PUROACEEM
Oisterwijk speelt
FEUILLETON
De geheimen van
Villa „The Lawns"
Midzomernachtdroom"
Terry en Berry
Het Drunen der toekomst.
TERUGBLIK
inDE BRIL VAN SULTAN SAR.
de Staat is. In totaal ontvangt
de staatskas dus van de
Spoorwegen over 1946 een
bedrag van 7.9 millioen.
Weg" en Werken.
De totale lengte van het
spoorwegnet bedroeg aan het
einde van het verslagjaar 3542
kilometer en was daarmee na
genoeg gelijk aan de omvang
van het net vóór de oorlog.
Het geëlectrificeerde net
omvatte 286 kilometer (met
716 kilometer bovenleiding)
tegen 566 kilometer vóór de
staking.
Van de elf grote bruggen,
die op 31 December 1945 nog
onberijdbaar waren, werden
in de loop van het verslag
jaar zeven hersteld of door
een hulpbrug vervangen, n.l.
de spoorbruggen bij Venlo,
In het volle natuurtheater ging
jl. Zondag de première van Sha
kespeare's Midzomernachtdroom,
gespeeld door „De Ghesellen van
den spele" en geregisseerd door
de bekende tooneelspeler en regis
seur Ben Royaards.
De Midzomernachtdroom wijkt
eenigszins af van de andere stuk
ken van Shakespeare, die bijna alle
ontsproten zijn aan de werkelijk
heid en een brok, vaak geïdeali
seerd of geromantiseerd leven ge
ven met de bedoeling fouten en
gebreken van enkeling of samen
leving te laken en te hekelen of
bepaalde deugden en eigenschap
pen, die de mens en de mensheid
sieren te verheerlijken en te prij
zen. Iets dergelijks missen we in
de Midzomernachtdroom, waar de
bedoeling van de schrijver wat dit
betreft niet duidelijk is en ook de
intrige niet in die richting heen-
wijst. Het is veeleer een uiting
van zijn speelse fantasie en rijke
verbeeldingsleven, louter om de
mensen enkele mooie taferèlen
voor ogen te toveren, ze te ver
maken met de liefdesgeschiedenis
van een viertal Atheensche jonge
Atheenschenp chrdlu ea fw rgke
mensen en hen een blik te gunnen
in het rijk der verbeelding, met
name de elfenwereld, waar Obe-
ron en Titania, zijn gemalin de
scepter voeren eri door hun tover
macht de liefde van de jonge men
sen regelen.
Een grote moeilijkheid was, zo
als we reeds eerder schreven, de
reële figuren te scheiden van de
irreële, maar door de voortreffe
lijke costumeering, naar ontwer-
VAN
DE ECHO VAN HET ZUIDEN
naar het Engels.
16)
HOOFDSTUK XIV.
Lady Mirfield.
Toen Welton thuis kwam,
deed hij tegenover Basil zijn
best zich zo gewoon mogelijk
te houden, of hij in het ge
heel geen bijzondere ervarin
gen had gehad, waardoor hij
hoopte te ontkomen aan een
stortvloed van vragen. Hij
dacht er tenminste niet aan
zijn broer mee te delen hoe
Miss Ferriby hem had verteld
dat hun vader nog in leven
was.
De andere morgen schreef
hij een kort briefje aan Bar
bara Ashcot, waarin hij zijn
excuus maakte, dat hij des
middags niet was aangeko
men zoals hij beloofd had; hij
was opgehouden door Miss
Ferriby. Nu hoopte hij maar
dat het hem die middag mo
gelijk zou zijn een bezoek te
brengen.
Tegen Basil had hij enkel
gezegd dat hij op het eind van
de maand wegging op „The
Lawns".
En hoe was de ontmoe
ting met de bediende? vroeg
de jongere broer.
Nu, ik ben nog niets wij
zer geworden. Maar hij was
het zeker die dat huis in May-
fair binnenging.
Zwolle, Zwijndrecht, Zutphen
Moerdijk, Mook en Wester
voort.
Op 31 December 1946 waren
nog onberijdbaar de spoor
bruggen bij Zaltbommel, He-
del, Baanhoek (Sliedrecht)
en Rhenen. Inmiddels zijn op
de laatste na ook deze brug
gen in de loop van 1947 weer
in gebruik genomen.
De beweegbare en de vaste
kleinere bruggen, die op 31
December 1945 nog onberijd
baar waren, werden in de
loop van 1946 bijna alle voor
lopig of definitief hersteld.
Voor de stations te Hengelo,
Zutphen, Enschede, Arnhem
en Den Helder kwamen, na
overleg met de hierbij be
trokken gemeentebesturen de
plannen gereed.
pen van Mevr. Wijda Westerman,
die volkomen harmonieerde met de
omgevende natuur en de zwevende
gang van de droomfiguren is men
er in geslaagd deze moeilijkheid
te overwinnen en het publiek figu
ren te toneni die inderdaad van
een andere wereld afkomstig zijn.
