UIT DE LANGSTRAAT
EN OMGEVING
Onrustig
KAATSHEUVEL.
SPRANG—CflPELLE.
Het merkwaardige schip van Capelle.
DRUNEN
WASPIK.
GEERTRUIDENBERG
HEUSDEN.
VROEG MAAIEN EEN EISCH!
De Leider van de Vakgroep Weide-
bouw van het N.A.F., de Heer C. J.
de Ruiter, schrijft:
Na een lange, schrale lenteperiode
krijgen wij nu wat meer warmte. Ge
lukkig maar voor hoer en volk! Nooit
beter dan thans gevoelt men als
mensch zijn afhankelijkheid van de
natuur. Nimmer leerde men den boer
beter waardeeren als den onmisbaren
bemiddelaar tusschen natuur en con
sument.
Een ieder gevoelt thans da#t een
meer of minder gunstige weersgesteld
heid en dat meer of mindere toewij
ding en deskundigheid van den boer
tevens beslissend is voor de dikte van
de boterham en voor de vraag of men
die nog zal kunnen beleggendik
of dun
Daarom hebben onze boeren thans
zulk een ontzaggelijk groote verant
woordelijkheid jegens ons volk.
Daarom komt het thans zoo bij uit
stek aan op hun bekwaamheid en bo
venal op hun geheelen lichamelijken
en geestelijke inzet tot groote. pro
ductie.
Daarom staan wij schouder aan
schouder in den productieslag. Weinu,
als er dan zooveel mogelijk moet wor
den voortgebracht en zoo weinig mo
gelijk verloren mag gaan van het ge-
wonnene, dan dienen onze weideboe-
ren op hun tellen te passen! I)e goe
den niet te na gesproken, stellen wij
vast, dat er door hen nog rustig wordt
gezondigd tegen de eischen: „de
grootst mogelijke productie en de
kleinst mogelijke verliezen".
Nog steeds zien wij het gras veel ie
oud worden èn in de weiden, yiaai
vooral in het hooiland.
Men bedenke toch, dat jong gras en
jong grashooi een hoogwaardig vee
voeder is, maar dat grasstroo nog
steeds weinig voor heeft boven het als
krachtvoeder niet zeer vermaarde
graanstroo
Wij zullen geen streeken noemen
waar men de koeien nog veelvuldig
weidt in bosschige weiden vol boter
bloemen en verder minder gewenscht
onkruid.
Ook noemen wij de provinciën niet
waar men ook 1111 weer te lang wacht
met maaien, waar nu de machine er
reeds noodig in moet.
Maar dat men zich daar betere
Jonge weide beteekent betere weide
en meer en beter eetgroen.
Jong maaien beteekent gemakkelijk
maaien en hooien en tevens beter hooi
met meer en beter nagras. Met het ge
ringe krachtvoerrantsoen komt het in
den volgenden winter vooral aan op
BEST HOOI.
Dus nogmaals:
Maait jong, weidt kort.
Besteedt alle mogelijke zorg aan.de
verpleging der weiden en vooral aan
de conserveering van den oogst door
het winnen van prima droog jongge-
maaid hooi en met zuur ingekuild
gras, en bedenkt dat alle verlies en
alle mindere productie beteekent, dal
straks onze volksvoeding zal worden
geschaad
plaatsvervangende leider van de
N.S.B., C. van Geelkerken en de hee-
ren H. W. Müller Lehning, mr. A. J.
Zondervan, commandant van de W.A.
en J. P. Wolff ram, plaatsvervangend
voorman van de Nederlandsche S.S.,
een bezoek aan den Reichsführer der
S.S. Hein rich Himmler te Berlijn ge
bracht.
COMMISSIE DR. POSTHUMA,
GEWEST NOORD-BRABANT.
De organisatie der commissie Dr.
Posthuma over het gewest Noordbra
bant mag voltooid worden genoemd;
met uitzondering van Oud- en Nieuw-
Gastel, Grave, Liempde en Zeeland
zijn de buurtcommisies feitelijk ge
reed en heeft het meerendeel der be-_
noemde voorzitters bereids den benoe
mingsbrief ontvangen, evenals de
buurtcominissie-leden hunne beves
tiging.
