het district onzer Kamer in 't bijzonder
een gunstig jaar zal mogen zijn.
Landbouw, tuinbouw en veeteelt. De
oogstresultaten in den landbouw waren
in 1936 iets beneden het gemiddelde.
Voor vrijwel alle gewassen gold een
of andere steunregeling, afhankelijk
Al kan ook thans niet, evenmin als de
laatste jaren met volkomen gerustheid 't
komende jaar worden tegemoet gezien,
toch mag de toekomst met meer ver
trouwen worden afgewacht. Er is op
leving te constateeren, al zal het nog
wel eenigen tijd duren vooraleer deze
opleving in de voornaamste industrieën
van ons district blijvend kan worden
genoemd. Intusschen zal, ook bij con
stant herstel, de werkloosheid een
vraagstuk blijken, dat zeer bijzondere
zorg van de overheid blijft vorderen,
daar niet te verwachten is, dat de thans
werklooze arbeidskrachten wederom
alle in het bedrijfsleven zullen kunnen
worden opgenomen.
Mocht ik het vorig jaar met genoe
gen melding maken van de voortva
rendheid, betracht bij de oprichting van
de waterschappen „De Biesbosch" en
„De Amerkant", het heeft thans den
schijn, dat op de zoozeer verlangde
verwezenlijking van de groote water
staatkundige plannen binnen 't district
onzer Kamer voorloopig niet behoeft
te worden gerekend. Het is wel zeer
jammer, dat een economisch zoo goed
verantwoord werk, dat aan vele ledi
ge handen gedurende geruimen tijd
werk kan verschaffen, thans niet wordt
uitgevoerd. Het lijkt welhaast onmoge
lijk dat er ernstige bezwaren bestaan,
die een spoedige uitvoering zouden ver
hinderen.
Ten slotte herinner ik nog gaarne
aan twee belangrijke in het afgeloopen
jaar tot stand gekomen verkeersverbe-
teringen, waarvan ons district groote-
lijks de voordeelen geniet. Dit geldt
vooreerst de totstandkoming van het
viaduct in den verbindingsweg van de
Langstraat met 's-Hertogenbosch ter
vervanging van den beruchten spoor
wegovergang. Vervolgens doel ik op
de opening door H. M. de Koningin
van de groote verkeersbrug over het
Hollandsch Diep nabij Moerdijk. Of in
tusschen het verkrijgen van een nieu
wen grooten verkeersweg door de
Langstraat binnen afzienbaren tijd be
reikbaar is, mag ernstig worden be
twijfeld. Daarom dient met erkentelijk
heid te worden gewezen op de belang
rijke verbeteringen, die in den bestaan-
den verkeersweg zijn aangebracht of
in uitzicht zijn gesteld.
Ik mag intusschen niet eindigen, zon
der U, leden der Kamer, voor Uzelf en
voor de Uwen een voorspoedig jaar te
hebben toegewenscht en zonder de
hoop uit te spreken, dat het aangebro-
is weer rustig en
Uw zenuwen worden
gekalmeerd en gesterkt door het gebruik van
«ijnhardt's Zenuwtabletten
Qiazen Buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten
van de Vergadering der Ka
mer van Koophandel en Fa
brieken voor de Langstraat te
Waalwijk op Woensdag 24
Februari 1937.
Voorzitter: A. I. J. Smits, ondervoor
zitter, voorzitter der afdeeling Groot
bedrijf.
Secretaris: Mr. R. J. Th. van der
Heijden.
De notulen van de vorige vergade
ring werden ongewijzigd vastgesteld,
waarna de Voorzitter een overzicht
gaf van den toestand van handel en
nijverheid in het district der Kamer
over 1936.
Tot algemeen voorzitter werd her
kozen de heer G. N. van Loon, tot
voorzitter der afdeeling Grootbedrijf
werd herkozen de heer A. I. J. Smits
en tot voorzitter der afdeeling Klein
bedrijf de heer A. D. C. Snels.
De leden der vaste commissies wer
den bij acclamatie herkozen.
