fc
HÜN OFFER.
WAALWIJKSCHE EN LANGSTRAATSCHE COURANT
Duitschland verliest thans
ook zijn Führer.
SPANNENDE DAGEN.
4 MEI 1945
Losse nummers 10 cent
68e JAARGANG No. 23
Jl»
f
Si. a
w
Admiraal Dönitz zal den strijd voortzetten.
Voedseltransporten voor bezet Nederland.
Geallieerden landen op Borneo-
Adolf Hitler is Dinsdag
middag gestorven. De
vroegere opperbevelheb
ber van de duitsche vloot,
admiraal Dónitz is zijn
opvolger. De aankondi
ging van den dood van
Hitier luidde als volgt
Van het hoofdkwartier van
den führer wordt mede-
gedeelddat de führer dezen
middag is gevallen op zijn
commandopost indeRijks-
kanselarij,vechtendtotden
laatsten ademtocht tegen
het bolsjewisme en voor
duitschland.
Op 30 April benoemde
de führer groot-admiraal
Dönitz tot zijn opvolger.
De nieuwe führer zal spre
ken tot het Duitsche volk.
In zijn radio-toespraak
zeide Dönitz o.a.het is
mijn eerste taak om het
Duitsche volk van de ver
nietiging door het Bolsje
wisme te redden en het is
alleen ter bereiking hier
van dat de strijd wordt
voortgezet. Zoo lang als
de Britten en Amerikanen
ons verhinderen om dit
doel te bereiken, zullen
wij ook tegen hen vechten
en ons verdedigen.
In een dagorder tot het
Duitsche leger zegt Dönitz
o.a alleen door mijn or
ders strikt uit te voeren
kan chaos en vernietiging
voorkomen worden. Een
lafaard en een verader is
hij, die juist thans zijn
plicht verzuimt en die al
dus dood en slavernij
brengt over de duitsche
vrouwen en kinderen.
Groot-Admiraal Dönitz is
53 jaar oud. Van Göbbels
wordt gezegd, dat hij aan
de zijde van Hitier ver
blijft in Berlijn.
Of Hitier werkelijk ge
storven is, kan niemand
zeggen. De onverwachte
opvolging van Dönitz
schijnt aanwijzing te zijn
dat er nog steeds groote
oneenigheid heerscht in de
Nazi-kliek.
Bezet Nederland krijgt
voedsel.
Shaeff deelt mede, dat
door geallieerde en duit
sche vertegenwoordigers
overeenstemming bereikt
is omtrent de levering van
voedsel aan de Nederland-
sche bevolking door de
lucht, over zee en over
land. Er zullen 10 gebieden
zijn, waar het voedsel
wordt neergelaten van uit
de lucht. Voorts zullen
voedselschepen Rotterdam
binnenvaren. Ten slotte
zullen de duitschers een
hoofdweg ter beschikking
stellen voor de uitvoering
van een bevoorradings-
scbema. Daarmede is
Woensdag een begin ge
maakt. Duizend ton voed
sel zal dan aangevoerd
worden. De aanvoer van
uit de lucht moet dagelijks
geschieden tusschen 7 uur
's morgens en 3 uur 's mid
dags. Tijdens deze uren
zullen de vliegtuigen on
gehinderd kunnen vliegen
naar de gebieden die aan
gewezen zijn. Overeenge
komen werd dat de voed
selschepen te Rotterdam
door de duitschers zullen
ontvangen worden op een
afgesproken plaats. Een
vrijgeleide tot de baven
wordt gegarandeerd. De
overeenstemming werd be
reikt op een bespreking
die op een niet nader ge
noemde plaats werd ge
houden. Onder de geal
lieerde vertegenwoordigers
waren luit.-generaal B.
Smith, Chef van den Staf
van Shaeff en voorzitter
der conferentie en Prins
Bernhard,Opperbevelheb.
ber der Nederlandsche
Binnenlandsche Strijd
krachten. Rijkscommissa
ris Seijss Inquart stond
aan het hoofd van de duit
sche delegatie.
