WIE WAS ZIJ TOCH?
IN INDIË.
GtM ENTERAAD HEUSDEN.
Gemeenteraad Geertruidenberg
FEUILLETON
n.
ONSENOORT
Tarr/ ei 3arry in: DE WITTE ELAND.
zijn, als Loons Hoekje, Sprangse
gadering naar voren gebracht
Straat, Lage Zandschel, Finantie
etc. Hij inmormeert, wat de des
tijds benoemde commissie ad hoe
in deze deed.
De heer Verhoeven dankt de
voorzitter voor de brede uiteen
zetting gegeven, waaruit blijkt
dat de P.N.E.M. de raad niet vol
ledig heeft ingelicht. Dat de com
missie ad hoe tot heden nog niets
deed, heeft zijn oorzaak in het
feit, dat deze commissie geen
werkschema ontving, dus niet kon
weten wat haar taak was. Op
een onderhoud op 8-12-'47 met
de voorzitter gehad, heeft hij na
der niets meer gehoord. Ligt het
ook op de weg van deze commis
sie de kostenverdeling te bekijken
of ressorteert dat aan B. en W.
Hij zou gaarne hieromtrent de no
dige gegevens ontvangen en
neemt dan op zich, dat de com
missie, in plaats van een reclame
dat zij niets deed, een pluim zal
ontvangen voor wat zij zal ge
daan hebben.
De heer Pooters sluit zich hier
bij aan en verzoekt het eventueel
rapport der commissie aan alle
raadsleden ter bestudering toe te
zenden.
De voorzitter deelt mede, dat
de commissie vermoedelijk nog
over voldoende tijd zal beschik
ken om de zaak te bestuderen.
Hij meent dat besloten werd, dat
met de P.N.E.M., zodra de werk
zaamheden zouden begonnen zijn,
in onderhandeling te treden om
trent de kosten van de verdere
uitbreiding. Waar de materiaal
voorziening nog van dien aard is
dat mogelijk nog niet in 1948 met
de uitvoering van het werk kan
begonnen worden, rest nog vol
doende tijd, om voor die tijd de
zaak te bestuderen en mogelijk tot
een accoord te komen. Hij wil de
commissie ad hoe direct inschake
len en spreekt de hoop uit, dat zij
nuttig werk verrichten kan.
Als toegevoegd punt van de
agenda gaat de raad accoord met
het voorstel een tweede kasgeld
lening tot een bedrag van
fl. 100.000 af te sluiten, waar
aanbieding reeds is ingekomen,
door de rijksvoorschotten van de
gelden' der Bouwvereniging steeds
geruime tijd op zich doen wach
ten.
Bij de rondvraag verzoekt de
heer Sins nogmaals straatverlich
ting in de Berkdijk en Molen
straat, de heer^Pooters meer ver
lichting in de voornaamste stra
ten, de heer v. d. Heuvel inlich
tingen omtrent de wegen van Mij.
Unitas en de heer Brouwers ver
betering van de duiker in de
Paalstraat.
De voorzitter zegt dat mate
riaal voor verlichting thans aan
wezig is, dus verbetering volgt.
Met Unitas is men in correspon
dentie en voor de duiker zal
reeds morgen opdracht gegeven
worden.
De voorzitter sluit onder dank
met de Chr. groet.
DE GEMEENTE HEEFT GEBREK AAN GROND.
Het schijnt dat in Heusden alle uitbreiding en we
deropbouw moet afketsen op het gebrek aan grond,
waarmee de gemeente heeft te kampen: de bouw
van huizen, het vestigen van nieuwe industrie, een
nieuw voetbalveld. Dit zijn dan ook de punten waar
over de raad elke vergadering opnieuw het zijne
wil weten.
Na de opening met gebed
gaf de voorzitter burgemees
ter Van Delft eerst een over
zicht van de loop der bevol
king over 1947. Op 31 Dec.
1946 bedroeg het aantal in
woners der gemeente 2788.
Over 1947 werd dit aantal
door geboorten en ingekomen
personen vergroot met resp.
93 en 140. Door overlijden en
vertrek gingen er resp.-30 en
178 personen af, zodat er over
het afgelopen jaar een be
volkingsaanwas was van 25.
Verder had men in Heusden
een afdeling willen vestigen
van Van Loon's schoenfabriek
te Dongen, maar dit was niet
doorgegaan wegens gebrek
aan industrie-terrein.
Scheepswerf, noch Conser-
venfabriek hadden op volle
kracht kunnen werken we
gens het gebrek aan woon
ruimte. Dit gebrek deed zich
trouwens op alle gebied voe
len. De voorz. sprak de hoop
uit dat 1948 in alle opzichten
een. gezegend jaar zou zijn.
De notulen werden na
voorlezing onveranderd goed
gekeurd en vastgesteld.
Onder de ingekomen stuk
ken bevond zich een verzoek
tot ontslag als regent van de
Godshuizen van de heer A.
Vos, hetgeen verleend werd.
