Een grote gebeurtenis BrabantS'Kempenland. Waalwijkse en Langs Courant voor de boeren in de Langstraat en Omgeving Professor Dr. J. de Quay opende de R.K. Lagere Landbouwschool te Raamsdonksveer Wanneer ik de school open, is dit met de wens, dat zij aan de ver- wachtingen zal voldoen, dat U leerlingen zult opkweken, waarvan „men kan zeggen, dat ze hoeren zijn gebleven, een steun voor j:erk „en maatschappij." j De Commissaris opent de school Auto-ongeluk bij de Klokkenberg Korte Berichten TOPPRESTATIE der Nederl. troepen Gevangenen waren gedood gaat niets boven (Resumé van een lezing, gehouden voor de Heemkundige Kring Waalwijk) DONDERDAG 30 DECEMBER 1948 Uitgever Waalwijkse Stoom drukker ij ANTOON TIELEN Hoofdredacteur JAN TIELEN Redacteur-Verslaggever W. v. d. MEE Jr. DE ECHO HEI ZEIDEN 72e JAARGANG No. 1 Abonnement 15 cent per week 1.95 per kwartaal 2.35 franco p. p. Adver tentie-prijs z- 9 cent per m.M. Contract-advertenties speciaal tarief. OPGERICHT 1878. Bureaux GROTE STRAAT 205 WAALWIJK TEL. 38. SCHOOLSTRAAT 11 KAATSHEUVEL TEL. 66. TEL.-ADRES „ECHO' Aldus sprak de commissaris van de Koningin in Noord-Brabant, toen hij de R.K. La gere Landbouwschool in Raamsdonksveer opende in tegenwoordigheid vqn vele we reldlijke en kerkelijke autoriteiten, die door hun aanwezigheid de belangrijkheid van deze gebeurtenis accentueerden. Onder de aanwezigen die zich na de plechtige H. Mis met assis tentie in de St. Bavo, in de nieu we school verzamelden, merkten wij o.m. op de Commissaris der Koningin in Noord-Brabant, de heer J. Zeegers, voorzitter van de N.C.B., de heer ir. v. Haren, se cretaris van de N.C.B., rector Dal, geestelijk adviseur van de N.C.B., Pastoor v. Kessel, Bis schoppelijk Inspecteur van het Landbouwonderwijs en oud-advi seur van de N.C.B., ir. v. Vliet, van de N.C.B., Mr. Heere, lid van de Ged. Staten, de heer Kamp, lid van de Prov. Staten en hoofd van de R.K. Lagere Land bouwschool te Drunen, voorts 'n aantal burgemeesters en geestelij ken uit de omgeving en een aan tal afgevaardigden van N.C.B.- besturen^ uit de omliggende plaat sen. De voorzitter van het gedele geerd bestuur van de N.C.B. te Raamsdonk, de heer J. de Bont, verwelkomde alle aanwezigen, speciaal de Commissaris en het hoofdbestuur van de N.C.B. Hij noemde de gebeurtenis een mijlpaal in de geschiedenis van 't landbouwonderwijs in deze streek, temeer belangrijk nu er veel ging geëist worden van de boer. Na in het kort de geschiedenis van de school gereleveerd te hebben, wees hij er op hoe de belangstel ling voor de school., in de loop der jaren was toegenomen. Men was begonnen met 60 leerlingen en nu telde men er reeds 118. Burgemeester Prinssen, aan wie de leiding van de bijeenkomst ver der werd overgedragen en aan wiens leiding, aldus de heer de Bont. de snelle opbouw van de school te danken was, bracht na mens het gemeentebestuur dank aan de Commissaris, die zo wel willend was geweest de openings plechtigheid te willen verrichten. Hoewel spr. bij zijn installatie be loofd had voor de oprichting van de landbouwschool te zullen ijve ren, was het toch niet zo vlot en zo gemakkelijk gegaan, hoewel men niettemin in de gelukkige omstandigheid verkeerde dat de school een dubbel oorlogsslacht offer was. De dank die de heer de Bont hem had gebracht voor de afbouw van de school, bracht hij voor een groot gedeelte over aan het overige gemeentebestuur en niet minder aan het hoofdbe stuur van de N.C.B. en de direc teur van het Landbouwonderwijs. Hierna droeg hij het gebouw over aan het plaatselijk bestuur van de N.C.B. overtuigd van het nuttige effect van de school. Dan verrichtte de HoogEerw. Heer J, v. d. Hout, deken