Wijde Wereld]
J-atneBH/etfemgt gEpBISLTÜREEL
Waalwijkse en Langs Courant
RECHTSZAKEN
UIT DE
Sociaal-Economisch Hoekje.
Uniek monument aan de rand der duinen
DINSDAG 7 JUNI 1949
Uitgever
Waalwijkse Stoomdrukkerij
ANTOON TIELEN
Hoofdredacteur
JAN TIELEN
Redacteur-Verslaggever
W. v. d. MEE Jr.
DE ECHO^MH
72e JAARGANG No. 46.
Abonnement
15 cent per week
1.95 per kwartaal
2.25 franco p.p.
Advertentie-prijs
9 cent per m.M.
Contract-advertenties
speciaal tarief.
OPGERICHT 1878.
Bureaux GROTE STRAAT 205 WAALWIJK TEL. 38.
SCHOOLSTRAAT 11 KAATSHEUVEL TEL. 66.
TEL.-ADRES
„ECHO".
VOORSTELLEN
INZAKE BERLIJN.
Nog steeds staat de Parijse
conferentie in het middel
punt der belangstelling van
alle politiek geïnteresseer
den. Echter zal deze be
langstelling het de komen
de dagen moeten doen met
de schaarse mededelingen
die verstrekt zullen worden
over de geheime zittingen,
waartoe de vier ministers
besloten, na de voorstellen
die Acheson, de Amerikaan
se minister aangaande Ber
lijn indiende.
Buiten medeweten van de
andere Westelijke ministers
om, deed Acheson namens zijn
regering in de tiende zitting
van de Parijse conferentie een
voorstel met betrekking tot
Berlijn, waarover z'n drie
partners zich eerst wensten te
beraden.
Acheson wenst .o.m. weer 1
gemeenteraad voor Berlijn,
die grotere volmachten zou
hebben dan de vorige, waar
door dus de controle der vier
bezettende mogendheden be
perkt zouden worden. Deze
gemeenteraad zou een defini
tieve grondwet dienen op te
stellen. Deze grotere bevoegd
heid voor de raad, ten koste
van de zeggingschap der vier
bezetters, demonstreert dui
delijk de wil van de Ameri
kaanse regering de Westelijke
mogendheden te vrijwaren
voor al te veel hinder van 't
Russische veto. Het vraagstuk
der eenstemmigheid, dus van
de mogelijkheid van het veto,
was reeds eerder door Ache
son in het voordeel van de
Westelijke landen ongedaan
gemaakt. Visjinsky's repliek
hierop was uiterst pover en
kon niet verhinderen dat de
Rus in dit debat als verliezer
werd gebrandmerkt.
Na de tiende zitting heerste
er in de Parijse hoofdstad
weer enig gematigd optimis
me.
Ondertussen duurt de sta
king te Berlijn voort; met
ruim 13.000 stemmen voor en
398 tegen werd door de spoor
weg-arbeiders besloten nog
niet aan het werk te gaan.
INDONESIë.
Donderdag j.l. heeft dr. Beel
het ambt van Hoge Vertegen
woordiger van de Kroon over
gedragen aan zijn opvolger de
heer A. H. J. Lovink.
Dr. Beel wees er in de kor
te plechtigheid op dat met de
aanvaarding van de verklarin
gen van dr. v. Royen en Mo
hammed Rhum van 7 Mei de
Nederl. regering een nieu
we beleidslijn bepaalde, die
voor hem consequenties mee
bracht, die hij gemeend heeft
te moeten aanvaarden.
De nieuwe bewindvoerder
karakteriseerde het ambt dat
hem werd overgedragen als 't
einde van het oude bestel en
het begin van het nieuwe. Hij
hoopte dat men ditmaal zou
slagen. Hiertoe was nodig een
onwrikbaar geloof in de mo
gelijkheid van samenwerking,
de vaste hoop op een betere
toekomst, een diepe liefde
voor Nederland en Indonesië
en bovenal Gods zegen. Na de
overdracht is dr. Beel per
K.L.M. naar Nederland ver
trokken.
