fcn
I»,
Hak a
TiAATSHEU )/EL
L00N-0P-ZAND
VLIJMEN
ELSHOUT
Uit Loonopzand's verleden
LAATSTE BERICHTEN
LANDBOUW
PLUIMVEE
ff* ÏWÏTFTTT TFT
W,
u u
JVj
3
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN MAANDAG 26 MEI 1952.
3
iiisiiSiiÊBaHaBAaia 'ff of Al
Venloon onder protectie der
Zeven Verenigde Gewesten.
2e Pinksterdag
AVIFAUNA
en SCHEVENINGEN f5.—
LUIK, SPA,
WATERVAL VAN CO f9.—
De steeds groeiende belangstelling
voor ons blad, zowel in Waalwijk,
Kaatsheuvel, als de Langstraat, is
voor onze adverteerders een waar
borg dat hun advertenties in
«WE EWFlW»
het meeste rendement geven voor
hun bedrijf.
Gebr. v. Son N. 12; P. Pulles V. 13,
26, 38, 49; Th. Herman V. 14; P.
v. d. Loo V. 15; L. v. Dommelen D.
16; Th. v. Overdijk V. 18; M. Nicols
V. 19, 30; A. L. v. Heivoort V. 20,
48, 62; H. Mommersteeg V. 21, 54,
58; H. C. de Laat V. 24; H. Pelders
V. 25; J. v. Kuijk D. 27; A. Wijk-
mans V. 28; G. Sluimers V. 32; H.
Oosterwaal D. 33, 39; Schapendonk
D. 34; W. v. Ravenstijn V. 35; Gebr.
Oosterwaal V. 36, 50; J. Peijnen-
burg D. 37; C. v. Boxtel D. 40;
Rombouts N. 42; Jos Kuijs V. 43;
C. v. Baardwijk D. 44; N. v. Esdonk
V. 46; L. v. d. Dungen V. 51, 54;
M. v. Overdijk V. 52; L. de Laat
V. 53, 57; J. Heesbeen V. 56; G. v.
Wijk V. 60; W. Roestenberg V. 61;
J. Kiviets (Gr) V. 63; W. v. Beij-
nen V. 64.
Wedvlucht Corbeil.
H. Oosterwaal D. 1, 45, 54; W.
Roestenburg V. 2; M. v. Sluisveld
D. 3, 9, 29; H. Blankers N. 4, 34;
L. de Laat V. 5, 28, 43; K. Kivits V.
6, 16, 25; P. Pulles Y. 7, 46; M. Pel
ders D. 8, 13, 58; P. v. Gestel V. 10;
M. Koks N. 11, 31; Rombouts N. 12;
J. v. d. Ven N. 14; A. v. d. Aa N.
15, 38; M. v. Son N. 17, 35, 62; A.
v. Heivoort (F) V. 18; P. v. Dal
j V. 19, 64; M. Liebregts V. 20; Gebr.
Samuels N. 21; B. Oremans V. 22,
50; v. Tuijl v. Huiten D. 23, 49; W.
Schelle N. 24; L. v. Esch V. 26, 32;
H. Mommersteeg V. 27; Gebr. Oos
terwaal V. 30; Ravenstijn v. Huiten
D. 33; G. v. d. Sande V. 36; A. v. d.
Veer D. 37; A. Parijs V. 39; G. v.
Wijk N. 40, 63; J. v. d. Dungen V.
41, 53; Frodijma D. 42; A. v. Dal
V. 44; P. v. d. Loo V. 47, 51; Gebr.
v. Son N. 48; A. v. d. Heuvel V. 52;
J. v. Loon N. 55; A. Roestenburg
N. 56; H. Pelders D. 57; Th. v.
Overdijk V. 59; H. de Vaan V. 60;
A. v. Spee D. 61.
GESLAAGD.
Te Den Haag slaagde voor het exa
men Keurmeester Vee en Vlees de heer
W. v. d. Put, alhier.
TREKK1NGSLT ST.
