i
i
WAALWIJKSCHE EN LANGSTRAATSCHE COURANT
DE TAAK VAN HET ONDERWIJS.
UIT DE PERS.
5 JANUARI 1945
Prijs per nummer 10 cent
68e JAARGANG No. 1
Onze waardeering voor het
onderwijs in het verleden, kan
niet groot genoeg zija en vooral
in de moeilijke bezettingsjaren
verdiende de houding van het
onderwijs personeel niets dan
lot'. Uit neemt echter niet weg,
dat te weinig gedaan werd, om
onze jongens en meisjes eerbied
en liefde voor ons volk en
vaderland bij te Drengen. Men
bezinde zich te weinig op de
werkelijkheid en verdiepte zich
te veel in een ver en romantisch
verleden, zonder daarbij op de
eerste plaats het oog gericht te
houden op de toekomst, waarin
de jeugd toch leven moest. Men
bracht haar te weinig werke
lijkheidszin bij, met het gevolg,
dat door onze jeugd maar al te
vaak smalend werd gesproken,
over zaken, die met onze
nationale eer in nauw verband
stonden.
Meer nog dan in het verleden,
zal het onderwijs in de toekomst
daarom gericht moeten zijn op
versterking van het nationale
bewustzijn. Dit geldt niet alleen
voor het lagere, maar ook
en in niet geringere mate
voor het hoogere onderwijs.
Dit is een moeilijke en verant
woordelijke, maar tevens een
mooie taak.
Moeilijk,omdat de jeugd weer
opgericht zal moeten worden
uit een peiiode van diepe in
zinking, waarin zij door de
omstandigheden onvermijdelijk
moest geraken. Een periode,
waarin de eerbied voor het
gezag verloren ging, de gezinnen
werden ontwricht en normale
verhoudingen niet meer beston
den Het ontvankelijke jeugdige
gemoed ondervond daarvan de
gevolgen en werd bovendien nog
vergiftigd door een geraffineer
de propaganda, die de psycho
logische mogelijkheden tot het
uiterste had uitgebuit.
Verantwoordelijk is die taak,
omdat onze jongens en meisjes
de dragers zullen zijn van een
nieuwe toekomst en het daarom
van hen zal afhangen, of wij
weer een eervolle plaats in de
rij der volkeren zullen kunnen
innemen Die verantwoordelijke
taak, is daarom tevens een
mooie, want als zij goed wordt
opgenomen en nageleeld, zal
ons toekomstige Nederland de
vruchten ervan plukken en dit
moet voor onze onderwijzers
een stimulans zijn, hun uiterste
best te doen.
Zij zullen de jeugd moeten
doordringen van de groote
waarde der vrijheid en bij haar
bij voortduring de paraatheid
moeten opwekken, om steeds
voor de eer en het welzijn van
onze nationale zaak op de bres
te kunnen staan. Men kan
daarbij niet volstaan met een
dorre theorie over geschiedenis
en aardrijkskunde, maar men
moet met voorbeelden uit de
praktijk zij liggen thans voor
het grijpen aantoonen, dat
alleen in een onafhankelijk en
vrij land, het leven waard is
geleefd te worden. Men moet
de jeugd opofferings gezindheid
bijbrengen, zoodat zij weet dat
alles plaats moet maken voor
de belangen van het vaderland,
wanneer ditgeeischt wórdt. Ook
haar bewust doen zijn van het
voorrecht, dat zij zich Neder
landers mogen noemen en haar
duidelijk maken, waarom dit
zulk een groot voorrecht is.
Haar overtuigen van haargroote
taak en van haar verantwoor
delijkheid voor de toekomst
van ons volkdat zij alleen
beslissen kan of onze toekomst
een eervolle zal zijn, of dat wij
ons met een tweede plaats te
vreden moeten stellen.
Daarbij zal ook aan de licha
melijke opvoeding, de grootst
mogelijke aandacht moeten
worden besteed. Men zal daar
mede niet knnnen volstaan met
wat pietluttig armen- en beenen-
gezwaai, maar deze opvoeding
zal er doelbewust op gericht
moeten zijn, een krachtiger en
gezonder volk te scheppen,
waarbij een groote achterstand
vooral in deze oorlogsjaren
ontstaan moet worden in
gehaald.
Zoo zal in ons onderwijs wel
een en ander veranderd moeten
worden. Wij willen niet de
vervlakking van een duitsch
opvoedsysteem met zijn staats-
vergoding, noch de uitschake
ling van het individu, maar
een fier bewustzijn van eigen
waarde en kracht, met erken
ning van en respect voor de
rechten van anderen.