Van de fronten.
De slag om Berlijn na
dert gestadig zijn einde.
Brandenburg, op 45 km.
ten westen van Berlijn
werd veroverd. Aan het
westfront trekken Britsche
troepen snel op naar Kiel
en Denemarken. In Oos
tenrijk is Patton binnen
getrokken in Braunau,de
geboorteplaats van Hitier.
Graziani heeft de onvoor
waardelijke capitulatie ge-
teekend van de Ligurische
legergroepen, bestaande
uit twee duitsche en twee
fascistische divisies.
Geallieerde troepen zijn
geland op Borneo's oost
kust ter hoogte van Tara-
kan. In Britsch Indië zijn
troepen en parachutisten
geland in de omgeving
van Rangoon.
(H.N.-AA.)
Bruikleenovereenkomst
Nederland
met de Ver. Staten.
Uit Washington wordt
gemeld, dat er tusschen de
Ver. Staten en Nederland
een nieuwe bruikleenover
eenkomst is gesloten, waar
mede 240 millioen dollar
gemoeid is Het doel van
de overeenkomst is, Neder
land in staat te stellen in
toenemende mate bij te
dragen tot de geallieerde
overwinning. Nederland
is van groot belang in ver
band met zijn ligging ten
opzichte van Duitschland
en in Indië ten opzichte
van Japan. Er zullen ook
meer goederen van Neder
land aan Amerika wordeD
geleverd. Amerika zal o.a.
wapens, munitie en ma
chinerieën en andere goe
deren die bestemd zijn voor
drooglegging leveren.
(A. A.)
Door de krijgsraden van
Namen en Doornik wer
den respectievelijk vier en
twee personen ter dood
veroordeeld.
Er werden 4883 vlie
gende bommen op Ant
werpen gericht en 211
slechts waren voltreffers.
2356 werden door delucbt-
doel-artillerie tevoren ver
nietigd. In de vijf eerste
maanden van de V-opera
ties op Antwerpen werd
60°/o van de afgevuurde
projectielen voor of bij het
doel vernietigd.Gedurende
de laatste zeven dagen was
het afweer-effect vergroot
tot 97,5 procent.
De afgeloopen week, is
er wel een geweest vol
dramatische spanning. Het
begon reeds vorige week
Zaterdag, met de ophef
makende aanbieding van
Himmler aan Engeland en
Amerikaeen aanbod dat
echter niet kon worden
aanvaard. Van dat uur af,
heeft de heele wereld in
spanning geleefd, omdat
men wist, dat het einde
niet ver meer af kon zijn.
Het 1000-jarige derde Rijk,
zal geen leven van 1000
weken beschoren zijn.
Maandag meldde H. N.,
dat onvoorwaardelijke
overgave van Duitschland
ook aan Rusland, elk
oogenblik verwacht werd.
En men giste naar de zen
ding van graaf Bernadotte,
den bemiddelaar, die Zwe
den met onbekende be
stemming verliet; men
wacht tot de sluier over
het resultaat van zijn reis
zal worden opgelicht, om
dat men weet, dat dan
groote dingen onthuld
zullen worden. De bevel
hebbers in Denemarken
zouden ook hun capitula
tie aangeboden hebben.
Een brute macht stort in
een. Mussolini werd te
rechtgesteldHitier heet
stervende en Goeringwas
geëxcuteerd.
Men weet niet wat men
er van moet gelooven,
went een ander bericht zei
dat Goering was gevlucht
met medeneming van zes
tig millioen, terwijl Himler
zou hebben verteld dat
Goering brabbeltaal uit
stootte en met speelgoed
treintjes speelde. Hoe het
ook zij, de heele NAZI
macht is ineengestort.
Himmler meent zijn hach
je te kunnen redden
met poging om twee
dracht te brengen in de
hechte verbondenheid der
groote mogendheden. Het
zal hem niet lukkern
Slechts een onvoorwaar
delijke overgave rest het
restje Duitschlandeen
tiende is nog over
In Berlijn waait de Rus
sische vlag op de belang
rijkste regeeriugsgebou-
wen. Het bolwerk van het
NAZl-dom Munchen is in
Amerikaansche handen.