CHINA.
In de door de communisten
bezette stad Nanking is de toe
stand momenteel geordend,
evenals in Shanghai, waar de
buitenlandse in- en uitvoer
handel weer is vrijgegeven,
waar men weer met het bui
tenland mag corresponderen
en waar de fabrieken weer
beginnen te draaien.
Sir Alexander, de Britse
minister van defensie, is dezer
dagen naar Honkong vertrok
ken, waar hij de verdedigings
mogelijkheden van deze Brit
se kroonkolonie zal bestu
deren.
was en daarom niet voor dis
cussie vatbaar; het was niet
ontworpen volgens de gelden
de richtlijnen. De achterstel-
lingswaan bij de onderwijzers,
aldus prof. Rutten, berustte
op een misverstand. Wanneer
echter de wens tot redelijk
overleg werd kenbaar ge
maakt, dan zou de regering
dit niet afwijzen, maar men
zou goed doen zich te bezin
nen op een aanvaardbaar punt
van uitgang. Het lag niet in
de bedoeling van de regering
het in 1947 verkregen herstel
aan te tasten of de onderwij
zers in een uitzonderings
positie te plaatsen. De onge
lijkheid tussen de salarissen
der onderwijzers en die der
ambtenaren lag niet aan een
of andere maatregel, maar bij
het beginpunt een dertig jaar
geleden.
De Tweede Kamer nam
z.h.st. een motie aan van de
heer Roosjen.
DE STRIJD TEGEN DE KERK
NU IN TSJECHO-SLOWAKiJE
Mgr. Josef Beran aartsbisschop
van Praag en primaat van Tsje-
cho-Slowakije, heeft in een brief
aan de geestelijkheid', die heden
te Praag is bekend gemaakt, ver
klaard, dat verdere pogingen om
met de communisten te onderhan
delen, „hopeloos en tevergeefs"
zijn.
Mgr. Beran breidde zijn on-
langs geuite bedreiging van ex
communicatie uit tot alle katho
lieken, die anti-kerkelijke maat
regelen aanmoedigen. Tevoren
was slechts' medewerking aan de
„beperking van de rechten en de
vrijheden der kerk" genoemd als
reden voor excommunicatie.
De aartsbisschop ontzegde de
Kath. Volkspartij het recht, zich
katholiek te noemen en verbood
de verkoop van onder communis
tisch toezicht uitgegeven bladen
in of voor de kerken.
Mgr. Beran concludeerde in zijn
brief, dat de op het communisti
sche partijcongres afgelegde ver
klaringen het duidelijk hadden ge
maakt, dat de jeugd zou worden
gedwongen de staatsscholen te
bezoeken waar slechts 'n Marxis
tische ideologie zou worden on
derwezen. Daarom achtte hij
thans iedere poging tot onderhan
deling met de communisten hope
loos en tevergeefs. De katholieke
kerk kan immers geen afstand
doen van haar recht om haar
jeugd op te voeden.
Radïo-Vaticana bevestigt dait
mgr. Beran aan president Gott-
wald een memorandum heeft doen
toekomen, waarin hij verzekert,
onomstotelijke bewijzen te heb
ben, dat de regering met alle be
schikbare middelen de strijd tegen
de katholieke kerk heeft aange
bonden. Het memorandum, dat op
29 Mei uit naam ven het Tsje-
choslowaakse episcopaat is ge
zonden, verklaart, dat de onlangs
door de regering genomen maat
regelen een voorbereiding zijn
voor de genadeslag aan de katho
lieke kerk.
hoeveelheden diamanten, die uit
Nederland waren geroofd en na
de oorlog in Duitsland werden
aangetroffen, aan ons land geres
titueerd.
IN JULI MEER TABAK?
Naar aanleiding van de talloze
speculaties over verhoging van
het tabaksrantsoen kan het vol
gende worden medegedeeld
Per 1 Juli zal de productie van
tabaksartikelen gebaseerd worden
op het verbruik van drie en een
half rantsoen per week. (Thans
bedraagt dit, zoals bekend, twee
en een half). Het ilgt dan in de
lijn van de verwachtingen, dat
niet lang daarna drie en een half
rantsoen tabaksartikelen beschik-
de dood hebben gevonden, heeft
de proc.-fiscaai mr. De Gruyter,
de doodstraf geëist.
