Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
ALGEMEENE TOESTAND
„NOORD-
BRABAND"
1843
Automatiek PULLES-HEESBEEN
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD
Croquetten
en Bitterbollen
Dames seeft Uopvoor
den strikjesverkoop
ten bate van Finland.
NUMMER 15.
WOENSDAG 21 FEBRUARI 1940.
63c JAARGANG.
Dit blad verschijnt
WOENSDAG en ZATERDAG.
Brieven, Ingezonden stukken, gelden.
iz. franco te zenden aan den Uitgever
Abonnementsprijsper 3 maanden
f 1.25. Franco per post door 't geheele
rijk 1.40.
UITGAVE t
WAALWIJKSCHE STOOMDRUKKERIJ ANTOON TIELEN.
telefoon No. 38. Telegr.-adres: ECHO.
GIRO-No. 50798.
Advertentiën moeten Woensdag e|
Vrijdag des morgens om uiterlijk 9 uul
in ons bezit zijn.
Prijs der Advertentiën:
20 cent per regel; minimum 1.50.
Reclames 40 cent per regel.
Bij contract flink rabat.
STAAN ER GROOTE DINGEN TE
GEBEUREN.
Sedert de oorlog in September van
het vorige jaar uitbrak, is de algemee-
ne politieke toestand in Europa nog
niet zoo critiek geweest als op het
oogenblik. Een reeks gebeurtenissen
van den laatsten tijd dreigt aan het sa
menstel van conflicten een ontwikke
ling te geven, welker aspecten nog
moeilijk zijn te bepalen, doch zich elk
moment op verrassende wijze kunnen
openbaren. Er zijn feiten aan te
duiden, welke den loop in de naaste
toekomst sterk kunnen beïnvloeden. Zij
zijn:
le. De gewelddadige bevrijding
door de Britsche marine van 300400
op een Duitsch schip gevangen gehou
den Britsche zeelieden, binnen de
Noorsche territoriale wateren, ondanks
de tusschenkomst van de Noorsche ma
rine. Deze gebeurtenis heeft geleid tot
de Britsche beschuldiging als zou Noor
wegen zijn neutraliteitsplicht niet zijn
nagekomen en tot een tegengestelde
Duitsche beschuldiging van overigens
gelijke strekking aan hetzelfde adres.
2e. De duldelooze wijze, waarop
Duitschland ter zee de schepen van
neutralen blijft vernietigen en de le
vens der opvarenden blijft bedreigen,
wat vooral in de Scandinavische landen
de openbare meening opwindt en in
regeeringskringen plannen deed ont
staan tot gewapende convoyeering der
Scandinavische handelsschepen.
Bezien we deze punten wat nader,
dan komen we allereerst tot wat wordt
geheeten:
het incident met de „Altmark
Geven we eerst in het kort de feiten.
Vóórdat de Duitsche vestzakkruiser
,,Graf Spee" voor de kust van Urugay
werd verslagen, had deze oorlogsbo
dem in het Zuidelijk deel van den At-
lantischen Oceaan zeven Britsche koop
vaardijschepen vernietigd en de beman
ningen gevangen genomen; de officie
ren werden op de „Graf Spee" overge
bracht, de manschappen werden over
genomen op hef- 17000 ton groote
Duitsche vrachtschip Altmark", dat
als hulpschip der Duitsche marine was
her-ingericht en de ,,Graf Spee" be
voorraadde met in neutrale havens op
gekochte producten. Na den ondergang
van de „Graf Spee" raakte de Britsche
marine de „Altmark" spoorloos kwijt,
maar ten leste dook 't schip op binnen
de Noorsche territoriale wateren, 't Is
duidelijk, dat de „Altmark" als oorlog
schip moet worden beschouwd, enkel
al omdat het 300—400 Britsche zeelie
den als gevangenen naar Duitschland
wilde vervoeren. Het schip deed de
haven van Bergen aan en verzweeg al
daar, dat het Britsche gevangenen aan
boord had. Het was een fout van de
Noorsche douane, dat deze de „Alt
mark" niet beter doorzocht; tevergeefs
hebben de gevangenen in Bergen ge
tracht om de aandacht der Noorsche
douaniers op zich te vestigen. Het was
de bedoeling der Duitsche bevelvoering
om de „Altmark" verder langs ~de
Noorsche en Deensche kust, binnen de
territoriale wateren blijvende, naar
Duitschland over te brengen.
