KAATSHEUVEL
VERENIGING VOOR HEEMKUNDE
UW
Ei
Marche Funèbre
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN DINSDAG 19 APRIL 1949
LANGSTRAAT E.O. WAALWIJK
Gemeente gaat DE SCHOEN 1949
steunen.
24 duplexwoningen worden gebouwd.
DE „ECHO" OOK
BLAD
BOEKBESPREKING
VOLKSKUNDE.
Inleiding.
Zoals 't woord reeds zegt is de
Volkskunde de kennis van een
volk, dat bepaalde eigenschappen
heeft, die kenmerkend zijn voor
de cultuur van dat volk.
De Volkskunde heeft dezelfde
betekenis als Folklore, alhoewel
folklore meer het spel, de kunst
is en de volkskunde betrekking
heeft op de kennis daarvan.
De vermenging van de bevol
king in de steden, is het gevolg
van de vermindering van deze
cultuur; weinig is er nog van
overgebleven, doch op t platte
land is de volkskunde nog dage
lijks in gebruik, op bewuste of on
bewuste wijze.
Over het algemeen beschouwt
men de volkskunde als een eigen
lijke boeren- of plattelandscultuur.
Waar de volkskunde zich mee
bezig houdt? Wel, het woord zegt
het zelf reeds: met de kennis, de
beschaving, de gewoonten en ze
den van de Boer, Mijnwerker,
Visser, Ambachtsman, Turfgra
ver e.d., maar ook met de hogere
cultures.
De aard van het volk komt
naar boven, uit het lagere. Men
kan hier dus zeggen, dat deze cul
tuur ontstaan is bij de lagere be
volkingsgroepen, zoals de land
bouwers én de bewoners van dor
pen en streken, waar de invloed
van buiten geen vat gehad heeft
op de genoemde lieden en hun
omgeving.
Voor de bestudering van de
Nederlandse Volkskunde is te
Arnhem het Rijksmuseum voor
Volkscultuur, vroeger geheten:
„Openlucht Museum, De Water
berg", opgericht door Dr. Fr. A.
Hoefer.
In 't Noorden hier bedoeld
de Skandinavische landen heeft
men de culturele levensbasis ge
stimuleerd, door de volkscultures
te conserveren in de openlucht
musea, zoals het „Skansen" mu
seum te Stokholm, waar Dr. B.
Salin de directeur is.
Alles wat in het verleden dreig
de verloren te gaan is daar bijeen
gebracht, o.a. gebouwen, interi
eurs, gebruiksvoorwerpen e.d.
Beschouwt men zo'n museum
dan zal het tentoongestelde ons de
volkskunde van ons land illustre
ren. Men krijgt daardoor een be
ter inzicht van het leven in Lim
burg, Oost-Brabant, Gelderland,
Twente, alsmede van de andere
typische delen van ons land: Zee
land, Friesland en Holland.
De Bodem.
Beschouwen wij het uitgangs
punt van dé volkskunde, dan moe
ten We even stil staan bij de Bo
dem, die rijk of arm kan zijn. Is
de bodem arm, dan zijn ook even
redig de mensen en hun bebou
wing, in de betekenis van huis of
boerderij, arm. Is de grond daar
entegen rijk, dan is 't omgekeerde
't geval. Zo ook kan door een
goede ontginning de „arme"-
streek, de bebouwing, dus de
volkscultuur beter worden.
De opbrengst van de bodem be-
invloedt nu de bouw van de wo
ning c.q. de boerderij. We zien de
ontwikkeling van de boederij op
de droge, zandige grond van Bra
bant; op de moer-achtige grond
van de Peel; op de heuvelachtige
grond van Limburg; op de uit
gestrekte polderlandschappen in
Friesland. Respectievelijk zullen
wij ze nader beschouwen.
Op de droge, zandige Brabant
se grond was destijds de op
brengst van landbouwproducten
laag, zodat geen grote boerderij
behoefde te worden gebouwd. Een
klein gebouw was reeds voldoen
de. Hier in Brabant verrees reeds
vroeg het kenmerkende Franki-
sche-boerderij-type, alhoewel de
grens der Frankische volkeren veel
zuidelijker lag. (Thans heeft de
stam-theorie afgedaan). In dit ty
pe is de bouw lang/smal gehou
den. Men spreekt dan ook van het
langgevel-type. Bij deze indeling
liggen woonhuis, stal en schuur
met deel achter elkaar. De lange
zijde lag langs de weg.
