ll ücöta-pscfigiil? Secretaresse der directie aankomend mannelijk of vrouwelijk kantcoi bediende Directie André van Hilst N.V. SINAASAPPELEN ,,'t Westland Auto-rijschool „Brabant" Leert Auto-rijden in eigen omgeving BANKETLETTER IETS FIJNS. SPECULAAS, OUDE KWALITEIT. Fa. CUNEN GRQOTE POPPENWAGEN SCHOOLBORD STEP en nog ander M'ISJESSPEELGOED een eiksnhsutsn Buffet een Uittrektafel. dicht Besteivagentje BEIGE POPPENWAGEN 2. g. a.n. KINDERWAGEN. HEBT U GLASBUNNEN W. i d. Heijden Zn. EEN ASSISTENTBOEKHOUDER(STER) Hel Automobielbedrijf „De Langstraat" Een heerlijke TAART is altijd welkom! Nederland en Indië Een fijne rose Satijnen Peignoir, nieuw tuig léderen schoudertas. te koop: POPPENWAGEN, mei celluloid Babypop. SCHRIJFMACHINE. 2 HOKKELINGEN St. Nicolaas vindt voor jong en oud nog altijd de mooiste sorteering geschenken i„ „DE BIEB" BLANK GLAS. IMITATIE SPIEGELGLAS, SPIEGEL GLAS, GESLEPEN GLAS. HET adres voor de vlugste en correctste bediening. Voor directe indiensttreding gevraagd en Eerstgenoemde moet geroutineerde steno typiste zijn en over voldoende alg. ont wikkeling beschikken Uitsluitend schriftelijke sollicitaties met uitvoerige inlichtingen omtrent leeftijd, verlangd salaris,genoten opleiding en huidige werkkring te richten aan Grootestraat 107, Waalwijk GEVRAAGD: JOS SCHRAUWERS, Lederhandel KAATSHEUVEL Voor ome STIKKERIJ en SNUDERIJ kunnen wij voor direct nog gebruiken ENKELE MEISJES EN JONGENS om hun vak te leeren. H. J. V A N B L A D E L, Schoenfabriek „Princess" W A A L W IJ K. VRAAGT voor Waalwijk e.o. EEN ACTIEF AGENT, die een bestaand klein agentschap kan uitbreiden. Voor jongeman gelegenheid te worden opgeleid in het verzekeringsvak. Borgstelling ad f150.vereischt Brieven onder No. 1612 Bureau van dit blad. wfj kunnen deze week NOG OPNAMEN MAKEN VOOR ST. NICOLAAS. Foto-atelier J. SCHUURMAN, Grootestr. 129 - Tel. 298 - WAALWIJK TE KOOP. Wegens binnenkomen van snelaflapper te koop EEN PRIMA AFLAPMACHINE merk KEATS. Dagelijks in werking te zien. Capaciteit 250 a 300 paar per dag. Brieven onder No. 1613 aan het Bureau v. d blad FRUIT BELANGRIJK! FRUIT Zoo juist hebben wij van onzen agent uit Spanje bericht ontvangen dat hij voor ons 'n groote partij Sinaasappelen heeft aangekocht. Wij verwachten deze nog voor de Kerstdagen in onze zaak. Nadeie instructies volgen. DUS ALLEN STRAKS NAAR ff Ook voor prima kwaliteit inlandsch fruit naar ,,'T WESTLAND". C. V. DELFT-V. RIJSWIJK Teteringsche Dijk 89 - BREDA speciale cursussen voor de langstraat BIJ ONS SLAAG T UI Uitnoodiging voor H. H. Landbouwers! Het Automobielbedrijf „De Langstraat", Grootestraat 137 Waalwijk, Official Ford Dealer, zal op dinsdag 26 november a,s. demonstreeren met 1 Den nieuwen Fordson Major Tractor met rupsinstallatie 2 Den nieuwen Fordson Major Tractor met hydraulische hefinstallatie in combinatie met toolbar voor cultivatorwerk 3 „Ingos Roiaped" het zoogenaamde vier kante wiel voor Fordson tractor, oude type Deze belangrijke demonstraties zullen worden gehouden bij VAN WIJCK, GENDEREN te 2 UUR n.m. Grootestraat 137 - WAALWIJK Zoekt U een Inlevering 1 ons boter, 2 ons suiker, 2 ons bloem 1 ons boter, IV2 ons suiker. 