DE SPELERS
V
Waalwijkse en Langsiraaise Courant
EUROPEES KAMPIOENSCHAP
SOYEZ LES BIENVENUS.
WELKOM IN WAALWIJK.
ARBITRAGE.
WAALWIJK, TOERN OOISTAD
OM HET
p-f
'ÊmÈ C
VRIJDAG 12 JANUARI 1951
Uitgever
Waalwijkse Stoomdrukkerij
ANTOON TIELEN
Hoofdredacteur
JAN TIELEN
Dit blad
verschijnt 2 x per week.
DE ECHD Wi HET ZUIDEN
74e JAARGANG No. 5
OPGERICHT 1878.
Abonnement
17 cent per week
2.15 per kwartaal
2.40 franco p.p.
Advertentie-prijs
9 cent per m.M.
Contract-advertenties
speciaal tarief.
Bureaux GROTESTRAAT 205 WAALWIJK TEL. 38. SCHOOLSTRAAT 11 KAATSHEUVEL TEL. 66.
TEL.-ADRES „ECHO".
Op het moment dat we dit
schrijven, staan we daags voor
de dag waarop begonnen
wordt aan de strijd om de
titel van Europees Kampioen
Anker Kader 47/2, het groot
se biljartfeest en grootste
sportgebeuren dat Waalwijk
organiseerde.
We zagen reeds hoe het spel
gespeeld wordt, hoe de speler
tracht de moeilijkheden van
dit kaderspel te bedwingen.
we zagen welk systeem toege
past wordt in de samenstel
ling van de programma's en
hoe dus steeds weer gezorgd
wordt dat de besten en kans
hebbers van het tournooi het
laatst tegen elkaar komen.
Laat ons nu even gaan zien
wie de deelnemers zijn, welke
'lauweren ze reeds geoogst
hebben en welke hun presta
ties zijn geweest.
De huidige titelhouder is
onze eigen Waalwijker KEES
DE RUYTER. Een groot man
aan het biljart, die vooral zijn
grote kracht toont in een oer-
vaste rappèl, gespeeld met een
groot tempo. Eenmaal inge
speeld, is hij goed voor elke
serie, ook die van het maxi
male aantal caramboles. Ver
leden jaar werd hij in St.
Etienne kampioen, ongesla
gen, met een algem. moyenne
van 28.57, hoogste serie 186,
hoogste gem. in 1 partij: 80.-.
Dit seizoen speelde hij en won
de nationale titel in Leeuwar
den met ruim 49.- gemiddeld.
Hij scoorde een serie van 305
en had een hoogste partij -
moyenne van 133.33 (in drie
beurten uit dus). Hij is we
derom de grote favoriet in dit
tournooi.
De tweede Nederlander is
de huidige wereldkampioen
PIET VAN DE POL. Een
groot meester, die welhaast
met wiskunde zijn spel uit
kient en machinaal zijn series
haalt. Een begaafd cadre-spe.
Ier, die 2 maal de titel van
wereldkampioen behaalde in
45/2 resp. 47/2. De hoogste
serie van 336 is een Europees
record. Ook hij is één van de
grote kanspaarden in deze
wedstrijden.
PIET KRUYTHOF is de
derde Nederlandse deelnemer.
Zijn promotie naar de hoofd
klasse in dit seizoen recht
vaardigde hij, door met een
moyenne van 21.87 derde te
worden in de Nationale Kam
pioenschappen. Zijn hoogste
serie was 160. Hij is een veel
zijdig en vlot speler die mee
telt en zelfs voor verrassingen
kan zorgen.
Als grootste tegenhanger
voor de Nederlanders mogen
we de Belgen noemen, die met
v. Hassel en Gabriëls enkele
sterke troeven in handen heb
ben.
CLEMENT VAN HASSEL
was verleden jaar de tegen
stander van Kees de Ruyter
in de finale. Door in de gelijk
makende beurt een serie van
288 te scoren, kon hij remise
maken met De Ruyter. Door
een tevoren geïncasseerde ne
derlaag kon hij de titel daar
door niet meer bereiken. Zijn
hoogste part.-moyenne 133.33
geldt als wereldrecord en zijn
laatste alg. gemiddelde was
43. Hij is de snelste speler van
het gezelschap.
RENÉ GABRIËLS is wat
ouder en rustiger. Zijn palma
res vermelden: 4 maal wereld
kampioen 45/2; 3 maal we
reldkampioen 45/1; meer dan
20 maal kampioen van België.