Het Frankische Boerderij-type.
Lang-gevel type.
1. woonkeuken.
2. „mooie" kamer.
3. bijkeuken.
4. koestal.
5. potstal.
6. tasruimte.
7. deel.
8. paardenstal
Het bedrijfje was oorspronkelijk
klein, want zoals gezegd, was er
maar weinig in te bergen. Als de
heidevlakten door de mens wor
den bewerkt en er dus meer
bouwgrond bij z'n bedrijf komt,
groeit natuurlijk ook de boerderij.
In de Peel, waar vroeger de
mens in een „plaggenhut" woon
de als vertolking van de veen
arbeider was het niet anders
gesteld. Deze mensen waren arm,
want hun bodem gaf hun bijna
niets. Later werd dit anders door
de ontginningen. Steeds ging men
zich meer op de landbouw toeleg
gen en er verrezen kleine boerde
rijtjes. Het land bracht ook iets op,
een andere cultuur werd er ge
bracht.
Zo werden op de Kempen de
stallen der boerderijen weer iets
groter dan in het overige deel van
Brabant, doordat er schapen op
de heidevlakten werden gehou
den. Evenzo was het in Drenthe,
doch daar is 't een ander type
dat de streek kenmerkt.
In Limburg vindt men in de
bouw van de boerderij het Ro
meinse type terug. De gebouwen
zijn hoek-vormig tegen elkaar ge
bouwd en vormen een vierkante
afsluiting. Door een inrijpoort
komt men op 't erf. Als voor
naamste oorzaak voor deze bouw
vorm vindt men, de gesteldheid
van de bodem. Een langgeveltype
is hier zeer ondoelmatig, het kan
op dat terrein Ook niet gebouwd
worden. Hier moést men zich be
perken tot het terrein, waaróver
men de beschikking heeft. De
boerderij wordt geplaatst, waar
zij kan staan. In dit gebied speelt
nog een andere factor een grote
rol. In de Peel en Drenthe wer
den de hutten van plaggen of hei-
de-zoden opgebouwd, die het land
voortbracht. Zo ook in Z.-Lim-
burg, waar het mergel dient voor
de bouwstof. (Men denke hier aan
de grotwoningen). De bewoners
gebruikten dus de materialen, die
de bodem voortbracht.
Het Limburgse typei (Romeins).
1. binnenplaats en mestvaalt
2. portaal
3. woonkeuken
4. „mooie" kamer.
5. kamer
6. spoelkeuken
7. kalverenstal
8. paardenstal.
9. koestal
10. tasruimte
11. wagenloods
12. varkensstal
13. inrijpoort.
De Bodemgesteldheid speelde
hier een grote rol, eveneens de
opbrengst van de producten. Het
vruchtbare Limburg had rijke op
brengsten, dus waren ook weer
de Hoeven rijker. De betere land
bouwers bouwden hun hoeve naar
't kasteel-model, dat is voortgeko
men uit de ridderschap in het Fe
odale tijdvak, of nog vroeger, uit
de Romeinse tijd.
De bouw van boerderijen in
Friesland en Noord-Holland (W.-
Frieslandheeft een geheel ander
aspect. De ruime polders en lan
derijen geven een rijk aanzien aan
de cultuur van het volksleven
door de bodemgesteldheid. De
ruime opbrengst vereiste ruimere
opslagplaatsen. Het Friese-type is
de z.g. stjelp of stelp-hoeve, een
ruim gebouw. Het grondplan is
vierkant, terwijl het dak puntig
groot, lang gebouw, waar-
toeloopt. De bergruimte voor
graan en hooi is zo hoog moge
lijk gehouden, onder het puntige
dak.
Het Friese type (West-Friesland)
„Stjelp".
1hooitas.
2. koestal.
3. melkvee.
4. jongvee.
5. paardenstal
6. deel.
7. woonhuis.
8. karnkamer.
In Twenthe en Drenthe komt
weer een ander type van boerde
rij-bouwvorm voor, n.h. het Sak
sische type.
De Saksische boerderij is een
groot lang gebouw, waar
van de breedte bijna gelijk is aan
de lengte. De korte zijde van het
gebouw grensde gewoonlijk aan
de weg-zijde. In de korte zijde is
ook de hoofdingang, waardoor
men meteen in de huiskamer staat.
Het Saksische type.
1. woonkamer
2. slaapkamer
3. deel
4. veestal m
5. spoelkamer
6. paardenstal
x. schouw.
