Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. DE TROONREDE. „NOORD- BRABAND 1843 DE ALGEMEENE TOESTAND. Dit nummer bestaat uit Twee Bladen EERSTE BLAD Croquetten en Bitterbollen Automatiek PULLES-HEESBEEN, NUMMER 74. WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1939. 62e JAARGANG. Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Brieven, Ingezonden stukken, gelden, ;nz. franco te zenden aan den Uitgever. Abonnementsprijsper 3 maanden f 1.25. Franco per post door 't geheele rijk 1.40. UITGAVE WAALWIJKSCHE STOOMDRUKKERIJ ANTOON TIELEN. Telefoon No. 38. Telegr.-adres: ECHO. GIRO-No. 50798. Advertentiën moeten Woensdag en Vrijdag des morgens om uiterlijk 9 uur in ons bezit zijn. Prijs der Advertentiën: 20 cent per regel; minimum 1.50. Reclames 40 cent per regel. Bij contract flink rabat. H. M. de Koningin sprak Dinsdag middag de navolgende Troonrede uit: Leden der Staten-Generaal, Onder sombere omstandigheden kom Ik heden in Uw midden. Andermaal wordt ons werelddeel geteisterd door de verschrikkingen van een oorlog. Dankbaar, dat ons land den vrede bewaren mocht, vervult Mij nochtans deernis met de velen, die elders onder het oorlogsleed gebukt gaan. Het verheugt Mij, dat Onze vriend schappelijke betrekkingen met alle Mo gendheden onverzwakt voortduren. In het bijzonder geldt dit ook Onze verhouding tot die neutrale landen, met welke reeds in een vroeger tijdperk nauwere aanraking was verkregen. De gezamenlijke vredesoproep, kort geleden door Zijne Majesteit den Ko ning der Belgen mede namens zes an dere Staatshoofden gedaan, heeft aan dien zin tot samengaan opnieuw uiting gegeven. Dat deze oproep, evenals het aanbod van goede diensten van Zijne Maje steit-en Mij, in breeden kring instem ming heeft gevonden, bevestigt Mij in de overtuiging, dat, ondanks ondervon den teleurstelling, velen de hoop blijven koesteren, dat door vreedzaam overleg betere internationale verhoudingen kun nen worden in het leven geroepen. Ter handhaving van de volstrekte onzijdigheid, waartoe ons land geroe pen is en waaraan het zich met inzet van alle krachten wijdt, heb Ik Mij ge noopt gezien bevel te geven tot de mo bilisatie van zee- en landmacht. Tot Mijn groote voldoening heeft die mo bilisatie, evenals de daarop volgende concentratie, zich op voorbeeldige wijze voltrokken. Beide deelen Onzer weer macht vervullen, met den besten geest bezield, hun moeilijke en soms gevaar volle taak. Het economisch leven van ons land, dat zich den laatsten tijd in belangrijke mate had hersteld, wordt door den uit gebroken oorlog in al zijn geledingen zwaar getroffen. Het verkeer ter zee is ontwricht, waarvan in de eerste plaats de scheepvaart en de visscherij den terugslag ondervinden. Tal van ondernemingen missen den aanvoer van noodzakelijke grondstoffen. Land- en tuinbouw, reeds vóór het uitbreken van het internationaal conflict in een moei lijke positie, ondervinden nieuwen te genslag door de stagnatie van den uit voer. Bij deze beproevingen ontbreken ge lukkig ook de lichtpunten niet. Van een ernstigen schok bij ons geld- en bank wezen is geen sprake geweest. Hoewel prijsstijgingen niet konden en kunnen uitblijven, is prijsopdrijving niet in ver ontrustende mate voorgekomen, terwijl, waar noodig, van wettelijke bepalingen met goed gevolg gebruik wordt ge maakt. Ten behoeve van de regelmati ge voedselvoorziening zijn reeds maan den geleden zoodanige voorbereidin gen getroffen, dat er voorloopig geen enkele reden tot ongerustheid behoeft te bestaan. Maatregelen voor bodem productie, voorraadvorming en distri butie vormen hier een aaneensluitend geheel. Voorts zijn voor de industrieele productie Rijksbureaux ingesteld, waar in het bedrijfsleven met de Overheid samenwerkt bij de regelmatige verdee ling van die artikelen, waaraan een te kort kan