De „Altmark" werd binnen de Noor
sche territoriale wateren gesignaleerd
door Britsche vliegtuigen, waarop een
Britsch eskader opstoomde. De Britsche
torpedojager Cossack" voer de Noor
sche wateren in en de commandant stel
de daarop aan de commandanten van
inmiddels toegesnelde twee Noorsche
torpedojagers voor, om onder Britsch-
Noorsch toezicht de „Altmark" naar de
haven van Bergen terug te geleiden om
daar te laten vaststellen, of er al dan
niet Britsche gevangenen op het schip
waren en dan verder de kwestie vol
gens de regelen van het internationale
recht af te wikkelen. Dit voorstel werd
van Noorsche zijde afgewezen.
De „Altmark" had inmiddels een toe
vlucht gezocht in de Noorsche Josing-
fjord, voor welker toegang zich de twee
Noorsche torpedojagers posteerden.
De Cossack" verwijderde zich, maat
in de nachtelijke vroegte van den ge-
passeerden Zaterdag kwam de „Cos
sack" terug en gaf draadloos aan de
Noren te kennen, dat het opdracht had
om met of zonder toestemming der
Noorsche regeering, de Britten van de
„Altmark" te bevrijden. De Cossack'
voer de Fjord binnen en enterde het
Duitsche schip na een kort gevecht,
waarbij 5 Duitschers werden gedood, 6
gewond (van wie er later één stierf),
terwijl er 1 vermiste is. De Duitschers
zeggen, dat de „Altmark" opgewapend
was; de Britten beweren, dat er twee
kleine kanonnen verdekt aan boord
stonden opgesteld en vier mitrailleurs.
Inderdaad konden 300400 Britsche
zeelieden van de „Altmark" worden be
vrijd. Zij zouden volgens de berich
ten uit Londen drie tot vier maanden
achtereen zeer slecht zijn behandeld en
250 kunner werden na aankomst in de
Schotsche haven Port Laith naar een
ziekenhuis overgebracht, waaruit ze
echter na een of twee dagen weer kon
den worden ontslagen. De „Altmark"
ligt nog in de Noorsche fjord en zit
daar aan den grond. Natuurlijk heeft
dit opzienbarend incident directe ge
volgen gehad in den vorm van scherpe
protest-nota's. Het is duidelijk, dat hier
van minstens één kant (Britschen) een
ernstige schending van de Noorsche
neutraliteit heeft plaats gehad en waar
schijnlijk zelfs van twee kanten (ook
van den Duitschen kant n.l.). Britten en
Duitschers beschuldigen daartegenover
de Noorsche regeering, dat deze haar
neutraliteitsplichten niet is nagekomen.
Berlijn heeft een zeer scherp protest
naar Oslo (Noorwegen) gezonden.
Daarin wordt de Noorsche regeering
er op attent gemaakt, dat het hier om
„een allerergste situatie gaat, welke
„de scherpste gevolgen" kan hebben.
Oslo van zijn kant heeft den Britschen
ambassadeur in krachtige termen van
zijn verontwaardiging over de „grove
schending van de Noorsche neutrali
teit" doen blijken, volledige satisfactie
geëischt en in verband daarmee „terug
gave der gevangenenEn de Britsche
minister van buit. zaken, lord Halifax,
heeft den Noorschen gezant bij zich
ontboden om er tegen te protesteeren,
dat Noorwegen tekort is geschoten in
zijn plicht als neutraal land door zich
er niet van te vergewissen, voor welk
doel de „Altmark" zich in de Noorsche
territoriale wateren bewoog en zich in
een Noorsche haven heeft opgehou
den. Alle partijen zijn dus boos op el
kaar, doen althans van alsof.
De geheele zaak van een eigen „neu
traal" standpunt bekijkende, zouden we
willen vaststellen, dat de „Altmark" als
hulpschip der Duitsche oorlogsmarine
ongetwijfeld misbruik heeft gemaakt
van de Noorsche territoriale wateren,
doch dat deze overtreding geen ver
ontschuldiging kan en mag zijn voor de
flagrante schending der Noorsche neu
traliteit door de Britsche vloot. Deze
schending moet dan ook worden ver
oordeeld, al kunnen we het ons inden
ken, dat den Britten de natuur boven de
leer is gegaan. Deze marine moest het
aanzien, dat een der vaartuigen van
hun tegenstanders met honderden ge
vangen genomen vreedzame zeelieden
langs een sluipweg ter zee gaat, zich
dekkende achter de onschendbare neu
traliteit van een klein land!
We begrijpen het, al keuren we het
niet goed, integendeel.
Maar hoezeer we dat kunnen begrij
pen, onmogelijk komt het ons voor
om waardeering te hebben voor de
werkloosheid, waarmee de Noorsche
marine toezag bij het gewelddadige in
cident in haar wateren. We gelooven
toch en we hopen het zeer zeker
dat onze vloot zoo n zaak anders zou
hebben aangepakt. In de eigen wateren
hoort een marine geweld met geweld te
beantwoorden. Een eventueel ingrij
pen der Noorsche marine had tot een
ridderlijk gevecht kunnen leiden, waar
bij de eene partij streed om haar recht
en de andere om haar eer.
