,AG 24 SEPTEMBER 1945
Losse nummers 10 cent
68e JAARGANG No. 64
et.l
Waalwijksche en Langstraafsche Courant verschijnt MaandaS en vrijdag.
i help
RAAR GELUID?
EVER
NSTB
DE BEÏEEKENIS VAN DE BOSSCHEN
IN NEDERLAND.
DOOR HET VENSIER.
fen, I
eEcho vanhetZuiden
[jredacteur Uitgever: JAN HELEN
Leur: J. A. A. VAN DEN DUNGEN
Abonnementsprijs: 15 cent per week; f 1.95 per kwartaal
Drukker: Waalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Tlelen
Kennummer; 2483
rende ee
en DO
tUTO in
aan voo
IT BLA
Langst
arwekei
in repar
ops buri
hebb'èn ons na de bevrij-
bij herhaling gekeerd tegen
aad van den zwarten han-
wij hadden daarbij in fcec
•r het oog op diegenen, die
itoelaatbare praktijken het
n belang groote schade
jen. Doch ook in den
handel waren er tal van
ringen en wanneer wij hier
dien opzichte een ander
laten hooren, dan is dit
bepaalde gevallen goed te
dan wel ze in een ander
plaatsen, al zijn we ons
dat we ons daarbij mis-
op gevaarlijk terrein be-
I UW' gi
gevr
;lein ge
Liefst
VN HAS
2nstraat
deze c
nacht.
v. d.
zullen ons daarbij beper-
onze eigen omgeving, de
ndustrie. Het is bekend,
bezettingsjaren tal van
n, voornamelijk kleinere
om|ok wel enkele groote, tot
en gedoemd werden. Men
zonder meer een briefje
et de mededeeling, dat men
>rten kon sluiten en, alhoe-
rwacht mocht worden dat
peerden een weg zou wor-
ok
te ste
st tijd
n Secret
-TMAN
itraét
erig en t vezen om de materieele ge-
daarvan zoo goed mogelijk
rvangen, moest men verder
ien hoe aan den kost te
Op normale wijze, was
bsoluut uitgesloten; men
vele werkgevers en werk-
voor een voldongen feit en
ige uitzicht bleef deportatie
)uitschland. Dat men daar
it niets voor voelde, is be-
Java.
nteel a
op Ja
Javan
comm
geleii
gueri
i de te(
apens.
:rlands
:ren par
vVij w
nders b
lie R
jntvanj!
isclie ai
n. waar
n bun
bun gj
lapanft
iu d
nati
be ba
'9
van
Fi
alleen
jen, n;
rndern
en ze
^eide
losendi
eda
Iburg
:n Bol
ileef dus slechts één weg
ractisch werd men gedwon-
den zgn. zwarten handel te
omdat dit de eenige ma
as, om met zijn gezin het
boven water te kunnen
Wij weten allen hoe de
d voor den oorlog was.
en rendeerden niet, of prac-
niet -en talrijke arbeiders
met een karig loon naar
jstuurd.
zag men echter kans,
imer te verdienen en in vele
n kon zelfs een kapitaaltje
gevormd. Men zou kunnen
m^t de opmerking, dat
ten koste van de mede
die schandelijke prijzen
betalen voor een paar
en, maar over het algemeen
en, zat ieder in de oorlogs-
ruim in zijn middelen, al
er natuurlijk velen over,
ïmogelijk die hooge prijzen
geven. Ontegenzeggelijk,
zij de dupe van den gang
.ken, doch het is zeer de
lof zij, zonder zwarte han-
1 schoenen zouden hebben
'en, omdat de normale pro
ten eenen male ontoerei-
was en grootendeels naar
hland verhuisde en on-
andere verhalen, wei-
rooter zou zijn geweest,
geen materialen naar
varten handel waren getrok-
lierbij bedoelen we dan die
alen die de kleine schoen-
noodiq hadden, niet de
hoeveelheden die via de
markt in Duitschland te-
kwamen,
verdiende dus, ondanks al-
vrij makkelijke wijze zijn
en zelfs wel meer dan dat.