De uitgestrektheid van de streek
„De Meijerij" heeft den wensch doen
groeien deze te splitsen in twee stre
ken, terwijl terzelfder tijd de streek
voorzitter Ir. W. A. van As voor de
algemeene zuivelproblcmen in het ge
west Noordbrabant, van belang voor
den productieslag, is gevraagd en zich
daarvoor beschikbaar stelde.
De buurtcommissies uit de streek
„De Meijerij" dienen zich in verband
met het vorenstaande bij voorkomen
de aangelegenheden rechtstreeks, tot
nader bericht over de nieuwe organi
satie en functionarissen dier streek
door de gewestelijke commissie, te
wenden tot het gewestelijk secretari
aat. y
REGELING DER ARBEIDS
VOORWAARDEN IN HET
HOTELBEDRIJF, ENZ.
Het ontwerp voorziet in een vaste
verdeeling der verschillende functies,
waarvoor ininimum-loonen zijn vast
gesteld. Een belangrijke bepaling,
waardoor aan vele uitwassen een ein
de zal worden gemaakt, is ook die,
waarbij aan werkgevers of hen, die
dezen vervangen, verboden wordt voor
het in dienst nemen of in dienst hou
den van een werknemer van dezen,
noch van anderen eenige betaling aan
te nemen, terwijl voorts is vastge
steld, dat het bedieningsgeld eigen
dom is van het personeel, waarbij
voor het werken op tronc een vaste
maatstaf voor de verdeeling is opge
nomen.
Een belangrijke vooruitgang vormt
ook het voorschrift, dat de werkgever
aan het personeel een vastgestelde be
looning moet uitkeeren naast het be
dieningsgeld (fooi) dat het bij de uit
oefening van zijn functie ontvangt.
Een algeheele afschaffing van het
fooienstelsel is in het onhverp nog
niet opgenomen, doch bovengenoemd
voorschrift kan worden beschouwd
als een eerste stap in die richting.
Ook tal van andere begrippen zijn
in de regeling vastgelegd, waarop ver
der door toetsing aan de practijk zal
kunnen worden voortgebouwd.
ïtlifnliaruWi
ZeriuM>fo£Cett&ti
VASTE PERCENTAGES VOOR
AFSCHRIJVINGEN.
Naar het „Vaderland" officieel ten
Departemente van Financiën vernam,
zijn er zeer binnenkort nadere rege
lingen te verwachten, als aanvulling
op het besluit betreffende de nieuwe
Inkomstenbelasting, houdende richt
lijnen ten aanzien van de alschrijvin-
gen bij bedrijven en ondernemingen.
Hierbij zullen bepaalde percentages
worden vastgesteld. Deze percentages
zullen geen enkel verband houden met
den omvang van de gemaakte winst.
K.G.V.
Zondag 29 Juni zal de K.G.V.thans
meer dan 120 leden sterk, als generale
repetitie voor de jaarlijksche Bonds
wedstrijden, welke op 13 Juli a.s. zul
len gehouden worden, in het Sportpark
een groote demonstratie geven. K. G.
V. komt dit jaar op de bondswedstrij
den, sinds haar heroprichting weer
voor het eerst uit en wel op volle
sterkte.
Op den dag der demonstratie zullen
de lange K.G.V.-rijen door de geheele
gemeente een propagandatocht maken.
De Kaatsheuvelsche bevolking zal on
getwijfeld massaal hare belangstelling
voor deze mooie vereeniging toonen.
welke steeds haar sympathie gehad
heeft en ook ruimschoots verdiende.