Het „Los-Hoes".
1woongedeelte
2. Bedsteden
3. stookplaats
4. hallen
5. stallen
Hetzelfde gebouw komt nog in
Twenthe voor, maar slechts zeld
zaam. Het is de oudste vorm van
het Saksische type.
Het bevat alles onder één dak,
zonder tussenmuren. De woonge
legenheid, de stal en de opslag
plaats voor graan e.d., ziet men
in één blik. Het is het z.g. „Los-
hoes". De stookplaats in het
woongedeelte is in een kuil in de
grond. In dit type ziet men dui
delijk de eenvoud van de land
bouwer die op schrale of arme
gronden woonde. De mens heeft
zich hier nog 't sterkste moeten
aanpassen bij de bodemgesteld
heid van zijn heem.
Elke vorm van boerderij-bouw
heeft dus behoefte aan de mens,
die zich één gevoelt met het land
schap om zich heen.
Naast de besproken typen treft
men nog andere modellen aan, b.v.
't Groningse, het Zeeuwse en het
Halsgeveltype, dat uit 3 delen be
staat, o.a. huis (kop), bijkeuken
(hals) en stal met schuur (romp).
(Slot volgt).
school van genoemde stichting be
zoekt te verhogen tot 150.
In afwijking van de tot dusver
gevolgde gedragslijn stellen B. en
W. voor, vanaf 1 Jan. 1949 150
subsidie te verlenen voor elke
leerling uit deze gemeente die he'<
St. Odulphus Lyceum te Tilburg
bezoekt, op grond van de over-'
weging, dat een deel onzer ge
meente met name meer speciaal
Loonopzand, op genoemd Lyceum
te Tilburg is aangewezen voor 't
volgen van de lessen voor Middel
baar- en voorbereidend Hoger
Onderwijs.
7. Voorstel tot aankoop van 't
perceel sectie B nr. 3407, Hoofd
straat 242, van C. Meeuwissen te
Kaatsheuvel.
PRAEADVIEZEN.
Op Woensdag 20 April a.s.
komt om 7 uur de gemeenteraad
van Loon-op-Zand bijeen om ver
schillende punten, waaronder heel
belangrijke, te bespreken, waar-
j van li hier volgens de praeadvie-
zen kunt lezen.
1. Vaststelling openstaande no
tulen,
2. Ingekomen stukken.
3. Voorstel tot wijziging van de
verordening op de hondenbelas
ting.
Praeadvies:
Gedep. Staten hebben bij schrij
ven van 26 Jan. 1949, G. Nr.
2029 namens de Minister van Bin
nenlandse Zaken het verzoek ge
richt te willen bevorderen, dat de
verordening op de hondenbelas
ting wordt gewijzigd, zoals bij ge
meld schrijven is aangegeven.
De voorgestelde wijzigingen zijn
slechts van zeer ondergeschikt be
lang en zijn terug te brengen tot
het uit de bestaande verordening
lichten van enige bepalingen wel
ke als overbodig zijn te beschou
wen.
4. Voorstel tot het invoeren van
een .Hypotheekregeling woning
bouw gemeente Loon-op-Zand".
5. Voorstel tot toepassing van
artikel 49, lid 2, van het „Amb
tenarenreglement" ten aanzien
van de heer I. Teunissen, direc
teur van het gemeentelijk gasbe
drijf.
Praeadvies:
De heer Teunissen bereikte in
de loop der maand Maart de 65-
jarige leeftijd.
Ingevolge lid 1 van artikel 49
van het ambtenarenreglement zou
hij derhalve worden ontslagen per
30 April a.s.
In bijzondere gevallen kan even
wel het gezag dat heeft bonoemd
i.e. de raad deze bepaling
buiten toepassing laten, doch niet
langer, dan totdat de ambtenaar
zijn 70e levensjaar heeft vol
bracht.
In verband met de onlangs
plaats gehad hebbende omschake
ling van het bedrijf achten B. en
W. bijzondere omstandigheden
aanwezig, zodat zij voorstellen
genoemde bepaling voor de heer
Teunissen buiten toepassing te
laten tot 31 Dec. 1949.
6. Verzoek van het bestuur
der stichting St. Odulphus lyceum
te Tilburg om het subsidie van
100.per jaar voor elke leer
ling uit deze gemeente die de
Praeadvies:
Bedoeld perceel wordt door de
eigenaar de heer C. Meeuwis
sen aan de gemeente te koop
aangeboden tegen een prijs, vast
te stellen door twee deskundigen,
waarvan een door eigenaar en
een door koper aan te wijzen.
