Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Het Provinciaal Genootschap viert zijn eeuwfeest. 1 ,10010 BUB» II0" DE GOUDEN BRUG m Dit nummer bestaat uit Twee Bladen EERSTE BLAD. FEU ILLETO N NUMMER 21. ar*' WOENSDAG 10 MAART 1937. 60e JAARGANG. '37. Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG Brieven, Ingezonden stukken, gelden, enz. franco te zenden aan den Uitgever Abonnementsprijs, per 3 maanden 1.25. Franco per post door 't geheele rijk 1.40. UITGAVE: WAALWIJKSCHE STOOMDRUKKER!) ANTOON TIELEN. Telegr.-adres: ECHO. Telefoon No. 38. Advertentiën moeten Woensdag el Vrijdag des morgens om uiterlijk 9 uur in ons bezit zijn. Prijs der Advertentiën: 20 cent per regel; minimum 1.50. Reclames 40 cent per regel. Bij contract flink rabat. Hel Provinciaal Genootschap voor Kunsten en Wetenschappen in Noord- Brabant te 's-Bosch heeft Maandag in een plechtige feestvergadering 't feit herdacht, dat in Maart 1837 dit Ge nootschap werd gesticht. In het oude gebouw aan den St. Ja- cobshof was een uitgelezen gezelschap bijeengekomen. O.a. waren versche nen: Minister Slotemaker de Bruine, Jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland, vice-president van den Baad van Sta le, de Commissaris dr Koningin in Noord-Brabant, Jhr. mr. dr. A. van Rijckevorsel, mr. F. v. Lanschot, bur gemeester van 's-Hertogenbosch. Tal van geleerden en kunstkenners uit 't geheele land waren hier samenge stroomd. Te 2 uur opende de Voorzitter de feestvergadering. Het woord was aan den Voorzitter van het Genootschap, Jhr. mr. A. F. O. van Sasse van Ysselt voor de ope ningsrede. Spr. memoreerde, hoe het juist een eeuw geleden was, toen in de kleine zaal van het toenmalig gebouw op den Papenhulst van de Sociëteit Casino door den kunstzinnigen gouverneur dezer provincie, den Zuid-Nederlander And ré baron van den Bogaerde van Terbrugge, hel Genootschap werd op gericht, Hem trof het aanstonds, dat de provincie Noord-Brabant achter lijk was op het gebied van Kunsten en Wetenschappen, omdat zij een paar eeuwen Generaliteitsland was geweest en aldus door de Republiek der Ver- eenigde Nederlanden werd behandeld als een veroverd wingewest. Hij meen de de provincie niet beter uit dien toestand van achterlijkheid te kunnen opbeuren dan door de oprichting van het Genootschap, dat hij zich dacht als een middelpunt van geleerde en beschaafde NoordBrabanders, die door het aanleggen eener bibliotheek, het oprichten van een museum en het uitschrijven van prijsvragen over on derwerpen van actueel belang, de kun sten en wetenschappen in Noord-Bra bant zouden trachten te bevorderen. Een 350-tal van Noord-Brabant's beste zonen gaven aan zijn oproep gehoor en zoo kwam 100 jaar geleden ons Genootschap tot stand. Wat hij begon, zetten zijn ambtsopvolgers als eere voorzitters van het Genootschap voort, niet in het minst de tegenwoordige Commissaris der Koningin, Jhr. Mr. ROMAN VAN HANNO PLESSEN. (Nadruk verboden.) 75. Gabriel Schwarzer weet genoeg en Renate Lien verlaat het restaurant om aan de brug die zij voor Sylvester Vonberg bouwt, den sluitsteen toe te voegen. Den sluitsteen, waardoor zij eerst haar draagkracht zal verkrij gen Den geheelen middag brengen Jo hanna en Renate tezamen door; zij zeggen elkaar die dingen, welke men slechts met z'n beiden kan bespreken en ook dan nog maar met halve woor den. Zoo komt het, dat de beide vrou wen ook eigenlijk niet zoo heel veel praten. Korte aanduidingen zijn reeds Dr. A. van Rijckevorsel, door den krachtigen steun, uien ny steeds in de Maten van Brabant aan de vereeniging verleende. Spr. brengt voorts hulde aan Noord- Branants Siaten, die door het toeken nen van subsidie toonden te begrijpen dat het Genootschap een Nooro-ora- bantsc.li beiang is. Ook de gemeente zag in, dat hei ook haar beiang was, dat het Genootschap in Den bosch ge vestigd bleef en stond al terstond