Ook in het suggereeren van de
nacht is men, voor zover dit mo
gelijk was, geslaagd, al blijft het
enigszins vreemd aandoen, als men
in een zonbeschenen theater el
kaar op een meter afstand niet
ziet staan.
De geschiedenis speelt zich af
in Athene, waar Lysander en De
metrius beide verliefd zijn op
Hermia, terwijl Helena verliefd is
op Demetrius en Hermia de liefde
van Lysander beantwoordt. Door
Oberons tovermacht worden de
twee jonge mannen verliefd op
Helena en keren zij' Hermia de rug
toe; tenslotte echter laat hij Ly-
sande van Hermia houden en
Demetrius van Helena, terwijl ook
de oneenigheid tussen hem en zijn
gemalin, koningin Titania, wordt
bijgelegd. En tussen deze hande
lingen door laat Shakespeare de
handwerkslieden optreden, die ter
gelegenheid van het huwelijk van
Theseus, de hertog van Athene
met Hippolyta, de koningin dei-
Amazonen. een „drama" gaat in
studeren. Op een van hen, Spoel
(Jan Merkelbach), die van Puck,
Oberons dienaar, een ezelskop
heeft gekregen, wordt de elfenko
ningin Titania, hartstochtelijk ver
liefd. Maar tenslotte houden allen,
ook de vier geliefden, hetgeen die
nacht gebeurde voor een akelige
Wat zou dit dan bedui
den?
Ja, dat is mij ook een
raadsel.
Heb je er met Miss Fer
riby nog over gesproken?
Neen.
Denk je, dat zij er van
weet?
Nu, ik geloof dat er wei
nig daar in de omtrek van
„The Lawns" plaats heeft,
waar zij niet van afweet.
Daarmee moest Basil zich
wel tevreden stellen, want
Welton spoedde zich naar zijn
werk. Terwijl hij bij de Ash-
cots langs liep, gooide hij er
een briefje in de bus, maar
bleef een ogenblik wachten
om te zien of het gehaald
werd.
Miss Ferriby was die mor
gen in een niet al te beste
stemming en Welton ging zich
onverwijld in de brieven ver
diepen om conversatie te ver
mijden. Waarschijnlijk zou ze
wel over hem gesproken heb
ben met haar ondergeschikten
of bondgenoten en of ze het
dan ééns zouden £ijn, was
een andere vraag.
Toen het ochtendwerk was
afgelopen en zij opstond,
vroeg ze hem of hij die avond
bij haar dineren wilde, maar
hij zei, dat hij een afspraak
had.
Wat voor een afspraak?
Hij draalde, want hij wilde
niet zeggen dat het was bij de
buren, tegenover wie Miss
Ferriby zo vijandig gezind
was. Maar. dit dralen was
reeds genoeg voor haar en
vinnig vroeg zij:
U moet zeker een be
zoek brengen?
Ja.
droom. In het laatste bedrijf zien
we dan de handwerklieden hun
drama opvoeren tot groot vermaak
van het Atheense publiek en ook
van ons.
Zoals we boven reeds zeiden,
is het stuk niet sterk genoeg om
bij ons een onvergetelijke indruk
achter te laten; we missen er de
sterke tegenstrijdige karakters, de
diepe psychologische botsingen en
vooral een eenheid van handeling
die nog steeds als eisen aan een in
alle opzichten verantwoord to
neelstuk mogen gesteld worden. Is
het geen sterk toneelstuk en krij
gen zodoende de spelers niet de
gelegenheid hun talenten ten volle
te ontplooien, zij hebben zich niet
temin goed van hun taak gekwe
ten en goed amateurtoneel laten
zien. Jan Groenland en Ad Palm,
als Lysander en Demetrius, zijn
spelers die men graag hun rol
hoort en ziet vertolken. Liny Becx
en Ria Groenland, als Helena en
Hermia, bezitten ongetwijfeld ta
lent. al is de laatste te zachtaar
dig in haar spel om een getrouwe
uitbeelding te geven van de „kat
tige" Hermia. Van de handwerks
lieden viel vooral Spoel, Jan Mer
kelbach, op om zijn origineel hu-
PRIJS-O VERTREDING.
Hoe er nog steeds met de
prijzen wordt gemarchan
deerd in ons lieve landje, mo
ge blijken uit het feit dat in
de Maanden Mei en Juni niet
minder dan 11520 processen-
verbaal zijn binnengekomen,
terwijl er in die maanden
12275 zaken werden afgedaan.
Er werd voor ruim 2 mill,
gulden boete opgelegd, in
119 gevallen bedrijf gesloten
en in 53 gevallen verbod van
uitoefening beroep, in 85 ge
vallen openbaarmaking van 't
vonnis en 1000 gevallen in
beslagname van goederen.
Hieruit blijkt dat fikse
straffen worden uitgedeeld.
