Wijde Wereld
Waalwijkse en Langstraatse Courant
7wAe.de> W.e.Ke.ido.o-\io.g.
EEN GROOTS PLAN.
W.TIMMERMANS ZONEN
Alle Bankzaken
Alle Assurantiën
UIT DE
3 September 1939
SCHOOLSTRAAT 11 KAATSHEUVEL TEL. 66.
ontbrandde in een wereld vol achter
docht en moeheid.
Kasiiars en Commissionairs in Effecien
w A A L W IJ K
I
Maar deze goudaders zijn niet geëxploiteerd
en bijna onbekend
MAANDAG 5 SEPT. 1949
Uitgever
Waalwijkse Stoomdrukkerij
ANTOON TIELEN
Hoofdredacteur
JAN TIELEN
Redacteur-Verslaggever
W. v. d. MEE Jr.
DE ECHO m HET ZUIDEN
72e JAARGANG No. 72
Abonnement
15 cent per week
1.95 per kwartaal
2.25 franco p.p.
Advertentie-prijs
9 cent per m.M.
Contract-advertenties
speciaal tarief.
OPGERICHT 1878.
Bureaux GROTESTRAAT 205 WAALWIJK TEL. 38.
„There is war between Germany and this coun
try" (Er is oorlog tussen Duitsland en dit land)
zo klonk de matte en vermoeide stem van Enge-
lands eerste minister Neville Chamberlain op Zon
dag 3 September 1939 om kwart over elf. De we
reld hield de adem in. Oorlog!!
Het had al zo lang gedreigd en telkens waren er
genoeg symptomen geregistreerd; men wist het
dat Hitier zijn massa's tot deze waanzin had op
gezweept. Maar nu de officiële staat van oorlog
was afgekondigd, voelde men zich toch overrom
peld.
TIJD NIET NORMAAL.
Eigenlijk dreigde de oorlog
al van 1933 af. Toen Hitier
zich van de macht verzekerde,
de Rijksdag in brand liet ste
ken, Hindenburg aan de kant
zette en zijn tegenstanders
door de horden van opstandi
ge bruinhemden liet mole
steren, toen werd het tijd dat
Europa waakzaam moest wor
den. Maar het sliep in bij de
gedachten, dat de Vrede van
.Versailles afdoende maatre
gelen tegen het overwonnen
Duitsland had getroffen en 't
geloofde nog in de Volkeren
bond.
Ook de stemming in 't Saar-
gebied, het binnenrukken van
de Duitsers in het Rijngebied
was voor de wereld geen
waarschuwing meer. Boven
dien waren er andere zorgen:
de oorlog in Abessynië, de
burgerkrijg in Spanje en het
heldhaftige verzet van de
Finse muis tegen de Russi
sche beer. Europa was gewoon
geraakt aan de schokken en
het gebral van de Duitse cor-
poraal, die zijn volk een be
tere toekomst beloofde. Men
wist wel iets van concentra
tie-kampen, van Jodenvervol
gingen, van de staatsopvoe
ding der intellectuelen en
kunstenaarsmaar ach, het
zou wel overdreven zijn.
Een uitbarsting had al zo
vaak gedreigd, o.a. met het
binnenrukken van de Duit
sers in Oostenrijk en, zie-je-
wel, aan de conferentietafel
was de boze bui weer gezakt.
De kranten toonden plaatjes
van Hitler, Mussolini, Dala-
dier en Chamberlain op het
bordes van het raadhuis in
Munchen, de allervriendelijk
ste uitgeleide van de Britse
diplomaten op het vliegveld.
Het zou zo'n vaart heus niet
lopen.
Europa dommelde in, volko
men onbewust van het gevaar
dat dreigde en dat weldra
millioenen mensen in rouw
zou dompelen.
DE LAATSTE DAGEN.
Het begon eigenlijk op 1 Au
gustus 1939 al te spannen.