WEER TOERISME NAAR
WEST-DUITSLAND.
Van officiële Amerikaanse zijde
is medegedeeld, dat 21 Juni de
datum is waarop de drie weste
lijke zones van Duitsland voor be
zoekers zullen worden openge
steld.
De toeristen zullen Duitse rant
soenen ontvanger en alle onkos
ten in Westmarken moeten vol
doen. Per week zal een rantsoen
van maximaal tweehonderd liter
benzine worden verstrekt. Bezoe
kers zullen wel speciale distribu
tiekaarten ontvangen voor 3055
calorieën per dag, geldig in alle
baar wordt gesteld. En wordt de Duitse hotels> r€;>taurants en le.
toegewezen voorraad bij de win- vensmiddelenwinkïls.
keiier niet geheel opgenomen, dan
kan men na enige maanden de
opheffing van de tabaksdistribu
tie verwachten. Het noemen van
data is vooralsnog praematuur.
De lang verwachte afschaffing
van de tabaksdistributie zal in
September of October kunnen ge
schieden.
HET VERRAAD VAN DE
STIJKELGROEP.
Doodstraf geëist tegen de beide
verdachten.
Zowel tegen de koopman W.
S. van Dam als tegen de koop
man J. van Weezei, die zich voor
het Haagse bijzonder gerechtshof
te verantwoorden hebben gehad
wegens het verraad van de Stij-
kelgroep in 1941, waarbij de lei
der dezer vérzetsgroep, drs. J.
Stijkel, en 32 zijner medewerkers
Het gewone dagrantsoen voor
volwassen Duitsers is 1095 calo
rieën. Men venvacht ongeveer
vijfhonderdduizend bezoekers.
PAKHUIZEN AAN DE
OUDE SCHANS TE AM
STERDAM VERWOEST
Donderdagmorgen omstreeks
1.15 uur is in de drie pakhuizen
„de drie koorendragers" aan de
Oude Schans te Amsterdam
door nog onbekende oorzaak een
enorme brand uitgebroken. De
pakhuisruimten, die onderverhuurd
zijn aan verschillende bedrijven en
waar o.a. meubels, huiden en lom
pen waren opgeslagen, stonden in
een minimum van tijd in lichter
laaie. De vuurgloed was in alle
delen van de stad duidelijk zicht
baar en tot ver in de omgeving
hing een verstikkende rook.
merkwaardige herinnering
aan 't verleden.
DE ONDERWIJZERS
SALARISSEN.
Dhr. Roosjen (A.R.) heeft
vorige week in de Tweede
Kamer de Minister geïnter
pelleerd in verband met het
verbreken van het overleg in
zake de onderwijzerssalaris
sen. Hij stelde de minister een
aantal vragen, waarop deze
antwoordde, dat z.i. het voor
stel van de Algemene Onder
wijzersfederatie weinig reëel
RADIO ANNO SANTO.
Collecte bracht ruim zes ton op.
Thans is ook de opbrengst van
de collecte voor Radio Anno
Santo in het Aartsbisdom bekend
geworden. Het diocees Utrecht
bracht niet minder dan ruim
157.000 op.
De totale opbrengst van dë
collecte overtreft dus nog de
schatting, die indertijd gemaakt
is. Katholiek Nederland bracht in
één collecte een bedrag bijeen van
607.556.37.
Waarlijk een unieke prestatie,
die haar weerga in het verleden
niet heeft gevonden.
WEDEROM DIAMANTEN
AAN NEDERLAND
TERUGGEGEVEN.
Gistermiddag werd op het mi
nisterie van buitenlandse zaken
wederom een partij diamanten
aan de Nederlandse regering te
ruggegeven, die gedurende de be
zetting uit Nederland zijn ge
roofd. Ditmaal betrof het 'n par
tij van 336.24 karaat, welke te
ruggevonden is in Spanje.