Ingekomen was bericht van den Mi
nister van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart, dat Z.E. bij eventueele
vestiging van nieuwe bedrijven de noo-
dige aandacht zal schenken aan de ge
meente Hooge- en Lage Zwaluwe, dat
door het verdwijnen van het veer bij
Moerdijk schade heeft geleden.
Dezelfde Minister deed mededeeling
van verleende goedkeuring aan de be
grooting der Kamer over 1937 en aan
de daarop uitgetrokken subsidies.
De Minister van Justitie deelde mede,
dat Z. E. besloten had te Waalwijk
wederom een deurwaarder te benoe
men.
De Minister van Waterstaat be
richtte, dat Z. E. na ingesteld onder
zoek besloten had te Geertruidenberg
de z.g. rolbrug te vervangen door een
hooge vaste brug en de kosten daar
voor te brengen ten laste van het ver-
keersfonds.
Het Comité van Actie voor wegen
verbetering in het Land van Heusden
en Altena zond mededeeling van ver
kregen steun van het Werkfonds tot
verharding van den rivierdijk Werken-
dam-Heusden.
De Kamer besloot aan de afdeeling
Waalwijk van de R.K. Middenstands-
vereeniging een subsidie te verleenen
van 50.— voor een in 1937 te Waal
wijk te houden jaarvergadering van de
Bossche diocesane Middenstandsver-
eeniging. De Kamer achtte het in het
belang van den plaatselijken Midden
stand, dat nu en dan dergelijke alge
meene vergaderingen buiten de dioce
sane hoofdstad worden gehouden.
Op verzoek van het Gemeentebe
stuur van Geertruidenberg werd beslo
ten tot steun aan het streven van deze
gemeente, de openstelling van het
postkantoor ter plaatse voor inkrimping
te behoeden.
Besloten werd een schrijven te zen
den aan den Minister van Sociale Za
ken met verzoek de belangen van den
Middenstand, die door diverse distri
butiemaatregelen ten bate van werk-
loozen wordt gedupeerd, meer dan
voorheen te ontzien.
De Kamer ging accoord met de door
het Bureau getroffen maatregelen in
zake wijziging van den termijn van
voorjaarsuitverkoop. Op verzoek n.l.
van een afdeeling van de R.K. Midden-
standsvereeniging binnen het district
der Kamer en na ingewonnen advies
van alle andere middenstandsorganisa
ties in het district, is gebruik gemaakt
van de bij art. 12 lid 1 van de Wet op
de opruimingen en uitverkoopen aan
de Kamer verleende bevoegdheid. Na
mededeelingen dienaangaande, van den
Minister van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart ontvangen, bleek n.l. wen-
schelijk voor de gemeenten Dongen en
Waalwijk en voor het tot de gemeente
Loonopzand behoorende dorp Kaats
heuvel den wettelijken uitverkoopter
mijn, 1 Januari tot en met 31 Januari
1937, te wijzigen in 15 Januari tot en
met 14 Februari 1937. Deze wijziging
hield verband met het huwelijk van H.
K. H. Prinses Juliana en met de feeste
lijkheden, welke ter gelegenheid van
dit huwelijk zouden plaats vinden.
Mededeeling was ontvangen van den
stand van zaken van 't Middenstands-
borgstellingsfonds voor de Langstraat.
De gemeenten Heusden, Loonopzand,
Waspik en Dussen zegden onvoor
waardelijk de gevraagde financieele
medewerking aan het Borgstellings
fonds toe. De gemeenten Waalwijk en
Dongen zegden die medewerking toe
onder voorwaarde, dat in het kapitaal
van het fonds voor tenminste de helft
van het aantal inwoners van 't district
wordt deelgenomen. De gemeenten
Drunen, Sprang-Capelle en 's-Graven-
moer wezen de gevraagde medewer
king zonder meer af. De provincie N.
Brabant draagt jaarlijks bij 1 cent per
inwoner van die gemeenten, die bij het
fonds zijn aangesloten. Gedeputeerde
Staten van de Provincie hebben de ge
meentebesturen opgewekt, om aan de
borgstellingsfondsen de gevraagde fi-
nantieele medewerking te verleenen.
