TOESTAND IN INDIE.
AN BRISBANE NAAR BATAVIA.
AANDAG 5 NOVEMBER 1945
Losse nummers 10 cent
68e JAARGANG No. 76
Waalwijksche en Langstraatsche Courant
HET ISOLEMENT
LANGSTRAAT.
DOOR HET VENSTER.
e Echo van het Zuiden
oldredacteur Uitgever: JAN TIELEN
dacteur: J. A. A. VAN DEN DUNGEN
Abonnementsprijs 1 5 cent per week 11.95 per kwartaal
Verschijnt Maandag en Vrijdag
Drukker: Waalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Tlelen
(Kennummer; 2483
ïven, w
het ïic
olkings
1 van
Ler bcv
;t word
oners v
la'atsvin
bon ka;
ng plas
ming t
te kou
VAN DE
wals wij hebben medegedeeld is
Waalwijks Belang een adres ge--
ird aan de directie der Staats
wegen 0111 meer activiteit ter-
het herstel der spoorwegver-
jng 's-BoschLage-Zwaluwe,
door de nijvere Langstraat voor
siied deel uit haar isolement zou
■verlost.
13. heeft daarbij steun gevraagd
haar actie bij gemeentebestu-r
Kamer van Koophandel, Fabri-
nkring e.m.a. en van verscliil-
instantios kreeg zij reeds be-
omtrent volkomen instemming
nedewerking.
j mccnen dat algemeene actie
ubliciteit ten deze de weg is om
poedig resultaat te komen,
er is al eenig resultaat bereikt
deze.
inaf Maandag 5 November zal
bus rijden van Geertruidenberg
het station Lage-Zwaluwe in
luiting op een bus Lage-Zwa-
Moerdijk. Vandaar gaat een
naar Zwijndrecht in aanslui-
op de treinen naar Holland,
us rijdt vier maal daags het
et GeertruidenbergLage-Zwa-
en vier maal dit traject terug,
s dus iets bereikt en al eenige
•tering, maar deze dienst wordt
•houden door slechts één vracht
wat ten eenenmale onvoldoen-
nu komt de vraag: Iloe komt
Oostelijk gedeelte van de Lang-
t in Geertruidenberg.
kan alleen door het inleggen
een bus van Waalwijk naar
Berg.
verbetering zou zijn, het her
der spoorlijn 's-BoscliLagc-
,.iwe en we weten dat er aan
spoorbrug bij den Berg wordt
rkt.
ar waarom gebeurt er niets aan
iaducten' bij Drunen en Vlijmen,
ai- maanden zijn reeds ambte-
n der N. S. of aannemers ter
geweest om opnamen te
en te informecren naar de
lijkheid van zand-aanvocr.
weten dat ze alle mogelijke
werking hekomen hebben;
verder is er niets meer ge
el.
t werk kan ondertusschen toch
Igang hebben.
wen, de tijd dringt, wij frtoe-
uit ons isolement.
oven
csbecn
;en
dt;
erlioevi
ecndaal
en J
en I
kei, N,
3 en E
r en IJ
w, X,
en
j'.3016
AALVV
recteur
SPREEKT VAN MOOK MET
SOEKARNO?
Britsch generaal door Indonesiërs
vermoord.
Volgens Reuter hebben de eerste
besprekingen tusschen Nederland-
sche en Indonesische vertegenwoor
digers op Java plaats gevonden
ten huize van Gen. Christison. Zij
duurden twee en een half uur. Zij
hadden den vorm van een vrije en
informeele uitwisseling van gedach
ten tusschen ir. Van Mook en Ir.
Soekarno en verschillende andere
Indonesische leiders.
Hoewel een uiteindelijke regeling
misschien nog niet in zicht is, is
men van meening dat deze infor
meele besprekingen den weg zouden
kunnen effenen voor een indirecte
samenwerking met bemiddeling van
het geallieerde militaire gezag. Dr.
Van Mook was vergezeld van den
heer Van der Plas, den adviseur
voor Ned. zaken bij de geallieerde
autoriteiten.
