L_
Wijde Wereld
eld]
Waalwijkse en Langstraaise Courani
Koninklijke Prins
UIT DE
SCHOOLSTRAAT 11 KAATSHEUVEL TEL. 66.
Indonesië.
Nieuw-Guinea blijve Nederlands.
600-jarig Dongen viert feest
Een spel van Eeuwen.
hierb;
tea
MAANDAG 14 AUG. 1950.
Uitgever
Waalwijkse Stoom drukkerij
ANTOON TIELEN
Hoo'-iredacteur
JAN TIELEN
OPGERICHT 1«7«.
DE ECHO m HET ZUIDEN
73e JAARGANG No. 66
Abonnement
BnrMni GROTESTRAAT 205 WAALWIJK TEl7
15 cent per week
1.95 per kwartaal
2.25 franco p.p.
Advertentie-prijs
9 cent per m.M.
Contract-advertenties
speciaal tarief.
TEL.-ADRES „ECHO".
Koning: Leopold en de Belgische regering hebben
de laatste kans om een scheuring van het land en
een complete revolutie te vermijden, aangegrepen
De koning droeg zijn prerogatieven over aan zijn
zoon, kroonprins Boudewijn en de volksvertegen
woordiging keurde deze overdracht goed. Achteraf
bezien zal dit wel de enige mogelijkheid zijn ge
wast om België te redden, vooropgesteld dan dat
alle ellende niet nodig was geweest als de oppositie
zich behoorlijk democratisch, had gedragen.
Overigens geeft de uitslag
der stemming in Kamer en
Senaat typisch de stemming
weer die in het' kamp van
's koning voorstanders heerst.
Een debat van meer dan ne
gen uur ging er aan vooraf
en daarin verklaarden alle
katholieke sprekers dat ze
slechts voor het ontwerp
stemden omdat dit de wens
van de koning was en ze ver
oordeelden nog eens de me
thoden die de socialisten had
den toegepast. Zes-en-twintig
C.V.P.-ers echter wilden nog
niet buigen voor het geweld
van de opstand en stemden
tegen. Een liberaal sloot zich
hierbij aan. Bovendien ont
hielden zich nog 5 katholie
ken met 2 communisten van
stemming. Hetzelfde geval
deed zich voor in de Senaat,
waar 121 leden hun stem aan
het ontwerp gaven, 22 katho
lieken tegenstemden ei} 19
C.V.P.-ers met vier commu
nisten zich onthielden.
Erg hartelijk is de verzoe
ning dus niet geweest, vooral
niet als men in aanmerking
neemt uit welke motieven er
gestemd werd. Socialisten en
liberalen hadden hun doel
bereikt, de C.V.P. gaf gedeel
telijk gevolg aan de wens van
de koning, waarbij een ander
deel zich zelfs nog niet kon
neerleggen, en de communis
ten hadden natuurlijk heel
aparte motieven; ze stemden
uit de aard der zaak niet
voor, tegen stemmen wilden
ze ook niet omdat ze bang
waren hierdoor goedkeuring
te geven aan de monarchie en
dus zat er niets anders op dan
zich van stemming te onthou
den.
Wat nu die stemming in 't
katholieke kamp betreft, dat
die alles bijeen niet bar goed
was, valt licht te begrijpen.
Dat geldt zowel voor volk als
voor partij. Vooral de Vla
mingen zijn erg teleurgesteld
dat hun toch in de meer
derheid zijnde zo weer de
wil van anderen is opgelegd
en dat de regering daartegen
niets heeft kunnen doen. De
volksvertegenwoordigers van
hun kant beseffen dat ze voor
een groot deel het vertrouwen
van hun kiezers hebben ver
beurd en ze zullen zelf wel
inzien dat dit geen wonder is
ook.
Aan de koninklijke prins nu
is de taak de partijen die op
zo'n wankele basis tot elkan
der zijn gekomen bijeen te
houden en daardoor de een
heid van het land te bewaren
en de toestand te verbeteren.