Slechts wanneer onze jeugd in
die richting geleid wordt, waar
bij gestreefd moet worden naar
een zoo groot mogelijke har
monie met de godsdienstige-
en gezinsopvoeding, zullen wij
ons in de toekomst kunnen
verheugen in een werkelijk
gezond, fier en krachtig volk,
dat ook de geestelijke eigen
schappen bezit om voor zijne
rechten te strijden.
DE ELEKTRICITEITSVOORZIENING.
|JJ[JHet Eindhovensch Dagblad,
Eindhoven. Nederland heeft
in de naaste toeKomst behoefte
aan uiterst bekwame lieden, die
natuurlijk goede vaderlanders
moeten zijn, doch die niet juist
allen deel behoefden uitte ma
ken van de ondergrondsche
beweging. Het dagblad haalt de
radiorede van Mr. van Heuven
Goedhardt aan, waarin dez^ de
meening uit dat de vernieu
wingselementen niet uitsluitend
in de illegaliteit liggen. Na een
aanval gedaan te hebben op
lichamen en personen, die zich
tijdens de bezetting niet correct
gedragen hebben en thans weer
het hoofd opsteken, merkt het
blad op: „Er is hier een groote
onverschilligheid bij officieele
instanties ten opzichte van
voortreffelijke vaderlanders,
waarvan de gladde jongens
profiteeren, die onder alle om
standigheden uitnemend voor
zichzelf weten te zorgen en zich
thans weer naar voren dringen
met een vrijmoedigheid, waar
op hun verleden tijdens de be
zetting hun niet het minste
recht geeft." Er bestaat een
groot gevaar dat de goede
vaderlanders veronachtzaamd
worden, omdat hun onbaat
zuchtigheid hen tevens beschei
den maakt. „Het wordt tijd d.ff
'n dergelijke veronachtzaming
plaats maakt voor waardeering,
teneinde onbillijkheden te voor
komen."
De GelderlanderNijmegen.
Het dagblad is van oordeel dat
de houding van den bezetter
werkgever en werknemer veel
dichter bij elkaar gebracht
heeft. Mits herschapen tot een
groote en hechte eenheid, zul
len deze groepeeringen den
grondslag leggen voor de ver
nieuwde maatschappij. Hel
tijdstip is aangebroken om
onze economie grondig te ver
vormen en speciaal de juiste
verhouding te bepalen tusschen
de beide hoofdelementen in het
productieproces, namelijk ka
pitaal en arbeid. „De oude
economie heeft volkomen ge
faald, zoo schrijft het blad,
haar laatste vruchten waren
werkloosheid, die de maat
schappij ondermijnde, en een
wereldoorlog, die de destructie
voltooide.'1
De Vrije Zeeuw, Middelburg.
Onder het hoofd De Regeering
en haar moeilijkheden" schrijft
het blad o.a.: „Het winnen van
den oorlog behoort het voor
naamste doel te zijn van onze
regeering, zoolang nog een deel
van het Koninkrijk door den
vijand bezet is. Wij mogen
Zooals alles, heeft ook de
bevrijding zijn schaduwzijden.
En dit is zeker waar, al was
het alleen maar in letterlijken
zin, wanneer het gaat om de
electriciteitsvoorziening.
Het ergste heeft de distributie
in Noord Brabant wel geleden.
Hier werd, zooals bekend, het
grootste deel der provincie van
electriciteit voorzien door de
centrale te Geertruiden berg,
waar een vermogen van 125.000
Kilowatt kon walden opgewekt.
Verder leverde de centrale van
het G. E.B. te Tilburg in nor
male tijden ook een aanzienlijk
aandeel in de electi iciteitsbe-
hoefte, n.l. 38 000 kilowatt. Van
dit totale vermogen van 163.000
kilowatt, dat voor den aftocht
der Duitschers, aan Noord-
Brabant ter beschikking stond,
is thans, tengevolge van de ver
nielingen die deze laatsten bij
hun vertrek aanrichtten nog.,..
2.000 Kw. over.
Het is duidelijk dat hiermee
niet veel kon worden uitgericht,
temeer, daar hetringnet,dat de
verschillende centrales onder
ling verbindt, op niet minder
dan 1200 plaatsen kapot is.
Voordat men er in slagen zal
Geertruidenberg weer eenigs-
zins op gang te krijgen, zullen
er minstens een maand of zes
verloopen en het zal dan nog
de vraag zijn of voldoende kolen
zullen kunnen worden aan-
gevoeni.
Mei» heeft dus onmiddellijk
gezocht naar andere mogelijk
heden, om althans in de meest
dringende behoef ten te voorzien.