daartoe de bovenverdieping van de toenmalige Latijnsche scnool aan den Papenhulst af. Reeds spoedig bleek deze ruimte echter niet aan :1e eischen te kunnen voldoen, maar het duurde tot 1856, eer het Genootschap een an dere localiteit daarvoor in de plaats kreeg, doordat de Latijnsche school werd afgebroken en in de bovenver dieping van het ter plaatse nieuw ge bouwde gymnasium een voor zijn toenmalige eischen voldoende instal latie verkreeg. Later verhuisde het Genootschap nog verschillende malen, totdat mr. Cornelis Pape door erfla ting van een kapitaal, groot 110.000, het bestuur in staat stelde uit te zien naar een nieuw eigen gebouw, en met hulp van Rijk en Gemeente kon na restauratie de oude St. Jacobskerk, het tegenwoordige gebouw, als zooda nig betrokken worden. Het Genootschap gaf den eersten stoot tot de restauratie der Bossche S. Janskerk. Voorts gaf het vele boekwerken uil over onderwerpen, op Brabant betrek king hebbende, legde een museum aan van al wat Noord-Brabant betreft en stichtte het eene bibliotheek van een dertigduizend boekdeelen, welke nog steeds worden bijgehouden. Na deze rede sprak de griffier der Staten van Noord-Brabant, de heer Vincent Cleerdin een feestrede uit, waaraan wij het volgende ontleenen: Bij de opening der Statenvergade ring in 1830 had de gouverneur, baron van den Bogaerde van Terbrugge, sinds 17 Februari van dat jaar in functie, den moed gehad te zeggen „dat vernieling en verwaarloozing de samengeloopen hebbende oorzaken zijn geweest van den ongunstigen toe stand, waarin dit gewest zich gedu rende een tijdvak van eenige eeuwen heeft bevonden en waaruit hetzelve zich nu begint op te beuren.' Doch voldoendeeen enkel gebaar af en toe een blikZij begrijpen elkaar onmiddellijk tot in de kleinste bijzonderheden. De avond is reeds gevallen, als Jo hanna eindelijk van de lage couch, waarop zij heeft plaats genomen, op staat. Hartelijk dank, Renate DankWaarvoor Wat je voor me gedaan hebt, is... Nee, nee, Johanna, je vergist je. Ik heb niets voor je gedaanook voor mezelf nietWat ik gedaan heb, was vanzelfsprekenddat moest ik doen.... van binnen uit., eenvoudig volgens het gebod van m n natuur Ja, RenateJij bent, zooals je zijn moet. Dat is het. Eenvoudig noem je het mij schijnt het wonder baarlijk. Maar ik geloof, dat er eigen lijk geen woord bestaat, dat ooit het wezen van den mensch volkomen kan weergeven. In zulke gevallen is onze taal armNoem het 't hart of noem het de ziel, dat wat zich binnen in den mensch bevindt, dat, wat pijn doetdaardoor leeft men im» voor het eind der volgende maand wa ren zijn bemoedigende woorden reeds achterhaald door de ontmoedigende nevenverschijnselen van den opstand. Het getuigt van zijn vertrouwen in Bra bant's toekomst, dat hij de stichting aandurfde van een Genootschap naar het stralende voorbeeld der Académie Francaise. Zeer ruim zijn de grondslagen van het Genootschap ontworpen. De beoe fening der letteren zou de eerste plaats innemen. Een bibliotheek zou worden samengesteld. Die is tot stand geko men, doch één werk ontbreekt nog steeds: een volledige geschiedenis van Noord-Brabant. Of die ooit tot stand zal komen? Wat de wetenschappelijke inspan ning, de vriendschappelijke samen werking, de artistieke toewijding van de vele honderden leden in 'n eeuw tijds lot stand heeft gebracht is niet on der woorden te brengen, 'n Museum van kunst en volkskunde is tot stand groei vs /oelslevc ouders, de ontwikkeling hunner talen ten en vaardigheden schitterend weer spiegelt. Spr. ging vervolgens de geschied schrijving van Brabant na, en de groo- te waarde der verzamelingen en der bibliotheek van het Genootschap voor dit onderwerp, om Te sluiten met een hoopvollen blik in de toekomst. Rede van Minister Slotemaker de Bruine. De laatste spreker van de feestver gadering was de minister van Onder wijs, Kunsten en