10 MEI HiótoJUsc&& g.e,0LeuhJbwiCsse*i vijk WAALWIJKSCHE EN LANGSTRAATSCHE COURANT a si hg. 11 MEI 1945 Losse nummers 10 cent 68e JAARGANG No. 25 jelijk Prof. Gerbrandy spreekt. Minister-president prof. Gerbrandy legde Vrijdag avond voor Anep-Aneta de volgende verklaring af: Met steeds groeiende spanning heb ik gedurende de afgeloopen weken, het verloop van den strijd en den smart mijner landge- nootenin N.W.-Nederland gevolgd. Ik koester groote bewon dering voor de vastbera denheid, waarmede de Britsche autoriteiten en vooral de minister-presi dent van Engeland,in volle overeenstemming met de Nederlandsche regeering, beslissingen hebben ge nomen. Wij zijn uiterst dankbaar voor de manier, waarop generaal Eisenhouwer en zijn bevelhebbers, waar van ik vooral zijn staf overste, generaal Bedell Smith aanhaal, hun moei lijke taak van hulp aan mijn hongerend volk, heb ben vervuld, speciaal met behulp van de RAF en van de Amerikaansche lucht macht. Ik heb eerbied voor de handigheid, waarmede de gemeenschappelijkevijand op de knieën is gedwon gen. Mijn volk is thans vrij, in woord en gebaar. Vrij, om ongedeerd de waarheid te verkondigen, vrij om zijn instellingen te herstellen, vrij, om zijn taak in stillen arbeid te vervullen. Bovenal dan ken wij God, de Schepper van hemel en aarde, die allen, die aandeel in de bevrijding van Nederland hadden, de kracht daartoe schonk. RADIOTOESPRAAK VAN H. M. KONINGIN WILHELMINA steden hebben bezet, en alles is ontwapend, wat eiken dag vordert. Maandagbegon de bezet ting der provincie Utrecht door de geallieerden, wat tot zeer enthousiaste too- neelen aanleiding gaf, voor al in Utrecht het bolwerk der N.S.B. was het over weldigend, zoodat de En- gelsche commandant er kende zoo iets nog niet te hebben meegemaak.; het overtrof verre 't enthou siasme van Parijs. Capitulatie geratificeerd. Over de overgave der troepenin WesbNederland wordt gemeld Generaal Foulkes sprak bij de onderhandelingen het eerst. De duitsche ge neraal Reichelt slechts, toen de voorwaarden der overgave aan hem werden voorgelegd. Hij deelde mede dat er 120.000 solda ten en mariniers in West- Nederland waren en dat Seys Inquart twee dagen voor de overgave per mo torboot was vertrokken, maar terug verwacht werd. Generaal Foulkes zeide nog: Ik wensch dat er niets wordt gedaan ten na- deele van het zenden van levensmiddelen naar Ne derland, over zee, door de lucht en over land en wel dag en nacht. Ik wensch dat de weg Ede-Wagenin- gen voor dit doel wordt opengesteld. Wanneer zal dit worden gedaan Ge neraal Reichelt zeide, dat de weg binnen 2 dagen zou worden geopend en dat de vertragingen te wij ten waren aan het verwij deren van mijnen. In de landbouw Hooge- school te Wageningen heeft generaal Blaskowitz de overgave geratificeerd, waarbij prins Bernhard en de commandant van de binnenlandsche strijd krachten in West-Neder land in civiel, tegenwoor dig waren. De uitvoering van de capitulatie werd besproken, waarbij gene raal Blaskowits zich be zorgd toonde voor de 8000 voormalige Nederlanders in de SS. Generaal Foulkes stelde Blaskowits daar voor persoonlijk verant woordelijk en daarvoor laat ik uw troepen in het bezit van hun persoonlijke wapens zei hij, Voorschriften voor de Duitschers. Zondagmiddag zond Ra. dio Oranje het volgende uit Reuter meldde geduren de den nacht, dat veld maarschalk Blaskowitz zich en zijn troepen. Zater dag formeel heeft overge geven aan generaal Foul kes, commandant van het eerste Canadeesche leger. Dit zou in de eerstvolgen de 48 uur de vesting Hol land bezetten. Zondag zou de 49e Britsche divisie Zuid-Holland binnentrek ken. Maandag de lste Ca nadeesche divisie Noord- Holland. De duitschers moeten voor het oogenblik blijven waar zij zijn. Zij kunnen hun persoonlijke