2 ons bloem f 1.25 p. p. f 0.70 p. p Om teleurstelling te voorkomen tijdig bestellen! Inlevering tot Dinsdag 3 December. Beleefd aanbevelend, Both's Brood- en Banketbakkerij Grootestraat 9 - WAALWIJK. KOFA MAGAZIJNEN WAALWIJK. DONDERDAG 28 NOVEMBER 1946. LOSSE NUMMERS 10 CENT. 69e JAARGANG No. 95. Waaiwijksche en langstraatscbe Courant Uit en over Indië UIT DEN BEZETTINGSTIJD DE KERK VAN DRUNEN Pracht St. Nicolaas-cadeau. TE KOOP: Tevens een handgenaa.'de Adres bevraaen bureau v. d. blad of drukkerij „Excelsior" K'heuvel. Adres Baardwijkschestraat 1 7. TE KOOP AANGEBODEN en Beiden in prima staat. Waar zegt de Uitgever. TE KOOP: voor achter een rijwiel, met nog goede binnen en buitenbanden. Te bevragen bij: ..DE BIEB" MARKT ll WAALWIJK TE KOOP z. g a. n. Waar zegt de Uitgever. TE KOOP: Adres bevragen bureau v d. blad of drukkerij „Excelsior", K'heuvel. TE KOOP GEVRAAGD: in goeden staat zijnde ST. ANTONIUSSTRAAT 93 WAALWIJK. VERMIST: uit den polder te Waalwijk 1 zwart en 1 zwart-boat. Zij die inlichtingen kunnen geven worden verzocht deze tegen be looning te verstrekken aan A. VAN DEN BROEK, 2e Zeine 4! a WONINGRUIL. Wie ruilt een prima MIDDEN- STANDS WONING tegen dito woning in centrum Kaatsheuvel of Waalwijk? Tevens EEN PRIMA WIEG te koop. Brieven onder No. I6ll Bureau van dit blad. Wij zorgen voor Schildersbedrijf WA AL WIJ K. Bekendheid met moderne talen strekt tot aanbeveling. Eerste kiasse Maatschappij van Levens- en Volksverzekering Wij ontvanqen regelmatig alle soorten BLIKGROENTEN, als mede TAFELZUREN. Fruithuis ,,'t Westland" Stationsstraat 8 - WAALWIJK Aanbevelend, Aanmeldingen en inlichtingen WAALWIJK: Hotel „De Twee Kolommen" Telefoon no. 9 GEERTRUIDENBERGHotel Jansen t.o. 't Station 'I elef. 119 Naast 't technische gedeelte verzorgen wij ook voor U de noodige administratie, tot het rijbewijs in Uw bezit is. Dit is een unieke gelegenheid voor belang hebbenden om^kennis ie nemen van desieeds voortschrijdende mechanisatie op het gebied van landbouwwerktuigen IV2 ons boter, 2 ons suiker, 2 ons bloem De Echo van het Zuiden Verschijnt Dinsdag cn Donderdag Hoofdredacteur-UitgeverJAN TIELEN Abonnementsprijs j 15 cent per week: f 1.95 per kwartaal. Drukker: Waalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Tielen. Hoe meer berichten bekend wor den, hoe meer autoriteiten hun meening zeggen over 't basis-ont werp van een overeenkomst met de republiek Indonesië, hoe meer Schermerhorn zegt dat hij voor Kerstmis in Indië terug is om het accóord namens 't Nederlandsche volk te teekenen, zonder dat hij nog weet wat de Kamers beslissen zullen, des te meer groeit de span ning en onrust over deze aange legenheid van zoo historische be- teekenis voor het Nederlandsche volk. Tot deze onrust en spanning heeft niet weinig bijgedragen de houding der Commissie-Generaal, die ons al vooraf aankondigde dat de basis-overeenkomst zoo prachtig was. Zij heeft in pers en radio ons tevoren trachten te be werken en verzekert dat hun werk zoo volmaakt mogelijk was Maar dat neemt het Neder landsche volk niet, het wacht met spanning op de behandeling in de Kamer van deze voor Ne derland en Indië zoo belangrijke kwestie, een volledige en door wrochte behandeling, waarvoor minister-president Beel z'n woord heeft gegeven. Het Nederlandsche volk is niet gerust en de teekenen van die on rust openbaren zich overal, niet 't minst in militaire kringen, waar leger- en vloot-commandant reeds twee malen op audiëntie zijn ge weest bij H.M. de Koningin, om de militaire situatie, die uit de overeenkomst volgt, te bespreken, -waar er in de kringen van leger en viüót "VSïï hoog tot laag groote ongerustheid heerscht over de toe komst. De Partij van de Vrijheid heeft in een motie z'n vertrouwen aan de C.