ONDERNEMINGSRAAD. MMfettiMHte MAANDAG 12 NOVEMBER 1945 Losse nummers 10 cent 68e JAARGANG No. 78 Waalwijksche en Langstraatsche Courant toestand in indië WAT IS BRABANTS VOLKSHERSTEL? De Echo van het Zuiden Hoofdredact«ur Uitgever: JAN TIELEN Redacteur J. A. A. VAN DEN DUNGEN Abonnementsprijs; 15 cent per week 11.95 per kwartaal Verschijnt Maandag en Vrijdag Drukker: Waalwijksche Stoomdrukkerij Antoen Tlelon Kennumm.r; 2483 Juist een jaar geleden kwamen dc Schotten, Polen en Canadcezen en bevrijdden ons van het juk van den vijand. Hoevelen van ons hadden toen in die dagen niet de vurige hoop dat niét de bevrijding óók er.n nieuwe tijd zou worden ingeluid? Een nieuwe tijd welke een fris- sche nieuwe geest zou ademen, een geest van vertrouwen en van samenwerking, een geest van eerlijk heid cn naastenliefde, een nieuwe waarlijk Christelijke geest. Tot nu toe hebben de idealisten onder ons teleurstelling op teleur stelling moeten verwerken. Er kwam geen nieuwe geest Maatschappelijke Wederopbouw Langstraat kwamen geen nieuwe menschen. Het „wantrou- wen" en de liaat en afgunst hebben het afgeloopen jaar hoogtij gevierd. Allemaal blijken wij een tik geliad te hebben van de wieken van den liuitschen molen. We nemen liet niet meer zoo nauw. We vloeken, liegen ---- i, wuciven, negen bedriegen elkaar alsof dat eigen- i de normaalste zaak van dc we reld is. Met de zeden nemen we het ook ..iet nicer zoo eng. Zedenverwilde ring cn bandeloosheid van jeugdige personen komen veelvuldig voor en door de Duitsche bezetting vinden dat alles vrij normaal. We zijn op laag peil gekomen laatste o jaren en het gekke is we het zelf niet in de gaten hebben. Ieder menscli, die om zich henen ziet, kan zelf constateeren dat de nieuwe lijd en.de nieuwe geest nog niet gekomen zijn. Kon het anders? Menschelijleerwijs gesproken kon het niet anders. Onze maatschappij bestaat nog steeds uit precies dezelfde menschen als vroeger. Hij ons in de straat wonen nog precies dezelfde menschen, met pre cies dezelfde fouten en gebreken, als vroeger. U in de straat zal het ook nog wel bij liet oude gebleven zijn. Er kan nu alleen een nieuwe tijd, een nieuwe geest, een nieuwe maat schappij komen als de menschen zelf veranderen, als de menschen zelf Christelijker gaan leven. U moet veranderen, Uw buurman moet veranderen, ik moet verande ren. Ja, ik zelf moet ook veranderen. Ik heb mijn mond wel vol over een nieuwe geest en een nieuwe wereld, maar ben ik zelf beter, eerlijker, liefdevoller als vroeger? En hoe is het met U gesteld lezer? Langzaam aan, zeer geleidelijk aan, moeten we elkaar zien op te heffen, moeten we trachten „beter" te worden. Geleidelijk aan moeten wij zelf veranderen, onze daden, onze houding, onze geest. Langzaam aan glijden wij dan vanzelf in een nieuwe tijd met een nieuwe geest. Een zeer verheugende stap op den weg naar de nieuwe maatschappij !s de komende invoering van „On dernemingsraden" in alle fabrieken van Waalwijk. Dat is een daad van de organisa ties van werknemers en werkgevers welke van verstrekkende invloed kan zijn. Werknemers en werkgevers heb- oeii elkaar gevonden aan de ronde 'afel en zijn tot overeenstemming Sekomcn over de inrichting van dc- ZP nieuwe organen. Waalwijk kan trots zijn op dit re sultaat. Tot nu toe was alleen in Boxtel dpze stap gezet. Waalwijk is dc 2e Plaats in liet nieuwe Nederland. Een half j aar lang hebben de af- ÏPvnardigdcn van de werknemers ki