BRABANT IS IN NOOD. VRIJDAG 9 NOVEMBER 1945 Losse nummers 10 cent 68e JAARGANG No. 77 Waalwijksche en Langstraatsche Courant FRANS SLAATS WEER THUIS. DOOR HET VENSTER De Echo van het Zuiden Hoofdredacteur Uitgever: JAN TIELEN Redacteur: J. A. A. VAN DEN DUNGEN Abonnementsprijs: 15 cent per week; 11.95 per kwartaal Verschijnt Maandag en Vrijdag Drukker: Waalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Helen Kennummer; 2483 Dc nooil in de Brabantsche gczin- 'ii is waarlijk ontstellend groot Op een persconferentie, waar wij i de gelegenheid waren kennis te laken niet het doel en streven van Brabantsch Volksherstel", werden ns over den ellendigen en kommer. ollen toestand, waarin vele Bra-, antsche gezinnen verkecren, mede dingen gedaan, die werkelijk een oodkreet om directe en krachtda- hulp rechtvaardigen. Ër zijn op de eerste plaats de oor den oorlog getroffen streken, aar nog aan alles behoefte bestaat, 'aar nog steeds geheele gezinnen wonen" in krotten, schuren en kip- mhokken. Het allernoodzakelijkste nlbreekt hier. Er zijn geen kleeren, ten beddegoed, geen meubels, geen anddoeken, geen serviesgoed. In i'gen op Zoom zijn gezinnen, die ver één kamer beschikken, waarin c wonen, slapen, koken, wasschen nz. In deze eene kleine bekrompen uimte, spelen zich alle familiegc- curtenissen af, vaak onder de ogen der kinderen. In een gezin G-oirle wordt het tiende kindje erwaclit. Het oudste meisje is tien mr. Hel huis bestaat uit een keu- n, slaapkamer en klein opkainer- e. De grootouders zijn getroffen en oesten hun intrek nemen bij deze aniilie met nog twee zoons en een ochter. Deze slapen alle vijf op liet ikamertje. Twee der negen kin- eren slapen bij vader en moeder, aar een dezer dagen nummer tien og bij moet komen. De zeven ove- ;e kinderen slapen op zolder, die oud is en vochtig en waar het aan He kanten toclit. Nog meerdere ntstellende voorbeelden zijn te noe- nen, gerapporteerd naar aanleiding an gehouden enquêtes van het Wit (de Kruis. Daarin wordt o.m. ge- egd, dat het tekort aan servies- oed in vele gezinnen hopeloos is. n een gezin waar vader en zoon an open t.b.c. lijden, moeten deze ezamenlijk drinken uit één kopje onder oor en eten uit één bord. Er as niets anders meer. Er zijn ge- innen, die in het bezit zijn van één ian, waarin om de beurt alles ge- ookt moet worden en één mes, dat aak nog zonder handvat is. De mtilp werd ingeroepen' bij een ■raamvrouw; zij ligt op een jute akken bed, zonder lakens enz.; de luw moet gewasschen worden in en pan, waarin ook het eten wordt ekookt, dezelfde pan doet tevens ienst als kinderbadje en als em- icr om.de kamer te dweilen. Dat zijn ontstellende toestanden aruit voortvloeien: slordigheid en rvuiling, toeneming van ongedier- en schurft, vergrooting van het ■smettinsggevaareen Limburgsoh ■acné, met open T.B.C. besmette Valkenswaard, waar hij was on- ergebraclit een dozijn medebewo- ers. Door al deze dingen wordt de olksgezondlieid ernstig in gevaar bracht, het beschavingspeil gaat chteruit en de verwildering der gd neemt toe cn het laatste is eker zoo erg als het eerste Doch ook in goede arbeiders- en niddenstandsgezinnen, die niet di eet door den oorlog getroffen zijn, ijii «Ie zorgen groot. Brabant, dat mg altijd mag roemen op zijn vele inderrijke gezinnen, ziet zich juist loor dien kinderzegen, voor de rootste moeilijkheden gesteld. De orgen der ouders, vooral der moe- Iers, om de kinderen behoorlijk ge leed te doen gaan, zijn haar vaak wen het hoofd gegroeid. Alle mo- elijkheden immers zijn uitgeput. Ie ouders offerden hun eigen klce- ling om er iets voor de kinderen au te kunnen