Dit is geen geringe taak voor
de jonge prins Boudewijn.
Het is te hopen dat het Bel
gische volk gehoor geeft aan
de laatste oproep van zijn ko
ning, om zich rond zijn zoon
te scharen en met hem samen
te werken. De socialisten heb
ben hun medewerking toege
zegd. mits de regent zijn con
stitutionele plaats kent. Iet
wat arrogant klinkt het wel.
Ook katholieken en liberalen
zullen hun steun niet onthou
den. Dit is inderdaad hoop
vol, maar het zal de kunst zijn
de talloze gevoelige plekken
die er in België zijn en die
de laatste maanden danig zijn
toegespitst, te vermijden of
tot een goede oplossing te
brengen. Dit zal in alle ge
lederen veel tact en goede wil
vereisen, meer dan er tot nog
toe is vertoond. Moge prins
Boudewijn er in slagen met
Gods hulp en met de hulp van
de hele natie.
Aan de vooravond van zijn
eedsaflegging is de konink
lijke prins benoemd tot luite
nant-generaal, de hoogste
rang die het Belgische leger
kent. Vrijdag heeft hij de eed
op de grondwet afgelegd in
tegenwoordigheid van de Ver
enigde Kamers.
Ten opzichte van koning
Leopold is men stilzwijgend
overeen gekomen dat hij in
België kan blijven wanneer
hij dit verkiest. Waarschijn
lijk zal de koning zijn intrek
nemen op één van de konink
lijke landgoederen. Dezer da
gen wordt zijn echtgenote,
Prinses De
verwacht.
Réty, in België
De Europese Raad.
In de Raad van Europa
hebben Donderdag de Duit
sers het hunne gezegd. Ze
wezen de suggestie tot her
bewapening van Duitsland af.
De socialist Carlo Schmid zei
o.a.: „In een sterke staat is
het leger de dienaar van de
regering, in een zwakke staat
is het de meester. De West-
Duitse bondsrepubliek is nog
geen sterke staat." Ge zoudt
zo zeggen dat er nog Duitsers
zijn die in het verleden iets
geleerd hebben. Ook waren
de Duitsers tegen opname van
Duitse soldaten in een West-
Europees leger, tenzij er een
supra-nationaal gezag zou
zijn.
Voor een Europees leger
heeft Churchill Vrijdag ge
pleit. Die wenste ook dat de
aanbevelingen van de raad in
de nationale volksvertegen
woordigingen besproken zou
den worden. Hij beloofde dat
de conservatieven ze in het
Engelse parlement ter spra
ke zouden brengen.
De agenda van deze zitting
van de raad van Europa be
vatten ook twee punten die
eigenlijk niet tot de compe
tentie van de raad horen:
deze handelen n.l. over de
verdediging. De agenda is
door het comité van ministers
goedgekeurd.
Malik halsstarrig.
Voordat de Veiligheidsraad
Donderdag weer officiëel bij
een kwam, zijn er twee be
sloten zittingen gehouden, één
met en één zonder Malik. De
Westerse leden overlegden
wat hun tegenover de Russi
sche obstructie te doen stond
en in de tweede zitting deel
den ze Malik mee dat hij niet
onbeperkt met zijn politiek
zou kunnen doorgaan.
Donderdagavond was het
echter weer hetzelfde liedje.
Aan het begin van de verga
dering deelde Malik mee dat
de partijen op hun standpunt
bleven staan en toen kon er
weer door gedebatteerd wor
den tot de vergadering werd
verdaagd tot de volgende
dag
Dr. F. Kersten onderscheiden.
De Finse arts, dr. F. Ker
sten, die onder de oorlog mas
seur was van de S.S.-leider
Himmler, is door H.M. de
Koningin benoemd tot Groot
officier in de Orde van Oranje-
Nassau, voor zijn verdiensten
aan het Nederlandse volk be
wezen.
Door zijn functie heeft dr.
