Toen Jan Olieslagers de luchtvaart bracht
l
Wijde Wereld
Waalwijkse en Langstraatse Courant
Kritiek op defensiebeleid
UIT DE
KOOLHOVEN, FOKKER, PLESMAN VOLGDEN
Na 40 jaren voor velen een belangrijke bron van inkomsten
NEDERLAND NOG
STEEDS GOEDKOOP.
Indonesië.
MAANDAG 18 SEPT. 1950
Uitgever
Waal wij kse Stoomdrukkerij
ANTOON TIELEN
Hoofdredacteur
JAN TIELEN
OPGERICHT 1878.
DE ECHO VM HET ZUIDEN
/•s - -
73e JAARGANG No. 76
15 cent per week
1.95 per kwartaal
2.25 franco p.p.
Advertentie-prijs
9 cent per m.M.
Contract-advertenties
speciaal tarief.
Abonnement
Bureaux GROTESTRAAT 295 WAALWIJK TEL. 18. SCHOOLSTRAAT 11 KAATSHEUVEL TEL. 66.
TEL.-ADRES „ECHO".
Het aantal vliegdemonstraties, dat in onze tijd wordt
gegeven, is ;o groot dat de belangstelling er voor
lang niet altijd een weerspiegeling geeft van de
staaltjes van moed, durf en het doorzettingsvermogen
van de piloten. Bovendien hebben wij in de oorlog
zoveel ellende gezien, die door vliegtuigen werd ver
oorzaakt, dat onze bewondering voor de vliegerij
bijna in angst is verkeerd.
Dat was allemaal heel anders in 1910, toen in Rotter
dam de eerste vliegweek werd gehouden en Neder
land kennis maakte met Jan Olieslagers, de vermaar
de Belgische luchtvaartpionier, die door zijn moed en
voorzichtigheid zoveel heeft bijgedragen tot een snelle
ontwikkeling van de luchtvaart. Bovendien kon men
toen nog spreken van een sport-evenement, wanneer
er vliegdemonstraties werden georganiseerd.
In de moderne tijd gaat het
om technische snufjes en de
vertoning van moordwerktui
gen. Veertig jaar geleden was
het nog een hele kunst om de
lucht in te komen. Welnu, die
kunst vertoonde Jan Oliesla
gers enkele dagen achtereen
op Woudesteyn in Rotterdam.
De verbazing en bewondering
voor de man, die met een si
garenkist op wielen tot op een
hoogte van 1000 meter wist te
stijgen, was enorm. Overal
werd hij met gejuich ontvan
gen. Vrachtwagens vol kran
sen werden aangevoerd, gou
den medailles voor Oliesla
gers aan de lopende band ge
fabriceerd en heel Nederland
zong het liedje, waarin de
hoop werd uitgesproken dat
Jan na zijn dood een deel van
zijn gelden de vliegma
chine aan de zanger van dit
ontroerende refrein mocht
vermaken.
Jan Olieslagers was niet de
eerste die boven ons land
vloog. Die eer komt toe aan
een andere Belg, graaf De
Lambert, die op 27 Juni van
hetzelfde jaar reeds 3% min.
in de lucht was geweest boe
ven Etten en Leur, waar wij
ook Archer en Pimeke Bus
een paar meter boven de bo
men zagen vliegen. Deze
luchtvertoning duurde echter
maar één dag en de belang
stelling was zó enorm, dat
Rotterdam er een week voor
uittrok.
Tussen 19 en 25 September
is het 40 jaar geleden dat in
Nederland de eerste vlieg
week werd gehouden.
zend mensen naar hem te kij
ken, hij bleef kalm en liet
zich niet tot onverantwoorde
daden bewegen. Hij liet die
eerste dag eenvoudigweg be
kend maken, dat hij niet zou
opstijgen.