De eenigste oplossing die daar
voor te vinden was, bestond in
de inschakeling van tallooze
kleine locale centrales, zooals
die o.a. bij particuliere indus
trieën worden aangetroffen,
waarvan de opgewekte stroom
door het laagspanningskabelnet
kan worden verdeeld. Op het
oogenblik zijn er 38vanderge-
tijke „provisoria" in bedrijf;
tezamen wekken zij echter niet
meer dan 10 tot 12.000 kilowatt
op. Het rendement van derge
lijke kleine centrales is naar
verhouding ongunstig, d. w. z.
hel kolenverbruik van allen te
zamen is zelfs meer dan het
verbruik van de groote centrale
in Geertruidenberg destijds.
Gegeven al deze omstandig
heden, zoowel het kleine
beschikbare vermogen van de
centrales, als het overmatige
kolenverbruik, was en is een
echter in dit opzicht het volste
vertrouwen in onze regeering
hebben, dat zij onze belangen
bij onze bondgenooten zal be
pleiten en voorstaan. Ook zal
zij zeker niet nalaten alles te
doen wat in haar vermogen
ligt, om onzen nood te ver
lichten.
VeritasMaastricht, zegt dat
de nieuwetribunalen in Holland
zonder veel geestdrift ontvan
gen zijn. Het ligt nu een keer
niet in den Nederlandschen
volksaard om zelf recht te
spreken. Het blad hoopt dat er
met de instelling eenige voort
varendheid betracht zal wor
den ten einde het langzaam
maar zeker 't gezag uithollen
de gevoel van rechtsonzeker
heid weg te nemen en weer te
vervangen door het onbeperkte
vertrouwen in de rechterlijke
macht.
De Vrije ZeeuwMiddelburg.
Het is beschamend te zien hoe
de Engelsche soldaten den ge-
heelen dag doorwerken om on.
ze beschadigde weggedeelten
weer bruikbaar te maken, ter
wijl de Hollanders er met hun
handen in hun zakken bij
staan te kijken. De openbare
instanties dienen telkens op
roepen te doen om werkkrach
ten arbeid van openbaar nut
te doen verrichten. „Er mogen
thans geen werklooze mannen
in bevrijd Nederland rondloo-
penl''
Losse Berichten.
strenge rantsoeneering van het
electriciteitsverbruik onvermij
delijk. Hier geldt met recht, dat
veie kleintjes één groote maken
men zal zich moeten schikken
in deze alleronaangenaamste
toestand, wil het systeem niet
spaak loopen.
Ook voor de industrieën, voor
welke feitelijk in de eerste plaats
stroom onontbeerlijk is, is een
rantsoeneeringsplan opgesteld.
Zij zijn door de Geallieerde
Legerleiding in samenwerking
met het College van Algemeene
Commissarissen voor Land
bouw, Handel en Nijverheid in
groepen ingedeeld overeenkom
stig het belang, dat zij hebben
voor de oorlogsvoering en de
dekking van de meest dringende
behoeften van de burgerbe
volking.
De eisch om zoo zuinig mo
gelijk met de kolen voorraad om
te springen maakt het noodig
dat men zich ook in Limburg
en Zeeland aan de rantsoenee-
ringsbepalingen houden moet.
lntusschen wordt er hard
gewerkt om verbindingen met
andere energiebronnen tot stand
te brengen. Daartoe is men
bezig hoogspanningslijnen aan
te leggen, deels met eigen mate
riaal en werkkrachten, deels
met hulp van de 21ste leger
groep. Bijzondere hulp biedt
in dezen ook Belgiëniet alleen
dat Belgische werkkrachten
medehelpen aan het bouwen
van deze hoogspanningslijnen,
doch ook tracht men ons, voor
zoover mogelijk, van uit België
te voorzien van nieuwe machi
nes en ander belangrijk mate
riaal om de vernielde installa
ties te vervangen.
(„Commentaar").
OORLOGSNIEUWS/
West front.
Aan het front in België zijn
de Duitsche tegenaanvallen
thans definitief tot staan ge
bracht en hebben de geallieerde
het initiatief weer volkomen in
handen. „Herr. Ned." meldt
dat het 3e Amerikaansche leger
goede vorderingen maakt in het
gebied tusschen Rochefort en
St. Hubert en daar reeds 15
km, zijn opgerukt. Rochefort
is genomen. St. Hubert is bijna
bereikt. De Duitschers hebben
een tegenaanval gedaan in de
Rijnpaltz, waarbij zij eenige
vorderingen maakten. De druk
is daar grooter geworden.
Wizenburg wordtdoorDuitsche
artillerie bestookt. Verdere vor
deringen werden echter niet
gemaakt, hoewel er meer be
drijvigheid heerscht dan ge
wone patrouilleactiviteit.