V. Made, de inzegening,na welke plechtig heid hij zich in een kort treffend woordje tot de aanwezigen richt te. Men had die morgen, aldus de deken, de zegen van God afge smeekt, opdat wat hier geleerd zou worden, in een vruchtbare bodem zou neerdalen. O. L. Heer mocht dit onderwijs zegenen, d(t onderwijs, dat gelukkig katholiek onderwijs was. Met een woord van felicitatie, speciaal aan leraar en jongens, besloot hij zijn toe spraak. Hierna voerde de Commissaris van de Koningin, Prof. Dr. J. de Quay, het woord, j Zijne Excellentie begon zijn rede met 't ophalen van een aar dige persoonlijke herinnering, om te bewijzen dat hij niet veel van boerenzaken af wist, maar wel had hij veel belangstelling, voor de landbouwkundige belangen. Want de boeren zaten met grote problemen, waar ook het provin ciaal bestuur dagelijks mee in aanraking kwam. De boeren zochten een behoor lijke bestaansmogelijkheid voor de huidige, maar vooral voor de toe komstige generatie en iedereen wist hoe moeilijk dit was en ie dereen kende de gevolgen. Maar dat gedeelte van de boe ren, dat het voorrecht had hier in Brabant het boerenbedrijf te kun nen blijven uitoefenen, zou goed geschoold moeten zijn en daarom was het zo verheugend dat de boerenorganisaties dit inzagen en naar dit inzicht ook handelden en zorgden voor goed vakonderwijs. Maak ze echter niet te geleerd, aldus de commissaris, het blijft noodzakelijk dat men een vraag stuk met eigen ogen kan bezien. De zaken eenvoudig te blijven zien, was een eigenschap van de boeren, ook hier moest het gezond boerenverstand blijven bestaan. De commissaris noemde 't ver heugend, dat allereerst Gods ze gen" was afgesmeekt over deze school, die vooral ook goede christelijke mensen moest maken. En de commissaris vervolgde Wanneer ik de school open, is dat met de wens, dat zij aan Je verwachtingen zal voldoen, dat U leerlingen zult opkweken, waar van men kan zeggen dat ze boe ren zijn gebleven, een steun voor kerk en maatschappij. Ik hoop dat U met dit schone gebouw schone mensen zult ma ken. „HIER ZIEN WE DE BELANGSTELLING". Hier zien we de belangstelling voor het landbouwonderwijs, al dus de voorzitter van het hoofd bestuur van de N.C.B. de heer Jos Zeegers, die in de 10 jaren van het bestaan der school aller minst is gedaald. De heer Zeegers wees er nog op hoe deze school niet alleen de jongens een vak moet leren, maar hen tot goede burgers moest maken voor de maatschappij. Hij noemde het 'n grote voldoening dat de commis saris deze plechtigheid had wil len verrichten. Dit was weer een bewijs van het medeleven van de commissaris met de boeren. De voorzitter van de N.C.B. kring Breda, de heer in 't Groen uit Dongen zeide o.m. Er gaat van deze school een roem-uit en ik hoop dat dit zo zal blijven en dat het leerlingengetal dermate mag toenemen, dat het hoofdbe stuur tot het stichten van een tweede school in deze streek moet overgaan. De voorzitter van de vereni ging van oud-leerlingen sprak de hoop uit dat de huidige leerlingen in de nieuwe school dezelfde ijvei aan de dag zouden leggen als zij, die 's winters vaak met jas en das de lessen volgden. „Niemand heeft met meer ver langen naar dit ogenblik uitgezien, niemand is blijder dan het hoofd van de school zelf", aldus dhr. Castenmiller, het hoofd van de school, die vooral dank bracht aan burgemeester Prinssen, en de hoop uitsprak, dat Gods zegen op hun werk mocht rusten. In een kort. slotwoord bracht burgemeester Prinssen nog dank aan architect de Beever uit Eind hoven en de aannemers dé heren Mertens en Weterings uit Raams donksveer. Hierna zaten de vele genodig den in hotel Huize ten Deyl aan een welvoorziene Brabantse kof