De toeschouwers waren te
leurgesteld en ten dele zelfs
woedend. Men schold hem uit
voor opschepper, terwijl hoon
gelach en spotternij schering
en inslag waren. Een meneer
die vlak bij de vlieger stond,
merkte op dat hij vroeger zijn
vlieger altijd opliet, al was 't
weer nog zo winderig. Olie
slagers hoorde dit en zei rus
tig: „Awel meneerke, ik ook,
maar dan ben ik toch nooit
met mijnen vlieger meege-
vlogen!" 't Publiek ging mor
rend naar huis.
De volgende dag zou het
wonder geschieden. Wel duur
de het ook toen nog tot half
zes eer Jan, gekleed in een
korte leren jas met bont ge
voerd, uit de „hanger" te voor
schijn kwam, maar hij zat in
een wip in zijn toestel met
zijn onafscheidelijke pet op,
waarvan de klep achterwaarts
was gericht. Zijn broer bracht
de houten schroef in beweging
en daar gleed het „voertuig"
over het plankier om zich en
kele ogenblikken daarna in de
lucht te verheffen, wel 50 M.
en meer boven de bomen van
's Gravenweg. Het vliegwon-
der was een feit geworden.
Jan Olieslagers vloog en cir
kelde viermaal rond het ter
rein.
Het enthousiasme van de
menigte kende geen grenzen.
Men verbrak de afzetting en
omringde de vlieger, die ten
slotte door de politie met
blanke sabel uit het gedrang
moest worden ontzet.
Op één der eerste dagen
van September stond er een
groepje mannen te praten op
Woudesteyn bij Rotterdam.
Dit terrein had men uitgeko
zen voor vliegdemonstraties,
en niet zodra was dit bekend,
of de man wiens naam weldra
op aller lip zou liggen, kwam
naar Nederland om zijn ope
ratie-terrein te verkennen
Men had immers nog hele
maal geen ervaring opgedaan
in het vliegwezen en men kon
hem wel een stoppelveld of
boomgaard hebben toegewe
zen voor zijn lang niet onge
vaarlijk experiment.
Jan was niet ontevreden
over het terrein, maar er
moest nog een planken start-
vloer komen van 8 M. breed
en 40 M. lang. Een aantal bo
men in de omgeving moest
worden omgehakt om zijn vei
ligheid te bevorderen en na
dat men aan al deze wensen
had voldaan, zag men Olie
slagers op 19 September om
zijn toestel draven, terwijl
duizenden zich rond 't vlieg
veld schaarden.
Al afgedankt.
Zijn toestel was een Blériot
met een klein Anzani-motor,
die door zijn sportbroeders
reeds lang was afgedankt,
maar waarvan Jan nog niet
kon scheiden, omdat hij er de
eerste prijs voor de langste
afstand en de grootste hoogte
mee behaald had en het wan
kele ding reeds vele lange af-
standsvluchten voor hem had
gewonnen.
Rond het toestel heerste een
angstige spanning. Zou deze
man het werkelijk in zijn
hoofd halen met die onbe
trouwbare kist de lucht in te
gaan? Uur na uur verstreek,
maar er gebeurde niets. De
wind was erg ongunstig en
Jan was niet tot opstijgen te
bewegen. Vermoedelijk heeft
hij aan zijn principe: veilig
heid voor alles, te danken dat
hij zo weinig ongelukken heeft
gehad tijdens zijn carrière als
sportvlieger. Al stond er ook
een menigte van honderddui-
Na hem volgden anderen.
Met deze eerste vlucht werd
de grondslag gelegd voor een
vliegfeest met ongekend suc
ces. De volgende dag steeg
Olieslagers weer op en bereik
te hij een hoogte van 800 M.
De laatste dag van het festijn
brak hij zelfs alle records door
tot een hoogte van 1000 M. op
te stijgen en liefst 54 minuten
in de lucht te blijven. Voor
die dagen een voortreffelijke
prestatie, waarmee Oliesla
gers alle twijfel wegnam over
de toekomst, die het nieuwe
vervoermiddel in de wereld
wachtte.