De heer P. J. Bruysten
vroeg eervol ontslag als amb
tenaar van de Burgerlijke
Stand en als ambtenaar van
het Vleeskeuringsbedrijf we
gens benoeming tot privé-se-
cretaris bij Wagenberg-Fes
ten. Dit eervol ontslag werd
hem verleend.
De overige stukken werden
voor kennisgeving aangeno
men.
Het voorstel van B. en W.
tot onbewoonbaarverklaring
van het perceel Sterrestraat
W 22, werd z.h.st. aangeno
men, waarbij de wettelijke
ontruimingstermijn op een
dag werd gesteld.
De grote kasgeldlening van
550.000 was noodzakelijk,
omdat de gemeente de bouw
van de 31 arbeiderswoningen
zelf moest financieren en ook
om hiermee de lopende lening
van 100.000 af te lossen en
te continueren.
Z.h.st. accoord.
Punt 6 werd aangehouden
tot de volgende vergadering
omdat de Commissie van On
derzoek nog niet gereed was.
De voorz. stelde nog voor
om een pand aan de Zuider
singel van H. v. d. Staak aan
te kopen voor de prijs door
het Prij zenbureau bepaald,
waarmee de raad accoord
ging.
Bij de Rondvraag infor
meerde de heer Dekkers hoe
ver men was gevorderd in
zake het voetbalveld, waarop
de voorz. antwoordde dat de
vorderingen miniem waren.
B. en W. waren in verbinding
met een eigenaar, maar deze
zou zeer moeilijk te bewegen
zijn grond te verkopen.
Ook de heer Te Vruchte
kwam later nog eens op het
voetbalveld terug en vroeg of
men het niet op dezelfde
plaats kon maken. Het be
staande terrein was afge
keurd en met het terrein
stond of viel dè voetbalclub
en als deze werd opgedoekt
(en het kwam er zo tragisch
uit) „dan hebben we alweer
iets minder in Heusden".
De voorz. antwoordde dat
ook dit weer op grote moei
lijkheden stuitte. Bovendien
was het financiëel niet ver
antwoord, omdat er daar een
nieuwe weg kwam.
De heer Verschure wilde
het voetbalveld aan het we-
deropbouwplan koppelen,
maar dat kon ook niet, vol
gens de voorz., wegens 't ge
brek aan grond. Hij zegde in
ieder geval toe, dat B. en W.
alles zouden doen om tot een
oplossing te komen. De heer
Verschure wilde, als de ge
meentegrond te ver af lag
voor een voetbalveld, zelfs
overgaan tot ruiling met een
eigenaar die zijn grond dich
ter bij de kom had. Of die
eigenaar dat wilde doen, al
dus de voorz., lag ook aan de
kwaliteit van die gronden.
Hij beloofde nog eens al het
■mogelijke te doen.
De heer Dekkers had nog
voorgesteld om als secretaris
van de Godshuizen een jong
capabel en representabel man
te nemen, maar de voorzitter
verzocht zonder meer maar
geen namen te noemen. Wat
de kwestie van een zeilhuisje
aanging, waarnaar de heer
Dekkers vroeg, daar werd nog
ever onderhandeld. Tenslotte
wilde de heer Dekkers nog
lijsten aanleggen van degenen
die wachten op woonruimte.
Dan wilde hij alleenwonende
personen, vooral ouden van
dagen die een heel huis tot
hun beschikking hadden, aan
laten zeggen dat daar scherp
op gelet zou worden en de
laatsten verwijzen naar ver
pleeginrichtingen.
De heer Verschure vertelde
een onaangename affaire die
zich op het distributiekantoor
had afgespeeld. In de krant
was n.l. de datum, die op de
formulieren voor het aanvra
gen van rijwielen stond, ver
anderd, en degenen die op
deze laatste datum waren ge
komen hadden bot gevangen!
Zij konden hun formulieren
vernietigen. Hij had gecon
stateerd dat het meer voor
kwam dat de buitengemeen
ten de dupe werden van de
onvolledigheid van de publi
caties van het Distributiekan-
neerdtoor te Waalwijk.
Over deze „vergissing" was
al getelefoneerd, deelde de
voorz. mee en er zouden
nieuwe formulieren uitge
reikt worden, maar hij wist
niet of dat al gebeurd was.
Vervolgens redetwistten de
voorz. en de heer Verschure
nog eens over de woning
bouw en wat daar bij kwam,
zoals de kwestie van de De-
mer. Als het voortbestaap. van
de Demer uit stedebouwkun
dig oogpunt grotere lasten
meebracht voor de gemeente,
dan was de heer Verschure
er voor hem maar te dempen.
De voorz. bracht daar tegen
in, dat ook dat grote kosten
meebracht. De rioolbelasting
zou ook verhoogd moeten
worden, omdat de riolering
niet meer in de gracht, maar
in de Bergse MaaJ zou uit
komen en dan eerst gezui
verd moest worder. Er zou
den nog volgende week be
sprekingen gevoerd worden
over de wederopbouw.
Na nog een opmerking van
de heer Te Vruchte over de
onwil om industrieterrein te
vérkopen, werd de vergade
ring gesloten met gebed.
IS GEERTRUIDENBERG
NOODLIJDEND
Van hond tot regering.
il n'y a qu'un pas.