wapens behouden en moeten zich na het binnentrekken van de geallieerden begeven naar gebieden, waar zij ontwapend zullen worden, De regeering verzoekt, in verband met dit alles, de bevolking van Westelijk Nederland, niet langer te demonstreeren, totdat de geallieerde troepen zijn binnengetrokken. De re geering verzoekt voorts de leden der binnenlandsche strijdkrachten, zich stipt te houden aan de instruc ties, welke zij ontvangen van den bevelhebber, prins Bernhard. De toestand is pas ge heel stabiel, als de geal lieerden de verschillende KORTE BERICHTEN. De B.B.C. meldt.dat koning Leopold in Zwit serland is aangekomen, waar hij zich met zijn familie heeft vereenigd. Hij treft voorbereidingen om naar België terug te keeren. In tegenstelling tot de radio-berichten die on- langs meldden dat Max Blokzijl in Groningen zou zijn gearresteerd, blijkt dit heerschap nog op vrije voeten te loopen. In de laatste dagen sprak hij voor de microfoon van een zender op 245 Meter golflengte, welke zender zich aankondigde als ves. ting Holland, Zondag voor 't laatste. De lijken van Dr. Goebbels en z'n familie en talrijke nazi-bonzen zijn thans in Berlijn gevonden zij pleegden zelfmoord door vergiftiging. - De Duitsche zware kruiser Prinz Eugen, de lichte kiuiser Neurenberg en een aantal handels schepen met een totale tonnage van 160.000 heb ben zich aan de geallieer den overgegeven. De beide kruisers bevonden zich in Kopenhagen. Minister Eden heeft vanuit San Fransisco een radiotoespraak gehouden, waarin hij zeide dat de geallieerden vast besloten zijn al hun krachten in te spannen voor hun laatste strijd tegen Japan. Voorts merkte hij op dat er geen enkele reden is om met alle hulpmiddelen waar over men beschikt niet zoo spoedig mogelijk het leven voor eenieder beter te maken. De voormalige Duit sche Rijksminister zonder portefeuille en vroegere President van de Duitsche Rijksbank H. Schacht, werd door Amerikaansche troepen in een Italiaan- sche stad nabij de Oosten- rijksche grens gevangen genomen. Ir. Mussert is in Utrecht gearresteerd. Hij is hier dus niet den heldendood gestorven, zooals hij voor gaf te zullen doen. - In Utrecht heeft de lijfwacht van Mussert Maandag nog 7 personen doodgeschoten* Op 5 Mei werden aldaar nog 14 z.g. politieke gevangenen uit de gevangenis gesleept en gefusileerd. Ook in Amsterdam is in den nacht van Zondag op Maandag door de S. P. geschoten en zijn verschil lende slachtoffersgevallen. De toestand in 't Land van Heusden en Altena is op 't oogenblik dat we dit schrijven ook nog zeer verward, er schijnt nog wat S. S. te zitten, die zich niet gaarne overgeeft. 's-Hertogenbosch heeft Zaterdag een grootsche hulde-belooging gehouden voor het Nederlandsche Episcopaat, op wiens hou ding tijdens de bezetting VREDE: De wereld herademt. Het einde van den vreeselijkste aller oorlogen is daarJaren hebben we op dit tijdstip gewacht; er is gebeden en gesmeekt om verlossingin een tijd- perkdat het verschrik- kelijkste was aller tijden Wij beleefden jaren, die schier geen uitzicht op redding meer boden. Maar wij zijn blijven vertrouwen, blijven hopen op redding, ook in een tijd dat de rechtvaardiging van dit vertrouwen en deze hoop verder af waren dan ooit. Millioenen jonge man nen hebben gebloed op de slagveldenduizenden burgers vielen ten slacht offer aan de moordende hand van een verwaten vijand of de vreeselijke bombardementen, steden en dorpen zijn vernield, have en goed heeft men verloren en eens bloeiende akkers en velden werden in kerkhoven veranderd. Wij leven in een eeuw, waarin de beschaving zgn. ten top gevoerd was. Maar nimmer was een vernietiging zoo volko men als in onze beschaaf de wereld. Thans is het einde van al deze verschrikkingen geproclameerd. Men kan het nog niet