Deze twee deskundigen hebben
het perceel geschat op 5067.
waarmede de eigenaar zich ac-
coord verklaarde.
B. en W. achten de prijs alles
zins redelijk en stellen dan ook
voor tot aankoop te besluiten.
8. Voorstel tot het doen sa
menstellen van een rapport be
treffende de economische toestand
en betekenis der gemeente, door
het Economisch Technologisch
Instituut voor Noord-Brabant.
Praeadvies:
Reeds meermalen is de behoef
te gevoeld aan een gedocumen
teerd rapport van de economische
betekenis van de gemeente, sa
mengesteld door een erkend en
terzake kundig instituut. Een der
gelijk rapport zou zijn diensten
kunnen bewijzen daar waar de
gemeente nog niet voldoende be
kendheid geniet op economisch en
industrieel gebied. Ook om de
noodzakelijkheid van woningbouw
te beklemtonen zou een zodanig
rapport nuttig kunnen blijken.
Het Economisch Technologisch
Instituut voor Noord-Brabant, ge
vestigd te Tilburg, wil zich met
de samenstelling van dit rapport
belasten en zou dit in de loop
van de maand Juli van dit jaar
kunnen leveren. De kosten daar
van zullen ca. 2500.— bedra
gen.
„DE SCHOEN" 1949.
9. Voorstel tot het verlenen
van medewerking aan de Indus
trie- en Handelstentoonstelling
„De Schoen" 1949.
Praeadvies:
Namens het daartoe in het le
ven geroepen comité werd B. en
W. medegedeeld, dat er plannen
bestaan om van 23 t.m. 27 Juli
1949 een tentoonstelling van in
dustrie en handel der gemeente
Loonopzand te organiseren onder
de naam „De Schoen" 1949.
Bedoeld comité verzoekt de fi
nanciële medewerking der ge
meente, teneinde deze tentoonstel
ling te doen beantwoorden aan 't
doel waarvoor zij wordt opgezet,
n.l. het geven van meer bekend
heid aan de gemeente als cen
trum van handel en industrie.
B. en W. houden zich overtuigd,
dat ook door 't college het belang
van een dergelijke tentoonstelling
ten volle wordt ingezien en zij
achten het alleszins verantwoord
dat daaraan financiële medewer
king wordt verleend, temeer nu
door het comité een begroting is
opgemaakt welke blijk geeft van
een reële financiële opzet.
Oorspronkelijk lag het in de be
doeling dat van de gemeente be
schikbaarstelling van een terrein
zou worden gevraagd. Wijl de ge
meente evenwel niet over een
dergelijk terrein beschikt, is daar
omtrent overeenstemming bereikt
met het R.K. Sport- en Wandel
park, en wordt van de gemeente
gevraagd de aanleg van dit ter
rein te willen verzorgen. Daar
voor zal pl.m. 2000.beno
digd zijn, welke evenwel door op
brengst van belastingen ongeveer
zullen worden gedekt.
In dit verband hebben B. en W.
gemeend ter plaatse uitvoering te
moeten geven aan het uitbrei
dingsplan, door aanleg van de
weg welke is geprojecteerd van
de Tramlaannaar het Sportpark.
Daarmede zou niet alleen deze
tentoonsteling zijn gediend, doch
wordt bovendien voorzien in de
behoefte aan bouwterreinen wel
ke men in de naaste toekomst voor
woningbouw zal nodig hebben.
De totale kosten van aanleg van
deze weg, met inbegrip van aan
koop van de benodigde grond voor
weg en bouwterreinen, en rekening
houdend met aanleg van riool,
gas, water en electriciteit, worden
begroot op 60.500.
Tevens verzoekt het comité het
welslagen der tentoonstelling te
willen bevorderen door het ver
lenen van een garantie tót een be
drag van 13.500,—. In overeen
stemming met de richtlijnen welke
daaromtrent door het Ministerie
van Economische Zaken zijn ge
geven, is deze garantie bepaald
op 50% van de - geraamde op
brengst aan standhuur en entree
gelden.
Tenslotte zal een bedrag beno
digd zijn voor deelneming van de
gemeente aan de tentoonstelling,
door het huren en inrichten van
een stand. Het ligt in de bedoe
ling één of meer maquettes te
doen vervaardigen van de uitbrei
dingsplannen der gemeente, ten
einde het publiek daarmede in
kennis te stellen en aldus belang
stelling te kweken voor de toe-
komst-planen der gemeente.