Veel is er weer gepraat in de vergadering van de
vroede vaderen ^an Geertruidenberg. Vooral over de
begroting, waaruit bleek dat de gemeente voor het
eerst noodlijdend was: ernstig liet het zich echter niet
aanzien.
Ook over andere onderwerpen werd zwaar geboomd;
zo kon het gebeuren dat men, aan 't praten over ed
hondenbelasting, terecht kwam bij de regering en der-
zelver samenstelling.
waren, vroegen B. en W. de
goedkeuring van de begroting Ste
delijke Godshuizen.
De heer Valkenstein vond de
toelichting zeer oppervlakkig. Het
kon ook moeilijk anders met een
dove secretaris.
De rekening-courant-overeen
komst met de bank van Ned. Ge
meenten werd vernieuwd.
Alvorens tot de agenda over te
gaan wenste de voorzitter de leden
en alle ingezetenen een voorspoe
dig 1948.
Omtrent de loop van de bevol
king deelde hij mede dat er 103
kinderen geboren waren en 30
personen overleden. Er hadden
zich 283 personen in de gemeente
gevestigd, terwijl er 269 de oude
veste hadden verlaten.
Het bevolkingsaantal was met
87 toegenomen en bedroeg nu
3369 personen.
Men mocht niet ontevreden zijn
over 1947. Spr. memoreerde het
grote nationale muziekconcours en
de industrie-tentoonstelling. De
Ambachtsschool had een gunstig
eerste jaar achter zich, terwijl er
in 1948 twee nieuwe cursussen
aan verbonden zouden worden.
De industrie was eveneens goed
vooruitgegaan: hij herinnerde aan
de volledige in werkingstelling van
de P.N.E.M.
Ten aanzien van de woning
bouw deelde hij mede dat in 1947
10 woningen van bouw '46 gereed
gekomen waren. Op het eind van
deze maand zouden 10 woningen
van '47 gereed zijn, terwijl de
overige 19 spoedig zouden volgen.
Bovendien Was men begonnen
met 32 P.N.E.M. woningen.
De voorzitter dankte de raad
voor het vertrouwen en de pret
tige samenwerking en hoopte dat
dit zo zou blijven.
De heer v. d. Ploeg dankte de
voorzitter namens de raad.
Nadat de notulen vastgesteld
VAN
DE ECHO VAN HET ZUIDEN
Naar het Engels.
18)
Mrs. Garland was wel zeer
ingenomen met de verloving
van haar aangenomen doch
ter, maar toch had ze mede
lijden met Steve Warton. Die
was niet meer in Yule Ket-
ton. Hij was er weggegaan,
kort na de laatste weigering
van Goudklok en had 't be
heer over de boerderij aan
zijn jongere broèr overgela
ten en, naar het gerucht liep,
zou hijzelf in Australië een
schapenfokkerij beginnen.
O, ja, hij is dol op haar;
maar zij toch ook op hém.
Denkt u niet, Moeder?
Natuurlijk. Anders had
ze Steve Warton niet voor
hem bedankt. Toe, roep haar
even, Tom, dat zij me wat
komt helpen!
Maar Tom vergat de bood
schap geheel en ging kalm
de nieuwe banden aan zijn
schaatsen maken. Toen hij
terugging andermaal door
de kamer riep Haydon
hem.
Goudklok lag achterover
geleund in haar stoel en Gil
bert stond bij de schoorsteen.
Beider gelaat zag er opge
wekt uit, naar hij meende, en
daar Tom zo vervuld was van
het schaatsenrijden, riep hij:
Wat dunkt u van het ijs,
Mr. Haydon? Zou 't houden?
De vijver nog niet; dat
zal nog wel een week duren,
tenminste als het zo blijft
vriezen.
Dat denk ik wel. Het is
aardig van Lord Southmoor
om ons daar te laten rijden.
Lord Southmoor is altijd
even vriendelijk! viel Klok in.
Maar ik kan je vertellen
van een plaats waar het ijs
wél dragen zal, Tom, zei Gil
bert. Dat heb ik zowat een
half uur geleden geprobeerd.
Waar? In het Park?
vroeg Tom.
Je weet wel, dicht bij
die plek als je het hekje
doorgaat naar de laan. Daar
heb je een plas waar 't water
niet al te diep zal zijn en 't
ijs is er zo glad als een spie
gel.
Goudklok luisterde met
kloppend hart; ze kende die
plek heel goed. Hoe dikwijls
had ze daar niet gelopen met
Guy Luttrell. Onbewust had
Gilbert haar gedachten weer
teruggevoerd naar die dagen
in haar leven, die zij daaruit
geschakeld zou hebben ge
wenst. Maar toen zij weer
luisterde, was het niet meer
naar het schaatsenrijden,
maar hoorde zij Gilbert tot
Tom zeggen:
Ja, ik moet nu weer uit.
Maar het is nog niet laat: het
is pas drie uur. Ik moet Bul-
teel even spreken. Ga je mee,
Klok? Je ziet er net uit of
je hoofdpijn hebt.
Neen, het is zo koud en
ik wilde graag dit boek uit
lezen.