Deze diamanten zijn destijds
door de Duitsers van Nederland
se Joodse diamanthandelaren ge
vorderd en na de oorlog in Span
je teruggevonden door de verte
genwoordigers van de geallieerde
bestuursraad voor Duitsland, die
in overleg met de Spaanse rege
ring belast is met de opsporing
in dat land van Duits bezit en
door Duitsers geroofde goederen.
Reeds eerder zijn aanzienlijke
In de kringen van onze Bra
bantse schilders, is de naam
Giersbergen even bekend als de
Zamba bij de dansliefhebbers. Bij
goed weer gaat er zelden een dag
voorbij of enkelen van dit gilde
trekken gewapend met hun ge
reedschap door de rulle duinen en
de bijna onbegaanbare zandwegen
om in dit eldorado inspiratie op
te doen voor hun scheppingen.
De boeren kennen dit. Ze zijn er
aan gewoon om in deze gewijde
uren het profane en vaak onwel
riekende boerenwerk te doen en ze
beweren, dat ze op een km. af
stand die vreemde gasten kunnen
herkennen, Het zijn echter niet
alleen de schilders, die deze step-
penrust verstoren, want in het zo
merseizoen komen de mensen bij
duizenden naar de duinen tussen
Udenhout, Cromvoirt, Drunen en
Loonopzand en herscheppen deze
witte vlakte in een mierenhoop.
Maar het zijn voornamelijk de
mensen, die door hun liefde tot
de overgeleverde schoonheid van
hun gewest zich voelen aangetrok
ken tot dit merkwaardige gehucht
dat, verscholen in deze woestenij,
zich tegen de duinen aanvleit.
Het zou bijna onvindbaar zijn,
ware het niet, dat de verschil
lende duinpaden er vanzelf heen
leiden. Voor de argeloze wande
laar vouwt zich op korte afstand
plotseling het gehele complex
open een groep van hoge bo
men, heggen, schaarhout en knot
wilgen met daartussen en daar
boven een tiental gebogen en
donker verweerde rietdaken, kris
kras door elkaar zonder enig geo
metrisch verband, dat is het sil
houet van Giersbergen, dat me
nigeen in vervoering heeft ge
bracht en dat de inspiratiebron
was van zeer vele schilderijen en
tekeningen.
GIERSBERGEN IN 1614.
Het was niet alleen omwille
van deze schoonheid, op die voor
jaarsmorgen, toen de schuinval-
lende zonnestralen dit alles in een
helder licht zetten en de meest
phantastische schaduwen veroor
zaakten, gecombineerd met de
schoonste lentekleuren, dat wij
door het mulle zand waadden naar
het gehucht.
In de archivarische schatkamers
van 's-Hertogenbosch was een do
cument ontdekt uit het jaar 1614,
dat in de zwierige taal van die
tijd ons volledig op de hoogte
bracht van de toestand hier ter
plaatse. Het vertelde, dat Giers
bergen een bezitting was van de
abdij van der Cameren (België)
met twee rentmeesters en twee
pachthoeven. Het goed was door
een gracht omgeven en door een
poort toegankelijk. In genoemd
jaar verkocht de abdij haar be
zittingen en de beide hoeven kwa
men in handen van de beide rent
meesters Thomas Diercx van den
Hoevel en Andries Peters de
Weirdt, van wie de eerste eige
naar werd van de z.g. Poirthoeve,
terwijl de Weirdt baas werd op
de Mayhoeve. Hierop volgt dan
zoals gewoonlijk een hele lijst van
akker-, bos- en heidenamen van
alle stukken land, die bij elk der
twee boerderijen behoorden en
eveneens verkoel werden; de
koop kwam tot stand met recht
van „warande oft weijerije, hout-
schatvrij ende thiendvrij, te gel
den ieder de helft van 21 pennin
gen lovens den hertoge van Bra
bant opten chijnsdach van Ois-
terwijck en van 3 Karolusguldens
en zes Stuiver op St. Thomas-
dach binnen Oisterwijck te beta
len". Zo kwam boerenland in
boerenhand.
