GELEIDELIJKHEID.
tAANDAG 23 JULI 1945
Losse nummers 10 cent
68e JAARGANG No. 46
Waaüwijksche en Langstraatsche Courant
KORTE BERICHTEN.
VOLKSGEZONDHEID.
DIVERSE BERICHTEN.
OVERTREDING
PRIJSVOORSCHRIFTEN
De Echo van het Zuiden
"Hoofdredacteur Uitgever; JAN HELEN
Redacteur: J. A. A. VAN DEN DUNGEN
Abon
nementsprijs 1 5 cent per week; f 1.95 per kwartaal
Drukker: Waalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Tlelen
Kennummer; 2483
I Maatschappelijke
I Wederopbouw
Langstraat
Zooals et altijd conservatie
ven en vooruitstrevenden ge-
Iweest zijn, zoo zijn ze er ook
[U. Terwijl Jansen als zijn
.oogste ideaal beschouwt: her
stel van alle toestanden en in-
itellingen van voor 1940, meent
.Petersen dat we nu, na de des
tructie van oorlog en bezetting,
2en pracht kans hebben, om een
ol'aal nieuwe maatschappij in
:lkaar te zetten en deze versch
an den grond afaan, te gaan
ipbouwen.
Er zijn in Nederland meer
'ansens dan men denkt, maar de
'iet'ersen schreeuwen harder,
ogelijk komt dit, omdat de
leest'e Jansens realiteitszin ge
noeg hebben, om
in te zien, dat
ïun ideaal onmo
gelijk te bereiken
is, dat het ver
leden voorgoed heeft afgedaan
pn dat het nu eenmaal niet gaat'
hoe graag ze het' ook zou-
.den willen om de klok vijf
jjaar terug te zetten. Daarvoor
És er in de geheele wereld te
veel veranderd.
Hebben daarom de Pietersen
gelijk? Ik meen van "niet. De
.deugd ligt ook hier in het mid
den. Ongetwijfeld is dit een heel
erge gemeenplaats, maar zij
Iheeft met vele andere gemeen-
japlaatsen dit gemeen, dat zij een
■stuk oude en beproefde volks-
Jwijsheid bevat.
Ook de bekende journalist en
loud minister Dr. G. J. van Heu-
iven Goedhart heeft' reeds in het
i^Londensche „Vrij Nederland''
Ivan 7 April j.l., naar mijn mee-
i ning zeer terecht en in ieder ge-
Bval zeer geestig, gewaarschuwd
stegen hen, die „een Nieuw Ne-
j derland van stapel willen laten
I loopen". Men construeert' nu
I eenmaal geen samenleving in
eens, zelfs niet in de tijd van 'n
I generatie. Alle dergelijke po
ll gingen, welke wij in den loop
ader geschiedenis tegenkomen,
I zijn tot mislukking gedoemd ge-
Iweest, of we nu kijken naar het
plaatselijk experiment' van Cola
Idi Rienzi in het' Rome van de
j 14e eeuw, of naar het West-
jEuropeesche drama der Fransche
lRevolutie.
Vooral het laatste voorbeeld
Jis leerzaam. Zoolang men pro-
Ibeerde de beginselen der nieuwe
I revolutionaire maatschappijleer
ineens in practijk te brengen,
«zien wij zoowel in Frankrijk als
Jin ons eigen land grondwet na
j grondwet, mislukking na mis-
I lukking. De nieuwe ideeën
schieten dan geen wortel in het
volk zij pakken niet, zij leiden
jeen zuiver kunstmatig bestaan,
|zij leven niet. Maar langs we
igen van gelëidelijkheid zijn die
zelfde beginselen in de eerste
Ihelft der 19e eeuw gemeengoed
geworden van alle volkeren van
I West-Europa. Zij zijn doorge-
Idrongen niet alleen in de staats
instellingen van vrijwel alle mo-
fjderne rijken, maar, wat meer is,
|in het denken en doen van de
meeste beschaafde volkeren en
Jzij hebben daar stand gehouden
■honderd jaren lang.
j Men begrijpe ons niet ver-
Jkeerd. De interne waarde dier
■beginselen blijve hier buiten be-
|spreking. Dit voorbeeld wil al-
lleen aantoonen, dat wij bij de
■propaganda voor „nieuwe"
lideeën voor nieuwe denkbeel
den op sociaal en politiek ge
leed rekening hebben te hou
den met het historische groei
proces, waarvan het tempo niet
Jstraffeloos kunstmatig kan wor-
■den vesneld, Pietersen, de man
^an. het „nieuwe" Nederland,
feitte zijn ziel in lijdzaamheid
pf hij zal het Beloofde Land nim
mer zien.