Kersten duizenden levens
kunnen redden. Aan hem is
het ook te danken dat Himm
ler zijn plan om bij de nade
ring der Gealliëerden de con
centratiekampen met gevan
genen en bewakers te vernie
tigen, niet heeft uitgevoerd.
Tijdens 't leven van Z.K.H.
Prins Hendrik was dr. Ker
sten lange tijd diens lijfarts.
In het voorjaar van 1951 wil
hij zich definitief in Neder
land vestigen.
De zaak Bertha Hertogli.
lims te Singapore heeft een
sub-commissie ingesteld van
5 personen om Bertha Her-
iogh bij haar echtgenoot te
houden, aldus heeft de heer
M. A. Madjid, voorzitter van
vTxreniging' aangekon
digd. Hij zeide, dat „iedere
poging om het geluk van het
paar te verstoren, tegenstand
zou ondervinden" van zijn
vereniging. „Door de zaak te
laten lopen zou het Neder
landse volk en de regering de
sympathie en de goodwill van
Malakka en de Moslims win
nen", aldus Madjid.
Eedsafleging door de
Koninklijke Prins.
Vrijdagmiddag heeft de his
torische gebeurtenis in België
plaats gehad in tegenwoordig
heid der Verenigde Kamers
de eed op de grondwet door
Prins Boudewijn. Gekleed in.
het uniform van luitenant-
genraal zwoer de Prins „Ik
zweer de grondwet en de wet
ten van het Belgische volk na
te leven, 's lands onafhanke
lijkheid te handhaven en het
grondgebied ongeschonden te
bewaren". Katholieken, so
cialisten en liberalen juichten
daarop de Prins gezamenlijk
toe, voor het eerst sinds we
ken weer eensgezind. Slechts
de communisten voelden zich
verplicht weer buitenbeentje
te spelen en zelfs zo onbe
schoft te zijn de plechtigheid
te verstoren door vlak voor
de eedsaflegging te roepen
„Leve de republiek". Tot gro
te verontwaardiging van alle
aanwezigen.
s Avonds om half zeven'
heeft Koning Leopold zich
nog eenmaal per radio tot zijn
volk gericht. Hij zei: „Ik be
zweer het land zijn kalmte en
bezinning te herwinnen, die
voor de natie en de eendracht
onontbeerlijk zijn. Ikzelf ver
geet mijn persoon en ik vraag
U er voor te zorgen, dat mijn
gebaar van zelfverloochening
niet vruchteloos is geweest"
De Koning dankte zijn ge
trouwen voor hun aanhanke
lijkheid en vroeg die over te
dragen op zijn zoon. Hij be
sloot zijn boodschap met
God bescherme België".
Vrijdagmiddag heeft de
regering-Duvieusart haar ont
slag ingediend, dat de Ko
ninklijke Prins heeft aan
vaard.
Troepen voor Korea.
De regering is van plan ook
landstrijdkrachten naar Ko-
r^a te zenden, twee compag
nieën op basis van vrijwillig
heid. Aanmelding staat open
vor officieren en, onderoffi
cieren van 19 tot 35 jaar en
manschappen tot 30 jaar, die
tenminste 12 maanden mili
taire dienst hebben verricht.
Zij moeten zich melden voor
21 Augustus. Het is de bedoe
ling een compagnie mariniers
en een compagnie koninklijke
landmacht te sturen.
Mariniers kunnen zich mel
den bij hun commandant of
bij de comandamnt van het
corps mariniers te Rotterdam.
Leden van de K. L. kunnen
zich melden via hun comman
dant of bij reserve-majoor J.
de Groot in Den Haag.
Voor minderjarige^ is de
schriftelijke toestemming van
ouders of voogd nodig.
Het Britse ministerie van
Koloniën heeft de gouverneur
van Singapore om een rap
port over de zaak-Hertogh
verzocht. Tevens heeft 't ge
vraagd een onderzoek te doen
instellen naar het huwelijk
van het meisje en daarbij spe
ciale aandacht te wijden aan
haar leeftijd. In het verzoek
werd er op aangedrongen dat,
ingeval zij als minderjarige
wordt aangemerkt, er voor
haar welzijn zal worden ge
waakt.