maken, maar een aal komt het punt. dat er niets neer te maken is. Kinderrijke ge- innen, het betcekcnt ook gebroken inrden, verlies van allerlei onont- rcrlijke dingen, die in vijf jaren torlog niet konden worden aange- uld. Wie zal de zorgen der inoe- ors schetsen, die in dezen oorlog net den dag toenamen en zich tot en onoverzienbare hoogte opstapel- Ion. De angst en vrees waarmede elkens weer tegen den komenden rinter werd opgezien, waarvan men liet wist hoe men dezen door zou lomen. Dc reacties worden thans nerkbaar. Vele moeders zijn over mannen, zenuwachtig en komen eds dieper in den put. De psy chiatrische inrichtingen zijn over- rol. En uit dit alles komen slechts Goordere nieuwe zorgen voor. Het is als een angstwekkende vieicuse cirkel, die steeds sneller wentelt en hij iedere wenteling een vergrooting 'lor zorgen en moeilijkheden brengt. Het geheele gezinsleven staat of s-alt vaak met dc moeder en waar loovcle moeders de zorgen niet meer ■Jan kunnen, wat moet er dan van 'le gezinnen terecht komen. Onze üfoote gezinnen, onze roem en trots H eer, zij mogen niet de ooi-zaak orden van nog grooter lijden en tos? grootere ontbering. Er moet snelle en doeltreffende hulp geboden worden. Vooral ook vnn officieele zijde. Alles draait nog lo stroef en te langzaam. De gang "aar een distributiebureau hebben tolen reeds lang opgegeven, omdat (ij te veel tiid kostte en toch nut'c- '0°s was. Men vraagt daarom te- soolit of het distributie apparaat c'et vereenvoudigd zou kunnen wor den. Een typisch voorbeeld is dat van een fabriek, die overvol zat met luiers, een artikel waaraan zoo'n intense behoefte bestaat. Men ont ving van de distributie echter geen enkele aanwijzing, tot de fabrikant ze tenslotte maar aan de winkels distribueerde. Deze mogen ze ech ter niet verkoopen, zonder machti ging van het distributiebureau, welke maar niet afkwam. En hoe stagneert niet de uitreiking van rij wielbanden aan verpleegsters, vroed vrouwen, wijkverzorgsters, artsen enz. Gelukkig heeft het C.D.K. hier ingegrepen en vooral dit laatste gaat thans wat soepeler. Zorgen, zorgen en nog eens zorgen. Slechts een krachtdadige, centraal geleide actie, waarbij „Brabantsch Volksherstel" prachtig werk kan doen, kan hier hulp brengen. Brabant is in nood en „moderne personen", zegt een rapport uit Eindhoven, trachten thans reeds van den moeilijken toestand te pr<>- fitceren, door liet kinderrijke gezin aan te vallen en daarmede een echt Brabantsch principe omver te stoo- ten. Dat moet voorkomen worden en dat kan alleen door krachtdadig in grijpen. Directe hulp, zonder het tijdroo- vendc bureaucratische gedoe. Er moet een weg gevonden worden uit alle moeilijkheden waarvoor het Brabantsche gezin zich gesteld ziet. Gij kunt het Uwe daartoe bijdragen, door „Brabantsch Volksherstel" te steunen. In „Brabantsch Volksher stel" zullen maatschappelijke en sociale organisaties gaan samenwer ken ten behoeve van het Brabant sche volk. Uw steun is daarbij on ontbeerlijk. Helpt met de daad! KORTE BERICHTEN. De Generale Synode van de Ned. Hervormde Kerken heeft zich met algemeene stemmen uitgesproken voor een nalionalen omroep. Het belang van volk en kerk is daar mede gediend, aldus dc Synode, en de kerken hebben onder eigen ver- antwoordcijIkheid aan den nationa- len omroep mede té werken. Het ministerie van Financiën heeft aan het ministerie van Onder* wijs, Kunsten en Wetenschappen een deviezenbudget van 5.331.000 toegestaan, waarvan 411.000 ten behoeve van dc uitzending van Ne- derlandsclie studenten naar het bui tenland. Van de oorlogsvrijwilligers der marine, die na de capitulatie van