werkgevers-organisaties zich be- faden over den juisten vorm. Deze vorm is nu gevonden. De Ondernemingsraden zijn „op Papier" een feit geworden. Bravo Zijn we er nu? Neen nu begint het pas! o" zal iedereen die werkzaam is n een fabriek, of hij werknemer is werkgever, metterdaad moeten <>oiien dat liij rijp is voor dit nicu- p orgaan in een kenterende maat schappij. W anneer werkgevers en werkne- "Prs niet handelen cn redeneeren ïni'1 ecn n'euwc en Christelijke rvi >»dan 7*'-'n de "Ondcrncmings- ^"herroepelijk tot mislukking aAls 11(5 Ondernmingsraden niets ciers worden dan gewone „fa- lukt COmmiSSies" dan zijn ze mis" fiJi1 ('e fabriekscomnvissies bestaat ]i>ni.P^Cjn KPVoel van hechte verbon- CK' tusschen werknemers en ""«gevers. hoia' Kevoe' van hechte verbonden- nPniingsraad^°eien d°01 °nder~ leiw^®eAers en werknemers zul- ch eén moeten vocl m. Zij moe-' I. ten elkaar leeren vertrouwen en waardeeren. In de fabriek moet een ware „werkgemeenschap" groeien. Het gezin is dc „leef-gemeenschap" waar de gezinsleden door hun bloed- verwanètchap sterk aan elkaar ver bonden zijn. Het „goede" gezin vormt een hechte eenheid. In de fabriek beslaat een gemeen schap doordat de menschen samen -werken". Dit gezamenlijk werken is gericht op hetzelfde doel, name lijk: het produceeren van goederen. Uit den verkoop van de gezamen lijk geproduceerde goederen wordt voor alle samenwerkenden een in komen verkregen. Bij het resultaat hebben dus alle samenwerkenden belang. In de nieuwe terminologie moeten we de samenwerkenden, de werkge vers en werknemers, „onderne- mingsgenooten" noemen. De arbeiders als ondernemingsge- nooten dienen door de fabrikanten beschouwd tc worden als volwaar dige medewerkers. Het volwaardig medewerker zijn geeft den werknemer rechten, doch liet legt den werknemer tegelijker tijd plichten op, namelijk het zoo goed mogelijk vervullen van zijn functie binnen de onderneniing. Zoo kan een ware „werk-geméen- schap" ontstaan, waarbij de „Onder nemingsraad" de uitdrukking is van de hechte verbondenheid tusschen den werkgever en zijn werknemers. In den Ondernemingsraad heeft daarom ook de werkgever zélf zit ting. Werknemers en werkgever gaan aan de ronde tafel zitten en gaan tezamen in volledig vertrouwen pro blemen bespreken welke van belang zijn voor de onderneming en voor de ondernemingsgenooten. Wil dit alles slagen dan moet „de geest" veranderen. Werknemers, Uw geest moet veranderen, Uw instelling moet een andere worden; in plaats van wantrouwen, haat en afgunst te genover den werkgever, moet er vertrouwen groeien. En gij, werkgever, óók Uw geest moet veranderen. Werkgever, be schouw Uw werknemers als levende menschen met een eigen persoon lijkheid cn eigen willen en stre ven; beschouw hen als gelijkwaar dige medewerkers in Uw fabriek. Behandel Uw arbeiders .niet zoo als gij een machine behandelt. Be handel en waardeer hen als mensch en als onderncmiiigsge- noot. Werkgevers en werknemers schep tezamen in uw fabrieken ware werkgemeenschappen en maak de Ondernemingsraden tot waarlijke manifestaties van de verbonden heid tusschen U cn Uw medewer kers. Voor ditmaal volstaan wij met bovenstaande uiteenzetting. Tot slot willen wij eohter ecni- ge passages aanhalen welke wij aantroffen in „Quadragesimo An no" welke passages geheel passen in het kader van de nieuwe geest,, de Christelijker geest, welke alleen in staat is de Onderne mingsraden te doen slagen. „Het