De kosten hiervan worden ge
schat op 2.Ö00.—
Resumerende stellen B. en W.
voor:
I. medewerking te verlenen aan
de Industrie- en Handelstentoon
stelling „De Schoen" 1949 door
a. aanleg van het tentoonstel
lingsterrein, waarvan de kos
ten 2.000.zulen bedra
gen;
b. het verlenen van een garantie
tot een bedrag van 13.500.
II. Crediet te verlenen voor 't
uitkomen op genoemde tentoon
stelling, tot een bedrag van
60.500.—.
III. Crediet te verlenen voor
aanleg van de weg van Tramlaan
naar Sportpark tot een bedrag
van 60.500.
10. Voorstel tot het aangaan
van een kasgeldlening, groot
100.000.als bijdrage in de
kosten der gastransportleidingen
en aansluitleiding voor de levering
van mijngas.
11. Voorstel omtrent de ex
ploitatie van het nieuwe vuilnis
terrein der gemeente.
Prae-advies:
In een vorige vergadering werd
besloten tot het aangaan van een
grondruil met het R.K. Sport- en
Wandelpark, waardoor het be
staande vuilnisterrein aan 't Sport
park zou worden afgestaan en
daartegenover een nieuw terrein
aan de Heikant zou worden ver
kregen.
Voor dit nieuwe terrein zal een
afscheiding en een beplanting
dienen te worden aangebracht,
terwijl de toegangsweg zal wor
den verbeterd.
De totale kosten van een en
ander zijn begroot op 6050.—,
welk bedrag bij verkoop van het
uit te graven zand a 0.20 per
kubieke meter, geheel zal worden
terugontvangen.
B. en W. stellen voor, tot
deze voorzieningen te besluiten.
12. Voorstel tot verbetering
van: -
a. de Loonsedijk;
b. de Stationstraat;
c. de Kattensteeg.
Prae-advies:
a. Het ligt in de bedoeling de
Loonsedijk van een asfalt-wegdek
te voorzien van het gedeelte dat
aansluit aan het deel dat in 1948
werd verbeterd.
De voorgenomen verbetering
strekt zich uit over een lengte
van 375 M. tot aan de Dijk-
baansesteeg.
De kosten hiervan worden ge
raamd op 11.008.25.
b. Mede in verband met de
onder c. genoemde verbetering
van de Kattensteeg, is 't gewenst
dat de verharding van de Station
straat wordt herzien.
Het gedeelte vanaf de gasfa
briek in Zuidelijke richting tot
aan de bebouwing dient van een
asfalt-betondek te worden voor
zien, opgesloten door twee klin
kerrijwielpaden.
Het overige gedeelte tot aan de
Hoofdstraat zou moeten worden
verbreed tot 6.50 M. keibestrating
waarlangs twee rijwielstroken van
0.75 M.
De totale wegbreedte wordt dan
8 M„ met aan weerszijden 4 M.
trottoir.
Voor deze beide delen van de
Stationstraat worden de kosten
geraamd op 30.183.43.
c. De toestand van de Katten
steeg, gelegen in de gemeente
Sprang-Capelle en in onderhoud
bij de gemeente Loon op Zand, is
dermate slecht, dat van een ver
binding tussen Kaatsheuvel en
Sprang langs deze wég nauwe
lijks kan worden gesproken. In
samenwerking met het gemeente
bestuur van Sprang-Capele zijn
voorbereidingen getroffen om deze
weg te voorzien van een asfalt-
dek, ter breedte van 5 M„ met
aan weerszijden klinker-rijwiel
paden van 0.60 M.
Omtrent de kosten is met het
gemeentebestuur van Sprang-Ca
pelle overeengekomen, dat deze
voor 5/8 door onze gemeente, en
voor 3/8 door Sprang-Capelle
zullen worden gedragen, waarbij
tevens werd bepaald dat daar
mede de onderhoudsplicht dezer
gemeente vooe deze weg is afge
kocht.
WONINGBOUW.
13. Voorstel betreffende de
uitvoering van de woningbouw
voor het jaar 1949.
Prae-advies:
Aan deze gemeente was 7267
kubieke meter bouwvolume toe
gewezen voor de bouw van ten
minste 24 woningen. Hierin wa5
begrepen de extra-toewijzing van
6000 M3 voor huisvesting van ge-
repatriëerden.
