V e Langstraat bevrijd. dant Ordedienst. Geval voor geval zal de Inlichtingendienst nauwkeurig onderzoeken en aan de hand hiervan zullen maatregelen worden genomen. Het Hoofd van den Inlichtingen dienst brengt uitdrukkelijk onder de aandacht, dat zijn dienst slechts kennis wenscht te nemen van belangrijke feiten en gegevens, welke zoonoodig gestaafd kunnen worden met bewijzen en/of getuigenver klaringen. Streng zal worden gewaakt tegen het rapporteeren van personen naar aanleiding van persoonlijke kwesties. Voorts bespare men zichzelf de moeite om kennis te geven van onbe nullige feiten en vermoedens. Daarop kan ten eenenmale niet worden ingegaan. Veel arbeid kan worden be spaard en veel ongerief en moeilijkbeden kunnen worden voorkomen als uitsluitend be langrijke feiten en gegevens worden gerapporteerd. Hoofd en personeel van den Inlichtingendienst hebben zich gebonden tot absolute geheim houding van 't gerapporteerde. WELKOM NEDERLANDSE STRIJDERS! De Waalwijkse bevolking roept U, mannen van de Neder landse Brigade „Prinses Irene'', een hartelijk welkom toe. Gij zijt opgekomen uit Neder land, uit Indië, uit Zuid-Afrika, uit Amerika, uit de verste uit hoeken van de wereld en gij hebt de heldhaftige taak op genomen om het zware juk van den overweldiger van onze schouders te schudden. Warme dankbaarheid en jubelende blijdschap stijgen in ons op, nu wij U in ons mid den hebben als beschermers van onze gezinnen. Wij zijn diep ontroerd, na 4'/2 jaar van onderdrukking, weer onze eigen Nederlandse bodem te kunnen begroeten. Wij huldigen U, die bereid zijt vrijwillig het hoge offer van Uw leven te geven om ons en het overige deel van Nederland de vrijheid terug te schenken. Wij hopen U nog nader onze innigegevoelens te mogen uiten. WAALWIJKERS 1 Thans kunnen wij getuigen, hoe zeer wij ons Vaderland liefhebben en hoe dankbaar wij deze helden zijn voor de offer vaardigheid en moed, die zij getoond hebben en nog betonen terwille van hun landgenoten, terwille van ons. Thans ver toeven zij temidden van ons als onze geëerde gasten. Onze dank- baarheid strale hen tegen uit ons aller harten. GELDCIRCULATIE. De Chef van het Militair Gezag maakt bekend Da Nederlandsche Regeering wenscht er den nadruk op te leggen, dat zij geen onderscheid maakt en ook in de toekomst in geenerlei opzichteenig onder scheid zal maken tusschen de door haar uitgegeven nieuwe muntbiljetten en de voor of tijdens de vijandelijke bezetting uitgegeven bankbiljetten en zilverbons. Evenmin zal de Regeering te eeniger tijd onder scheid maken tusschen groote en kleine coupures. Bij de uiteindelijke saneering van de geldcirculatie in Neder land zal het dus geenerlei ver» schil maken of men houder is van oude biljetten, van tijdens de bezetting uitgegeven biljetten of van de bij de bevrijding in circulatie gebrachte biljetten. De bankbiljetten van f 1000.- en f 500,- blijven voorloopig ongeldig en mogen niet tegen andere biljetten worden inge wisseld. U HELPT DE REGEERING wanneer U niet meer geld bij U draagt, in huis of in de kas van Uw zaak houdt, dan noodig is voor Uw persoonlijke, huis houdelijke of zakelijke uijgaven en wanneer U het overige op de Spaarbank stort, zooals U dat ook vroeger deed. Mededeeling. Reeds meermalen werd een oproep gericht tot de bevolking om zich te melden voor de Ordedienst. Het is ons nu gebleken dat dat door een misverstand ver schillende personen zich niet melden voor de O.D. De opvatting schijnt n.l. te heerschen dat men zich door aanmelding voor de O.D. zou verplichten om na korteren of langeren tijd, dienst te nemen als Nederlands Militair. Deze opvatting is ten eenen male onjuist. Zoodra de Ordedienst haar taak verricht heeft, zal worden overgegaan tot ontslag van de O.D. leden. Wij vertrouwen dat zij die zich door deze ongegronde vrees hebben laten weerhouden bij O.D. dienst te nemen, zich na deze verklaring alsnog zullen melden bij het Wervingsbureau Hotel Verwiel. Aan de werkgevers. De