Japan wegens gebrek aan kamp ruimte en opleidingsmogelijkheden met onbepaald verlof werden ge zonden, zullen in November onge veer 1200 man weer kunnen worden opgeroepen en in December ander maal een dergelijk aantal. Christiansen, de voormalige Duitsche militaire bevelhebber in Nederland, zal binnenkort aan de Nederlandsche autoriteiten worden uitgeleverd. Hij zal terecht staan wegens zijn optreden tegen 't dorp Putten. Het Nedcrlandscli-Amerikaansch comité te San Francisco heeft klee- dinginzameling gehouden voor Ne derland. Het resultaat overtrof het doel, dat men zich gesteld had; meer dan 50 ton kleeding werd op gehaald. De burgemeester A. Verdijk van Eindhoven heeft eervol ontslag aan gevraagd. De verstrekking van Engelsche sigaretten is voorloopig gewaar borgd, doordat de regeering in het buitenland 450 millioen sigaretten heeft aangekocht, meldt de Vkrt. Na een afwezigheid van ruim vijf en een half jaar, is onze plaatselijke favoriet, de populaire Frans Slaats, weer in den huiselijken kring weer gekeerd. Kort voor het uitbreken van den wreeden wercldkrijg, vertrok hij naar Zuid-Amerika, om daar aan een aantal wielerwedstrijden deel te nemen. Weinig kon hij toen ver moeden, dat het jaren zou duren, eer hij zijn vaderland en vaderstad zou terug zien. Het weerzien met zijne familie en ontelbare kennissen was vreugdevol, al werd liet begrij pelijkerwijze sterk getemperd, door het droeve feit, dat hij vier zijner broers, die in Duitsche concentra tiekampen gestorven zijn, niet meer terug zag. Wij hebben Frans in zijn woning opgezocht, we zagen de opgetogen, blije gezichten van zijn ouders en broers en zusters, we zagen een schat van bloemen, ontelbare schrii- telijke gelukwenschen, alle even zoo vele blijken van medeleven, met de ze gelukkige thuiskomst. Frans is dezelfde gebleven. Men ziet hem zijn 33 jaren niet aan, en men herkent in hem direct weer den sympathieken sportsman, die voor ons nationale sportsleven zoo vele verdiensten verworven heeft. Hij is misschien wat magerder ge worden, maar naar onze meening in het sub-tropische Zuid-Ameri- kaansche klimaat, ook steviger en taaier. Hij heeft het in Zuid-Amerika, in Buenes Aires, niet slecht gehad. De oorlog bracht heel natuurlijk ook daar het sportleven op den achtergrond. Frans zag oml naar een werkkring en vond er een naar zijn genoegen, bij van Berkei's balansen en instrumentenfabriek, waar hij als mecanicien werd tewerk gesteld. In den aanvang was dit werk hem vreemd, maar geleidelijk aan, wist hij ook hier, evenals in de sport, zijn mannetje te staan. Want zoo nu en dan werd er nog wel eens ge fietst. Het trainen was weliswaar van de baan, maar dat was geen beletsel, om toch bij een voorko mende gelegenheid in te schrijven voor een zesdaagsche. En dat Frans daarbij zijn oude kwaliteiten niet verloochende moge blijken uit het feit, dat hij van de vijf zesdaag- sclien, er een won met als koppel- genoot Di Paco, drie maal derde en een maal vierde werd. Een gewei- dige prestatie als men bedenkt, dat Frans dan vaak in maanden, een maal zelfs in een jaar niet gereden had. Hij vroeg zijn directie een dag of tien vrij, twee dagen vóór en twee dagen na dc zesdaagsche. „In het begin ging het nog wel een beetje stroef", vertelde hij ons, „maar ik wist wat ik kon en for ceerde me niet". „Tactiek was het belangrijkste; op het juiste moment een wieltje pikken en zoo kon men de eerste twee, drie dagen toch in de rij blijven. Dan kwamen de spie ren echter los en de vierde dag ging het weer als van ouds".