Een respectabele lijst dus, die
de klasse in ieder geval ken
merkt. Hij is een uitnemend
technicus die weet wat hij kan
en zeer veel wedstrijdroutine
bezit.
De Belgen zijn beide goede,
ja zeer goede kanshebbers.
Frankrijk, de bakermat van
de biljartsport, wees als af
gevaardigden aan: JEAN
GALMICHE en ROLAND
DUFETELLE.
De eerste werd in Scheve-
ningen 2 jaar geleden kam
pioen van Europa met 18.49
gemiddeld. Dit jaar werd hij
Nous sommes heureux de souhaiter le bienvenu a
nos hótes étrangers, Beiges, Francais, Portugais et
Autriciens. Notre ville Waalwijk s'est préparée le
plus bien possible pour le championnat européen de
billard.. Toute la population s'est efforcée de faire un
événement de ce championnat, non seulement pour
la ville mais aussi pour les matadors. Nous avons
"outillé la plus grande salie, nous l'avons décorée ainsi
que vous vous y sentirez a votre aise sans doute. En
outre nous avons croqué nos rues avec des décorations,
comme des drapeaux, des fleurs etc. Nous avons il
lumine notie hotel de ville et nous avons érigé un
mat illuminé avec vos trophées, quelques queues et
des billes. Ce sont les signes extérieurs do notre en
thousiasme que vous avez vus aussitót que vous avez
entré Waalwijk. Les jours suivants cepcndant vous
verrez que le comité d'organisation s'est évertué afin
que votre séjour icï soit si agréable que possible pour
vous.
Auparavant peut-être vous n'avez jamais ouï de
Waalwijk, mais nous espérons que vous en garderez
un durable souvenir. Afin que vous sachiez quelque
chose de notre ville nous vous racontons qu'elle a
plus de 14.000 d'habitants. La plupart d'eux gagne sa
vie a l'industrie, c'est a dire dans les fabriques de
souliers et de cuir. C'est pourquoi Waalwijk a une
imputation universelle. Quand vous visiterez dans ces
jours ces industries vous pouvez admirer vous-mêmes
la qualité extraordinaire de nos produits et sans doute
vous en emporterez une bonne opinion a vos pays.
Comme vous pouvez voir nous avons un bel hotel de
ville, quelques belles églises et un monument de
guerre magnifique du célèbre sculpteur néerlandais
John Raedecker. Les environs sont trés jolis: vers le
nord il y a des polders étendus et pittoresques, vers
le sud vous trouvez des bois et des dunes, favories
chez les promeneurs. La population est gentille et
active, elle aime l'amitié et dégoüte la querelle, com
me vous apercevrez.
Les autorités de notre ville font de leur mieux pour
acquérir une plus grande prospérité. Elles ont soutenu
énergiquement l'organisation de ce grand tournoi de
billard. Le maire lui-même en a pris l'initiative et
avec beaucoup de succès. Nous espérons que vous
aussi direz cela quand le tournoi sera fini.
Nous vous souhaitons tous un bon séjour a Waal
wijk et un grand succès sportif dans votre concours.
N'importe qui gagne, le succès sera assuré, s'il y a
un esprit sportif entre les rivals et le public. Vous
le comprendrez si nous espérons que notre concitoyen
Kees de Ruyter sera le champion, mais nous n'envier-
ons personne de nos hótes qui remportera peut-être
le titre de champion européen. Nous tous suivons
votre ieu avec grand intérêt.
titelhouder van Frankrijk met
hetzelfde moyenne. Een ge
vaarlijk tegenstander deze
Galmiche, die zijn grote rou
tine v/el degelijk gebruikt als
het floret van de fijne tech- j
niek hem de genadestoot pro
beert te geven. Dan komt zijn
wapen naar voren: Carotte!
En wee de tegenstander, die
moedeloos daaronder wordt.
Een gevaarlijk out-sider.
Dufetelle werd vorig jaar
kampioen van Frankrijk en
werd nu derde. Zijn serie van
zijn er twee tegenstanders te
bevechten, die glashard zijn.
Toch komt ook o.i. Alhinho
zowel als Galmiche pas op de
tweede plaats in aanmerking
als kanshebber.
Rest nog de Oostenrijker
GUSTAV SEMRAD, die met
ruim 13 gemiddeld kampioen
268 is een nieuw Frans record.
In een internationaal tournooi
heeft hij tot dusverre nog
steeds niet tot de besten be
hoord, alhoewel hij een veel
zijdig speler 'is.