werkgevers wordt er op gewezen, dat de Nederlandsche Regeering uitdrukkelijk heeft verboden, hun werknemers te ontslaan. De loonen moeten normaal worden doorbetaald. Het personeel van de O.D. wordt bezoldigd, doch admini stratief is deze questie nog niet geregeld vanwege de momen teel drukke werkzaamheden. Het verbruik van elactriciteit. Er is in onze gemeente een eigen stroomvoorziening in bedrijf gesteld, met de bedoeling om Waalwijk van stroom te voorzien voor verlichting, voorlopig van ca. 17.00 uur tot 7.30. In verband met de beperkte capaciteit van de machines, maar vooral van de voedingskabels, zal het slechts bij het betrachten van de uiterste zuinigheid mogelijk zijn om de hele gemeente van licht te voorzien. Grote groepen van verbruikers hebben gehoor gegeven aan de tot hen gerichte oproep om de uiterste zuinigheid bij 't stroom verbruik te betrachten. Er is echter bij het stroomverbruik nog steeds een groot aantal verbruikers, dat voortgaat met sterkere lampen te gebruiken dan noodig is. Deze laatste zijn oorzaak dat het tot nog toe slechts is mogen gelukken om een gedeelte van Waalwijk electrisch licht te geven. Wij doen een beroep op het sociaal gevoel van deze laatste groepen verbruikers om evenals zovele anderen mede te werken in het belang van de goede zaak. Hieronder volgen nog enkele richtlijnen lo, Zorg dat bij het verlaten van Uw woning de hoofdschake laar is uitgeschakeld of neem de stoppen eruit. 2o. Indien ge in de kelders verblijft, ga dan zorgvuldig na of geen lampen in de kamers inge schakeld zijn. 3o. Gebruik nooit meer dan één lamp tegelijk. 4o. Gebruik alleen de zwakste lamp die ge bezit. Als niemand meer gebruikt dan één lamp van 16 of hoogstens 25 watt, dan kan 't doel worden bereikt hetwelk beoogd wordt. 5o. Vooral de uren tusschen 17.30 uur en 22.00 uur zijn de gevaarlijkste. Gedurende deze uren treedt de hoogste belasting op. Overschrijdt de belasting ge durende die uren het toelaatbare maximum, dan bestaat het gevaar, dat de stroom wordt verbroken tengevolge van het doorbranden der hoofdzekeringen in de cen trale. Het is dus in ieders eigen belang om zoo zuinig mogelijk te zijn. 6o. Gebruik van stofzuigers, strijkijzers, motoren, kookappara- ten,enz. is ten strengste verboden. Waalwijk, 4 November 1944. Denkt aan Uw medeburgers. Nood en angst drijven de menschen totelkaar.Iederzoekt heul bij zijn buurman. Maar nog altijd is het beter te geven dan te ontvangen. Daaraan moeten wij nu vooral denken. Maar met denken eraan zijn we er niet. Er moet ook gedaan worden. We weten allen, dat naast 't grootste gebod om God te be minnen, het gebod staat, dat daaraan gelijk is«Gij zult Uwe naaste liefhebben ais Uzelf". Maar we zijn geen goede Chris tenen, wanneer we, met deze wetenschap in ons hart opge borgen, veilig in onzen kelder gaan zitten en de deur gesloten houden voor anderen, die op een gevaarlijk mome nt op straat zijnde, tevergeefs bij ons aan bellen om binnen gelaten te worden. We zijn geen goede burgers, zoo lang we probeeren om, tegen het uitdrukkelijk verbod in, toch nog wat melk recht streeks van den boer los te krijgen. Want dan zijn we oor zaak, datdie boer niet voldoende melk kan afleveren emdaarvan worden on^e^m ede burgers de dupe. k Er hapert iqttaan onsysoffaal gevoel, w-asyjij® we in deze omstandignjBhfr meer stroom afnemen vaWnet electrisch net, dan is toegestaan. Er is nu al zo dikwijls op gehamerd. En het moéilêSèi e welwillende toch onderhand wel duidelijk zijn, dat het zoo niet kan. Wie te veel stroom gebruikt, benadeelt niet alleen zichzelf, maar ook zijn medeburgers Tot nu toe heeft nog steeds een gedeelte van deze gemeente in het donker moeten zitten, enkel en alleen, omdat 'n ander gedeelte zoo egoistisch was, zich niet aan de gegeven aanwijzingen tehouden. Diefstalveroordeelen wij allen. Maar pok dit is DiEFSTAL: we stelen electri- citeit, die ons niet toekomt. Laat nu iedereen zijn verstand en zijn gemeenschapsgevoel