Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
iSpeeéeoedeKeh,
ERRES
IRUERTA
UIT DE PERS
AA+A
UIIRTER-
MRTEL
WAAR ONS VOLK WOONT.
Cunen
„NOORD-BRABAND"
Ruwe handen
N.V, Handelmaatschappij MATTHIJSSEN, VAN SANTEN Cie,
Prima Brandewijn
Jenever
Cognac
Bessen Jenever
Frambozen op Brandewijn
Wijnen en Likeuren
Dit blad bestaat uit twee bladen
Eerste Blad.
Naar
H. Ko'steren-Lagarde
Alles 100% kwaliteit
óók voor
Confectie.
NUMMER 92.
ZATERDAG 16 NOVEMBER 1940.
63« JAARGANG.
DIT BLAD VERSCHIJNT
WOENSDAG EN ZATERDAG.
Brieven. Ingezonden stukken, gelden,
enz. franco te zenden aan den Uitgever
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden 1.25. Franco per
post door 't geheele rijk 1.40.
UITGAVE
WAALWIJKSCHE STOOMDRUKKERIJ ANTOON TIELEN.
Telefoon No, 38. Telegr.-Adres: ECHO.
GIRO No. 50798.
Advertentiën moeten Woensdag en
Vrijdag des morgens om uiterlijk 9 uur
in ons bezit zijn.
Prijs der Advertentiën:
20 cent per regel. Minimum 1.5C
Reclames 40 cent per regel.
Bij contract flink rabat.
Een behoorlijke woning is naast
voldoende voeding en kleeding een
eerste levensbehoefte.
Zij verschilt van de andere eerste
levensbehoeften door haar blijvend ka
rakter.
Een behoorlijke woning is niet alleen
een materieele behoefte en als voorbe
hoedmiddel tegen vele ziekten voor
komen is beter dan genezen een
eisch van volksgezondheid, maar zij is
ook een noodzakelijke basis voor de
mogelijkheid van geestelijke ontplooi
ing. Het samenhokken in een te gering
aantal en te kleine vertrekken waar
bij ook aan samenwoning moet worden
gedacht heeft een funesten invloed
op het gezinsleven.
Men behoeft slechts gade te slaan
welke verandering plaats grijpt in de
vfoonzeden van gezinnen, die uit een
krottenwijk naar een buurt met nieuwe
arbeiderswoningen verhuizen, om zich
te overtuigen, dat ook de goede woning
het hare heeft bijgedragen tot de vor
ming van het type zelfbewuste, ont
wikkelde arbeiders, die men onder
geen omstandigheden meer naar de
krotten terug zou kunnen krijgen.
Er zijn tijden geweest, dat men van
heinde en ver uit het buitenland naar
ons kleine Nederland kwam om te zien,
wat er hier op het gebied van den ar
beiderswoningbouw werd gewrocht.
Deze tijden zijn al lang weer voorbij.
Als op zoovele andere gebieden is ook
hier het regeeringsbeleid van de laat
ste tien jaren aarzelend geweest en
heeft men niet voldoende oog gehad
voor de sociale zijde van de economi
sche vraagstukken.
Dit beteekent allerminst, dat de wo
ningtoestanden in ons land slechter dan
in de buurlanden zouden zijn het te
gendeel is op vele punten waar doch
het volgen van de lijnen van den min
sten weerstand heeft geleid tot schrille
tegenstellingen.
Aan den eenen kant de prachtige
complexen arbeiderswoningen, tot
stand gebracht in alle groote steden en
vele middelgroote steden door het ini
tiatief van arbeidersbouwvereenigingen
van verschillende gezindten, door ge
meenten en in vele gevallen ook door
particuliere bouwers.
Aan den anderen kant een groot aan
tal krotten volgens een zeker niet
overdreven raming 70.000 en een
groote achterstand op het platteland.
Hoe zijn deze tegenstellingen ont
staan?
Doordat daar, waar het krachtige
sociale initiatief van bouwvereenigin-
gen en gemeenten ontbrak en waar de
particuliere ondernemer in arbeiders
woningbouw geen winstgevend object
zag, niet door de centrale overheid
werd ingegrepen.
Verschillende malen werden rijks-
voorschotten voor woningbouwplannen
geweigerd, omdat men al dan niet
terecht meende, dat in de behoefte
wel door particulieren bouw kon wor
den voorzien, doch bemoeiingen om
daar, waar dit wegens het in gebreke
blijven van particulier en sociaal initia
tief noodig was, tot den bouw van ar
beiderswoningen te geraken, bleven
behoudens een enkel uitzonderingsge
val achterwege. Toch biedt de Wo
ningwet een product van liberale
staatslieden, die hun tijd vooruit waren
alle gelegenheid om handelend in te
grijpen, indien in een gemeente onvol
doende in de volkshuisvesting wordt
voorzien. Bovendien waren destijds de
bouwprijzen zoo laag en was de ma-
terialenvoorziening zoo overvloedig,
dat een klein offer van de gemeenschap
voldoende zou zijn geweest.
Hoe moet het nu gaan?