Op 't Britse ministerie van
Buitenlandse Zaken werd op
verzoeken van de Nederland
se zaakgelastigde medege
deeld dat Engeland niet in
staat is in juridische zin te
interveniëren.
De Vereniging tot beharti
ging van het welzijn der Mos-
AMERIKA PARAAT.
De Amerikaanse assistent
minister van Defensie Grif
fith heeft op een vergadering
van de „American Legion"
verklaard, dat meer „invasies
van het type-Korea" in ande
re delen van de wereld ver
wacht mogen worden en dat
Trumans plan voor militaire
uitbreiding er op gericht is
tegen dergelijke invasies pa
raat te zijn. Het nieuwe pro
gram voorzag in het onder de
wapenen brengen van 2100000
man.
AMERIKAANSE STUDEN
TEN IN NEDERLAND.
In de komende herfst zul
len 25 Amerikaanse studen
ten zich laten inschrijven aan
een Nederlandse Universiteit
of Hogeschool. Deze groep
vormt een onderdeel van de
628 Amerikanen die in het
komende academische jaar in
een zevental Europese landen
hun studie zullen voortzetten
in het kader van de „Ful-
bright-act" welke het Ame
rikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken machtigt
buitenlandse valuta en cre-
dieten, verkregen uit de ver
koop van overtollige voorra
den in het buitenland, aan te
wenden voor het financieren
van uitwisselingsprogramma's
van leerkrachten en studen
ten met andere landen.
RADIO-SPERUREN IN
WINTERMAANDEN.
Ook in de komende winter
maanden zal met het verbruik
van electriciteit zuinig moe
ten worden omgesprongen.
Als één der uitvloeisels hier
van zullen ook de Nederland
se radio-zenders daarom da
gelijks weer enkele uren zwij
gen.
Het bestuur van de Neder
landse Radio Unie heeft be
sloten, dat in de periode van
13 November tot 26 Januari
a-s. dagelijks behalve des
Zondags tussen 7.30 en 8.30
en des middags tussen 16.30
en 18 uur geen programma's
worden uitgezonden.
AMATEURBOKSER
GEDOOD.
Een 35-jarige Franse jour
nalist is Woensdag op de ker
mis te Rijssel door een Ne
derlandse beroepsbokser zo
ernstig geraakt, dat hij aan
de gevolgen is overleden.
De Fransman ,die de uit
daging om tegen de 21-jarige
Nederlander in de ring te
treden, aanvaardde, ging al
spoedig tegen de grond. Hij
overleed ter plaatse.
STATISTIEK VAN DE BE-
DRIJFSGROOTTE EN DE
EIGENDOMSVERHOUDIN
GEN IN DE LANDBOUW 1948
Dezer dagen is een door het
Centraal Bureau voor de Statis
tiek samengestelde publicatie ver.
schenen, welige een uitvoerig
overzicht geeft van de verande
ringen in de grootte der bedrijven,
het aantal ondernemingen en de
eigendomsverhoudingen in land
en tuinbouw in de periode 1910-
1948. Deze publicatie, welke on
der bovengenoemde titel bij het
Staatsdrukekrij- en Uitgeverijbe
drijf verkrijgbaar is, bevat naast
een groot aantal tabellen en gra
fieken ook een toelichting op het
cijfermateriaal. Zij sluit aan bij
de door de Directie v. d. Land
bouw op dit gebied verrichte en
gepubliceerde onderzoekingen in
1910, 1921 en 1930.
REGELING VOOR NEDER
LANDSE VORDERING OP
DUITSLAND GETROFFEN.