fietafel aan, waar een prettige stemming heerste. Zo verliep deze gebeurtenis, die van niet te onderschatten be tekenis is voor de ontwikkeling van de landbouw in het Westen van de Langstraat en de wijde omgeving. Moge de school vol ledig aan haar doel beantwoor den en een boerengeneratie oplei den bij wie de belangen van de landbouw in de toekomst veilig zijn. Slachtoffers uit Dongen naar ziekenhuis. Op Eerste Kerstdag zijn nabij het Sanatorium De Klokkenberg op de Bredaseweg twee auto's met elkaar in botsing gekomen. Een luxe auto, komende uit de i richting Breda, waarin gezeten 'n Dongense familie, bestaande uit een heer, twee dames en drie kin deren, werd zodanig geramd dat de gevolgen zeer ernstig waren. De bestuurder, de heer H. uit Dongen liep een schedelbreuk op, een der dames werd ernstig aan het gelaat verwond, terwijl een kind een lichte hersénschudding opliep. De twee andere kinderen kwamen met de schrik vrij, ter wijl de andere dame enige lichte kwetsuren kreeg. De slachtoffers werden door een bus van de Vitesse naar de Klokkenberg vervoerd, waar eer ste hulp werd geboden. Door de G.G. en G.D. te Tilburg werden de gewonden naar het St. Elisa- beth-Ziekenhuis overgebracht. De inzittenden van de tweede auto kwamen er zonder ernstige gevol gen af. De rijkspolitie onderzoekt de schuldvraag. JONGE VROUW DOOR WORGING VERMOORD. De gemoederen van de bewo ners der havenwijk Katendrecht in Rotterdam werden Zaterdag ;n opSchudding gebracht door de ontdekking van een moord op één der bewoonsters. In -een woning aan de Brede Hilledijk werd na melijk de 24-jarige vrouw C. R. door ehaar hospita dood in bed aangetroffen. Het bleek, dat zij door worging om het leven is ge komen. - REPUBLIKEINEN BUITEN JAVA ONDERGEBRACHT. Officieel wordt medegedeeld, dat de regering van Indonesië, in afwachting van nader overleg met de regering in Den Haag, be sloten heeft een aantal der repu- bikeinse autoriteiten tijdelijk enige berghotels buiten Java als woon plaats aan te wijzen. Dit besluit is genomen met het oog op de plicht zo spoedig mogelijk rust en veiligheid te herstellen in geheel Indonesië. WAT IS ARABISCHE LIGA VAN PLAN? De Arabische Liga bestudeert thans een nota, die aan alle leden- staten van de liga zal worden ge zonden. Hierin wordt gevraagd aan Nederlandse vliegtuigen toe gang op hun vliegvelden te wei geren als reactie op de „Neder landse agressie" in Indonesië. De bijzondere situatie van de Nederlandse schepen, die varen door het Suezkanaal, wordt even eens bestudeerd. KARDINAAL MINDSZEnYy GEARRESTEERD. Naar officieel te Boedapest wordt meegedeeld, is kardinaal Mindszenty, de primaat van Hon garije, onder beschuldiging van hoogverraad gearresteerd, aldus meldt jjjeuter. In een kort commu niqué van het departement van Binnenlandse Zaken wordt ver klaard, dat de kardinaal in be waring is genomen wegens „spi- onnage, misdaden tegen de veilig heid van de republiek en 't smok kelen van valuta." Wanneer de kardinaal is gearresteerd, werd niet vermeld. 78 gevulde granaten, 60 mor tiergranaten en een kist gevaar lijke vleugelprojectielen, 7 grote vliegtuigbommen, 3 raketbommen, 1 pantservuist, 122 handgranaten, 6 fosforgranaten, 3 mijnen, 3 mi trailleurs. 