begrijpen, ondanks de jubelende vreugde over de geheele wereld, dringt het nog nauwelijks tot de men schen doordat het einde gekomen is. Een oorlog is voorbij. Een barbarenrijk is ter nedergeslagen, dat eens de geheele wereld dacht te kunnen beheerschen De onverslaanbaar ge achte legers, die eens oppermachtig leken, vor men thans niets meer dan groepen van de grootste ellende. De nederlaag was volkomen. Brengen wij hulde aan de nagedachtenis van president Roosevelt, die de glorie van het oogen blik niet meer beleven kan. Hulde op de eerste plaats ook aan Churchill, voorts de Britsche, Ame rikaansche en Russische legers, die tesamen met de zonen van alle vrije volkeren, dit feit bevoch - ten hebben. Zij hebben de wereld verlost. De eerste fase van den oorlog is afgesloten. In het Verre Oosten wordt de laatste vijand van de beschaving steeds verder in zijn hol terug gedreven. Met een geza menlijke krachtsinspan ning, zal het hem het zelfde vergaan als zijn westersche bondgenooten. Ook die tijd zal niet ver meer zijn. i V iedereen fier is, zoowel als op die van andere kerk genootschappen. Radio Praag deelde mede, dat de Duitschers in Praag en in geheel Bohemen de bepalingen voor een onvoorwaarde lijke overgave geaccep teerd hebben. De Fran sche regee ring heeft opnieuw een in scherpe bewoordingen ge stelde protest-nota aan Spanje gezonden, waarin wordt gevraagd de vroe gere Fransche minister president Laval onmiddel lijk uit Span je te verdrijven naar Frankrijk. n n e 3 4 e- e- n- DE ECHO VAN HET ZUIDEN PU); Hoofdredacteur Uitgever JAN TIELEN j. Redacteur t J. A. A. VAN DEN DUNGEN Abonnementsprijs 15 cent per weök f 1.95 per kwartaal Drukker: Waalwljksche Stoomdrukkerij Antoen Tlelen Kennummer 2483 Een nieuwe wereld is voor s open gegaan. In het licht' n den vrede verzwakken de mbere indrukken van het ver- ien en verbleekt herinnering LEN ;n rampspoed en dood. 10 Mei 1945. Vijf jaren zijn voorbij gegaan, jas, daaaarin wij meer beleefd hebben n geslachten voor ons in een el menschen leven. En on- nks de vreugdige verwachting 15 eet~ n de nieuwe dagen, moeten scer fijn ze gedachten terug gaan naar r weinig Mei 1940, toen een nationale mp ons overkwam, zooals zelf fcïoew. oudste generatie onder ons t. et had meegemaakt en waar- ar, werp.n de meesten onzer, in hun r ia. o langdurige rust en zelfvol- smaak .anheid, niet wilden of durfden :looven, dat' ons zooiets zou innen overkomen. Ook wij, Inaf dit ,k ons kleine, maar 2eliefcfe sderland werd meegesleurd in :n wereldomvattenden wee- >m, die een vernietiging en lende van kosmischen omvang u meebrengen en millioenen snippels istbare menschenlevens zou >an aan, ïrgen van mannen, vrouwen dj us als i kinderen, jong en oud, rijk net wat i arm, van alle deelen der we- i tevens ld, en waarvan eerst nu het le helft oosteloos chaotische einde in cht komt, dat nauwelijks nog kleeraar 1 schoone naam „vrede" waard Het begon voor ons in al zijn ssariaat lverwachtheid en verrassing dien gedenkwaardigen en on- irget'elijken, helderen Vrijdag- orgen voor Pinksteren. Nog >o versch staat in ons geheu- jn het aangrijpende beeld ge- :ekend van dien overrompe- nden morgen met zijn smette- ios-blauwe Meilucht. Bij de srste zonnestralen, toen de irde nog dampig was van den eldoende lentedauw, werden lad of e plotseling uit onzen slaap Bschrikt door vreemde, voor as onbekende geruchten: een inhoudend en doordringend iotorgeronk, somber en irri terend in zijn eentonigheid, nderbroken door de doffe ex- losies van bommen, die op het' abij gelegen vliegveld neer- eukten, en door het scherpe nallen en ratelen van het af- reervuur. En één blik naar bo en gaf ons het fantastische, laar tegelijkertijd verpletteren- e gezicht van stoeten vliegtui- en, zilver-blinkend tegen de