Hij kuste haar dus en Tom
deed hem uitgeleide tot het
hek, waarna hij naar de zit
kamer terugkeerde.
Hoe dom van je, Klok,
om niet mee te gaan! Het is
juist zo'n prachtige dag en
volstrekt niet kouden dan
gisteren.
Ik had geen lust om uit
te gaan.
Je bent tegenwoordig
met geen stok de deur uit te
krijgen en vroeger was je
juist niet binnen te houden!
Denk eens aan, wie ik in 't
dorp heb gezien?
Ik weet 't niet. Steve
Warton misschien....
Wel neen, hoe kan dat
nu? Die heb je wel voor goed
weggestuurd. Dit laatste
niet zonder bitterheid, daar
Tom toch medelijden had met
zijn kameraad. Neen, die
man, die hier kwam bij zijn
Lordschap en Lady Barbara
en die wij algemeen voor
haar verloofde hielden. Ik
denk dat hij weer op Schor-
ne is.
Met de handen in de zak
ken slenterde Tom weg. Mo-
eeliik had Klok hiet eens ge
luisterd, dacht hij, want zij
schonk zo weinig aandacht
meer aan haar omgeving.
Enkele minuten later kwam
Mrs. Garland het vertrek
binnen en zag Klok niet.
Toen ze haar in de hall tegen
kwam, vroeg ze verbaasd:
Ga je uit, kind?
Ja, moeder, het is binnen
zo warm. Ik zal er van op
frissen. Maar ik blijf niet lang
uit, hoor!
Ga je Mr. Haydon tege
moet?
Ja, hij vroeg of ik mee
ging, maar toen had ik er
nog geen lust in.
Dat is jammer, want je
ziet er naar uit of je wel een
wandeling nodig hebt.
Met bezorgde blik keek
Mrs. Garland haar pleegkind
aan.
Toen Klok even buiten
was, stond zij stil en legde de
handen op de kloppende sla
pen. De gedachte dat zij Guy
Luttrell ieder ogenblik ont
moeten kon, benauwde haar
als een dreigend gevaar. Wat
deed hij eigenlijk op Schor-
ne? Zou hij nu trouwen met
Lady Barbara?
Ze was het huis uitgeijld;
ze voelde dat zij alleen moest
wezen om tot besef te komen
van de verschrikking en om
er iets op te verzinnen,
waardoor het Guy Luttrell
onmogelijk zou worden, om
weer met haar samen te ko
men. Ze ijlde weer verder,
nauwelijks wetend in welke
richting haar voeten haar
droegen.
Reeds stond ze met de hand
aan de klink van het hekje,
dat toegang gaf tot het Park,
toen ze zich ineens overwel
digd voelde door een snikbui.
Maardaar kwamen voet
stappen naderbij. Niemand
mocht haar zó aantreffen!
IJlings trad ze door het hek,
zodat ze door de hoge park
muur verborgen was.
Het waren Tom en zijn
vader, die al pratend en la
chend voortliepen. Goudklok
wachtte tot ze geheel voorbij
waren en trad toen op het
hekje toe. Maar de hand,
waarmee ze de klink wilde
oplichten, viel slap langs
haar neer: degene, die nu na
derbij kwam, was Guy Lutt
rell
Hij had haar al gezien eer
zij hém zag, maar hij had
geen reden om haar uit de
weg te gaan. Om haar en om
haar alleen was hij naar
Yule Ketton gegaan en had
hij al een week lang in de
nabijheid van de bewuste
plek rondgedoold, waar hij
met haar was samengekomen.
Hij had ook wel gezien hoe
droevig zij eerst had gesnikt
en nu merkte hij hoe zij als
versteend stond, nu zij hem
gewaar werd.
Ze strekte- de handen uit
om hem van zich af te houden
en de zwakke kreet die haar
lippen ontsnapte, klonk hem
niet duidelijk genoeg als een
uitroep van afkeer in de
oren. Hij sloot althans haar
handen in de zijne en kuste
haar op de lippen, nog eer zij
het had kunnen verhoeden.
Met van toorn fonkelende
ogen riep zij hem toe:
Hoe durft uHoe
durft u mij aanraken
Maar, Klok, kan er nu
geen hartelijkpr welkom op
overschieten? Een week-lang
ben ik hier dagelijks naar je
komen uitkijken!
U, die met mij gespeeld
hebt; die eenvoudig wegge
gaan is, toen u er genoeg van
had! En dat enkel omdat u
rijk bent en ik arm ben! Dat
zoudt u niet hebben gedaan
met Lady Barbara! U is al
die tijd van plan "geweest om
met haar te trouwen!
Ik ben nooit van plan
geweest om met Lady Bar
bara te trouwen
En u hebt haar toch een
huwelijksaanzoek gedaan?
Ja, maar terwijl ik vast
wist dat ze mij bedanken zou.
(Wordt vervolgd).
Begrotingen.
Alvorens tot vaststelling van de
begrotingen van G.E.B. en ge
meente over te gaan, werden eerst
al dan niet na veel ge-praat en na
veel wikken en wegen diverse
subsidies toegekend.
