Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
V
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Eerste Blad.
Sovjettroepen wijken naar havens aan
de Zwarte Zee.
AAN HET OOSTFRONT.
REIZEN LANGS DE SLAGVELDEN
WIJZIGINGEN IN HET BIJZONDER
ONDERWIJS
■^[NUMMER 66.
ZAZTERDAG 16 AUGUSTUS 1941.
64e JAARGANG.
enz.
dit blad verschijnt
WOENSDAG EN ZATERDAG.
Brieven, Ingezonden stukken, gelden,
enz. franco te zenden aan den Uitgever
Abonnementsprijs
Per 3 maanden 1.31.Franco per
post door 't geheele rijk 1Aiy2.
UITGAVE
WAALWIJKSCHE STOOMDRUKKERIJ ANTOON TIELEN.
Telefoon No. 38. Giro No. 50798. Telegr.-Adres: ECHO.
Advertentiën moeten Woensdag en
Vrijdag des morgens om uiterlijk 9 uur
in ons bezit zijn.
Prijs der Advertentiën:
20 cent per regel. Minimum 1.50
Reclames 40 cent per regel.
Bij contract flink rabat.
VICTORIE DUITSCHLAND WINT VOOR EUROPA
~~OP ALLE FRONTEN
DUITSCH WEER MACHT BERICHT.
LUCHTAANVALLEN
OP BIRMINGHAM
EN ANDERE DOELEN.
Uit het Hoofdkwartier van den
Führer, 13 Aug. Het opper
commando der weermacht deelt
mede:
In het Zuiden van de Oekraïne
achtervolgen divisies infanterie
en snelle troepen van 't Duitsche
leger en der bondgenooten den
naar de havens van de Zwarte
Zee wijkenden vijand. Sterk op
dringend brengen zij den tot den
strijd gedwongen achterhoedes
der Sowjets groote verliezen toe.
Aan de overige deelen van het
Oostelijk front brachten aanval
len van Duitsche troepen nieuwe
successen. Vrij sterke formaties
gevechtsvliegers hebben in den
ai'geioopen nacht belangrijke
spoorwegknooppunten in het ge
bied ten Westen van Moskou met
succes met brisant- en brand
bommen bestookt.
In den strijd tegen de Britsche
ravitailleeringsscheepvaart heb
ben gevechtsvliegtuigen overdag
nabij de Faröer-eilanden twee
vrachtbooten van totaal 14.ÜUÜ
ton vernield, hi den afgeloopen
nacht hebben zij voor de Schot-
sche Oostkust een koopvaardij
schip van 5000 ton lot zinken ge
bracht.
Succesvolle nachtelijke aanval
len van de luchtmacht werden ge
daan op bewapeningsfabrieken in
Birmingham, alsmede op de ha
veninstallaties van Great ^ai-
mouth en Ramsgate. Andere ge
vechtsvliegtuigen hebben ver
scheidene vliegvelden op het ei
land gebombardeerd.
Bij den in het weermachtbe-
richt van 12 Augustus vermelden
aanval van motortorpcdobooten
in het Kanaal, is nog een schip
van 4.000 ton getorpedeerd.
In Noord-Afrika hebben Duit
sche jachtkruisers concentraties
van motorvoertuigen van den vij
and ten Oosten van Solloem uit
eengejaagd. Bij een luchtaanval
op het Britsche vliegveld Aboe-
soeir in den nacht van 11 op 12
Augustus, zijn door treffers van
hommen groote branden en he
vige explosies in hangars en mu
nitie-opslagplaatsen veroorzaakt.
Pogingen van de Britsche lucht
macht om gisteren overdag West-
Duitschland en de kust van hel
bezette gebied aan het Kanaal
aan te vallen, zijn door den Duit-
schen afweer mislukt. Jagers,
luchtafweergeschut en artillerie
van de marine hebben hierbij 42
Britsche vliegtuigen neergescho
ten. Eigen verliezen deden zich
niet voor.
Britsche bommenwerpers heb
ben in den afgeloopen nacht op
verscheiden plaatsen in West- en
Noord-Duitschland bommen ge
worpen. De burgerlijke bevolking
leed eenige verliezen. Nergens
ontstond schade aan bedrijven
van militairen aard of bedrijven,
die van belang zijn voor de oor
logvoering. Nachtjagers, luchtaf
weergeschut en marine-artillerie
schoten 10 der aanvallende Brit
sche bommenwerpers neer.
Belevenissen van buitenlandsche
journalisten.
ZWARE VERLIEZEN VAN DE
BRITSCHE EN SOWJ ET-
LUCHTMACHT.