^ En zijn oogen glinsterden, toen hij het ons vertelde en terug dacht aan (le roem en eer, die hij ver van huis, enkeling onder vreemden, wist te verwerven. Het materiaal was slecht. Banden waren er bijna niet te krij gen en de fietsen waren te zwak. Was een frame of stuur wat ontzet, dan kon men het zonder moeite met de handen weer recht buigen Aanvankelijk was Frans alleen op kamers, maar later vond hij een gastvrij onthaal bij een Ilollandsche familie. Het einde van den oorlog, de be vrijding van Nederland, werd ook door hem vol vreugde ontvangen. Toch durfde hij in het begin de thuisreis niet goed aan. Hij had het zich hier allemaal te erg voorge steld. Menschen zonder kleeren, zon der schoenen, vernielde huizen enz. Men raadde hem af, naar huis terug te keeren. In Amerika had hij liet goed en in zijn vaderland, zou hij niets dan ellende terug vinden. De taal van het hart en van het bloed sprak echter anders en na veel moeite lukte het Frans een plaats te krijgen op een Nederlandsche boot „Alganip", waarmede hij als tripulant (werkend passagier) den overtocht kon maken. Een andere mogelijkheid was er niet. Bezakt en beladen (hij dacht als mijn familie niets meer heeft, zal ik zorgen dat ze het krijgt) kwam hij in Rotterdam aan. Wie schetst zijn grootc verbazing en diepe ont roering, toen hij daar alle bekenden terug zag en ook zijn eigen ver trouwde Ford, (lie hem op zoovele roemrijke reizen vergezelde. Hij «keek zijn oogen uit. Met leedwezen zag hij ,wat er van Rotterdam was overgebleven, maar met vreugde ook kon hij constatceren, dat de sombere verhalen, wel wat te sterk geschilderd geweest waren. Hij had met den kapitein van de boot reeds de afspraak gemaakt nog enkele reizen naar Argentinië mee te maken, om daar nog goede ren op te halen. Maar die afspraak is nu geannuleerd. Hij is nu weer gelukkig in den huiselijken kring, waar zijn terug keer het verlies van vier zoons en broers eenigcr mate verzacht. „En je plannen voor de toekomst Frans?" „Nou, eerst eens een half jaartje rust nemen", was het antwoord. „En dan kunnen we weer zien. Het is thans allemaal zoo moeilijk met materiaal enz. Uit Amerika hoefde ik het niet mee te hrengen, want daar was het ook niets waard." En Frans lacht en deze lach be looft toch veel voor de toekomst. Hij heeft van zijn geliefde sport nog geen afscheid genomen. Wij twijfelen er niet aan of Frans zal nog van zich doen hooren Naar Reuter verneemt over weegt (le Amerikaansche „Export- Import-banlc" om Nederlandsch-In- dië een leening van 100.000.000 dol lar te verstrekken. Naar wij van de zijde van het Rijksbureau voor Voedselvoorziening vernamen, zal begin December een begin worden gemaakt met de dis tributie van thee. Omtrent de hoe veelheid is op dit oogenblik nog niets bekend. De Ned. Spoorwegen hebben 500 autobus-chasis met dieselmotor in Engeland besteld. De aflevering der cliasis zal in 1946 beginnen. De waarde der bestelling bedraagt cir ca 10 millioen gulden. TEGEN HET VATICAAN. De geschiedenis herhaalt zich. Daar waar dc Sovjets zijn of zich nestelen gaat liet legen de Katho lieke kerk. We hebben het gezien in Polen, het oude eclit-katholieke land, waar zoodra de Russen heer en meester waren en een zoogenaam de Poolsche regeering gevormd was, het concordaat met het Vaticaan werd opgezegd. We krijgen nu dezelfde toestanden in Hongarije, Joego-Slavië en de verdere landen van den Balkan, overal waar Moskou de macht in handen heeft. Deze houding wordt weer geïllu streerd door het feit, dat aan de katholieken uit de gebieden, die, zooals Galicië, Ruthenië, en de Boekowina, bij de Sovjet-Unie wer den gevoegd, de hun bij de consti tutie van 1936 verleende rechten worden geweigerd en dat dit volks