R. K. Fabrieksarbeidersbond.
De R.K. Fabrieksarbeidersbond hield
hare jaarvergadering in den R.K. Gil
denbond, welke geopend werd met een
terugblik door den voorzitter op het
afgeloopen jaar. Hij memoreerde hierbij
het verlies van twee ijverige bestuurs
leden, n.l. den heer C. Mosselveld, die
het vorig jaar zijn mandaat nog met
zooveel enthousiasme aanvaardde en
die door overlijden heenging, en den
heer G. Grootswagers, die ontslag nam
doch jaren lang een der hechtste steun
pilaren en de ijverige penningmeester
van de vereeniging geweest is. De pen
ningmeester bracht een keurig jaarver
slag uit. De ingediende candidaten voor
de vacatures in het bestuur werden
beide geïnstalleerd, n.l. de heeren An-
dré Aerts en W. Steenlage, beiden
jonge krachten, die echter een goede
vorming ontvingen in de Credo Pugno
club. De heer Gubbens gaf tot slot een
duidelijke uiteenzetting van den toe
stand in de schoenindustrie in verband
met het collectief arbeidscontract. De
Eerw. Adviseur sloot met een kort pro
pagandistisch woord.
LOON-OPZAND.
Vergadering „Bond zonder Naam".
Dinsdagavond had alhier in de zaal
van mej. Wed. Cooman een bijeen
komst plaats vanwege de „Bond zon
der Naam", waarbij als spreker optrad
de Weleerw. heer Henrij de Greve,
De zaal was tot in de uiterste hoeken
bezet. Pastoor Schoenmakers riep de
menigte een hartelijk welkom toe,
waarna ZijnEerw. den bekenden spre
ker het woord verleende.
Op meesterlijke wijze zette de ge
vierde spreker het doel en streven zij
ner actie uiteen en wist ruim anderhalf
uur lang zijn auditorium te boeien.
Aan het einde van zijn betoog were
den gewijden spreker een bouquet
bloemen aangeboden, welke in dank
werden aanvaard.
Pastoor Schoenmakers sloot zich ge-
heei san bij het gesprokene.
Uiterst voldaan gingen allen huis
waarts.
SPRANG.
Predikbeurten Zondag 15 Juni:
Ned. Herv. Kerk, v.m. 9.30 uur en
n.m. 2.30 uur Ds. A. Sirag.
Geref.#Kerk, v.m. 9.30 uur en n.m.
3 uur Ds. B. A. van Lummel.
Vanwege den Chr. Besturen
bond Sprang-Capelle zal a.fe. Dinsdag
avond in de zaal van den Chr. Volks
bond alhier eene vergadering worden
gehouden, waarin als spreker zal op
treden de heer H. Oudekerk, Utrecht,
hoofdbestuurder van het C.N.V.
In het begin der vorige eeuw heeft
een zekere Glavimans, onder-con
structeur der marine te Rotterdam,
op last van den Minister van Marine,
nasporingen gedaan, inzake een ge
vonden schip in de Langstraat, in
1822. Dat schip zoo schreef hij in zijn
verslag, was 18.665 el lang, wijd in
het midden buitenwerks 4.16 el, hol
van den bovenkant des bodems, tot
den bovenkant van het boord 1.88 el.
Het was platboomd en rechtzijdig en
liep van voren naar achteren iets
rond toe.
Daar de vereeniging van den bodem
met de opstaande zijwanden zeer zwak
was, was het schip niet geschikt om
lasten op den bodem te kunnen dra
gen. Het bovengedeelte was ïchter zoo
sterk samengesteld, zoowei door zwa
re balken, als door een verbindings
gang, die het geheele schip omvatte.
Uit alles bleek, dat dit schip niet voor
gewone doeleinden, maar tot een bij
zonder oogmerk had gediend.
Er moet ook een mast op het schip
gestaan hebben, zoodat zeilen moge
lijk was, maar alleen vóór den wind,
omdat het geen zwaarden had, 0111 bij
wind te kunnen varen. De vorm was
daartoe eveneens niet geschikt.
Toen men het schip ontgroef, vond
men er enkele tegeltjes in, die van
roodachtige stof waren gebakken. Aan
den achterkant en aan de zijden wa
ren ze gedeeltelijk verglaasd. Enkele
waren van figuren voorzien. Er stond
de volgende spreuk op ingedrukt:
alle dinc heeft siinen tijd. Op een an
der: eendracht heeft groote cracht.