244 4!
Het D.N.B. meldt nader uit Berlijn:
Tusschen 12 Augustus des ochtends
7 uur tot 13 Augustus op denzelfden
tijd, zijn boven Duitsch gebied en ho
ven het bezette gebied *aan het Zuiden
van de Noordzee en langs het Kanaal,
naar thans vaststaat, in totaal 00 Brit
sche vliegtuigen vernield.
Jagers hebben 43 Britsche vliegtui
gen neergeschoten. Atweergeschut 15,
marine-artillerie twee. De Britsche
luchtmacht is vooral zwaar getroffen
door hel verlies van meer dan 20 bom
menwerpers, waaronder verscheidene
met vier motoren. Bij deze gerechten
heeft de Duitsche luchtmacht geen
enkel vliegtuig verloren.
De bolsjewiki en Engelschen hebben
de laatste 24 uur in totaal 244 vlieg
tuigen verloren, naar het D.N.B. na
der verneemt, waarvan 184 Sowjet-
vliegtuigen, die door Duitsche ge
vechtsformaties en luchtdoelartillerie
werden vernietigd. In het Oosten keer
den vijer Duitsche vliegtuigen niet op
hun basis terug. In het Westen ging
geen Duitsch vliegtuig verloren.
VERNIETIGING VAN SOWJET-
LEGERS NABIJ LADOGAMEER.
Helsinki, 12 Aug. (D.N.B.) Offi
cieel wordt medegedeeld: Ten Noord
westen van het Ladogameer wordt de
vernietiging van groote ingesloten
Sowjet-legers, door onze, naar den
oever van het Ladogameer opgerukte
troepen voortgezet.
TOEZEGGING VAN STEUN AAN
TURKIJE.
Ankara ontvangt verklaringen van
Londen en Moskou.
Stockholm, 13 Aug. (D.N.B.) De
Engclsche nieuwsdienst meldt, dat de
Britsche ambassadeur te Ankara op
10 Augustus den Turkschen minister
van buitcnlandsehe zaken een verkla
ring van de Britsche regeering heeft
overhandigd.
Daarin zegt Groot-Brittannië aan
Turkije zijn steun toe, voor het geval
een Europeesche mogendheid een aan
val op Turkije zou ondernemen.
De Britsche regeering, zoo wordt in
de verklaring gezegd, zal vasthouden
aan de conventie van Montrcux en zal
er voor zorgen, dat de Dardanellen niet
in handen van een andere mogendheid
vallen.
Dex Engclsche nieuwsdienst meldt
verder, dat de Sowjet-ambassadeur te
Ankara een dergelijke verklaring heeft
doen toekomen aan het Turksche de
partement van buitenlandsche zaken.
's-Gravenhage, 0 Augustus.
Het was Zaterdag 0 dezer, een bij
zondere dag op de persconferentie,' die
naar gewoonte in het gebouw Kneu
terdijk 20 plaats vond. De leider van
de reizen, welke door buitenlandsche.
journalisten en deskundigen naar de
verschillende fronten in dezen oorlog
reeds gemaakt werden, ritmeestei
Freudemann, vertoefde in Den Haag
en vertelde aan de hand van een in
de zaal opgehangen kaart over zijn ve
le en belangrijke belevenissen aan het
oostelijk front.
Ritmeester Freudemann leidde
sinds het begin van den oorlog reeds
ruiin 2UU dergelijke reizen, niet alleen
van journalisten, mahr bijv. ook van
juristen, politici, industrieelen, land-
houwers, enz. Deze reizen strekten
zich over alle oorlogsgebieden uit. Zoo
beleefden buitenlanders als ooggetui
gen den veldtocht in Polen, zagen de
gruwelen in Bromberg, trokken door
Noorwegen, reis4*É^<h)t>4 hel westen,
beleefden den val van Duinkerken,
den intocht in Parijs en den wapen
stilstand te Compiègne op 21 Juni
1940, maakten den Griekschen veld
tocht mee en zagen de Metexaslinie,
de Thermopylen en Athene.
Gezamenlijk werd op deze reizen,
die met elkander ruim 1500 deelne
mers telden, meer dan 350.000 K.M.
afgelegd.
Dat de spreker dus ontzaglijk veel -
gezien heeft, zal men begrijpen. Zijn
schildering van de jongste reizen in
de uitgestrekte ruimten van het oos
telijk front was aanschouwelijk en
treffend en bracht menig moment, dat
men in de bladen in den loop der laat
ste weken zag aangestipt, onder do
volle belichting van het persoonlijk
doorleefde.