Noch gen. Christison, noch de lieer
Maberly Denning waren hij de be
sprekingen tegenwoordig. Naar ver
nomen wordt hebben de Indonesi
sche leiders gepoogd, 0111 bij de Ne
derlanders het geloof te ontzenuwen
dat de „republikeinsclie regeering"
door de Japanners geinspireerd is,
terwijl de Nederlandsche vertegen
woordigers de voordeelen en de
noodzakelijkheid voor Indonesië en
Nederland naar voren hebben ge
bracht, 0111 ten wederzijdschen nutte
samen te werken.
Niet conform de instructies.
De regeeringsvoorliclitingsdienst
deelt evenwel mede
Indien moet worden aangenomen
dat dr. H. J. van Mook met Soe
karno een bespreking zou hebben
gehad, kan slechts worden ver
klaard, dat zulks zou zijn geschied
tegen den uildrukkclijken wil der
regeering en haar instructies. Richt
snoer voor de regeering blijft, dat
tusschen haar en Soekarno geen
gemeenschappelijken grondslag voor
bespreking bestaat en dat bespre
king dus onjuist ware. Zij handelt
dienovereenkomstig.
Onlusten en moordpartijen.
Ook op Bali zouden onafhanke
lijkheidsbewegingen tegen de Neder
landers gaande zijn.
Het gcheele gebied van Pontianak
Een Waalwijker vertelt.
S. van Heutz, 3 October 1945.
drie dagen stoomen we op naar
Noorden.
zit op het moment op de boeg,
een keukenstoel en met mijn
icn op een leeg appelenkistje,
r het afdakje van liet al'weer-
hutoveral elders is het te
ni.
1 het verhaal.
het kamp was het al een paar
.1 vochten op de Engelschc en
erlandsche schepen, die ons naar
e zouden brengen. Toen de En-
hen dan zoo ver waren en de
rlandsche schepen in de haven
Brisbane lagen, begon de be
ning van de schepen te staken,
hitst door de communisten in
ralië. Daar zaten we weer.
r na een paar dagen hadden
er genoeg van en zijn toen be
ien de van Heutz zelf te laden,
drie dagen was dit gebeurd en
Maandagmiddag 4 uur vertrok-
we uit Brisbane, zonder be-
Pruijsi ming. Natuurlijk wel de lioofd-
lanning, maar geen matrozen,
r dit allen Indonesiërs waren.
het moment is het in Indië
warboeltje en ik hen benieuwd
wij er aan zullen treffen. Ik
geen politicus, dus kan ik over
politieke verschil niets mede-
cn. Alleen weet ik, dat het heel
te doen zal geven vooraleer
s in kannen cn kruiken is.
'e zijn nu aan boord met 700
waarvan de helft leger en de
ere helft NICA-personeel is. Ook
Indonesiërs, soldaten enz.,
rop we wel kunnen vertrouwen,
eten dat wc krijgen is naar
itandigheden verbazend goed en
is ongelooflijk lioe zij het alle-
nl in zoo'n klein kombuis klaar
gen.
Jllic kunt het gelooven, ja of
n, maar alles wat ik nu ga ver
en is de waarheid. We gaven
natuurlijk allen vrijwillig op,
het schip te laden. We werden
's morgens om 7 uur met
cks naar de haven gebracht,
1. 300 man. De eerste dag heb
gewoon mee helpen laden, maar
r had ik gauw genoeg van. Toen
1 ik kans gezien om de sclieeps-
"cn te mogen bedienen. Ik had
•in kijken lioe ze het deden en
rlen tweeden dag de persoon
ze bediende er niet was, vroegen
^'ie het kon.
zei„Ik
Jpb je dat meer gedaan?"
zei„Ja I"
a je gang dan maar!"
1 een bang hart begon ik, maar
ing best van het begin af aan;
dat was een prettig werkje; ook
een stuk of tien auto's heb ik er
in gedraaid.
Het afscheid van Brisbane.
De haven was afgezet door de mi
litaire politie. Buiten de poort, de
stakers. Wat hadden ze de P in.