B. en W. meenden dat de bouw
door particulieren zo goed als uit
geschakeld moest worden, omdat
het aantal woningen bij particu-
lierene bouw geringer zou zijn en
niet aan de categorie, waarbij de
behoefte het grootst is, ten goede
zou komen. Slechts in één geval
hebben B. en W. gemeend een
uitzondering te moeten maken,
n.l. voor C. ozenbrand, Hoq*~
Zandschel te Kaatsheuvel. Di;
geval betrof een verwoest woon
huis, annex bakkerij. Met 't oog
op de grote belangen welke voor
betrokkene in het herbouwen van
zijn pand zijn gelegen, hebben B.
en W. hem uit het gemeente-con
tingent 291 M3 ter beschikking
gesteld.
Door omstandigheden buiten de
schuld van B. en W. om, is het
ook niet mogelijk geweest de her
bouw van de woningen der bouw
vereniging „Volksbelang" in 1948
te verwerkelijken en daarom heb
ben B. en W. de reeds in ont
werp zijnde plannen bij het bouw
plan 1949 ingeschakeld.
In overleg met de Provinciale
Directie der Volkshuisvesting, is
besloten het gehele bouwvolume,
dat de gemeente zal realiseren,
voor de bouw van duplex-wonin-
gen te bezigen. In het geheel zul
len 24 van deze woningen wor
den gebouwd, waardoor dus woon
ruimte voor 48 kleinere gezinnen
zal worden geschapen.
Hoewel wij er van overtuigd
zijn dat er moet worden gestreefd
naar de bouw van woningen, die
meer zijn aangepast aan de als
regel grotere gezinnen in deze ge
meente, menen B. en W. toch dat
het thans gewenst is deze duplex
woningen te bouwen. Hierin kan
een aantal kleine gezinnen wor
den gehuisvest, waarbij de moge
lijkheid aanwezig is dat door ver
schuiving elders woonruimte voor
grotere gezinnen beschikbaar
komt.
B. en W. wensen de te bouwen
duplex-woningen als volgt over
de gemeente te verdelen:
Kaatsheuvel!
11 stuks aan de Westzijde van
de Julianastraat;
5 stuks aan de hoek Leostraat-
Prins Hendrikstraat, waaronder 1
winkelpand;
2 stuk aan de Loonsedijk.
Loon op Zands
6 stuks aan de Gasthuisstraat.
Bij deze verdeling hebben B. en
W. rekening gehouden met:
a. het aantal na de oorlog ge
bouwde woningen in deze ge
deelten;
b. de woningnood in deze ge
deelten
c. de beschikbare bouwgrond.
In Kaatsheuvel worden de Ju
lianastraat aan de Westzijde en
de hoek Leostraat-Prins Hendrik
straat geheel bebouwd.
Aan de Loonsedijk wordt, aan
sluitend aan de aldaar reeds ge
bouwde woningen van het bouw
plan 1947, de bebouwing voort
gezet.
In Loon op Zand wordt een
begin gemaakt met de bebouwing
van het onbebouwde gedeelte van
de Gasthuisstraat.
14. Voorstel tot het aangaan
van 'n gasbergings-overeenkomst
met de Staatsmijnen te Heerlen,
benevens tot het treffen van voor
zieningen aan gashouder I van 't
gemeentelijk gasdistributie-bedrijf.
Prae-advies:
De grootste dag-afgifte van het
gasbedrijf beloopt 4200 M3, de
aanwezige gasbergruimte 2000 M3
De gemeente zou derhalve een
nieuwe gashouder moeten bouwen
Staatsmijnen is echter bereid
van genoemde verplichting ont
heffing te verlenen, indien daar
toe een overeenkomst met Staats
mijnen wordt aangegaan.
Volgens de concept-overeen
komst zou bij de huidige om
standigheden een vergoeding
moeten worden betaald van
1600.per jaar.
Na ingewonnen advies van de
bedrijfs-directeur stellen B. en W.
dan ook voor daartoe te besluiten.
Daarnaast wordt door de Di
recteur geadviseerd om over te
gaan tot vernieuwing van 't stelp
dak van gashouder I, dat dermate
is versleten, dat telkens lekkages
optreden. De kosten hiervan zijn
te ramen op 8800.
15. Voorstel tot terugkoop van
grond aan de Gasthuisstraat te
Loon op Zand.