Ook vond men er een koperen plaatje
in, waarop enkele figuren in bas-re-
lief waren aangebracht.
Verder werd nog een anker opge
graven en wat ijzerwerk.
Waartoe dit schip gediend moet
hebben, was moeilijk 11a te gaan en
hoe het in een griendakker aan de
Westzijde van de Nieuwvaart was ge
komen, eveneens.
De bovenkant van dit schip lag voor
maar 0,3 el onder de oppervlakte, aan
de achterzijde 3,44 el.
Volgens de onderzoekingen van Gla
vimans, moest het schip gediend heb
ben als schipbrug of bruggenhoofd,
waarvan het middengedeelte alle ken
merken droeg. De voor- en achter
plecht waren zoodanig gebouwd, dat
daar gemakkelijk een kanon of iets
dergelijks op geplaatst kon worden.
Als grond voor zijn vermoeden
voerde hij aan, dat door Prins Mau-
rits, volgens den „Nassauschen Lau-
werkans", bij het beleg van Geertrui-
denberg, in deze streken, dus in de
buurt van Capelle, schipbruggen zijn
gebruikt.
Wegens het tijdstip, waarin dit
schip in den grond geraakt zou zijn,
zou men eerst tot de gissing komen,
dat het daar door den St. Elisabeths-
vloed van 1421 gekomen is. Glavi
mans geloofde dat niet, omdat Capel
le in de buurt van die dorpen ligt, ten
Z. van bet Oude Maasje, welke, vol
gens Gabbema's „Beschrijving der
Watervloeden", zijn overstroomd,
maar, waar deze inundatie ook ein
digde. Deze dorpen met het omliggen
de land en daaronder hoort ook Ca
pelle, liggen dus hooger, en zijn spoe
dig weer bovengekomen. En dan zou
men ook stellig het schip ontdekt
hebben en het eikenhout van het vaar
tuig zou donkerder gekleurd zijn ge
weest.
Waarschijnlijk vond het Glavimans,
dat het schip in 1593 is gezonken, toen
tijdens de belegering van Geertruiden-
berg een gedeelte der Langstraat on
der water heeft gestaan. Ook hadden
er toen gedurende de periode van 12
April5 Juni hevige stormen plaats,
vergezeld van hooge vloeden. Aange
nomen zou dan moeten worden, dat
er vlak bij de Nieuwvaart een wiel
heeft gelegen.
Met meer zekerheid meent Glavi
mans te kunnen vaststellen, dat dit
schip in het begin der 17e eeuw daar
moet zijn gekomen, tengevolge van
een doorbraak van de Sluis. Dit wordt
gestaafd door het feit, dat ter plaatse
van het griendakkertje een kleine,
maar diepe wiel werd aangetroffen.
Ook een rekening gevonden in het
archief van het gemeentehuis te Ca
pelle wees uit, dat de Sluis geheel ver
nieuwd, of althans zeer hersteld moet
zijn geworden.
De sluisdeuren moeten zijn verbro
ken geweest en het water moet met
geweldige kracht door het gat zijn
gestroomd, waardoor de daarbij lig
gende gronden zijn weggespoeld en
zoo een wiel ontstond. Het schip moet
met den stroom zijn meegevoerd.
Te meer neigde Glavimans tot deze
veronderstelling, omdat in het ge
slacht van Gerrit Verheide, welks
leden sinds onheugelijke jaren het
dorp Capelle hadden bewoond, de
overlevering bestond van een door
broken sluis en dat toen een in de ha
ven liggend schip verloren was ge
gaan. Dit had hij medegedeeld aan
den Schout, den heer Middelkoop,
vóór nog iets van bovengenoemd schip
bekend was.
Niet allen waren het met Glavimans
eens. Du Tour schreef als zijn mee
ning neer, dat het vaartuig bij gele
genheid van den St. Elisabcthsvloed
door de golven was volgeraakt, ge
zonken en alzoo bij de droogmaking
der landerijen onder het „Griend"
was bedolven geraakt.
