&ESCHIEDEN1S OER HERf. KERK TE BESOilIN
Buitenlandsch Nieuws.
DËT7wAKTE
TER
Zaterdag 13 Maart 1937 No. 22
De Echo van het Zuiden
Tweede Blad
1610—1935.
Door
J. van der Hammen Niez.
van den voornoemden
van Besoijen mondeling
liii.
Wij hebben hiervoor gezien, dat
Antonie Kuijsten den 17 Juni 1783
door den Besoijenschen kerkeraad
werd gecensureerd. De gecensureerde
liet zich dat besluit zoo maar niet
goedschiks aanleunen of welgevallen
en bleef niet stil zitten. Reeds binnen
den loop eener week, n.l. den 25 Juni,
werd door den schout Gerardus van
de Werken, als „publiek persoon" en
optredende als deurwaarder, namens
Antonie Kuijsten, een „exploot" o!
„insinuatie", d.d. 23 Juni, beleekend
aan den predikant, als voorzitter van
den kerkeraad, waarin bij den kerke
raad, onder aanvoering van verschil
lende gronden, niet alleen werd ge
protesteerd tegen die onder-ccnsuur-
stelling, maar de kerkeraadsleden te
vens werden aangemaand van hunne
onwettige handelwijze tegenover den
gecensureerde af te zien en dienvol-
gende hem vreedzaam en ongehinderd
zijne kerkelijke waardigheid te laten
bekleeden, mitsgaders het Heilig
Avondmaal te laten gebruiken, met
dringend verzoek tevens, om, bij wei
gering van het gevraagde, hem, Kuijs
ten, ten minste schriftelijke bewijzen
van zijn schuldig gedrag te verschaf
fen, opdat hij zich behoorlijk zou kun
nen verdedigen, eindigende het ex
ploot aldus:protesteert intus
schen van kosten, schaden en interes
sen bereids gehad en geleden en nog
te hebben en te lijden, doet goed ex-
ploict. laat copie aan den predikant P.
W. Leemans en den president-ouder
ling Jan van Heijst, ten einde hetzelve
zoo voor hen als voor derzelver mede
broeders strekke tot narichting en re
lateert uw wedervaren.
In de kerkeraadsvergadering van
Woensdag 2 Juli, die naar aanleiding
van bovenomschreven „insinuatie" ge
houden werd en waarin allereerst
Hendrik de Graaff definitief lot re-
geerend diaken in de plaats van den
gecensureerde werd benoemd, werd
het stuk natuurlijk ter tafel gebracht
en ernstig besproken, maar men be
sloot er niet op te antwoorden, eer
stens wijl het exploot op verschillende
punten als leugenachtig werd gebrand
merkt en ten tweede om reden men de
zaak betreffende Antonie Kuijsten, als
kerkelijk zijnde, buiten alle politieke,
procedures wenschte te houden.
Antonie Kuijsten wachtte dus tever
geefs op eenig antwoord. Toen dat
antwoord ook in den loop der maanden
Juli en Augustus niet werd gegeven,
besloot hij in zekeren zin een „paar
denmiddel" te gebruiken, om het ver
meende recht op zijn zijde te krijgen.
Niettegenstaande hij zelf zie hier
achter erkennen moest, dat hij de
kerkelijke Overheid niet had mogen
voorbijgaan, maar zich te dezen op
zichte verontschuldigde met de bewe
ring, dat hij van den kerkeraad geen
„copie" van zijn onder-censuur-stelling
had kunnen verkrijgen, wendde hij
zich tot het Hof van Holland te 's-Gra-
venhage, het hoogste rechtscollege in
Holland te dien tijde. Hiermede be
ging onze diaken, mijns inziens, een
ernstige fout. Het lag niet op zijnen
weg eerst het genoemde Hof lastig te
vallen; het ware, dunkt mij, juister ge
weest zich eerst tot de Classis van
Zuid-Holland te Dordrecht te wenden,
wijl dit kerkelijk college boven den
Besoijenschen kerkeraad stond en over
kerkelijke kwesties in dit gedeelte van
Holland en dus ook over die te Be
soijen moest beslissen. Wanneer hij
dat gedaan had, zou de netelige zaak
tusschen hem en den kerkeraad wel
licht op minnelijke wijze en zeker met
minder kosten zijn opgelost geworden.