Reeds werden sinds het begin van
den oorlog tegen de Sovjets vier rei
zen door ritmeester Freudemann ge
organiseerd en wel: de eerste naar
Lemberg, de tweede naar de omge
ving van Brest-Litowsk en Bialystok,
de derde door Litauen en Letland, de
vierde naar Minsk.
De eerste reis begon 1 Juli; negen
buitenlandsche journalisten, verte
genwoordigers van de pers der Veree-
nigde Staten van Amerika, Japan, Ita
lië, Mexico, Zweden en Spanje waren
de deelnemers.
In de bladen leest men vaak over'de
ravitailleering van een leger en be
grijpt, dat de dusgenaamde „Nach-
schub" een ontzaglijke organisatie
vereischt. Hoort men /uil eigen aan
schouwing vertellen, hoe de groote
wegen naar het Oosten door colonne
op colonne in beide richtingen in be
slag genomen worden en alles met dc
regelmaat van een uurwerk verloopt,
maar ook verloopen moet, dan begint
men in superlatieven te denken en
verstaat, welk een overweldigenden
indruk deze ontzaglijke oorlogsmachi
nerie op den ooggetuige dezer dingen
maken moet.
Wat te Lemberg gezien werd is
reeds hekend. Men kan niet verwach
ten er nog iets nieuws over te hooren.
Maar toch stemt het tot voldoening,
dat een negental buitenlandsche be
roepsverslaggevers, ook ten deele uit
landen, die allerminst pro-Duitsch
genoemd kunnen worden, dadelijk in
de eerste dagen van de ontdekking der
gruwelen in de gelegenheid geweest
zijn met eigen oogen te constateeren,
dat in de gegeven berichten geen over
drijving school, veeleer soberheid en
vrees voor al te groote rauwheid over-
heerscht heeft. De werkelijkheid is
inderdaad niet te beschrijven en heeft
vastgelegd, hoe in het Sovjet-paradijs
heesten heerschen.
Dezen indruk krijgt men opnieuw
hij de schildering van den toestand
der gevangen genomen troepen, waar
bij o.a. officieren werden gevonden,
die hun laarzen tegen sigaretten ver
kwanselden en blootsvoets liepen, een
overste, die slechts twee jaar op een
legerschool geweest bleek te zijn en
geen brief schrijven kon, jongens, ter
nauwernood de kinderschoenen ont
wassen, die ongeoefend het kanonvuur
ingejaagd waren, vrouwelijke solda
ten enz. enz. En dat alles in een bonte
mengeling van rassen en volken, hij
welker typen en cultuurtoestand men
zich eenige eeuwen in de geschiedenis
terug verplaatst waant.
De tweede rejs, die de slagvelden
der „Einkcsselung" van Byalistok tol
hoofddoel had, bracht onder den in
druk van het feit, wat er van Europa
en onze cultuur terecht had moeten
komen, indien de enorme wapenmas
sa, over welke de Sovjets bleken le
beschikken en in de gebieden der
Duitsche grenzen als een dreigend
monster van gigantische afmetingen
gereed stond, gelegenheid gekregen
had, eigen marschroute te volgen.
Want hier rijdt men eindelooze kilo
meters tusschen aan weerskanten van
den weg opgestapelde ijzer- en staal-
massa's, wapenen van de meeste mo
derne structuur, thans stukgeslagen
en buitgemaakt, doch in hun sombe
re machteloosheid nog sprekend van
het monsterlijk gevaar dat hier in de
handen van zulk een Lembcrg-cultuur
dreigde.
Aan de reis door Litauen en Let
land namen een 15-tal buitenlandsche
journalisten deel, vertegenwoordigers
der pers van Italië, Zweden, Japan,
Hongarije, Spanje en de Vereenigde
Staten van Amerika, ook een Litauer
en een Let. Wij beleefden hier nog
eens den gruwel der wegvoering van
geheele bevolkingsgroepen, wegge
sleept naar onbekende verten, onder
weg vermoord. Zagen ook weer den
dichtgetimmerden woonwagen met
kleine kinderen, dien de Sovjets een
voudig ergens onverzorgd hadden la
ten staan, zoodat tenslotte alle kinde
ren verhongerden.
In het mooie, oude Riga, dc stad
met uit de middeleeuwen stammende
rijke cultuur, heeft het Sovjetbarba-
risme natuurlijk Aziatisch huisgehou
den. Dc hooge St. Petri-kerk, het her
vormde huis der zwarte hoofden, al
die oud-gedenkteekenen rondom hel
raadhuisplan, ze bestaan niet meer,
behalve symbool midden dezer
verschrikkingen het groote stec-
nen Roland-beeld. Cultuur en Sovjel-
rapaille blijken elkander niet te kun
nen verdragen.