Dit' wil echter niet zeggen, dat
r'etersen nu maar zoet moet
£aan slapen en dan wel vanzelf
het Beloofde Land zal ont
waken. Pietersen moet' werken,
hard werken en Jansen U
kent dezen heer nog wel uit
den aanhef van dit artikel
kan hem daarbij zeer gevoeglijk
komen helpen.
Zij moeten daarbij uitgaan
van de denkbeelden, die in ons
volk aanwezig zijn. Wat daarin
goed is, moet worden opge-
frischt en verstevigd; wat' daar
in onvolmaakt is, moet worden
verbeterd, wat daarin verkeerd
is, moet worden uitgeroeid. Dit
is taai werk, dat dag in dag uit'
én in het openbaar én in per
soonlijke gesprekken moet wor
den ter hand genoemen. Dit is
werk, dat' van de leidende Jan
sens en Pietersens vele en ge
duldige' studie vraagt.
Het zelfde moet gebeuren met
de wetten en instellingen, welke
ons volk bezit. Ook hier moet
het bruikbare behouden worden,
en alleen datgene, wat waarde
loos gebleken is, zonder pardon
overboord worden gezet. Doch
naast' het' bruikbare en waarde
volle uit het vooroorlogsche Ne
derland, bouwen wij nieuwe
constructies, samen en van onder
afaan.
Waar dit wellicht meer tijd
vraagt, dan het decratëeren van
boven af ondemocratisch en
volkomen in strijd met den geest
van ons volk zal dit rijkelijk
worden vergoed door een veel
grool'ere, levensvatbaarheid.
Geen wet, geen instelling im
mers is duurzaam, die niet leeft
in het rechtsgevoel van het ge
heele volk.
Wanneer Pietersen zoo den
weg leert zien naar zijn Nieuwe
Maatschappij, dan zal hij niet
alleen veel verder samen kun
nen wandelen met zijn geliefde
Jansen, maar hij heeft boven
dien nog kans dat hij er komt
ook
Het ligt in de' bedoeling in 't
bosch bij Goirle waar de vijf gijze
laars vermoord werden, een ge-
denkteeken te plaatsen. Min.-Pres.
Schermerhorn, die zelf in St. Mi-
chiels-Gestel gezeten heeft, zal het
15 Augustus onthullen.
Uit Vught zijn 500 N.S.B.'ers
op Zuid-beveland gearriveerd om in
den landbouw te werken.
Op de plaats van het concen
tratiekamp Dacheau zal een kerk
gesticht worden met klooster van
altijd durende aanbidding om voort
durend boete en eerherstel te bren
gen. Dit gebeurt op initiatief van
kardinaal Faulhaber na bekomen
verlof van generaal Eisenhower.
In het Land van Heusden en
Altena is de geitenstand voor meer
dan 75 pet. verloren gegaan.
De geheele 8ste Amerikaansche
luchtmacht is in 51 dagen over den
Atlantischen Oceaan vervoerd. De
2118 viermotorige toestellen, welke
tot dit luchtleger behooren, zijn op
eigen kracht naar Amerika gevlogen
met 41.500 man personeel aan boord.
Er zijn op het oogenblik drie
fabrieken in bedrijf, die 200 fiets
banden per dag fabriceeren. Enge
land zal dezer dagen enkele tien
duizenden fietsen invoeren.
Het Britsche rijk verloor in
dezen oorlog 434.885 gesneuvelden
en vermisten en 468.388 gewonden.
Voorts werden in Engeland 60.585
burgers gedood en 86.175 gewond.
UITGESTALDE GOEDEREN
MOETEN GEPRIJSD ZIJN.