De vrees echter, dat hij te Dordrecht
weinig verhoor zou vinden en hier
mede bekende hij stilzwijgend zijn on
gelijk schijnt hem weerhouden
te hebben dien wettelijken weg te be
wandelen. Hoe zijne gevoelens of ge
dachten hieromtrent dan ook mogen
geweest zijn, hij zocht zijn heil bij het
Hof van Holland.
Daartoe wist hij de medewerking te
verkrijgen van de Haagsche advocaten-
procureurs Mr. L. J. Vitringa en Mr.
E. B. Ten Ball, die in de laatste dagen
van September 1783, uit naam van
Antonie Kuijsten, een verzoekschrift
richtten tot het meergenoemde Hof,
luidende grootendeels als volgt
Aan den Hove van Holland,
Geeft reverentelijk te kennen Anto
nie Ku ij sten, wonende te Besoijen,
dat hij suppliant in den jaren 1782
tot diaken der gemeente aldaar wettig-
lijk beroepen, geapprobeerd en beves
tigd zijnde, zich in het waarnemen van
deze kerkelijke bediening ijverig en ge
trouw naar zijn vermogen heeft gekwe
ten, en zich mede in zijne dagelijksche
levenswijze altoos zoodanig heeft ge
dragen, dat hij door niemand met eeni-
gen den minsten grond van eenig wan
gedrag of plichtsverzuim heeft kunnen
worden beschuldigd?
dat desniettegenstaande den suppli
ant tot zijne innigste smarte heeft moe
ten ondervinden, dat de kerkenraad
van Besoijen van zich heeft kunnen
verkrijgen den suppliant op den 17-den
der maand Juny laatstleden, zonder hem
tot eene behoorlijke defensie toe te la
ten, op eene ongehoorde wijze te schor
sen in de waarneming van zijne bedie
ning van diaken en daarenboven als
lidmaat der gemeente te censureeren,
mitsgaders het gebruik van 't Heilig
Avondmaal te interdiceeren;
dat aan den suppliant van deze pre
tense resolutie
kerkenraad
zijnde kennis gegeven, zonder allegatie
van lange redenen en motieven van de-
zelven, hij suppliant heeft vermeend ge
paste middelen tot conservatie van zij
nen goeden naam te moeten in het werk
stellen, en ten dien einde zich in per
soon bij genoemden kerkenraad heb
bende vervoegd, mondeling heeft ver
zocht opgave in geschrifte wie zijn be
schuldigers waren en waarin de euvel
daden, welke men hem wilde ten laste
leggen en die men voorgaf zoo zeer tot
nadeel of ontstichting van de kerk en
de consistorie te verstrekken, preten-
selijk zouden bestaan;
dat nochthans de kerkenraad weige
rig zijnde geweest aan dit billijk ver
zoek van den suppliant te voldoen, hij
vervolgens te rade is geworden aan
denzelven op den 23 Juny 1783 bij ge
rechtelijke insinuatie te doen aanzeg
gen, dat de handelwijze, bij henlieden
in voegen voorschreven tegens den sup
pliant gehouden, in alle opzichten was
onwettig en wederrechtelijk en daar
tegen wel expresselijk protesteerde,
hebbende hij voorts den voornoemden
kerkenraad doen afvragen een cathe-
gorisch antwoord of zij genegen waren
van hunne gemelde onwettige handel
wijze omtrent hem suppliant gehouden
af te zien, en dienvolgende hem vreed
zaam en ongehinderd zijne kerkelijke
waardigheid te laten bekleeden, mits
gaders het Heilig Avondmaal te laten
gebruiken, en in geval van weigering
mede doen afvragen een cathegorisch
antwoord of iemand van welgemelden
kerkenraad eenige wettige beschuldi
ging ten laste van den suppliant wist in
te brengen, waardoor hij onwaardig