Tusen een Nederlandse delega
tie, welke onder leiding stond van
Mr. S. Th. J. Teppema, plaats
vervangend Directeur-Generaal
van de buitenlandse economische
betrekkingen en een Duitse dele
gatie is overeenstemming bereikt
betreffende de aflossing van de
vordering, welke Nederland op
het ogenblik op West-Duitsland
heeft. Deze vordering bedraagt
circa 320 millioen.
Een amortisatiesysteem is ont
worpen, waarbij het "gehele be
drag via de Europese Betalings
unie binnen een periode van 2
tot 4 jaar door Duitsland zal
worden .afgelost. Voorts werd
overeengekomen, dat Duitsland
voor het uitstaande bedrag een
rente van 2 °/0 zal vergoeden.
„ROME-REIS" DER PRIES
TERSTUDENTEN NAAR
HANDEL.
Op Donderdag 17 Augustus
pelmigreren de priesterstudenten
van het Zuiden naar Handel. In
verband met Anno Santo maken
zij er hun „Rome-reis" van. Naar
oude harde zeden maken zeer ve
len er een echte boetetocht van
met onthouding van diverse ge
noegens. Zij maken de intentie
van de H. Vader tot de hunne
„Door gebed en boete de alge
mene terugkeer afsmeken naar
Christus
Honderden studenten zullen
hun beste geestelijke en lichame
lijke krachten inzetten en deze
dag tot een grandioze gebeds
storm maken.
Zoals we konden verwachten heeft de commissie voor
Nieuw-Guinea, het Nederlandse deel althans, gecon
cludeerd dat een overdracht aan Indonesië tot snel
verval voor de kolonie zou leiden. Het rapport han
delt uitgebreid over het natuurlijk milieu, de bevol
king, anthropologic, linguistiek en cultuur.
De voortzetting van het Nederlands beheer houdt zeer
l zeker beloften in voor de toekomst, voor vooruitgang
en opheffing, en biedt de wereld zekerheid dat dit
land met zijn volk eerlang in het wereldverkeer zal
kunnen worden opgenomen. De overdracht van het
beheer aan de Verenigde Staten van Indonesië zou
leiden tot een snel verval van hetgeen in vijftig jaren
is opgebouwd en, afgezien van de buitenlandse poli
tieke verwikkelingen, tot onrust en verwarring, om
dat de bevolking zich ongetwijfeld tegen zulk een
overdracht verzetten zou, zo concludeert het rapport.
De volgende overwegingen
leiden tot deze conclusie:
In feite zou een dergelijke
overdracht geen verandering
brengen in de status van het
gebied. De bevolking zou
evenzeer een non-self-gover-
ning people blijven en even
afhankelijk zijn van Indone
sië als het nu van Nederland
is. Bovendien zou een veran
dering van de souvereiniteit
een aanzienlijke vermindering
betekenen van de voor de be
volking door het charter dei-
Verenigde Naties geschapen
waarborgen.
Indonesië zelf behoort tot
de z.g. onontwikkelde gebie
den en heeft bovendien in ei
gen land met ontzaglijke
moeilijkheden te kampen om
orde op zaken te stellen om
te komen tot een economi
sche reconstructie. Het be
schikt niet over de middelen,
welke noodzakelijk zijn voor
de ontwikkeling van West
Nieuw-Guinea. Overdracht
van het beheer zou de vol
strekte desorganisatie ten ge
volge hebben van administra
tie en medische verzorging,
waarmede voor acculturatie
dezer bevolking en de open
legging van het land de mi
nimale voorwaarden gaan
ontbreken, om de eenvoudige
reden dat Indonesië de krach
ten daarvoor niet kan opbren
gen en aanstelling van erva
ren specialisten een eerste
voorwaarde is.
Het onderwijs is momen
teel in handen van missie en
zending. Het is problematisch
of een overwegend Islamitisch
land op de duur bereid zal
zijn het werk van missie en
zending dezelfde financiële
steun te geven, die het nu
ontvangt.
Het zelfbeschikkings
recht.
