Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. ALGEMEENE TOESTAND „NOORD- BRABAND" 1843 Automatiek PULLES-HEESBEEN Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen EERSTE BLAD Croquetten en Bitterbollen Dames seeft Uopvoor den strikjesverkoop ten bate van Finland. NUMMER 15. WOENSDAG 21 FEBRUARI 1940. 63c JAARGANG. Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Brieven, Ingezonden stukken, gelden. iz. franco te zenden aan den Uitgever Abonnementsprijsper 3 maanden f 1.25. Franco per post door 't geheele rijk 1.40. UITGAVE t WAALWIJKSCHE STOOMDRUKKERIJ ANTOON TIELEN. telefoon No. 38. Telegr.-adres: ECHO. GIRO-No. 50798. Advertentiën moeten Woensdag e| Vrijdag des morgens om uiterlijk 9 uul in ons bezit zijn. Prijs der Advertentiën: 20 cent per regel; minimum 1.50. Reclames 40 cent per regel. Bij contract flink rabat. STAAN ER GROOTE DINGEN TE GEBEUREN. Sedert de oorlog in September van het vorige jaar uitbrak, is de algemee- ne politieke toestand in Europa nog niet zoo critiek geweest als op het oogenblik. Een reeks gebeurtenissen van den laatsten tijd dreigt aan het sa menstel van conflicten een ontwikke ling te geven, welker aspecten nog moeilijk zijn te bepalen, doch zich elk moment op verrassende wijze kunnen openbaren. Er zijn feiten aan te duiden, welke den loop in de naaste toekomst sterk kunnen beïnvloeden. Zij zijn: le. De gewelddadige bevrijding door de Britsche marine van 300400 op een Duitsch schip gevangen gehou den Britsche zeelieden, binnen de Noorsche territoriale wateren, ondanks de tusschenkomst van de Noorsche ma rine. Deze gebeurtenis heeft geleid tot de Britsche beschuldiging als zou Noor wegen zijn neutraliteitsplicht niet zijn nagekomen en tot een tegengestelde Duitsche beschuldiging van overigens gelijke strekking aan hetzelfde adres. 2e. De duldelooze wijze, waarop Duitschland ter zee de schepen van neutralen blijft vernietigen en de le vens der opvarenden blijft bedreigen, wat vooral in de Scandinavische landen de openbare meening opwindt en in regeeringskringen plannen deed ont staan tot gewapende convoyeering der Scandinavische handelsschepen. Bezien we deze punten wat nader, dan komen we allereerst tot wat wordt geheeten: het incident met de „Altmark Geven we eerst in het kort de feiten. Vóórdat de Duitsche vestzakkruiser ,,Graf Spee" voor de kust van Urugay werd verslagen, had deze oorlogsbo dem in het Zuidelijk deel van den At- lantischen Oceaan zeven Britsche koop vaardijschepen vernietigd en de beman ningen gevangen genomen; de officie ren werden op de „Graf Spee" overge bracht, de manschappen werden over genomen op hef- 17000 ton groote Duitsche vrachtschip Altmark", dat als hulpschip der Duitsche marine was her-ingericht en de ,,Graf Spee" be voorraadde met in neutrale havens op gekochte producten. Na den ondergang van de „Graf Spee" raakte de Britsche marine de „Altmark" spoorloos kwijt, maar ten leste dook 't schip op binnen de Noorsche territoriale wateren, 't Is duidelijk, dat de „Altmark" als oorlog schip moet worden beschouwd, enkel al omdat het 300—400 Britsche zeelie den als gevangenen naar Duitschland wilde vervoeren. Het schip deed de haven van Bergen aan en verzweeg al daar, dat het Britsche gevangenen aan boord had. Het was een fout van de Noorsche douane, dat deze de „Alt mark" niet beter doorzocht; tevergeefs hebben de gevangenen in Bergen ge tracht om de aandacht der Noorsche douaniers op zich te vestigen. Het was de bedoeling der Duitsche bevelvoering om de „Altmark" verder langs ~de Noorsche en Deensche kust, binnen de territoriale wateren blijvende, naar Duitschland over te brengen. De „Altmark" werd binnen de Noor sche territoriale wateren gesignaleerd door Britsche vliegtuigen, waarop een Britsch eskader opstoomde. De Britsche torpedojager Cossack" voer de Noor sche wateren in en de commandant stel de daarop aan de commandanten van inmiddels toegesnelde twee Noorsche torpedojagers voor, om onder Britsch- Noorsch toezicht