zoude kunnen geacht worden zijne ge
melde kerkelijke waardigheid langer
te bekleeden en het Heiiig Avondmaal
te gebruiken, en zoo ja, pertinente ver
klaring waarin dezelve beschuldigingen
zouden bestaan, ten einde hij suppli
ant zoude mogen in staat gesteld wor
den om zich daartegen behoorlijk te
verdedigen, edoch alwederom met
geen ander gevolg dan dat die van den
kerkenraad niet hebben kunnen goed
vinden aan gemelde gerechtelijke insi
nuatie te defereeren of daarop aan den
suppliant eenig antwoord te doen toe
komen;
dat de suppliant zich alzoo bevinden
de in de onaangename noodzakelijk
heid van tot gepaste middelen zijne toe
vlucht te moeten nemen, ten einde de
vernietiging van voorschreven infor-
meele en onbehoorlijke dispositie van
den kerkenraad van Besoijen voor
noemd te obtjneeren, mitsgaders in de
possessie va.: zijne kerkelijke bedie
ning hersteld, alsmede tot het gebruik
van het Heilig Avondmaal wederom te
worden toegelaten;
dat uit hoofde dat deze zaak uit ha
ren aard en natuur is kerkelijk, hij zich
deswegens zal moeten adresseeren aan
den hoogeren kerkelijken rechter, zijn
de de Classis van Zuid-Holland;
dat echter de suppliant zijne grieven
bij de voornoemde Classis op eene ge
paste wijze niet zal kunnen proponee-
ren noch zich tegens de beschuldigin
gen, die tegens hem suppliant zouden
mogen zijn ingebracht, op eene behoor
lijke wijze zal kunnen verdedigen, ten
zij hem alvorens zal zijn verleend copie
van de resolutie van den kerkenraad
van Besoijen voornoemd, waarbij den
supplant in zijne bedieninge van diaken
is gesuspendeerd en als lidmaat der ge
meente gecensureerd geworden;
dat ondertusschen de evengemelde
kerkenraad, niettegenstaande de on
twijfelbare rechtmatigheid en billijk
heid van deze vordering van den sup
pliant in voege voorschreven, mede
weigerig zijnde om de zelve te accor-
deeren, hij suppliant eerbiedig vermeent
zich ten dezen einde te mogen adres
seeren aan dezen Hove;
Redenen waaromme de suppliant
zich keert tot dezen Hove, ootmoedig-
lijk verzoekende Uw Edel Mogende 's
appoinctement, waarbij die van den
kerkenraad van Besoijen voornoemd
werden gelast en bevolen om aan den
suppliant, desnoods ten zijnen redelij
ken koste, ten spoedigste door derzel
ver scriba te doen verleenen eene be
hoorlijke en autentique copie van de
zelve resolutie van den 17 Juny laatst
leden, waarbij den suppliant in zijne
bedieninge van diaken der gemeente
van Besoijen pretenselijk is gesuspen
deerd en als lidmaat derzelver gemeente
is gecensureerd, mitsgaders hem het
gebruik van het Heilig Avondmaal is
geïnterdiceerd is geworden, omme te
strekken tot des suppliants naricht, enz.
(Geteekend voor Antonie
K u ij s t e n); L. J. V i t r i n-
g a, E. B. T e n D a 11.
Het antwoord (appointement) van
bet Hof, d.d. 26 September 1783, het
welk als kantteekening (in margine)
op het bovenaangehaalde rekwest
staat geschreven en geteekend is door
den waarnemenden griffier Rugwond
Slicher, komt hierop neer, dat de twee
partijen in deze zaak, n.l. Antonit.
Kuijsten en de Besoijensche kerke
raad, worden „geordonneerd" op den
2 October 1783 te verschijnen voor de
heeren JVfr. Pieter Jan Nolst en Mr.