GIERSBERGEN IN 1949,
Eigenlijk is er zo heel weinig
veranderdde boeren boeren ge
woon verder zoals drie en vier
houderd jaar geleden, gebonden
aan de wisseling der jaargetijden
en het weer, alleen hebben kunst
mest en moderne landbouwwerk
tuigen de bewerking van de bo
dem intensiever gemaakt en de
boeren behoeven niet meer zo
hard te werken. Ook de rust is
nagenoeg dezelfde als in het ver
leden, afgezien van enkele vlieg
tuigen in de lucht en de auto van
de bakker, die brood rondbrengt.
Wat is er verder nog aan nieuws
te beleven er worden mensen ge
boren en anderen sterven, men
werkt, eet en slaapt en een radio
hebben we er niet gehoord.
Al spoedig na de bovenver
melde verkoop moeten er meer
dere boerderijen zijn neergezet,
want thans staat daar nog een
viertal van zo hoge ouderdom,
dat niet met enige zekerheid is
uit te maken, welke de oorspron
kelijke zijn (zo deze nog bestaan)
en deze met enkele nieuwere of
verbouwde hoeven vormen het
gehele gehucht. Het is een war
winkel van schots en scheef door
elkaar geplaatste boerderijen,
schuren, stallen en schoppen. Het
is een raadsel, hoe de boeren de
in elkaar overlopende erven uit
elkaar kunnen houden en de be
zoeker weet niet welke schuur en
welk huis bijeen horen. Deze wan
orde van elkaar snijdende lijnen
geeft een phantastisch perspectief
en tovert ontelbare hoekjes en
doorkijken, waar iedere schilder
en tekenaar door bezeten wordt.
STUDIE-OBJECT.
In de acte van 1614 wordt zo
als gezegd een volledige opsom-
ming gegeven van alle akker-,
bos- en heidenamen, waarbij vele
hoogst interessante; degenen, die
zich bezig houden met de plaats-
naamkunde hebben hier een dank
baar studie-object om na te gaan
wat hiervan is overgebleven.
Zo zijn de namen van de twee
oorspronkelijke hoeven verdwe
nen het Rieshout heet nu Riesel
en Sheijlichlant is verbasterd tot
Zelflandde Boschstrepen zijn
sindsdien ontgonnen en worden de
Strepen genoemd, terwijl namen
als Voir den Dreijboom, de thans
verdwenen toegangspoort en de
Helle niet meer voorkomen.
BOUWKUNDE OP HET
PLATTELAND EN
BOERDERIJ-ONDERZOEK.
Ook bouwkundig zijn de hoeven
van Giersbergen een belangrijk
monument en men zou het een
Saksische voorpost kunnen noe
men in het Frankische gebied,
zonder aan beide namen een ras-
senkundige betekenis toe te ken
nen, ze enkel gebruikend om een
bepaald type aan te duiden.
Afgezien van een oude Fran
kische boerderij is het Saksische
hier dermate overheersend en zui
ver, dat van een Saksisch gebied
kan gesproken worden. Het zal
o.a. niet gemakkelijk zijn in ons
gewest een vertegenwoordiger te
vinden van 't type met de „over
steek (een open en overhangend
gedeelte aan de achterkant, bij de
grote schuurdeur) dat èn zuiver
der èn mooier kan genoemd wor
den.
Even sterk wordt de aandacht
getrokken door de lange schuur
in het midden, die door de boch
tige lijnen van het dak en de
wanden het beste illustreert hoe
men in vroeger eeuwen zijn huis
en schuur bouwde.
Een houten geraamte van stijlen
en liggers, het z.g. gebint, ge
maakt van het beschikbare hout
met bochten en andere onvolko
menheden, gedekt door riet of stro
en met wanden van besmeerd
vlechtwerk. Zo groeide het gehele
geval op volkomen natuurlijke
wijze uit materialen van de on
middellijke omgeving en verkreeg
het die schilderachtige onvol
maaktheid, die door dichters en
schilders reeds zo vaak is ver
tolkt.
