l
Wijde Wereld J
IB
Waalwijkse en Langstraatse Courant
2). z HaoAdLattantLscfa
w\da dicing..
Uit Loonopzand's verleden
Belasting-moeilijkheden.
txtKa J.n.ko.tn&taH.&Q,ëaitLnQ..
UIT DE
VERRAS MOEDER
DESKUNDIGE
VOO It LIGHTING
SNELLE
VAKKUNDIGE
AMSTERDAMSCHE BANK INCASSO-BANK
Kantoor WAALWIJK.
Straffen in Roomse tijden
66000
Accountantskantoor J. VAN DIJK
VRIJDAG 30 NOVEMBER 1951.
Uitgever
Waalwijksche Stoomdrukkerij
ANTOON TIELEN
Hoofdredacteur
JAN TIELEN
Dit blad
verschijnt 2 x per week.
DE ECHO VM HEI ZUIDEN
74e JAARGANG No. 96
Abonnement
17 cent per week
2.15 per kwartaal
2.40 franco p. p
Advertentie-prijs
9 cent per m.M.
Contract-advertenties
speciaal tarief.
OPGERICHT 1878
Bureaux GROTESTRAAT 205,
WAALWIJK TEL. 2621
SCHOOLSTRAAT 11. KAATSHEUVEL. TEL. 2121
TEL.-ADRES „ECIIO"
De twaalf ministers die de Raad van het Noord-Atlantisch Pact
vormen, hebben, te Rome in vergadering bijeen, belangrijke be
sluiten genomen voor de versterking van de Atlantische defensie
Het Atlantisch leger zal in 1952 veertig en in 1954 zeventig tot
honderd divisies moeten omvatten. Generaal Eisenhower heeft
sterk aangedrongen op de vorming van een Europees leger als een
noodzakelijke voorwaarde voor de veiligheid van Europa.
Om het doel van veertig divisies
in 1952 te bereiken, zou Engeland
zijn bijdrage moeten verhogen van
vijf tot zeven, Frakrijk van tien op
twaalf, Italië van drie op zes en de
Benelux-landen van twee op vier.
Noorwegen en Denemarken zouden
samen drie parate divisies moeten
leveren.
Dat die 40 resp. 70 divisies geen
overbodige weelde zijn, kan men
concluderen uit het rapport van
de NATO-staf-chefs, waarin een
schatting wordt gegeven van de
militaire sterkte der Kominform
landen. Men schat het aantal van
hun divisies op 175, in totaal 4 mil-
lioen man, waarvan 65 divisies ge
mechaniseerd. Ze beschikken over
30.000 tanks en 20.000 vliegtuigen,
over een luchtmacht en een zee
macht van elk een half millioen
manschappen. Deze cijfers zullen
wel niet nauwkeurig zijn, maar ze
geven bij benadering de sterkte van
de tegenstander. Als we daartegen
over plaatsen de 40 Westelijke di
visies, die nog in het verschiet lig
gen, dan blijkt wel, dat de krachte
verhoudingen niet erg gunstig zijn.
Daar komt nog bij dat volgens het
Nato-rapport de uitrusting en de
paraatheid van de Oostelijke strijd
krachten sinds 1945 aanmerkelijk
beter zijn geworden. En Amerika
heeft niet meer het monopolie van
de atoombom. Het Westen lijkt in
dit licht gezien beduidend in het
nadeel. Dit houdt in dat er inder
daad met alle macht gestreefd moet
worden naar versterking van onze
defensie.
Een vraag is echter of een nog
grotere krachtsinspanning in vele
landen van West-Europa wel mo
gelijk is in verband met de ekono-
mische situatie. In ons land is van
regeringswege al herhaaldelijk ver
klaard dat Nederland op de grens
is van zijn kunnen met het bedrag
van anderhalf milliard per jaar.