Wat nu de gevolgen aangaat van het
incident, deze kunnen zeer ernstig zijn,
maar ze zijn nog niet te overzien, wat
hun aard betreft. De Duitsche pers doet
zeer verontwaardigd. Ze gewaagt van
een „blijvende schandvlek voor de
Britsche marine" en beweert, dat men
meer dan honderd jaar terug moet gaan
in de geschiedenis, tot aan het feit n.l.
der beschieting van Kopenhagen, om
nog zulk een ergerlijke schending van
de neutraliteit van een Hnd aan te dui
den, en dat de rekening zal worden
aangeboden. Is men in Berlijn de schen
ding van de neutraliteit van België in
1914 dan vergeten? Is men het in Ber
lijn vergeten, hoe bij Venlo twee En-
gelschen en twee Nederlanders, waar
onder een Nederlandsch officier, van
Nederlandsch gebied gesleurd zijn?
LEVENSVERZEKERING
WAALWIJK
Nogmaals: wat de gevolgen van het
incident zijn? De Duitschers beweren,
dat het er Engeland om te doen is, neu
trale landen in den oorlog te betrekken,
omdat het geen kans ziet om dezen op
andere wijze te winnen. Is dat zoo? Het
is zeer zeker een belang der geallieer
den, dat het oorlogsfront een uitbrei
ding krijgt. Maar ook van de andere
zijde zal men de situatie in Noorwegen
en Zweden bezorgd bekijken, omdat
Duitschland in het veronderstelde of
gesuggereerde voornemen van Londen
wel eens een aanleiding zou kunnen
zoeken om Engeland vóór te zijn!
Er zijn méér redenen om aan de mo
gelijkheid te gelooven, dat de oorlog
in Europa zich tot het Noorden zal uit
breiden. De wijze, waarop de Duitsche
marine tegen de scheepvaart der kleine
neutralen (de grooten, als Italië, Japan
en de Ver. Staten worden terdege ont
zien!) optreedt, wordt onduldbaar, zoo
verzekert men in de Scandinavische
landen. De Duitsche admiraliteit be
richtte Zondag, dat in de week van 11
17 Februari niet minder dan 32 sche
pen met een bruto-tonnenmaat van
128.174 ton, tot zinken zijn gebracht
De meeste dézer schepen zijn weer vön
neutrale herkomst en de slachtoffers
zijn voornamelijk Zweedsch, Noorsch
en Deensch. Het is ondoenlijk om van
dergelijke torpedeeringen in deze ru
briek telkens bijzonderheden te vermel
den, maar van 11 17 Februari hebben
wederom tientallen Scandinavische
zeelieden op zee het leven gelaten. In
Noorwegen, Zweden en Denemarken
geraakt de publieke opinie in opwin
ding over deze feiten en de pers. eischt
krasse tegenmaatregelen.
Eigenaardig is, dat men zich te Ber
lijn opwindt over deze toch zeer na
tuurlijke reactie.
Dat komt b.v. tot uiting in een offi
cieus commentaar van het Duitsche
Nieuwsbureau over de torpedeering
van het Nederlandsche s.s. „Bilder-
dijk".
In dat commentaar heet het, dat de
Duitsche marine het recht heeft om elk
vaartuig tot zinken te brengen, dat
zich eventueel naar een Engelsche con
trolehaven zou laten opbrengen. Wie
deze Duitsche zienswijze niet zonder
protest aanvaardt, handeltniet
neutraal, 't Wordt er voor de neutra
len niet makkelijker op.
EEN FINSCH SUCCES TEN N.O.
VAN HET LADOGA-MEER.
Op de landengte van Karelië hebben
de Russen gisteren plaatselijke aanval
len gedaan op de nieuwe stellingen van
de Finnen tusschen de Finsche Golf en
de Vuoksi. De aanvallen werden afge
slagen met verliezen voor den vijand,
welke op de sterkte van een bataljon
worden geraamd. Bovendien werden 6
tanks buitgemaakt. Ten zuid-oosten van
Salmenkaita hebben Finsche troepen
een vijandelijke colonne verstrooid en
drie kanonnen buitgemaakt, alsmede
een hoeveelheid mitrailleurs en munitie.
Bij Taipale duurt een aanval van den
vijand, welke tegen den middag begon,
voort.
Ten Noordoosten van het Ladoga-
meer hebben de Finsche .troepen een
groote overwinning behaald. Zij maak
ten zich meester van een belangrijk
punt, dat door een sterke vijandelijke
macht was bezet. Twintig tanks, 36
stukken geschut van verschillend kali
ber, 17 tractors, 32 veldkeukens, 25
automobielen, 260 wagens en nog meer
materieel vielen in handen van de Fin
nen.