Prae-advies:
In de jaren 1943 en 1944 ver
kocht deze gemeente aan diverse
particulieren bouwgrond, gelegen
aan de Gasthuisstraat te Loon op
Zand.
Bij deze verkoop werdén o.a. de
volgende voorwaarden gesteld:
1. de koper is verplicht ter
plaatse een (of meer) woning (en)
te bouwen of te doen bouwen,
welke voltooid moeten zijn vóór
1 Januari 1945, behoudens voor
het geval van overmacht ,als wan
neer deze termijn op verzoek kan
worden verlengd;
2. de koper is niet gerechtigd
het bij dit besluit verkochte per
ceel te verkopen, dan nadat vol
ledige bebouwing heeft plaats ge
had;
3. de koper verplicht zich het
verkochte tegen de in dit besluit
vermelde koopprijs aan de ge
meente terug te geven, indien de
bouw niet vóór 1 Januari 1945
zal zijn tot stand gekomen, tenzij
overmacht hem mocht beletten
deze bouw vóórdien tot stand te
brengen.
Overmacht heeft de kopers be
let aan de voorwaarde sub 1 te
voldoen: de voorwaarde sub 2
sloot verkoop uit, zodat de grond
noodgedwongen renteloos moest
blijven liggen. Ook als bouwland
was deze grond ongeschikt en is
ook vroeger, toen hij eigendom
van de gemeente was, nooit als
zodanig gebruikt.
In verband met de bouw van
nieuwe woningen heeft de ge
meente thans deze grond weer no
dig en wenst deze van de tegen
woordige eigenaars terug te ko
pen. Toepassing van de voor
waarde hierboven sub 3 vermeld,
kan nauwelijks geschieden omdat
een beroep op overmacht door de
koper zeer waarschijnlijk als
steekhoudend zal moeten worden
aangemerkt.
De eigenaars zijn bereid be
doelde grond" weer aan de ge
meente 'e verkopen, tegen de prijs
waarvoor zij indertijd van de ge
meente hebben gekocht, vermeer
derd met de samengestelde inte
rest a 3% over de periode gedu
rende welke de grond in hun be
zit is geweest.
B. en W. stellen daarom voor
tot deze terugkoop te besluiten.
De totale oppervlakte beloopt
74,33 ha. Indertijd werd deze
grond verkocht voor 10.457.81.
Dit bedrag zou wegens interest
moeten worden verhoogd met
f 1924.85, zodat de aankoopprijs
thans 12.382.66 zou bedragen.
16. Voorstel tot het toekennen
van presentiegeld aan de leden
der commisie woonruimtewet.
Prae-advies:
B. en W. achten het billijk, dat
aan de leden der adviescommissie
ingevolge de woonruimtewet een
vergoeding wordt toegekend in de
vorm van presentiegeld.
B. en W. stellen voor deze te
bepalen op het bedrag dat ook
voor het bijwonen der raadsver
gaderingen wordt uitgegeven, n.l.
5.-per vergadering en per lid
en dit presentiegeld met terugwer
kende kracht te verlenen vanaf
het tijdstip dat bedoelde commis
sie haar werkzaamheden is be
gonnen.
17. Rondvraag.
Burgemeester Dr. Sweens
is door Z. H. de Paus benoemd
tot ridder in de orde van de
H. Gregorius de Groote, we
gens zijn grote verdienste
voor het Seminarie IJpelaar,
voor welks herstel de katho
lieken van Dongen 100.000
bijdroegen.
De militaire uitgaven
voor België zijn voor de pe
riode 1 Juli 1949 tot 1 Juli
1950 tengevolge van het At
lantisch Pact verhoogd met
een milliard francs.
„De Stem van Amerika"
kost aan exploitatie evenveel
(9 millioen dollar) als de 18
storingzenders, waarmee de
Sovjets de Amerikaanse zen
der proberen te „verdrinken".
Hoeveel zullen de Sovjets dan
wel niet uitgeven om Radio
Vaticana te storen?
Voor kinderen van 1014
jaar schreef Truida Kok, pseu
doniem door de onlangs 80
jaar geworden Mevr. Wilbrink
Hoirsema-Kok, een aardig
boek dat tot titel draagt:
„Dinie neemt de leiding".
Hierin beschrijft zij de hui
selijke avonturen van dok
terskinderen, wier vader voor
iy2 jaar naar Indië gaat. Zij
heeft een frisse, vlotte vertel
trant.