Door een beheersoverdracht
zou verder het zelfbeschik
kingsrecht der autochthone
bevolking practisch teniet ge
daan worden. Indonesië heelt
steeds gesteld dat deze bevol
king als Indonesiërs wordt be
schouwt. De Papoea's behoren
naar taal, cultuur en ras niet
tot het Indonesische volk.
Daarenboven blijft hun, bij
voortzetting van het Neder
landse bestuur, de weg open
om het zelfbeschikkingsrecht
op een later tijdstip op ver
antwoorde wijze te realise
ren.
Overdracht van Nieuw-Gui
nea aan Indonesië zou boven
dien tot ernstige onlusten
aanleiding geven, aangezien
een zeer sterke stroming on
der de bevolking scherp ge
kant is tegen de R.I.S. Ook
zou de belangentegenstelling,
nu reeds waarneembaar tussen
Papoea's en Indonesiërs, nog
sterker worden, vooral indien
de R.I.S. uitvoering zou ge
ven aan haar voornemen
Nieuw-Guinea te bestemmen
tot kolonisatie-gebied.
Wat dit laatste betekent
weet ieder die in Indonesië
is geweest. In zo'n geval zal
de Papoea op een verschrik
kelijke manier worden uitge
buit.
Nu is nog het wachten op
het rapport van de Indonasi-
sche leden. Naar alle waar
schijnlijkheid zal hun conclu
sie regelrecht ingaan tegen de
Nederlandse. Temeer waar
twee van de drie leden poli
tici zijn en recht uit de school
van Soekarno komen.
Intussen schreeuwt Soekar
no bij elke gelegenheid om
Nieuw-Guinea. Men moet dit
niet te licht schatten. Soekar
no heeft een enorme invloed.
Er is waarschijnlijk nog nooit
een president geweest, waar
ook ter wereld, die een stads
bevolking 17 minuten kon la
ten juichen. Het is in Makas
sar gebeurt.
Deze actie van Soekarno is
weloverwogen. Het maakt op
de eerste plaats stemming on
der de bevolking. Bovendien
(Zie vervolg pag. 2, le kolom)
Opening der feestelijkheden.
Zaterdagmiddag is Dongen begonnen met de feesten
ter gelegenheid van zijn 600-jarig bèstaan. Een res
pectabele leeftijd waarop de Dongenaren terecht trots
zijn. Ze steken dit trouwens niet onder stoelen en
banken en bovendien stak burgemeester Sweens in
zijn feestrede overvloedig de loftrompet over de gote-
de eigenschappen van zijn gemeentenaren. De voorzit
ter van het feestcomité, ook niet mis, bracht wensen
naar voren wier verwezenlijking Dongen bij het 700-
jarig bestaan nog meer aanzien moet geven.
De redevoeringen wferden uitge
sproken in en na de plechtige
raadsvergadering die om drie uur
werd gehouden. De voltallige raad
en een aantal genodigden, geeste
lijke en wereldlijke notabelen,
woonden die bij. Burgemeester
Sweens memoreerde om te begin
nen de 8ste Mei 1350, de dag
waarop de juridische grondslag
voor de gemeente werd gelegd,
maar al lang van te voren woon
den er mensen op de plaats waar
nu Dongen ligt. Die mensen, al
dus de burgemeester hadden vele
goede eigenschappen en als de
twee voornaamste noemde hij ar
beidzaamheid en godsdienstzin.
Vele zijn er verslapt, maar die
twee kenmerken ook heden ten da
ge nog de Dongenaar. De wel
vaart kwam van de grote ver-
bindswegen tussen Breda en Geer-
truidenberg enerzijds en Den Bosch
en Tilburg anderzijds. Op de
tweede plaats werd er welvaart
gebracht door weef- en lederindus'
trie. De burgemeester sprak de
hoop uit dat de goede eigenschap
pen en de welvaart in Dongen
zouden mogen blijven heersen en
dat er materiële en geestelijke
bloei zou zijn.