In Italië bestaat geen ge
organiseerd Duitsch leger
meer. Het loopt snel naar
een eindeieder uur, ieder
minuut kan ons de ver
lossende tijding brengen.
Een tijding die ook voor
west-Nederland als een
vreugdevolle mare komen
moet, omdat deze de al-
geheele bevrijding zal be-
teekenen. Ons volk heeft
daar geleden en de goede
hulp van de geallieerde
Lancesters kan nog maar
precies op tijd gekomen
zijn. Zondag wierpen zij
6Ó0 ton levensmiddelen af,
Maandag in totaal 1250 ton
en de hulp bleef de geheele
week aanhouden. Deze
hulp zal van geweldige
beteekenis blijken te zijn.
Niet alleen dat hier een
volk van den hongerdood
werd gered, maar ook de
moreele steun, die deze
hulp met zich brengt is
van niet te onderschatten
waarde. Het voedsel bood
een groote mate van ver
scheidenheid: kaas, eieren,
vleesch, groenten, meel,
gist, melk, margarine, sui
ker, thee en zelfs peper en
zout. Wanneer straks het
westen van ons land vrij
zal zijn, zullen de monden
van onze familieleden in
dat zwaar beproefde deel,
ons vertellen, hoe dank
baar zij voor deze hulp
geweest zijn. Hulp, die
kwam in een week, waarin
dingen gebeurden, die een
nieuw tijdperk in hetwe-
reldbestaan inluidden.
Meer volkstuinen
meer voedsel.
GEEN
SCHEIDINGSLIJNEN.
DACHAU.
De martelaars in het
kamp te Dachau bij Mün-
chen zijn door de Ameri
kanen bevrijd, Iiefst32.000.
De toestanden waren daar
verschrikkelijk. De Duit
schers wilden voor de
komst der Amerikanen
nog schoonmaak houden,
maar ze werden verrast.
Er stonden nog 50 wagens
met lijken en folterwerk-
tuigen. Onder de bevrijden
waren 381 Nederlanders,
waarvan 90 zieken 500
Nederlanders zijn hier en
in Buchenwald gestorven.
In het kamp Moorsberg
werden 27.000 krijgsge
vangenen bevrijd.
De toestanden die in de
kampen heerschten, de
wreedheden die op de
arme gevangenen gepleegd
werden en die zijn vastge
steld door internationale
commissies op eigen on
derzoek en op getuigenis
der slachtoffers, tarten
elke beschrijving.
Honderdduizenden van
alle nationaliteiten zijn
het slachtoffer geworden
in deze onmenschelijke
moordkampen.
Naar „Het Parool"
meldt ligt het in de be
doeling om zoo spoedig
mogelijk Engelsche trai
lers met Nederlandsche
kolenscheppers vanuitEn-
schede naarReinetesturen
om kolen te halen. Men
schat, dat op deze wijze
dagelijks 130 ton kolen
kunnen worden gehaald.
(Anep-Aneta).
Stalin deelde mede
dat de Duitschers aan het
Oostelijk front hebben ver
loren 800.000 gevangenen,
1 millioen dooden, 12000
vliegtuigen en 18.000 tanks
en kanonnen.
DE ECHO VAN HET ZUIDEN
Hoofdredacteur Uitgever JAN HELEN
Redacteur i J. A. A. VAN DEN DUNGEN
Abonnementsprijs 15 cent per weêk 11.95 per kwartaal
DrukkerWaalwIJksche Stoomdrukkerij Anteen Tlelen
Kannummer 2483
Weer heeft onverwacht het
harde woord in ons midden ge
klonken: dood en we hebben
gehuiverd. Weer zijn uit onze
onmiddellijke nabijheid, uit' onze
kleine gemeenschap van Waal
wijk, vijf jonge levens onrecht
matig en gevoelloos weggeno
men vijf levens, waaronder nog
een kind, die voor velen zoo
dierbaar waren en voor enke-
en alles beteekenden.