Op de uiteenzettingen van ritmees
ter Freudemann, onopgesmukt, sober
en daardoor des te welsprekende»
voorgedragen, volgde een warm ap
plaus.
In zijn slotwoord zeide de leider
der persconferentie de heer Janke,
hoe de Sovjets het dusgenaamd Sov
jet-paradijs nu 25 jaar lang de huiten-
wereld hebben afgesloten en daartoe
zelfs aan dc grenzen een 50 K.M. diep
te, onbewoonde zone des doods schie
pen, met het dubbel doel de bewoners
der Sovjet-Unie in het geloof te laten,
dat het aan de andere zijde dier zone
des doods nog ellendiger was dan bij
hen, en de overige volken der wereld
eiken blik in de Sovjetwereld onmo
gelijk te maken. Thans is de sluier
van al deze geheimenissen afgerukt en
ziet de verkommerde bevolking de
Russische landen Europa terug.
Ziet Europa deze medemenschen
terug. Voor onze oogen breidt zich
thans een volkerenwereld uit, die on
der de schrikkelijke uitbuiting tot
een peil omlaag gedrukt is, als zei Is
voor het vee in West-Europa nog .te
laag zou. zijn en maken we kennis
met een terreur-regime van een derge
lijke wreedheid en tegen-natuurlijk
heid als de wereld nog nooit gekend
heeft.
Invoering van een volksschool.
Dc secretaris-generaal van het de
partement van Opvoeding, Weten
schap en Cultuurbescherming, prof.
dr. J. van Dam, heeft voor de radio
een rede gehouden, waaraan wij het
volgende ontleenen:
De dragers van de geestelijke en po
litieke bewegingen van heden zijn er
zich van bewust, dat het voor den op
bouw van de toekomstige wereld nood
zakelijk zal zijn, te beschikken over
een jeugdige generatie, die van de
denkbeelden en de idealen, die aan
dezen nieuwen wereld-opbouw ten
grondslag liggen, heelt kennis geno
men en ten opzichte van deze een ei
gen standpunt heeft bepaald.
De algemeene vrijheid van onder
wijs, welke steeds richtsnoer is ge
weest van onze geheele onderwijswet-
geving, brengt in de tegenwoordige
omstandigheden bepaalde bezwaren
met zich mede, aldus spr., niet in de
eerste plaats bezwaren van principi-
eelen aard, want het recht op bijzon
der onderwijs wordt ook thans voor
hen, die daaraan behoefte gevoelen,
volkomen erkend, doch wel bezwaren
van algemeen-bestuurlijken aard.
Zoo was de Nederlandsche regeering
niet bevoegd om leerkrachten bij het
bijzonder onderwijs te benoemen of te
ontslaan. De politieke situatie heeft 't
noodzakelijk gemaakt, dat te wijzigen.
Handhaving van orde en rust.
Ik wil ruiterlijk erkennen, dat de
onderwijzers en leeraren er in het al
gemeen toe medewerken de jeugd rus
tig te houden en te zorgen, dat er geen
incidenten ontstaan. Ik breng hun
daarvoor graag hulde. Toch komen er
nog steeds gevallen voor die van. on
verstand getuigen, gevallen, die dooi
den invloed van den onderwijzer vaak
hadtien kunnen worden vermeden.
Daar de maatregelen, die het depar
tement van Opvoeding, Wetenschap en
Cultuurbescherming daartegen kan
nemen, nog niet doeltreffend genoeg
waren, heeft de rijkscommissaris aan
den secretaris-generaal van dat depar
tement bevoegdheid gegeven zoo nóo-
dig door te tasten en, bij gebleken on
wil van het schoolbestuur, aan bij
zondere scholen docenten te schorsen
of te ontslaan, leerlingen weg te stu
ren, de school te sluiten of aan de
rn-acht van het schoolbestuur te ont
trekken. Ik verzoek u uitdrukkelijk te
letten op de woorden: bij gebleken
onwil.
Ik zal van deze bevoegdheid alleen
in het uiterste geval gebruik maken.
Het ligt in de macht der schoolbestu
ren, dat dit wapen nooit behoeft te
worden toegepast. Sinds kort is aan
het departement verbonden dr. D. C.
De Echo van het Zuiden,
Waaiwyksck en Laigstraalsrhe Courant*
Hoofdredacteur: Jan Tielen, Waalwijk.