ldsaneering van thans dreigt
het verdiende kapitaaltje
op te slokken en tal van
!en die wat verdiend heb-
Weer even arm te maken als
"een. Wij vragen ons af, of
jsamenleving daarmee gebaat
pijn. Het komt ons voor, dat
°ok hier niet te ver moet
Evenals de zgn. brood-
ers een zekere rechtvaardi
gden voor hun overigens
Natuurschoon in meer uitgebrei-
den zin en landschapsschoon is
ook te vinden in cultuurland. Het
blijkt evenwel dat de stedelijke be
volking voor recreatieterrein een
sterke voorkeur heeft voor onge
cultiveerd terrein en bosch.
Het areaal wat dit beslaat
wordt echter steeds kleiner, voor
al het eerste. Het meeste onge
cultiveerde terrein wat ontgonnen
werd, werd vooral vroeger, eerst
tot bosch gemaakt. Tegenwoordig
wordt veel woeste grond of bosch
ontgonnen tot bouw- en weideland,
terwijl er ook veel grond wat na
tuurschoon biedt ten offer vak
aan uitbreiding van steden, aan
aanleg van wegen (noodige en
overbodige) aanleq van vliegvel
den enz.
Het is een feit dat beide cate-
goriën samen onrustbarend ver
minderd zijn. Na 1795 wordt de
woeste grond geschat op 35
van ons tegenwoordig grondge
bied, in 1929 bedroeg dit nog
slechts 13%. Sindsdien is het nog
eens sterk verminderd en bedraagt
het in 1940 150.000 ha. Dit is
4,7 der totale oppervlakte.
Volgens gegevens van 1941
wordt .jaarlijks naar schatting
10.000 ha. ontgonnen, waarvan
25 slechts tot bosch wordt ge
maakt, dus 2500 ha. Aan cultuur
bosch verdwijnt door ontginnen
jaarlijks 700 ha.
Van het meest gewaardeerde
natuurschoon gaat dus jaarlijks
7500 ha. 700 ha. 8200 ha.
verloren, terwijl de bevolkings
toename zooals we zagen gemid
deld 100.000 per jaar bedraagt.
Er is hier echter geen rekening
qehouden met de enorme liquida
tie ineens voor militaire doeleinden
al of niet noodzakelijk, benevens
de versnelde rooiing van bosch
tengevolge van de drie voor
noemde oorzaken.
Behalve de natuurmonumenten
zal er op den duur geen woeste
grond zijn. De cultuurbosschen
zullen dus de functie van deze
moeten overnemen.
Natuurmonumenten zijn er in
Nederland onder het beheer van
de vereeniging tot behoud van na
tuurmonumenten 10.000 ha.
Verder behoudt Staatsboschbeheer
hier en daar natuurreservaten, en
de z.g. Landschappen, provinciale
afkeurenswaardige daad en op de
clementie van het Tribunaal kun
nen rekenen, zou het ook aanbe
veling verdienen de economische
overtredingen om den broode, niet
met de volle maat der gestreng
heid te straffen.
Er zijn er velen, meer dan men
denkt misschien, die met het in
oorlogstijd verkregen kapitaaltje,
hun bedrijf of bedrijfje er boven
op gewerkt hebben en hun schul
den hebben afgelost. Zij zien hun
toekomstverwachtingen thans ern
stig bedreigd en daarmee kan nie
mand gebaat zijn. Vele kleinere
bedrijven, op een gezonde basis
geschoeid, zijn voor de samen
leving van meer belang, dan één
groot bedrijf. En iedereen zal er
beter mee zijn, als men déze men-
schen de gelegenheid geeft met
het verworven bezit, al dan niet
gedeeltelijk, voort te werken, dan
dat men hen noodzaakt hun ge-
heele leven voor een belasting
schuld te ploeteren.