9 geweren, 1 revolver, ruim 3000 geweer- en mitrailleur, patronen, zijn door de politie bij mensen in de Betuwe gevonden. Het waren „oorlogssouvenirs". Tijdens het Kerst-weekend zijn in de Ver. Staten minstens 236 personen om het leven geko men. 170 personen werden het slachtoffer van verkeersongeval len, terwijl meer dan 60 personen door brand óf andere oorzaken om het leven kwamen. In Barre- Massachusetts is een gezin van zes personen tengevolge van een brand om het leven gekomen. Geneigdheid tot samenwerking in de republiek. Een week van militaire actie heeft, zoals men uit de officiële leger-communiqué's heeft kunnen lezen, tot resultaat gehad, dat alle grote plaatsen in het gebied van de republiek zijn bezet. Van onze troepen was dit een prachtige prestatie. Slechts wanneer men enigermate op de hoogte is van de enorme afstanden, welke daarbij moesten worden afgelegd en van- de ontzaglijke terreinmoeilijkheden op Java en Sumatra, waar berg passen, ravijnen en drassige grond elkaar afwisselen, kan men bij be nadering de betekenis schatten van hetgeen de Nederlandse sol daten presteerden. En dan laten we de tegenstand van de republikeinse strijdgroepen waarover de communiqués slechts spaarzaam berichten, nog buiten beschouwing. De bezetting van Madioen, het rode bolwerk, waar volgens de radioberichten de communistenlei der Tan Malakka de laatste da gen verbleef als leider van de te genstand, werd tijdens de Kerst dagen gemeld en daarmede was de keten van steden, welke de Nederlandse soldaten in zo luttele dagen hebben bezet, practisch vol tooid. Hiermede is intussen hun taak nog niet beëindigd. Integendeel, de republkeinse strijdgroepen, die evenzovele staatjes waren in de ïepublikeinse staat en die thans nog zijn versterkt met de vrijge laten gevangenen uit de commu nisten-kampen, zullen de pacifi catie met alle (en welke) midde len trachten te verhinderen. Uit de bezette gebieden komen echter gunstige berichten binnen druppelen. Daaruit blijkt namelijk dat er zowel in Djokja als in de andere steden bereidheid bestaat tot samenwerking met de Neder landers en- eveneens tot hervat ting van de dagelijkse arbeid. En deze geneigdheid is groter naar mate er meer zekerheid bestaat, dat de terreur en willekeur, welke de republikeinse strijdkrachten uitoefenden, tót 't verleden beho- Ruwe huid, Schrale lippen, PUROL verzacht en geneest! ■za De Ned.troepen hebben te Ma- gelang de lichamen van 30 Indo nesiërs gevonden, die in de plaat selijke gevangenis waren doodge schoten of doodgestoken, aldus een onofficieel Nederlands leger- bericht. De gevangenen waren er \7&n verdacht medewerkers van Sjari- foeddin, de leider van de commu nistische opstand te Madioen, te zijn. N S. BUSSEN WIJKEN VOOR STOPTREINEN. De in de laatste tien jaren enorm toegenomen vervoers behoefte maakt het nodig, dat de Nederlandse Spoorwegen overgaan tot heropening van de indertijd gesloten tussen stations. Dit deelde de heer D. J. Wansink, lid van de Di-> rectie der N.S., in een inter view mede. De huidige N.S.-autobussen moeten we beschouwen als tijdelijke „stoptreinen op rub ber" en zodra de opbouw van het railapparaat voldoende is gevorderd, zullen zij vervan- CUSTARD-MAIZENA CP 13-0?7 gen worden door „stoptreinen op rails". Dit zal mogelijk zijn doordat de electrische tractie zich zo uitstekend leent voor vervoer op korte afstand. ADVERTEERT IN DIT BLAD Eén der vier kwartieren van de Meijerij van 's-Hertogenbosch, Kempenland, maakt deel uit van een natuurlijke landstreek „De Kempen" genaamd, waarvan dit Kempenland slechts een onderdeel is. Zowel in geologische bouw, in grondsoort, in flora en fauna, in klimaat alsook in gelijke sociologische omstandigheden van de bewoners, is het moeilijk ons Kempenland hiervan los te maken. Het „dorre landschap" van vroeger. Campania was de oude naam voor de Kempen. In de 11e eeuw vermeldt de monnik Stefelijn, dat deze streek bestond uit „ver uitgestrekte vlakten, door de zonnehitte verbrand". Toch mogen we veilig aannemen, dat dit „dorre landschap van dien tijd, een eldorado was voor de hedendaagse natuurliefhebber. Er waren in