De Portugees ALFREDO
ALHINHO werd dit seizoen
kampioen van Portugal. Zijn
moyenne 18.75 getuigt van de
kracht a Galmiche. En dan is
het boksen voor de heren. Dan
van Oostenrijk werd. Hij zal
dus in dit unieke gezelschap
misschien nog geen rol van
betekenis kunnen spelen.
De zo fel begeerde titel
wordt bestreden. De eerste uit
slagen zijn reeds bekend.
Maar iemand die dit fascine
rende spel nooit zag, kan zich
niet indenken met welk een
spanning de strijd tussen deze
grootmeesters verloopt. Een
strijd tot het laatst om de
meest begeerde biljart-titel
van Europa, die met deze be
zetting practisch het bezit zal
blijken van de titel: Wereld
kampioen.
Met groot genoegen heten wij al degenen welkom
die van 11 tot 15 Januari ter gelegenheid van het
Europees Biljartkampioenschap als gasten in Waalwijk
verblijven. Waalwijk heeft zich, zoals U zult zien,
ingespannen om van dit kampioenschap een gi*ote ge
beurtenis te maken, niet alleen voor de plaats zelf,
maar ook voor hen die ze bezoeken, speciaal de mata-
doren. Wij hebben onze grootste zaal ingericht en
aangekleed, zodat men er zich ongetwijfeld zal thuis
voelen. Bovendien hebben wij onze straten opgefleurd
met versieringen, zoals vlaggen, bloemen enz. Onge
twijfeld hebt U onze welkomstgroet gelezen; wees er
van verzekerd dat wij die van harte menen. Wij heb
ben voor deze gelegenheid ons raadhuis geïllumineerd
en een verlichte mast opgericht met de biljarttrophee-
en. Dit zijn de uitex'lijke tekenen van ons enthousiasme
die U hebt gezien zo gauw U Waalwijk binnenkwam.
In de komende dagen zult U echter zien dat het oi'ga-
niserend comité alles heeft gedaan om Uw verblijf in
Waalwijk zo aangenaam mogelijk te maken. Er zijn
excui'sies georganiseerd in onze schoen- en lederindus
trie, waardoor Waalwijk wereldberoemd is. U zult zich
bij die gelegenheid zelf kunnen ovex-tuigen van de bui
tengewone kwaliteit, der Waalwijkse producten en U
zult er vast en zeker een goede indruk van mee naar
huis nemen. Wat wij verder nog voor bezienswaardigs
en merkwaardigs te bieden hebben, kunt U elders in
dit blad lezen. Wij kunnen U in ieder geval verzekeren
dat het de moeite waard is de dagen die U in Waal
wijk doorbrengt, goed te besteden.
Onze stad, het centrum van de Langstraat, is een
industrieplaats in opkomst. Onze stedelijke autoritei
ten doen hun uitex-ste best om een grotere welvaart
voor Waalwijk te verwerven om onze toekomst veilig
te stellen. Eén van de middelen daartoe is Waalwijk
meer bekendheid te geven in binnen- en buitenland.
Het gemeentebestuur heeft begrepen dat de organisa
tie van het Europees Kampioenschap Biljarten daartoe
een uitermate geschikte gelegenheid is en dat is één
van de redenen waarom zy deze organisatie met alle
kracht heeft gesteund. Het initiatief is zelfs van de
burgemeester uitgegaan en hij heeft er succes mee
gehad. Dit neemt niet weg dat het sportieve element
ook bij ons op de voorgrond blijft slaan.
Wij wensen al onze gasten van harte een prettig
verblijf in Waalwijk en de mededingers in het kam
pioenschap een groot sportief succes. Wie er ook wint,
dit succes zal verzekerd zijn als er een sportieve geest
heerst onder spelers en publiek. Men zal ons begrijpen
als wij hopen dat onze plaatsgenoot Kees de Ruyter
ook deze keer de titel behaalt, maar wij gunnen elk
van onze gasten die mogelijkerwijs kampioen wordt,
deze eer van harte. Wij allen volgen Uw prestaties
met grote belangstelling en hopen dat ieder een aan
gename herinnering overhoudt van 't Europees Kam
pioenschap Biljarten Cadre 47/2 in Waalwijk.
Stilte s.v.p.
Een zeer voornaam punt
bij grote kampioenschappen
vormt de ai'bitx-age.
