Wijde Wereld J Waalwijkse en Langstraatse Courant 0 a dag.&£adm OH&e y.&>iks.&Kimiiè\e Uit Loon-op-Zand's verleden UIT DE NIEUW PLAN VOOR KOREA? tonen interesse voor Rang en Stand. NEGEN PUNTEN VAN TRUMAN. Vervoer in Langstraat onhoudbaar Misdeelde Langstraat. MAANDAG 15 JAN. 1951 Uitgever Waalwijkse Stoomdrukkerij ANTOON TIELEN Hoofdredacteur JAN TIELEN Dit blad verschijnt 2 x per week. OPGERICHT 187-S. DE ECHO WET ZUIDEN 74e JAARGANG No. 6 Abonnement 17 cent per week 2.15 per kwartaal 2.40 franco p.p. Advertentie-prijs 9 cent per m.M. Contract-advertenties speciaal tarief. BureauxGROTESTRAAT 205 WAALWIJK TEL. 38. SCHOOLSTRAAT 11 KAATSHEUVEL TEL. G6. TEL.-ADRES „ECHO". De Commissie van' drie, door de Algemene Vergade ring der Verenigde Naties ingesteld om te trachten de oorlog in Korea te beëindigen, heeft na het mis lukken van haar eerste poging om het vuren te doen staken de moed niet opgegeven. Nu is het Canadese lid, Lester Pearson, namens de commissie met een nieuw plan van vijf punten gekomen. Amerika is be reid er over te praten, de Sovjet-Unie moet er nog over nadenken. Het nieuwe plan omvat de volgende punten: 1. onmid dellijke wapenstilstand in Ko rea, met waarborgen dat geen van beide partijen hiervan ge bruik maakt om een nieuw offensief voor te bereiden; 2. verdere maatregelen ter voor bereiding van een definitieve vrede; 3. terugtrekken van al le niet-Koreaanse troepen uit Korea en voorbereiding van een uitspraak van het Kore aanse volk over zijn toekom stige regering; 4. regeling van een tijdelijk bestuur voor Ko rea en toezicht op de handha ving van orde en rust in over eenstemming met de beginse len der Verenigde Naties: 5. instelling van een commissie die alle problemen in het Verre Oosten, waaronder For mosa en de toelating van Chi na tot de Verenigde Naties moet bespreken. In deze com missie zouden Groot-Brittan- nië, de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie en communistisch China zitting moeten hebben. Warren Austin, de leider van de Amerikaanse delegatie bij de Verenigde Naties, heeft in de politieke commissie in antwoord op dit plan ver klaard, dat Amerika bereid is met communistisch China en Rusland de moeilijkheden in het Verre Oosten te bespre ken. Amerika kon zich met 't plan verenigen omdat het een nieuwe bevestiging betekent van de politiek die de Ver enigde Naties inzake Korea heeft gevoerd. Wel stelde Aus tin als voorwaarde dat de Chi nezen binnen een bepaalde tijd hun houding tegenover 't plan zouden bepalen. De Russische gedelegeerde, Jacob Malik, zei dat hij de ge dachten aan een conferentie niet direct verwierp, maar dat hij tijd nodig had om de voor stellen te bestuderen, wat dan natuurlijk wil zeggen dat hij het de bazen in Moskou moet vragen. Hieruit blijkt wel dat het plan van de Commissie van Drie niet helemaal ontbloot is van kans van slagen. Immers, de Amerikanen willen er over onderhandelen en de Russen hebben het niet direct afge wezen. Dat wil al heel wat zeggen. Het wil van de andere kant uiteraard niet zeggen dat nu alles in kannen en kruiken is. Want gesteld dat er onder handelingen beginnen, dan zal het nog heel wat hoofdbre kens kosten eer men het over de diverse punten eens is, als men zover komt. Voor com munistisch China heeft 't plan dit voordeel dat er in is op genomen de instelling van een commissie die zal spreken over alle problemen van het Verre Oosten, waaronder Formosa en de toelating van commu nistisch China tot de U.N.O. Bovendien zou rood China daar zelf zitting in hebben. Dit maakt het voor Mao Tse Tung gemakkelijker de ande re voorwaarden te aanvaar den, ofschoon het rekening moet houden met de mening van Stalin. Maar ook voor deze biedt het plan voordelen. Tot nog toe is het de Sovjet- Unie mislukt om in de