Leven Wat is leven Het
is zoo kort en dikwijls zoo
zwaar en toch het is het beste
en kostbaarste wat' wij, kleine
menschen, hier hebben. We we
ten, dat het voor ons allen
voorbij gaat en toch klampen
we ons er krampachtig aan vast,
al hopen we hierna een beter
te vinden. We zijn zoo zeer aan
de stof van deze aarde, waaruit
we zelf gemaakt zijn, gebonden
dat' we er ons niet van kunnen
losmaken, tenzij we, zooals de
H. Apostel Paulus zegt', reeds
voor onzen dood zijn afgestor
ven, en dat volledig te kunnen
is slechts het voorrecht van de
grootste idealisten, zooals de
bgs-heiligen zijn.
jan- Maar wij, gewone menschen
van alledag, schamele geluk-
i if zoekers, kunnen ons verlangen
a''enaar den hemel niet onze aard-
gl^lijksche gebondenheid doen ver-
nerl°ochenen en de dood blijft, on-
danks zijn uitzicht' op de eeuw-
telsigheid, een indrukwekkend ge-
i heim voor ons. We hechten aan
dit leven en we doen er
wat ook onze plicht is alle
n n moeite voor om het zoo lang
w to en volledig mogelijk te behou-
£T Zden en een sterfgeval wekt
2 2T w steeds weer opnieuw onze deer-
ö"nis op, zoowel voor den doode
g O «zelf als voor de achterblijven-
2 rc crden.
S X K> ne
|l.
9
aj cd ti Des te tragischer treft ons dan
ju ju ook dit geval,
waar het vijf
jonge menschen
£-0
to
Maatschappelijke
Wederopbouw
Langstraat
betreft, die alles
nog voor zich hadden, voor wie
O w nog een geheel en gloednieuw
w g leven open lag, dat plotseling,
2 ro zonder motief, zonder recht, is
B) ro afgebroken. Wij zullen ons niet
<j CT cq verdiepen in de ellende, die zij
O-hebben geleden, en den inner-
g 3 lijken strijd, die zij hebben te
W - CX strijden gehad in die enkele
w to maanden van hun gevangen-
El to 3 schap, maar zij moeten de hand
o £>van den Almachtige en Alwijze
o- 3 gevoeld hebben, die met hen
O 5' n Zijn ondoorgrondelijke bedoe-
8*0. Sr ling had; zij moeten zich wel
3 5 w diep ter aarde gedrukt hebben
iu 3 cl gevoeld tegenover Zijn Majes-
3 2 ro teit en hun gedachten moeten
o O Wel dezelfden loop hebben ge-
?T 3 nomen als die van den gegij-
"(Q O zelden dichter, toen hij schreef:
£- to -1 Mijn Heer en God, wil mij toch
to" 3 niet te zwaar
n 2- w Met Uwe'roede in des harten
ft 1 nerven
En fijnste vezelen kastijdend
kerven,
Al was 'k - vergeving, Heer -
een tollenaar.
Mijn Heer en God, stel uit mijn
V| 01 dag van sterven,
Ik ben nog lang niet' met' dit
leven klaar
m e.o JNiet klaar met U, mijn naaste,
■- - en met haar
Kan ik nog Uw barmhartigheid
verwerven
Mijn Heer en God, niet mijn
wil echter zal
Geschieden, daar Gij ook Uw
Zoon deedt lijden,
En ik ben slechts Zijn nietigste
vazal.
Mijn Heer en God, wil mij Uw
zegen wijden
En al mijn leed, zij 't' bitterder
dan gal,
Zal in Uw hand mij worden tot
verblijden.
Hun smart zal groot zijn ge
weest en des te benauwender
door de vrees, waarmee zij hun
gewisse dood langzaam op zich
zagen aankomen. Wij kunnen
jem; slechts hopen, dat God hun
|r d^kracht moge zijn geweest', tot'
zij als martelaars hun gepijnigd
lichaam voor goed aflegden en
hun gelouterde ziel opsteeg naar
hun schepper.