-G. opgezegd, de gesteldheid in A.R. en H.C. kringen kent men, evenals de belangrijke resolutie der K.V.P. die op 't laatste con gres werd aangenomen, elders in dit blad vindt men een drin gend beroep der politieke partijen in Indië, dat de Kamer zich ook late voorlichten door bekwame en terzake kundige vertrouwens mannen uit Indië: dat alles wijst op een stemming die spreekt van groote bezorgdheid. Als men daartegenover stelt de luchthartige toon, die spreekt .uit uitlatingen van mannen als Soe- lcarno en Sjahrir, welke laatste in de Engelschen hoedanigheden heeft ontdekt, die hij nooit heeft gezien bij Westerlingen waarmee Hij vroeger te maken had (Neder landers) dat men daar spreekt van 't begin van den strijd, en van de Koningin als ornament, als men ondanks den wapenstilstand telkens hoort van aanvallen van een leger dat men niet in de hand heeft en zal krijgen, dan worden wij met groote bezorgdheid ver vuld en bidden, met het Neder landsche Episcopaat en zoovele anderen onze regeering en onze volksvertegenwoordiging groote wijsheid toe in deze groote en be slissende uren in onze geschiedenis die aanstaande is, want hier staan beslissingen op het spel voor ons land en voor Indië, welhaast van te zijn of niet te zijn, beslissingen die nationaal maar ook internatio naal van verstrekkende beteekenis zullen blijken te zijn. Uit nadere berichten over de gemeenteraadsverkiezingen in Bel gië blijkt overduidelijk, dat de Ka_ tholieke CVP uil' den verkiezings strijd is te voorschijn gekomen als de grootste partij van 't land en een beduidende winst aan zetels behaalde. Garnizoenen zullen voorlaan wor den onderscheiden in groote. niid_ delbare en kleine. Een groot garni zoen zal o.m. gevestigd worden in Breda en Den Roscli, een middel- haar in Bergen op Zoom en kleine garnizoenen o.m. in Tilburg en Eindhoven. De vliegparken Gilze Rijen en Woensdrecht worden geaelit te be_ hooien hij resp. de garnizoenen te Breda en Bergen op Zoom. dat van Oisterwijk tot Tilburg. De Commissie-Generaal. Toen dc heer Max van Poll in Holland aankwam zei hij niets. Professor Schermerhorn nam afscheid der Indonesische pers en vertelde 0.111. dat de Nederlandsch- Indonesischc overeenkomst volgens ziijn verwachting voor liet eind van dit jaar zou zijn ondertcekend. Prof. Schermerhorn hoopte voor Kerstmis weer in Batavia terug te zijn. Ilij was er van overtuigd, dat hel Nederlandsche parlement en de Nederlandsche Regeering dc over eenkomst zouden ratificceren. Dc heer De Boer verklaarde op dezelf de persconferentie, dat de onder- teekening van de ontwerp-ovcrccn- komst een groote stap in de rich ting van dc wcderzijdsche samen werking van de beide volken be- teekendc. Ilij spoorde daarom heide partijen aan wedcrz.ijd.sche vijan delijke gevoelens te onderdrukken 011 zeidc. dat de Indonesische agres siviteit een bron van moeilijkheden voor de Commissie-Generaal was ge weest. Tenslotte sprak hij zijn er kentelijkheid uit tegenover Ir. Soe_ karno voor het aandeel, dat deze liad gehad in het goede resultaat van cle onderhandelingen. Het repuhlikeinsch-Indonesische kabinet gaal volgens het persbu reau Antara .