Het eerste grote vliegfeest
in Rotterdam was in de eerste
plaats bedoeld als attractie
voor het publiek. Voor vele
Nederlanders heeft het echter
veel meer inhoud gekregen.
Ondernemende lieden in ons
volk gingen denken, rekenen
en vliegtuigen1 bouwen. Zij
zagen in de Blériot van Olie
slagers een wonder van tech
nisch vermogen en werden
door zijn moed en onver
schrokkenheid geïnspireerd
tot grote daden. Uit die in
spiratie is de grote naam van
Nederland als natie van uit
muntende vliegers gegroeid.
Uit die daden kwam één der
grootste luchtvaartmaatschap
pijen ter wereld voort: de
K.L.M.
Daarna kregen we de vlucht
over 't Kanaal van mannen
als Wright, Blériot en ande
ren, waarop we in Gilze-Rijen
dagen en nachten zaten te
wachten. 1
Mannen als Koolhoven, Fok
ker en Plesman, zij hadden in
die dagen plannen, die even
dubieus in elkaar zaten als de
vliegkist van Olieslagers.
Maar die plannen zijn omge
zet in daden, waarvan men de
betekenis destijds niet heeft
begrepen. Nu ziet men met
ontzag op naar de kolossale
bedrijven, die rond het vlieg
tuig zijn gegroeid. Duizenden
vinden werk en brood, dank
zij de vooruitziende blik van
enkelen. Tot die enkelen be
hoorde ook Jan Olieslagers.
In 1910 zong men in Neder
land: „Als Olieslagers dood is,
dan krijgen wij misschien de
helft van zijn centen en ook
zijn vliegmachien".
Jan Olieslagers stierf in '42
de natuurlijke dood. Niemand
had ooit gedroomd dat onze
wens uit 1910 zo boven ver
wachting in vervulling zou
gaan. Want mede door 't voor
beeld van „de Antwerpse dui
vel" bezit de wereld niet al
leen thans vliegmachines die,
naast het vele verderf dat zij
hebben uitgespuwd, ook op
velerlei gebied een zegen zijn
gebleken, maar bovenal is de
luchtvaart voor ontelbaren 'n
bron van inkomsten gewor
den, die zij stellig niet willen
ruilen met de helft van Jan
Olieslagers' centen.
en het opdoeken van de „Ka-
rel Doorman" om daarvoor
kleinere schepen aan te schaf
fen die van meer nut zijn
voor onze marine. De heer Ti-
lanus (C.H.) tenslotte vond
als enige, dat minister Schok
king baanbrekend werk had
verricht en dat veel critiek
onbillijk was.
Minister Schokking ver
klaarde in zijn antwoord o.m.
dat het 't standpunt van de
Nederlandse regering is dat de
verdediging bij een eventueel
conflict zo ver mogelijk naar
het Oosten gelegd moet wor
den. Hij wees er op dat de W.
Duitse politie wordt versterkt
en dat er naar gestreefd wordt
de bewapening zo te maken,
dat de aanvaller afschrikt.
Verder zei de minister dat
Nederland als taak aanvaardt
een evenredig aandeel te le
veren in de vorming van de
West-Europese strijdkrachten.
Indien nodig, zouden de lich
tingen worden vergroot en de
diensttijd verlengd. Ook is de
Nederlandse regering bereid
haar troepen in Duitsland te
laten legeren.
Voorts wees de minister er
op dat luchtmacht en marine
op peil gehouden moeten wor
den. Bij de uitbreiding zou de
Nederlandse industrie in ver
hoogde mate ingeschakeld
worden» Ook beloofde hij dat
de drie devisies er zullen ko
men, maar alleen als er vol
doende wapens zijn. Tenslot
te nam hij zijn adviseurs in
bescherming tegen aanvallen
uit de Kamer.