werken. Dan heeft ieder het zijne en behoeven geen dwangmaat regelen te worden genomen. En laat ons, nu we eenmaal van den dwang der Duitscbe be zetting verlost zijn, onszelf niet moedwillig 'n nieuwe dwang opleggen. We zijn allen blij, dat we bevrijd zijn. Aan die blijheid kunnen we nu nog geen uiting geven door uitbundig gejuich en vlagvertoon.Laat ons.daarom die blijheid thans uiten in dank baarheid en welwillendheid tegenover elkaar. Dat kweekt een warm hart en wie 'n warm hart bezit, denkt verder dan zichzelf, die denkt ook aan zijn medeburgers en handelt ernaar. SPRANG-CAPELLE. Het eerste nummer van „De Echo" na de bevrijding van deze streek, werd in onze plaats algemeen met groote be langstelling begroet. Wij hopen van nu af voortaan weer een en ander uit onze plaats te vermelden. Voorloopig zal dit natuurlijk zeer beknopt zijn iv Hieronder volgen de namen der slachtoffers; Bij een aanval door jagers op Dinsdag 24 October kwamen in hun woning aan het Oost einde te Sprang om: Pieter Andries Harreman, 69 jaar en Marijntje Stiijdhorst, 52 jaar. De woning brandde geheel af. Te Capelle vonden dien dag op dezelfde wijze den dood Coenraad Vissers, 45 jaar en Dirkje Geertruida le Sage, 42 jaar. Bij de beschieting op Zondag 29 October vonden den dood Te Capelle: Jan Quirijns 62 jaar en Adriaan Pruijssers 3 j. Te Sprang eischle de be schieting op Zondag 29 Oct. 9 slachtoffers, n.l. Arie van der Wiel 28 jaar, Jan Boezer 54 jaar, Teuntje Boezer 24 jaar, Bartba Boezer 15 jaar, Willy Wijnbelt 7 jaar, Teuna Wijn belt 15 j. na verwonding over gebracht naar Waalwijk en al daar overleden, Maurits Man demakers 82 jaar, Marg. Cath. Mandemakers 47 jaar, Elisa beth Nieuwenhuizen - Mande, makers 47 jaar. Op Donderdag 2 Nov. wer den deze slachtoffers alsook Chr. Gerardus Chabot 30 jaar, die onder Waalwijk overleed, alhier ter aarde besteld. Te Vrijhoeve sneuvelde na dien u°g door de beschieting Arie Snijders 25 jaar, te Ca pelle Wiliem de Jong 45 jaar, terwijl Pieter Faro, die zwaar verwond naar Tilburg werd vervoerd, aldaar j.l. Zaterdag overleed. Zondag 5 Nov. des morgens half 9 werd in de Geref. Kerk een dank- en bededienst ge houden, waarin voorging Ds. West ra van Vrij b._ Capelle. Onze gemeente heeft bij de beschieting van twee zijden zeer veel geleden. Het zwaarst is getroffen 't Oosteinde, Be_ soijenschesraat en tot de Ned. Herv. Kerk. De woningen in deze buurten hebben ook alle veel schade bekomen, vooral aan dakbedekking en glas. Onze gedachten gaan uit naar de families welke slacht offers le betreuren hebben en alzoo onherstelbaar verlies ge leden hebben. gen hadden inmiddels Vlijmen en Nieuwkuik ontzet. De strijd om De Langstraat is zwaar geweest en heeft den Duitschers enorme verliezen ge kost, maar ook werd dezestreek door het oorlogsvuur zwaar geteisterd. Loonopzand werd dermate beschoten, dat er schier geen huis onbeschadigd bleef en vele practisch onherstelbaar ver nield werden. Het zuid-oostelijk gedeelte van Kaatsheuvel onder ging eenzelfde lot. Waalwijk had van het directe oorlogs geweld betrekkelijk weinig te lijden. Tot de eerste Engelsche troepen hier binnen rukten, waren wij van groote offers gespaard gebleven, maar zijn sindsdien blijven liggen onder een onregelmatige, volkomen zinlooze beschieting der Duit schers van over de Maas. Hier door werd veel vernield en deze beschieting heeft de meeste slachtoffers geëischt. Besoijen, Baardwijk en de St. Antonius. parochie werden het zwaai st getroffen. van de kerk. Het kerkgebouw is niet anders meer dan een ruwe klomp steen. De pastorie en andere belendende gebouwen on dergingen eenzelfde lot. De meeste beschadigingen en ver nielingen vindt men verder in de. richting van de beukelaan. Ook nabij den Watertoren werden vele woningen vernield. Doodental zeven. ern \jy De Langstraat is thans geheel Van vijanden gezuiverd. De nijvere streek tusschen 's Her togenbosch en Geertruidenberg is weer vrij, al heeft zij groote offers