«iccoord met de over eenkomst. INDISCHE POLITIEKE PARTIJEN VRAGEN UITSTEL BESLISSING. De politieke partijen, die vorige maand een telegram richtten aan den minister-president en aan de voorzitters der beide Kamers, waar in er bij de Nederlandsche regëcring en de Conniiissie_Generaal op weid aangedrongen geen bindende over eenkomst niet de republiek aan te gaan zonder voorafgaande goedkeu ring van de Statcn_Generaal. heb ben op 18 Nov. j.l. opnieuw een telegram gezonden aan den minis ter-president en dc voorzitters dei- heide Kamers. Hierin wordt er met klem op aangedrongen de belofte te vervul len ,;oni bekwame vertegenwoor digers en een vertrouwensman uit Nederlandsch-ïndië naar Nederland te ontbieden, 0111 liun iheeningcn in de Stalen.Generaal uiteen te zetten aangaande specifiek Nederlandsch- ïndisclic heiangen". In verhand hiermede vragen zij om uitstel van beslissing door de Regeering en de Sta teil-Generaal. VRIENDELIJK IS MAAR ALLES! Toen dc lieer Sjahrir dezer dagen afscheid nam van de Engelsche mi litairen, zei liij o.111.: Door uw persoonlijke kwaliteiten- hebt 11 ons in kennis gebracht met een aantal aantrekkelijke eigen schappen van de Westersclie cul tuur. die ons volk tevoren van de blanken, die liet kende, zelden heeft waargenomen. Ik bedoel uw beleefdheid. vriendelijkheid en waardige zolfbeheerscliing Dat is bedoeld voor oils Neder landers, waarmee dc heer Sjahrir oen contract sluit! DE DUITSCHERS NAMEN G1FGASPROEVEN. Twee Dordtenaren „verklikten" het aan Londen. Waar z.ij hun eigen land niet voor wilden gebruiken, achtten de Duit- sellers Nederland goed voorTer voorbereiding van een evcntueelen gil'gasoolog namen de Duitscliers in 1942 proeven met een bijzonder soort gas in den Biesboscli. Het was een soort, speciaal bestemd voor waterrijke streken. Het gas was alleen.even zichtbaar als een witte rook, als hel versch over liet land en hel' water streek. Spoedig was er dan niets meer van te zien. Maar de uitwerking was des te zekerder. Het leek wel of een onzielitbare gloeiende hand over dc aarde had gestreken: gras, riet cn andere, planten sloegen plat tegen den grond en verkleurden direct. Ook steen en hout veranderden oogen_ blikkelijk van kleur. 1-Iet gas streek ook over het water en doodde alle waterplanten. Met levensgevaar licl' terrein was zeer streng afgezethebben twee Dordtsche ,,Wim" leden van de verzetsorganisatie, monsters van het gras, riet. steen en hout ver zameld en per koerier opgezonden naar Bergen op Zoom, waar een an der lid die monsters analyseerde. Via Portugal naar Engeland gezon den monsters bewezen do voorloo, pige diagnose: het gas bleek zeer gevaarlijk en nieuw in zijn short te zijn Twee weken 11a het inzenden van de monsters gaf Churchill aan de Duitscliers de boodschap: „Als jullie met gas beginnen, doen wiij, het tweemaal zoo erg". MAC ARTHUR OVER DE KONINGIN. Toen dc Nederl. militaire missie te Tokio op 31 Augustus j.l. een audiëntie had bij generaal Mac Ar thur. den Amerikaanschen opper bevelhebber in den Pacific, bracht deze dc volgende heildronk uit op Koningin Willielmina,,Het is een groote eer voor mij. tegenover het .portret te staan van H. M<- de Ko ningin der Nederlanden, die ik het nicest bewonder van alle vrouwen van dit tijdperk. Gedurende Haar regeering heeft Zij