Zo aan de plaatselijke afdeling
van de Kath. Gezinszorg 100
en aan de organisatie' 560.
Het Wit-Gele Kruis kreeg 100.
Het verzoek van de Zusters om
300 voor de huishoudschool,
werd na veel heen en weer ge
praat aangehouden om de 'zaak
nog eens duidelijk te bezien.
De 'voorzitter van de begro
tingscommissie de heer Waalwijk,
bracht vervolgens rapport uit,
waaruit bleek dat de gemeente
thans voor het eerst noodlijdend
was.
Er was echter gegronde hoop
dat de ontbrekende 11655.28 in
1948 ontvangen zouden worden,
zodat men van rijksbijdragen ver
schoond zou blijven.
De commissie drong verder aan
op een spoedig in gereedheid bren
gen van het woonwagenkamp, van
de zwemkom en van het bolwerk.
Over de activiteit van Bouw
en Welstandstoezicht was men
niet erg te spreken.
Betreffende de zwemkom deel
de de voorzitter mede, dat men
eerst de komst van de pontonniers
moest afwachten, die waarschijn
lijk dat terrein in gebruik zouden
nemen. Dan zou men een zwem
kom willen inrichten in een deel
van de Spoorgracht.
Tegen bouw-en woningtoezicht
werden nogal wat bezwaren inge
bracht, waaruit bleek dat zij de
gemeente nu niet direct verfraai
den. En er ontspon zich een debat
over de vraag wie dit de heren
aan hun verstand zou brengen.
De heer Jansen brak een lans
voor de demping van de oude ha
ven. De voorzitter deelde hierom
trent mede, dat het eerste gedeel
te gedempt zou worden met grond
van de Stationsstraat.
Ook over de salarissen van
ambtenaren en gemeente-personeel
was men niet tevreden, evenmin
als over de geuren van de Poter-
nestraat, die men daar 's zomers
opsnuift. Nu wilde men daar nog
de vecaliën van een nieuw blok
op de Vest afvoeren.
De voorzitter deelde echter me
de dat waarschijnlijk de Vest zou
worden gezuiverd.
Ook het woonwagenkamp en
het brandweerhuisje kwamen nog
ter sprake.
Vervolgens werd de begroting
van het G.E.B. vastgesteld.
Na het verzoek van de heer
Hartong om de verzekeringen van
diverse gebouwen' te herzien,
werd ook de benroting 1948 Ge
meente vastqesteld.
Het Grondbedrijf werd officieel
opnegeven.
Voor het gewoon lager onder
wijs werd het bedrag per leerling
op 11 en dat voor het voortge-
V li
zet l.o. op 13 bepaald.
Het voorstel om de belasting op
bedrijfshonden te brengen op 2.50
en op luxe honden op 10.was
voor verschillende leden aanlei
ding hun hart eens te luchten over
de zelfstandigheid van de gemeen
ten, die ver te zoeken was, meen
de men, zodat .de voorzitter zich
voorzitter van de 2e Kamer ging
voelen.
Alle leden gingen onder protest
met het voorstel accoord: de heer
Okkerse protesteerde niet.
De verordening ex art. 4 woon-
ruimtewet werd vastgesteld.
Besloten werd voorts de techni
sche ambtenaar van het G.E.B.
en de meteropnemer te ontslaan
per 1 Mei en de administrateur
per 1 Juli.
Enkele ingekomen stukken wer
den voor kennisgeving aangeno
men of aangehouden.
De voorzitter deelde verder
nog-mede, dat de nachtdienst-te-
lephoon voor Raamsdonk en Geer
truidenberg per 1 Febr. in werking
zou treden. Hij hoopt dat deze
regeling, die berustte op vrijwilli
ge bijdragen, in stand zou blijven.
Voor degenen die niet bijdroegen
zou een regeling getroffen worden.
In het jaar 1901 brak in
Frankrijk de kerkvervolging
uit. De Cisterciënsers van
Pont Colbert te Versailles
zochten eèn veilig heenkomen
in België. De streek was ech
ter zo ongezond, dat men
spoedig van hieruit een ge
zonder woonplaats uitkoos.
Van de zusters Carmelites-
sen te Venlo vernamen deze
monniken dat in de provin
cie Brabant te Nieuwkuijk 'n
kasteel te koop was. Het was
het slot Onsenoort. Als tolk
diende bij de aankoop Albert
Joannes Janssens. Op deze
v/ijze kwam Onsenoort aan de
Cisterciënsers. Op 14 Mei van
het jaar 1904 hield de com
muniteit haar intocht in het
nieuwe huis. Er werd tijde
lijk een noodkapel ingericht.
Spoedig hierna werd het kas
teel omgebouwd tot klooster.
Op de toren werd een verdie
ping geplaatst. Een kapel
werd gebouwd. Op de koets
huizen die nu als gasten-
kwartier en noviciaatshuis
waren ingericht, werd even
eens een verdieping gebouwd.
Om het geheel werd een gro
te muur gelegd.
Roepingen bleven echtei
uit. Men begon daarom in
1910 met het bouwen van een
Juvenaat. In September wer
den de eerste leerlingen aan
genomen. Het getal was 14.