Vei ligheidsraad officiëel te spre ken over de toelating van zijn vazal China tot de Verenigde Naties en dus ligt ook voor haar hier een kans. In zover re is het in ieder geval een goed teken dat zij het plan niet bij voorbaat heeft afge wezen. Er steken dus mogelijkhe den in. Eisenhowers besprekingen. Tijdens zijn bezoek aan Den Haag heeft generaal Eisenho wer Nederlandse regerings autoriteiten gesproken over versnelling van de Ameri kaanse wapenleveranties, over de inspanning van de Neder landse industrie voor de be wapening en over het stand punt van de Nederlandse re- ^f.rïjg c'a* Nederland als nog altijd belangrijk zeevarend land het recht en de plicht heeft een volwaardige bijdra ge te leveren in de Atlanti sche maritieme verdediging. De Nederlandse regering ont moette bij generaal Eisenho wer veel begrip voor haar standpunt. In een verklaring aan de pers zei Eisenhower: Ver wacht van mij niet dat ik sensationele mededelingen zal doen. Mijn reis heeft een voor lopig informatief karakter. Er zijn nog geen vaste plannen gemaakt en zelfs geen vaste ideeën ontwikkeld. Behalve dan de grondgedachte, dat 't streven van de Atlantische landen gericht is op 't waar borgen van de vrede. De vrije landen zijn bezig zich te or ganiseren om zich te kunnen verzekeren van hun recht om te leven in vrede en om te werken aan hun welvaart. Dat kan alleen gebeuren in een atmosfeer van veiligheid. De Atlantische landen stre ven niet naar een overwin ning op het slagveld. Als alle geestelijke en materiële bron nen, waarover de vrije we reld beschikt, worden samen gebracht, dan hoeft niemand te twijfelen aan succes, aldus de Generaal. Nadat Eisenhower 's mor gens had geconfereerd met au toriteiten van landmacht, luchtmacht en marine en met de ministers s'Jacob, Drees en Stikker, vertrok hij 's mid dags in een Constellation van het Amerikaanse leger naar Kopenhagen. Atlantische Productieraad. Vorige maand hebben de ministers van buitenlandse zaken van de landen van het Atlantisch Pact te Brussel be sloten tot het instellen van een Atlantische Productie- raad, die in de plaats komt van de Atlantische Raad voor militaire productie en bevoor rading. Deze nieuwe raad heeft nu besloten een Ameri kaans industriëel te benoemen tot opperste coördinator der productie, een functie die op het gebied der productie ge lijk staat met die van Eisen hower op militair terrein. Als candidaat voor deze functie wordt genoemd William Batt, die onder de oorlog vice-voor- zitter was van de Amerikaan se oorlogsproductieraad en la ter directeur van de Marshall organisatie in Engeland. Regerirfg in hoger beroep. Donderdag diende voor het Haagse Gerechtshof in hoger beroep de zaak van de Am- bonese oud-K.N.I.L.-militairen tegen de Staat der Nederlan den. In eerste instantie is de Staat daarbij in het ongelijk gesteld. Op de vraag van de presi dent wat de Staat zou doen ten aanzien van een eventueel vonnis, zei de landsadvocaat, Mr. Veeger, dat de Staat zich dient te houden aan de uit spraak van de rechter. Als de Staat daardoor echter in strijd zou konion met zijn volken rechtelijke verlichtingen te genover Indonesië, zou hij van de rechterlijke uitspraak kun nen afwijken. Verder zei Mr. Veeger dat de Nederlandse regering door de souvereini- teitsoverdracht de zorg voor de Ambonese bevolking uit handen heeft gegeven aan de republiek Indonesia. Tegen af voer naar West-Indië heeft de landsregering van Suriname bezwaar en Nieuw-Guinea komt nauwelijks in aanmer king omdat er een grote te genstelling bestaat tussen Pa poea's en Ambonezen. De Ne derlandse regering is echter onder geen voorwaarde bereid de Ambonese ex-K.N.I.L.- mensen onder te brengen naar een gebied dat nog in opstand is tegen de republiek Indone sia, zo zei Mr. Veeger. Mr. Van Rijckevorsel, die optrad voor de ex-K.N.I.L.