Typisch is 't dat de mensen
enerzijds klagen dat de prij
zen veel te hoog zijn, maar
anderzijds raar met hun goed
omspringen, b.v. men betaalt
met alle plezier een paar
honderd gulden te veel voor
een radio-toestel, dat dan nog
heel dikwijls van een heel on
bekend merk is, of zelfs geen
merk voert!
HOE KRIJGEN WE
VOLDOENDE EN GOEDE
BOUWVAKARBEIDERS?
De subcommissie van de
Wederopbouwcommissie Nrd.-
Brabant werd belast met het
beantwoorden der vraag of in
Goed. Maar dat is nogal
niet zo ver af. Dus dan kunt
u daarna hier komen.
Dat is onmogelijk, Miss
Ferriby. Voor vanavond heb
ik ook een afspraak.
Daar hebt u gisteravond
niets van gezegd, toen ik van
vanavond sprak.
Er volgde een pijnlijk stil
zwijgen. Toen lachte zij vrien
delijk, maar op een manier,
die hem een koude rilling
over de rug bezorgde.
Ineens veranderde zij van
toon en optreden, boog zich
over de schrijftafel naar hem
toe en sloeg haar betraande
ogen naar hem op.
Ik weet waar u heen
gaat: naar het huis op 't eind
van het laantje om de Ash-
cots op te zoeken; die vrou
wen die nooit moe zijn om
leelijk over mij te praten;
van mij, een mismaakt schep
sel, voor wie ze eigenlijk niets
dan meelij moesten voelen.
Ik ben zeker, Miss Fer
riby, dat Mrs. Ashcot nooit
zou kwaadspreken van haar
buren.
Ze lachte eens minachtend
en riep spottend:
Mrs. Ashcot? O, wat die
zegt, daar zal ik mij niet veel
van aantrekken. Maar de
dochter ziet u, die maar praat
jes houdt met iedere man die
met haar spreken wil, die is
veel erger. Kom, gun mij deze
avond nu nog eens uw gezel
schap Mr. Keynes en ik be
loof u dat ik geen enkele ge
heimzinnige bezoeker zal ont
vangen.
Maar Welton wilde Barbara
niet voor haar opgeven. Het
had hem toch al zo onbe
schrijflijk veel inspanning ge-
moristische kwaliteiten. Ook Jan
van den Bosch en Diny Nouwens,
als Oberon en Titania, speelden
hun poëtische, moeilijk te zeggen
rol zeer verdienstelijk. In de Puck
(Jos van Munster) proeven we te
veel de versjesopzeggende school
jongen, om deze „vondst" van
Royaards ten volle te kunnen
waarderen. De overige spelers
gaven eveneens mooi spel te zien.
Om nog even op het spel terug
te komen, vonden we het van Sha
kespeare niet goed verantwoord
de Atheense vrouw zo in het
openbaar te laten optreden, daar
volgens de oude schrijvers de
Griekse vrouwen zich zelden op
straat begaven. Ook deden de
volgens onze Westerse voorstel
ling geklede elfen vreemd aan in
deze Griekse omgeving. De gees
teswereld is echter niet zozeer aan
plaats of tijd gebonden.
Tot slot: Wanneer de Puck u
op het einde van het spel goeden
nacht heeft gewenst, zullen u vele
tegenstrijdige gedachten bestor
men, maar dit zult gij met ons
eens zijn, dat de Ghesellen van
den Spele u in ieder geval een
aangename mddag vol romantiek
en poëzie hebben geboden.
de provincie voldoende ar
beidskrachten aanwezig wa
ren om de wederopbouw te
voltooien en, zo neen, welke
middelen men moest aanwen
den om dit gebrek in korte
tijd te verhelpen.
Aan het antwoord van de
commissie ontlenen wij het
volgende:
Er is inderdaad een groot
tekort aan bouwvakarbeiders,
zodat er maatregelen nodig
zijn om dit tekort in te lopen
speciaal m.b.t. metselaars,
timmerlieden en stucadoors.
Zij is van mening dat er op
grote schaal arbeiders van el
ders in de provincie te werk
gesteld moeten worden en dat
de politieke delinquenten in
het kamp Vught moeten wor
den geconcentreerd om van
daaruit in de omgeving de
helpende hand te bieden. De
motieven die de jongens van
deze vakken afhouden moeten
worden weggenomen, door
reeds op de lagere school be
langstelling hiervoor te wek
ken en door een duidelijke,
gunstige loonregeling. De
rijkswerkplaatsen zijn in dit
verband onontbeerlijk en het
bezoeken van deze moet sterk
worden gepropageerd door
middel van een loondervings
vergoeding en door te bewer
ken dat een afgeleverd cur-
kost om de hatelijke dingen
over Miss Ashcot aan te ho
ren zonder op te vliegen. Hij
hield dus vol dat hij deze af
spraak niet wilde opgeven en
met een boos: „Nu, u moet
dan maar doen zoals u wilt",
verliet Miss Ferriby het ver
trek.