Dit was zo het beeld van
de behandeling der begroting
van Oorlog en Marine in de
Tweede Kamer.
„Rekenfoutje" bij de
N.R.U.
Het werk der Grote Drie.
Bij het scheiden van het begrotingsjaar heeft de
Tweede Kamer het defensiebeleid van minister
Schokking onder de loupe genomen. Veel waardering
schoot er vooral bij tie K.V.P.-fractie niet over. Het
beleid van de minister werd gekwalificeerd als aar
zelend en besluiteloos. Alleen de C.H. fractie had er
wat meer waardering voor, de C.P.N. tapte uit een
ander vaatje en liet het mes van haar critiek aan
twee kanten snijden. In zijn antwoord zette minister
Schokking uiteen welke bijdrage Nederland levert in
de verdediging van het Westen.
Namens de K.V.P. sprak de
heer Fens, die zich afvroeg
wat wij te stellen hebben te
genover de geweldige macht
die het Oosten op de been kan
brengen. Hij vond dat we een
Atlantisch leger moeten vor
men en daarbij bereid moeten
zijn onze souvereiniteit op
verschillend gebied op te ge
ven. Bovendien moet Duits
land in dat leger opgenomen
worden. Vervolgens sprak de
heer Fens de bezorgdheid van
zijn fractie uit over het be
leid van de minister en noem
de hierbij o.a. punten die be
trekking hebben op de orga
nisatie van ministerie en le
ger. Hij vroeg waarom de mi
nister de dienstplicht niet ver
lengt, wat hij gevaarlijk acht
te zolang er nog overvallen te
wachten zijn zoals in Korea.
Hij wilde de minister vier
maanden de tijd geven om
zijn zaken op orde te brengen.
De heer Bruins Slot van de
anti-revolutionairen vond dat
ons defensie-apparaat wel wat
laat op gang komt, want er
moest eerst heel wat gebeu
ren in de wereld. Verder wil
de hij graag weten hoe de re
gering staat tegenover de vor
ming van een West-Europees
leger, want van een bepaald
standpunt had hij nog niet
veel gemerkt. Wel kreeg hij
de indruk dat de regering zo
als de Engelsen weinig voelt
voor een federatief leger.
Ook van andere zijden was
men van mening dat Duits
land in de West-Europese
verdediging moet worden op
genomen, omdat het brugge-
hoofd anders veel te klein is.
De heer Vorrink van de P.
v. d. A. .wilde weten hoe de
divisies die gevormd worden,
uitgerust zullen worden, met
of zonder zwaar materiaal. Hij
vond verder, ook met ande
ren, de top van de legerlei
ding te zwaar en de heer
Korthals van de V.V.D. zei
dat we veel generaals hebben,
maar gebrek aan manschap
pen. Andere wensen waren 't
De drie ministers van bui
tenlandse zaken hebben in 2
dagen tijd een eerbiedwaar
dige lijst onderwerpen afge
handeld, als men eens ziet:
de centralisatie der Atlanti
sche strijdmachten en de ver
sterking van de strijdkrachten
in Europa; uitbreiding en fi
nanciering der wapenproduc
tie; de militaire en economi
sche herbewapening van
Duitsland en het waarborgen
der veiligheid van W.-Duits-
land: de betrekkingen tussen
de Westelijke Geallieerden en
Duitsland; de veiligheid van
Azië, in het bijzopder de ont
wikkeling van Indo-China; de
oorlog op Korea en het pro
bleem Korea.
Overeenstemming bereik
ten ze over de centralisatie
van de West-Europese verde
diging, de benoeming van één
opperbevelhebber voor de
strijdkrachten van de Atlan
tische Unie en de versterking
van de West-Duitse politie.
Een verzoek van Turkije
om opgenomen te worden in
de Atlantische Unie hebben
de ministers niet ingewilligd.