In den bezettingstijd werd met
hunne belangen geen rekening
qehouden, men maq thans een an
deren koers verwachten, een koers
waarin het voor en tegen nauw
keurig zal worden beoordeeld en
waarin men niet alle schapen over
kam scheert.
Stichtingen. Alles tezamen is er
III.
in Nederland 40.000 ha. natuur
reservaat te vinden, waarvan
14.500 ha. vrij toegankelijk.
Aan cultuurbosch Wat voor re
creatie-doeleinden geschikt is, zijn
er 28.000 ha. Staatsbosschen,
15.Q00 ha. gemeentebosschen (on
der welk cijfer waarschijnlijk de
wanstaltige dennenwoestijnen van
sommige gemeenten begrepen zijn)
en tenslotte 55.000 ha.' voor het
publiek toegankelijke landgoede
ren.
Vooral deze landgoederen bie
den vaak natuurschoon van den
lsten rang,doordat zij ouder ge
boomte bevatten en men bij het
beheer vaak meer op aesthetische
dan economische normen gelet
heeft.
De landgoedereneigenaren die
in het verleden vaak niet geringe
finantieele offers brachten om het
goed in stand te kunnen houden,
kan het Nederlandsche volk in dit
opzicht niet genoeg danken.
Ook voor de volksgezondheid
zijn de bosschen in Nederland on
misbaar. Niet zoozeer de invloed
op het physiek, als de psychische
invloed is onvervangbaar, en dit
niet uitsluitend indirect via de
physiek.
Dat er menschen zijn die niet
voor aesthetische indrukken vat
baar zijn, zal ik niet ontkennen.
Dat is echter abnormaal. De nor
male mensch kan eenige schoon
heid niet ontberen. En welke
schoonheid ligt nu meer aan den
voet van elk leven, is meer ele
mentair en origineel, en spreekt
daarom sterker en tot meer men
schen, dan de schoonheid van de
natuur zelf? Voor de aesthetische
ontwikkeling is zij onmisbaar.
Ook voor de voortbrenging van
kunst is schoonheid noodiq. Dat
de kunstenaar schoonheid kan
ontberen is om twee redenen on
waar:
Ten eerste is elke beschaving
zonder schoonheid onbestaanbaar.
En is de kunst niet een exponent
van de beschaving?
Ten tweede is schoonheid toch
steeds de bron van inspiratie, al
is de kunstenaar niet volgens van
Deijssel een „Mooyziener
Ook andere richtingen in de
kunst worden bij het scheppen
van zelfs leelijke (maar waarach
tige) kunst toch
tenminste indirect,
heid.
Hulp voor Java.
100 Nederlanders van de Relief
Action Prisoners War in Indië zijn
te Batavia gearriveerd. In groepen
ging het daarna door naar kampen
in midden Java.
Nederlandsche Mitchells hebben
een groote hoeveelheid voedsel bo
ven het vliegveld van Batavia uit
geworpen. Boven het krijgsgevan
genkamp te Batavia werden Roode
Kruis-pakketten uitgeworpen.
450 Indonesiërs zijn als eerste
groep van Rabaul naar Nederl.-Indië
vertrokken. Allen droegen de uni
form van het Ned.-Indische leger
en elke sectie had een vfag bij zich,
die de Indonesiërs zelf vervaardigd
hadden.
Dinsdag is het eerste lichte in-
fanteriebataljon, dat bestemd is
voor Ned. Indië, scheep gegaan in
Ostende. Het is het 2de bat., 13e
reg. infanterie. Op 21 Sept. zullen
het 2de bat. 14 reg. infanterie en het
3de bat. stoottroepen volgen.
Mgr. F.N.J Kendrikx landelijk
directeur Katholieke Actie.