En onwillekeurig gaan onze
gedachten, van deze vijf slacht
offers uit naar anderen, en na-
LIJ men met een somberen klank
dringen zich aan ons op: Neuen-
gamme, Buchenwalde, Dachau;
Va en dichterbij: Westerbork, Om
men, Amersfoort', VughtEn
t we zien die rijen van duizenden
en duizenden onschuldigen, wier
ptafl eenige misdaad was dat ze het
Zi vaderland en hun beginsel
rste**ouw bleven en wier lippen
pi. zwegen, omdat hun hart geen
;'enerirerraad wilde plegen die alles
Hiereilrotseerden, totdat ten laatste
Ingenet uiferse van hen gevraagd
erd en ze ook dat' offerden:
in leven.
m Een arm of been missen, doof
of blind zijn, een ongeneeslijke
ktfaal hebben, het is erg, het is
3 vreeselijks zelfs, maar
u arnaast kan nog zoveel over
blijven. Maar dood dat is het
laatste, het uiterste, dan rest
niets dan de hoop op Gods goed
heid, dan valt alles weg, dan
breken alle banden met de
aarde.
Het moet een ontzettend
zwaar offer zijn, dit' te brengen
voor een gezonden mensch, die
in den bloei is van zijn leven.
Het moet iets ontzagwekkends
zijn dat leven vrijwillig ten of
fer te brengen, waar èèn woord
misschien kan redden. Het moet
een onbegrijpelijk iets zijn lang
zaam naar dat' offer te worden
toegemarteld en toegehongerd.
En we denken aan de hon
derdduizenden, die gevallen zijn
en nog vallen op dit moment
en, God betere het, nog zullen
vallen, vóór deze massale waan
zinnigheid, die oorlog heet en
waaraan wij allen, ieder voor
zich, ons grooter of kleiner aan
deel hebben, omdat we niet
naar onze idealen hebben ge
leefd, ten einde zal zijn.
En we denken met' innige wee
moed aan de millioenen broe
ders en zusters, die in het' over
spoelde Holland als in een ge
weldig concentratiekamp de
verschrikking van hun ver
traagd einde tergend zien nade
ren. We mogen er niet op door
denken en het ons gaan voor
stellen, want het zou onszelf
allen moed kunnen ontnemen;
we mogen God slechts bidden,
dat' het einde zoo spoedig mo
gelijk kome.
De gevoelens, die ons door
trillen zijn vele en van zeer
uiteenloopenden aard. Maar
wat er ook van zij, welk gru
welijk onrecht ook bedreven is,
met name thans weer aan deze
vijf onschuldigen, ons past als
christenen, hoe menschelijk het
ook moge zijn, geen gevoel van
haat of wraak. Het' recht hebbe
zijn loop, maar haat' zou het
edele en grootsche offer, dat
zij gebracht hebben, volledig on
waardig zijn. Wanneer wij uit
hun dood alleen maar haatge
voelens oogsten, zullen zij ver
geefs en vruchteloos dit kost
baarste van alle kostbaarheden
hebben geofferd en dat is zeker
niet' hun wil of bedoeling ge
weest.
Zij zijn geslachtofferd terwille
en ten bate van de gemeenschap
en die gemeenschap moet zich
dit onschatbare offer waardig
toonenhun dood mag geen
haat en verbittering brengen,
want' een gemeenschap die op
gebouwd is op haat en harts
tocht kan geen edele idealen
onderhouden en moet tot bot
singen leiden en dan gaat de
wereld onherroepelijk wéér te
gronde, want' er is al zooveel
haat en hetze.
Hun dood moet ons opheffen
tot hoogere gevoelens, hun offer
moet ook ons offerbereid ma
ken, hun bloed moet ons binden.
Zij hebben geleden en zij zijn
gevallen voor de idealen, die de
onze zijn: voor de gemeenschap,
waartoe wij behooren: voor óns.