Wat nu met de gestegen bouwprij
zen en het gebrek aan sommige materi
alen?
toewijzing der materialen over de ver
schillende takken van het bouwbedrijf:
werkzaam zijn, die een vlotten gang
van zaken tegenwerken.
Nu de materialen zoo schaarsch zijn,
zal op het gebied van den woningbouw
aandacht moeten worden geschonken
aan de vraag waar (op welke plaatsen)
de behoefte aan woningen het drin
gendst om bevrediging vraagt, voor
wie een nieuwe gelegenheid tot huis
vesting het meest noodzakelijk is en
aan wie de bevrediging van een be-
ONZE AFDEELING IS GEREED.
Komt U eens met Uw kleuters kgken
Vrij entrée 11
Wij breugen ook dit jaar weer een
aparte sorteering, tegen onze bekende
LAGE PRIJZEN.
W a a I w ij k.
Nog kunnen wij bouwen, zij het met
ten deele andere materialen en met
grootere offers. Offers, die de gemeen
schap zal moeten brengen, omdat het
niet bouwen of het hier en daar
bouwen van enkele woningen in hoo-
gere huurklassen tengevolge heeft,
dat de uit vroeger jaren bekende gast,
de woningnood, binnenkort opnieuw
aan het venster tikt.
Deze zaak moeten wij Nederlanders
kunnen oplossen en die zeker een be
langrijke plaats in zal moeten nemen
bij de uitwerking van een tweetal pro
gramma-punten der Neaerlandsche
Unie: vooruitziende verzorging der
geestelijke en lichamelijke volksgezond
heid en doelbewuste leiding van de
voortbrenging en verdeeling van stof
felijke goederen.
Bij 't Regeeringscommissariaat voor
den Wederopbouw worden in steeds
sterkere mate alle bevoegdheden sa
mengebracht, die noodig zijn om het
bouwbedrijf in zijn vollen omvang
dus niet alleen met betrekking tot we-
deropbouwkwesties doelmatig te
doen functioneeren.
Dit is toe te juichen, omdat uit dezen
onder bijzondere omstandigheden ont-
stanen, tak van dienst op den duur een
instantie kan groeien, die op doelbe
wuste wijze leiding geeft aan de bouw
nijverheid en die door de beheersching
van de materialenverdeeling met be
hulp van een vergunningenstelsel, het
heft in handen houdt.
Men zal er echter voor moeten wa
ken, dat bij de hanteering van deze be
voegdheden niet alleen het economi
sche, doch ook het sociale gezichtspunt
tot zijn recht komt. Allereerst bij den
paalde woningbehoefte het best kan
worden toevertrouwd.
Dus niet daar bouwen, waar wonin
gen leegstaan, maar daar, waar wo
ningnood dreigt of reeds aanwezig is of
daar waar bij de vestiging van nieuwe
inwoners een levensbestaan kan wor
den verschaft in landbouw of industrie,
en thans niet één kostbaar gebouw,
waarvoor vele andere meer noodzake
lijke, kunnen worden gebouwd.
En niet middenstandswoningen bou
wen in plaats van arbeiderswoningen
in een gemeente, waar de behoefte aan
deze laatste soort grooter is dan aan
de eerstbedoelde, alleen omdat een par
ticuliere bouwer actiever is dan bouw-
vereeniging en gemeente en terecht
meent, dat de middenstandswoning
hem een hoogere huur zal opbrengen
dan een arbeiderswoning.
In plaats van den strijd tusschen par
ticuliere bouwers en bouwvereenigin-
gen zal er een doelmatige werkverdee-
ling moeten komen tusschen gemeen-
schapsbouw (gemeente en bouwver-
eenigingen) en den particulieren bouw,
waar bij het groote sociale belang van
de eigen" woning niet uit het oog zal
mogen worden verloren. Maatgevend
bij deze werkverdeeling zal moeten zijn
de gewenschte behoeftebevrediging en
niet de belangen van deze of gene
groep.
Toen jaren geleden van vele kanten
is aangedrongen op ordening der wo
ningproductie, had men het oog op pro
ductie-beperking, omdat er tallooze hui
zen leegstonden. Thans dreigt de ba
lans meer naar de andere zijde door te
slaan en komt ordening in de eerste
plaats naar voren met het oog op de
stimuleering van de uitermate geringe
woningproductie.
De middelen zijn aanwezig: de noodza-
HAARDEN
en
HAARDKACHELS
ERRES-PRODUCTEN
RADIO
STOFZUIGERS
WASCHMACHINES
bij Neerlands Grootste Speciaalzaak voor
Zomerstraat 52aTILBURG.
AGENTE voor WAALWIJK en OMSTREKEN:
Firma J. J. ZEEGERS. Grootestraat 70, WAALWIJK. Tel 301.