Jacob Reigersman, „raden" van den
Hove, teneinde gehoord te worden.
Bovenstaand rekwest met het „ap
pointement" (antwoord) werd den 30
September 1783 door A inoldus Poel
man gezworen „exploicteur" van den
Hove van Holland, geinsinueerd aan
den Besoijenschen kerkeraad.
REPRESSAILES TEGEN BUITEN
LANDERS IN DUITSCHLAND?
Het Duitsche kabinet heeft in zijn
zitting van gisteren, naar Havas ver
neemt, een uit twee artikelen bestaan
de wet aangenomen, die betrekking
heeft op de bescherming der rijks
grenzen en represailles tegen in
Duitschland wonende buitenlanders
voor door het buitenland tegen aldaar
wonende Duitschers genomen maat
regelen.
Naar Havas van officieuze zijde ver
neemt, machtigt het eerste artikel den
minister van Binnenlandsche Zaken
„in speciaal aangewezen gebieden en
in het bijzonder die, welke aan de
grens zijn gelegen, alle maatregelen te
nemen, welke hij noodig acht voor de
doeltreffende bescherming van dt
grens en het grondgebied van 't rijk'
Het tweede artikel houdt geen ver
hand met het eerste. Daarin wordt de
minister van Binnenlandsche Zaken
gemachtigd „represailles te nemen te
gen den onderdaan van een buiten-
landschen staat, ook wat zijn bezittin
gen betreft, indien de betrokken bui-
tenlandsche staat tegen Duitsche on
derdanen of hun bezittingen, maatre
gelen heeft genomen, welke volgens
het Duitsche recht niet genomen
mogen worden tegen Duitschers of hun
bezittingen".
GESPANNEN TOESTAND IN
DETROIT.
74.000 Arbeiders door staking
getroffen.
De huidige staking in de Amerikaan-
sche auto-industrie doet denken aan
de ergste dagen van de groote staking
bij de General Motors. Door de sta
kingen in de Chrysler- en Hudsonfa-
brieken worden op het oogenblik bijna
74000 arbeiders getroffen.
Men vreest dat het tot soortgelijke
gewelddadigheden komen zal als on
langs in Waukegan zijn voorgekomen
nu stakingsposten vandaag twee di
recteuren van de Chryslerfabrieken
den toegang tot hun kantoren gewei
gerd hebben, waarop een van deze
beide heeren verklaarde dat de stakers
thans met het gerecht te doen zouden
krijgen.
De staking met gekruiste armen in
de Chevrolet en Fisherfabrieken waar
door 14000 arbeiders getroffen wer
den, is daarentegen bijgelegd, nadat
de maatschappijen zich bereid hadden
verklaard, de leden van den vakbond,
die onder beschuldiging van het voe
ren van propaganda voor de vakorga
nisatie waren ontslagen, weer in
dienst te nemen.
MUSSOLINI SCHEEP GEGAAN NAAR
AFRIKA.
Mussolini heeft Woensdagmorgen
Rome verlaten, op weg naar Libye.
Even na 3 uur kwam hij te Gaeta aan
waar hij aan boord ging van den Ita-
liaanschen kruiser het anker en ver
liet de haven, gevolgd door de krui
sers Zara, Gorizia en Fiume.
DE OMSLUITING VAN MADRID.
Het ziet er thans inderdaad naar
uit, dat in Spanje een beslissende
strijd geleverd wordt. De hoofdstad is
reeds sedert lang aan het Westen en
Noorden door de nationalisten omslo
ten; de afsluiting in het Zuiden werd
door Céhadé.
II.
DE EERSTE DAGEN IN
HET KAMP.
Eindelijk was het Maandag en kon
het spul beginnen.
Daags van te voren, hadden ze nog
maals beraadslaagd en de nodige
maatregelen genomen.