Onder hen bevond zich ook
de tegenwoordige Pater Sub
prior. In 1912 was het Juve
naat al te klein. Een grote
recreatiezaal met slaapzaal
werd er toen aangebouwd. Bij
het begin van de grote we
reldoorlog moesten de stu
denten voor de vluchtende
Belgen wijken. De eerste in
kwartiering bracht het huis
grote schade en eisten veel
reparaties. Ook na deze eer
ste wereldoorlog wilde 't niet
vlotten. Nog tal van jaren
bleven de Paters in tal van
moeilijkheden verkeren.
33.
„Pak dat zwarte beestje maar
mee, Oeng?" riep Pug Malone,
„dat kereltje heeft nog een paar
lessen op het slappe koord van
mij te goed, ha ha!" De eerste ge
dachte, die door Terry's hoofd
flitste, was: „Die elandshoorn
moet ik hier ophangen, zodat ik
hem later kan vinden". Terry
Met 9 tegen 2 stemmen werd
besloten een schrijven van het re
genten-college van de godshuizen
in openbare vergadering te behan
delen. In dit schrijven verklaren
zij zich tegen de benoeming van
dhr. Goes en protesteren zij heftig
tegen het feit dat de „onbehoor
lijke raad" de aanbeveling van het
college niet aanvaardde.
De heren Valkenstein, Jansen en
ook de voorzitter protesteerden op
hun beurt tegen de toon van de
brief. Over de interpretatie van
art. 5 van het reglement volgde
een debat en dhr. Okkerse meende
dat de raad zelf door de vreem
de stemming aanleiding tot deze
brief had gegeven.
Algemeen was men het er ech
ter over eens dat een dergelijke
gebeurtenis voor het college min
der prettig was.
Er konden echter motieven zijn
voor de raad om correctief op te
treden.
Zo besloot men dan ook te
schrijven.
Nadat nog enkele leden van de
rondvraag gebruik hadden ge
maakt sloot de voorzitter de ver
gadering.
Eerst in het jaar 1928 werd
de toestand gunstiger. Onsen
oort werd met de 2e Kerstdag
canoniek als prorij opgericht.
Langzaam kwam er nu teke
ning van vooruitgang in P.
P. Stanislaus Viennot, die
toen tot eerste prior werd be
noemd, he^ft dit ambt slechts
voor een goed jaar bekleed.
Een zwaardere taak was voor
hem weggelegd. Pater Joan
nes volgde hem op. Onder
diens bestuur kwam eerst 't
klooster pas goed tot bloei.
Eén van zijn eerste daden
was het uitgeven van een ei
gen tijdschrift in 1931. In het
jaar 1934 begon men het oude
kasteel af te breken, dat
moest plaats rpaken voor een
nieuw klooster, wat intussen
veel en veel te klein was ge
worden. Met het feest van St.
Bernardus, 20 Augustus van
het volgende jaar, kon 't in
gebruik worden genomen.
Met December van hetzelfde
jaar had voor de eerste maal
op Onsenoort een prior-keuze
plaats. Gekozen werd Pater
Servatius van Vught.
Reeds in het eerste jaar van
zijn bestuur had voor Onsen
oort een grootse gebeurtenis
plaats. In de maand Juli van
het jaar 1936 ging Onsenoort
over van de Franse naar de
Belgische Congregatie. Van
die tijd dateert ook de naam
van Mariënkroon, wat in ver
band staat met het oude Cis-
terciënserklooster te Heusden
waar we vroeger in dit blad
reeds over geschreven heb
ben. Met deze grote veran
dering ging onder de bekwa
me leiding van deze Prior
Mariënkroon een bloeitijd te
gemoet.
Nog hetzelfde jaar had voor
de eerste maal ook de Pries
terwijding binnen de kloos
termuren plaats door Z.H.
Excellentie Mgr. A. F. Die
pen zaliger. Het getal mon
niken nam nu ieder jaar in
aantal toe. In het jaar 1939
kroop zover mogelijk om de boom
heen, om de aap nog even van
zich af te houden. Aan een takje
hing hij snel zijn hoorn op. Daar
op kroop hij' zo ver mogelijk van
de aap weg op een smalle tak,
maar het gelukte hem niet buiten
het bereik van Oeng's lange grijp
armen te komen. Behaarde vin
gers sloten zich als een stalen
werd opgericht de St. Ber
nardus Bedevaart, die zich
reeds terstond in een gewel
dige toeloop van pelgrims
mocht verheugen. Een schit
terende toekomst lag voor
Mariënkroon nu open, doch
ziet, met rasse schreden na
derde ook onze grenzen het
oorlogsmonster en in de nacht
van de negende op de tiende
Mei, juist na onze jaarlijkse
bedevaart naar de Wonder
bare Moeder van de Elshout,
brak ook voor ons de grote
tweede wereldoorlog uit.
De eerste jaren van bezet
ting verliepen voor 't kloos
ter gelukkig. Wel had het,
zoals ieder, te kampen met
verschillende moeilijkheden,
maar we woonden er nog.