Londen had een accoord ge
sloten met Tokio en dat was
Hitier niet erg bevallen. Daar
mee kwam de befaamde as
RomeBerlijn op een wankel
tandrad te rusten. Er moest
gehandeld worden, voordat al
le Japanse sympathie die
voor geld te koop was op
Engeland zou zijn overgedra
gen. Engeland begon te rea
geren op Hitiers radio-gebral
en de aantijgingen van de
sluwe dr. Goebbels en dat was
koren op de molen van de
Duitse agitatoren. Het gevolg
daarvan was, dat de door
Duitsland aangevraagde En
gelse lening op de lange baan
werd geschoven. Hitier zocht
een aanleiding en vond deze
in Dantzig en Polen. Enge
land stuurde er een waarne
mer op af.
Op 5 Augustus sturen de
Duitsers versterkingen naar
Dantzig, waar gelijk begonnen
wordt met het confisceren van
Joodse goederen. Hitler is nu
van plan een pontonbrug over
de Weichsel te leggen en dit
plan ontketent een felle reac
tie in Polen. Intussen heeft
Japan een Duitse injectie ont
vangen en het gevolg daarvan
is een EngelsJapanse wrrij-
ving, met de blokkade van
de internationale havenstad
Tientsin als uitgangspunt.
Op 8 Augustus stapt Goe-
ring op het katheder om zijn
berucht „Nooit weer een Ver
sailles" uit te spreken en de
wereld van de Duitse vredes-
bedoelingen te overtuigen.
9 Augustus vertrekt een En
gelsFranse militaire missie
naar Moskou voor besprekin
gen met de Russische genera
le staf, waar deze niet meer
bereikt dan een hoffelijke ont
vangst.
11 Augustus houdt de gouw
leider van Dantzig, Forster, 'n
felle rede, waarin hij Polen
beschuldigt van agitatie te
gen Duitsland. Op hetzelfde
moment wordt er in Dantzig
een anti-nationaal - socialisti
sche brochure verspreid, waar
in staat dat de vrijstad nooit
Duits zal worden. Een anti-
Poolse pers-campagne in de
Duitse bladen is het gevolg.
16 Augustus. Von Ribben-
trop en Ciano bespreken de
buitenlandse politiek van de
as.
17 Augustus: Russisch-Pool-
se handels-overeenkomst, een
onbegrijpelijk staaltje van di
plomatie, dat in Duitsland 'n
nieuw idee wakker roept. Men
moet zien, Rusland aan zijn
zijde te krijgen.
Direct wordt Molotov op
gebeld en op 23 Augustus te
kenen Stalin en Von Ribben-
trop een non-agressiepact, ter
wijl de Duitse pers gruwel
verhalen ophangt over be
weerde vervolgingen van
Duitsers in Polen.
DE WERELD PERPLEX.
Even ontwaakt de wereld.
Nu de twee grootste en ge
zworen vijanden elkaar de
vriendenhand reiken, dreigt
er wat. Eerst later zal de we
reld beseffen dat op 't Krem
lin Polen al verdeeld werd,
waarbij Rusland de vrije hand
in de Baltische staten is be
loofd.
De Britse ambassadeur gaat
op bezoek bij Hitier en het
Franse kabinet beraadslaagt
tot diep in de nacht. Het drei-
gend onweer is gesignaleerd.
Maar noch in het Arendsnest
te Berchtesgaden, noch in Pa
rijs en Rome wordt men veel
wijzer, want de Duitsers her
halen hun „oprechte bedoe
lingen".
Overal gaat men mobilise
ren. Nederland doet dat op 24,
België en Frankrijk een dag
later. Ook Polen concentreert
zijn troepen en hier en daar
komt het reeds tot botsingen
in de Poolse Corridor.
25 Augustus. President Roo
sevelt stuurt een telegram aan
Koning Victor Emanuel en via
de radio richt hij een oproep
tot Hitier en de Poolse presi
dent Mosciki, om tot een over
leg te komen. Deze poging
wordt gevolgd door die van
de Paus. Evenwel zonder re
sultaat.
De volgende dag komt de
belangrijkste verklaring uit
Engeland en Frankrijk, dat
beide landen achter Polen zul
len staan, in het geval van een
gewapend conflict. Dat is het
lont naar het kruitvat. Het is
nu aan Hitier, al of niet met
vuur te spelen.
Allerwegen wordt nu ge
voeld: de oorlog is onafwend
baar. Dagelijks dringen de ge
ruchten van troepenverplaat
singen in Duitsland, tot de
wereld door. De kleine lan
den Nederland, België en
Zwitserland wenden zich tot
de Duitse gezanten, die prompt
eerbiediging van de grondge
bieden belooft, wanneer de
oprlog onvermijdelijk zou zijn.