Toen hij van „The Lawns"
wegging, nam hij de voor
zorg om eerst een eind ver
der een paar brieven te gaan
posten en daarna pas terug
te keren. Maar ziet, juist leg
de hij de hand op de knop
van het tuinhekje," of daar
verscheen Box, die uit de
groene deur in de muur trad.
Zodra Welton bij de Ash-
cots binnenkwam, viel het
beide dames op dat hij er zo
vermoeid en slecht uitzag. Ze
hadden zich tóch al zo on
gerust gemaakt, want ze wa
ren de vorige avond buiten
geweest, toen hij zo luide had
geroepen: „Miss Ferriby".
Hij deed zijn best om haar
te overtuigen dat er niets van
belang had plaats gehad en
Barbara, die heel goed merk
te dat hij liever over wat an
ders praatte, drong er bij haar
moeder op aan, dit onderwerp
op te geven. Toen ze even al
leen was met de jongeman,
trachtte ze nog iets van hem
te weten te komen, maar hij
was tegenover haar al even
gesloten. Hij bleef ook maar
heel kort en spoedde zich toen
naar huis. Om zich tegenover
Basil ook niet te veel te hoe
ven uit te laten over zijn er
varingen, ging hij uit.
De volgende morgen begaf
hij zich als gewoonlijk naar
„The Lawns". Miss Ferriby
zei geen woord over de Ash-
sist als een volwaardig bouw
vakarbeider wordt erkend.
Verder wijst de commissie
er op te zorgen dat gedemo-
biliseerden direct op deze
werkplaatsen kunnen worden
opgenomen, met de vestiging
waarvan men reeds nu moet
beginnen, in streken waar de
behoefte aan zulk een instel
ling bestaat, met name in toe
komstige centra van bouw
nijverheid, waarbij mede ge
dacht wordt aan industriali
satie.
ZOMERZEGELS 1947.
Zoals bekend, worden voor
het eerst na de oorlog ge
durende Augustus en Septem
ber weer Zomerzegels met
toeslag door de P.T.T. uitge
geven. Deze toeslag zal ten
goede komen aan Sociale en
Culturele doeleinden, t.w.:
Tuberculosebestrij ding, Rheu-
mathiekbestrijding, Kinder
uitzending, Arbeid voor On-
volwaardigen (A.V.O.), Steun
aan Ongehuwde Moeders,
Irenefonds, Prins Bernhard-
fonds, Opdrachten aan nood
lijdende werkers op cultureel
gebied, Voorzieningsfonds
voor culturele werkers voor
steun in bijzondere gevallen.
De toeslagen zijn:
Beeltenis: Hendrik van De
venter; Frankeerwaarde: 2 ct.
Toeslag 2 ct.; Verkoopsprijs:
4 cent.
Johan de Witt; 4 cent; 2
cent; 6 cent.
P. C. Hooft; 7]/2 cent; 2H
cent; 10 cent.
Mr. J. F. van Royen; 10 ct.;
5 cent; 15 cent.
Hugo de Groot 20 cent; 5
cent; 25 cent.
Frankeerwaarde: per serie
431-2 cent.
Toeslag: per serie 16H cent.
Verkoopsprijs: per serie 60
cent.
Iedereen kent de grote no
den die heersen op sociaal en
cultureel gebied, en niet min
der, dat als een der na
weeën van de oorlog de
tuberculose in ernstige mate
onze volksgezondheid be
dreigt; daarom zal men er ze
ker een veelvuldig gebruik
van maken, temeer daar de
toeslag gering is.
UITGEKOMEN BOEKEN etc.
„Bewandelt de K.V.P. de
juiste weg?" Op deze vraag
wordt in een gelijknamige
brochure door H. J. M. Hen-
driksen een volmondig neen
geantwoord. Op de juistheid
cots en ze drong er ook niet
op aan dat hij zou blijven di
neren, zoals hij gevreesd had.
Die avond ging hij dus naar
een bal in het huis van één
van de vroegere vrienden van
zijn vader, die altijd even
hartelijk voor hem en zijn
broer waren gebleven.
Onder de dames merkte hij
ook op een dame, die hij had
gezien op de waarzeg-seance
van Miss Ferriby. Hij werd
aan haar voorgesteld en het
was een Lady Mirfield, de
vrouw van een baronet, die
een bekende figuur was in de
sportwereld. Het was een aar
dig vrouwtje, wat wuft en
geneigd tot praten. Dus bracht
hij het onderwerp op het oc
culte en vroeg of zij aan voor
tekenen hechtte.
O, ja, ik ben vreselijk
bijgelovig, beleed ze openhar
tig. Een paar dagen geleden
was ik nog bij Miss Ferriby -
„Frametta" zoals ze dan ge
noemd wordt - om mij te la
ten waarzeggen.
Heeft ze het goed ge
daan?