- mannen, stelde de vraag of 't rechtmatig is dat de Staat der Nederlanden de militairen te gen hun wil demobiliseert op Java, dan wel eveneens tegen hun wil afvoert naar de door de republiek bezette Zuid- Molukken. Hij achtte de toe stand onduidelijk en de be dreiging niet van de demobi- lisanten afgewend. „Het ge vraagde rechterlijk verbod van gedwongen afvoer strekt er toe om de eigen Staat te weer houden van het plegen van een onrecht, zo trouweloos en massaal als wellicht zelden onder een rechterlijk oog ge komen is". Tlij achtte 't ge vaar waarin de Ambonezen verkeren zo duidelijk „dat 't eigenlijk onnodig is om over verdere bewijzen te praten". De uitspraak bepaalde de president over drie weken of eerder. Liquidatie-moord berecht. Voor de Krijgsraad in Den Haag stonden Donderdag vier ex-illegalen terecht die na de bevrijding in Rotterdam op „beestachtige wijze", zoals de auditeur-militair zei, een meisje hadden vermoord die onder de bezetting koerierster was geweest. De illegalen hadden haar schuldig geacht aan moord van een K.P.-leider en be roofden haar daarom na de bevrijding van het leven door haar te bedwelmen en haar in een badkuip te verdrinken. Na het lijk van alle herken ningstekens te hebben ont daan, wierpen de moordenaars het in het water. Op 11 Juni 1945 werd het ontdekt. Rekening houden met de omstandigheden waaronder de moord was gebeurd, eiste de auditeur-militair tegen de hoofdverdachte 2% jaar ge vangenisstraf, tegen de ande re verdachten 10 en 5 maan den. De verdedigers verzoch ten uiterste clementie. De uit spraak is bepaald op 25 Jan. Het program van 9 punten voor de mobilisatie van de productieve krachten der vrije wereid ten be hoeve van de defensie, dat presi dent Truman ontvouwd heeft in zijn jaarlijkse economische bood schap aan het Amerikaanse Con gres, luidt als volgt 1. Volmacht voor het opnemen en uitgeven van in totaal HO mil liard dollar (ruim 530 milliard gulden) voor het opende beas- tingjaar, dat op 30 Juni eindigt, en het volgende jaar 2. een verhoging der belastin gen met aanzienlijk meer dan de in totaal 8 milliard dollar (onge veer 30j/£ millioen .gulden) der twee laatste belastingverhogingen; 3. een algemene verhoging van de productiecapaciteit der Vere nigde Staten voor staal, alumini um, electrische kracht en andere basisproducten ten behoeve van de herbewapening. De staalindus trie moet ongeveer 120 millioen ton meer produceren in de komen de drie of vier jaar, het vermogen tot opwekking van electrische stroom moet in de komende drie jaar worden verhoogd met aan zienlijk meer dan 20 millioen ki lowatt 4. vergroting van de productie ve kracht der Verenigde Staten met tenminste 25 procent in vijf jaar 5. vergroting van de productie capaciteit van alle vrije landen 6. toezicht op de uitvoer en toe wijzingen om de Verenigde Sta ten in staat te stellen hun aandeel te leveren bij een doelmatige ver deling van schaarse producten 7. vermindering van het ver bruik in de Verenigde Staten 8. een doeltreffende beheersing van lonen en prijzen 9. uitbreiding van de gewapen de strijdkrachten met bijna één millioen mannen en vrouwen en uitbreiding van het aantal arbei ders in de strategisch belangrijke industrieën met vermoedelijk niet minder dan vier millioen. Dit be tekent, dat ook vrouwen en ou dere arbeiders aan het werk zul len moeten gaan. GEEN DISTRIBUTIE VAN REPARATIELEER. Naar aanleiding van ge ruchten als zouden er plannen bestaan om tot distributie van reparatieleder over te gaan, verzekerde men op het Minis terie van Economische Zaken en bij de Vakgroep Lederin dustrie, dat van dergelijke plannen geen sprake is. Wat de gevolgen zullen zijn wan neer men met het oog op de voor W.