Wetenschappen, die verklaarde zedr gaarne gekomen te zijn, om als minister van Nederland zijn gelukwenschen aan te bieden. Spr. verdedigde het goed récht van gebracht, dat de groei van Brabant, 't gedachten- en gevoelsleven onzer voor- mers eerst, of dringt het althans tot het bewustzijn door, dat men leeft. Het is goed, dat je dat inziet, Jo hanna. Je zult dat besef noodig heb ben. Het huwelijk met een kunstenaar beteekent geen eeuwigen Zondag. Het kent, als geen ander, naast onvergelij kelijk mooie uren ook tallooze, die slechts van strijd vervuld zijn. Het stelt, vóór alles, zeer hooge eischen aan het zielsbegrip van de vrouw. In een plotselinge impuls werpt Jo hanna zich aan Renate's hals. Zacht streelen de vingers van de vrouw het blonde hoofd aan haai schouder. Dan zegt ze: Maar je bent zelf immers ook kunstenares en overgaande in een los- seren toon, welke alleen in staat is de wat verlegen stemming te verbre ken', laat ze er op volgen: Maar één ding verlang ik persé van je: dat je morgen je lessen bij professor Schuh- macher hervat. Je hebt nu lang genoeg geluierd. Waarvoor denk je eigenlijk dat je je stem hebt gekregen Laat tante Sophie het maar niet hooren! lacht Johanna. Tante SophieTante Sophie drie volksgoederen: nationalisme, pro vincialisme en localisme, die in een groot geheel vcreenigd, het bewustzijn van een volk uitmaken. Het Provin ciaal Genootschap heeft op een voor treffelijke wijze het probleem dezer drie deelcn in één geheel opgelost. Brabant is een stuk Nederland, en heeft een taak tegenover de Neder- landsche kunsthistorie en zijne lette ren. Het behoedt het volkseigendom van Brabant voor „verstuiving". Spr. bracht tenslotte een hartelijk woord van hulde aan den voorzitter, Jhr. mr. A. F. O. van Sasse van Ysselt. De Voorzitter dankte den minister voor zijn waardeerende woorden en bood hem ter herinnering de gedenk penning aan, die bij dit eeuwfeest werd geslagen. Van dezen penning werden drie exemplaren in zilver uitgevoerd, waarvan een werd overhandigd aan den minister, een aan den Commissa ris der Koningin en de derde aan Jhr. van Sasse van Ysselt. Na de feestvergadering volgde een receptie, waarbij de Commissaris der Koningin in Noord-Brabant, Jhr. mr. dr. A. van Rijckevorsel, in een gloed volle toespraak het Genootschap cn zijn werk prees. Ter receptie werd verder het woord gevoerd door Dr. W. A. F. Bannier, voorzitter van het Historisch Genoot schap in de provincie Utrecht, namens deze zustervereeniging; door Prof. van der Pluym, voorzitter van den Neder- landschen Oudheidkundigen Bond; door Jhr. Smits van Oyen; door prof. Asser te Leuven, namens de Koninklij ke Commissie voor Geschiedenis in België; door prof. Jac. van Ginneken, namens de Kon. Academie voor We tenschappen; door den heer Schaep- kens van Riemst, namens het Lim- burgsch Geschied- en Oudheidkundig Genootschap, welke zusterorganisatie een fraaie plaquette met inscriptie aanbood. \J CATALOGUS VAN BOEKWERKEN OVER NOORD-BRABANT 1937. Tegelijk met de herdenking op l) Maart 1937 van het 100-jarig bestaan van het Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord- Brabant te 's-Hertogenbosch, waar over Jhr. Mr. A. F. O. van Sasse van IJsselt in de jongste aflevering van het Noordbrabantsche tijdschrift Taxnndria zulk een belangwekkend artikel plaatste, verscheen een nieuwe en zeer interessante Catalogus van de werken over Noord-Brabant, aan wezig in de boekerij van genoemd Ge nootschap, uiterst zorgvuldig samen gesteld door de bekwame hand van dc bibliothecaresse: Mejuffrouw C. M. C. Ingen-Housz Het kloeke en tamelijk lijvige boek- is een engel, antwoordt Renate, maar van kunst heeft ze geen verstand. Overigens't is goed, dat je me er aan herinnertIk heb nu eindelijk lijd om haar eens te gaan opzoeken Zeg haar, dat ik morgen kom, ja? Steeds weer opnieuw leest Sylves ter Vonberg de regels op bet