Zij hebben den moed gehad
groot en eerlijk te sterven: dan
moeten wij den moed hebben
groot' en eerlijk te leven. Zij
hebben het gepresteerd hun le
ven weg te geven voor de zaak
van onze christelijke, Neder-
landsche gemeenschap; dan mo
gen wij niet dood blijven op
kleinigheden en bijkomstighe
den, als van ons een daadwer
kelijk gemeenschapsgevoel en
consequente naastenliefde wor
den gevraagd.
Al wat wij kunnen doen zal
toch, al lijkt het' ons zelf zoo
geweldig, steeds beneden de
grootte van hun bijdrage blijven,
want zij geven alles.
Als het offer van hun leven
van deze vijf plaatsgenooten, en
van al die andere millioenen,
die voor en na hen vielen, ons
aldus inspireert en ons werke
lijk edelmoedig dichter tot' el
kander brengt, dan bewijzen wij
hun de eer, die hun toekomt;
dan is hun offer niet tevergeefs
geweest, maar kan het rijke
vrucht afwerpen; dan zijn zij
gestorven voor de waarheid, die
wij daarom des te sterker en
intenser moeten nastreven. Dan
zal hun voorbeeld ons de kracht
schenken om alle moeilijkheden
te boven te komen.
Veel meer dan wij u kunnen
geven
Gaaft gij voor ons Uw bloed;
Gij leerde ons om voort te
leven
Gelijk gij sneuvelde: met moed.
Gij hebt' in ons den brand ont
stoken,
Den fakkel van de kracht;
Ons hart is door Uw dood ont
loken.
Gevallen broeders, sluimert
zacht.
Dan zal hun offer, lijk iedere
goede daad, ons betere men
schen maken, die bereid zijn
ver, en als het moet, tot het
uiterste te gaan.
Het Parool memoreert het be
zoek dat' Hare Majesteit de
Koningin aan bevrijd gebied
heeft gebracht, een bezoek
waaruit de bijzondere voorkeur
van Hare Majesteit voor de oud-
illegale strijders duidelijk ge
bleken is.
Het Parool, zelf daartoe be-
hoorend, wil in deze echter
toch de waarschuwing „pas op,
de illegaliteit is veel, maar zij
is geenszins alles" laten hooren.
De illegaliteit is waarlijk niet
„het volk". Niet behoord heb
bende tot de illegaliteit, wil
geenszins zeggen: een slecht
vaderlander geweest te zijn.
Tienduizenden prima vader
landers misten het „juiste" ka
rakter of de geschikte maat
schappelijke omstandigheden om
illegaal te worden.
„Wij moeten geen kunstma
tige scheidingslijnen tusschen
wel en niet oud-illegalen gaan
trekken, vervolgt het blad, en
gaan preeken, dat „de toe
komst" van „het volk" nu door
„oud-illegalen" moet worden ge
boetseerd. Zin voor de werke
lijkheid gebiedt de erkenning,
dat dwars door de illegaliteit
een lijn loopt, links waarvan
de vooruitstrevenden (Vrij Ne
derland, Het Parool, De Waar
heid) en rechts waarvan de be-
houdzuchtigen (Trouw, School
verzet, Duikelaars-organisatie)
staan. Dat verschil in het oog
te houden is van oneindig groo
ter belang dan te letten op de
vraag of iemand al dan niet „in
de ondergrondsche" heeft geze
ten.
Het blad keert zich eveneens
tegen de om „100%" vernieu
wing-roependen.
„Democratie is n.l. niet zoo
maar vernieuwing in het wilde
weg, maar vernieuwing in de
mate, waarin een goed voorge
licht, goed nadenkend en goed
geleid volk vernieuwd wensc/il
te zijn. Waar er in dat volk,
als in elk volk, stroomingen zijn,
die op den vernieuwingsdrang
botweg „nee", botweg „ja" of
botweg „een beetje" zeggen,
moet de Regeering een volks
vertegenwoordiging naast zich
zien, waarin alle elementen, alle
stroomingen zoo evenwichtig
mogelijk zijn verantwoord".