Daar de kranten in Brisbane de
laatste week vol waren over de sta
king, wist lieel Brisbane dat we
vertrokken. De haven van Brisbane
lint nog een heel eind van zee en
toen we door de rivier stroomden
werd van alle huizen gewuifdiiet
was reuze aardig. Menschcn van uit
auto s, van uit huizen die een lieei
eind weg stonden, iedereen wuifde.
Dit was ter compensatie voor de
staking, daar de meeste Brisbaners
op cmze hand waren, uitgezonderd
de communisten. Het was een aardig
laatste beeld van Australië.
.We lieten 80 man van de beman
ning achter en daarvoor moesten
we vervanging hebben. Vrijwilligers
werden gevraagd cn ik was er na
tuurlijk bij. Nu ben ik dan ma
troos met een fijn baantje; liad
iedereen het te voren geweten, dan
hadden we nog moeten loten
Het is vandaag reuze warm, we
zitten dicht bij den evenaar en er is
bijna geen wind; ik slaap nu ho
ven op het dek. Gisteren zag ik
hier voor het eerst dolfijnen; wat
zijn die snel. Komen aangezwom
men, al springende hoven het water
en zwemmen dan niet meer dan een
meter voor de boeg van 'l schip,
met een vaart van 14 mijl. Verder
is het op het moment maar een
saaie zee, niet anders te zien dan
water; ik vind dat reizen wel ge
zellig, maar hoop de volgende
keer toch eens op een luxe stoo-
mer terecht te komen, anders maar
met een vliegtuig; het gaat me nu
te langzaam. En vooral 1111, nu ik
zoo ontzettend benieuwd ben om
Indië te zien
Vaandrig H. F. H. M. Smelt.
MAANS OP- EN ONDER
GANG 1945.
6 Nov. op 1002 onder 19.01
7 Nov. op 11.09 onder 19.29
8 Nov. op 12.12 onder 20.01
9 Zov. op 13.15 onder 20.49
Zons op- en ondergang 1945.
6 Nov. op 8.43 onder 18.03
7 Nov. op 8.45
8 Nov. op 8.47
9 Nov. op 8.49
onder 180.2
onder 18.00
onder 17.58
I
is onder Nederlandsch gezag ge
bracht.
I11 den nacht van den 29sten Oct.
werden in Batavia twee Ned. mili
tairen door Indonesiërs aangevallen
en met messteken 0111 't leven ge
bracht.
De Ned. kerk te Buitenzorg is door
Indonesiërs gepluderd.
In Soerabaja is de toestand nog
steeds zeer gespannen. Een groep
„gematigde" nationalisten is er
slaags geraakt met de extremisten.
I11 Magelang hebben botsingen
plaats gehad tusschen Gliurka-troe-
pen en gewapende Indonesiërs.
Britsclie vliegtuigen hebben daar
op de Indonesiërs aangevallen, en,
naar verklaard wordt, is thans liet
grootste deel van de stad weer in
geallieerde handen.
Soekarno heeft voor de radio ge
zegd dat de strijd tegen de gealli
eerden niet alleen in Soerabaja maar
ook overal elders moet ophouden.
Engelsche generaal vermoord
tijdens conferentie.
Uit Batavia wordt gemeld, dat bri
gade-generaal A. W. Mallabv, bevel
hebber van de 49ste Indische bri
gade te Soerabaja is vermoord.
Gen. Christison, die mededeeling
van den moord deed, zcide dat hij
■"jan den Indonesischen leider, dr.
Soekarno, bevel had gegeven bij hem
te komen. Op een vraag, of hij Soe
karno verantwoordelijk zou stellen
voor den moord op Mallaby ant
woordde gen. Christison: „Wis en
zeker".
Gen. Christison zei in een desbe
treffende verklaring, dat brig.-gen.
Mallaby op een smerige manier ver
moord was. Hij werd gedood, ter
wijl hij in conferentie was met ex
tremistische Indonesische leiders.