ontstaan. Het beleid der Regeering zal er op gericht blijven de opkomende nooden der bevolking naar vermogen te lenigen en in het bijzonder een tekort aan de noodzakelijke levensmiddelen te voor komen. Distributie van verbruiksarti- kelen zal niet op het bestaan van zulk een tekort behoeven te wijzen, doch zal reeds plaats hebben, wanneer een recht vaardige verdeeling gevaar zou kunnen loopen. Daarnaast zal de Regeering alles in het werk stellen om het normale ver loop van het bedrijfsleven te bevorde ren. De Regeering hoopt hierdoor tevens zooveel doenlijk te voorkomen, dat de werkloosheid, waarvan zij ook overi gens de bestrijding krachtig en onver droten wil voortzetten, uit den inge treden oorlogstoestand nieuw voedsel ontvange. Ook in Nederlandsch-Indië, Surina me en Curasao heeft de internationale toestand het treffen van een aantal bij zondere maatregelen noodzakelijk ge maakt. Op maritiem en militair gebied zijn voorzieningen getroffen om, wanneer zulks noodig mocht blijken, de plichten der neutraliteit stipt na te komen, ter wijl daarnaast maatregelen zijn en nog zullen worden genomen op economisch terrein, in het bijzonder in het belang van de voedselvoorziening. Belangrijke stoornissen op dit of ander gebied kwamen tot dusver gelukkig niet voor. Met groote dankbaarheid heb ik ken nis genomen van den geest van toewij ding en dienstvaardigheid, die in dezen ernstigen tijd, zoowel in Nederland als onder alle bevolkingsgroepen in de overzeesche gebiedsdeelen, op zoo ver heffende wijze tot uiting komt. Ik verwacht, dat dit besef van saam- hoorigheid tot het einde zal worden bewaard. Ook indien de tijden nog moeilijker worden, zal dan de toekomst met vertrouwen kunnen worden tege moet gezien. Met de bede, dat God Mijn volk moge zegenen in de beproeving en aan ieder van ons de kracht zal geven tot datgene waartoe hij thans geroepen is, verklaar Ik de gewone zitting der Sta ten-Generaal geopend. LEVENSVERZEKERING 91 WAALWIJK Voor het oogenblik maar op deze drie woorden legge men den nadruk is Polen verloren. Het Poolsche volk heeft manmoedig gevochten voor zijn onafhankelijkheid, voor zijn recht en zijn eer, maar het is doodgedrukt tus- schen eenerzijds het overmachtige ge weld en anderzijds door het verraad. De bolsjewisten, die zich altijd de be schermers hebben geheeten van de zwakken der aarde en laatstelijk zelfs de paladijnen van de democratie, heb ben op een Judasachtige wijze verraad gepleegd aan een arm en bloedend broedervolk, door zich met diens vijan den te verstaan en met dezen den buit te verdeelen. Een arm, maar fier en geloovig volk is verkocht en verraden; eensdeels zal het in de naaste toekomst worden be- heerscht door het Nazidom, dat de ker ken sluit en anderdeels door het bolsje wisme, dat de kerken al lang vernietiqd heeft. Er is er maar één, wiens triomf vol komen is in deze tragedie; er is er één, die lacht. Zooals Alphons Laudy het in zijn „Paradijsvloek" zegt: „En satan pijpt en pijpt Wat Zondag gebeurde de inval der Russen in Oost-Polen was door de meeste toeschouwers van het nieuwe groote werelddrama voorzien; ook wij hebben deze interventie als een te ver wachten mogelijkheid in onze versche nen overzichten aangeduid. Alles wat de Sovjetregeering voor haar optreden aanvoerde, is op z'n Hol- landsch gezegd: smoes. Haar optreden zou eerstens zijn ingegeven door de snelle militaire successen der Duit- schers; daartegenover staat, dat de Russen den inval in Polen reeds dade lijk na het uitbreken der Duitsch-Pool- sche vijandelijkheden zijn gaan organi- seeren. Het heette voorts, dat de Pool sche staat door de vlucht van president en regeering zou hebben opgehouden te bestaan; waarheid is, dat presi dent en regeering op den dag van den Russischen inval nog op Poolsch ge bied resideerden en dat de