Ze hadden maar voor een dag pro
viand bij zich, wat natuurlijk genoeg
was, want ze konden iedere dag op de
fiets naar het dorp, om daar weer
nieuwe voorraad in te slaan.
Nu was het dan eindelijk de dag van
het vertrek en 's morgens om zes uur
fietsten ze samen de stad uit, elke
fiets zwaar beladen: ten eerste met de
berijder zelf en vervolgens met aller
lei kampeergerei zoals pot!en, pannen,
lepels, vorken, kopjes, eetwaar, enz.
Ze troffen er mooi weer op want de
zon kwam juist in al haar schoonheid
op en geen wolkje was er aan de lucht
te zien.
Om half zeven waren ze op de plaats
van bestemming aangekomen en het
eerste wat ze zagen, was, dat er aan
de linkerkant een flinke stapel brand
hout lag.
Och, ja, daar hadden wij nog niet
eens aan gedacht riep Joop uit, daar
heeft de boer natuurlijk voor gezorgd.
De fietsen werden van hun lasten
ontdaan en het eerste werk was nu de
tent opzetten.
Ze waren al druk met de tent bezig,
toen plotseling de boer voor hen stond
die zonder dat ze het gemerkt had
den, dichterbij was gekomen.
Goeie morgen, jongens, jullie
hebben zeker niet aan brandhout ge
dacht, hè? Nou, ik heb er maar een
stapel neergelegd en als het op is, moet
je zelf maar nieuwe voorraad gaan
bakken; kijk, daarginds moet je dat
doen. Dit zeggend wees hij de jongens
een plaats aan waar een paar bomen
geveld lagen.
En, vervolgde de boer, hebben
jullie me misschien nog ergens mee
nodig, dan kom maar gerust naar
m'n huis toe, dan kun je het tegen me
vertellen.
De jongens beloofden den boer, dat
ze dat zouden doen en daarna ver
dween de boer weer en gingen de jon
gens met het werk verder.
Het was al ongeveer half tien, toen
zij alles netjes in orde hadden ge
bracht. Ze hadden onder het werken
door ieder al al wat boterhammen
op, terwijl Albert, de kok van het ge
zelschap er koffie bij gezel had, die
niet slecht was, dus dat ging zo wel.
Ze hadden afgesproken,'dat wan
neer ze klaar zouden zijn ze eerst eens
over het waken zouden spreken.
Albert, de oudste van het gezel-
s< hap, zou de wacht houden van half
el tol Can uur, Gerard van 1 lot halt
vier en Joop van half vier lot zes uur;
dus zouden ze ieder twee-en-ecn-hall
uur de wacht hebben.
Na deze besprekingen stelde Albert
voor, om de omgeving eens te gaan
verkennen, waar allen natuurlijk goed
voor te vinden waren.
Natuurlijk moet er iemand in het
kamp blijven 0111 de wacht te houden.
Nu, stelde Gerard voor, we zul
len er om loten, wie de gelukkige zal
zijn.
Zo gezegd, zo gedaan en het lot be
sliste dat Joop de wacht moest hou
den.
Vijf minuten later gingen Albert en
Gerard op pad en Joop maakte het
zich gemakkelijk door op een zelf
gemaakte stoel te gaan zitten.
Hij keek eens op z'n gemak naar
buiten, naar de weg, die hij vanaf het
kamp kon zien. Maar Joop was er
een, die niet langer dan vijf minuten
stil kon zitten en daarom besloot hij,
om maar eens wat op en neer te gaan
lopen.
Ongeveer 100 nieter aan de linker
kant van het kamp, stond meer
struikgewas dan bomen. Hij wandel
de een beetje die kant op en luisterde
naar het zingen van de vogels, die
hier genoeg zaten.
Hij bleef nog een tijdje naar de vo
gels staan kijken en daarna draaide hij
zich weer om en wilde terugkeren
loen hij plotseling languit op de grond
ging liggen en met grote ogen naar het
kamp keek. Bij het kamp stond een
man, een heer, die onderzoekend naar
de tent keek, terw'jl hij telkens schuw
om zich heen keek, of niemand hem
zag.