27 Augustus. Hitier beant
woordt een brief van Dala-
dier. Resultaat negatief. Ook
de naar Londen ontboden
Engelse ambassadeur Hender
son heeft weinig bemoedi
gends. Ondertussen weet men,
dat Hitler en Mussolini in
voortdurend contact staan. Ze
eisen doortocht in de Poolse
corridor.
30 Augustus. Koningin Wil-
helmina en Koning Leopold
beiden hun diensten aan. Op
die dag rukken de Duitsers
Slowakije binnen om de Zui
delijke grens van Polen in hun
macht te hebben.
1 September geeft Hitier 'n
dagorder aan de Wehrmacht.
Het onderdrukte Duitse volk
wenst 't Duitse „Lebenstraum*
te verdedigen. Polen is er het
zoveelste slachtoffer van.
Op 3 September staat de
wereld opnieuw in brand.
HET BEGIN.
Overal in de wereld kiest
men partij. Terwijl Chamber
lain zich nog in het Duitsch
tot de Duitse bevolking richt
en verklaart het alleen op
Hitier en zijn bende gemunt
te hebben, verklaren Austra
lië en Nieuw Zeeland, de Unie
van Zuid-Afrika en verschil
lende dominions de oorlog
aan Hitier. De legerberichten
spreken van gewapende ver
kenningen in de bocht van
Sylt en de eerste doden val
len boven de Noordzee en in
de Maginotlinie.
Het grote spel om de macht
ontplooit zich langzaamaan,
terwijl het arme Polen van 2
kanten onder de voet gelopen
wordt.
3 September 1939 begint 'n
nieuwe fase in de wereldge
schiedenis.
Economische toestand slechter.
De fransman Marjolin ver
klaarde dezer dagen in ver
band met het aanvaarden
van de verdeling 1949
1950 der dollar cred ie ten
over de Marshall-landen,
dat de economische toe
stand van Europa sinds
Januari 1949 slechter is ge
worden dan welke zwart
kijker onder ons 6 maanden
geleden had kunnen voor
zien.
Het is inderdaad geen hoopge
vend nieuws, wat deze heer ons
vertelt. En hoewel we iedere dag
rond ons heen en vooral ook over
onze grenzen het tegendeel zien,
zouden we toch gaarne geloven
dat het weer goed ging na de
tweede wereldoorlog en dan valt
het erg hard tegen telkens weer
te moeten horen dat het vooral op
Economisch gebied in Europa
steeds slechter wordt, telkens
weer te moeten ervaren hoe heel
West-Europa economisch totaal
van Amerika afhankelijk gaat
worden, zo men het nog niet is.
Wij zijn onze economische zelf
standigheid kwijt, het is niet pret
tig dit aan alles te moeten mer
ken.
De kwade wind kwam uit A-
merika overgewaaid, verklaarde
Marjolin, daar ondergingen de
prijzen na 10 jaar oorlogshause
een plotselinge daling naar het
peil van de vredeseconomie. Het
gevolg hiervan was dat Europa
op de Amerikaanse markt niet
meer concurreren kon en kan. In
enkele maanden daalde de export
naar Amerika van de gezamenlij
ke Marshall-landen met 30
sommige landen zagen hun uit
voer zelfs met 60% terug lopen.
Geheel de economische situatie
van West-Europa draait om Ame'
rika. Engeland heeft Sir Stafford
Crips en Bevin naar Washington
gezonden om te onderhandelen
over het dollarprobleem. Crips zei
bij zijn vertrek, dat als men niet
tot een vergelijk zou komen, er
geen gezonde basis meer zou zijn
voor de toekomstige wereldvrede.
De^ economische commissie van
de Europese Consultatieve As
semblee heeft een beroep gedaan
op de Verenigde Staten om de
invoerrechten te verlagen en te
vens de waarschuwing gericht tot
de Europese volkeren dat binnen
kort millioenen Europeanen hon
ger zullen lijden en werkeloos zul
len worden, wanneer men niet
terstond maatregelen neemt om de
dollar-voorraad te vergroten door
uitbreiding van de handel tussen
deze landen onderling. Op deze
wijze slechts kon men een ver
enigd, machtig en welvarend Eu
ropa creëren.