Luchtfront:
Er heerscht weer een buiten
gewone aciiviteit in de lucht,
zoowel van geallieerde als van
Duitsche zijde. De geallieerde
luchtmacht heeft doelen ge
bombardeerd, vanaf Zuid-Hol
land in het Noorden tot de
Rijnvallei in het Zuiden. Voor
de 4e maal hebben ze een aan
val gedaan op het Dortmund-
Eemskanaal. De Duitschers
hadden juist weer de schade
hersteld. De sluizen zijn nu
opnieuw buiten werkinggesteld.
Ze hebben ook aanvallen ge
daan op spoorwegcentra achter
het front, terwijl Neurenberg,
Ludwigshaven en Berlijn weer
werden aangevallen. De Ge
allieerden hebben 188 Duitsche
jagers neergeschoten. Dit is het
hoogste cijfer sinds September
1940. De Geallieerden hebben
daar ook luchtaanvallen gedaan
op verbindingslijnen achter het
front.
Zondag deden 500 vliegtuigen
van de Lüftwaffe een verras
sende aanval op vliegvelden in
Nederland en België. Deze werd
geheel afgeslagen en de Duit.
schers verloren hierbij 125
vliegtuigen.
Oostfront
De strijd om Boedapest is nu
(Ontleend aan Anep-Aneta.)
H. M. de Koningin heeft den
gebruikelijken Nieuwjaarsgroet
tot Haar Volk gericht in Neder
land en in Oost-en West-lndië.
De min.-president Gerbrandi
sprak een hoogst belangwek
kende rede uit; de militaire
commandant in bet bevrijde
gebied, zoowel alsdecomman-
deerende generaal der geallieer
de missie hebben tot de Neder
landers hartelijke wenschen
gesproken, maar ook aange
maand tot krachtig mee- en
samenwerken.
Een der meest krachtige,
positieve en belangwekkende
speechen dezer dagen gaf ons de
„Rotterdammer" in zijn Oude-
jaarsrede op Zondagavond.
De vrijheidszender „Herrijzend
Nederland" heeft ons 'n prach
tig verzorgd Kerstmis-, Oude
en Nieuwjaarsprogramma be
zorgd.
4
Omtrent de zending levens
middelen, welke op initiatief
van den gemeenteraad van
Bazel van Zwitserland naar
bevrijd Nederland is gezonden,
kan nader worden gemeld, dat
o.a. verzonden zijn geconden-
ceerde melk, kaas, vleesch in
blik, soep in blik, gedroogde
erwten, aardappelen en brood,
dat langen tijd kan worden
bewaard. Voorts worden 1700
kilogram medicamenten afge
zonden, die voor een gedeelte
geschonken waren door de
Zwitsersche pharmaceutische
fabriek Hoffman Laroche, ter
wijl de rest was aangekocht
door de Nederlandsche regee
ring.
t
In Walcheren zijn nog aan
wezig 3000 paarden en 9000
stuks rundvee. Tengevolge van
de overstroomingen zijn 4000
van dit totale aantal in gevaar,
doch gehoopt wordt dat het
meerendeel door de evacuatie
die nu voortgang vindt, zal
kunnen worden gered.
In West.Zeeuwsch Vlaanderen
zijn van de 2500 paarden 1000
verloren gegaan. Van de 2330
koeien gingen 930 verloren,
terwijl 40°/o van het jongvee
omkwam.
Van de boerderijen in deze
streek werden 20 °/0 geheel ver
nield, 15 °/o zwaar beschadigd
en 10°/o Echt beschadigd.
in zijn laatste phase. Boeda is
bijna geheel van Duitschers
gezuiverd, Daar werden ge
vechten geleverd op groote
schaal. In het gedeelte Pest
werden weer 200huizenblokken
veroverd. 50 km. ten Westen
van Budapest hebben de Duit
schers een krachtige tegenaanval
ingezet.
In Budapest zijn nog 2 mil-
lioen burgers, die ontzettende
ontberingen lijden, zij mogen
echter niet uit de stad.
In Tsjecho-Slowakije naderen
de Russen Lucenec, op 5 K.M.
Ook de opmarsch naar de
Oostenrijksche grens duurt
voort.
Verre Oosten;
De Amerikanen hebben een
luchtaanval gedaan op de Luzon
eilanden.
Athene
Generaal Postiratz is belast
met de vorming van een nieuw
kabinet.
Koning Georg heeft een
telegram aan de Premier van
Polen gericht. De regeering zal
de zaak blijven behartigen.
Rusland moet zijn bouding
tegenover Polen wijzigen.
In Washington verklaart men
dat ze alleen de Poolsche re
geering in Londen zal blijven
erkennen, Herr. Ned.
1/
H
DE ECHO VAN HET ZUIDEN
Hoofdredacteur Uitgever JAN HELEN
Redacteur: J. A. A. VAN DEN OUNGEN
Drukker: WaalwIJksche StoomdrukkerijAntoon Tlelen
Kennummer2483
j