Na dit hardnekkige gevecht hebben
de Finsche troepen aldus bij stukjes en
beetjes de achttiende divisie van den
vijand geheel vernietigd. Deze divisie
was omsingeld, nadat zij via Uoma tot
Syskyjaervi was doorgedrongen. De di
visie, die voor de omsingeling aanzien
lijke versterking had ontvangen, heeft
ongeveer 18.000 man aan dooden en
gevangenen verloren en al zijn oorlogs-
materieel.
10.000 GARIBALDIANEN NAAR
FINLAND.
Tienduizend Garibaldianen zullen
naar Finland vertrekken, onder bevel
van Marabini, president van de Gari
baldianen, die den slag in de Argonnen
overleefd hebben.
Marabini heeft tegenover een mede
werker van de Intransigeant verklaard:
„Wij doen thans een beroep op alle
in het buitenland wonende Italianen.
Wij zeggen tot hen: als geestelijke erf
genamen van Giuseppe Garibaldi hebt
gij niet het recht, een vrij en trotsch,
doch zwak volk te laten wurgen door
een vijftig maal zoo sterken tegenstan
der."
DE KONING VAN ZWEDEN
SPREEKT.
In den Maandag gehouden Minister
raad heeft de Koning zich als volgt uit
gesproken:
„Het is op eigen initiatief, dat ik van
daag mijn regeering bijeengeroepen
heb om bij proces-verbaal van den mi-
KOM f EVEN SMULLEN
uitsluitend van le kwa
liteit kalfsvleesch.
nisterraad de volgende verklaring af te
leggen:
Het is mijn wensch mijn Zweedsche
volk de moeilijke positie, zwaar van
verantwoordelijkheden, uiteen te zet
ten, waarin wij ons op het oogenblik
bevinden.
Ik heb het mijn gebiedenden plicht
geoordeeld ons'land zoo lang mogelijk
buiten het noodlottige conflict te hou
den, dat op het oogenblik in de wereld
bestaat. Het is ook daarom, dat met
volle instemming van de regeering en
met de grootst mogelijke bewondering
de heldhaftige strijd van onze zuster-
natie Finland tegen sterkere krachten
gevoerd wordt. Zweden heeft zich van
den beginne af ingespannen om door
middel van vrijwilligers en op menige
andere wijze dit land te hulp te komen,
maar van het eerste oogenblik af heeft
het Finland te verstaan gegeven, dat
het ongelukkigerwijze niet op militaire
interventie van den kant van Zweden
rekenen moest.
Met verslagen hart ben ik na rijpe-
lijke overweging tot de conclusie geko
men, dat we in de huidige situatie dit
standpunt moeten handhaven. Ik ge
loof inderdaad ten sterkste, dat indien
Zweden heden in Finland tusschenbei-
de kwam, wij het grootste gevaar zou
den loopen niet alleen in den oorlog
met Rusland, maar ook nog in den oor
log tusschen de groote mogendheden
betrokken te worden en een dergelijke
verantwoording heb ik niet op me kun
nen nemen.
Het zou bovendien in een dergelijke
situatie waarschijnlijk onmogelijk wor
den Finland de tamelijk aanzienlijke
hulp tc verleenen, welke het op het
oogenbiik van Zweden ontvangt, waar
aan het zulk een behoefte heeft en wel
ke wij ook van ganscher harte bereid
zijn in de toekomst te blijven verleenen.
De levensbelangen van Zweden, zijn
eer en zijn vrede vormen het doel, dat
ik voortdurend voor oogen heb. Met
de hulp van God hoop ik dat wij op den
weg. waarop wij ons begeven hebben,
alle ongelukken van een oorlog zullen
kunnen vermijden. Het vaderland heeft
mij steeds vele blijken van vertrouwen
en toewijding gegeven. Daarom is mijn
vurige iioop, dat ook in deze moeilijke
situatie mijn volk mijn manier van doen
zal begrijpen en billijken
ZESDE ENGELSCHE TORPEDO
JAGER VERNIETIGD.
157 opvarenden omgekomen.
Omtrent het torpedeeren van den
Britschen torpedojager Daring wordt
gemeld, dat daarbij 157 opvarenden
zijn omgekomen.
Het vaartuig was in 1932 in dienst
gesteld.
Tot dusver heeft Engeland zes tor-
pedobootjagers verloren, n.l. de „Blan
che „Duchess" (na aanvaring), „Gip
sy", „Grenville" en „Exmouth", hetzij
door mijnen, hetzij door torpedo's.
Bij de aanvaring van de „Duchess"
kwamen 130 man om; bij het zinken
van de „Exmouth" 175 of alle opvaren
den.
Waaliijkscbe re Laiigstraatselie l'tirani.