militaire si tuatie voor de Polen (de weerstand bij Warschau, de herovering van Lodz) verbeterd was. Ten derde werd voor gegeven, dat de „onderdrukte" Oe- krainsche en Wit-Russische minder heden in Polen bescherming behoefden. Daartegenover bedenke men, dat Rus land zelf een staalkaart van volkeren is en dat de Oekrainers en Wit-Russen in Polen duizendmaal meer vrijheid be zaten dan hun broeders binnen de Rus sische grenzen. Voor Polen waren de directe gevol gen van den Russischen inval natuur lijk verschrikkelijk. Hun verdediging stortte Zondag dan ook volkomen in een, de commandant van War schau moest den Duitschers om over gave vragen, althans om onderhande lingen daarover, een overgave, welke hij daags tevoren nog fier en krachtig had afgewezen, toen de Duitschers hem tot de zelve hadden gesommeerd. De Duitschers hebben dit verzoek aangenomen en een parlementair ver zocht binnen 12 uur. Deze termijn is al lang voorbij en de Polen, waarschijn lijk aangemoedigd door een succes waarbij zij een gemotoriseerde afdee- ling der Duitschers hebben vernietigd en 50 kanonnen, 100 vechtwagens en vele gevangenen gemaakt, hebben be sloten door te vechten ook in de stad Warschau. Maandag hebben de Duitsche en en Russische troepen elkaar ontmoet op den overweldigenden en bloedenden Poolschen staat. Aan den eenen kant de Duitschers met gestrekten arm „Heil Hitier" roepende en aan den anderen kant de Russen met gebalde vuisten, de „Vrijheids"-kreet aanheffende? Vreemde bondgenooten, gisteren nog aartsvijandenZullen incidenten zijn te vermijden? Feit is, dat de Duit schers o.m. in de streek van Brest Litowsk reeds door de Oekrainiërs en Wit-Russen bewoond Poolsch ge bied hebben bezet en dat de Russen dit gebied zullen opeischen. In Londen en Parijs toont men zich door de gebeurtenissen, welke overi gens een diepen indruk hebben ge maakt, niet verrast. Men bestudeert er de situatie en overweegt de consequen ties, welke getrokken zullen moeten worden. De meest voor de hand liggen de consequentie zou natuurlijk zijn, dat Engeland en Frankrijk aan Rusland den oorlog verklaarden, omdat dit land Polen heeft aangevallen. Maar zulke daad zou de overwinning van den oor log in gevaar brengen. Blijken Frank rijk en Engeland in staat om Duitsch- land te overwinnen, dan... is de afreke ning met Rusland n kwestie van tijd. Waarschijnlijk zal men te Londen en Parijs daarom voor het oogenblik de verhouding met de Russen niet willen toespitsen en tot de conclusie geneigd zijn: goed, bewaren jullie zoolang die Poolsche provincies, welke anders toch in Duitsche handen zouden zijn geval len! Aan het Oostfront zoo kan men aannemen is de oorlog voorloopig geëindigd. We zeggen: voorloopig, want het is niet te zeggen, wat de Rus sen nog meer in hun schild voeren. In Litauen en Roemenië voelt men zich ten zeerste ongerust; de regeeringen zijn daar permanent in beraad. Zullen de Russen een poging ondernemen om hun oude grenzen in Europa te herstel len, m.a.w. zullen ze ook de randstaten (Litauen, Estland, Letland en Finland) aanvallen en Bessarabië op de Roe menen trachten te veroveren? Daartoe bestaan twee aanwijzingen: Ten eerste: de Russen doen alles om de nieuwe vriendschap met de Duit schers te behouden. Zondag gaven ze hun bolsjewistischen zegen aan den Duitschen vazalstaat Slowakijë, dien ze de jure en de facto erkenden en met welken ze diplomatieke betrek kingen zeiden te willen openen! Ten tweede: de Russen hebben Za terdag op snelle wijze hun geschillen met de Japaneezen geliquideerd door te bewilligen in een grenscommissie, wel ke de definitieve grenzen tusschen Mandsjoekwo, Siberië en Buitenmon- golië zal vaststellen. De Russen verrie den daarmee de Chineezen aan Japan, zooals ze de Polen aan Duitschland hebben verraden. Dit dubbel verraad aan twee