Gen. Christison heeft een scherpe
waarschuwing gericht aan alle In
donesiërs op Java.
Britsche versterkingen, waaronder
oorlogsschepen en gevechtsvliegtui
gen spoeden zich naar de centra
van onrust op Java.
De Ned. regeering en Adm. Hel-
fricli hebben hun deelneming be
tuigd aan de nagelaten betrekkingen
cn de regeering van het Vereenigd
Koninkrijk.
Nadere bijzonderheden ontbreken.
De gewezen vice-president van den
Raad van Ncderlandsch-Indië en
oud-voorzitter van den Volksraad,
dr. J. W. Meyer Ranneft, publiceert
't volgende
De dingen in Indië gaan, ondanks
den schijn van liet tegendeel, verder
mis dan ooit. Het optreden van den
Engelschen generaal Christison over
schrijdt de grenzen van het toelaat
bare. Amerika mengt zich in het
koor.
Van de „Republiek Indonesië"
staan twee dingen onomstootelijk
vast: zij is een product van Japan,
dat haar bewapende, zij beduidt
opstand tegen wettig Nederlandsch
gezag. Wat van de Engelschen ver
wacht werd, dat was ontwapening.
Het was, zooals het Londensche blad
„Vrij Nederland" het formuleerde:
onvoorwaardelijke ontwapening, un
conditional surrender, het was her
stel van het rijksdeel dat zieli in
1912 voor de geallieerde zaak in den
strijd wierp. In plaats daarvan
brengt thans een Engelsch generaal
den Luitenant-gouverneur-generaal
van Nederlandsch-Indië, den verte
genwoordiger van onze Koningin,
de pijnlijke vernedering te moeten
onderhandelen met opstandelingen.
Elke dag dat de situatie langer
duurt, brengt verlenging van die
vernedering. Elk woord, dat gewis
seld wordt tusschen de z.g. repu
bliek en de Engelschen of de Ame
rikanen, is een slag in het gelaat
van de millioenen in Nederlandsch-
Indië, die ongewapend zijn, doch
trouw bleven aan de regcering. El-
ken dag staan zij langer bloot aan
de tegen Nederland en de Nederlan
ders gerichte ongebreidelde haat
campagne, waarvan zij niet anders
kunnen denken, dan dat die plaats
vindt met goedvinden van Engeland
en Amerika. Engeland gaf ons vrij
heid cn voedsel, dat is zeer veel,
maar de toestand in Indië is on
houdbaar.
Het is mij volkomen onbekend of
onze regeering terzake stappen doet
bij de Engelschen. Maar gegeven,
wat zij verklaarde in een Parlement,
dat in dit opzicht eensgezind achter
haar stond, lijkt het waarschijnlijk,
dat zij bezig is met klemmend en
dringend protest. Ik hoop dat zij er
zich van verzekerd kan houden dat
honderdduizenden Nederlanders
daarbij achter haar staan.
WOL MAAR GEEN FOURNITUREN.
Binnen het jaar kan iedere Neder
lander een nieuw pak, de domes een
nieuwe japon hebben, of in plaats
daarvan een jas of mantel, schrijft
het Alg. Hbld. De wollenstoffenir-
dustrie te Tilburg kan hiervoor zor
gen, al wordt er nog maar op 30%
van de normale capaciteit gewerkt
en al „zit" men met een kolenpro-
hleem en een tekort aan geschoolde
arbeiders.
Was er dus slechts wol noodig.
dan had ieder binnen het jaar een
presentje uit het kleediogmagazij.i.
Maar er is een geweldig groot In
kort aan kam- en strijkgarens (voe
ring) en knoopen en garen zijn
eveneens zeer schaarsch. liet ziet er
daarom niet naar uit dat boven
staande hypothese werkelijkheid zal
worden.
De dekenindusti'ie zal 300 00!) de
kens produceeren, wat een mooi
aantal is, doch een peulesclii) wan
neer men bedenkt dat om den eer
sten nood te lenigen zeker l.OOO.OUi)
stuks noodig zijn.