Verwonderlijk. Ze heeft
mij toch zoveel verteld, dat
niemand zou weten. Zo zei ze
b.v. dat degeen die ik het
meest liefhad, in Indië was.
Ja, dat is wel verwon
derlijk.
O, en nog een hele boel
treffende dingen. Ze is dan
ook erg in de mode; iedereen
raadpleegt haar tegenwoordig.
Als ik Mr. v. Velsen was, dan
ging ik ook eens naar haar
toe om van haar te horen,
wie zijn curiositeiten heeft ge
stolen.
(Wordt vervolgd).
van dit antwoord willen wij
niet verder ingaan; belang
stellenden kunnen het krijgen
in kiosken e.d. of bij Druk
kerij Brouwer en Co. te Delft.
„Het Amateur Toneel". Het
Juni-Juli-nummer van dit
tijdschrift is dezer dagen ver
schenen met veel belangrijke
83)
Terwijl zij in de stikdonke
re gang voortliepen, stootte
Hassan met zijn voet tegen
iets hards. Het bleek een bij
na ongebruikte fakkel te zijn.
Hassan stak er de brand in
artikelen. Ook personen en
verenigingen die niet bij de
N.A.T.U. zijn aangesloten
kunnen hier veel uit leren,
wat voor het goede amateur
toneel noodzakelijk is.
Uitgeverij Hollandia, Rivier
vismarkt 2, Den Haag.
en nu konden de vrienden
zonder angst voor dreigende
gevaren voortgaan.
„Het is de meest rustige
wandeling die wij hebben ge
maakt, sinds we in Perzië
zijn", zei Berry.
dezelfde volume toegewezen krij
gen als dit jaar en wij hebben de
grond om te kunnen bouwen, dan
zullen wij spoedig door onze
grootste woningnood heen zijn.
De 10 woningen welke de N.V.
Lips toegewezen gekregen heeft,
zullen binnenkort wei aanbesteed
kunnen worden. Waar de wonin
gen komen is nog niet bekend. De
beste plaats is wel in de nieuwe in
aanleg zijnde straat.
De materialen voor de nieuw
bouw zijn wel disponibel, maar de
arbeiders zal wel een vraagstuk
zijn. Of de woningbouw hiermede
plaatselijk gestagneerd zal worden,
zal meer aan de betrokken uit
voerder liggen. De algemeene ver
houding tusschen arbeiders en aan
te bieden werk is echter niet erg
gunstig-. Arbeiders in bouwvak
ken is een probleem dat niet ge
makkelijk is op te lossen. Het op
leiden van arbeiders is ook weer
niet gerechtvaardigd, daar men
over 14 a 15 jaar weer voor een
groot gedeelte uitgebouwd zal zijn.
Op de vraag of montagebouw
in de naaste toekomst ook haar
Terugblik heb ik het arti
keltje genoemd. We willen
ons eens een ogenblik ver
plaatsen in de tijd toen „de
klaai en het zaand", zoals in
de volkmond de bewoners
„Het Land van Heusden en
Altena" en „de Langstraat"
deze streken noemen, als het
ware tegen elkaar aan lagen.
De jongeren zullen over die
tijd wel eens hebben horen
spreken en zij die de leeftijd
der sterken benaderd of over
schreden zijn, zullen wellicht
met genoegen er aan terug
denken.
Veel, zeer veel is er veran
derd. Laat ons eens een wan
deling maken over de Zomer
dijk. Wat een geheel ander
uitzicht leveren die Waalwijk-
se en. Besoijense Polders op.
Vroeger, aan het einde van
deze grintweg het Veerhuis,
geheel met prachtige bomen
omringd. Wie kan zich nog
herinneren die zware prach
tige kastanjeboom voor het
huis, waar bovenuit bij fees
telijke gelegenheden ons dier
baar rood-wit-blauw dapper
wapperde, het kleine pontje,
altijd keurig geteerd en ge
verfd. Wie heeft niet een pret
tige herinnering behouden
aan de'bewoners van dat Veer
de familie U. Bij dag en nacht
altijd gereed te helpen. Dan
de knechts Jan, Kees, Janus
en Willem, die voor eenieder
altijd gereed stonden en in
de zomervacantie de vrienden
waren van de Waal wij kse
jeugd, als zij met hen een
roeitochtje gingen maken.
Ja, alles heeft in de loop
der jaren wel een ander aan
zien gekregen. „Het oude
huisje", smal als 't was, heeft
door onteigening zijn plaats
moeten afstaan aan de brede
Bergse Maas, stromende tus
sen brede uiterwaarden en in
gesloten door zware dijken,
het vrije uitzicht van vroeger
tussen de beide streken ge
heel wegnemend. Ook 't zeer
drukke verkeer over de weg
heeft door deze verandering
wel wat ingeboet. Wat kon 't
een druk vergang zijn wan
neer in het voorjaar de boe
ren hun vee naar de weide
brachten in de klei; wat een
vervoer van karretjes als de
nieuwe aardappelentij d was
„Ah!" riep Terry.