Door verschillende propagandisten zijn
in Kaatsheuvel en omstreken vele loten
verkocht van de grote lote.-j van het
Bouwfonds H. Familielcerk, Zuivelpiein
i te Amsterdam. Vanaf ,27 April waren
•1prijzen op diverse loten gevallen te
verkrijgen. Om tegemoet te komen aan
hen, die over geen trekkingslij Jt beschik
ken, hebben enige verkop ïrs besloten
deze ter inzage te leggen op een drietal
plaatsen nl. bij bakker Bisselink op het
Wilhelminaplein, bij H. v. d. Linden en
Zn., Hoofdstraat 178 en bij J. Hamers,
Dongenseweg, Berkdijk. Voor 27 Juni
1952 moeten de prijzen zijn afgehaald,
anders vervallen ze aan t loterij-comité.
AGENDA.
Maandag 8 u. n.m. repetitie Harmonie
Apollo.
Dinsdag 8 u. n.m. repetitie R.K. Par.
Zangkoor St. Jan.
Woensdag 8 u. n.m. repetitie Harm.
Kon. Muz. Gez. Euphonia.
Woensdag 8 u. n.m. Apollo Theater:
De laatste vuistslag; 14 j.
Donderdag 7.30 u. n.m. repetitie Da
meskoor Bel 'Canto.
8.30 u. n.m. repetitie Gem. Koor Bel
Canto.
JAARVERGADERING EUPHONIA.
De voorzitter opent de jaarvergade
ring en geeft een terugblik op het jaar
1951. -Hij memoreert o.a. de dood van
zijn vader de heer M. J. v. Nieuwstadt,
de vorige president. Verder memoreert
hij de succesvolle kermis van het vorige
jaar en vanzelfsprekend de aanschaffing
van de nieuwe instrumenten in het na
jaar. Een blik in de toekomst werpend
deelt hij de vergadering mede dat ook
voor de a.s. kermisdagen het gezelschap
van de heer Niëus met Helma en Selma
geëngageerd is.
De heer Jan Kemmeren geeft een keu
rig verzorgd financieel verslag over '51.
De aftredende bestuursleden de heren
P. v. Gastel, C. P. Vloemans en Sj. v.
Nieuwstadt worden met grote meerder
heid van stemmen herkozen.
Bij de rondvraag, waarvan een druk
gebruik wordt gemaakt, wordt door ver
schillende leden de noodzaak bepleit om
de leerlingen en aspirant leden meer ge
legenheid te geven zich in de muziek te
bekwamen. De voorzitter zegt dat ook
deze kwestie alle aandacht van het be
stuur heeft en hoopt met behulp van en
kele oudere muzikanten aan dë jongeren
extra lessen te kunnen geven, temeer
omdat de directeur momenteel niet in de
gelegenheid is dit te doen.
OPENING INTERNATIONAAL
MUZIEK- EN ZANGCONCOURS.
De zaal van de Gemengde Zangver-
eniging Echo der Duinen was Zaterdag
middag; te 4 uur tot in de uiterste hoe
ken gevuld met genodigden en belang
stellenden, zowel als leden en begunsti
gers, toen Drs van Rooy de feestelijk
heden bij het 80-jarig bestaan van ge
noemde vereniging opende.
Opgericht, zegt spreker, in een tijd
toen alles nog rustig en kalm verliep, is
zij getuige geweest van een enorme ont
wikkeling en vooruitgang op schier
ieder gebied. De waarden van geest en
gemoed moeten beschermd worden te
gen de technische en materialistische ver
vlakking dezer eeuw. Hier ligt de taak
van onze culturele verenigingen. Het
stemt dan ook tot dankbare voldoening
dat de jubilerende vereniging haar taak
in deze zo voortreffelijk heeft vervuld,
door liefde tot de zang, een der edelste
uitingen van de mens. Onder leiding van
haar voorzitter en bestuur treedt zij
thans als jeugdiger, gezonder en krach
tiger naar voren als ooit In de hoop dat
dit feest in alle opzichten zal mogen
slagen, opent de voorzitter dit mooie
feest.