de „Altmark" naar de haven van Bergen terug te geleiden om daar te laten vaststellen, of er al dan niet Britsche gevangenen op het schip waren en dan verder de kwestie vol gens de regelen van het internationale recht af te wikkelen. Dit voorstel werd van Noorsche zijde afgewezen. De „Altmark" had inmiddels een toe vlucht gezocht in de Noorsche Josing- fjord, voor welker toegang zich de twee Noorsche torpedojagers posteerden. De Cossack" verwijderde zich, maat in de nachtelijke vroegte van den ge- passeerden Zaterdag kwam de „Cos sack" terug en gaf draadloos aan de Noren te kennen, dat het opdracht had om met of zonder toestemming der Noorsche regeering, de Britten van de „Altmark" te bevrijden. De Cossack' voer de Fjord binnen en enterde het Duitsche schip na een kort gevecht, waarbij 5 Duitschers werden gedood, 6 gewond (van wie er later één stierf), terwijl er 1 vermiste is. De Duitschers zeggen, dat de „Altmark" opgewapend was; de Britten beweren, dat er twee kleine kanonnen verdekt aan boord stonden opgesteld en vier mitrailleurs. Inderdaad konden 300400 Britsche zeelieden van de „Altmark" worden be vrijd. Zij zouden volgens de berich ten uit Londen drie tot vier maanden achtereen zeer slecht zijn behandeld en 250 kunner werden na aankomst in de Schotsche haven Port Laith naar een ziekenhuis overgebracht, waaruit ze echter na een of twee dagen weer kon den worden ontslagen. De „Altmark" ligt nog in de Noorsche fjord en zit daar aan den grond. Natuurlijk heeft dit opzienbarend incident directe ge volgen gehad in den vorm van scherpe protest-nota's. Het is duidelijk, dat hier van minstens één kant (Britschen) een ernstige schending van de Noorsche neutraliteit heeft plaats gehad en waar schijnlijk zelfs van twee kanten (ook van den Duitschen kant n.l.). Britten en Duitschers beschuldigen daartegenover de Noorsche regeering, dat deze haar neutraliteitsplichten niet is nagekomen. Berlijn heeft een zeer scherp protest naar Oslo (Noorwegen) gezonden. Daarin wordt de Noorsche regeering er op attent gemaakt, dat het hier om „een allerergste situatie gaat, welke „de scherpste gevolgen" kan hebben. Oslo van zijn kant heeft den Britschen ambassadeur in krachtige termen van zijn verontwaardiging over de „grove schending van de Noorsche neutrali teit" doen blijken, volledige satisfactie geëischt en in verband daarmee „terug gave der gevangenenEn de Britsche minister van buit. zaken, lord Halifax, heeft den Noorschen gezant bij zich ontboden om er tegen te protesteeren, dat Noorwegen tekort is geschoten in zijn plicht als neutraal land door zich er niet van te vergewissen, voor welk doel de „Altmark" zich in de Noorsche territoriale wateren bewoog en zich in een Noorsche haven heeft opgehou den. Alle partijen zijn dus boos op el kaar, doen althans van alsof. De geheele zaak van een eigen „neu traal" standpunt bekijkende, zouden we willen vaststellen, dat de „Altmark" als hulpschip der Duitsche oorlogsmarine ongetwijfeld misbruik heeft gemaakt van de Noorsche territoriale wateren, doch dat deze overtreding geen ver ontschuldiging kan en mag zijn voor de flagrante schending der Noorsche neu traliteit door de Britsche vloot. Deze schending moet dan ook worden ver oordeeld, al kunnen we het ons inden ken, dat den Britten de natuur boven de leer is gegaan. Deze marine moest het aanzien, dat een der vaartuigen van hun tegenstanders met honderden ge vangen genomen vreedzame zeelieden langs een sluipweg ter zee gaat, zich dekkende achter de onschendbare neu traliteit van een klein land! We begrijpen het, al keuren we het niet goed, integendeel. Maar hoezeer we dat kunnen begrij pen, onmogelijk komt het ons voor om waardeering te hebben voor de werkloosheid, waarmee de Noorsche marine toezag bij het gewelddadige in cident in haar wateren. We gelooven toch en we hopen het zeer zeker dat onze vloot zoo n zaak anders zou hebben aangepakt. In de eigen wateren hoort een marine geweld met geweld te beantwoorden. Een