Daarna sloop de man heel voor
zichtig in de tent en kwam er na een
paar minuten weer uit, terwijl een
grijnslach om z'n lippen speelde.
Ddarna sloop hij weer behoedzaam
terug naar de plaats vanwaar hij ge
komen was; Joop zag, dat hij langs
een omweg weer op de landweg uit
kwam en daar nog een 50 meter liep
cn toen in een auto, die daar stond
stapte cn wegreed.
Joop kon nog juist zien, dat er twee
personen in de auto zaten, dus bet
scheen dat die heren iels tegen hen
van plan waren.
Joop wist niet wat hij er van moest
denken en slenterde toen de auto al
weg was weer naar het kamp terug.
Daar aangekomen doorzoekt hij de
hele tent, maar er was niets ont
vreemd, alles was er nog en precies op
dezelfde plaats.
Maar wat zou die vreemde hier
dan toch gedaan hebben? denkt hij,
maar hoe diep hij er ook over nadenkt,
hij kan er geen oplossing voor vinden
en hij gaat maar weer wat op en neei
lopen, maar het lukt hem toch niet om
een oplossing voor dien vreemden
heer te vinden.
De zon stond nu - op haar hoogst,
dus zou het wel ongeveer middag zijn;
dacht hij.
De anderen konden dan ook ieder
ogenblik thuis komen. Zou hij het
vertellen van die vreemde heer?
Plotseling hoorde hij een stem, o,
hel was de stem van Gerard, dus ze
waren al bijna terug. Wat later kon
hij ze al aan zien komen en even later
waren ze er al en vertelde hij hen wat
hij gezien had van dien vreemden
heer.
Albert en Gerard wisten natuurlijk
ook niet wat ze er van moesten den
ken. Zelf hadden ze niets bijzonders
ontdekt, wel hadden ze gezien, dat on
geveer een half uur vanaf het kamp
een flink meer tussen de bossen lag,
waar ze iedere morgen zouden kunnen
gaan zwemmen, als het water er ten
minste goed was, enfin, dat konden ze
nog wyel eens aan den boer vragen.
OPLOSSINGEN VAN DE VORIGE
WEEK.
Slakkenhuizen.
De mensch kreeg een begin toen God
hem schiep, en dat had God zelt niet.
Op den stengel.
Vos, Os.
De toekomst.
Twee, en een half dozijn is acht.
Bas-Alt.
De maaltijd.
Biefstuk.
Als hij begraven is.
Een schop.
Een stokvis.
Oplossing Verborgen plaatsnamen.
Dieren; Mook; Erp; Aalst; Aarden
burg: Echt; Volendam; Bergen.
NIEUWE RAADSELS.
Het is geen goud al wat er blinkt.
Je moest meer op je eigen letten,
dat was veel beter.
De schade is nogal zo groot niet
voor haar, ze is toch tegen brand
schade verzekert.
Toen ik hem er uit gooide was de
rust spoedig in 't café teruggekeerd.
1.
Spreekwoord van 4 woorden, 20 let
ters.
12, 3, 9, 6, 14, 8, 16, 13, 19, 5, tapijt.
8, 2, 16, 13, 1, 18, 6, 14, wandalmanak.
8, 9, 3, 13, 7, 10, 4, 20, steengroeve.
12, 19, 11, 6, 14, schoenband.
15, 17, 11, gat in het ijs gehakt.
2.
Spreekwoord van 6 woorden, 28
letters
10, 16, 25, 7, 27, 11, steunpunt.
14, 2, 20, 13, 10, 2, 13, nagerecht.
13, 17, 18, 27, 8, 22, timmerman
gereedschap.
6, 24, 1, 23, 12, 15, 20, 9, gids.
8, 26, 28, 13, 14, 7, 27. 28, 4, 20,
komende.
19, 23, 3, 21, 25, 5, 28, uiteenzetten.