-Europa beschikbare voorraden tot verdeling en toewijzing aan de verschillen de landen zou overgaan, is natuurlijk moeilijk te zeggen. Abnormale prijsstijgingen voor schoenreparaties acht men al evenzeer onwaar schijnlijk. Wel zullen de prij zen geleidelijk aan oplopen, wat in verband met de prijs stijging der grondstoffen, die sedert Januari 1950 80 k 90 pCt. bedroeg, onvermijdelijk is. Dc Brabantse redactrice van „De Tijd" schrijft het volgen de belangwekkende artikel: „Waalwijks Belang" zet actie in. Nu in de afgelopen weken van vorst en koude in de Langstraat de gevolgen van de opheffing van het personenvervoer per trein zich met verdubbelde kracht heb ben doen gevoelen, heeft de ver eniging „Waalwijks Belang" het initiatief genomen om door een gezamenlijke actie verbetering voor de Langstraat te verkrijgen. Door het wegvallen van dé treinverbinding zijn alle arbeiders, scholieren, handelsreizigers en boeren in deze streek voortaan op bussen aangewezen. Waar alleen reeds in Waalwijk 1500 arbeiders van buiten de gemeente moeten worden aangevoerd, is het licht te begrijpen dat op dc spitsuren deze bussen vaak meer dan over laden zijn. Vooral met slecht weer, als ook de fiets nog voor de bus geruild wordt, is de situa tie onhoudbaar. Daar komt bij, dat de weger, hier verre van ideaal zijn. Bij sneeuw en vorst treden vaak gro te vertragingen op, vooral in de ochtend- en avonduren, dus juist als arbeiders en schooljeugd het vervoermiddel nodig hebben. Zo is het zelfs in de afgelopen vorst periode voorgekomen, dat arbei ders na afloop van hun werk te voet naar huis moesten over af standen, die soms tien en vijftien kilometer bedroegen. Ook betekent het uitvallen van de trein, zowel voor arbeiders, scholieren en handelsreizigers een aanmerkelijke kostenverhoging. De bustarieven liggen ca. 30 pCt. bo ven de oude spoorwegtarieven, terwijl treinabonnementen en -re- ductiekaarten in de bussen niet geldig zijn. Bevrachting van bagage en ver voer van monstercollecties, on misbaar in dit land van schoen en leder, zijn op de bussen onmoge lijk. Het is al zeer euphemistisch uitgedrukt, als wij constateren dat dergelijke toestanden handel en indusrie niet bepaald ten goede komen. Zelfs al onderhoudt dc B.B.A. halfuurdiensten van Waalwijk, het middelpunt der Langstraat, met Den Bosch en Tilburg, dan nog is het niet te ontkennen, dat de werking van busvervoer, al dan niet na een tochtje per elec trische of Dieseltrein, psycholo gisch funest is. Men kan niet verwachten dat zakenlieden industrie zullen ves tigen in een dergelijke geïsoleerde streek. Als de gedupeerden thans, op initiatief van „Waalwijks Be lang" hun bezwaren aan de be treffende instanties zullen gaan kenbaar maken, dan spreekt men in elk geval uit ervaring. De treinloze periode is een tijd ge weest van onhoudbare toestan den. Het is bekend, dat over deze kwestie ook officiëel nog steeds druk gesproken wordt. Dat de spoorlijn niet zal wor den vervangen door een autoweg, staat reeds vast, naar wij verna men. Het is te hopen dat de ge zamenlijke pogingen der Lang- straters er alsnog toe zullen lei den, dat de rails binnen afzien bare tijd ook weer voor personen vervoer zullen worden benut. De Langstraat en haar indus trie kan er niet buiten. We vinden in de Prov. Bos sche Courant „Het Huisgezin" het volgende hoofdartikel: De Langstraat is op 't mo ment een misdeeld gebied. Terwijl van de zijde der over heid de industrialisatie-nood- zaak terecht met grote nadruk bepleit wordt en er zelfs voor bepaalde gebieden speciale maatregelen en voor zieningen zijn ingevoerd om het „klimaat" voor industrie vestiging zo gunstig mogelijk te maken, moet het nijvere volk van de industriëel zo be langrijke Langstraat met lede ogen toezien, dat daar het in dustriële klimaat aanzienlijk