Het directoraat-Generaal voor de
Prijzen deelt mede, dat bij het be
zichtigen der etalages opvalt, dat
bij vele artikelen de prijzen niet
meer worden vermeld. Men meent
blijkbaar, nu wel weer de hand te
kunnen lichten met het „Prijsaan-
duidingsbesluit". Dit is echter niet
het geval. De verplichting, bij alle
uitgestalde en ten verkoop aange
boden goederen den prijs te ver
melden, blijft onverkort gehand
haafd. De controle op de naleving
van dit voorschrift zal in de ko
mende dagen scherp worden uitge
oefend.
Br. J. Luning-Prak, psycholo
gisch adviseur te Den Haag,
zendt aan de pers een uitvoerig
artikel over de gevaren, die de
volksgezondheid bedreigen. Aan
zijn belangwekkend schrijven
ontlenen wij het volgende
Er is een taak te vervullen,
even dringend als het opvoeren
der kolenproductie, even urgent
als het dichten van den dijk op
Walcheren: het afweren van de
groote, acute gevaren, die de
volksgezondheid bedreigen
Bij het herstel en de vernieu
wing, noodig op schier elk ter
rein, heeft men merkwaardiger
wijze den mensch zelf verge
ten
Het kleine Nederland heeft' in
de gruwelijke jaren 1940—1945
naar rato van de bevolking drie
keer zooveel menschenlevens
verloren als het groote Enge
land en tien maal zooveel als
het kolossale Amerika.
Vroeger was Nederland, wat
de zuigelingensterfte betreft,
Europeesch kampioen, na Nieuw
Zeeland zelfs wereldkampioen.
Nu stervende babies, zooals we
het sinds 30 jaar niet meer ge
kend hebben. De typhus steekt
het hoofd op en neemt haast
een epidemisch karakter aan;
dysenterie, roodvonk en diphte-
rie vertoonen een angstaanja
gende toename.
T. B. C. VERDUBBELD.
De ziekte, die het meest' tot de
volksverbeelding spreekt, de tu
berculose, is in de oorlogsjaren
regelmatig verergerd.
De beste experts rekenen, dat
uit Duitschland minstens 6000
gevallen van actieve t.b.c. terug-
keeren.
Het normale aantal was
10.000; dit is zeker verdubbeld,
dus nu 20.000. In totaal min
stens 25.000 besmettingshaar
den onder een halfziek volk.
Met onze bestrijdingsmiddelen,
zoowel wat gebouwen en medi
camenten als artsen en ver
pleegsters aangaat, is het droe
vig gesteld. Een schreeuwend
tekort op vrijwel elk terrein.
Een krachtig- afweerfront' op
dit terrein heeft evenveel eco
nomische beteekenis en redt
veel grooter menschelijke waar
den dan de nu zoo terecht ge
stimuleerde strijd tegen den
waterwolf. Niet minder somber
is het beeld op het terrein van
dien anderen droevigen oorlogs
nasleep, dat der venerische ziek
ten, Voorloopige gegevens too-
nen aan, dat de frequentie dezer
kwalen tot het vijf- en tienvoud
is gestegen.
SPECIAAL MINISTERIE
GEVRAAGD.
Er is dus geen dringender re-
geeringstaak dan het bevechten
van deze volksvijanden. Dit is
even urgent als de oorlog tegen
Japan, urgenter zelfs dan de
droogmaking van Walcheren.
Het oude ambtelijk apparaat,
het staatstoezicht op de volks
gezondheid, is volmaakt' ontoe
reikend voor deze herculestaak.
Noodig is thans 'n ministerie
van volksgezondheid onder lei
ding van den knapsten organi
sator, dien men onder onze art
sen kan vinden.
Hij dient te beschikken over
een staf van een honderd be
kwame medici, die als stoot
troepen in den strijd kunnen
worden geworpen. Voorts labo
ratoria en bacteriologen, che
mici, ingenieurs, economen: de
heele volksgezondheid en de
complete sociale hygiëne die
nen in vollen .omvang bestu
deerd en hervormd te worden.
DE KEERZIJDE.
In ons vorig nummer gaven wij
een kort artikeltje over de veelvul
dig voorkomende overtreding van
de prijsvoorschriften door de win
keliers. In verband daarmede deed
men ons van belanghebbende zijde
toekomen het vakblad „De Kruide
nier", dat in haar nummer van 14
Juli de keerzijde van deze medaille
belicht.