„Wat is er?" vroegen de an
deren.
„De Sultan!" zei Terry,
„daar, in de muur!"
(Wordt vervolgd).
invloed hier zou doen gelden op
de nieuwbouw, belichtte spr. de
verschillende voor- en nadeelen
van dit object. Spr. dacht niet dat
het in de naaste toekomst zijn di-
rece invloed op de nieuwbouw
zou uitoefenen.
Ons onderhoud liep ten einde.
Spr. wees er nog eens op niet al
leen vlug maar ook mooi en solied
werk zullen moeten leveren, waar
voor men ons later weer dankbaar
zal zijn. Wanneer de in aanleg
neer er bomen in zijn geplant en
zijnde straat verhard zal zijn, wan-
er goede huizen staan, dan ben
ik er van overtuigd dat men er
graag zal wonen.
Ter verwerkelijking van de
plannen in de naaste en in de ver
re toekomst zullen nog vele pro
blemen opgelost moeten worden,
maar door onderling overleg en
samenwerking zal er veel bereikt
kunnen worden. Op gebied van
woonruimte leven wij nog in een
moeilijke periode, maar reeds' lacht
in de naaste toekomst op dit ge
bied een betere tijd.
aangebroken en deze naar
Tilburg reden om te verko
pen; bij marktdagen op Vrij
dag te Waalwijk. Hoe overvol
kon 't zijn als er grote markt
dagen werden gehouden, dan
was de Zomerdijk van 't be
gin tot het einde bezet met
boeren die hun vee ter markt
voerden, of met karren en rij
tuigen die marktwaarts togen.
De Waal wij kse markt was
ver in de omtrek een aan
trekkingscentrum van beteke
nis voor landgenoot en vreem
deling. Niet alleen vele koop
lieden uit de verschillende
provincies waren geregeld
present, maar Belgische,
Franse, Italiaanse en Spaanse
kooplieden kon men aantref
fen. Het vee uit de Langstraat
en het Land van Heusden en
Altena was zeer gezocht. Dat
dit voor de neringdoenden,
café-houders en uitspannin
gen bij uitstek goede dagen
waren, laat zich begrijpen.
Ook hierin hebben zich gro
te wijzigingen voorgedaan. De
veemarkten hebben een grote
veer moeten laten aan die van
Den Bosch. Zo ziet men het
spreekwoord „niets besten
digs hier beneen" bewaarheid.
Toch mag men van geen stil
stand spreken. Integendeel, op
velerlei gebied is aanmerke
lijke verbetering te constate
ren. Was het vóór de Bergse
Maas gegraven werd in de
winter niet een ieder jaar te
rugkerende overstroming van
de Polders, gelegen tussen de
dijken van de Langstraat en
het Land van Heusden. Kwam
dit niet door de Westerstor
men die het water van het
„Hollands Diep" opstuwde en
de polders vanaf De Biesbos
deed overstromen, dan ge
beurde het in 't voorjaar,
wanneer sneeuw en ijs de
„Maas" buiten haar oevers
deed treden, het Bossche veld
in een grote waterplas deed
veranderen en de Overlaten
in Berkdijk en Drunen in
werking bracht. Dat een en
ander veel schade en overlast
met zich bracht, laat zich ge
makkelijk indenken.
Hoevelen, over een klein
bootje beschikkende, werden
er dan niet beurtschipper van
Drongelen op Waalwijk om
de mensen van de ene wal
naar de andere te vervoeren.
De primitiefste zeilen werden
gehesen en zo zeilde men de
polders over, lang niet zonder
gevaar. Ook kwam het wel
voor dat wagens, paarden en
vee in een gpote aak van de
ene dijk naar de andere wer
den gebracht. Gelukkig was
dit vervoer over de polders
van korte duur, het water be
gon te vallen, maar bracht
weer andere ongemakken
mee. De kaden der polders
konden de grote druk van het
water niet weerstaan zodra in
het Maasje het water een la
gere stand aan nam en kwa
men op vele plaatsen kade-
doorbraken met alle onge
makken van dien. Het water
stroomde met zo'n snelle
kracht door het Oude Maasje,
dat van overzetten met de
1 MIJNHAKÜI I
Heh ideale Laxeermiddel
pont geen sprake kon zijn.
Dan werden paarden, wagens
en vee in een grote aak ge
plaatst en naar de andere oe
ver gebracht, want handel en
verkeer moest toch doorgaan.
Het bracht wel veel moeite en
oponthoud met zich, maar het
doel werd bereikt. Er kwa
men echter spoedig rustiger
dagen, als de herstelwerk
zaamheden aan die kaden tot
een einde gebracht waren.