niet alleen de liefde en bewondering van haar eigen volk verworven, maar van alle vredelievende volken der we reld''. Vrijdag heeft generaal W. Schil ling van dc Ned. missie de Konin gin persoonlijk van deze woorden vail Mac Arthur inededeeling ge daan. NEGEN UREN IN EEN LEKKE KANO. Een ontsnapping uit het Land van Heusden en Altena. Op verschillend gebied is de Lang straat sletds nauw met hel Land van Hcuden en Altena verhonden geweest. Dc Maas vormde in het verleden wel een scheidingslijn, maar in de praetijk ondervond men daarvan weinig bezwaren. Hoe geheel anders was de toestand toen de eeuwenoude rivier een na tuurlijke barrière vormde lussclien bevrijd en onbcvr.ijd gebied. Dikwijls denken we nog terug aan dien tijd. toen dc Polen en de Cana_ doezen eii Engelschen nog hier wa ren; en we spreken over dien tijd, die nog zoo vol gevaren'was en ha len herinneringen op. Toen, nu twee jaar geleden al. was de over kant' van de Maas nog in vijande lijke handen. ,Line_crossërs kwamen en gin. gen. Zij ondernamen gevaarvolle tochten 0111 berichten en medicijnen over te brengen. Van een Waalw.ijkor mochten wij indertijd eens een verslag van zoo'n gevaarlijke overtocht ontvangen cn toen zouden wij het reeds gepu bliceerd. hebben als liet ons niet vanwege dc censuur van het Militair Gezag verboden was. Nochtans mee, non wij dat dit verhaal nog interes sant genoeg is voor velen en daarom ook hebben wij het hier geplaatst. Deze Waaiwijkcr. die evenals zoo- velen een veilig onderdak in ,'de Klei" gevonden had, vónd de toe stand er echter te onzeker en bet- was dan ook geen wonder dat hij plannen maakte 0111 het gevaar te ontvluchten. Hij had van de verte uit staande op een hooiberg, den te. rugtocht der Duitscliers uit het l.nngsti-aatsclie laild kunnen volgen aan de vele branden die telkens dichterbij oplaaiden en zoo de be vrijding dezer streek kunnen volgen Toen het daarbij echter bleef en zijn woonplaats Dussen al spoedig geëvacOccrd werd, besloot hij -naar middelen uit te zien 0111 tc ontsnap pen. 'HM van voorbereidingen gingen daaraan vooraf. Dagenlange onder zoekingstochten naar plaatsen waai de Duitsche wachposten stonden. Welke weg zou men 't beste kun nen nemen en hoe moest men aan een boot komen 0111 uit deze water massa's tg ontsnappen? Het waren alle vragen die een wekenlange voorbereiding kostten voor men het antwoord er op kon geven. Doch eindcliljk was men zoo ver. Alles liep vlot van stapel en zoo begon onze urenlange tocht in dc koude en door het bevroren water. Ik wist hier ecnigszins den weg cn had deze zoo goed mogelijk uitge stippeld. maar kon niet verhinderen dat wij» twee Duitsche wachten moesten passecrcn. Wij deden alles Onder den titel DE OORLOG GAAT OVER ONS BISDOM, schrijft de St. Jansklokken over de Kerk van dén H. Lambertas te Druncn Op liet einde van October 194-1, toen Den Bosch, Udenhout en L0011. op-Zand reeds op de Duitscliers veroverd waren, hieven de bevrij ders steken voor liet Afwaterings kanaal. Dat is op zich zelf al veemd gpiioeg, want dezelfde bevr.ijdcrs waren cenige maanden tevoren de zpc overgestoken als een sloot, de Seine en de Manie als greppeltjes; maar dat zijn blijkbaar zaken, waarvoor men een hoogc graad van militaire ontwikkeling moet heb ben, 0111 ze te begrijpen. Ze zaten dan voor liet' Afwateringskanaaltje. Ten Zuiden