ongunstiger is geworden, niet alleen voor vestiging van nieuwe industrieën, maar zelfs voor behoud van de bestaan de. Dezer dagen is er door de Kamer van Koophandel vooj; dit gebied nog weer eens ern stig over geklaagd, dat de huidige verkeers- en vervoers situatie in de Langstraat deze streek isoleert en een zeer ernstige rem vormt voor de economische ontwikkeling. In het afgelopen najaar zag het er naar uit, dat de spoor rails tot weinig nut gewor den sedert de opheffing van het personenvervoer zouden kunnen worden opgebroken en over het dan vrijkomende tracé op zeer korte termijn een rechte brede verkeersweg door de Langstraat zou kun nen worden aangelegd. Dat zou althans de mogelijkheid geopend hebben om een be hoorlijk personen- en goede renvervoer langs de weg in te leggen, waartoe het huidige smalle kronkelpad zich ten enenmale niet leent. Ofschoon hieromtrent nog geen defini tieve beslissing is gevallen, is de waarschijnlijkheid dat deze plannen geen doorgang zullen kunnen vinden naar men ons van zeer bevoegde zijde mededeelde wel zo groot, dat men zich gerust kan in stellen op de aanleg van de oorspronkelijk ontworpen weg door de Langstraat. De volledige voltooiing daarvan moet echter, althans voor wat de middenmoot rond Waalwijk betreft, wachten op de beëin diging der Biesboschwerken. Hetgeen dus betekent, dat de Langstraat, indien er geen an dere voorzieningen worden getroffen, de eerste zeven a acht jaar een sterk geïsoleerd gebied zou moeten blijven. Hoe verlammend dat werkt, heeft de afgelopen periode van sneeuw en mist in alle consequenties doen voelen. Men kan er over van me ning verschillen of de Lang straat het best gediend is met personen- en goederenvervoer per rail waarbij men de buitenissige ligging van vele stations aan deze lijn niet uit het oog mag verliezen dan wel langs de weg; in beide ge vallen uiteraard er van uit gaand dat de service behoor lijk moet zijn. Wij kunnen hier thans de argumenten pro en contra deze twee mogelijkheden ge voeglijk buiten beschouwing laten, omdat men thans slechts kan constateren dat noch het een, noch het ander aanwezig is. Een dergelijke situatie is in de binnenlanden van Bra zilië misschien acceptabel, zij is volkomen onhoudbaar voor een gebied als de Langstraat. De betrokken instanties die nen dit eindelijk eens te be seffen. AFWIKKELING OORLOGSSCHADE. Uitsluitend schade aan ge bouwde onroerende goederen. Vele oorlogsgetroffenen zijn niet bekend met de mogelijk heden welke de Wet op de materiële Oorlogsschade hen biedt, en het is daarom nuttig het volgende onder de aan dacht te brengen. Art. 8 der Wet houdt o.a. in, dat ieder die een zuiver ver mogen heeft van minder dan 20.000.(zoals dit is of zal worden vastgesteld voor de vermogensheffing ineens) aan spraak kan maken op z.g.n. integrale vergoeding voor: a. één woning en een pand of geheel van panden dienende tot uitoefening van een bedrijf of zelf standig beroep. b. één woning, dienende tot uitoefening van een be drijf of zelfstandig be roep. Dit artikel geldt voor ver woeste panden en eveneens voor beschadigde panden, waarvan de bouwkosten voor heen werden gefinancierd met behulp van rentedragende en renteloze credieten. Door het aanvragen van een herziening der financiering ontstaat de mogelijkheid, dat deze credieten geheel of ge deeltelijk worden omgezet in een aanvullende bijdrage. Ook die gevallen, waarop art. 8 niet van toepassing is, biedt de Wet in art. 72 de mogelijkheid om het rente loze deel van het crediet om te zetten in een aanvullende bijdrage. Eigenaren van panden, waarvan de herstelkosten minder dan 3000.