Nadat door de jubilerende vereniging
het Wilhelmus was uitgevoerd, sprak
de heer H. v. d. Heuvel de aanwezigen
toe en schetste in den brede het wel en
wee der vereniging in de voorbije 80
jaren, waarbij spreker vooral memoreer
de de verdiensten die de adellijke familie
Verheijen in de loop der jaren had.
Verder stond hij enige ogenblikken stil
bij en memoreerde hen die de vereniging
door de dood ontvielen, om vervolgens
te gewagen van de goede verstandhou
ding die er steeds bestond tussen Echo
der Duinen en de zusterverenigingen
ter plaatse. Dan werd dank gebracht aan
allen die door hun steun moreel en fi-
nantieel het werk der vereniging moge
lijk maakten.
Pastoor Schoenmakers getuigde van
zijn medeleven en sprak woorden van
erkentelijkheid voor het goede wat de
vereniging steeds deed op geestelijk-cul
tureel terrein.
Burgemeester van der Heijden zegt dat
gebeurtenissen als deze een welkome
gelegenheid bieden om van overheidswe
ge blijk te geven van belangstelling en
waardering voor de taak die een ver
eniging als Echo der Duinen op cultureel
gebied in dit dorp verricht.
Vooral in de huidige tijd van indu
strialisatie is het van belang een vol
doende tegenwicht te hebben tegen de
neiging tot vervlakking die maar al le
dikwijls in de industriegemeenten worét
geconstateerd. Dit tegenwicht is in Loon-
op-zand in ruime mate aanwezig. Na eni
ge adviezen met betrekking tot de door
de burgerlijke overheid beschikbaar ge
stelde legpenningen, sprak ook de bur
gemeester woorden van gelukwens tot
bestuur en leden.
Verder voerden nog het woord de
burgemeester der gemeente Haren, en de
beschermheer Jhr. H. L. F. M. Verheijen
uit Vught.
Inmiddels reikte Drs v. Rooy als voor
zitter van het feestcomité de eremedaille
uit aan de verschillende jubilarissen en
werd door enkele dames de erewijn ge
schonken.
De heer J. D. E. v. d. Heuvel sloot
de rij der sprekers. In welgekozen woor
den schetste spreker de grote verdienste
van deze zangvereniging gedurende al
de jaren van haar bestaan, waarbij hij
gelegenheid vond te gewagen van de
goede verstandhouding tussen de ver
enigingen onderling, uit wier naam hij
hier spreekt.
Na dit officiëel gedeelte werd afge
marcheerd naar het feestterrein, waar
door de Kon. Erk. Harmonie Apollo uit
Kaatsheuvel het eerste concert werd ge
geven.
Om 6 uur was het de harmonie St. Jan
uit Kaatsheuvel die concerteerde, welke
te 6.30 uur werd afgelost door de Fan-
tare Moed en Volharding uit Udenhout..
Het hoogtepunt van de avond was wel
het groot avondconcert aangeboden door
de t\.on. Erk. Harmonie Concordia, on
der leiding van de heer F. y. Abeelen,
die om 8 uur een zeer uitgebreid pro
gram afwerkte, dat zowel uit Loon als
de omliggende plaatsen bezoekers trok.
Het minder mooie weer in aanmerking
genomen, was het bezoek aan het fes
tival bevredigend te noemen.
Testconcours van de R.K. Bond van
Zangverenigingen in Noord-Brabant.
Aanvangende te 's middags 2 uur
werden de deelnemende verenigingen
door de resp. commissarissen ontvangen
en ving in het parochiehuis het test
concours aan. De prijzen werden behaald
als volgt
Derde afdeling;
R.K. Tilburgs Mannenkoor Vrienden
zang, 312 punten, le prijs.
Gemengde Zangvereniging Inter Nos,
Wilberoort, 327 punten, le prijs.
R.K. Mannenkoor St. Gregorius, Haa-
ren, 305 punten, le prijs.
Tweede afdeling
Gemengd Koor Groeningen te Groe
ningen, 321 punten, le prijs.