Hier is geen sprake van een
bewuste schepping, zelfs niet van
een goed smaakgevoel, maar van
een traditioneel natuurlijk en doel
matig bouwen, stoer en sterk voor
eeuwen, wat nu eenmaal niet an
ders dan schoon kan zijn.
Van de oorspronkelijk gracht en
omwalling zijn nog grote stukken
bewaard gebleven en de onder-
bestoven koppen van de knotwil
gen geven duidelijk de oorspron
kelijke begrenzing aanook thans
nog houdt een deel der omwalling
het duinzand tegen, dat bij iedere
stormwind in beweging komt en
de boer herinnert aan de strijd om
het bestaan.
Alles bijeen is Giersbergen een
monument, dat waard is goed
verzorgd te worden reeds heb
ben enkele moderne bouwsels en
verbouwingen het prachtige ge
heel geschonden. Doch laten we
aannemen, dat dit geschied is in
een tijd, waarin de volkscultuur
nog niet de aandacht op zich ge
vestigd had die ze stellig ver
dient.
J. WILLEKENS.
(Edele Brabant).
PUBLIEKRECHTELIJKE
BEDRIJFSORGANISATIE.
We moeten onze artikelen
reeks over de Vastenbrief '49
voor éénmaal onderbreken
om een belofte te vervullen.
In ons laatste artikel over de
publiekrechtelijke bedrijfsor
ganisatie hebben we n.l. be
loofd, dat we onze lezers op
de hoogte zouden houden, als
er op het wetsonwerp wijzi
gingen werden voorgesteld.
We hebben er toen nog eens
de nadruk op gelegd dat wé
een wetsontwerp besproken
hadden en dat daarin nog wel
iets veranderen zou bij de be
handeling in de Tweedé Ka
mer. Enige weken geleden
heeft de voorbereidende be
handeling in die Kamer plaats
gehad en heeft men aan de
regering het voorlopig verslag
over het wetsontwerp aange
boden. Naar aanleiding van
dat voorlopig verslag komt nu
de regering met een nota van
wijzigingen.
Over de voornaamste wijzi
gingen die worden voorgesteld
zullen we hier iets zeggen.
Hierbij moeten we opmerken,
dat we moeten afgaan op be
richten die in de pers opge
nomen zijn, want de nota van
wijzigingen schijnt nog niet in
druk verkrijgbaar te zijn. In
één van de eerste artikelen,
waarin we het onderhavige
onderwerp behandelden, heb
ben we al opgemerkt dat het
voor de volksvertegenwoordi
ging geen werk zou worden
alle mogelijke gelijksoortige
en toch enigszins afwijkende
wetsontwerpen te gaan be
handelen, waarbij bedrijf
schappen zouden worden inge-
•steld. Volgens het wetsont
werp toch zou deze instelling
geschieden bij wet, voor elk
bedrijfschap, hoofdbedrijf
schap en productschap afzon
derlijk. In een later artikel
hebben we nog vermeld dat
dit één van de grootste grie
ven was die prof. Veraart
tegen het wetsontwerp had,
toen hij die in Sept. 1948 op
de Economische Studiedagen
besprak. Ook in het voorlopig
verslag van de Tweede Kamer
konden vele leden zich met
deze manier van instellen niet
verenigen. De regering stelt
nu voor de bedrijf- en hoofd
bedrijfschappen te doen in
stellen bij Algemene Maatre
gel van bestuur; de product
schappen echter bij wet en 't
wetsontwerp wordt dan zó ge
wijzigd, dat in de wet van de
regering de - bevoegdheid
wordt gegeven om bedrijf
schappen in te stellen bij Al
gemene Maatregel van Be
stuur. Dit zal echter alleen
mogelijk zijn, indien betref
fende de instellingen van 2
werknemers- en werkgevers
organisaties, Sociaal Economi
sche Raad en Regering over
eenstemming bestaat. Anders
zal de instelling toch bij wet
moeten geschieden.