Gelukkig kunnen nu voldoende
babypaketlen worden verstrekt, het
geen evenmin een sinecure isHier
voor is naar schatting minstens
110.000 kg. wol noodig. Stopwol zal
weer voldoende beschikbaar komen.
DE NIEUWE VISCHKAART.
In verband met de invoering van
vischkaarten kan nog worden mee
gedeeld, dat de aanwijzing van een
bon een plaatselijke aangelegenheid
is.
Nadat het bedrijfschap voor vis-
scherijproducten een bepaalden dis
tributiekring een toewijzing voor
visch zal hebben verleend, zullen
burgemeester en wethouders van de
gemeente, die voor het in ontvangst
nemen is aangewezen, hiervan ken
nis geven aan het plaatselijk distri
butiekantoor en in samenwerking
daarmede een bon aanwijzen, waar
op de visch verkrijgbaar wordt ge-
sleld.
Het rantsoen per bon is voorloo-
pig vastgesteld op 300 gram versche
zcevisch, 150 gram versche zeevisch
in mooten, 150 gram gerookte visch,
100 gram gefileerde gerookte visch.
AMERICAN RELIEF FOR HOLLAND
Dit is de naam van de Amerikaan-
sclic Organisatie, welke alle hulp
acties betreffende Holland overkoe
pelt. Er zijn in dc USA ontelbare
instellingen, die geld en goederen
inzamelen om de nooden in de ge
teisterde gebieden van Nederland te
lenigen. Wij noemen slechts de
Queen Wilhclmine Fund, de Ameri
can Red Cross, de Catholic Welfare
organisation, de Mennonites, de
Christian Scientists, de Reformed
Church etc. Van zelfsprekend is de
hulpverleening van dit groote land
ook verre weg het belangrijkste.
Sinds Februari zijn reeds 18 sche
pen in Nederlandsche havens bin
nen gevaren met een groote ver
scheidenheid van alles, zooals 38.000
flesschen levertraan, 400.000 stukken
zeep, oude cn nieuwe kleedingsluk-
ken, dekens, schoeisel, regenjassen
enz. Alle kleeding en textiel, die in
Nederland aankomen, worden in de
drie groote H.A.R.K.-magazijnen in
Amsterdam, Rotterdam en Roosen
daal opgeslagen. Dc Stichting Nati
onale Hulpactie Roode Kruis zorgt
voor een rechtvaardige verdeeling
onder lien die er het meeste behocl-
te aan hebben.
TEGEN DE DANSWOEDE.
Nu de onafhankelijkheids- cn be
vrijdingsfeesten in vele plaatsen
achter den rug zijn, wordt het tijd
ons weer ten volle te bezinnen op
de ernstige kanten des levens. Wat
niet wil zeggen, dat alle ontspan
ning gebannen moet worden. Na
tuurlijk niet. Doch de uitbundig
heid en overdaad, welke voortspro
ten uit de spontane vreugde om de
herwonnen vrijheid, moeten nu te
rugtreden in de normale bedding.
Teekenend is in dit opzicht een
eendrachtig besluit van de gezamen
lijke burgemeesters van Midden
Limburg, die in hun gemeenten 'n
ware danswoede constateerden. Ze
zijn het erover eens geworden de
vergunningen voor openbare dansge
legenheden tot normale proporties
terug te brengen. Bovendien zullen
ze in de toekomst nauwlettend acht
geven op de nakoming van dc
eischen, welke in het Drankbesluit
zijn vervat; met name zal aan de
leefijdsgrens zeer streng de hand
worden gehouden. In dezelfde lijn
ligt een mededeling van Mgr. Mut-
saerts aan de diocesane besturen
van de stands-, vak- en sportorga
nisaties in liet Bossche Bisdom,
waarbij hun dringend wordt ver
zocht, dat het den Bisschop en ook
den diocesanen besturen ten zeerste
ongcwenscht voorkomt, dat katho
lieke organisaties bals organisecren.
Mgr. Mutsaerts noemt dc huidige
danswoede een ernstige belemme
ring voor den godsdienstigen en
zedelijken opbouw van ons volk.