Voeg daarbij wat vorige week
generaal-majoor Schepers naar vo
ren bracht, dat een parate soldaat
het rijk op 12.000 gulden per jaar
komt te staan en een parate divisie
op 250 millioen, dan is het wel niet
meer aan twijfel onderhevig dat
Nederland zich ekonomisch niet
veel kan veroorloven op militair
gebied. Het is gemakkelijker ge
zegd „dit moet er komen", dan
„dit komt er", terwijl van de an
dere kant dit „moet" niet zo maar
iets is, maar strikt eenomen wel de
gelijk een dwang. We staan voor de
keuze ofwel krom te figgen voor do
defensie, of onder de hiel van een
bezetter. Ge kunt er wel van op aan
dat ieder democratisch Nederlander,
persoonlijk voor dit alternatief ge
plaatst, het eerste zal kiezen, want
haast iedereen heeft aan den lijve
ondervonden dat het laatste hon
derdmaal erger is. Alleen, de drei
ging wordt niet zo reëel gevoeld,
maar ze is er evengoed als in het
voorjaar van 1948, toen ze wel de
gelijk gevoeld werd bij de staats
greep in Tsjecho-Slowakije.
Overigens is gedeelde smart niet
altijd halve smart. Misschien is het
wel een troost dat Nederland niet
alleen een dergelijke inspanning
moet opbrengen voor de defensie,
maar dat het niet de enige is die
dat niet kan. is allesbehalve een
troost. De andere West-Europese
landen staan er niet zo veel beter
voor. Kijken we b.v. naar Engeland;
het is wel heel duidelijk hoe mise
rabel daar de economische toestand
is. mede omdat er een groot percen
tage van het nationale inkomen
het grootste van West-Europa
aan de defensie besteed moet wor
den. In Frankrijk is het al niet veel
beter, want het aantal divisies dat
indertijd beloofd is, is er wel ge
komen, maar men moet niet vragen
hoe. Ze zijn noch voltallig, noch
volledig uitgerust. En zo kan men
verder gaan.
De vraag is dus: hoe komen de
veertig divisies in 1952 en de ze
ventig divisies in 1954 er? Dat ze
er moeten zijn, is in beginsel be
sloten op een conferentie waar
ook onze ministers Stikker en Lief-
tinck aanwezig waren. In hoeverre
dit besluit te verwezenlijken valt.
moet natuurlijk nog bekeken wor
den. Er zijn al heel wat plannen
geweest voor het aantal divisies
voor Europa's verdediging.
In de vergadering van de "Raad
van het Atlantisch Pact in Rome
heeft ook generaal Eisenhower ge
sproken. Hij heeft daar gepleit voor
de spoedige vorming van een Euro
pees leger. Hij acht het zelfs een ab
solute voorwaarde voor de veilig
heid van Europa. Van zijn kant
heeft de Franse minister van bui
tenlandse zaken, Robert Schuman,
verklaard dat de oprichting in het
voorjaar van '52 zou kunnen plaats
hebben. Daartegenover staat dat
b.v. Nederland nog steeds zeer ge
reserveerd staat tegenover 't plan-
Pléven, waarvan men, zoals ook
minister Stikker onlangs in de
Tweede Kamer heeft doen uitko
men, de grondwettelijke consequen
ties vreest. Is dan niet de meest lo
gische gevolgtrekking dat in de ko
mende grondwetsherziening de mo
gelijkheid wordt geopend tot het
overdragen van rechten in deze aan
een internationaal orgaan? Anders
zal er bij elke poging tot Europese
integratie een onoverkomelijk be
zwaar blijven bestaan. En bij der
gelijke belangrijke punten is 't on
derhand toch wel nodig dat die be
zwaren overwonnen worden. Het
gaat om het laatste dat we kunnen
verliezen: onze veiligheid en onze
vrijheid. Blijft dan nog de afzijdig
heid van Engeland, Denemarken en
Noorwegen, die wel degelijke be
langen hebben bij de verdediging
van West-Europa en wier deelname
dus ook vereist is. En tenslotte is er
het probleem Duitsland. De uitein
delijke bijdrage van een Duits leger
is geprojecteerd op 12 divisies. Hoe
moeten die echter in het geheel in
gevoegd worden? Blijven de ande
re landen volkomen zelfstandig,
dan zal Duitsland ongetwijfeld voor
zichzelf hetzelfde recht opeisen. En
men kan zich indenken dat daar
ernstige bedenkingen tegen rijzen
van verschillende kanten. Hoge
Duitse militairen hebben nu niet
precies altijd van een ideale Eu
ropese mentaliteit blijk gegeven en
het zal dus zaak zijn ze in het ga
reel te houden. Maar hoe?