rille ochtendlucht. En met één loot sloeg het besef in ons los: re zijn verraden, men heeft ons r tóch in betrokken, tegen alle eloften in, deze oorlog is thans ok onze oorlog. En reeds in ie eerste oogenblikken waren aeds vrienden van ons, kenis- an of familieleden, gesneuveld n voor altijd uit die leven weg enomen. Voor het laatst was ien morgen de zon voor hen pgegaan. Die 10e Mei is in den waren in des woords een „Dies Irae" eworden, een dag van toorn n van rouw. Waarom zouden rij er dan nog aan t'erugden- en, waarom die droefheid reet ophalen Wat gebeurd is, 5 immers voorbij en kan toch iet meer ongedaan gemaakt rorden. En toch heeft het zijn nut en ijn groote beteekenis onze ge lachten te laten teruggaan naar lien dag. Want wel werden we lijnlijk getroffen en de wond, C 8 lie zoo plotseling geslagen i C K yerd, was diep en schrijnend, aaar tegelijkertijd werden we Ir&kker geschud uit de gezapig- ie'id en vanzelfsprekendheid ran ons vaak al t'e verburger- edsg I ijkt leven. En we werden ons er bewust van waarden, die vergeten waren, maar die in bittere uur, nu al onze ge- ande onaantastbaarheden als arthuizen in elkaar werden meten, zich weer in hun volle teekenis en inhoud aan ons erdeden en die achteraf, al dden ze min of meer geslui- rd, toch nog van zoo'n ge ldige kracht bleken, dat ze Is volk in al die moeilijke en EchïingBpeizame jaren der bezetting er weg) overeind hebben gehouden en rijn fierheid hebben doen be- ivoren. Want die 10e Mei 1940 bracht ons tot elkaar in een eensgezindheid zooals wij nooit 'IEL, tevoren gekend hadden. t aen[ |Het' is een droeve waarheid, pèar het is nu eenmaal een Pit, dat lijden loutert en dat èën volk eerst geslagen en ge- ffen moet worden, om zijn ot'sche eigenschappen terug kunnen vinden. Zoo is het 'k ons vergaan. Wij spraken wijls van „Holland op zijn alst", maar toen zagen we eiland op zijn breedst". Wat' de periode van rust nooit :kund had, speelden nood en uk t'hans plotseling klaar. iKfóór 1940 vlogen we elkaar in 'et haar over God weet wat AJ°or onbenulligheden en klein igheden, t'erwille van het eigen- ider- lijks- oopst aan. str. 794] belang en het groepsbelang en we vergaten daardoor maar al te dikwijls de groote lijn. De ramp van de 10e Mei moest over ons komen om ons tót elkaar te brengen en ons te leeren, dat we, ondanks onze verschillen, toch elkaar konden waardeeren, hoogachten en lief hebben als leden van één volks gemeenschap en als kinderen van één Vader. De 10e Mei leerde ons groot en heldhaftig te leven boven alle kleinighe den en kleinheden uit, om ge- zamelijk op den bres t'e staan voor Nederland en voor het Christendom. Is het eigenlijk niet dieptreurig, dat er men- schenbloed noodig was om ons dit bij te brengen? Daarom zal het goed zijn thans en in de toekomst terug te denken aan 10 Mei 1940 en de offers, die toen door vele onzer helden gebracht zijn ter- wille van de gemeenschap, dus ook terwille van ons. Wij heb ben den duren plicht de geval lenen te eeren, maar niet' met woorden mogen we ons daarvan afmaken. Hun offer en deze tijd eischen daden van ons. Wat zij deden en gaven wordt van ons niet gevergd, maar daarom hebben we des te meer reden te doen wat we kunnen om Nederland edel en groot, schoon en luisterrijk te maken, opdat het herrezen Nederland een glorieus bouwwerk worde, dat' hen tot een waardige eer en hulde strekt. Wij kunnen hen niet beter eeren dan door onze beste krachten te wijden aan de bereiking van het ideaal, waar voor zij gestreden en geleden hebben en gestorven zijn. Wij kunnen geen schoonere lijkrede houden boven hun graf en wij kunnen ons den vrede, van thans, niet beter waardig maken dan door de belofte uit te spre ken, dat wij hun ideaal getrouw zullen blijven. Wij kunnen hen met geen edeler krans behangen dan met den krans der eens gezindheid. Daarmede zullen we hen eeren en ons Vaderland dienen. 