Rustiger, niet in de betekenis
van stil, verre van dat. De
Zomerdijk bleef de hoofdver-
keersweg tussen Zuid en
Noord. Kunnen de R.K. be
woners van de Langstraat de
oude tijd nog herinneren dat
zij ter bedevaart gingen naar
Den Briel met de Raderboot
vanaf het Drongelse Veer?
Wat een drukte op die Zon
dagmiddag, wanneer deze
boot aan het Veer gemeerd
lag. Iedereen wilde de boot
zien waarmede de bedevaart
gangers 's Maandagsmorgens
vroeg de reis naar Den Briel
maakten. Een duizendkoppige
menigte bewoog zich dan op
die weg.
Wanneer 's avonds de boot
terugkwam wederom dezelfde
drukte van familieleden die
de bedevaartgangers tegemoet
kwamen of met een rijtuig
kwamen afhalen. Maakten
velen 's Zondags een wande
ling door het dorpje Dronge
len, 's Maandags kwam men
niet verder dan het Veer.
Het kwam ook wel eens
voor dat naast de grote Ra
derboot een paar andere
stoomboten gemeerd lagen,
die dezelfde ochtend afvoeren
met boeren naar de Paarden
markten te Willemstad en
Puttershoek. Ook dit bracht
weer veel vertier mee. Als
dan 's avonds de boten vol
met jonge paarden terugkwa
men, was het met de lossing
een drukte van belang, voor
al wanneer er enkele onhan
delbare viervoeters bij waren
die met de broek uit het ruim
gehesen moesten worden. Er
was steeds variatie aan het
Veer. Veel rust genoten de
bewoners niet. Wat een grote
drukte kon het zijn wanneer
de tijd aangebroken was van
de verpachtingen der hooi
landen. Drommen boeren
trokken het hooiland door om
eerst de stand van het gewas
op te nemen. Velen kwamen
uit Tilburg en omstreken om
voor de wintef goed hooi voor
hun paarden en koeien te be
zitten. Vaak was dan binnen
de ruimte te klein om alle
kooplustigen te kunnen her
bergen. Grote banken en stoe
len werden buiten bij grote
tafels gezet en men kón zo
doende toch uitrusten van de
vermoeiende tocht door het
lange gras. Als men zich zo
tussen de menigte bewoog,
dan was het een geroezemoes
van wat ben je me.
Zodra echter de afslager
zijn stem deed horen, „de ver
koping neemt een aanvang",
verstomden alle stemmen en
was aller aandacht gevestigd
op de afslager. Er werd luid
geboden en er werd geknikt
en de afslager wist dan wel
hoe laat het was.
Al met al nam het „oude
Veerhuis" een grote plaats in
in de omgeving en was het
een voornaam knooppunt tus
sen Noord en Zuid.
Nevah.
DE PAUS SCHENKT
10.000 AAN
R.K. UNIVERSITEIT.
De R.K. Universiteit heeft
de verheugende mededeling
ontvangen, dat het Z.H. de
Paus heeft behaagd, haar een
gift van 10.000 te schenken.
Het bestuur der St. Radboud-
stichting heeft met grote
vreugde en dankbaarheid
deze gift aanvaard. Allen, die
bij de Universiteit werkzaam
zijn of anders voor haar be
langen werken, zullen in dit
allerhoogste blijk van waar-
(Van onzen
II
Men begrijpt dat zoals het plan
hiervoor geschilderd is, het wat
de uitvoering betreft nog wel
•enige tijd op zich zal laten wach
ten. Maar het is wel goed dat. men
volgens een bepaald plan kan
werken. Hoeveel mooier en doel
matiger zou de bebouwing van
de Langstraat nu zijn als men voor
50 jaren volgens een bepaald plan
te werk was gegaan. Wij moeten
bij elke uitbreiding ons voorstel
len het Drunen zooals het over
25 jaren zal kunnen zijn. Wij moe
ten er voor waken dat er mooi en
doelmatig gebouwd wordt. Wij
moeten groote en breede straten
aanleggen, zoodat. het overal een
lust zal zijn om te wonen. De zin
spreuk „mijn huis is mijn paleis"
moet voor iedereen bewaarheid
kunnen worden. Wanneer Drunen
dan straks een goede woongele
genheid biedt, dan zal dit mogelijk
ook weer vlugger nieuwe indu
strie tot zich trekken of zal de
bestaande vlugger voor uitbreiding
vatbaar zijn. Voor dit doel zijn
ook reeds bepaalde terreinen ge
reserveerd. Wanneer men over 10
jaar het plan klaar mag hebben
met de afsuiting van het Oude
Maasje en de Donge, waardoor
de grond in den Overlaat en ach
ter Baardwijk in cultuur kan wor
den gebracht en een betere ver
binding tot stand kan komen met
het Noorden, dan kunnen wij ons
plan reeds in het licht zien van
deze verbeteringen.
Eer wij aan dit alles aan toe
zijn. zullen er nog vele problemen
moeten worden opgelost en vele
moeilijkheden zijn te overwinnen.