En ondertussen wordt er in de
Algem. Vergadering van de U.N.O.
druk gestudeerd en gepraat over
ontwapeningsplannen van Oost en
West. In afwachting van deze wed
loop lijkt het vooralsnog maar het
veiligste om geen risico te nemen
en zich zo sterk mogelijk te maken.
Met des te meer genoegen zou men
eventueel de wapens opbergen. Het
ogenblik daartoe zien we echter nog
niet in het verschiet.
DE B.V.D. IN DE KAMER.
Dinsdag j.l. heeft de Tweede Ka
mer gedebatteerd over de B.V.D.
vooral naar aanleiding van de pu
blicaties van de Tsjechische spion-
nage-affaire. Minister Teulings
moest de dienst verdedigen tegen
venijnige critiek van vele kanten.
De minister betoogde dat de publi-
catisch wenselijk waren om 't volk
duidelijk te maken welke gevaren
er zijn en om spionnage van die
kant voorlopig onmogelijk te ma
ken. Hij gaf echter toe dat de wijze
van publicatie fout was geweest.
Vooral de heer Goedhart van de
P. v. d. A. had zich in minder vrien
delijke bewoordingen over de Bin
nenlandse Veiligheidsdienst uitge
laten. Hij meende dat het verhaal
ontijdig was en een „Praagspiel"
van de B.V.D., waarmee grote suc
cessen hadden kunnen worden be
haald, ontijdig werd kapot gemaakt.
De heer Goedhart sloot zich bij de
andere zeven Kamerleden aan, die
het verhaal lachwekkend vonden,
in plaats van het gevaar te tonen
is er nu van de B.V.D. een carica-
tuur gemaakt.
Minister Teulings wees er echter
op dat de zakelijke inhoud van het
verslag voor 100% juist was. De
minister deelde nog mee dat de
spion König, in werkelijkheid een
ambtenaar, Mr. Krantz was. Ver
schillende andere Kamerleden
maakten nog hun opmerkingen,
maar het is wel duidelijk dat geen
van de leden tegen deze post van
3 millioen zal stemmen.
MINISTER TEULINGS OVER
BURGEMEESTERBENOEMING.
In antwoord op de diverse klach
ten die door de leden van de Twee
de Kamer waren geuit met betrek
king tot de benoeming van burge
meesters, vooral naar aanleiding
van de katholieke burgemeester
Lambooy tot burgemeester van
Hengelo, merkte minister Teulings
op dat bijna alle partijen hadden
gezegd dat hun partij ten achter
was gesteld. Er moet met zoveel
rekening worden gehouden, niet al
leen met de samenstelling van de
raad.
Het is goed dat door de benoe
ming van een katholiek burgemees
ter van Hengelo eindelijk in deze
streek ook een katholiek een woord
je gaat meespreken.
„Ik ben veel te lang secretaris
van de K.V.P. geweest, om nu te
zeggen, dat men gemeentebestuur
ders vooral moet gaan zoeken on
der de partijlozen", zei de minister.
Betreffende de „Friese kwestie"
zei de minister dat hij welwillend
stond tegenover het streven van de
Friezen om het eigene van het ge
west te laten uikomen.
De communist Gortzak heeft nog
getracht in de Kamer politieke
munt te slaan uit het rumoer rond
de herdenking van Hannie Schaft.
De minister weerlegde rustig alle
brutale opwerpingen van Gortzak.