In het uiterst gevoelige bil
jartspel, waai'bij voor de spe
ler alles wat om hem heen is
verdwijnt en hij in zijn con
centratie zich één voelt met
biljart, keu en ballen, mag
niemand ook maar enigszins
afbreuk doen aan die concen
tratie, waardoor de kans zou
bestaan dat een serie zou af
breken en daardoor misschien
zelfs een kampioenschap zou
verloren gaan.
Het publiek, dat de wed
strijden bezoekt, dient zich dit
ten zeerste te realiseren. Stilte
dus in de wedstrijdzaal, waar
bij natuurlijk bij een bijzon
dere prestatie geapplaudiseei'd
mag worden. Een kx-achtig,
maar kort applaus werkt sti
mulerend, een weifelend of
langdurig applaus heeft mis
schien een tegenovergestelde
uitwerking.
Het publiek mag dus niet
hinderlijk zijn, maar ook de
arbiter niet. Deze laatste kan
dit zijn door een verkeerde
opstelling, zodat hij i-egelma-
tig de speler in de weg staat.
Wel moet hij zo staan, dat hij
duidelijk kan constateren of
een carambole geldig is en ook
de juiste positie van de bal
len t.o.v. de kadervakken kan
waarnemen.
De arbiter telt de carambo
les duidelijk verstaanbaar en
annonceert de kaderposities.
Hij is beslist in zijn optreden
en zal het tempo van de spe
ler op de voet volgen. Niet te
traag, ook niet te snel annon
ceren. Daardoor raakt de spe
ler zijn „cadans" kwijt en dit
kan een serie afbi'eken. De ar
biter telt dan de speler „uit
zijn spel". Hij moet die echter
steunen en kan een speler, die
moeilijk „op gang" kan komen
„er in tellen".
Dit eist, evenals bij de spe
ler, een gx-ote concentratie en
het is dus ook uit den boze
tegen de arbiter te roepen,
hem op mogelijke fouten te
wijzen, ook al staat hij op het
punt die te begaan, b.v. doox--
dat een speler met de ver
keerde bal wil gaan spelen.
Men kan niet genoeg door
drongen zijn van het feit dat
de speler een sportieve kamp
uitvecht en de arbiter in deze
strijd een rechtvaax-dige uit
spraak doet betreffende regie,
mentaire overtredingen van 't
spel. Niemand mag zich in
deze beslissingen mengen, ook
al zou de ax-biter zich eens
vergissen. Hij is ook een
mens.
Maar altijd staat dit de ar
biter voor ogen: de speler te
steunen in zijn spel, waardoor
opvoering van px-estaties ver
kregen wordt.
Straks gaan de Europese
biljartkampioenschappen be
ginnen. Gi'ootmeesters uit vijf
vei'schillende landen treden
aan in de strijd om deze titel.
De ai'biters zullen hen steu
nen bij die wedstrijden zoveel
ze kunnen.
Moge het Waalwijkse pu
bliek zich deze unieke wed
strijden waardig tonen.
A. HAMERS.
Int. Arbiter.
Laten wij U iets vertellen van de stad, waar nu het
edele biljartspel in zijn hoogste vorm wordt beoefend.
Misschien waart ge reed« vroeger in Waalwijk, mis
schien komt ge voor de eerste keer in onze goede
stad. Wellicht zult gij willen gaan wandelen en wat
meer zien van plaats en omgeving. Laat dan dit over
zicht U een gids zijn.
Geschiedenis.
Waalwijk is al een oude
plaats. Hoe oud precies dat
weten we niet, maar reeds in
1303 verleende Hertog Jan II
van Brabant haar stadsrech
ten, dezelfde als 's-Hertogen-
bosch en Leuven reeds had
den. In de oorlog van 1304
werden de Brabanters door
de Hollanders verslagen en
trokken op Waalwijk terug.
Nicolaas van Putten verover-
de de jonge stad en zijn troe
pen staken haar in brand.
De hertogen hadden blijk
baar nadien niet meer zo veel
op met Walewyc, zoals het
toen heette, en de stad werd
als heerlijkheid verkocht. De
eerste heer van Walewyc was
Reinoud van Brederode. In
1364 viel Waalwijk als heer
lijkheid ten deel aan Dirk van
Brederode.
De titel, Heer van Waal
wijk, is tot in deze eeuw be
waard gebleven. Tot voor en
kele jaren woonde er in Zwit
serland >een edelman, die deze
titel bezat. Of deze nu nog
leeft en of de titel is overge
gaan is ons niet bekend.