En zo is het ene geluid dat men
uit de economische kringen ver
neemt al somberder dan het an
dere. Amerika moet goed zien wat
er op het spel staat, een sterk en
welvarend Europa is immers van
het grootste belang voor de we
reldvrede en voor de verdediging
tegen een mogelijke agressie. Ame
rika moet, wil het de toekomst
van de wereld verzekeren, even
goed offers brengen, zoals het die
van de Europese landen verwacht.
TITO BEREIDT
VERDEDIGING VOOR.
In heel Zuid-Slavië worden
momenteel betogingen gehouden
waarin wordt geprotesteerd tegen
de Russische houding tegenover
Tito. Tito zelf is naar Belgrado
teruggekeerd om persoonlijk de
leiding te nemen om aan de Rus
sische zenuw-oorlog het hoofd te
bieden. De Zuid-Slavische rege
ring verwacht geen openlijke oor
log met Rusland, maar zij bereidt
zich toch voor op een binnen
landse opstand of op een „be
vrijdingsactie".
Een officieel antwoord op de
laatste Russische nota is nog niet
opgesteld. Maar de regering is
toch van mening dat de ware aan
leiding van de Russische druk niet
ligt in de fouten die door de Zuid
Slavische communisten zouden
zijn bedreven, maar in het feit dat
Moskou geen vat kan krijgen op
het binnenlands beleid van Zuid-
Slavië. Zuid-Slavië echter, aldus
heet het, weigert, zich onder het
Russische juk te scharen en zal
zich met alle middelen verzetten,
wanneer zal worden getracht het
land tot een knieval te dwingen.
Al dreigt er dus dan geen di
rect oorlogsgevaar, er broeit toch
iets in de Balkan, waar men zich
wil onttrekken aan de internatio
nale politiek die het Kremlin volgt
en een meer nationaal communis
me wil aanhangen.
ONGEREGELDHEDEN
IN DUITSLAND.
Door een ondergrondse nazi
beweging, naar verluidt, zijn er
weer ongeregeldheden veroor
zaakt bij de ontmanteling van een
fabriek van synthetische benzine,
Een 800 tal Duitse arbeiders
trachtten de ontmantelingsgroepen
te verdrijven. Britse troepen met
pantserwagens bezetten onmidde-
lijk de fabriek en generaal Bis
hop vaardigde een ultimatum uit,
waarin hij dreigde de fabriek te
sluiten, indien het verzet tegen de
ontmanteling zou blijven voortdu
ren. Dit zou 2500 arbeiders wer
keloos hebben gemaakt.
Typisch voor de organisatie
van deze ongeregeldheden is dat
er van te voren al Duitse verslag
gevers en persfotografen in de fa
briek waren voordat de relletjes
begonnen.
ACCOORD OP ZUID BORNEO
Op Zuid Borneo waar reeds ge
ruime tijd gevechten voorkwamen
is overeenstemming bereikt om het
vuren te staken. Zo spoedig mo
gelijk zal een bevel daartoe wor
den uitgevaardigd. Het accoord
tussen republikeinen en Neder
landers werd bereikt, terwijl het
openbare leven in Bandjermassin
vrijwel stil lag. Arbeiders en kan
toorpersoneel eisen dat spoedig
overeenstemming wordt bereikt.
De stakers sympathiseren met de
republikeinen. De overheidsdien
sten, de kantoren, bedrijven en de
haven liggen vrijwel geheel stil,
de waterleiding werkt met een
noodbezetting, het personeel van
de radio weigerde eveneens tc
werken.
Het rapport dat Nederland over
Indonesië uitbracht aan de com
missie van de V.N. voor niet zelf
besturende gebiedsdelen wilde
door het Russische lid niet aan
genomen worden. Hij stelde voor
het af te wijzen, met 4 voor en
twaalf tegen werd dit voorstel
verworpen.
TE VEEL KOLEN IN BELGIË.
De Belgische kolencrisis neemt
steeds onrustbarender vormen
aan. De opgeslagen onverkoop
bare voorraden zijn gestegen tot
drie en een half millioen ton, bij
na een derde deel van de totale
jaarlijkse productie in Nederland.