imperialistische mogendheden kan moeilijk eèn ander doel hebben dan eigen imperialistische oogmerken te dienen. Het is dus zeer goed mogelijk, dat de Russen zich zelf zullen verwikkelen in oorlogen met kleine omringende lan den, maar zeker is het daarnevens, dat zij Duitschland geen directen steun zul len verleenen in diens strijd met Frank rijk en Engeland. Wat doet Italië? Hoe het verloop van dezen laatsten oorlog zal zijn, hangt voor een groot deel af van de zeer belangrijke vraag, wat Italië zal doen. KOMT EVEN SMULLEN. uitsluitend van Ie kwaliteit kalfsvleesch Dat Italië m den oorlog zal worden betrokken, vroeg of laat, staat vrijwel vast, Italië kan twee wegen gaan. Nu Polen is vernietigd en de Russen aan het „nemen" zijn gegaan, kan Mus solini vreezen, dat Duitschland en Rus land zij het als tegengestelde groot machten Europa straks zullen over- heerschen en den oorlogsbuit zullen deelen. Door zich bij de aanvallers der huropeesche democratieën tijdig aan te sluiten, kan Mussolini zich mede van een deel van den buit trachten te ver zekeren Tunis, Corsica, Nice, Dzji- boeti! Maar hij kan als in 1915 ook een accoord nastreven met de Wester- sche democratieën. Ook zulk een ac coord zou den Italianen „buit" opleve ren. Het is zeker, dat het huidige Russi sche optreden in Italië een geweldigen indruk heeft gemaakt. Als Mussolini en zijn raadsmannen nog eenige waarde hechtten aan het behoud van de Latijn- sche cultuur in Europa en aan de waar de van het christendom, dan zullen zij het met huivering constateeren, dat ons oude werelddeel overweldigd dreigt te worden door een germaansch heiden dom en slavisch atheïsme. Er zijn teekenen dat de fascistische machtshebbers in Rome niet met volsla gen blindheid zijn behebt. Er is een drukke diplomatieke bedrijvigheid tus schen Rome, Parijs en Londen. Merk waardig ook zijn sommige Italiaansche persuitlatingen. Men moet ook niet den grooten indi- recten invloed onderschatten, welke 't Vaticaan op de Italiaansche regeering kan en zal laten gelden. Het Vaticaan zal voor het christendom in het alge meen en voor de katholieke kerk in het bijzonder niets dan groot nadeel kun nen verwachten van een Duitsch-Russi- sche overheersching in Europa. Mussolini zal tenslotte ook moeten rekenen met de volkssententie. Afge scheiden van alles hééft het Italiaan sche volk een cordialen geest van vriendschap tot de Franschen en een natuurlijke afkeer van de karakterkwa liteiten der Duitschers. Mussolini heeft van het Duitsch—- Poolsche conflict niets zóózeer gevreesd dan de Russische inmenging, welke thans een feit is. Het anti-bolsjewis tisch karakter van het Italiaansche fas cisme is altijd veel échter geweest dan dat van het Duitsche nationaal-socia- lisme. Vooral uit anti-bolsjewistische over wegingen heeft Mussolini, naar achter af mag worden aangenomen, dan ook alles gedaan om het Duitsch-Poolsche conflict te voorkomen en toen het een maal was uitgebroken, heeft hij nog krachtig geijverd om het uit de wereld te helpen. Het is algemeen bekend, dat juist voor deze week een krachtig vredesini tiatief vanuit Rome mocht worden ver wacht, een initiatief, waarvoor de Duce de instemming had verworven van de eveneens sterk anti-bolsjewistische Ja- pansche regeering. Het initiatief, dat Mussolini deze week wilde nemen, is getorpedeerd door het Russische optreden. Uit Polen is geen weg-terug meer voor de Duit schers. En voor Mussolini is geen uitweg meer uit de moeilijkheden, welke hij Europa, Italië en zichzelf door zijn as- politiek schiep. Hij zal mét Hitier moeten gaan, in gezelschap van diens nieuwen vriend Stalin. En de Latijnsche cutuur in Eu ropa mee moeten helpen vernietigen. De Echo van het Zuiden, Waalwykschc en Langstraatstbe Courant*

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1939 | | pagina 1