ondernemingsstreven zal geheel doordrongen moeten wor den van een ware Christelijke geest. De ondcrnemingsleden zullen moeien leeren de ware naasten liefde te bezitten. Diep in liet bewustzijn zullen de ondernemingsleden ervan over tuigd moeten zijn, dat zij allen leden zijn van één groot gezin en kinderen van denzelfden Ilemcl- schen Vader. De werkgevers zullen hun hou ding ten opzichte van hun werk nemers moeten omzetten in een bezorgde en werkzame liefde. Zij zullen voor hun rechtmatige eischen hun hart moeten ontsluiten en de mogelijke fouten en misvat tingen van liun werknemers lief derijk moeten behandelen. De werknemers daartegenover zullen elk gevoel van afgunst en haat opzij moeten zetten en zij zullen voor de nlaats, liun door de Goddelijke Voorzienigheid in de maatschappij aangewezen, niet enkel geen minachting, maar zelfs hoogachting moeten opvatten, in het volle bewustzijn dat zij door liet volbrengen van hun taak en hun plicht waarlijk nuttig en eer vol medewerken aan het algemeen welzijn en dat zij van meer nabij Hem volgen, die de Heerlijkheid Gods was en toch hier op aarde werkman heeft willen zijn cn voor de „Zoon van een werkman heeft willen doorgaan." In het kamp van Ganov werden 200.000 vreedzame bursters uitge roeid. De meest geraffineerde me- thonen van wreedheid werden toe gepast, zooals het verwijderen van de ingewanden en het bevriezen van menschelijke lichamen in bakken water. Massa-excuties vonden plaats met begeleining van muz!ek door een orkest, dat samengesteld was uit gevangenen. VOORSTELLEN DER REGEERING AAN INDONESIë. De Ned.-Indisclie regeering heeft door den heer Van Mook te Batavia een verklaring afgelegd, waarin zij aandringt op „wederopbouw in sa men werking op Java en Sumatra onder garantie van behoud van het Indonesische zelfsrespect". De verklaring bevat ook het voor stel lot liet onmiddellijk houden van een ronde-tafelconferentie, teneinde gezamenlijk plannen te ontwerpen overeenkomstig de toezegging van H.M. dc Koningin van Dec. 1942. Als concrete punten worden ge noemd: het onderwijs op ruimere leest; erkenning van de Indonesi sche taal naast de Nederlandsclie een Indonesisch parlement op demo cratische basis, ondergeschikt aan de „algemeene regeering". De kwes tie van het stemrecht moet nader m oogenschouw worden genomen. Ook zal krachtig worden bevor derd de kennis van het Neder- landsch en van de voornaamste we reldtalen. Onder systematische en krachtige leiding van de overheid zal de eco nomische polilick gericht worden op het herstel en de vergrooting van dc volkswelvaart. Met alle middelen, waaronder in- dustrialiseering, zal worden ge streefd naar een verhooging van de productie en een verbetering van de verdeeling van het volksinko- men, terwijl tevens de eigen kapi taalsvorming met kracht zal wor den bevorderd. Door voorloopige voorzieningen zal..het muntwezen zoo spoedig mo gelijk gezuiverd moeten worden. Opgebouwd zal worden een krach tige weermacht, waaraan alle land aarden zullen bijdragen en deel hebben. Een duidelijke inhoud zal gegeven worden aan liet burgerschap van Indonesië, welke de gelijkwaardig heid lot grond heeft zonder echter bijzondere rechtsbehoeftcn van ver schillende groepen van dc burgerij te verwaarloozen. Verschillende vraagstukken zullen ui dat kader een oplossing moeten vinden zooals b.v. liet agrarische vraagstuk. De wederopbouw van Indonesië is alleen te bereiken door werkelijke