Gemengd Koor Echo der Duinen,
Eerste afdeling 345 punten, le prijs.
Dameskoor De Echo, Schijndel, Eerste
afdeling, 319 punten, le prijs.
Deurnes Gemengd Koor, Deurne, Af
deling Uitmuntendheid, 315 pt., le prijs.
Gem. Koor St. Petrus en St. Caecilia,
Boxtel, ere afdeling, 374 pt., le pr. met
lof.
Dameskoor Viva Maria, Haps, ere-af-
deling, 364 pt., le prijs met lof.
Voor dit testconcours was zeer veel
belangstelling.
Ook het festival mocht zich in een
grote belangstelling verheugen.
Het avondconcert werd verzorgd door
het Ambonees Fluit-orkest Nusa Ina uit
het woonoord Lunette te Vught, dat een
8-tal nummers uitvoerde, waarvan de
talrijke aanwezige hoorders hebben ge
noten.
ONGEVAL.
De 15-jarige Bertus de Wit, wonende
Pastoriestraat alhier, werkzaam op de
Lipsschroevenfabriek te Drunen, had j.l.
Vrijdagmiddag het ongeluk in aanraking
te komen met een wagen. Na ter plaatse
te zijn behandeld werd hij overgebracht
naar het ziekenhuis te Den Bosch, waar
bleek dat zijn onderbeen was gebroken.
KINDSHEIDSFEEST.
In het kader van de Wereldkindsheid-
dag organiseerden de zelatricen Woens
dagmiddag voor de kinderen een klein
Kindsheidfeest. Allereerst had om half
2 in de kerk de kinderzegen plaats.
Daarna een kinderprocessie met ver
schillende missievoorstellingen naar de
kapel.
Om 4 uur werd de film gedraaid: Pa
reltje Wang, waarvan volop door de
jeugd werd genoten.
Deze belangstelling was echter
niet altijd van aangename aard en
zeker zal het onze pastoor niet op
prijs gesteld hebben dat de Lang-
straatse predikanten in Juni 1637
bij de Raad van State een beklag
over hem indienden, waarin zij er
de aandacht van het Haagse College
op vestigden dat „seeckeren Paep"
op 't kasteel van Venloon verbleef
en daar kerkdiensten leidde. Op
nieuw gaf de Raad van State bevel
deze priester gevangen te nemen,
omdat de pastoor het laatste retor-
sieplakaat van 2 December 1636 had
overtreden. Het bleef echter bij 't
bevel, want gearresteerd werd pas
toor v. Kessel niet, integendeel, er
ging iets gebeuren wat zijn naam
op de lippen bracht van tallozen in
de Noordelijke en Zuidelijke Ne
derlanden en hem schonk wat hij
al zo lang had nagestreefd: roem en
een betekenisvolle rol in de samen
leving. We bedoelen zijn optreden
als diplomaat. Pastoor v. Kessel
deed dit geheel op eigen initiatief
en het is lang niet zeker dat, als
niet juist in die dagen Bisschop Op-
hovius was gestorven, onze Meije-
rijse pastoor zich op dit terrein zou
hebben bewogen. Hij kreeg dus een
geheel ander leven en het zal de
plattelandspastoor die gewoon was
met zijn Loonse boeren, zoals hij
zich vaak uitdrukte, om te gaan,
bijzonder naar de zin zijn geweest
zowel met de hoge heren in Den
Haag als in Brussel te mogen con
fereren. Ook na het beëindigen van
zijn politieke loopbaan zijn ver
schillende van die relaties in stand
gebleven; we noemen hier bij voor
keur de secretaris van Frederik
Hendrik, Constantijn Huygens. De
vader van Constantijn Huygens,
Christiaan, die in Terheijden bij
Breda geboren was, werd hier in
Loon opgevoed (Bijdr. Ned. Hist.
Gen. 1897). Opvallend is dat Con
stantijn 4 maal met Fredrik Hen
drik in Loon vertoefde, er bleef
slapen en er wandelingen maakte.