In 1407, de 24e Mei, kwam
Waalwijk aan de Hollandse
Graaf Floris, de zoon van
Foijken van Wermonde. In
1409 vex-leende graaf Willem
IV tolvrijdom aan de inge
zetenen van de heei-lijkheid.
De 18e November 1421 werd
Waalwijk voor de 2e keer ge
heel verwoest door de St.
Elisabethvloed. Het duurde
lange jaren voor Waalwijk
die ramp te boven was.
Door de eeuwen heen heeft
Waalwijk bekend gestaan om
zijn gx-ote nijverheid. Reeds
heel vroeg waren er in onze
stad schoenmakers en in de
middeleeuwen waren hier
bloeiende schoenmakersgil
den. Een merkwaardig feit is
nog dat het katholieke Waal
wijk gastvrijheid verleende
aan 10 Remonstrantse predi
kanten, die in 1619 uit Hol
land werden gebannen, met
verlof van de Bisschop van
Den Bosch.
In 1619 kwam ook Hugo de
Groot in Waalwijk. Op zijn
vlucht naar Fx-ankrijk verwis
selde hij in het „Veerhuis"
aan de Haven, waar thans het
„Oud-Schippershuis" staat,
zijn vex-momming voor een
beter costuum. Natuurlijk is
de straat, waar hij toen waar
schijnlijk is dooi'gekomen,
Hugo de Gx-ootstraat genoemd.
In April 1625 bevond Fre-
derilc Hendrik zich te Waal
wijk. Het was ook in Waal
wijk dat gezanten der Staten
hem mededeelde dat de Prins
was benoemd tot Admiraal-
Generaal der Nederlanden.
Waalwijk, zoals het nu is,
bestond vx-oeger uit 3 dorpen:
Baardwijk, Waalwijk (beiden
Brabants) en Besoijen dat
Hollands was. Deze drie na
men zijn tot heden bewaard
gebleven.
In 1784 kwam voor de twee
de maal een Oranje naar
Waalwijk. Prins Willem IV
vestigde er zijn hoofdkwartier.
In 1811 kwam zelfs de Keizer
der Fransen, Napoleon, naar
onze stad om er te overnach
ten.
In 1824 kraaide de x-ode haan
weei\ Dc 26e Juni werden 54
huizen en 4 schuren een prooi
dex vlammen.
Uit die tijd dateex't een gro
te treurzang van een onbe
kend dichter.
De tweede strofe hiervan
luidt:
Het bloeijend Waalwijk
wel bekend.
In Noord-Bx-aband gelegen,
Is thans gedompeld in
elend,
't Moet ieders hart bewegen,
Terwyl 'n droevig Ongeluk.
Dit schoone Dorp thans
stort in druk,
Met haare vruchtbre Velden
Zo ons de Tyding melden.
In de 19e en 20ste eeuw
werd Waalwijk een industrie
plaats. Door de grote werk
kracht en ondernemingszin
van zijn bewoners, werd
Waalwijk één van de' belang
rijkste centra van de Bx-abant-
se industrie.
Bezienswaardigheden.
Als ge nu in de biljartzaal
zijt van de Gildenbond, dan
zijt ge vlak bij ons prachtige
stadhuis. Misschien hebt gij
gisterenavond de illuminatie
al gezien. Die illuminatie wijst
al op het feest dat Waalwijk
van dit Europees tournooi
heeft gemaakt, want alleen
voor grote feestdagen wordt
die verlichting voor de dag
gehaald.
In de hal van het raadhuis,
rechts achter de zware deux',
vindt ge een stoer beeld van
Hertog Jan II, van onze Waal
wijkse schilder-beeldhouwer
Theo van Delft, dezelfde die
het portret schilderde van
H.M. de Koningin van de Sta
tenzaal in Den Bosch.
Verder in de hall van het
raadhuis is een schoon tegel
tableau van Felix Timmer
mans, voorstellende St. Cris-
pijn en St. Crispinianus, de
pati-onen van schoenmakers
en leerlooiers. Aan het eind
van de hall door de deur links
komt ge bij een groot mozaiek
in prachtige kleuren, een uit
beelding van de schoennijver
heid.
Boven in het raadhuis langs
de monumentale trap, met 'n
beeld van een zittende hond,
komt ge in de mooie raads
zaal en de trouwzaal met een
grote muurschildering van
Theo van Delft: Adam en Eva
in het paradijs.
De kerken.
Het raadhuis hebben we nu
gezien. Een bezoek aan de
prachtige neo-byzantijnse St.
Janskerk, waarvan de ranke
toren hoog boven de huizen