samenwerking tusschen de burgers van verschillende landaarden, tus schen moederland en Indonesië. Dc regeering doet een krachtig be roep op allen, dien de belangen van dit land aan het hart liggen, hun krachten te vereenigen. De samenwerking kan niet be reikt worden wanneer Nederlanders en Indonesiërs de door veel geweld dadige gebeurtenissen opgewekte gevoelens zouden laten overhecr- schen. Een streep zal door het verleden kunnen worden gehaald ten aanzien van veel van hetgeen tijdens en na de bezetting is gebeurd, doch ten aanzien van bepaalde handelingen zal de rechter uitspraak moeten doen omdat anders het rechtsge voel geen bevrediging zal vinden. Tenslotte zullen de wapenen die dc vijand wederrechtelijk heeft uit geleverd aan onbevoegden of die door bepaalde personen zijn ge roofd, overgedragen moeten worden aan de geallieerden. Soekarno teleurgesteld. Ik ben er in liet geheel niet van onder den indruk" zei Soekarno naar aanleiding van de verklaring van Van Mook. „Het is slechts een herhaling van de oude bekende verklaring van Koningin Wilhelmi- na". Toen de ANP-Aneta-correspon- dent Coniston hein speciaal de zin snede onder het oog bracht, waarin gezegd wordt: „Indonesië zal, over eenkomstig de toezegging van II. M. de Koningin, tot een volledig deel genootschap in bei Koninkriik wor den geroepen" verklaarde Soekarno; „Wij willen niets le maken hebben met het Koninkrijk der Nederlan den" en hij knikte ernstig. Vanmorgen zijn, volgens U.P.. te Batavia ernstige relletjes uitgebro ken in het district Kramat in het Z.-O. deel van de stad. Er zouden zich 500 Indonesiërs heoben verza meld. Britsche tanks zijn er heen gezonden om zoo noodig de hewa- kingstroepen bij te staan. De ge vechten schijnen voor! te vloeien uit schermutselingen, die Woensdag in Meester-Cornelis ontstaan zijn. Daar zouden een interneeringskamp en een vliegveld aangevallen zijn. Dc evacuatie van vrouwen en kin deren uit Java vordert goed. Uit Soerabaja arriveerde de „Talma" op weg naar Singapore te Batavia. De „Van Heutz" vaart regelmatig tusschen Semarang en Batavia om de 12000 voormalige geïnterneerden uit Midden-Ja va te vervoeren. Met hulp van vliegtuigen rekent men deze taak in twee weken te kunnen uitvoeren. Uit Ambarawa zijn 300 vrouwen en kinderen naar Semarang overge bracht. Uit Magelang bericht men, dat een groot aantal gewapende Indone siërs zich rond de stad concen treert. H. M. de Koningin in Nederland terug; H.M. de Koningin is per vlieg tuig uit Engeland teruggekeerd, na in Londen afscheid genomen te hebben van den Koning en de Koningin en de Engelsche ko ninklijke familie, en na haar persoonlijke zaken geiegeld te hebben. Het vliegtuig dat be stuurd werd door deu piloot Van Dijk, die ook het eerste Indië- toestel vliegt, landde Dinsdag middag op het vliegveld Valken burg. Maandagmiddag hebb i Piu - ces Alice en later Koningin Mary H.M. in haar hotel bezocht en afscheid van haar genomen. In ons vorig nummer vertelden wij een. en ander over den grooten nood in Brabant en hoe men die lenigen wil, n.l. door de oprichting van Brabants Volksherstel, een overkoepelend, coördineerend en stimuleerend orgaan, waarin samen werken alle organisaties die zicli in Brabant op maatschappelijk en so ciaal terrein bewegen. Als zoodanig is Brabants Volksherstel voortgeko men uit Nederlands Volksherstel, dat een samenbundeling is van alle krachten op het terrein van maat schappelijke