„Dit onsmakelijke gedoe, zei hij,
is het gehele volk, behalve de com
munisten, een ergernis".
en meisjes op St. Nicolaas mede met een
tube HAMEA-GELEI. Prijs f 1.54 en 93 ct.
NIEUW SANATORIUM
„DE KLOKKENBERG".
De commissaris van de Koningin
in Noord-Brabant, prof. dr. J. de
Quay, heeft Dinsdag j.l. de eerste
steen gelegd voor het nieuwe R.K.
Sanatorium „de Klokkenberg" in
Breda. Vele autoriteiten waren
hierbij aanwezig, o.m. het bestuur
van de stichting „de Klokkenberg",
waarvan burgemeester Loeff van
's-Bosch voorzitter is, vertegen
woordigers van diverse departemen
ten, vooraanstaande medici, enz.
Burgemeester Loeff bracht harte
lijke dank aan het Brabantse volk,
dat door loterijen, duivenvluchten,
toneeluitvoeringen, enz. een totaal
bedrag van een millioen gulden
voor de bouw van het nieuwe sana-
toriuf heeft bijeengebracht.
De Commissaris van de Koningin
die hierna de eerste steen legde,
wees er op. dat gelukkig te ver
wachten is dat de vooroorlogse toe
stand weer wordt bereikt, maar
toch had Brabant behoefte aan dit
nieuwe sanatorium met zijn 500
bedden.
Het nieuwe gebouw verrijst ten
Zuiden van Breda aan de Galderse
weg, het is niet zozeer de bedoeling
er een rusthuis van te maken, als
wel een medisch centrum, waar ook
lijders aan andere longziekten kun
nen worden Verpleegd. De totale
kosten bedragen 10 millioen en
worden gefinancierd door een mil
lioen uit eigen middelen en door
9 millioen uit leningen.
AL VEEL BEREIKT,
MAAR TOCH NOG MOEILIJK
HEDEN OP KOREA.
De Zuid-Koreaanse minister van
buitenlandse zaken heeft verklaard
dat zijn regering de huidige front
linie niet zal aanvaarden als per
manente grens tussen Noord- en
Zuid-Korea.
Hij deelde mee, dat Zuid-Korea
de terugkeer van 4616 burgers zal
eisen, die de Noordelijken vorig
jaar hebben „ontvoerd".
De beide partijen in Korea zijn
elkaar, zij het dan na moeizaam on
derhandelen van zes maanden, ge
naderd. Beide partijen hebben de
huidige frontlijn als contactlijn aan
vaard. Op deze lijn zal de eventuele
wapenstilstand gebaseerd worden.
In de gestelde dertig dagen zullen
beide partijen nu de overige vraag
stukken gaan bekijken.
Over één van deze onderdelen is
men het nog niet eens geworden,
n.l. over de inspectietroepen, die 't
toezicht op de wapenstilstand zul
len moeten houden. Een moeilijk
punt zal ook zijn het uitwisselen
van de krijgsgevangenen, temeer
daar, zoals men weet, van Ameri
kaanse zijde beschuldigingen zijn
geuit, dat de Noordelijken enige
duizenden krijgsgevangenen der ge-
alliëerden zouden hebben vermoord.
MGR. STEPINAC
BINNEN EEN MAAND VRIJ
Maarschalk Tito heeft Dinsdag
avond verklaard dat het probleem
van Aartsbisschop Aloysius Stepi-
nac, de geestelijke leider van Zuid-
Slavië's 7.000.000 katholieken, bin
nen een maand geregeld zal wor
den.
Zijn verklaring komt voor in het
dezer dagen verschenen nummer
van „Borba", het dagblad van de
communistische partij. Het betreft
hier een antwoord op een brief van
Drew Pearson, de Amerikaanse ra
dio- en dagblad-journalist.
Tito verklaarde niet of de katho
lieke prelaat gratie verleend, dan
wel op erewoord in vrijheid gesteld
zou worden.
m
by Uw financiële transacties.
uitvoering van Uw opdrachten.