de Kempen zandige gronden aanwezig, die nooit dichte bebossing uit eigen actie van de natuur gekend hehben. Het na tuurlijke heide-landschap is geboren uit klimaat en bodem. Heide immers, betekent méér dan heidekruid alleen. Wanneer we spreken van heide, dan denken we aan een plantengemeenschap in haar geheel, die dit heidekruid begeleidt en dat door de natuur verwekt wordt. Maar die heide is voortdurend onderbroken door kleine rivieren, zoals de Dommel en de Beerze. Deze hebben er de groene landstrepen hunner valleien doorgetrokken; langs de oevers vrij brede moerasstroken gevormd, met een wondere weelde van plant en dier. VERANTWOORDE HEEMSTUDIE Landelijk wegje in Kempenland. Foto Jan van Eijk. „Dor" in de zin van het ontbreken van een levende gemeenschap, was ons Kemperland zeker niet. Van die heide ij overigens heel wat te vertellen. We laten dat liever over aan de specialisten; ons is het *c doen om de historie van de mens-op de heide, de mens die zijn stempel drukte op het landschap wat zich hieruit vormde. Grafheuvels. Diep weggedoken in ons Kempenland, ten Westen van Eindho ven, liggen enkele boerderijen; het gehucht „Halvemijl In de om geving van dit gehucht, werden vorig jaar een groot aantal graf-, heuvels ontdekt, waarvan enkelen door de Rijksdienst voor Oud heidkundig-bodemonderzoek werden afgegraven. Het betrof hier graven uit de midden-bronstijd (ongeveer 1000 jaar v. Chr.). Hoe hebben deze mensen op de heide geleefd? Ons komt de heide toch maar armetierig voor en we voelen reeds zo-iets als medelijden voor die oerbewoners in ons opkomen. Maar die heide is slechts „arm en dor" geworden op de dag, dat de landbouw economie het won op de jacht-economie. Opvallend is het, dat we de prae-historische begraafplaatsen in de Kempen nooit op eeh oude woudbodem terugvinden. Waar de grond minder natuurbos droeg, werd de ^reide het levensdomein. Naar diezelfde heide zullen we binnenkort moeten zoeken, want bij gebrek aan landbouwgronden worden vrijwel alle heiden in de Kempen, in record tempo ontgonnen. Roofbouw. Na de ijsperiode ontwikkelde zich een plantengroei van laag struikgewas. Dwergvormen van de berk en kruipwilg. Later ver scheen de eik, toen de winden wat vochtiger werden en het klimaat wat warmer. Het gemengd-bos ontstond; het eiken-berkenbós. Toen verscheen de mens in de Kempen. Aanvankelijk zal deze wel eerst de jacht beoefend hebben, immers het bos is de verblijf plaats van menig wild. Later ontdekte hij de mogelijkheid om sommige dieren te temmen en begon ook aan landbouw te doen. De eerste woningen waren nog primitief-en werden geplaatst op open plekken in het bos. Tegen overstroming moest men zich vrij waren, want onze kronkelende riviertjes met hun dichtbegroeide oevers, moeten de omgeving ieder jaar, gedurende een bepaalde periode dan, in een moeras herschapen hebben. Deze eerste bewoners wisten nog niet veel van bemesting, maar ze kozen toch de goede humusgronden die langs de riviertjes lagen. De bossen werden het slachtoffer van hun landbouwwoede. Deze mensen zochten naar zwarte aarde en teerden op de humus der bossen. Zij deden aan roofbouw. De wording van het huidige Kempische landschap: heide, veen en bos, valt ten nadele van het bos uit. Talrijke toponiemen wijzen er nog op, dat vele dorpen en akkers uit bos zijn ontstaan. Toen de- nederzettingen sterker werden en het houtverbruik relatief groter, werd de mast de grove den in de Kempen aangeplant. Hij was de redder in de nood. Het dennen bos stelt geen hoge eisen aan de grond, werd zelfs op de meest barre gronden aange plant. Deze monoculture *laat vermoeden dat de toch al reeds slechte grond, nog verder werd