daarvan lag het be vrijde Brabantsche land. daar rook ten de menschen Engelsche .siga retten. snoepten chocolade en dan sten in alle hoeken en gaten met dc Tommie's; ten Noorden daarvan lag de Langstraat, daar verscholen zich dc mensehen in de kelders, terwijl hoven liun hoofden de Duit scliers hun gerief plunderden, de granaten floten en de scherven door deuren en ramen suisden. I11 Druncn waren de dagen lus sclien liet Christus-Koning-feest en Allerheiligen vol verschrikkingen. De kerk bleef ongebruikt op die Hoogtij-dagen, want de toren was een Duitsche uitkijkpost en vormde vandaar een mikpunt voor de En gelsche kanonnen. In den namiddag van Allerzielen brak een geweldige kanonnade los. die de kerk, pasto rie en klooster zoo vol gaten schoot, dat ze als een ruïne nauweliijks overeind bleven. Voor de Duitscliers was dit het sein voor vertrek; ze slaken de pastorie, het klooster en nog wat huizen in brand; plun derden overal wat ze vinden kon den, bliezen "de toren in de lucht zoo stil mogelijk, maar begrijpelijk maakten wij in het njs veel lawaai. Een Duitsche post had ons blijkbaar gehoord en riep ons aan. Wij hiel den ons echter zoo stil mogelijk en bleven in het riet liggen. Twee uur hebben we daar liggen wachten; de kano maakte steeds meer water en we zaten hall' in het nat. Onze voe ten voelden we niet meer en onze handen waren half bevroren omdat we ons aan het riet vast moesten houden, daar anders de kano in den sterken stroom zou afdrijven. Na twee uur waagden we het maar ver der te gaan. We moesten onder een eilandje langs waarvan we wisten dat er een post in dc huurt was. Het water was echter nog niet hoog genoeg cn daar een dam 011s den doorgang belette, ging het- slechts langzaam verder waarbij we telkens een heele poos moesten wachten tot liet water weer wat liooger was zoo- dat we de kano weer wat verder konden trekken. Daarbij werden we echter gehoord en kwam er een Duitsche boot naar ons zoeken. Die kon gelukkig niet in het ondiepe stuk komen waar w.ij waren cn toen het water wat hooger was schoten we snel naar de andere zijde, vast besloten thans alles le wagen. Daar hebben we toen nog een lijd stil ge legen en hoorden de moffen aan den anderen kant vergeefs zoeken. Daar waren we goed doorgekomen Thans konden wc wat heler opschieten, maar wisten uileindelijk in de ver ste verte niet meer waar we ergens waren. De Maas kon niet ver- meer uit de buurt zijn. maar door het in gespannen turen in de duisternis naar de best bevaarbare plaatsen, was het voor onze oogen gaan sche meren en kónden we 011s niet meer oriënteeren. Ik zag wel een haken. maar kon het 111e niet van vroeger I herinneren en mijn vriend zeide dat hij in het geln-ol niets meer kon zien. We besloten toen maar op goed ge luk verder le gaan. De kano stond thans half vol water en we zaten er tol ons middel in terwijl hij bo vendien door hel vele ijs zoo zwaar geworden was dat er hij iedere ped delslag ecu nieuwe golf overheen spoelde. Zoo voeren we op goed ge luk af verder. Waar we uitkwamen daar kwamen we uit, maar ik ver moedde toch flauw dat de Maas niet ver meer af kon zijn. Toen plotseling zag ik twee groote lichtmasten in de duisternis opdoemen en wist ik waar we terecht kwamen. Het was goed, alleen moesten we nu nog dwars oversteken. Met een laatste krachtsinspanning werd alles