Niettemin zal het Turkse op
perbevel nauw contact onder
houden met de Atlantische
generale staf en zal het via
zijn verdrag met Engeland
bij een eventuele agressie
toch steun krijgen van de lan
den van het Atlantisch Pact.
Over het opnemen van
Duitsland in de West-Euro
pese verdediging konden de
ministers het nog niet eens
worden en ook niet over hun
houding tegenover de regering
van Mao Tse Tung. Frankrijk
en Engeland erkennen die, de
Verenigde Staten niet voor de
oorlog in Korea ten einde is;
zij blijven dus de nationalisti
sche regering steunen.
Vandaag, na de bijeenkomst
van de twaalf ministers van
buitenlandse zaken van de
landen van het Atlantisch
Pact, komen de Grote Drie
weer bijeen. Zowel Bevin als
Schuman hebben nieuwe in
structies gevraagd aan hun
regering.
Nationalisatie der Britse
De Nederlandse Radio-Unie
heeft een „rekenfoutje" ge
maakt dat haar op een tegen-
vallertje van 7 millioen gul
den komt te staan. Zij dacht
in de afgelopen jaren een be
drag van 4 millioen bijeen te
hebben gespaard, maar kreeg
nu van één der ministeries 't
bericht dat er in plaats daar
van een tekort was van niet
minder dan drie millioen:
verschil 7 millioen.
Resultaat: bezuinigen. Eén
der slachtoffers dreigt het
Radio Philharmonisch Orkest
te worden, één der beste din
gen die de N.R.U. ons na de
oorlog heeft geschonken. De
musici van dit orkest zouden
dan moeten overgaan naar or
kesten van de verschillende
omroepen; dan krijgen we ze
ker weer een K.R.O.-sympho-
nie-orkest, een N.C.R.V.-sym-
phonie-orkest, een V.A.R.A.-
symphonie-orkest, een A.V.-
R.O.-symphonie-orkest enz.
Dit zal het peil der uitzendin
gen wel niet verhogen. Een
ander gevolg van dat foutje
met de daaraan vastzittende
bezuiniging kon wel eens zijn
dat we nog meer oudbakken
muziek krijgen, waarvan we
toch al zo overvloedig kun
nen genieten.
Als anderzijds het Concert
gebouw-orkest, het Residen
tie-orkest en het Utrechts
Stedelijk Orkest meer concer
ten voor de Radio zullen ver
zorgen, gaan we er niet zo
hard op achteruit.
We zullen vooralsnog maar
het beste hopen voor de Ne
derlandse Radio Unie en wen
sen dat haar tegenvaller een
niet te grote verbrokkeling
brengt.
Ook de Wereldomroep zal
moeten gaan bezuinigen, want
de regering gaat haar bijdra
ge met vier ton verminderen.
Tengevolge daarvan zullen
verschillende diensten inge
krompen worden.
Dan hebben K.R.O., V.A.-
R.A. en A.V.R.O. nog een na
vordering gekregen van de
belasting over de winst die ze
de afgelopen 10 jaar met hun
omroepbladen hebben ge
maakt. De K.R.O. exploiteert
de gids in samenwerking met
de Spaarnestad, de V.A.R.A.
in samenwerking met de Ar
beiderspers, de A.V.R.O. doet
het zelf en moet nu anderhalf
millioen betalen aan 's rijks
schatkist. Er zal een mouw
aangepast moeten worden,
wil de A.V.R.O. haar werk
zaamheden normaal kunnen
voortzetten.
De N.C.R.V. valt onder een
andere inspectie.
zelf vormen in het heteroge
ne, vooral de buitenlanders
bepaald rommelig aandoende,
Nederlandse wegverkeer. Deze
50.000 semi-motoristen (wel
ke per maand met 10.000 toe
nemen) zijn plotseling ge
plaatst in een speciale snel
heidssfeer, waaraan zij zich,
vooral indien zij „op jaren"
zijn gekomen, niet voetstoots
kunnen aanpassen, zodat veel
vuldig risico's en conflicten
ontstaan.