Het zou ons te ver voeren alle
acties op te sommen door onze
voortvarende pastoor, tot heil van
de katholieken gevoerd, acties ove
rigens die zeer dikwijls met succes
werden bekroond, ondanks de felle
aanklachten van de classis van
Dordrecht en het waakzaam oog
van de Bossche Hoogschout.
In 1640 eindigt zijn diplomatieke
loopbaan. Van de Hoogm. Staten
krijgt hij verlof om „bij sijn onder-
saeten te gaen resideren", dit wil
zeggen dat hij zijn pastorie weer
mocht betrekken, doch dit niet al
leen. Hem wordt tevens een sauve-
garde verstrekt waarmee hij kan
gaan en staan waar hij wil, boven
dien een geldsom van 500.-, jaar
lijks uit te betalen door de bij de
katholieken niet erg beminde Rent
meester der Geestelijke goederen,
Pieter Scuyl, die maar zeer spaar
zaam uitbetaalde. Pastoor v. Kessel
zou pastoor v. Kessel niet zijn als
hij van dit sauvegarde niet een
handig gebruik wist te maken en
zo zien we hem dan ook ver buiten
zijn parochie bezig met de zielzorg,
zeer tot ergernis van de predikan
ten die hem vaak ontmoetten zelfs
op Zuid-Hollands gebied, n.l. te
Capelle, Sprang en meer andere
Noordelijk gelegen plaatsen.
Zij eisten van de Staten nu ook
een sauvegarde voor de door de
Spanjaarden bezette plaatsen. Op
gemerkt zij, dat v. Kessel slechts
een sauvegarde bezat voor verblijf
en niet voor uitoefening van de
Godsdienst. Ook wist v. Kessel het
klaar te krijgen om naast zjjn eer
ste kapelaan, Jacobus van den Gra
ve, er nog een bij te nemen, n.l.
Antonius Arnoldi en dit alles tegen
de plakkaten en tegen zijn sauve
garde in.
Nauwelijks was de Hoofdschout
van deze dingen op de hoogte, of
hij deelde dit alles mee aan de Raad
van State. Zowel aan de twee ka
pelaans als aan de gelovigen van
Loon werden boeten opgelegd om
dat zij bij de twee kapelaans gods
dienstoefeningen hadden big ge
woond. Nu trad v. Kessel voor hen
in het krijt. Hij beriep zich op vroe
gere onderhandelingen en toezeg
gingen, doch niets mocht baten. De
Raad van State ging zich nu met 't
lastige Meierijse dorp Venloon be
moeien. Nieuwe onderhandelingen
door de pastoor met de Staten aan
geknoopt hadden tot gevolg dat de
zaak in der minne werd geschikt.
Evenwel kreeg kapelaan v. d. Gra
ve 1000.— en het dorp ƒ3000.—
boete, voorwaar voor die dagen een
aanzienlijk bedrag. De Dordtse pre
dikanten hadden dus eindelijk suc
ces al hadden ze dan ook de Pastoor
zelf niet te pakken, want de pas
toor werd uitdrukkelijk van boete
vrijgesteld. Doch waar moest het
geld vandaan komen? Het dorp
was arm. De pastoor verzocht aan
de Bisschop van Antwerpen om 'n
collecte te mogen houden in stad
en bisdom Antwerpen. De Bisschop
weigerde uit vrees dat de Geuzen
evenveel zullen eisen van hun ge
vangenen. Er moest dus betaald
worden. De vorster van Loon wilde
ook de protestanten van Loon in
de boeten mee laten betalen, wat
door Staatsingrijpen niet doorging.
Onze slimme pastoor zat nog niet
stil. In de Boronie van Breda was
het retorsie-besluit niet van kracht.
Een kerkje dus, precies over de
grenzen van Venloon op Dongen's
grondgebied. Neen, zeggen de Sta
ten, ook daar voeren we dezelfde
besluiten in. Voorlopig blijft hij
dus weer maar in Loon. Ook Ar
noldi, zijn kapelaan, blijft hier me
de de zielzorg uitoefenen. De jaren
16451647 verlopen vrij rustig.