Die ick de stede (staat) eens
hebbe tocgeseght?"
Met voer hy heen, ick op, verbaest
en heel ontstelt,
't Was Huug de Groot die sprack.
Ick heb het maer vertelt.
JEVO.
Ik heb voor ditmaal graag mijn
plaats ingeruimd aan Jevo, die in
een merkwaardigen droom een ro
mantische ontmoeting had, de welke
ik den lezers dezer rubriek niet
graag onthouden wil en in het bij
zonder „den schepenen onser stadt"
in hun belangstelling aanbeveel.
KIJKGRAAG.
XV.
Ick lagh te nacht en sliep van
soeten vaeck betooghen
Met bey mijn ooren dicht, nog
dichter bey mijn ooghen
De leden uytgestreckt op dons
en onder deck
Er was geen swaerigheyt, noch
eenigh droomsgebreck.
Toen uyt den hemel quam met
soet ghcruysch van wiecken:
Een lieflyck visioen. Terstond
begon te riecken
Met geur van 't praadys, de
caemer en het huys
En eveneens soo daelde een
lustelyck ghedruysch
Van engelengesangh met
orghelspel doorreghen
Mijn luysterscharrep oor op
sachte accoorden teghen.
Want oogh en oorenpaer, sy
spalckten beyde op
En sooghen graetighlcyk dat
hemels droomensop.
En siet hoe onderwyl dat visioen
by plecken
En stucksghewys begon syn
vormenwaes te ontdecken.
Allengherhand een arm vertoonde,
en oock een been,
Een schouder en een voet en
voorts van elck nogh een.
Een borst, een hals en hoofd. Aai;
hoofd met crollend hairen
Omstroomd, alsof z'alreé met
const gestroomlynt waeren.
Dc brauwen scoon ghewclft, het
oog vol arentsvicr,
De mond als sprack hy en als
liet hy stout en fier
Den scoonsten hemclbal van syne
lippe daelen
Soo heerlyck ooyt een Rembrandt
ons kon maelen
Ick was een wyl verstomt en
dacht hoe sal t' hier daeghen.
Macr vond in 't eind den moed
den grootcn man te vraeghen
Wat cracht hem porde *t
ontwaecken uyt syn asch
Ghelyck een phenix. De schim,
soo klaer, 't Delftsch orakel was.
Het sprack cn ick dec myn best
syn woorden te vergaeren,
't Vergaerde wederom sorghvuldigh
te bewaeren,
't Bewaerde deel ick U leser van
de Echo mee
Ten antwoord aan „Kyckgraeg"
van een abonne.
Ick kwam, sprack het, in soo
bewooghen daeghen
Naar Waelewyck en vond naar
myn behaeghen
Hier wellecom onthael en oock
een druck vertier.
Ghetuighent van syn faem, van
luyden stout en fier
Vol wondcrlyck vernuft, ervacren,
wys en wacker,
Oft was in constcn oft in swoeghen
op den acker.
En in 't ghewar van gestacghen
sorg 't elcker stont,
Te maecken groot hun bact, der
stede syn ghesont.
Ghelyck nogthans alreê dé ouwe
songhen,
Soo pypen bequaam ten daeghe
nogh de jonghen.
Myn oogh siet nicuwigheyt,
allomme in het ront;
Ook suylen en fonteynen. Wat
destjjts niet bestont
Dcsulcken, die dit fraeys met fijn
vernuft versinncn,
Syn van 't suyver Waelewycksche
ras van buyten cn van binnen.
Ghy viert Uw stad, geen eydelhcyt
sy dat proncken.
Toch past oock waerdigh danck
voor d'reghten hacr gcschonckcn
Door Hertog Jan: Dat ghy uyt
steen oft pleck oft straet,
Die danck voor ecuwigh spreecken
lact.
't Quclt my, oft mooghlyck
klaeghen sal syn mont
't Verwijt; dat Oldcnbarnevclt in
synen laetsten stont
De Staten deed: „Is dit myn
recompence voor 't reght