Daarom raadt de K.N.A.C.
bestuurders van deze vervoer
middelen dringend aan, in
dien het maar enigszins mo
gelijk is, de rijbanen, uitslui
tend bestemd voor snelver
keer te vermijden en op de
rijwielpaden met geen grote
re snelheid dan 20 K.M. per
uur te rijden.
BEZINNING OP DE
HEDENDAAGSE
SOCIALE POLITIEK.
Auto-dieven in actie.
Staalindustrie.
Churchill heeft aan de re
gering in het Engelse Lager
huis gevraagd of zij de staal
industrie, ondanks de uitslag
der verkiezingen, toch wil
nationaliseren. Toen de minis
ter van bevoorrading, Straus,
bevestigde dat die met ingang
van 1 Januari een feit zou
zijn, was Churchill zeer ver
ontwaardigd. Volgens Attlee
hadden de laatste verkiezin
gen niets met de zaak te ma
ken omdat de wet vorig jaar
al was goedgekeurd in 't par
lement.
Morgen volgt er een debat
over deze kwestie, waarna de
conservatieven proberen de
regering ten val te brengen.
Het zal er om houden of de
regering de vereiste meerder
heid haalt. Theoretisch heeft
zij een overwicht van 7 stern-
benoemen van een staats- zij een overwicht van
I secretaris voor de luchtmacht men op de oppositie.
Een 18-jarige slagersknecht
uit Almelo en een 25-jarige
fabrieks-.arbeider uit Adorp
hadden Donderdagavond in
Almelo een auto buitgemaakt,
waarop echter een achter
dochtig toeschouwer een re
chercheur opmerkzaam maak
te. Deze sommeerde de auto
dieven te stoppen, wat ze
weigerden. Hij sprong toen op
de treeplank, waarop de man
nen op een boom aanstuur
den, waartegen ze de recher
cheur probeerden te verplet
teren. Dit mislukte doordat
de man zich tijdig liet vallen.
Hierbij werd hij ernstig ge
wond aan hoofd en benen. De
dieven wisten te ontkomen.
Later op de avond werd de
slagersknecht gearresteerd.
Hij bekende dat hij met zijn
kameraad met de auto naar
Duitsland had willen rijden.
Plaatsvervanger Kardinaal
Mindszenty.
Het Vaticaan heeft tot be
stuurder van het aartsbisdom
Esztergom benoemd, de zetel
van Kardinaal Mindszenty,
Mgr. Andreas Hamvas, apos
tolisch administrator van dit
bisdom.
Tot nu toe werd het be
stuur waargenomen door Mgr.
Beresztoczy, die tegelijk met
Kardinaal Mindszenty gevan
gen werd genomen en ver
oordeeld, doch later weer is
vrijgelaten. De wettige plaats
vervanger van de Kardinaal
was Mgr. Drahos, maar deze
is spoedig overleden en zijn
opvolger, wiens naam niet is
bekend geworden, is onder
communistische druk afgetre
den. Het optreden van Mgr.
Beresztoczy heeft veel ver
warring gesticht.
NOGMAALS FIETSEN MET
HULPMOTOR.
Per maand een toename
van 10.000.
Meer en meer blijkt, zo
schrijft de K.N.A.C., dat de
berijders van fietsen met
hulpmotor een klasse op zich-
Bij de viering van het 7de
lustrum van de Algemene
Katholieke Werkgeversver
eniging heeft prof. dr. F. v. d.
Ven, hoogleraar aan de Ka
tholieke Economische Hoge
school te Tilburg, een feest
rede uitgesproken onder de
titel „Bezinning op de heden
daagse sociale politiek".