Onder heftig protest van de
mijnwerkersbonden hebben de
mijndirecteuren sluiting van de
mijnen afgekondigd gedurende drie
dagen van September zonder be
houd van loon. Tevens is een
aantal overtollige bovengrondse
arbeidskrachten ontslagen.
DE NEDERLANDSE FORD
FABRIEKEN TE AMSTERDAM
Vijf en twintig jaar geleden j
op 8 en 9 September wordt het
jubileum gevierd kwam de Eer
ste Nederlandse Automobielen fa
briek Ford in bedrijf en zoals de
directeur van de Nederlandse
Vennootschap, de heer C. G. F.
Stenger, dezer dagen liet uitko
men, is er alle reden om dit feit
met enige plechtigheid te herden
ken en te vieren.
Op dit ogenblik is de Neder
landse Fort Plant een grote fa
milie geworden met 750 man per
soneel en 5000 dealers tot in alle
delen van het land. Op 31 Juli,
zo vertelde de heer Stenger ver
der, liepen er in Nederland 22.572
Ford-personenauto's, 23.291 Ford-
vracht- en bestelwagens, 6000
Fordlandbouwtractoren, een to
taal dus van 51.863 Fords. Bere
kent men voor deze Voertuigen 'n
jaargemiddelde van 30.000 kilome
ter, dan verleent de Fordorgani
satie in Nederland een jaarlijkse
service voor een afstand van
1.555.890.000 kilometer, ofwel
38.82 maal de omtrek van de aar
de. Een automobiel, dag en nacht
rijdend met een gemiddelde snel
heid van 40 kilometer, zou 4440
jaren, 118 dagen en 18 uren no
dig hebben om deze afstand te
overbruggen.
TEL.-ADRES „ECHO".
Snelle ontsluiting van de Bicsbosch
is een nationaal belang.
Eenieder die ooit in de gelegen
heid is geweest de Biesbosch te
doorkruisen, werd overweldigd
door de grandioze, vaak barbaar
se schoonheid van deze verloren
hoek van Nederland. Het is een
weergaloos land van water en
riet en zonderlinge vogels. Maar
de rijkdom ten ene, betekent een
armoede ten andere. Want tot
dusverre konden hier zeer vrucht
bare gronden practisch niet wor
den geëxploiteerd, omdat het ge
bied nagenoeg onbereikbaar was,
doorsneden als het wordt door
tal van gaten, killen en waterlo
pen, die het tot een volkomen ge
ïsoleerd gebied maakten. Op het
ogenblik is het zo, dat men door"
kunstmatige middelen (zoals door
middel van pol. del.) de oogst
moet binnen halen, omdat men er
eenvoudig geen arbeiders meer
voor vinden kan. Want velen
kennen nog het schrikbeeld van
de voor-oorlogse jaren, toen de
landarbeiders onder volkomen on
aanvaardbare toestanden moesten
leven in arbarmelijke keten.
Er is maar één middel om tot
een effectieve exploitatie te kun
nen geraken: indammen, het ge
bied droogmaken en uit zijn isole
ment verlossen. Anders dan dit
bij de N.O.-polder en de Wierin-
germeer het geval was, hoeft men
hier geen land aan de zee of aan
het water te ontrukken. Er is al
grond. Er zijn al eigenaren. De
grond moet echter bereikbaar
worden.
WERK IS BEGONNEN.
Intussen is het werk (waarvoor
de plannen al jaren klaar lagen)
reeds begonnen. Men is reeds be
gonnen met het verhogen van de
dijken ten Zuiden van de Amer,
het Hollands Diep en de Bergse
Maas. Deze dijken worden liefst
6 meter hoger, en dit simpele cij
fer alleen reeds bewijst de enor
me omvang van dit project. Het is
echter niet mogelijk de dijk in zijn
geheel te verhogen. Vooral bij
Noord-Wester stormen kan im
mers het water hier tot grote
hoogten worden opgestuwd. Zou
de dijk in het Zuiden in zijn ge
heel gelegd worden, dan had dit
wellicht een tweede St. Elisa-
bethsvloed in de Biesbosch ten ge
volge, omdat het hoge water nu
eenmaal een uitweg hebben moet.