— bedragen en die slechts een uitkering van 75% der herstelkosten hebben ontvangen, kunnen eveneens voor een aanvulling in aanmerking komen. Vorenbedoelde herzieningen en toekenning van aanvullen de bijdragen kunnen alleen plaats hebben, indien belang hebbende hiertoe een schrif telijk verzoek heeft ingediend voor 23 Febr. 1951. Verzoekschriften behoren te worden gericht aan het Mi nisterie van Wedei'opbouw en Volkshuisvesting, Afd.: Finan ciering-Oorlogsschade v. Al- kemadelaan te 's-Gravenhage met vermelding van schade- nummer. Eventuele inlichtingen wor den verstrekt bij de betref fende Wederopbouw-bureaux. EEN PAAR BEZWAREN TEGEN IIET ONTWERP- WINKELSLUITINGSWET. Het voorlopig verslag van de vaste Kamercommissie voor de middenstand over het ontwerp-Winkelsluitingswet is verschenen. Op bepaalde punten waren er in de commissie verschil lende meningen. Maar ten aanzien van twee onderwer pen was het oordeel der com missie eenstemmig afkeurend, n.l.: 1. de te groot geoordeelde bevoegdheid van de gemeen teraden om uitzonderingen te maken op de door de commis sie toegejuichte algemene re gel voor het sluitingsuur. Men vreest dat aldus de regel door uitzonderingen zal worden overwoekerd. 2. de regeling van de slui ting gedurende een halve dag per week bij algemene maat- Mevrouw Verwey-Jonker pu bliceerde in Socialisme en Demo cratie een artikel, dat geheel ge wijd was aan een beschouwing van het katholieke Zuiden. Over de buitenstaander, die het Zui den bezoekt, schrijft zij Hij zal zich misschien eens af vragen, waarom in Brabantse ste den waar toch overigens standsverschillen een vrij grote rol spelen geen duidelijke inde ling is te vinden in arbeidersbuur ten, middenstandswijken en buur ten waarde gegoeden wonen waarom er meestal in elke buurt huizen worden gébouwd van ieder soort. '1 och is het antwoord een voudig de katholieke stadsarchi tect denkt in parochies. En het is voor een parochie bijzonder on voordelig wanneer ze uitsluitend van arbeiders moet bestaan. Wij zouden op deze vraag een ander antwoord willen geven. De katho lieken streven naar de totstand koming van een harmonische ge meenschap. Zij voelen op grond van hun levensbeschouwing niets voor gestandaardiseerde arbei derskazernes en voor het groepe ren der mensen naar rang en stand, een der privileges die het socialisme zich voorbehoudt. In de nieuwe wijken der grote steden boven de Moerdijk kan een arbei der zich alleen maararbeider voelen, ondanks al het gescherm met sociale rechtvaardigheid. (Burgerrecht). regel van bestuur. Men meen de, dat deze regeling geen vol doende waarborg gaf en wil de dat de wet zelf bedoelde sluiting imperatief zou voor schrijven. XI. Eerste vermeldingen. Een van de eerste vermeldin gen van Loon op Zand in de ge schreven bronnen is van 1191. Al moet ik er térstond bij vermelden, dat ze van enigszins twijfelach tige aard is, omdat oudere schrij vers herhaaldelijk de drie dorpen Loon door elkaar gooien, toch is hier wel een grote graad van waarschijnlijkheid. In zijn Cartularim geeft A. Ver- kooren een regest van een Char ter van 1191. Hierin wordt ver- méld, dat Henri II van Cuyck met toestemming van z'n vrouw Sophie van Herpen en Albert z'n zoon, z'n erfleen van Herpen in leen ontvangt van Henri I, hertog van Lotharingen. Onder de getui gen is Herman van Loon. Volgens Verkooren is dit Loon, het tegen woordige Loon op Zand. Het is m.i. nogal tamelijk moéilijk uit te maken, welk Loon hier bedoeld wordt. Een tweede vermelding vinden we nog in 'n Charter van 1197 waarin Henri I, hertog van Lo tharingen de vredesvoorwaarden bekend maakt, gesloten tussen hém en de graaf van Gueldre (Otto II of III). Onder de leenmannen van de graaf van Gelre is ook Gerard van Loon. Wat er van zij in 1233 bestaat er in Loon op Zand een kerk, toe gewijd aan St. Willibrord en Hen ri I van Lotharingen schenkt ze aan de abdij van Tongerloo, tege lijk met de kérken van Waalwijk en