deel over de Curzonlinie heen naar het nieuwe Polen wordt teruggedre ven. Wat de katholieken van den Oos- tersclien ritus aangaat, op hen schijnt felle pressie te worden uit geoefend, opdat zij zich van Rome afscheiden en toetreden tot de Russi sche orthodoxe kerk. Vier bisschop pen en verscheidene priesters zouden reeds gedeporteerd zijn. Het Vaticaan heeft thans een Ame- rikaansch bisschop, Mgr. J. P. Hur ley, belast met de zorg over de apostolische nuntiatuur te Belgrado, om te trachten een betere sfeer te scheppen, wat natuurlijk niet ge makkelijk zal zijn, getuigen de jong ste aanvallen der Joego-Slavische pers, die onder Russischen invloed staat, op de katholieke kerk. De primaat van België, Mgr. van Roey heeft ook al gewaarschuwd te gen het anti-cleriealisme in België, waar de Kerk alle reden heeft om de politiek te wantrouwen, die door dc anti-christelijke machten van de staatslieden der Sovjet-Unie wordt geïnspireerd. REGEERINGSVERKLARING OVER BESPREKING VAN MOOK MET SOEKARNO. De regceringsvoorliclitingsdienst deelt het volgende mede: De regeering heeft van den luite nant-generaal dc gevraagde inlich tingen ontvangen omtrent een be spreking met nationalistische verte genwoordigers, waarbij ook ir. Soc- karno aanwezig was. Het an two >rd licht toe onder welke omstandighe den cn op welke motieven de luite- nant-gouverneur-generaal gemeend heeft tegen de aanwezigheid van Sioekarno bij deze oriënteerende be spreking geen bezwaar te moeten maken. Dc regeering acht het niet in 's lands belang thans in nadere beschouwingen hieromtrent te tre den. In het afwijzend standpunt ten opzichte van overleg met Soekamo is ook bij den luitenant-gouverneur, gencraal geen wijziging gekomen. OFFICIEELE VERKLARING DER NED. REGEERING. Volgens den correspondent te Ba tavia van de „Daily Herald" heeft de Ned. regeering aangaande Indo nesië een officieele verklaring afge legd, waarin wordt gezegd, dat (le regeering aandringt op „Wederop bouw in samenwerking op Java en Sumatra onder garantie van behoud van het Indonesische zelfrespect". De verklaring bevat verder het voorstel tot het onmiddellijk hou den van een ronde-tafelconferentie, teneinde gezamenlijk plannen te ontwerpen. Het onderwijs zal op een ruimere leest geschoeid worden, er zal een einde worden gemaakt aan het anal- pliabetisme en de Indonesische taal wordt naast de Nederlandsche er kend. Er komt een Indonesisch parle ment op democratische basis met een meerderheid van Indonesiërs, maar, zoo gaat de verklaring voort, ondergeschikt aan de „algemeene regeering". (Deze term is woorde lijk vertaald uit het desbetreffende telegram uit Londen). De kwestie van het stemrecht moet nader in oogenschouw worden genomen. De verklaring spreekt zich uit voor wet, orde en eenheid. NEDERLAND PROTESTEERT. Naar A.N.P.-Aneta verneemt, heeft Harer Majesteits gezant te Canberra namens de Ned. regeering met den meesten nadruk bezwaar gemaakt tegen het gebrek aan medewerking en hulp, dat ondanks verkregen toe zeggingen werd ondervonden van de zijde der Australische autoriteiten bij ons streven om de moeilijkheden te overwinnen, ontstaan door de boycot onzer schepen en de staking van Indonesische bemanningen. Deze houding heeft o.m. ten ge volge gehad, dat tienduizenden uit gehongerde geïnterneerden en krijgs gevangenen in Ned.-Indië van rclicf- goederen blijven verstoken. Ander zijds werd door het uitblijven van politiebescherming aan stakende zeelieden volop gelegenheid gegeven werkwilligen te intimideeren en zich te nestelen in bij de Ned.