Dit is een belangrijke wij
ziging, die tevens een verbe
tering is. Hierdoor immers zal
het mogelijk worden de pu
bliekrechtelijke organisatie
van het bedrijfsleven veel
vlugger tot stand te brengen,
dan het anders mogelijk ge
weest zou zijn. Het tot stand-
komen van wetten vraagt in
ons regeringsbestel zeer veel
tijd. Hieraan zit het voordeel,
dat de ontwerpen ook beter
bestudeerd en bekeken kun
nen worden, maar men krijgt
toch wel te veel van het goe
de als er een flinke hoeveel
heid gelijksoortige wetsont
werpen apart behandeld moe
ten worden.
Ren andere belangrijke wij
ziging die wordt voorgesteld
is deze, dat in 't wetsontwerp
de bevoegdheden worden op
gesomd, die aan de bedrijf
schappen kunnen worden ver
leend. Dit was tot nu toe niet
het geval en om onze lezers
toch enige indruk te geven
van deze bevoegdheden, heb
ben we indertijd nagegaan
welke het voorontwerp v. d.
Ven zoal opnoemde. Hoe deze
hoedanigheden-regeling in de
nota van wijzigingen precies
is, is ons nog niet bekend.
Nadat de nota in druk is ver
schenen, hopen we daarop
echter terug te komen.
K. H.
DOOR BELLEWAGEN
AANGEREDEN.
Aan verwondingen overleden.
De rechtbank te 's-Bosch be
handelde op 2 Juni de zaak in
hoger beroep tegen Sp, uit
Sprang-Capelle, die als chauffeur
op een z.g. bellewagen op 12 Juli
1948 te Drunen een aanrijding
veroorzaakte, waarbij het slacht
offer v. D. uit Tilburg aan de
bekomen verwondingen overleed.
v. D. had met de W., fabri
kant te Drunen, op de rijweg
staan praten, terwijl hun auto's
schuin tegenover elkaar stonden
geparkeerd. Dit had tot gevolg,
dat Sp. met zijn wagen er tussen
door moest manoeuvreren.
De Officier van Justitie, Mr.
Bruigom, zeide in zijn requisitoir
dat verdachte zeer onvoorzichtig
gereden had. Hoewel het feit niet
geheel en al ten laste van ver
dachte kan komen, achtte de of
ficier het vonnis van de kanton
rechter niet te zwaar. Hij vroeg
de rechtbank dit dan ook te wil
len bevestigen, t.w. 3 weken
hechtenis en ontzegging van de
bevoegdheid tot het besturen van
motorvoertuigen voor de tijd van
6 maanden.
De raadsman, mr. Adelmeijer
uit 's-Bosch, vestigde er de aan
dacht op, dat zijn cliënt chauf
feur van beroep is en door de eis
tot ontzegging voor de tijd van
een half jaar brodeloos wordt ge
maakt. De man had zeer kalm
gereden, ongeveer 40—45 K.M.
De twee auto's waar hij tussen
door moest rijden, stonden der
mate geparkeerd, dat zij als het
ware nog in 't verkeer waren op
genomen. De verdediger tekende
de situatie, waarin het slachtoffer
en getuige de W. zich bevonden
en achtte het in 't geheel niet uit
gesloten, dat door een reflexbe
weging van v. D. uiteindelijk het
noodlottige ongeval veroorzaakt
werd. Mr, Adelmeijer bepleitte
vrijspraak, daar volgens hem de
gevaarstelling niet van zijn cliënt
uitging.
Uitspraak over 14 dagen.
Het is wel voldoende be
kend dat het met de Waal
wijkse Kunstkring niet al te
best gaat. Reeds enige keren
hebben we hierop in ons blad
gewezen. De toestand is zelfs
zó, dat de Kunstkring zal
moeten verdwijnen, indien er
niet meer belangstelling komt
van de kant van haar leden.