Voorlopig heeft men daarom nog
gaten in de dijken gelaten, waar
door het overtollige water gespuid
kan worden. Zijn nu de dijken
rond de Biesbosch zelf voltooid
(eveneens met de nodige verla
gingen) dan kunnen ook de ope
ningen bij een gunstige waterstand
gelijktijdig worden gedicht, zodat
geen enkel gebied met een cata
strofe bedreigd kan worden.
WAT ZIJN DE GEVOLGEN?
De gevolgen van deze inpolde
ring zijn haast niet te overzien.
Uit het voorafgaande is reeds ge-'
bleken, dat heel het brede gebied
ten zuiden van de rivieren als
boezem werd beschouwd en inder
daad ook gebruikt. Practisch ieder
jaar stroomden onafzienbare lan-
tig „neen luiden. In een tijd, dat
het gedrang om een stukje grond
steeds groter, en het gevecht om
een redelijke bestaansmogelijkheid
in ons overbevolkte land steeds
heviger wordt, weegt de belang
rijkheid van het project alleszins
op tegen de hoge bedragen die
hiervoor gefourneerd moeten wor
den.
Duizenden mensen vinden hier
door een goed bestaan en wat nog
derijen onder water (nog niet zo
lang geleden kwam 't tot vóór
i Waalwijk).
Een volkrijke, vruchtbare streek
kon niet tot ontwikkeling komen
en in alle opzichten heerst er een
niet te verantwoorden achterstand.
Door de drooglegging van de
i Biesbosch wordt de situatie vol-
komen anders.
Het water bedreigt dan niet
langer land en volk. De streek
kan geïndustrialiseerd worden. Er
j kunnen verbindingswegen worden
i aangelegd, kortom, 'n uitgestrekt
gebied dat nu arm en achterlijk
is, kan groeien tot een rijk en ge
lijkwaardig deel van Nederland.
Maar ook voor de Biesbosch zelf
zullen de gevolgen uiterst gunstig
zijn.
j Nu wonen er 800 mensen. Door
de ontsluiting biedt de uitsteken
de grond echter werk en goede
bestaansmogelijkheden aan min
stens 8 10.000 mensen
NIET UITSTELLEN.
"v
De drooglegging van de Bies
bosch is een enorm project. Nor
maal en snel werkend zullen de
werken ca. 9 a 10 jaar in beslag
nemen en de kosten zullen ruw
geschat 45.000.000 gulden bedra
gen. Het is daarom niet te ver
wonderen, dat men zich de vraag
stelt: is het niet beter de inpolde
ring van de Biesbosch tot beter
tijden uit te stellen? Maar het ant
woord hierop moet kort en krach-
belangrijker is: de ontwikkeling
van een wijd gebied wordt op
een bijzonder krachtige wijze ge
stimuleerd.
Het werk dient krachtig, snel
en resoluut te worden voortgezet.
Want ontsluiting van de Bies
bosch verhoogt de levensmogelijk
heid van ons volk en is, evenals
de drooglegging van de Zuider
zee, een zaak van het allergroot
ste nationaal belang.
Tot zover de schrijver in „Ede
le Brabant" van 19 Juli.
Ook voor onze plaats en streek
zou deze drooglegging van onge
meen groot belang zijn. Denk
maar eens aan de havens te
Waalwijk, Capelle, Waspik, die
tienduizenden en tienduizenden
verslinden en nog steeds modder
poelen blijven: denk aan de prach
tige bouwgrond die de uitgestrek
te polders achter de gehele Lang
straat zouden bieden, waar prach
tige boerderijen gevestigd konden
worden, naast uitbreidingen van
gemeenten en hare industrieën.
Hoe snakken de plaatsen, noem
b.v. Waalwijk, naar grond voor
hun boeren, naar grond voor be
bouwing, naar grond voor indus
trialisatie.
Ja. 't is wel een werk van groot
streek en nationaal belang, dat
niet kan en mag wachten, geen
dag, geen uur.