Onder de titel „Uk Loonopzands
verleden" publiceerde Pater Rij
kers enige tijd geleden een reeks
artikelen over de geschiedenis van
Loonopzand, die door zijn vertrek
naar elders jammerlijk werd on
derbroken.
Aansluitend op deze Zeer ver-
dienstelijke bijdragen van genoem
de schrijver wil ondergetekende,
teneinde de belangstelling voor
„eigen heem" levendig te houden,
enkele zeer interessante gebeurte
nissen weergeven, opgetekend uit
de oude „Schepenvestbocken" en
Strafregisters, nog berustende in
het Rijksarchief te 's-Bosch.
Een proces wegens laster of belediging
werd in oude tijden in de Bos se Meijerij
als een burgerlijk gëding behandeld, in
eerste instantie voor de Schepenen der
plaats waar gedaagde woonachtig was,
in hoger beroep voor de Schepenen der
stad 's-Bosch.
In het jaar 1544 gebeurde het dat Ag
nes, Christoffelsdochter zich ernstig be
ledigd gevoelde door Joanna, de wedu
we van Willem, van Os. Zij diende haar
beklag in bij Schout en Schepenen van
Venloon, doch kreeg geen gehoor, al
thans ze werd in het ongelijk gesteld
voor wat betreft haar vordering wegens
lasterlijke aantijging tegen de weduwe
gesteld.
Agnes Christoffelsdochter legde zich
echter niet neer bij de uitspraak der
Loonse Schepenen en apelleerde bij hun
ambtgenoten te 's Bosch. Hun uitspraak
luidde als volgt: (vrij weergegeven)
Voor de jaren 1951 tot en met
1954 wordt er een extra Inkom
stenbelasting ingevoerd, welke
naar maatstaf van de winst uit
bedrijf wordt geheven.
Een soort ondernemingsbelasting
dus, alleen is 't geen zakelijke be
lasting en kan dus niet ten laste
van de winst worden gebracht. Zij
geldt dus niet voor vrije beroepen.
„Gezien nu de heren Schepenen der
„stad 's Hertogenbosch het proces voor
„Schout en Schepenen van Venloon tus-
„sen Agnes dochter van Christoffel aan-
„legëresse en apellante ten eenre en
„Johanna wëduwe Willems van Os ver-
„weerderesse ter andere zijde,
„Gezien ook het vonnis van dezelve
„schepenen van Venloon daarop gege-
„ven, en op alles wel zeer rijpelijk gelet,
„Wijzen en verklaren dat dit proces
„is „qualicken gewesen" (onjuist is ge-
„wezen) en door de aanlegeresse daar
tegen is geapelleerd. Ze verklaren
„voorts dat verweerderesse mits dé le-
„lijke, schandaleuze woorden tegen de
„aanlegeresse gezegd, gehouden zal we
ten persoonlijk op den gerechtsdag te
„compareren, in „volle vierschaar" al-
„daar als Schout en Schepenen in de
„rechten zittende zijn. Zij moet verschij-
„nen onbedekt van aangezicht, vallende
„op haar knieën, biddende met luider
„stem haar aanleggeresse vragende haar
„valse aantijgingen en opzet, die door
„haar zijn uitgedacht en gelogen, te wil
len vergeven."
„Vérder luidde de uitspraak: Zal zij,
„verweerderesse, gehouden zijn te gaan
„ter bedevaart naar Geel (Belg. Brabant)
„waar vereerd wordt de H. Dymphena,
„patrones tegen zinneloosheid, biddende
„aldaar God Almachtig om betere zin-
ten. Ze zal vandaar medebrengen een
„goed bescheid. Verder zal zij op den
„eersten processiedag te Venloon ver-
„bonden wezen in linnen kleederen ber-
„voets te gaan voor het weerdige Sacra-
„ment, hebbende in hare hand een wasse
„kaars van één pond en die daar te
Wel worden als winsten be
schouwd tantièmes en gratifica
ties, voor zover zij niet aan de
oommissarissenbelasting zijn on-,
derworpen.