Maar de problemen en moeilijk
heden zijn er om op een bevredi
gende manier uit de wereld te
worden geholpen. Nu reeds, bij
de aanleg van de eerste weg, zijn
moeilijkheden gerezen. En wan
neer wij ze objectief willen bekij
ken, dan moeten wij dit zeggen.
Wij begrijpen heel goed de be
zwaren welke sommige eigenaars
naar voren brengen, al zijn ziji dan
soms wel eens een beetje opge
schroefd. Maar men moet niet
vergeten wat er op het spel staat,
nl. het zoo vlug mogelijk bouwen
van woningen. En hiervoor is nu
eenmaal grond noodig. Zeker is
dat er tuinen zijn welke geschon
den worden, maar dan nog zal er
onderscheid gemaakt moeten wor
den tusschen de schade. Dit zal
de taak zijn van de schade-com
missie, welke onpartijdig is sa
mengesteld. Door onderlinge sa
menwerking zal deze commissie
een reëele schade moeten vast
stellen. Het is niet de bedoeling
dat het commissielid door de ge
zamenlijke eigenaren gekozen, het
hoogst bereikbare zal eischen en
het commissielid door het gemeen
tebestuur gekozen het allerlaagste
zal vaststellen, waardoor de on
partijdige absoluut geen overeen
stemming tusschen deze twee zal
kunnen bereiken. Zaak is het dat
men zal uitgaan van reëele bases,
welke voor dergelijke aangelegen
heden bestaan. Wanneer tusschen
de commissie geen overeenstem
ming zou kunnen worden bereikt,
correspondent
dan zal de rechtbank moeten be
slissen, welke wel de normale nor
men zal aanhouden. Wij mogen
hopen dat dergelijke formaliteiten
achterwege kunnen blijven. De
eenige oplossing voor deze moei
lijkheden is de schade naar reëele
bases te vergoeden en voor de rest
zullen de betrokken eigenaren niet
anders kunnen doen dan het on
genoegen te aanvaarden dat men
een gedeelte van de tuin zal moe
ten missen voor het bouwen van
wonngen welke zoo hard noodig
zijn. Wij zijn in overleg getreden
met de Wederopbouw en hebben
het gedaan gekregen dat het ge
deelte wat parallel loopt met de
Schoolstraat, een 40 M. naar het
Noordenk an worden verlegd,
waardoor wij aan de wenschen
van de gezamenlijke eigenaars
voor een gedeelte tegemoet zullen
kunnen komen.
Een woord van lof dient wel te
worden gebracht aan de boeren
welke de moeilijkheden zoo goed
begrijpen en van wie wij steeds de
medewerking mochten ondervin
den, terwijl het voor hen toch het
hoofdbedrijf is en voor anderen
dikwijls nog maar een nevenbe-
drijf of liefhebberij.
Een van onze vragen was dan
ook: „Wat denkt u van de nieuw
bouw in de naaste toekomst?"
Daaraan wordt zoo hard moge
lijk gewerkt. In 1946 konden wij
6 woningen zetten, dt jaar kregen
wij er 18 toegewezen, maar dit
werd verhoogd met 150 procent,
waardoor wij er 45 mogen plaat
sen. 43 zullen er dit jaar door de
gemeente worden geplaatst en 2
door particulieren, welke momen
teel nog in een door hen zelf op
getrokken noodyoning zitten. Els-
hout, dat buiten het uitbreidings
plan ligt, kreeg er op aandringen
van den raad, van de 18 toegewe
zen woningen 4 toegewezen.
Dank zij het feit dat wij de per-
ceelen ten Zuiden van de Schans-
wijk, welke voor het plaatsen van
woningen zoo uitermate geschikt
is, op 2 na hebben kunnen koo-
pen, zijn wij in staat in Elshout
geen 4, maar 11 woningen te
plaatsen. Door het verhoogen van
het bouwvolume door de regee
ring, legt deze het initiatief nog
meer in handen van het gemeente
bestuur. Men wil het plan 1947 in
zijn geheel afwerken, men wil dus
over geheel Nederland het aantal
woningen plaatsen wat men zich
voorstelde. Er zullen nu gemeen
ten zijn welke, niet aan grond kun
nen komen, waardoor men het toe
gewezen bouwvolume niet kan uit
voeren en om deze over het ge
heel niet verloren te doen gaan,
zijn de andere verhoogd. Het gaat
er bij de gemeente dus om grond
te kunnen krijgen. Nu zijn er ook
wel wetten welke de gemeente op
een bepaald oogenblik het recht
geven om grond ten algemeenen
nutte te vorderen, maar wij zullen
het eerst moeten probeeren met
onderling overleg. Met een weder
zijds begrip voor eikaars moeilijk
heden en met goedex samenwer
king zullen wij dan ook, zoo ho
pen wij, goede resultaten ten al
gemeenen nutte kunnen bereiken.
Wanneer wij in 1948 en in 1949