voor die vrijheid moeten brengen. Nadat Loonopzand en Kaats heuvel, na hevigen strijd ge. nomen werden, rukten weldra de eerste patrouilles, het cen trum der Langstraat binnen, verdreven de Duitschers over Maas en Afwateringskanaal en vestigden hierachter een bol werk, dat De Langstraat in twee stukken verdeelde. Op die twee stukken volgde toen wel dra, door twee legerafdeelingen, een groote aanval. Waspik, Raamsdonk en Geertruidenberg werden na zware en harde ge vechten genomen. De Duitsche linies over het Afwaterings kanaal werden Zaterdag tegen den avond onder zwaar artil lerievuur gelegd, terwijl vlam menwerpers mede in 't vuur werden gebracht en onder dek king hiervan trokken de Engel sche troepen het kanaal over en stootten via Drunen door tot Heusden, waar eveneens de Maas bereikt werd. Uit 's Her togenbosch komende afdeelin- Drunen hetzwaarstgetroffen. Van de geheele Langstraat is ■Drunen wel het zwaarst getroffen. Het geheele dorp biedt een troosteloos aanzien. Er bleef practisch geen huis onbeschadigd en op sommige punten stapelen de ruines zich op. Vooral in de nabijheid van de kerk is het één groote ravage. Van het imposante kerkgebouw is niets meer overgebleven dan enkele groteske steenblokken. Hetzelfde kan gezegd worden van het klooster en de pastorie. Telkens weer stuit het oog verder op groote verwoestingen. Tal van huizen werden een prooi der vlammen. Overal, waarheen men het oog ook wendt, hetzelfde troostelooze beeld. De oorlog heeft zich als een cycloon een weg door het dorp gebaand en alles vernietigd wat in den weg kwam. Van het aantal slachtoffers kan nog niet veel gezegd worden. Men schat het op ongeveer 20; onder hen bevindt zich Dr. Acker- mans, die als slachtoffer van zijn plicht gevallen is. Ook werd gedood de heer Peters, onder wijzer aan de St. Clemensschool te Waalwijk en benoemd leeraar aan de Nijverheidsschool aldaar. Elshout. v Ook hier zijn de verwoestingen groot. Vele boerderijen werden een prooi der vlammen, terwijl andere onherstelbaar beschadigd werden. Doodental ongeveer 10. I Nieuwkuijk. De grootste verwoestingen vindt men hier in de omgeving De massamoord van Heusden. Gruwelijke misdaad op onschuldige burgers. Ongeveer 160 dooden. De mare van de gruwelijke misdaad, die de Duitschers op de onschuldige bevolking van Heusden gepleegd hebben, heeft bij ieder de grootste ontsteltenis gewekt Het gruwelijke waaraan onze vijanden zich hierhebben schul dig gemaakt, kan niet. bij be nadering geschetst worden. Hier schieten woorden tekort en blijft niet anders over. dan dediepste deernis en de grootste verslagenheid. Heusden is in diepe rouw gedompeld. Op beestachtige wijze hebben de Duitschers zich hier gewro ken op vreedzame burgers, die in de kelders van het oude roemruchte stadhuis een veilige bescherming meenden gevon den te hebben voor het oorlogs geweld. Op het oorlogsveld moesten de Duitschers ruimen voor den opmarsch hunnertegenstanders Een eerlijke strijd op het slag veld gingen zij uit den wegen zij vergrepen zich aan een bur gerbevolking, aan vrouwen en kinderen, volslagen weerloos in de gewelven van het oude stad huis. Zij wisten, dal hier ruim twee honderd mannen, vrouwen en kinderen een toevlucht hadden gezocht. Hun misdaad hebben zij met voorbedachten radeten uitvoer gebracht en zelfs eerst nog ver schillende personen, die op straat waren, met bedreiging van bajonet en geweer, den kelder ingedreven. Daarna ging het geheele ge bouw de lucht in. De zware gewelven stortten ineen muren verbrokkelden, torens kantel den en bedolven allen, die hier een toevlucht gezocht hadden. De ontzetting was nog op de gezichten der menschen telezen, toen wij Woensdagmiddag een bezoek aan Heusden brachten. Het bergingswerk vond nog steeds voortgang en telkens en telkens weer, werden nieuwe slachtoffers te voorschijn ge bracht, Geheele families zijn uitgemoord. Ouders en kinde- i

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1944 | | pagina 2