Op de eerste plaats betoog
de de spreker dat de sociale
politiek niet enkel groepsbe
langen op het oog heeft, maar
dat het ook in deze gaat om
het algemeen menselijk wel
zijn. Vanuit deze gezichtshoek
moet de sociale politiek wor
den beschouwd en moet de
vraag worden bezien of de
hedendaagse sociale politiek,
vaak meer opportuum dan
principiëel, zich altijd wel
voldoende rekenschap geeft
van hetgeen het algemeen
welzijn vordert.
Prof. Van der Ven stelde
b.v. de vraag of in onze maat
schappij niet te veel en uit
sluitend de oplossing van de
problemen wordt gezocht in
een verhoging van de mate
riële welvaart. Loonsverho
ging of sociale verzekeringen
leiden nu eenmaal niet auto
matisch tot volledige ont
plooiing van de menselijke
persoonlijkheid, zei hij.
Eetreffende de medezeggen
schap der arbeiders merkte
Prof. Van der Ven op, dat 't
misschien heel fraai klinkt
dat de arbeider in de onder
neming sociaal-economisch
medezeggenschap behoort te
bezitten op grond van 't feit
dat hij aan het doel der on
derneming meewerkt. Maar,
zo vroeg hij, zou het niet goed
zijn eens te onderzoeken in
hoeverre hij bewust aan dat
doel medewerkt en zich voor
het eindresultaat verantwoor
delijk voelt?
Inzake de nieuwe loonronde
maakte Prof. Van der Ven op
de eerste nlaats bezwaar tegen
de rechtlijnige samenkoppe
ling van lonen en prijzen, als
of daarmee het verband tus
sen lonen en algemene wel
vaart was aangegeven. Hij
meende dat ons volk als ge
heel in de huidige economi
sche en politieke situatie zijn
eenmaal bereikte levensstan
daard niet zal kunnen hand
haven. Hij was van oordeel
dat een koppeling van loons
verhoging en verhoging der
arbeidsproductiviteit een be
tere weg zou zijn geweest.
Beide keren heeft men ver
zuimd dit denkbeeld te rea
liseren, evenals men heeft
verzuimd de arbeidende be
volking te doordringen van de
essentiële onjuistheid die ge
legen is in de opvatting, dat
een loonpolitiek, die in eco
nomisch opzicht faalt, sociaal
verantwoord zou zijn.
Reis- en verblijfkosten het
laagst van heel Europa.
Hoe ongelooflijk het mis
schien zal klinken voor wie
niet veel in het buitenland
reist en derhalve geen ver
gelijkingen kan maken, maar
voor reizigers en toeristen is
Nederland nog steeds een ei
land van goedkoopte in West-
Europa.
Na^r de Alg. Ned. Ver. voor
Vreemdelingenverkeer mede
deelt, heeft een recent onder
zoek dit uitgemaakt. Hoe de
diverse landen ten opzichte
van elkaar staan, moge blij
ken uit de volgende vergelij
kende cijfers.
Op de eerste plaats de kos
ten van een treinreis 2e klas
se. Deze zijn in Nederland het
laagste en dan volgen 2. Oos
tenrijk, 3. Italië, 4. Parijs, 5.
Z.-Frankrijk, 6. Zwitserland,
7. Engeland. 8. Zweden, 9.
België, 10. W.-Duitsland.
Wat do verblijfkosten be
treft, d.w.z. de kosten voor
diner, logies en ontbijt ligt
voor de steden Oostenrijk op
ons voor, maar wij volgen di
rect als goede tweede.
Daarna komen achtereen
volgens: 3. Zwitserland, 4.
Zweden, 5. Italië, 6. Engeland,
7. Parijs, 8. W.-Duitsland, 9.
Eelgië, 10. Z.-Frankrijk.
Voor de vacantie-gebieden
daarentegen zijn wij voor di
ner, logies en ontbijt over de
hele linie weer 't goedkoopst.
De vergelijkende staatjes ge
ven het volgende beeld:
Middenklasse Lagere klassen.