De redenen tot deze gissing, zei hij,
vind ik daarin, dat Capelle, gelegen in
de Langstraat, hebbende Besoyen ten
Oosten, Waspik ten Westen en de
„Nieuwestraat" ten Zuiden, met een
en zeventig dorpen, bij de vreeselijke
inbreuk van de Zuid-Hollandsche
Waard verdronken is geweest, maar
naderhand weer is boven gekomen.
Volgens F. Halma, Kempe, Boxhorn,
behoort Capelle onder de verdronken
en nog in wezen zijnde dorpen.
Wat de «vreemdheid van dé samen
stelling van het schip betreft, zegt hij,
moet men het met een kogge verge
lijken. Dat was ook een lang en smal
vaartuig, zooals het gevonden schip.
Geslaagd.
Voor het te Den Bosch in 't Oranje-
Hotel gehouden examen voor het Mid
denstandsdiploma slaagden o.m. de
heeren P. Bierkens, A. en F. v. Delft,
G. v. Huiten, J. v. d. Krabben, J. van
Oers en N. Smits.
Schade aan de gewassen.
Bij het onweer van een der laatste
dagen is groote schade aangericht aan
de gewassen op de hooger gelegen
gronden. Vooral de aardappelen en
boonsoorten moesten het ontgelden.
H. Hartfeest.
Vrijdag 20 Juni zullen de leerlingen
der meisjesschool de jaarlijksche H.
Harthulde vieren en een bloemenhulde
brengen.
Burgerlijke Stand.
Overleden:
Corn. v. Logten echg. van Maria v.
Engelen 51 jaar. Petronella Leijtens
wed. van J. Mies, 75 jaar.
ELSHOUT.
Ongelukkige val.
Mej. v. d. G. kwam bij den schoon
maak van den keldertrap te vallen. Zij
bleef bewusteloos liggen. Zij bleek een
zware hersenschudding en een schedel
fractuur te hebben opgeloopen.
Haar toestand is zorgwekkend.
Priesterfeest.
Zooals wij reeds eerder meldden zal
onze dorpsgenoot de Weleerw. heer
Theo Klijn Zondag a.s. in onze paro
chiekerk zijn eerste Plechtige H. Mis
opdragen.
Door een ijverige buurtcommissie
zijn de noodige voorbereidingen getrof
fen om den jongen priester op gepaste
wijze te huldigen. Een feestprogramma
is in elkaar gezet.
De dag wordt begonnen met een Al
gemeene H. Communie. Om half tien
komen de parochianen samen aan de
woning van den neomist om hem in
stoet naar de kerk te leiden. Daar
wordt om 10 uur een Solemneele H.
Mis opgedragen en van half een tot
half twee is het receptie.
Om drie uur wordt een H. Lof opge
dragen en om vier is er een zanghulde
door de zangvereeniging uit de buurt,
terwijl dan ook het geschenk der buurt
zal worden aangeboden.
Predikbeurten op Zondag 15
Juni 1941 in de' Ned. Herv. Kerk
van Waspik. Voormiddag half tien
en namiddag 2 uur Ds. R. de Bruin
Het kan in de wereld toch vreemd
loopen, als de omstandigheden met
zich brengen, dat men zijn belang
stelling ook eens laat uitgaan naar za
ken, waar men vroeger achteloos aan
voorbij zou zijn gegaan. Wie zou er
vroeger aan gedacht hebben, dat een
gewoon burger nog eens moest gaan
boeren, om zijn voedselpositie, al
thans voor eenigen tijd veilig te kun
nen stellen.
Men zou het toen te gek vinden, om
los te loopen, als men rentenier Jan
sen op zijn knieën door een tuintje
zag kruipen, om het onkruid tusschen
de erwtjes uit te halen, terwijl hij er
bovendien een heele menagerie op na
houdt, alhoewel hij vroeger niet eens
een hond of kat kon zien, terwijl die
dieren toch heel wat makkelijker te
houden waren, dan de viervoeters die
men nu zoo overal pleegt aan te tref;
fen.