ge waagd. Het gold nu nog slechts alles of niets enhet geluk was dien stig. We kwamen behouden aan land enna enkele strubbelingen waarhij de kogels over ons hoofd vlogen want w ie wist of het geen vijand was die daar aan land kwam waren we in veiligheid. en vertrokken gepakt en gezakt op geroofde karren naar liet Noorden. De Engelschen schoten voor alle veiligheid nog een avond en een nacht lang. mot al wal' ze hadden kanonnen, mortieren, mitrailleurs en stenguns. verlichtten het nach telijke dorp met een zwerm van zoeklichten en trokken daarna rus tig in het schijnsel van hun lampen en de brandende huizen Druilen binnen, om het te bevrijden. Dat was een dure bevrijding. Vijf 011 twintig menschen hadden liet leven verloren. Vier en dertig hui zen of schuren waren uitgebrand; meer dan dertig gehouwen waren geheel verwoestal de overige "wa ren zwaar of licht beschadigd. Van de paarden was liet vijfde part gedood of gestolen: vanliet' vee twee honderd vijftig stuks. De scholen waren vernield of geha vend. Het liart van het dorp. de parochiekerk, lag als een smeulende puinhoop temidden van de overige verwoestingen. Deze kerk van Druilen werd in de jaren 18721874 gebouwd onder leiding van den Tilburgschcn ar chitect H. van Tulder. Z.ij was niet ecnig in baar soort; zij werd ont worpen naar liet' model van dc kerk van Dreumcl. in een stijl, die in die dagen heel veel voorkwam Neogothiek wordt dat genoemd. Die architecten hadden hun oogen uit gekeken naar de Bossche St. .Tan en de heerlijke Fransche Kathe dralen en. getroffen door zooveel schoons, getracht) dien trant na te bootsen. E11 voor een stuk slaagden ze daar ook in; de liooge ramen 011 spitse hogen cn nog veel meer, her innerde liecl sterk aan die prach tige oude bouwwerken; maar dat? was allemaal iets bijkomstigs; liet eigenlijke, het wonderlijke, zuivere gevoel voor verhoudingen, dat boli den zc maar niet tc pakken krij gen. Dat kan men ze ook mociLijk kwaMjk nemen: want die mid deleeuwers hadden er, in gezaine- lijken arbeid, eeuwen lang over gedaan voor zij er het fijne van begrepen; 11a hun tijd ging het spoorloos verloren, voor honderden jaren. En dan is het niet' zoo maar aan een paar architecten gegeven, het plotseling met eigen krachten terug te veroveren. Zoo steekt er" altijd wat stunteligs in de hooge, trotsche kerken van dien tiijd; dc machteloosheid van den kunstenaar, die greep naar iets, wat hij niet aan kon. Van de Drunensche kerk willen we daarmee niet veel kwaads zeg gen; dat ze geen volmaakt model van schoonheid was. dat heeft ze met heel veel kerken gemeen. E11 degenen die ze bouwden, hadden de beste bedoelingen. De architect, dien ze aanzochten, was in zijn tijd een der meest hekenden en hij heeft' deze kerk met liefde en verstand van zaken ontworpen. De paro chianen waren er mee in de wol ken en voerden gratis liet benoo- digde witte zand aan. dertien dui zend karren. In dc oude kerk werd een plechtige H. Mis opgedragen loen het eigenlijke werk begon. 0111 Gods zegen over de nieuwe kerk af te smeeken. Daags daarna. 