Voor degelijke personen credietfaciliteiten.
woningbouw, industrieelen bouw, we
genbouw, waterbouw, enz. Maar ver
der ook om noodzakelijke bouwwerken
door te zetten, daar, waar krachten
kelijke vergunning van het Regeerings
commissariaat, de aanwijzingen voor
het gebruik van een minimum aan de
schaarsche bouwmaterialen, groote on
dernemers, die zich gaan specialiseeren
op het gebruik van vervangende con
structies, gemeente en bouwvereenigin-
gen, die branden van verlangen om aan
het bouwen te mogen gaan en ten slot
te als stok achter de deur: de mogelijk
heid tot woningbouw te dwingen, in
artikel 55 der Woningwet.
Maar, ook al wordt het type van de
te bouwen woningen voor arbeiders
met geringe inkomsten zooveel moge
lijk versoberd, offers zullen er in ver
band met de gestegen prijzen door de
gemeenschap moeten worden gebracht.
MERKWAARDIGE WOORDEN.
Uit het ,.Alg. Handelsblad":
Op de persconferentie ter gelegen
heid van de aansluiting van het Ver
bond van Dietsche Nationaal Solidaris-
ten (Verdinaso) bij de N.S.B. zijn ver
leden Zaterdag enkele merkwaardige
woorden gesproken. De aanvoerder der
zich vrijwillig oplossende groep maak
te zich omtrent de stemming in ons
volk ten aanzien van de N.S.B. niet de
minste illusies, maar liet zich daardoor
niet afschrikken. De leider der N.S.B.
bevestigde, dat zijn beweging na ja
ren van propagandistischen %arbeid
in Nederland nog steeds een minder
heid uitmaakt, maar troostte zich met
de gedachte, dat groote dingen steeds
van een minderheid zijn uitgegaan, ook
al, omdat hersens nu eenmaal niet zoo
voor
dicht gezaaid zijn". Zijn minderheid
bestond volgens hem bovendien uit ,,de
eenige goede vaderlanders".
Neemt men deze kenschetsingen door
de twee bovengenoemde sprekers te
zamen, dan beschikt Nederland dus
o/cr een minderheid van de eenig-goe-
de vaderlanders met hersens, die zich
het minst in de sympathie van de rest
van het volk-in-meerderheid mag ver
heugen. De vraag rijst dan waarom dit
zoo zijn moet, wanneer de leiders van
het ex-Verdinaso en van de N.S.B. de
gevoelens van het Nederlandsche volk
tenminste goed hebben opgemeten. Ons
politieke leven bestaat overigens uit
LEVENSVERZEKERING
1843 WAALWIJK 1843
vele minderheden, die groote dingen
willen. Zijn die allen op één na hersen
loos? Of gaat het hier werkelijk om
het verzet van „het conservatisme te
gen de dynamische krachten, zooals de
Verdinaso-leider meende? Wij zouden
van de textielkaart
van het gezinshoofd,
is de bon voor Uw
Thans brengen wij
een buitengewoon
sortiment i:i 'ie
nieuwste modellen
en nog in de prima
WOLLEN STOFFEN
tegen onze bekende
LAGE PR IJ ZEN
W A AL W IJ K
dan toch eerst moeten weten wat men
daarbij precies onder conservatisme
verstaat. Op sociaal-economisch gebied
heeft Nederland toch genoeg dynamiek
en genoeg radicalisme gekend, alvorens
er zelfs in de verste sprake was van
totalitaire bewegingen. De communis
ten en socialisten van weleer, de vroe
ge belangstelling bij de rechtsche par
tijen voor de corporatieve en organi
sche gedachte (lang voordat de heer
Mussert ophield liberaal te zijn), de
ontwikkeling van onze sociale wetge
ving in een richting, die aan het kapi
taal en aan den ondernemer steeds
hoogere eischen stelde ten aanzien van
de belangen van werknemers en eco
nomisch zwakkeren dat alles wees
toch zeker niet op een star en onont
vankelijk conservatisme. Al kan men
hier en daar wellicht over het tempo
van opvatting verschillen.
Onder de titel „Nederlandsch",
schrijft de Maasbode o.m.:
In Duitschland had het woord nati-
onaal-socialisme zijn volle beteekenis
door de omstandigheden, waarin deze
beweging ontstond en groeide, zooda
nig dat het woord zelf een leuze en te
gelijk een programma was. In een mi
lieu, waarin het internationale, marxis
tische socialisme snel naar de macht
dreef, in een land, waar na de verne
deringen, welke het waren aangedaan,
het nationale bewustzijn en daarmede
het diepe gemeenschapsbesef uitermate
gevoelig moesten zijn voor een hechte
koppeling der twee ideeën: nationaal en
sociaal, paste het woord nationaal-so-
cialisme volkomen. Ieder begreep da
delijk, wat er mede bedoeld werd. Voor
den Duitscher zat er, door het geheele
complex der omstandigheden waarin
hij moest leven, bezieling in dit woord.
Ware er geen wereldoorlog geweest of
hadde Duitschland hem gewonnen, dan
zou de vernieuwingsbeweging welke
reeds lang vóór 1918 of zelfs 1914 dui
delijk tastbaar was, toch hebben be
staan. Zij zou echter een anderen naam
Waaiwykscbe en Langstraatsche Courant*
V*
-»2X
K
-60cl. Bij Apolh^n Drogisten