zorg. Nederlands Volks- Tnl"?tei werd 0Pgei-icht in November 1.141, toen minister president Prof. Gerbrandy vanuit Londen opdracht v»aan ^,r' Meuten, bankier te Warmond om illegaal een orga nisatie voor te bereiden, welke de sociale lnilp zou organisecren voor de oorlogsslachtoffers. Volksherstel schoot wortel in de harten van het Nederlandsclie volk. Met II. k. H. Prinses Juliana aan liet hoofd, wist Volksherstel zijn weg te banen. Op alle terreinen van het maatschappelijke leven, waar materieele, moreele of geestelijke nood te lenigen viel, arbeidde Volks herstel. Volksherstel wil n.l. niet alleen de materieele nooden mede leni gen, doch ook de nooden, die voortvloeien uit geestelijke en moreele bezettingsschade. Denkon wij alleen maar aan de laag bij de grondsche oorlogsmenlaliteit verwildering van de jeugd, zeden verwildering, liegen, stelen enz. Nederlands Volksherstel heeft ge werkt en werkt nog. En nu werd in Augustus aan Brabant voorge steld om samen te werken in het nationaal geheel van Nederlands Volksherstel. In Brabant bestaat een groep van sociale apparaten, welke voortreffelijk werken en wel ke in hun activiteiten worden aan gevuld door de van ouds werkende sociale cn maatschappelijke organi saties zooals bijv. de HARK, Lande, lijk Herstel, de Kruisvereenigingen, comite's voor Maatschappelijken We deropbouw enz. In onderling overleg, waarbij ook de kerken betrokken werden, heb ben deze organisaties zich bezonnen op de vraag of het gewcnscht was ook in Brabant ecn vorm van sa menwerking te scheppen en deze te doen plaats vinden in liet verband van Nederlands Volksherstel. Het resultaat van deze besprekingen is geweest, dat een orgaan van samen werking gewenscht werd geacht in een hecht nationaal verband. In princiep heeft Volksherstel geen zelfwerkzaamheid. De zelfwerk zaamheid valt volledig toe aan de in Volksherstel samenwerkende zelf standige organen. De opzet van Volksherstel moet dus zoodanig zijn, dat zij zekerheid heeft dat de cultu- reelc cn maatschappelijke zelfwerk zaamheid voor de betreffende con- fessioneele organismen, zoowel fi nancieel als moreel gewaarborgd zijn. fif Bij dit alles is in overweging genomen, dat het terrein waarop wij ons bewegen, dat is van liet maatschappelijk werk cn dit kan alleen geschieden wanneer de me dewerkers hun gehecle persoon lijkheid inzetten, dan moeten zij noodzakelijk steunen op hun be ginselen, dat wil zeggen op hun eigen levensovertuiging, aldus sprak Drs. Piet van Loon, direc teur van Brabants Volksherstel in een betreffende persconferentie, waaraan wij deze cn volgende ge gevens ontlecncn. Op basis van de hier geschilderde principes, hebben de Brabantsche Maatschappelijke en Sociale Orga nisaties zich op 15 October bereid verklaard samen te werken in Bra bants Volksherstel, welk Brabants Volksherstel is opgenomen in het Nationaal verband van Nederlands Volksherstel. Het Provinciaal Bestuur wordt gevormd door alle samenwerkende organisaties. Het Dagelijks Bestuur is als volgt samengesteld: Voorzit ter Mr. F. J. van Thiel Helmond, leden: Mevr. v. d. Mortel Tilburg, Mgr. Frencken Breda, Ds. Wester- veld Breda en H. F. Matthee Moer- DANK VAN CHURCHILL. „II! ,ee?1 schrijven aan Koningin Wi hehnina heeft Winston Cliur- 'dl. Z1-Jn dank betuigd voor het gisclienk, dat hem dezer dagen na mens het Nederlandsclie volk is overhandigd. Churchill schrijft: „Ik ben diep bewogen door het buitengewoon