Daar geen van de raadsleden
hier nog iets aan had toe te voe
gen werd de vergadering gesloten,
waarna de heer Schuttelaar, de
voorzitter van het eeuwfeestcomi
té, enkele woorden sprak. Hij
wierp een blik voorui| naar het
Dongen van over honderd jaar
Ten opzichte van de atoombom
men en dergelijke onaangenaam
heden meer was zijn kijk niet erg
optimistisch, maar ancjerzijds was
hij de mening toegedaan dat Don
gen vooruit zou blijven gaan.
Dienaangaande maakte hij het ge
meentebestuur enkele wensen ken
baar die tot de welvaart zouden
kunnen bijdragen. Een goede rio
lering liefst voor niets was
er een voorname van. Tot besluit
nodigde de heër Schuttelaar uit om
het Wilhelmus te zingen en de
burgemeester voegde er een drie
werf hoera op H.M. de Koningin
aan toe. In zijn antwoord aan de
spreker merkte hij op dat een gra
tis riolering niet zou gaan, maar
nu nodigde hij de bloem van Don
gen uit de erewijn te serveren
„om het vuil weg te spoelen", op
dergelijke ogenblikken geschikter
dan de prachtigste riolering.
Opening der sportterreinen,
Gedurende de plechtigheid in de
raadzaal hadden zich buiten de
drie harmonieën opgesteld en na
afloop ging het in optocht door
het feestelijk vlaggende Dongen
naar het gemeentelijk sportterrein
dat nu officiëel geopend zou wor
den. De jeugd toonde uiteraard in
grote getale belangstelling.
Wethouder Renckens, voorzitter
van de sportcommissie, sprak een
inleidend woord. Hij overbrugde
de afstand van raadzaal tot het
sportveld door et op tc wijzen dat
liet een gemeentelijk sportterrein
was. Het was niet gesticht omdat
het gemeentebestuur voetbal,
hockey en tennis zulkfe aardige
sporten vond, maar omdat het de
hogere waarden hiervan erkende.
En om dit duidelijk te maken
haalde hij de woorden aan die
kardinaal Mercier sprak bij de
opening van de Olympische Spe
len tc Antwerpen in 1920. Hij
sprak de hoop uit dat door dit
sportterrein de sportbeoefening op
een hoger plan zou komen: Mens
sana in corpore sano. Vervolgens
verrichtte burgemeester Sweens de
symbolische handeling waarna de
harmonie „Aurora" liet Wilhel
mus speelde en de burgemeester
nogmaals een driewerf hoera uit
bracht op H. M. de Koningin.
Tenslotte zegende de Zeereerw.
Heer pastoor het véld in.
Daarmee was alles klaar voor
de voetbalwedstrijd Dongen
R.A.C., waarvan de uitslag lang
in het onzekere bleef, hoewel R.
A. C. hard van stapel liep met
twee goals in de eerste minuten.
Misschien was dat de inspiratieve
kracht van de aftrop door burge
meester Sweens. De einduitslag
was 33, na verlenging werd het
4 4 en ten einde raad haalde
Dongen de overwinning binnen
door penalties.
s Avonds om half acht werd
oud-Dongen geopend door de
voorzitter van het betreffende
comité en om 8 uur werd „Hel
Spel der Eeuwen opgevoerd.
Dit was de eerste dag, maar het
gaat de hele week nog door met
culturele feesten, sportfeesten en
alle andere mogelijke feesten, want
een 600-jarig bestaan moet gevierd
worden. O zo.
De Middeleeuwen herleven
Het was prachtig weer Zater
dagavond. Een wolkenloze hemel
koepelde zich over Dongen, waar
de feestvreugde gonsde. Vooral
in de feeëriek verlichte tuin van
„Vrede-oord". Daar was het
feest. Daar ging de première van
Broeder Eymards spel ..Een spel
van Eeuwen". Het is een goede,
feestelijke première geworden, zo
als het past bij en festijn, dat
Dongen nu viert.
Broeder Eymard verplaatst ons
naar de Middeleeuwen. De ro
mantische tijd van ridders en kas
telen, van narren en roofridders.