-Indische regeering in gebruik zijnde gebou wen cn kampen. Harer Majesteits gezant heeft niet nagelaten er op te wijzen dat XVI. PLAGIAAT OF VERREGAANDE ONNOOZELHEID Moet men hevig verontwaardigd worden of in een vreselijke lachbui uitbarsten? Dat is de merkwaardige toestand van aarzeling, waarin elk onderwijsman wel eens komt te verkeren als hij constateert, dat het werkstuk van den enen leer ling volkomen identiek is aan dat van den anderen. Dc Tilburgse geleerde, die in 1937 het waardige gcdenkdicht: „Vondels Schim" vervaardigde, het onder de initialen L.C.M. in plano liet drukken, en het onder zijn vrienden verspreidde, zou, naar ik meen te mogen veronderstellen, den heer Jevo geen proces wegens schromelijk plagiaat aandoen, als hij diens gedicht in t laatste num mer van de Echo zou gelezen heb ben. Immers, als onderwijsman zou ook HIJ opteren voor de schater lach. Bovendien beschikt hij over voldoende gevoel voor humor om vast te stellen, dat deze (over) schrijver zich uitstekend heeft in geleefd, zoal niet in de destijdse taal, orthographie en lettervorm (hemclBal voor hemelVal!), dan toch in de 17e eeuwse Schrijvers hebbelijkheid om „slinx en rechts" te plunderen. Een zeker soort van eerlijkheid heeft de nieuwbakken poëet welis waar betracht: Van de 53 regels zijns gedichts zijn er „slechts" 26 gestolen, zoodat dc helft één min of meer eigen werk is. Ncohtans vertoont zijn deel zo'n ellendig rythme, is het zó onbe holpen van taal en verwoording, dat de vraag hier gewettigd schijnt, of een goed poëem als trekpaard voor dit gammele karretje mag ge spannen worden, zelfs al huldigt men geestelijke eigendomstheorieën van drie eeuwen terug. JAN KOUTERS. Zie zoo Jevo, ik geloof wel, dat je het daarmee doen kunt. Je hebt je niet netjes gedragen man cn het democratische beginseT van de helft plus een, kan je ook hier niet hel pen. Ik ben een beetje te vlug ge weest met je mijn plaats af te staan met het gevolg dat ik dat thans moet doen aan den heer Kouters. Ik wil L.C.M. cn de redac tie voor het gebeurde graag mijn excuses aanbieden. K. deze gang van zaken, welke de Ned. regeer in g met leedwezen en bezorgd heid gade slaat, het tegendeel van bevorderlijk is voor de goede ver standhouding tusschen beide lan den. CADEAU VAN NEDERLAND AAN CHURCHILL OVERHANDIGD DOOR H. M. DE KONINGIN. H. M. Koningin Wilhelmina heeft gisteren op de Nederlandsche ambassade te Londen ouel-minister Churchill en mevrouw Churchill ontvangen. Zij overhandigde den staatsman een geschenk van haar volk, hestaande uit een verzameling brieven, door zijn voorvader den eersten hertog van Marlborough aan raadpensionaris Heinsius ge schreven in het kader van liet hond genootschap tusschen het koninkrijk Engeland en de Republiek der Ver. Nederlanden tijdens den Spaanschen successie-oorlog. De brieven zijn Churchill aange boden in een fraai 17de eeuwsch met schildpad belegd kistje van ongeveer 27x40x25 c.M., voorzien van gesmeed-zilveren hengseltjes en zilveren sleuteltje. Het werd ver vaardigd in het begin van de 18de eeuw en bevond zich in het Rijks museum te Amsterdam. Het deksel bestaat uit een kistje op zichzelf en heeft een prachtige rcliefvcrsiering. Het is in het algemeen niet ge bruikelijk, dat dergelijke kostbare archiefstukken in origineel worden afgestaan, maar de regeering heeft gemeend, dat iets zeer bijzonders moest gebeuren om den vroegeren Engelschen premier voor zijn groote verdiensten jegens ons land te bcloo- nen. Zij heeft gedacht den dank van het geheele Nederlandsche volk niet beter tot uitdrukking te kunnen brengen dan door de aanbieding van deze collectie brieven.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1945 | | pagina 1