huldeblijk, dat Uwe Majesteit cn Hare Koninklijke regeering mij heb ben doen geworden. De cassette met de brieven, geschreven door den hertog van Marlborough aan den grooten raadpensionaris Ileinsus, is een uniek en waardevol geschenk, dat altijd met piëteit door mij en mijn nakomelingen zal worden be waard. Het is mij een groote eer, dat onze naam door Uwe Majesteit verbonden is met de roemrijke da den uit de dagen, toen onze beide landen verbonden waren in den strijd voor vrijheid tegen den over weldiger van Europa. Ik ben oprecht gelukkig, dat ik in de vreeselijke jaren, die voorbij zijn, iets ten goede heli kunnen doen en gelukkig dat Uwe Maje steit Hare regeering en het Neder landsclie volk mij met zulk een blijk van vriendschap hebben wil len vereeren. Ik blijf Uwer Majcsteits trouwe en gehoorzame dienaar. w.g. Winston Churchill. ACTIE N.C.B. HEEFT EEN EERSTE SUCCES! Naar aanleiding van een drin gend telegram van het hoofdbe stuur van den N.C.B. van 25 Oct. 1.1. aan den minister van land bouw waarbij protest werd aan- geteekend tegen het ontnemen aan dc boeren van bij vroegere be schikking toegestane rechten in zake huisslachtingen, werd heden 9 November 't volgende bericht ontvangen bij den N.C.B. te Til burg: „Gezien het groot verzet tegen de huidige regeling besloot het be stuur (bedrijfsschap vee en vleesch) onder goedkeuring van 't rijksbureau voedselvoorziening en den minister, de weging der huisslachtingsvarkens heden op te heffen voor deze varkens en wordt een vastgesteld gewicht aangenomen van 90 K.G. en voor mestzeugen van 150 K.G. ge slacht. Zelfverzorgers die lichtere varkens hebben, kunnen vrijwillig weging aanvragen. Het stempelen vervalt. Belanghebbenden zullen zeker met voldoening deze mededeeling ontvangen! RECTIFICATIE. In ons bericht van de fa. Blok- van Heijst in 't no. van 1,1. Maan dag, staat te lezen heeren-schoe- nen, dit moet zijn biezen schoenen. dijk. Jlir. Mr. Smits van Oijen, commissaris van de Koningin aan vaardde het eere-voorzittcrscliap en onderstreepte daardoor liet groote provinciale belang van Brabants Volksherstel. Wij doen een dringend beroep op de medewerking en den steun van de gehcele Brabantsche bevolking, aldus Drs. Piet van Loon. Wij zijn er van uitgegaan, dat dc tallooze offers, welke tijdens de duitsche bezetting door de bevolking ge bracht zijn, niet tevergeefs mogen zijn. Het is voor ons een eereplicht aan onze dierbare dooden, om alles te doen, om een nieuw cn gelukkig Nederland op te bouwen en waar aan allen moeten medewerken, wel ke daartoe in staat zijn. Wij be schouwen ons als kinderen van één volk, welke in nationaal verhand ons gezamenlijk de grootste krachts inspanning getroosten om hen, wel ke door dc oorlogsgevolgcn in nood zijn komen te verkecrcn te helpen en te ondersteunen. Dit schoone doel verdient alle sympathie van de Brabantsche bevolking. De Minis ter van Financiën lieeft toegestaan dat gelden voor Volksherstel kun nen worden afgeschreven van de geblokkeerde rekeningen. U kunt gelden ten behoeve van Volksherstel af doen schrijven van Uw geblok keerde rekening op het conto van Heldring en Pierson Bank tc 's-Gra- venliage. Het bureau van Brabants Volksherstel is gevestigd Willem II straat 37 Tilburg, waar alle ge- wenschte inlichtingen verstrekt worden. Brabants volk, Volksherstel re kent op Uw sympathie, ook in de daad. I

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1945 | | pagina 1