De Commissie wil thans afwachten wat
deze opwekking van Gedeputeerde Sta
ten zal uitwerken. Mocht het resultaat
niet spoedig of in ongunstigen zin uit
vallen, dan ligt het in de bedoeling nog
maals contact met die gemeentebestu
ren te zoeken die nog niet tot mede
werking besloten. Wat betreft de me
dewerking van de Middenstandsorga
nisaties kan nog worden medededeeld,
dat alleen die te Waalwijk en te Don
gen finantieele medewerking hebben
toegezegd. Van de overigen werd tot
heden niets vernomen. De gegronde
yerwachting werd uitgesproken, dat
weldra het fonds in werking zal kun
nen treden.
Van Gedeputeerde Staten van N.
Brabant was bericht ingekomen, dat de
verbreeding van de brug in den weg
Made'Wagenberg reeds is aanbe
steed.
Gedeputeerde Staten deelden verder
mede de samenstelling van het Alge
meen Bestuur van het Economisch
Technologisch Instituut voor Noord
brabant.
Ten slotte besloot de Kamer niet deel
te nemen in het kapitaal van de N.V.
Vliegveld Nerhoven.
NIET TE ZUINIG MET FOSFORZUUR.
Het fosforzuur speelt een grootere
rol bij de voeding van onze eulluur-
^ewassen als algemeen aangenomen.
L)oor onvoldoende ervaring en on
juiste waarnemingen komt de los
lorzuui bemesting nog dikwijls in het
gedrang en dit behoeft toch niet,
want ze is zoo goedkoop, vooral bij
jordeelkundig gebruik,
Wat is echter het geval?
Kaligebrek toont zich spoedig
-loor afwijkingen aan de groeiende
planten. Typisch zijn b.v. de tee
kenen van kaligebrek bij aardappe
len, klaver, grassen, uien, enz. blik.
stofgebrek toont zich wel op op
vallende wijze. Maar bij loslorzuur
is dit niet het geval. De grond kan
reels een zeker tekort aan loslor
zuur hebben voor de gewassen zich
dit voor htl oog vertoonen. Het los
lorzuur is meer de stille, bescheiden
werker.
Dat fosforzuurgebrek zich echter
op de opbrengst wreekt zal een ver
gelijkende proef, waarbij gewogen of
gemeten wordt, wel duidelijk uit
maken. Met het oog taxeeren heelt
hier niet de minste waarde.
Om deze redenen is de fosforzuur-
bemesting een sleurbemesting ge
worden, Zeer ten onrechte meende
men, en meent men nog wel, dat
men hiermee wel eens een jaartje
kan overslaan of verminderen Men
moet echter met het volgende re
kening houden.
Met fosforzuurmeststoffen bemest
men den grond, niet de gewassen.
Wat wil dit zeggen. Dat het fos
forzuur welke wij door onzefosfor-
zuurmeststotfen in den bodem
brengen door den grond geabsor
beerd, dit wil zeggen vastgelegd
worden tot deze geheel van fosfor
zuur verzadigd is. Eerst dan komt
bet planten ten goede. Het is dus
zaak de grond van fosforzuur ver
zadigd te houden. En dit kan men
slechts door geregeld nieuwe hoe-
veelheden aan te brengen. Eerst
dan kan men volledige oogsten
verwachten.
In verreweg de meeste gevallen
kan hij dat het beste doen door een
bemesting met slakkemeel. Dit bevat
bet fosforzuur in direct en gemak-
kelijk opneembaren vorm en boven
dien nog 50°/0 zeer werkzame kalk,
lie men eigenlijk gratis bekomt.
Daardoor is het slakkenmeel bijna
steeds verreweg het voordeeligste.
Roofbouw met fosforzuur is even
gevaarlijk als met de andere plan-
tunvoedingsstoffen. Niet te zuinig
daarom met fosforzuur en vooral
niet te zuinig met slakkenmeel.
Wilt ae op de hoogte zijn
en blijven van 't geen er leeft
en te koop is in Waalwijk, de
Langstraat en Omgeving,
abonneert U dan op
I
i