In het algemeen geldt zij dus
voor ieder die een bedrijf heeft.
De volgende bedragen zijn vrij
gesteld
7500
8500
8500.—T-
Voor iemand die valt in groep I
Voor iemand die valt in groep II
Voor iemand die valt in groep III
500.voor elk kind waarvoor
aanspraak op kinderaftrek bestaat.
De belasting bedraagt dan
Over de eerste 12.000.- 5
Over de volgende 30.000.6
Over de volgende 50.000.7
Over het overige bedrag 7Vi%
Voorbeeld
Een zakenman heeft in 1951 een winst uit bedrijf van 80.000.
Door verschillende aftrekposten is zijn zuiver inkomen
echter minder f 4.000.
Dus zuiver inkomen 76.000.
llij valt in groep II met 3 kinderen, aftrek 8500.
3 X 500.— 1500.
10.000.—
66.000
Normale Inkomstenbelasting 7600.III 3 40.486.-
Extra belasting 12000 a 5% 600.
30000 a 6 1800.—
24000 i 7% 1680.—
Totale belasting
is 58H
4.080.—
44.566.—
VAN LOON.
„laten nadat ze vijf Paternosters en vijf
„Ave's had gebeden."
„Voorts moest ze de kosten dragen op
„liet vonnis gevallen."
„De Schepenen van Venloon werden
„verder op hun nummer gezet. Zij zul-
„len de kosten betalen verder gemaakt
„te Venloon zowel als te 's Bosch, met
„overbrengen, onderzoeken, enz.
Deze uitspraak had plaats op 14 Maart
1544.
Hoe een moord gestraft werd.
Zal 't bovenstaande in het zo rustige
dorp Venloon nogal opzien hebben ver
wekt, een niet minder opzienbarend feit
had plaats in 't jaar daarna 1545, toen
genoemd dorp getuige was van niet min
der dan een moord. Van dit gebeuren
vertelt ook de heer v. d. Hammen 'in
Taxandria, jaarg. 24, 't volgende
Omstreeks half Mei 1545 ontmoetten
elkander te Venloon op de weg een der
zoons van den schout, nml. Adriaen
Adriaenszoon van Grovenbroeck, en zé
kere Geyart Janssoen. Om zekere vete,
tussen hen bestaande, maar welke in
desbetreffende acte niet genoemd wordt,
hielden ze elkaar staande, er kwamen
woorden, van woorden daden, en met
een knuppel of stok sloeg Goyart zijn
vijand Adriaen morsdood.
Deze doodslag, vroeger aangeduid met
de woorden misgrijp of misslach, bracht
een algemene ontsteltenis en beroëring in
het anders zo rustige dorp teweeg, te
meer wijl de vader van den verslagëne,
de schout Adriaen van Grevenbrouck,
een broeder of bastaardbroeder was van
den heer van Loon, Jonker Dirck van
Grevenbrouck.
Tegenwoordig zou een dusdanige mis
daad berecht worden door de Bossche of
Bredase Rechtbank. Toen echter al
lag Loon dan ook in de Meijerij en on
der het rechtsgebied van den Bosch
was dat echter gëheel anders. Immers
Venloon was geen ambachtsheerlijkheid,
zoals b.v. Sprang of Besoijen, maar een
eigen heerlijkheid, waar de Heer de ho
gere, middelbare en lagere rechtsuit
spraak uitoefende, dus moest de misdadi
ger ook aldaar gevonnist worden.
Administraties
Belastingen onder leiding van
oud-controleur der belastingen.
Grotastraat 180. Tal. 2475
WAALWIJK
(ln gebouw Nederl.
Handelmaatschappij.)
Door de Heer van Loon werden, zeer
waarschijnlijk omdat hij zelf te nauw
aan den vermoorde verwant was, twéé
zijner familieleden, Adriaen van Malsen,
Heer van Tilburg, en Gerrit van Malsen
als hoofdrechters in het geding aangewe
zen.