Op de gisteren te Utrecht gehou
den bijeenkomst van de Katholieke
Actie, waar o.m. aanwezig was do
Min. v. Binnenlandsche Zaken, Beel,
werd door den vertegenwoordiger
van den aartsbisschop van Utrecht,
Mgr. J. de Jong, bekend gemaakt,
dat tot Landelijk Directeur van de
K. A. is benoemd Mgr. F. N.J.Hen-
drikx, Vicaris-Generaal van het
Bisdom 's Hertogenbosch.
eerste vernietigde men bewust een
belangrijke productie - capaciteit.
Toch deed men het. Ontelbare
boschbouwers hebben zoo gehan
deld. Ook door het Staatsbosch
beheer werd ondanks de vele be
zwaren daaraan verbonden brand
hout beschikbaar gesteld. In het
rayon Breda alleen al 50.000 M;5.
De medewerking van het pu
bliek die daartegenover verwacht
mocht worden is ver te zoeken.
In veel gevallen is meer sprake
van tegenwerking.
Een onderzoek van het staats
boschbeheer naar de mogelijkheid
om door een algemeene distributie
van hout het tekort aan kolen te
ondervangen, moest stranden op
de volstrekte ontoereikendheid
van de houtvoorraad. Hiermede
kan in de uiterste nood slechts
een zeer geringe plaatselijke distri
butie worden op touw gezet. Wan
neer deze uiterste noodzaak zich
voor zou doen zouden evenwel de
plaatselijke autoriteiten paraat
moeten zijn.
Dergelijke wilde plunderingen
als vorige winters plaats hadden,
geïnspireerd, |zouden het laatste restje natuur-
door schoon- schoon doen verdwijnen, behalve
zooals wel reeds duidelijk zal zijn,
Een kunstenaar ziet natuur. INederland materieel voor jaren en
schoon echter in alle soort land- 'arf 5°udupeeren. Voor de Ne
sehappen, hetzij cultuur- hetzij na- .^rlandsche samen evmar smidt dit
tuurlandschap. mes van twee kanten Op de eer-
t-, ij. ste plaats heeft men het sociaal-
Door de drie genoemde oorza- economisch verlies in de toekomst
ken hebben ook de mooiste plek
jes zwaar geleden. Terreinen die
men voor altijd veilig waande,
zijn aan de vernietiging prijs ge
geven. Vooral de vierde oorzaak
is een ergernis voor den werke-
lijken natuurliefhebber. Het min-
publiek toch had kunnen ver
ste wat men van de zijde van het
wachten, is, dat men de mooiste
stukken gespaard had. Dit is niet
het geval. Men kan daaruit' con-
stateeren dat er aan de bescha
ving nog wel iets mankeert en
dat er hier en daar vernielzucht
in het spel is geweest.
Dit is te ernstiger wanneer men
in acht neemt de groote tegemoet
komingen van boscheigenaren, ciie
deze geheel onverplicht deden.
Een boschbedrijf hier ter plaat
se stelde vele ha.'s hout beschik
baar tegen een prijs die bij vast
stelling van reqeeringsprijzen hier
ver beneden bleek te liggen, ter
wijl men op zeer ruimen voet
-nrokkelbewijzen uitreikt, waar
mede bedragen van duizenden
s jaars gemoeid zijn. Door het
[Wanneer men nu de productie
capaciteit vernietigt door onrijp
hout te kappen. On de tweede
olaats is het nuttig effect van hout
als brandhout zeer gerinq. Wan
neer men het als mijnhout ge
bruikt kan men met behulp van
1 ton 10 ton kolen produceeren,
terwijl de verbrandinqswaarde ze-
Ver wel een keer of 4 zoo groot
al zün. Aanqenomen dat de laat
ste schattinq juist is. dan betee-
kent dit dat het nuttig effect 40 x
zoo klein is.
Er zal dan ook met kracht te
nen wilde nhinderina moeten wor
den onoetreden. Onheffinq van de
'-"••andstoffennood is slechts te be-
-mken dobr de verqroofing van de
♦•eenkool-qroductie. Dn produc-
'e hiervan is van 40000 tr>n oer
dan voor den ooHoq en 34000 ton
'idens de laatste maanden dor
hezettïnn. t-*»Hiao<»1oonen tot 13000
fon eind Fehrnan en schünt sinds
dien non booner gestegen te
'!n iTonn
VICTOR TIMMERMANS,
(Wordt vervolgd). Econ. docts.