Roelof van Dalen is zo'n ridder,
hij is Heer van Dongen en hij
heerst over het gebied, bijgestaan
door leenmannen. Het leven 'is
goed in zijn landen. De bevolking
arbeidt, s avonds is er spel en
zang. Het is goed ie zien met
welk een vreugde de bevolking
van Dongen zijn heer begroet.
Maar gevaren dreigen. Twee
leenmannen van Heer Roelof van
Dalen geraken in twist. Robbrecht
zegt zijn gehoorzaamheid op, als
Willem, de zoon van Heer Roe
lof van Dalen, zijn vader opvolgt.
Robbrecht biedt dan zijn diensten
aan aan Klebolt, een roofridder,
die van een diepe haat jegens de
Heer van Dongen is bezield. Rid
der Klebolt maakt het plan om
Dongen te overvallen en de lan
den voor zichzelf te veroveren.
De overval komt inderdaad.
Het is dan ontroerend te zien hoe
het volk met zijn Heer medeleeft.
De jonge Heer is dan pas vadei
geworden en kort tevoren heeft
het volk met zang en dans uit
drukking gegeven aan z'n vreug
de. Nu heerst er droefenis. De
aanvallers komen tot voor de
poorten van de burcht van Don
gen, maar hier keert, dank zij het
gebed van het volk, de krijgskans
en Willem en zijn dappere leen
man Godevaert komen als over
winnaars uit de strijd.
Het derde bedrijf speelt bijna
een eeuw later. De kleinzoon van
Willem, Joost van Dalen, be
stuurt nu de heerlijkheid Dongen.
Dictatoriaal en meedogenloos. Hij
onderdrukt het volk en leeft als
een duivel. Het volk komt in op
stand. maar kan niets doen. Tot
Graaf Engelbrecht van Breda
door een kluizenaar bericht krijgt
van de verschrikkingen, waaron
der Dongens bewoners hebben te
lijden. Hij komt met een grote
krijgsmacht en laat Joost gevan
gen nemen. Het volk is bevrijd,
maar het heeft veel geleden. De
toekomst roept echter en vol ver
trouwen op God gaat men het
nieuwe leven tegemoet.
Dit is, in het kort, de inhoud
van Broeder Eymards spel, dat
door Anton Sweers is geregis
seerd. Het spel wordt vlot ge
speeld. Er blijken een paar uitste
kende acteurs in Dongen te wo
nen. De rol van Schout (G. Em-
men) is werkelijk groots. Met
liefde en jolijt bestuurt hij 't volk
en dient hij zijn Heer. Met een
mooie luide stem zegt hij zijn
tekst. Heer Roelof van Dalen
(P. Schelkens) leek niet zo oud
als hij wel moest zijn. Robbrecht
(J. Carton) maakt een sterk spel
van zijn moeilijke rol van verra
der. Godevaert (Ant. Ballemans)
was wel een beetje tc tam voor
zijn heldenrol; dat is ook ons be
zwaar voor de roofridder Klebolt
(G. Leijten). Bernard Snoeren
maakt een voornaam persoon van
Heer Willem. A. Schellekens is
een geestige nar, met een uitste
kende mimiek. De verteller (J.
Verharen) is goed en zegt zijn
tekst' nadrukkelijk. Wat overdre
ven was P. Verharen in de rol
van Malum, de ongeluksbrenger,
wellicht de moeilijkste van alle.
Het is o., i. niet nodig om deze
onheilsfiguur overal te laten op
treden, tot zelfs op de muren van
het kasteel.
De grime was uitstekend. Men
had zeer zeker meer aandacht
moesten besteden aan de costu
mes van het volk. Er liepen nu
meisjes tussen met New-Look en
Ingrid Bcramann haren.
Heel jammer is het gebruik van
microfoons, die helemaal niet no
dig zijn. De spelers staan meestal
dicht bij het publiek en het lijkt
ons dat een normale stem onder