Hoevele kloosters waren er
ook toen al niet ontruimd?
Naarmate de oorlog vorderde
werd ook voor Mariënkroon
de toekomst duisterder. In 't
jaar 1943 kreeg het een ver
bod tot uitgave van haar
tijdschrift. In 1944 naderde
echter de vrede ook meer en
meer onze grenzen. Niemand
echter wist hoe duur we deze
zo lang verwachte vrijheid
zouden moeten betalen. Naar
mate we dieper de herfst in
gingen, naderde ook het oor
logsmonster onze grenzen. Op
24 October van dit jaar werd
het klooster in een groots
evacuatie-huis herschapen.
Ruim 1700 vluchtelingen
zochten hier een toevlucht.
Eindelijk brak in de nacht
van 4 op 5 November de be
vrijding aan. Spoedig keerde
nu eenieder zoveel mogelijk
huiswaarts. Het College bleef
echter voorlopig nog beschik
baar voor evacuatie, wat eerst
het volgend jaar in de maand
Mei werd prijs gegeven. Ter
stond werd met volle macht
aangepakt om de geleden
oorlogsschade te herstellen.
Bij de eerste herdenkings
feesten konden de bewoners
van Nieuwkuijk niet nalaten
hun dankbaarheid nogmaals
tégenover de Paters te be
tuigen, hetwelk zij deden bij
een onthulling van een mo
nument, voorstellende de
barmhartige Samaritaan.
Deze steen, ontworpen door
de kunstschilder de heer W.
v. d. Plas en uitgevoerd door
H. de Bresser, is ongetwijfeld
een sieraad bij de grote kloos
ter-ingang.
Terstond na de bevrijding
herleefde ook weer de St.
Bernardus Bedevaart, die nog
niets van zijn eerste drukte
bij het ontstaan er van had
ingeboet. Ook het St. Bernar-
dus-Tijdschrift, dat de lezer
steeds met het wel en wee
van het klooster op de hoog
te houdt, zag spoedig weer 't
licht.
Mariënkroon zien we ook
weer met zijn werkzaamhe
den, speciaal op gebied van
liturgie, naar buiten treden,
o.a. door zijn talrijke uitzen
dingen via de K.R.O. Ver
leden jaar werd binnen de
kloostermuren een groots li
turgisch mysteriespel weer
gegeven, dat duizenden toe
schouwers trok en een onge
kend succes mocht boeken.
Met hun Nationale Biblio
theek voor Geestelijke Lec-
schroef om Terry heen. De aap
waagde zich ook op de dunne
tak, waaraan Terry zich kramp
achtig vasthield. Maar de tak gaf
mee en Oeng viel met zijn, slacht
offer naar beneden.
tuur weten ze de mensen iets
te geven voor htm geestelijk
heil.
Zo werpen deze monniken
een dam op tegen het alom
opdringende materialisme,
dat ons wil doen vergeten
dat we een onsterfelijke ziel
Onze correspondent, die
wegens drukke werkzaam
heden zijn artikelen-reeks
enige tijd heeft moeten on
derbreken, gaat weer verder
U iets over het leven van
onze jongens in Indië te ver
tellen. Onnodig U te zeggen
hoezeer dit herri, ons en ook
U ongetwijfeld tot genoegen
strekt. (RED.).
Watampone 15-l-'48.
Op een avond zit ik in een
Chinese Toko te Makassar
achter een glas stroop soesoe
(limonade met melk). Er ko
men en gaan militairen, de
één gaat, een ander pikt ook
een glaasje. We zijn gewik
keld in een uiterst belangrijk
gesprek over de kwaliteit en
prijs van de soesoe, als plot
seling een hand mijn schou
der een klap geeft.
„Verrek, Simon", hoor ik
een stem.
Ik kijk om. „Verrek, Kees"
zeg ik.
Sorry, lezers, maar dit
woord is gebruikt; 't schijnt
dat om een bepaalde graad
van verbazing, schoonheid en
dergelijke uit te drukken, dit
woord strikt noodzakelijk is.
Maar ter zake; ik kijk dus
om en zie m'n oude school
kameraad Kees van Dongen
uit Besoijen.
U begrijpt dat we de hele
avond bij elkaar zijn geble
ven, hij met verhalen over
de reis, ik over Indië, want
met mijn 3 weken Indische
ervaring ben ik zeer deskun
dig, nietwaar. Op de terug
weg naar de boot, waarmee
Kees was gekomen, ontmoet
te ik André Spijkerman, die
evenals Kees bij de Jagers is
en naar Morotai gaat. Je kunt
in Indië overal zijn, maar
Waalwijkers kom je er tegen.
O.V.W.-ers.
Enige tijd geleden hield een
aalmoezenier een causerie
over de radio over onze oor
logsvrijwilligers en iemand
verzocht mij hierover iets te
schrijven, omdat volgens deze
de oorlogsvrijwilligers wor
den miskend.