10 Mei 1940 is ons een harde les geweest. Mogen wij er de leering uittrekken, welke ze in hield, dan behoeft de toekomst voor een vrij Nederland geen zorgen te baren. MANNEN EN VROUWEN VAN NEDERLAND Onze taal kent geen woorden voor hetgeen in ons aller hart omgaat' in deze uren van bevrijding van geheel Nederland. Eindelijk zijn we weer baas op eigen erf en aan eigen haard. Verslagen is de vijand van Oost tot West, van Zuid tot Noord; verdwenen het vuurpeleton, de gevangenis en het' martelkamp; voorbij is de namelooze druk, de nimmer rustlatende gedachte aan vervolging, welke 5 jaren lang u heeft' gekweld; voorbij is de verschrikking van den hongersnood. Warmen dank breng ik, mede namens U allen aan onze bondgenooten en onze strijdmacht voor onze bevrijding en voor onze redding uit den greep van den hongerdood. Hulde aan onze Binnenlandsche Strijdkrachten, die hun uiterste krachtsinspanning gaven en nog geven en voor wie geen offer te zwaar was, waar het gebracht moest' worden voor de be vrijding van ons volk. Hulde ook aan hen, die buiten Nederland streden, hetzij te land, ter zee of in de lucht'. En vanzelf reken ik hierbij onze varende en strijdende koopvaarders en visschers en de velen, wier strijd, ontbering en lijden nimmer bekend zullen worden, omdat er geen getuigen of overlevenden daarvan zijn, die ons hiervan konden berichten. Hulde aan allen, die, waar en hoe ook, hetzij door het offer van hun leven te brengen, hetzij door zich dagelijks in het grootste gevaar te begeven ons dezen groot'en dag van bevrijding thans doen beleven. In zeer bijzondere mate gaan met' U mijn gedachten uit naar allen, die dezen dag niet met ons mogen beleven. En ik deel de smart der talloos velen, die treuren om hen die heen gingen. Niet minder leven wij allen mede met degenen, die nog in de onzekerheid verkeeren omtrent het lot van hen, die hen lief zijn. Vervuld met diepen eerbied en bewondering breng ik U hulde voor Uw verzet', waarin gij al die lange bange jaren zoo schitterend hebt volhard. Uw verzet, dat U heeft' samengesmeed tot een eendrachtig, ondeelbaar volk, dat zich zijne roeping is bewust. Ons allen wacht een groote taak, waarmede wij, nu wij weer gelukkig vereenigd en geheel ons zelf kunnen zijn, terstond een aanvang moeten maken. Onder den druk van den overwel diger hebben wij onszelf teruggevonden, is onze volkskracht opnieuw ontwaakt'. Wij zullen hiervan het bewijs moeten leveren. Ons evenwichtig karakter, onze eeuwenoude bescha ving en onze stuwende volkskracht zullen ongetwijfeld daden moeten stellen, waardoor wij de wereld kunnen toonen, het geen wij vermogen. Laten wij allen de handen thans ineen slaan, gedreven door onze innerlijke kracht, onze plicht verstaan en niet achterblijven op den weg, waarop zij, die wij in zoo hooge eere houden, ons voorgingen, den weg, die zij met hun hartebloed ons hebben gewezen. Rijksgenoot'en in Oost' en West, ook voor U is Nederland s bevrijdingsdag een historische feestdag. Het is ons allen een groote voldoening te weten hoe innig gij met ons medeleeft'. Meer dan ooit zijn wij in den geest vereenigd met onze Rijksgenooten van Nederlandsch Indië, die nog zoo bitter onder den zwaren druk van den vijand moeten lijden. Moge ook voor hen, mede door onze krachtsinspanning spoedig het uur der bevrijding aanbreken. In de laatste maanden mogen wij ongetwijfeld een gunstig voorteéken zien. Landgenooten, wij houden thans onzen blik gericht op de toekomst, waarin onder den zegen van den Allerhoogsten Ne derland zal herrijzen en zijn hooge roeping in de wereld ver vullen. j- "1S

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1945 | | pagina 1