Maar het is Jansen niet alleen. Ik
ken er velen, die van hun garage een
pracht van een geiten-, konijnen- en
kippenstal gemaakt hebben en dat
zullen zij wel niet alleen uit zuiver
liefde voor deze dieren gedaan heb
ben, want de liefde voor de maag zal
daarbij wel het voornaamste woord
gesproken hebben.
In ieder geval is het doen en laten
der menschen wel zeer aan verande-
ringfen onderhevig en het zou mij
niets verwonderen, als na verloop van
tijd, honden en katten, de inmiddels
weer leeggeraakte konijnen-, geiten
en kippenkooien moeten gaan vullen.
En dan is het nog maar de vraag ot'
het daarbij blijven zal. In Noorwegen
spreekt men immers al van kraaien,
die bijzonder heerlijk van smaak moe
ten zijn. Bovendien herinner ik me
sterke verhalen uit den vorigen oor
log, waarbij honden en katten nog de
licatessen waren, vergeleken bij ande
re hapjes, die zeer geheimzinnig in de
pan verdwenen en waarvan niemand
kon zeggen, wat het was, of waarnaar
het smaakte.
Nu geloof ik trouwens dat bet dit
maal niet zoo'11 vaart zal loopen en
dat ooik de hierboven gesignaleerde
vertelsels wel een beetje overdreven
zullen zijn. Zekerheid heb ik echter
daaromtrent niet kunnen krijgen en
men verzint immers zooveel om aan
den eet te kunnen blijven.
Toch zit er aan een en ander wel
een goede kant. Ik bedoel daarmee
dat de aandacht van tal van lietlen
weer eens wordt afgeleid en gevestigd
op zaken waar zij vroeger niet eens
naar omkeken. Naast een hartelijk
brokje, bij vollen wasdom, geeft zoo'n
menagerie immers ook een gepaste
ontspanning, al kostte het Jansen
heel wat inspanning voor hij zijn geit
„leeg" had.
Maar: al doende leert men.
Jansen kan, wat dat betreft, gerust
zijn.
Onze stadgenoot G. van Boxel is
door Mgr, F. Diepen, bisschop van
's Hertogenbosch Zaterdag j 1. tot
priester gewijd. In verband hier
mede zal hij Zondag a.s. zijn eerste
plechtige H. Mis in de parochie van
de H. Gertrudis alhier opdragen.
De jonge neomist zal door bruidjes
van zijn ouderlijke woning worden
afgehaald.
Evenals in meerdere andereplaat
sen, laat de distributie van vleesch,
de laatste weken te wenschen over.
Vrijdag hebben vele bewoners uren
in een rij moeten staan, verschil
lende 4 6 uren aan een stuk. Een
echtgenoot kreeg blijkbaar medelij
den met zijn vrouw, die reeds uren
had staan wachten en bracht haar
een boterham met een kopje koffie.
Vanaf deze week wordt een nieuwe
regeling getroffen, de klanten moeten
Donderdag hun bonnen bij een be
paalden slager brengen, deze week
is het slager Kuijsten, ontvangen
dan een nummer, op welk nummer
zij dan Vrijdag of Zaterdag hun
vleesch kunnen afhalen.
Onze oud-stadgenoote, Mej. Bep
v. d. Pol, behaalde in het St. An-
toniusziekenhuis te Utrecht, na al
daar reeds eerder 't diploma zieken
verpleging te hebben verworven,
dezer dagen het diploma kraamver-
pleging.
Zondag werd tijdens de plech
tige Hoogmis door het R.K. Zang
koor „St. Cecilia" onder bekwame
leiding van den directeur den heer
C. J. M. Merkx, de Misa „Mater
Admirabiles" ten gehoore gebracht,
gecomponeerd door den toonkunste
naar-dirigent C. M. J. Merkx, com
positie voor orgel, koor, solo en
dubbel-kwartet. De Mis werd op
zeer verdienstelijke wijze uitgevoerd.
Door den heer H. Baaijens werd
tevens een bariton-solo op buiten-
ngen zelfbeheerschinq en rust.Buisje75ch