eventueel ingrij pen der Noorsche marine had tot een ridderlijk gevecht kunnen leiden, waar bij de eene partij streed om haar recht en de andere om haar eer. Wat nu de gevolgen aangaat van het incident, deze kunnen zeer ernstig zijn, maar ze zijn nog niet te overzien, wat hun aard betreft. De Duitsche pers doet zeer verontwaardigd. Ze gewaagt van een „blijvende schandvlek voor de Britsche marine" en beweert, dat men meer dan honderd jaar terug moet gaan in de geschiedenis, tot aan het feit n.l. der beschieting van Kopenhagen, om nog zulk een ergerlijke schending van de neutraliteit van een Hnd aan te dui den, en dat de rekening zal worden aangeboden. Is men in Berlijn de schen ding van de neutraliteit van België in 1914 dan vergeten? Is men het in Ber lijn vergeten, hoe bij Venlo twee En- gelschen en twee Nederlanders, waar onder een Nederlandsch officier, van Nederlandsch gebied gesleurd zijn? LEVENSVERZEKERING WAALWIJK Nogmaals: wat de gevolgen van het incident zijn? De Duitschers beweren, dat het er Engeland om te doen is, neu trale landen in den oorlog te betrekken, omdat het geen kans ziet om dezen op andere wijze te winnen. Is dat zoo? Het is zeer zeker een belang der geallieer den, dat het oorlogsfront een uitbrei ding krijgt. Maar ook van de andere zijde zal men de situatie in Noorwegen en Zweden bezorgd bekijken, omdat Duitschland in het veronderstelde of gesuggereerde voornemen van Londen wel eens een aanleiding zou kunnen zoeken om Engeland vóór te zijn! Er zijn méér redenen om aan de mo gelijkheid te gelooven, dat de oorlog in Europa zich tot het Noorden zal uit breiden. De wijze, waarop de Duitsche marine tegen de scheepvaart der kleine neutralen (de grooten, als Italië, Japan en de Ver. Staten worden terdege ont zien!) optreedt, wordt onduldbaar, zoo verzekert men in de Scandinavische landen. De Duitsche admiraliteit be richtte Zondag, dat in de week van 11 17 Februari niet minder dan 32 sche pen met een bruto-tonnenmaat van 128.174 ton, tot zinken zijn gebracht De meeste dézer schepen zijn weer vön neutrale herkomst en de slachtoffers zijn voornamelijk Zweedsch, Noorsch en Deensch. Het is ondoenlijk om van dergelijke torpedeeringen in deze ru briek telkens bijzonderheden te vermel den, maar van 11 17 Februari hebben wederom tientallen Scandinavische zeelieden op zee het leven gelaten. In Noorwegen, Zweden en Denemarken geraakt de publieke opinie in opwin ding over deze feiten en de pers. eischt krasse tegenmaatregelen. Eigenaardig is, dat men zich te Ber lijn opwindt over deze toch zeer na tuurlijke reactie. Dat komt b.v. tot uiting in een offi cieus commentaar van het Duitsche Nieuwsbureau over de torpedeering van het Nederlandsche s.s. „Bilder- dijk". In dat commentaar heet het, dat de Duitsche marine het recht heeft om elk vaartuig tot zinken te brengen, dat zich eventueel naar een Engelsche con trolehaven zou laten opbrengen. Wie deze Duitsche zienswijze niet zonder protest aanvaardt, handeltniet neutraal, 't Wordt er voor de neutra len niet makkelijker op. EEN FINSCH SUCCES TEN N.O. VAN HET LADOGA-MEER. Op de landengte van Karelië hebben de Russen gisteren plaatselijke aanval len gedaan op de nieuwe stellingen van de Finnen tusschen de Finsche Golf en de Vuoksi. De aanvallen werden afge slagen met verliezen voor den vijand, welke op de sterkte van een bataljon worden geraamd. Bovendien werden 6 tanks buitgemaakt. Ten zuid-oosten van Salmenkaita hebben Finsche troepen een vijandelijke colonne verstrooid en drie kanonnen buitgemaakt, alsmede een hoeveelheid mitrailleurs en munitie. Bij Taipale duurt een aanval van den vijand, welke tegen den middag begon, voort. Ten Noordoosten van het Ladoga- meer hebben de Finsche .troepen een groote overwinning behaald. Zij maak ten zich meester van een belangrijk punt, dat door een sterke vijandelijke macht was bezet. Twintig tanks, 36 stukken geschut van verschillend kali ber, 17 tractors, 32 veldkeukens, 25 automobielen, 260 wagens en nog meer materieel vielen in handen van de Fin nen. Na dit hardnekkige gevecht hebben de Finsche troepen aldus bij stukjes en beetjes de achttiende divisie van den vijand geheel vernietigd. Deze divisie was omsingeld, nadat zij via Uoma tot Syskyjaervi was doorgedrongen. De di visie, die voor de omsingeling aanzien lijke versterking had ontvangen, heeft ongeveer 18.000 man aan dooden en gevangenen verloren en al zijn oorlogs- materieel. 