Telken jare wordt het sauvegarde
van de pastoor verlengd door Fre
drik Hendrik. De volgende jaren
mist hij zijn sauvegarde en wordt
onze pastoor er enigszins ongerust
op. Hij stelt zich in verbinding met
Fredrik Hendrik en diens secreta
ris, die weer een goed woordje voor
„den goeien Kesselius doet". Een
volgend jaar reist hij naar Den
Haag. Op 16 Dec. 1648 krijgt hij
van de Staten verlof om nog een
maand in de Meierij te vertoeven.
Hij mag zich echter niet meer met
de zielzorg inlaten. De helft had hij
weer gewonnen. Nadat de Staten
hem 500.per jaar voor levens
onderhoud hadden toegezegd, ver
trok hij weer naar Loon, waar hij
zijn kerk in protestantse handen
vond. Zijn verblijfsvergunning was
nog slechts kort. Inderdaad kreeg
hij weer bevel van de Hoogschout
om onmiddellijk te vertrekken. De
pastoor had er echter geen oren
naar. Weer speelde hij het klaar
om nog zes_maanden uitstel te krij
gen. Zijn kapelaan had al eerder
afscheid van hem genomen. Vol
gens een cijnsboek van 1653 ver
toefde de pastoor in dit jaar nog in
Loon. Op het laatst van genoemd
jaar zal hij waarschijnlijk niet zon
der enige weemoed in 't hart ver
trokken zijn uit ons dorp, waar hij
ongeveer 25 van de mooiste jaren
zijns levens had gewerkt. Zijn ge
lovigen liet hij echter niet onver
zorgd achter, en 't was Mr. Joannes
Penninck, een priester diè hem
vroeger bij zijn afwezigheid had
vervangen, die hem nu als pastoor
van de inmiddels in gebruik geno
men schuurkerk opvolgde.
Van Loonopzand ging onze ijve
rige 65-jarige pastoor werken in de
z.g. Hollandse zending. Met zijn
broer Jan bediende hij de gelovi
gen van St. Willibrord buiten de
Veste, toenmaals genoemd „de sta
tie achter den Pauwentuin".
Op 71-jarige leeftijd overleed
deze wel enigszins zonderlinge, doch
ijverige priester in het jaar 1661
binnen Amsterdam, en werd op 24
October d.a.v. in de Nieuwe Kerk
op de Dam begraven.
Tijdens zijn verblijf te Loonop
zand maakte hij vele gedichten, die
hij uitwisselde tegen die van Con
stantijn Huygens. (Worp). Jammer
genoeg zijn deze gedichten verlo
ren gegaan.
P. A. v. B.
HERDERLIJK SCHRIJVEN
OVER EUCHARISTISCH
CONGRES.
Naar aanleiding van het Eucha
ristisch Congres, dat van 27 Mei
tot 1 Juni in Barcelona wordt ge
houden, hebben de bisschoppen in
een herderlijk schrijven, dat Zon
dag is voorgelezen, de gelovigen
aangespoord in de geest mee te
leven met dit congres. Zij dringlen
er op aan dat op 28 Mei, de dag
van de kindercommunie, ook in
Nederland zoveel mogelijk kinde
ren te communie zullen gaan en
schrijven voor dat op Pinksteren,
de sluitingsdag, het Allerheiligste
een uur ter aanbidding wordt uit
gesteld. Tenslotte vragen zij met
aandrang te bidden voor Z. H. de
Paus.
NOG TWEE STRAALJAGERS
VERONGELUKT.
Behalve de twee Meteors die
Vrijdag zjjn verongelukt, waarvan
wij in het tweede blad melding
maken, zijn er in de nacht van
Vrijdag op Zaterdag bij Volkel nog
twee Tliunderjets met elkaar in
botsing gekomen en neergestort.
Hierbij kwamen kapitein-vlieger
'Muller uit Uden en eerste luite
nant-vlieger Van der Maesen de
Sonibreff om het leven. De laatste
zou binnenkort naar Korea zijn
vertrokken. De oorzaak van het
ongeluk is niet bekend.