Het vakblad is n.l. van meening,
dat door deze berichten de bona
fide winkelier in een kwaad dag
licht gesteld zou kunnen worden,
door een, alles over een kam sche
rend publiek. Het wijst er vervol
gens op, dat de overtredingen on
getwijfeld minder zouden voorko
men indien de overheid de toege
stane winstmarges grondig zou her
zien. Een kruideniersbedrijf dat
langs de normale handelskanalen
zijn goederen betrekt, kan in dezen
tijd alleen rendabel zijn indien
uitzonderlijk hooge omzetten wor
den bereikt. Niet de zgn. officieele,
maar de in werkelijkheid uit te
betalen loonen zijn absoluut niet
in overeenstemming met de toege
stane winstmarges, een reden te
meer voor een spoedige herziening.
In de zuidelijke provincies wordt
sinds geruimen tijd een, voor elk
afzonderlijk te bepalen percentage
inwicht-vergoeding verstrekt. Deze
vergoeding wordt door de betref
fende instanties voldoende, geacht
en deze zou dat mogelijk ook kun
nen zijn, indien de winkelier zelf
ook steeds de juiste hoeveelheden
ontving en zijn eventueele reclames
serieus werden onderzocht en be
handeld.
Ook het verschijnsel van enkele
centen, meer vragen dan geoorloofd
is, is een teeken van dezen tijd
waarvoor niet alleen den vinger
gericht mag worden op den in
overtreding zijnden winkelier; van
daar dat de scherpe en op geed-
koope publieke bijval gerichte pu
blicaties ons zoo tegenstaan, aldus
besluit De Kruidenier.
BOODSCHAP DER
PROTESTANTSCHE KERKEN.
Van alle kansels der in het Inter
kerkelijk Overleg verbonden Protes-
tantsche Kerken is Zondag een
oproep voorgelezen, waarin o.m.
het volgende wordt gezegd
Ons volk staat voor nieuwe moge
lijkheden, maar ook voor groote
moeilijkheden. De zware tuchtiging,
die wij ondergingen, mag niet ver-
geefsch zijn geweest.
Het niet gehoorzamen aan den on
rechtmatig handelenden bezetter is
ons een dure plicht geweest. Doch
thans toone het volk van Nederland
ontzag te hebben voor het over ons
gestelde gezag. In gehoorzaamheid
aan God is gegrond de gehoorzaam
heid aan de over ons gestelde macht.
Tijdens de bezetting is aan ons
volk groote moreele schade toege
bracht. De Kerken hebben den duren
plicht het volk op te roepen tot de
normale christelijke levenshouding
terug te keeren. Ieder heeft den
plicht, welken God op hem legt, met
allen ernst te vervullen. Door stoe-
ren arbeid moet worden gewerkt aan
den opbouw van ons volk. Alle ar-
beidsschuwheid moet met ernst
worden" weerstaan. Samen moeten
wij de gevolgen van de oorlogsel
lende dragen, samen moeten wij
wachten op Gods zegen, waaraan
alles gelegen is.
DUITSCHLAND MOET
STROOM LEVEREN.
Aan de Duitsche bruinkoolcen
trale in het. Roergebied en aan de
waterkrachtcentrale aan den Boven-
rijn zal. ten behoeve van België en
Nederland een vermogen van
80.000 kw. worden onttrokken, ge
lijkelijk over beide landen te ver-
deelen.
Hierdoor zijn, aldus lezen wij in
„Commentaar", de rollen omgekeerd.
Toen de Duitschers ons land be
zetten, hebben zij het plan opgevat,
in Nederland opgewekten eïectri-
schen stroom naar het Derde Rijk
te exporteeren. De uitvoering van
deze plannen wachtte nog slechts
op den afbouw van een transfor
mator.
Wat een vermogen van 40.000 kw.
voor ons land beteekent, is wel
duidelijk, indien men weet, dat het
in de Londensche voorbereidings
periode gestelde minimum, waar
over ons land voor zijn industrieën
en verlichtingen dient te beschikken,
DE KONINGIN.