2f> Maart 1873. werd met bijzondere luister de eerste steen gelegd en niet zoomaar een gewone steen, neen een stuk geele zandsteen uit de Catacombe van Callixtus in Rome. door den zelf voor de Drunensche kerk ge zegend. Zeventig duizend acht honderd gulden, dat zou de nieuwe kerk kosten. Jazeker, als ze toentertijd die groote som besteed hadden aan de restauratie van de oude kerk uit de \ïijftiende eeuw. dan hadden ze waarschijnlijk een zeer mooi bouwwerk behouden voor de toe komst. Maar men moet ze dat niet euvel duiden; ze waren toen, zoo goed als tegenwoordig, gebrand op nieuwe dingen en de oude kerk waren ze moe. Dat blijkt heel dui. delijk uit een verzoekschrift dat hel Kerkbestuur richtte aan de Gemeen te. 0111 subsidie voor de nieuwe kerk te krijgen. 5 Sept. 1871. ..De tegen woordige kerk is volstrekt niet vol doende voor de Gemeente, wijl de plaats voor het publiek bestemd, slechts 322 vierkante Meters be slaat en het plafond veel te laag is. E11 dat voor een Gemeente van ca. 2300 R.K. inwoners! (Behalve het' gehucht Ilulten. hetwelk alhoewel parochiaal onder Elshout hoorende nochtans geregeld te Drunen naar de kerk gaat1!). Zoodoende dat gedurende den Zomer bijna eiken Zondag en Hei ligendag verschillende in bezwij ming vallen E11 dat, behalve de gezondheid, de plaats der tegenwoordige' kerk zeer slecht is. wijl zij buiten de kom der straat en huizen gelegen is Zoo wendt zich het R.K. Kerkbe stuur tot U 0111 ondersteuning door een subsidie van ƒ15.000 Nu. daar blijkt dan tocli wel uit dat ze' die oude kerk moe waren. Toch schijnt de oude kerk wel een eerbiedwaardig gebouw geweest te zijn. Ze heeft gestaan aan T School pad op het Kerkhof en dateerde on geveer uit 1150. De toren was. zoO_ als hij zoovele van die oude ker ken, uit een nog vroeger tijdvak. Ze zal wel geleken liebhen op die andere sclioone kerken uit de vijf tiende eeuw, zooals de Protestant- sclie kerken van Kerkdriel en Waal wijk. Het is dan ook geen wonder dat' de. inwoners van Drunen van 1810 tot 1818 alles in liet werk gc, steld liebhen 0111 deze kerk (die - toen reeds 200 jaar in Protestant- sclie handenwas) terug te heko men. Al was dan ondertusschen 't priesterkoor en de dwarsbreuk dooi de Hervormden afgebroken en de toren door blikseminslag in deso, labelen toestand komen te verkee- ren, hel was toch altijd nog heel "wat heler dan die armzalige kerk- scliuur. waarin ze de laatste hon derd jaar hun godsdienstplichten vervuld hadden. Die schuurkerk heette ,;klein," ongezond en hoven- dien voor de uitoefening van den Heredienst' geheel ongeschikt" en daarom schreven ze acht jaar lang allerlei verzoekschriften en reques- ten om hun eigen parochiekerk te, rug te krijgen. Toen ze de kerk eenmaal op' hun naam hadden cn opgetogen weer in bezit namen, liebhen ze kosten nocli moeite ge spaard om zc tc herstellen cn te vergrooteiieen nieuw priesterkoor werd gebouwdeen nieuwe vloer kwam er in. eerst van plavuizen, latei van hardsteen, een plafond werd aangebracht, een nieuw orgel er in gebouwdE11 toen dat al lemaal netjes in orde wa), teen hadden ze er toch eigenlijk geen zin meer in; want vijftig jaar na de teruggave begonnen ze te klagen: dat het plafond zoo laag was en de kerk zóó klein en zóó slecht ge legen en de menschen vielen er flauw en zoo voorts; zie hierboven. Dat was namelijk in 1871 en de te ruggave was geschied in 1818. Want er werden ook overal zulke prach tige nieuwe kerken gebouwd en in Nieuwkuijk gingen ze immers ook al een nieuwe kerk zetten cn in Vlijmen stond er ook al een. een

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1946 | | pagina 1