Op den 20e Mei kwamen de gëvol-
machtigden van beide partijen, die van
den verslagene en die van den moorde
naar te Loonopzand bijeen, om te be
raadslagen hoe in deze droevige historie
het bést zoude gehandeld worden. Deze
gevolmachtigden noemde men arbiters of
„keersluiden" (kaarsluiden).
Voor den vermoorde traden, behalve
diens vader, diens vrienden en magen,
deze vier personen op:
Jonker Adriaan van Malsen, Heer van
Tilburg, Overman.
Jonkër Gerrit van Malsen.
Zoeger Willemssoen van Haestrecht
en Peter Janszoon.
Voor den moordenaar compareerden,
behalve Bartholomeus Janszoon, die de
woordvoerder dezër partij was, de vol
gende 5 kaarsluiden:
Heer Christoffel Jansz van Scouwen,
priester (deze was de pastoor der pa
rochie).
Heer Cornelis Peeterszoon, vice curijt
in Venloon (onderpastoor).
Dirck Adriaenszoon, Jan Peterszoon en
Jan Corneliszoon.
Dus behalve de familieleden, te zamen
elf personen. Deze elf personen, in de
acte keersluiden genoemd, kwamen over
een op een daartoe geschikten dag te
verschijnen voor de schepenen van Ven
loon, om mét dezen een zoenvonnis te
beramen en uit te spreken. De bepaalde
dag was 5 Juli 1545, dus ruim zes weken
na de moord.
Als schepenen traden op Peeter Gijs-
berts, Bartholomeus Janszoon en Goy-
aert Jansz. Verdiësen.
Na rijpe „deliberatie" werd het vonnis
zoen of verzoening tussen de beide
partijen aldus vastgesteld:
Goyaert de misdadiger moest „Godt
ter eeren ende totter siëlen troost te
voet een bedevaart ondernemen naar
Rome. Daar moest hij in de St. Jan van
Lateranen, vóór de beelden van de Apos.
telen Petrus en Paulus, drie Missen laten
doen voor de zielerust van den versla-
gene, en die op de knieën aanhoren.
Voor het wérkelijk doen der Missen
was hij verplicht binnerisjaars 'n „Thoon
of bewijsbrief" mede te brengen. Die be
devaart volbracht hebbende en in het
vaderland weergekeerd zijnde, mocht hij
nimmermeer terugkeren in Brabant, Zuid
holland, te Zaltbommël, te Tiel, te Heus-
den en in het land van Heusden.
En dan, als hij in Nederland op enige
andere plaats, dan de bovengenoemde,
een der vrienden of magen van den ver
moorde ontmoette, moest hij die plaats
dadelijk verlaten en voortaan „scouwen"
op „Zoenbreuk
Vérder luidde het vonnis, dat waarlijk
niet zacht was, dat Faesken, de moeder
van de moordenaar, haar woonplaats
moest verlaten en niet dichter bij Loon
gaan wonen dan tot Wasbeeck (Was
pik). Evenzo moest ook zijn zuster Ag
nes haar geboorteplaats vaarwel zeggen
en mocht binnen zeven jaren Venloon
niet dichter naderen „dan tot op drie
mijlen afstands". En tot overmaat van
smart werden Goyaërt, de moordenaar,
Faesken, zijn moeder en Agnes, zijn zus
ter veroordeeld al hun goederen (goet,
hoeve en erve) over te géven en op te
dragen aan den schout Adriaen van
Grevenbrouck, den vader van den. do
de, ten behoeve der armen.
Dit zware vonnis werd gelijk de zoen
brief duidelijk en klaar aangeeft, den 5
Juli 1545 uitgesproken in het stille en
vergeten plaatsje Venloon, met welke
uitspraak de familie van den verslagene
volkomen verzoend was.
Waarlijk met de gerechtelijke straffen
in Roomsë tijd viel niet te gekscheren.
Een volgende gelegenheid iets over
straffen en hun toepassing in de Meierij
van den Bosch na 1648.
P. Adr. v. B.