De Tijd, Amsterdam, geeft
een warme beschouwing over de
karaktereigenschappen van onze
Koningin. Zij heeft ons een
nieuwe kijk gegeven op Haar
karakter van mannelijke kracht
en moederlijke toewijding. Wij
zijn Haar gaan leeren liefheb
ben om Haar edelen eenvoud,
Haar onwankelbaren trouw aan
ons volk, Haar krachtig Chris
telijk geloof. „Door deze ka
raktertrekken", zoo ontleenen
wij verder aan het artikel,
„vertoont onze Koningin over
eenkomst met Prins Willem van
Oranje, die de Nederlanden
heeft geleid in het verzet tegen
de eerste buitenlandse/ie tyran-
nie welke in deze landen heeft
gewoed. Hij was een vroom
Christen in een tragisch ver
warden tijd. Hij wos een held
en een bevrijder en begeerde
te zijn een goed instrument van
God. De trouw en de vroom
heid van dezen grootsten Harer
voorvaderen heeft onze Konin
gin in Haar karakter verwe
zenlijkt."
220.000 kw. bedraagt. Hiervoor zou
den de mijnen en onder meer de
centrale in Merxem-dienen te zor
gen. Overigens zijn door de bevrij
ding van het Noorden van ons land
nog andere centrales vrijgekomen.
De stroom zal worden getranspor
teerd over een hoogspanningslijn,
welke begin Augustus weer geheel
hersteld is.
SALARIS- EN VACATIEACTIE
VOOR HANDELS- EN
KANTOORBEDIENDEN.
In het kader van de zich in de
Stichting van den Arbeid manifes-
teerende samenwerking is tot stand
gekomen „De Bedrijfsunie van de
samenwerkende organisaties van
Handels- en Kantoorbedienden" ge
vormd door den Alg. Bond „Mer-
curius", den Rooinsch-Katholieken
Bond en de Christelijke Vereeni-
ging. Het secretariaat is gevestigdP.
C. Hooftstraat 171, Amsterdam (Z.).
Zij heeft zich reeds gewend tot
de Werkgeversorganisaties in de
voornaamste bedrijven met het ver
zoek om in onderhandelingen te
treden betreffende een door de
huidige tijdsomstandigheden gemo
tiveerde toeslag op de loonen van
het administratief en verkoopend
personeel waartoe de mogelijkheid
werd geopend door het besluit van
den Rijksbemiddelaar om toestem
ming te verleenen tot verhooging
der loonen met 25 pet. boven het
peil van 9 Mei 1940.
De Bedrijfsunie doet voorts langs
dezen weg een beroep op de werk
gevers om bij de toekenning van
vacanties er rekening mede te hou
den dat er categorieën werknemers
zijn, die ook dezen winter gedu
rende vrijwel den vollen arbeidstijd
in functie zijn geweest en dat onder
zeer moeilijke omstandigheden.
Verder dient te worden bedacht,
dat de in den winter plaats gevon
den hebbende vrijstelling van be
roepsarbeid bezwaarlijk alsvacantie
kan worden beschouwd, daar juist
de wezenlijke elementen van dit
begrip, nl. het genieten van rust en
ontspanning in een harmonische
sfeer, ten eenenmale werden gemist..
ONZE ARME SPOORWEGEN.
In Maart van dit jaar had Duitsch
land, alle verliezen ten spijt, 25,487
spoorweglocomotieven of te wel 4000
meer dan in 1938. In Januari 1945
waren er 80.000 wagons meer dan
in 1938.
En nu in Nederland
Onze spoorwegen bezaten: in
September j.l. 865 locomotieven,
thans 384; 430 electrische treinstellen,
thans 80; 82 Dieseltreinstellen, thans
38; 1908 rijtuigen van stoomtreinen,
thans 233; 30354 goederenwagens,
thans 10731!
Hierbij mpet rekening worden ge
houden met het feit, dat van het
aanwezige materiaal het grootste
gedeelte nog onbruikbaar is,
Wij zijn dus kwijt 75t pet. van al
ons treinmateriaal, plus zooveel
percent voor wat naar den slooptrr
kan.
KONING LEOPOLD.
Het groote woord is dan gevallen
De Belgische Kamer van Afgevaar
digden heeft een wets-ontwerp aan
genomen, dat tot uitdrukking brengt