10.000 GARIBALDIANEN NAAR FINLAND. Tienduizend Garibaldianen zullen naar Finland vertrekken, onder bevel van Marabini, president van de Gari baldianen, die den slag in de Argonnen overleefd hebben. Marabini heeft tegenover een mede werker van de Intransigeant verklaard: „Wij doen thans een beroep op alle in het buitenland wonende Italianen. Wij zeggen tot hen: als geestelijke erf genamen van Giuseppe Garibaldi hebt gij niet het recht, een vrij en trotsch, doch zwak volk te laten wurgen door een vijftig maal zoo sterken tegenstan der." DE KONING VAN ZWEDEN SPREEKT. In den Maandag gehouden Minister raad heeft de Koning zich als volgt uit gesproken: „Het is op eigen initiatief, dat ik van daag mijn regeering bijeengeroepen heb om bij proces-verbaal van den mi- KOM f EVEN SMULLEN uitsluitend van le kwa liteit kalfsvleesch. nisterraad de volgende verklaring af te leggen: Het is mijn wensch mijn Zweedsche volk de moeilijke positie, zwaar van verantwoordelijkheden, uiteen te zet ten, waarin wij ons op het oogenblik bevinden. Ik heb het mijn gebiedenden plicht geoordeeld ons'land zoo lang mogelijk buiten het noodlottige conflict te hou den, dat op het oogenblik in de wereld bestaat. Het is ook daarom, dat met volle instemming van de regeering en met de grootst mogelijke bewondering de heldhaftige strijd van onze zuster- natie Finland tegen sterkere krachten gevoerd wordt. Zweden heeft zich van den beginne af ingespannen om door middel van vrijwilligers en op menige andere wijze dit land te hulp te komen, maar van het eerste oogenblik af heeft het Finland te verstaan gegeven, dat het ongelukkigerwijze niet op militaire interventie van den kant van Zweden rekenen moest. Met verslagen hart ben ik na rijpe- lijke overweging tot de conclusie geko men, dat we in de huidige situatie dit standpunt moeten handhaven. Ik ge loof inderdaad ten sterkste, dat indien Zweden heden in Finland tusschenbei- de kwam, wij het grootste gevaar zou den loopen niet alleen in den oorlog met Rusland, maar ook nog in den oor log tusschen de groote mogendheden betrokken te worden en een dergelijke verantwoording heb ik niet op me kun nen nemen. Het zou bovendien in een dergelijke situatie waarschijnlijk onmogelijk wor den Finland de tamelijk aanzienlijke hulp tc verleenen, welke het op het oogenbiik van Zweden ontvangt, waar aan het zulk een behoefte heeft en wel ke wij ook van ganscher harte bereid zijn in de toekomst te blijven verleenen. De levensbelangen van Zweden, zijn eer en zijn vrede vormen het doel, dat ik voortdurend voor oogen heb. Met de hulp van God hoop ik dat wij op den weg. waarop wij ons begeven hebben, alle ongelukken van een oorlog zullen kunnen vermijden. Het vaderland heeft mij steeds vele blijken van vertrouwen en toewijding gegeven. Daarom is mijn vurige iioop, dat ook in deze moeilijke situatie mijn volk mijn manier van doen zal begrijpen en billijken ZESDE ENGELSCHE TORPEDO JAGER VERNIETIGD. 157 opvarenden omgekomen. Omtrent het torpedeeren van den Britschen torpedojager Daring wordt gemeld, dat daarbij 157 opvarenden zijn omgekomen. Het vaartuig was in 1932 in dienst gesteld. Tot dusver heeft Engeland zes tor- pedobootjagers verloren, n.l. de „Blan che „Duchess" (na aanvaring), „Gip sy", „Grenville" en „Exmouth", hetzij door mijnen, hetzij door torpedo's. Bij de aanvaring van de „Duchess" kwamen 130 man om; bij het zinken van de „Exmouth" 175 of alle opvaren den. Waaliijkscbe re Laiigstraatselie l'tirani.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1940 | | pagina 1