Het boek werd uitgegeven
door Kluitman in Alkmaar.-
Dezer dagen verschenen de
brochures 2 en 3 van de reeks
„prae-adviezen inzake een
Welvaartsplan" voor de Pro
vincie Noord-Brabant.
De eerste handelt over het
vraagstuk der industrie-sprei
ding en de tweede handelt
over het vraagstuk van de
overgang naar industrie-ar
beid.
Op degelijke wijze zijn hiér
o.a. door de „Provinciale Raad
voor de Welvaart", door drs.
Verdijk van het Prov. Op-
bouworgaan, door dr. J. Snij
ders en Mr. Koning de ver
schillende aspecten van de te
behandelen onderwerpen be
licht.
En aldus vormen deze bró-
chuurtjes die nog door meer
dere gevolgd zullen worden,
gedegen studiemateriaal voor
allen die bij de ontwikkeling
van Brabant meer recht
streeks betrokken zijn.
Onder boekbespreking mo
gen we misschien ook wel
even vermelden „ons eigen
„look", periodiek van eigen
werk der R.K.M.M.S. te Waal
wijk, zoals de ondertitel luidt.
Reeds twee afleveringen ver
schenen, hoewel het geen tijd
schrift is, maar een van-tij d-
tot-tijd-schrift, dat een eigen
blad wil zijn voor de M.M.S.,
niet actueel, in zoverre ac
tueel bestaat in het vermelden
van gebeurtenissen en een
bundeling geeft van hetgeen
literair en kunstzinnig door de
meisjes zelf wordt gelevérd.
Het verscheen bescheiden vah
vorm, verlucht met eigen te
keningen, maar met een in
houd die veel geeft, en wat hij
nog niet geeft in elk geval
belooft.
Het geschrift geeft het be
wijs van de goede resultaten
van het onderwijs der R.K.
Middelbare Meisjesschool niet
alleen, maar van de reeds
vergevorderde algemene ont
wikkeling der jeugdige schrijf
sters.
Honderd man, staat er in de
voorschriften, achter het Stoffe
lijk overschot van een subaltern
officier, en vijftig man achter een
onderofficier. Misschien waren 't
er minder, maar men kreeg de in
druk, dat er veel waren, die volg
den in de stille stoet naar 't Ere-
veld. Ontroerend défilé de och
tend straalde van zonneluister en
sawah's glansden in een teer
groene verwachting. Een luwe
wind ritselde in de bloemkransen
op de wapen-carriers en streek
langs de kogelgaten in de radia-
te,ur. Er kwetterden vogels in de
bomen en een hagedisje schar
relde langs de slootrand.
„De jongens zeidenwe
hebben wel eens knijp gezeten,,
maar als de luit er bij was, dan
klopte het wel", sprak de domi
nee. Maar nu lag er een klewang
op de driekleur, die de kist van
de luit in wijde plooien dekte. En
de jongens wisten niet goed of ze
hun baret zouden afzetten of op
houden,
„En wie zal zeggen wat het
verlies van die andere kameraad
betekent voor zijn familie, zijn
vrienden en zijn collega's", ging
de veldprediker door. En achter
vele strakke gezichten doemde het
beeld op van een blonde knaap,
lopend over de met zon bevlekte
laan, die langs het Stafkwartiér
in Pekalongan leidde. Familie, die
hen misschien al half en half
thuis zag komen. Maar nu lag de
aarde op hem te wachten, met 'n
open muil vol rode vochtigheid.
„Ze zijn gevallen als hel
den", zei de kolonel, „met het
wapen in de vuist en het front
naar de vijand. Als helden; wan
neer wordt een mens held Men
zit op te snijden tegen zijn be
kenden, men drinkt een borrel of
rolt een sigaret, maar men blijft
die men is. Iemand maakt plan
nen, voert berekeningen uit en
nog steeds treedt de heroiek zijn
bestaan niet binnen. Maar eens
klaps komt het moment, dat men
zegt tegen een gewonde makker:
„Neem die bren en maak dat je
weg komt, want ik ben nu toch
verloren". En de dood is geko
men als een dief in de nacht. Het
aureool volgt pas later. Er ritse
len bloemen op de baar en in Hol
land bijt een vrouw, een moeder
op haar betraande lippen.
Als helden zijn ze gevallen.......
Een vuursalvo scheurt de zon
nige stilte. Een blanke reiger met
oranje borst zeilt in waardige
ontsteltenis weg door blauwe
luchten.