ivoor kleurige papier, dat in den rechterbo venhoek het naamcliché van hotel Im perial te Weenen draagt: Lieve Sylvester Nu je, dank zij de goede zorgen van zuster Elisabeth, weer hersteld bent, is het oogenblik gekomen om te starten. Ja, ja, want dit is nu de start van je leven, dat op 1 Januari 1936 begon en waarin ik nu eenmaal zoo'n belangrijk aan deel heb gehad. Daarom heb ik dan ook min of meer de voorzienigheid gespeeld en je symphonie voor 't juiste forum gebracht. En daar heeft je werk tenslotte voor zich zelf gesproken. Het Weenscb Phil- harmonisch orkest zal het in zijn Meiconcert als feestelijk besluit werk, dat ruim 400 in tweeën gesepa reerde bladzijden bevat en uitgegeven is bij Gebroeders Juten te Bergen-op- Zoom, geeft ons een duidelyken cn klaren kijk op den rijkdom dier boe kerij. De inhoud van den Catalogus is in de volgende dertien hoofdstukken ver deeld: I. Bibliotheekwetenschappen. II. Couranten-versïagen, tijdschrif ten. III. Geschiedenis en aardrijkskun de. IV. Kerk- en godsdienstgeschie denis. V. Rechtsgeschiedenis. VI. Geslacht- cn wapenkunde. VII. Munt- en penningkunde. VIII. Volkskunde (Folklore e.d.) IX. Kunst. X. Taal- en Letterkunde. XI. Economische toestand. XII. Sociale toestand. XIII. Personalia. Uit den aard der zaak hebben de voornaamste Noordbrabantsche ge meenten ('s-Hertogcnhosch, Breda, Bergcn-op-Zoom, Tilburg, Eindhoven, Helmond) het leeuwenaandeel èn in de hoeveelheid èn in de hoedanigheid der aanwezige werken, maar ook over kleinere plaatsen, o.a. Heusden, Geer- truidenberg. Oisterwijk, Oosterhout, worden in den Catalogus belangrijke historische gegevens aangetroffen. Wat Waalwijk, (met Baardwijk, Be- soijen en Gansoijcn) aangaat, heb ik in het geheel 28 nummers geteld, welke meerendeels rechtstreeks en somwijlen zijdelings die gemeente be treffen cn in deze volgorde zijn opge- l eekend 1. Verslag van den diocesanen katholiekendag, 1926. 2. Jaarverslag der Kamer van Koophandel en Fabrieken voor de Langstraat te Waalwijk, 1927. 3. Inventaris van het administra tief oud-archief der gemeente Besoijen, door J. van der Ham men Nicz. en Mr. J. P. W. A. Smit, 1921. 4. Het kasteel Gansoyen, 1846. 5. Gids voor Waalwijk en omge ving, 1907. 6. Gids voor Waalwijk, 1925. 7. Gids voor Waalwijk, 1931. 8. Ons Nederland (Waalwijknum- mer), 1933. 9. Telling der huizen en haardste den in de stad en Meierij van 's-Hertogenbosch, gedaan in het jaar 1526, door J. van der Hammen Nicz. en August Sas sen, 1894. 10. De brand van Waalwijk in 1824, door H. G. Bom, 1924. 11. Leugen-strick, ofte praetjen van van het seizoen ten gehoore bren gen. De dirigent. Julius Sccgcr, verwacht je zoo spoedig mogelijk. Pak dus je koffer en ga naar Weenen. Mij zul je hier niet meei aantreffen. Ik reis verder en ver dwijn voor een paar weken uit je leven tot je concert. Dat zal dan een mooi weerzien worden, niet al leen met jou, maar ook met je lieve, jonge verloofde. Johanna verwacht je. Zij verwacht je in een grenzelooze, alles begrijpende liefde. Ja, Sylvester, lieve vriend, ik heb je verleden begraven. Ik moest dat wel doen, want anders ware de le vensredding in den Oudejaars nacht slechts half werk gebleven. Ja, zelfs nog minder dan dat! Want me"n neemt de grootste ver antwoordelijkheid op zich in„ hel oogenblik, waarop men een mensch het leven schenkt. De voornaamste plicht is daarom die der ouders tegenover hun kinderen. En eerri door het vervullen van die plicht krijgt het vierde gebod zijn ware beteekenis. (Slot volgt). r- 'r De Echo van het Zuiden, Waalwykscbe en Langstraatsche Courant^ Zich verzekeren bij een goede maatschappij Is een wijza voorzorgsmaatregel WIST U DAT EEN HALF MILLIOEN PERSONEN BIJ DE VERZEKERD ZIJN De ..NOORD-BRABAND" betaalde in 1936 circa f 1.500.000 uit aan hare verzekarden

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1937 | | pagina 1