1 Nederland Nederland
2 W-Duitsland W-Duitsland
3 Oostenrijk
4 Parijs
5 Italië
6 Zwitserland
7 Engeland
8 Zweden
9 België
10 Z-Frankrijk
Oostenrijk
Italië
Zweden
Engeland
Parijs
Zwitserland
Z-Frankrijk
België
Wij spraken vorige week 'n
officier, die per vliegtuig naar
Nederland was gekomen. Ge
vraagd hoe 't in Indonesië is,
antwoordde hij kort, maar
duidelijk: ,,'t Is er nog nooit
zo'n rotzooi geweest".
Dat klinkt weinig hoopvol.
Toch kunnen wij niet al te
pessimistisch gestemd zijn ten
aanzien van de ontwikkeling
van de Archipel. Dit land met
zijn prachtige cultuur, met
zijn bloeiende christelijke ker
ken, met zijn meditatieve
geest, kan niet ten onder gaan.
Het is een bekend feit: In
donesië, maar vooral Java, is
ten prooi aan een grote on
veiligheid. Honderden bendes
zwerven over Java, rovend en
moordend. En er schijnt geen
macht te zijn die tegen hen
op kan.
Dat is ook zo.
Indonesië heeft geen be
trouwbaar machtsapparaat.
Hier ligt de kern van het vei
ligheidsvraagstuk. Talloze mi
litairen van de Indonesische
strijdkrachten leven nog in 't
guerilla-strijdperk, toen alles
geoorloofd was en geen auto
riteit hen tot de orde riep als
er wat gedaan werd, dat niet
door de beugel kon.
Nu zijn er vele constructie
ve elementen, zowel in 't leger
als in staatsdienst, die met
alle kracht de uitspattingen
van misdadige elementen te
gen gaan, maar hun invloed
is nog niet groot genoeg.
Daarbij komt nog dat strijd
groepen van de Darul Islam
en andere organisaties be
streden moeten worden. Er is
gegronde hoop dat de nieuwe,
in hoofdzaak Islamitische, re
gering het vraagstuk van de
Darul Islam zonder strijd kan
oplossen. Als dit inderdaad t
geval is, zal de aandacht van
de A.P.R.I. meer gericht kun
nen zijn op de bestrijding van
de misdadigersbenden en de
enorme smokkelhandel, die
voor millioenen schade brengt
aan de Indonesische economie.
Ook met deze smokkel is het
een moeilijk geval. Korte tijd
geleden vormde de smokkel
handel een onderdeel van de
vrijheidsstrijd. Men denke aan
de opium-affaire. Tot de 2e
politiële actie was de opium
smokkel een bron van inkom
sten voor de republiek Djok-
ja. Het valt niet mee om nu
de smokkelaars te leren dat
hun handelwijze nu een mis
daad is.
Een bestrijding van de
smokkel, met behulp van Ne
derlandse deskundigen, is
dringend noodzakelijk.
De bestrijding van het
bende-wezen is een taak van
het leger en zal eerst dan goed
kunnen worden aangepakt als
het leger een volkomen be
trouwbaar apparaat is gewor
den en dat is het voorlopig
nog niet.
De stakingen.
Zoals bekend, staken sinds
enige weken een groot deel
van de ondernemings-arbei-
ders op Java. De staking wordt
geleid door de vakbond van
arbeiders op de ondernemin
gen, de Sarbupri. Het doel
van de staking is een mini
mum-loon te verkrijgen van
drie gulden per dag in plaats
van ƒ2.25 zoals het nu is.
Zoals wij in een vorig ar
tikel reeds opmerkten, is deze
eis tot loonsverhoging zeker
niet ongerechtvaardigd. Het
leven op Java is, ook voor de
Javaan in de Dessa, buiten
gewoon duur. Ze kunnen er
wel wat bij gebruiken. Maar
de moeilijkheden voor de on
dernemers zijn evenzeer ui
termate groot. Vele onderne
mingen liggen in puin. Het
vervoer is enorm duur. De
onveiligheid op de plantages
is groot.