DE UNtSIIMT IS EEK (0UDE1HD
Ja, lezers, wij hebben hier in de Langstraat goud
in onze bodem, of laten we liever zeggen op onze
bodem. Onze streek is rijk, onmetelijk rijk; zij kon
het Eldorado van onze provincie zijn, wanneer er
maar voldoende mensen waren die deze rijkdom op
haar juiste waarden wisten te schatten wanneer er
maar goudzoekers waren die deze rijke bronnen
exploiteerden en de ongedolven kostbaarheden maar
dienstig maakten aan de welvaart van onze streek.
MAAR WAT ZIEN WIJ!
Zeer dikwijls reeds is in al
lerlei toonaarden de schoon
heid van onze omgeving be
zongen; de wijde heidevelden,
met het paars coloriet in de
zomer en ver weg de donkere
lijn van de bosrand; de dui
nen, gouden bergen in de zo
merzon of 's winters als er
sneeuw ligt, heuvels van stra
lend witte blankheid, de duis
tere bossen met hun nooit
doorgronde heimelijkheden,
hun avondlijke schoonheid en
hun eeuwige fluisteren, ja, dit
alles, lezer, is een weldaad,
een rijkdom, een zegening, die
niet genoeg te waarderen en
te beseffen is, waar wij trots
op kunnen gaan als op het
mooiste van Brabant. Wij
hebben geen Oisterwijkse
Vennen, geen Mastenbos, geen
Peel en geen Kempen nodig,
want onze streek is in haar
soort even mooi, zo niet mooi
er.
Maar wat zien wij. Duizen
den trekken er jaarlijks naar
de Oisterwijkse Vennen, waar
prachtige wegen zijn en en
kele flinke hotels en uitspan
ningen, naar het Mastbos,
naar Vught, mensen van bo
ven de rivieren, de dagjes
mensen uit onze Brabantse
steden, ze gaan onze mooie
streek voorbij, het geld en de
welvaart die zij betekenen
gaan onze streek voorbij en
wij kennen slechts de kam
peerders, echter ook nog in 'n
tamelijk onbeduidende mate
en een enkele bus met een
j klas kinderen en een spaar
zaam verliefd paartje, dat de
stilte lief heeft.
En wat nog erger is, onze
eigen mensen ziet men al even
weinig in dit rijke gebied;
zeker, het kan er op de Roes-
telberg aardig druk zijn, maar
ga verder de duinen en de
bossen in, dan is het aantal
mensen dat geniet van deze
schoonheid bij lange niet in
overeenstemming met de bij
na 30.000 inwoners van b.v. de
gemeenten Waalwijk en Loon
op Zand.
WAT DE OORZAAK IS.
Wij hebben ons het afgelo
pen zomerseizoen meermalen
afgevraagd wat hiervan de
oorzaak is; wij dachten hier
aan wanneer we elders in 't
land waren waar wel heel
veel mensen genoten van de
natuur, de vacantie, de zon en
de zomer en het goede leven.
Laat ons het maar meteen
zeggen: 't is het gebrek aan
alle comfort, het ontbreken
van iedere behoorlijke weg, 't
ontbreken van speeltujnen,
badgelegenheden, pensions,
hotels, het ontbreken kortom
van alles wat een vacantie-
ganger, behalve de natuur,
nog graag om zich heen heeft;
het is ook de zeer geringe be
kendheid die deze streek ge
niet; deze oorzaak mogen we
gerust zien als een gevolg van
de eerder genoemde oorza
ken.
Veronderstel eens dat men
sen die niet over een eigen
auto beschikken, hier een dag
je willen doorbrengen. Komen
ze met de bus, dan moeten ze
eerst een heel stuk lopen
voor dat ze iets aan natuur
schoon te zien krijgen; komen
ze met de fiets, dan zijn er
hoogstens twee wegen waar
over zij de duinen en de bos
sen behoorlijk kunnen berei
ken. Maar wanneer deze men
sen nu eens wat rond willen
gaan fietsen, dan staan ze
voor de figuur dat er in de
bossen bijna geen en in de
duinen helemaal geen berijd
bare fietspad is, behalve de
weg naar Bos en Duin, die er
enigszins mee door kan.
En zie dan eens naar Oister-
wijk, met zijn prachtige we
gen die in alle richtingen de
bossen doorkruisen. Nu kunt
U wel zeggen dat door deze
wegen het „ongerepte" van 't
„maagdelijke" bos zijn beko
ring verliest of voor een ge
deelte „verkracht" wordt,