Drunen. Het origineel van deze acte, gegeven te Haelen, berust nog in de archieven van de abdij van Tongerloo. Dat deze kerk echtér een een heid vormde met Waalwijk, in dien zin, dat Loon en Sprang af hankelijk waren van de St. Jan Baptist te Waalwijk, zoals Dr. G. Bannenberg in zijn interessante lezing, voor het Prov. Genoot schap van Kunsten en Weten schappen Dinsdag 19 December 1950 te Waalwijk gehouden, schijnt te bétogen, is verre van waarschijnlijk. Immers de patroon van de Loonse Kerk was niet St. Jan Baptist maar St. Willibrord, zoals duidelijk blijkt uit een stuk van de Loonse kerkmeesters aan Bisschop Metsius gestuurd en be rustende In het bisschoppelijk ar chief te 's-Bosch. St. Jan Baptist is pas patroon geworden in 1396 van de nieuwé kerk. Wel was deze oude kerk van Loon een z.g. eigen kerk, d.w.z. de eige naar van Loon (in dit geval de hertog van Lotharingen) had ook het eigendom van de kerk en stelde ook de priester voor, die daar pastoor zou zijn. Dit gebruik of liever gezegd deze rechtstoe stand kwam in de Middeleeuwen heel veel voor en groeit uit tot een misbruik, dat herhaaldelijk aanleiding wordt van geschillen. In 1267 bekrachtigde Paus Cle mens IV de stichting van de kerk van Venloon. Ondertussen is Loon uitgegroeid tot een dorp en in 1269 verhéft Jan I, hertog van Brabant, Loon tot een heerlijk heid en beleent Willem van Hor- ne met Venloon. Deze Willem van Horne was dus de eerste Heer van Loon. Hij was tevens Heer van het land van Heusden en Alténa. Aan hem dankt het >vapen van Loon op Zand zijn drie horens. De acte van de ver heffing van Loon tot heerlijkheid en de aanstelling van Willem van Horne tot Heer van Loon berus te in het archief van de heerlijk heid, maar is waarschijnlijk met 4e laatsté oorlog verloren gegaan. Gelukkig bezitten wij een letter lijke copie van deze acte, die nog al tamelijk verschilt met die wel ke staat gedrukt in Butkens. Ze is in het latijn gesteld en was ver sierd met drie grote zegels in groene was aan twee staarten uithangende. We zullen de in houd zo letterlijk mogelijk ver taald hier weergeven „Joannes, door de genade Gods hertog van Lotharingen en Bra bant, aan allen, zo wel tegen- woordigen als toekomstigen, die deze brieven zullen zien, heil en doen wij te vérstaan, dat wij heb ben gegeven en toebedeeld in leen ten volle de rechten in ons land van Brabant verkrijgende, in hoge en lage jurisdictie, aan den edele man Wilhelmus, heer van Hoer- ne, ridder, het dorp van Venlen, mét alle bossen, moeren en heide en dat er toe behoort, gelegen tus sen het bos van Udenhout en den Grondelosen merken en ook van de Merendijck, die ligt achter Waalwijk en Baardwijk tot aan de baan, die ligt tussen Tilburg en het voorzegde Loon en een derde part van de tienden van Tilburg en ook akkerland in Eu- denhout met bossen en weiden. Des ten oirkonde laten wij ons zegél hier op drukken, met onze edele mannen, hiertoe verzocht, Walter Berthout, heer van Mechc- len en Egidius Berthout, heer van Hoenbeke. Gegeven in het jaar onzés Heren 1269, den Zaterdag na 's Heren Hemelvaart". De Zaterdag na 's Heren He melvaart was den 4e Mei 1269. Dus dat is de verjaardag van de Heerlijkheid Venloon. JOH. RIJKERS, M.S.F. 's-BOSCH. HET VERKEER IN DE VUGHTERSTRAAT. De nieuwe verkeersregeling in de Vughterstraat is in werking getreden. Thans is er verkeer in beide richtingen, terwijl voor de gehele straat een "wachtverbod (vroeger parkeerverbod) bestaat. Een wachtverbod houdt in, dat het verboden is voertuigen te doen of laten staan, anders dan gedu rende de tijd, die nodig is voor en gebruikt wordt tot het onmiddel lijk in- of uitstappen van perso nen of voor het onmiddellijk laden of lossen van goederen.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1951 | | pagina 5