VIII.
Er wordt nog al eens aan de
bel getrokken, bij U en bij mij.
Ik bedoel dat er heel wat ge
collecteerd is den laatsten tijd,
zooals ik dat door mijn venster
zie.
Er is wel eens gezegd, dat de
eene helft van Nederland bij de
andere helft was ondergedoken,
maar thans zou men haast kunnen
zeggen, dat de eene helft bij de
andere collecteert.
En gelukkig met succes, zeg ik,
want herrijzend Nederland heeft
heel wat noodig; denken we maar
eens aan de actie „Zuid Helpt
Noord&en omgekeerd, het Roode
Kruis, 1®Dmitc 1940—1945, Jan de
Rooy-monument, monument bur
gemeester Moonen, enz. enz.
En nu zullen er misschien zijn,
die het collecteeren en geven moe
worden, anderen die onder deze
omstandigheden meer hebben ge
geven en hebben kunnen geven dan
normaal, dat is best mogehjk, maar
de verschillende acties hebben er
toch maar van geprofiteerd en het
geld is zeker goed besteed.
Wanneer ik de verschillende
groote opbrengsten hier en elders,
voor uiteenloopende doeleinden
zie, dan verheug ik me daarover,
oindat de conclusie overblijft, dat
bij alle moeilijkheden en narighe
den, de nood van onze medemen-
schen door niemand werd verge
ten.
En dat te kunnen constateeren
is een verheugend feit en strekt
mij en zeker velen met mij, tot
groote voldoening.
Of er na de geldsaneering nog
zoo druk gecollecteerd en gegeven
zal worden, is een andere vraag.
Ik hoop van wel, want ook dan
zal het nog steeds beter zijn te
geven dan te ontvangen en dat
het geld gesaneerd is, wil nog niet
zeggen, dat ook de nooaen en
moeilijkheden nu overal met een
slag gesaneerd zijn.
Maar daar gaat het nu niet
over, thans wil ik alleen vaststel
len, dat de Langstraat en omge
ving zich schitterend gehouden
heeft.
Dat stemt een mensch lot blij
heid en voldoening, vooral in een
tijd, dat vele menschen blijkbaar
lijden aan zwaarwichtigheid en
upper-critischen aanleg.
Men is zoo spoedig geneigd om
zaken onbenullig en laag-bij-den-
grond te vinden, te snreken van
gemis aan opvoedkundige waarde
e.d.
De mensch leeft toch niet van
brood alleen en men maq toch
wel eens een andere noot kraken,
dan „gedegen degel'jkhe'd"; een
noot bovendien, die gelukkig ook
door velen met graagte verorberd
wordt.
Maar ieder zijn smaak en ik zal
mijn best doen. om de redactie
met haar straffende hand van
mijn lijf te houden!
KIJKGRAAG.
De celdzuiverinp
Min. Lieftinck zeide in ziin rede:
Ik herhaalals de offlicieele in
levering begint, wordt noe slechts
een bedrag van ten hoogste drie
honderd gulden per gezin of alleen
staande aangenomen. Voor bedrij
ven geldt deze beperking niet.
Onder bedrijven worden verstaan
N V.'s; vennootschappen n-H«r fir
ma's, command, vennootschappen,
enz.
N1F.T dus particulieren welke pen
bedrijf houden of uitoefenen onder
eigen naam. Voor dezen geldt het
maximum van f 300.
Mgr. de Jong Kandidaat?
Naar het K.U.D. vernam, wordt
in welingelichte klingen verwacht,
dat Z. H. Exc. Mgr. Dr. de Jong,
Aartsbisschop van Utrecht, bii het
a.s. consistorie door Z. H. den Paus
tot Kardinaal zal worden verheven.