Dit lijkt me wel toepasse
lijk, omdat nu de eerste
Waalwijkse O.V.W.-ers terug
zijn of op het punt staan te
rug te keren. De troepen die
nu in Indië komen hebben 't
aan de O.V.W.-ers te danken
dat zij hier goed ontvangen
worden en diverse schit
terend ingerichte cantines en
andere ontspannings-centra
vinden. De jongens van het
eerste uur ontbeerden prac-
tisch alles, maar zij hebben
gezorgd dat er nu van alles
is. Het is de roem van Zui
delijk Nederland, dat dit
deel practisch alle O.V.W.-ers
heeft geleverd. En nu die
jongens veel pech hebben
wat betreft demobilisatie e.d.
zegt men, en onder die „men"
zijn helaas ook veel soldaten,
„Het is hun eigen schuld, ze
hadden maar uit moeten kij
ken".
Dat hébben ze ook gedaan
en bevonden dat het vader
land hun riep. Met achterla
ting van alles, hun werk, hun
studie enz. hebben zij vrij^.
willig die roepstem gevolgd,
om te gaan waar ze gestuurd
werden, onbekende gebieden
en gevaren tegemoet. Velen
van hen zijn uit 't verzet ge
komen, na jarenlang een le
ven van onrust en angst, maar
ook van verbeten plichtbe
trachting, schroomden zij niet
na de bevrijding van 't Zui
den, zich wederom voor de
strijd beschikbaar te stellen
en naar Indië te gaan, om ook
dat Rijksdeel te bevrijden.
Nu spreek ik slechts over In
dië en niet over hen die in
een harde winter, vaak slechts
gekleed in overall, aan het
Maasfront stonden!
Dank, zeer veel dank is ie
der hun verschuldigd en die
dank moet niet alleen bestaan
uit een paar letters op hun
mouw.
Kerstfeest in de tropen.
Men mist hier natuurlijk
die eigen vertrouwde sfeer
van een Kerstmis thuis, maar
de veldprediker en de aal
moezenier hadden met Kerst
mis alles in het werk gesteld
om die familie-sfeer zo goed
mogelijk te benaderen met de
familie thuis, naar de familie
van alle Christenen, en met
gezamenlijke inspanning is 't
een Kerstfeest geworden zo
als ik nog nooit heb meege
maakt en dat iedere aanwezi
ge ontroerd moet hebben. Het
was geweldig; alle soldaten
herdachten 's avonds op bui
tengewoon fijne manier de
geboorte van Christus.
In de Kerstnacht waren de
soldaten naar de nachtdien
sten gegaan, de protestantse
militairen om 12 uur, de ka
tholieken om 3 uur naar de
Nachtmis in de kleine, maar
mooie kerk in Makassar.
,s Avonds kwamen allen in
het Lajang-kamp bijeen om
Kerstfeest te vieren; de gees
telijke verzorgers hadden
Kerstliederen uitgezocht die
'door allen konden worden
gezongen; een koor van In
landse Christenen zong daar
enboven andere Kerstliede
ren en dat maakte de Kerst
viering tot een waar feest van
broederschap. De inwendige
mens was hierbij niet verge
ten. Dagen- (en nachten)
lang waren de koks in de
weer geweest om een keur
van lekkernijen te bereiden,
bovendien in zo'n hoeveelheid
dat er b.v. 's avonds nog yrij-
willigers werden gevraagd
om de oliebollen op te peu
zelen. U begrijpt wel dat ik
aanstonds bereid was mij te
melden.
Ik zal de tractatie's niet
noemen; het "zou U doen wa
tertanden en dat wil ik U
besparen.
De viering werd besloten
met „Eere zij God in den
hooge". Machtig was het dit
eerbewijs aan de Allerhoog
ste door Inlanders, katholie
ken en Protestanten. Onge
twijfeld hebben weinigen een
Kerstfeest meegemaakt dat
zo ontroerde als dit en dat
zo'n manifecstatie was van
ons aller broederschap in
Christus.
Triomf van teamwork.
Kort na onze aankomst in
Makassar was het bericht ge
komen dat de 23e Cie. de 22e
December naar Wattampone
moest.
Wattampone is de hoofd
plaats van het landschap Bov-
né, waar een r9dja, iemand
met een adembenemende
naam, regeert en ligt aan de
Zo zijn deze monniken ook
nog in de twintigste eeuw
cultuurbrengers voor ons volk
Neem de oorzaak van
Uw Rheumaiiek weg
Dat kan. Met dat luttele beetje
Kruschen Salts, iedere morgen in
Uw eerste kopje thee. Dat geeft
nieuwe kracht aan Uw bloedzui
verende organen: 't bloed gaat
weer sneller stromen: onzuiverhe
den, die zich nu vastzetten, krij
gen dan geen kans meer, want Z2
worden afgevoerd, regelmatig en
grondig. De weldadige gevolgen
blijken al gauw. Uw pijnen wor
den minder en de aanvallen nemen
in aantal af; elke dag voelt ge U
méér monter en opgewekt, na een
nacht van weldadige rust: Uw le
venslust keert weer, kortom ge
voelt allengs U weer fit als van
ouds. Vraag Kruschen Salts bij
Uw Apotheker of Drogist.
hebben, het materialisme dat
machines van ons wil maken,
dat ons alle „genot" op aarde
doet zoeken.