uitgemergeld. Het naaldendek sluit de bodem hermetisch af en verzuurt de bodem in hevige mate. Heden gaat de bosbouw andere wegen. Men plant niet meer bomen van dezelfde soort bij elkaar, maar men zoekt het in het vroegere gemengchbos. In dit bos zorgt de natuurlijke levensge meenschap voor een gesloten cirkel. De Frankische boerderij. De veldcomplexen of kampen zijn ontstaan uit het oude drie-slag stelsel, een wisselbouw dus, die we nu, nog hier en daar, zij het in enigszins andere vorm aantreffen. Daarbij liggen de boerderijen. Het hoofdbeginsel van dit boerderij-type is, dat de afzonderlijke delen van het huis naast elkaar liggen: dit alles achter elkaar zich aaneenrijgend en gescheiden door wanden, die loodrecht op de langsgevel staan. De ligging van de verschillende lokaliteiten is in economisch op- icht niet altijd even practisch te noemen. Toch zal de- boer hie» niet graag van afstappen. Gelijk zijn vaderen voor eeuwen hun hoeve hadden ingericht, zo doet hij het heden nog. Hierdoor, blijft er wel een karaktervolle traditie bestaan, al is er de laatste jaren veel veranderd. De bloed-arme bouwsels, met hun erkertjes en bal- connetjes hebben op menige plaats het landschap bedorven. Ge lukkig zijn er ook nog aesthetische architecten die het aan durven, om in de oude trant, toch modern te bouwen. De eerste Kempenaars hebben wegen gebaand naar de hoeven, naar de kampen. Deze primitieve wegen werden vermeerderd en verlengd naarmate de noodzakelijkheid zich voordeed. In de 19e eeuw; kwamen de steenwegen en in het begin van deze eeuw wer den deze van een nieuw wegdek voorzien. Toch zal menigeen nog de lidtekens van de oude wegen in het landschap terug kunnen vinden. In het lied van Hertog Jan lezen wij, hoe de koene hertog van Rooy naar Oirschot reed door een schone kanadasse-laan, en dit lied is niet het enige dat onze boomrijke Kempische) wegen bezingt. Middeleeuwse wachters. De oude torens van Steense! en Duisel rijzen nog op uit het landschap. De vormentaal van deze middeleeuwse vond nergens zulk legenheid tot vrije ing, als juist in pen. Door de eeuwen wachters een ge- ontp loei de Ke.m- he?n Oude toren te Steensel. Foto Jan van Eijk. staan zij nu nog daar, al heeft de tand des tijds er wel wat aan geknabbeld. Cultuurmonumenten zoals deze zijn nu niet bepaald overvloedig te vinden. Met datgene wat ons nog rest, moeten wij heel zuinig omspringen. Zij genieten de be langstelling en bezorgdheid van Monumentenzorg, al bleef daad werkelijk ingrijpen tegen het ver val nog achterwege. De schone eikenwal. Bij de oude ontginning bleven er bnokjes gespaard van het na tuurlandschap; kleine bosjes voor geriefhout, heideveldjes voor plag- gensteken en schapenteelt, terwijl de perceels-scheidingen vaak wer den gevormd door de z.g. eikenwallen. Helaas vallen de meesten van deze wallen ten offer door de in tensivering van het bodemgebruik. Men heeft uitgerekend dat na het slechten ervan, er weer zo en zoveel vierkante meter goede landbouwgrond wordt gewonnen. Men vergeet echter, dat juist in die wallen onze nuttige zangvogels nestelen, die het aangrenzende akkerland zuiveren van schadelijke insecten. Dat in droge perioden deze wallen hun functie als windscherm uitstekend vervullen; de wind keren die de bovenste vruchtbare laag van de akker doet verstuiven en een grote schadepost voor de boer worden. Zonder de intensivering van het bodemgebruik te verwaarlozen en deze tot bittere noodzaak te bestempelen, dienen wij on# eerst voldoende rekenschap te geven, van datgene wat verloren dreigt te gaan, n.l. de schoonheid van ons Kempen land.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1948 | | pagina 5