Hier zit immers de grote fout:
de belangstelling is onvol
doende om het de Kring mo
gelijk te maken de financiële
lasten te dragen. Natuurlijk
zijn er veel factoren te noe
men, waardoor het bezoek aan
de voorstellingen verminderd
is. De eerste jaren na de be
vrijding werd er tamelijk wei
nig amusement vertoond, ter
wijl er in de bezettingsjaren
aan de honger naar goede uit
voeringen in het geheel niet
kon worden voldaan. Nadat
echter enkele jaren na de be
vrijding weer in alle moge
lijke vormen amusement ge
boden werd, de mensen bo
vendien, helaas, van de gro
tere bezinning in de oorlogs
tijd naar de vervlakking van
vóór de oorlog terugkeerden,
verminderde spoedig het be
zoek aan goede, kunstzinnige
uitvoeringen en nog meer dat
aan wetenschappelijke voor
drachten. Vanzelfsprekend
speelt ook de inkrimping van
de geldhoeveelheid een rol,
vooral omdat tegelijkertijd 't
aanbod van goederen uitzette.
Wat voor redenen er echter
ter verontschuldiging aange
voerd kunnen worden, een
feit is, dat het bezoek aan de
Kunstkring-avonden te laag
is. Nu moet men oppassen en
niet te gauw denken dat het
aantal bezoekers te laag is in
vergelijking met andere plaat
sen of streken. Wij menen nog
altijd dat Waalwijk relatief 'n
tamelijk goed figuur slaat. Als
we het gemiddeld aantal be
zoekers van alle Kunstkring
avonden op ongeveer 300 stel
len misschien is dit te hoog,
maar toch zeker niet veel
en het aantal inwoners op
15.000, komen we op 2%
van het inwoner-aantal. Dat
wil dus zeggen, dat b.v. in
Den Bosch (50.000 inw.) het
gemiddeld aantal bezoekers
van soortgelijke avonden
abonnements-concerten etc. in
Casino ongeveer 1000 zou
moeten bedragen. Het Casino-
bestuur zou dat wel wensen!
En die 2% zou ook willen
zeggen, dat in Amsterdam
soortgelijke uitvoeringen be
zocht zouden moeten worden
door gemiddeld 20.000 perso
nen en er dus gemiddeld 20
avonden gegeven zouden moe
ten worden met 1000 bezoe
kers. Wij menen voldoende
van het Amsterdamse kunst
leven te kennen om te zeg
gen, dat dit gemiddelde zeker
niet gehaald wordt.
Het bezoek aan de Kunst
kringavonden is echter te
laag, te laag in absolute zin
en om de Kunstkring te laten
voortbestaan wat voor Waal
wijk van groot belang is is
uitbreiding van het aantal be
zoekers noodzakelijk. Nu ken
nen we hier, zoals in alle
plaatsen, een aantal culturele
instellingen, die naast elkaar
werken. We denken dan nog
niet eens aan de werkzaam
heden met particulier initia
tief en ook niet aan vereni
gingen, die haar leden actief
een of andere vorm van kunst
laten beoefenen (zang-, to
neel-, muziekgezelschappen
b.v.). Neen, we hebben vooral
het oog op de culturele werk
zaamheden, die verricht wor
den door de standsorganisa
ties, dus door Middenstands
vereniging en K.A.B. Nu vra
gen we ons af, of het niet mo
gelijk zou zijn tot een grotere
samenwerking te komen. Zou
men in het winterprogramma
van de genoemde verenigin
gen het program van de
Kunstkring niet kunnen in
schakelen? Natuurlijk zou er
dan op een of andere manier
overleg moeten plaats hebben
omtrent de data waarop de
verschillende uitvoeringen ge
geven worden. Er zou zelfs
heel wat meer nodig zijn. De
leden van K.A.B. en Midden
standsvereniging zouden moe
ten kunnen profiteren van een
reductie op de toegangsprij
zen. Enfin, we zijn er ons van
bewust dat er zeer veel moei
lijkheden op te lossen zouden
zijn. Maar we zijn er ook van
overtuigd, dat door een sa
menwerking meer personen
dan tot nu toe zouden kunnen
profiteren van de culturele
vorming, die door de Kunst
kring gegeven wordt.