De ongelukken met militaire
vliegtuigen hebben daarmee dit
jaar tot nog toe elf slachtoffers
geëist.
AANRANDERS VAN
INDONESISCHE MILITAIRE
ATTACHE GEARRESTEERD.
Zaterdagmorgen vroeg heeft de
Haagse politie drie personen ge
arresteerd die er van verdacht
werden de aanslag te hebben ge
pleegd op de Indonesische militai„
■re attaché, overste Harjono, o? er
medeplichtig aan te zijn geweest.
Het zijn de 29-jarige Meine Pot, die
indertijd verwikkeld is geraakt in
de zaak-Westerling toen hij op het
consulaat te Antwerpen werkte en
die als ongewenst vreemdeling uit
België is gezet, de 24-jarige F. A.
Colson, die tot de naaste medewer
kers van Westerling heeft behoord
en de 64-jarige C. A. M. v. Delden,
■vice-voorzitter van de Landelijke
Organisatie oud-illegale strijders.
De eerste twee worden er van ver^
dacht de aanslag te hebben ge
pleegd, de laatste zou hun de re
volvers hebben verschaft en naar
een schuilplaats hebben gebracht.
Meine Pot werd in Drente gear
resteerd. Een van de verdachten
heeft al bekend.
In bevoegde kringen wordt be
twijfeld of Westerling zelf op de
hoogte is geweest van hetgeen
overste Harjono te wachten stond.
Bemonstering' van de grond ge
durende de zomermaanden.
Van vele kanten bereiken ons de
laatste tijd vragen, of het mogelijk
is, om gedurende de voorj aars- en
zomermaanden grondmonsters te
nemen, zonder het risico te lopen
dat een onjuist beeld van de be
mestingstoestand van de grond
wordt verkregen.
Deze vragen houden kennelijk
verband met de mogelijkheid om
in de periode van 15 April tot 20
Juli grondmonsters tegen vermin
derde onderzoekkosten (15% kor
ting) te laten onderzoeken door 't
Bedrijfslaboratorium voor Grond
en Gewasonderzoek.
Hoewel alle vragenstellers per
soonlijk beantwoord worden, lijkt
het in het algemeen belang goed
om het volgende onder de aandacht
van de lezers te brengen.
Van het nemen van grondmon
sters gedurende de voorj aars- en
zomermaanden werd tot nu toe om
verschillende redenen vaak afge
zien.
De drukke werkzaamheden in dit
seizoen, waaronder ook de assisten
ten van de Voorlichtingsdienst ge
bukt gaan, vormde een van de re
denen, terwijl het bij staande ge
wassen niet wenselijk is om een
monster te nemen.
Nu in verschillende plaatsen
monsternemers aangesteld zijn door
het Bedrijfslaboratorium voor
Grond- en Gewasonderzoek, (welke
echter ressorteren onder de Voor
lichtingsdienst) is het bezwaar van
de overbezetting voor een groot ge
deelte weggenomen.
De vraag rest nu nog, onder wel
ke omstandigheden het geoorloofd
is om in de vroege zomerperiode
grondmonsters te nemen.
Indien het perceel een staand ge
was draagt of wanneer kort gele
den een bemesting is gegeven, zal
de bemonstering in ieder geval uit
gesteld moeten worden totdat het
veld geruimd is.
Er zijn echter wel degelijk om
standigheden waarbij in de vroege
zomer bemonsterd kan worden. De
inzender kan dan dus profiteren
van het onderzoek tegen verlaagd
tarief.
Wij noemen bijvoorbeeld gras
land na de eerste snede (tenzij een
nieuwe bemesting is gegeven),
boomgaarden, aspergegronden en
sommige andere tuingronden. Ook
wanneer vroege gewassen het veld
geruimd hebben (vroege aardappe
len, snij rogge) is de bemonstering
mogelijk.
Indien men meent, dat percelen
voor bemonstering in aanmerking
komen, overleg dit dan met de
Voorlichtingsdienst, die U gaarne
met raad terzijde zal staan.
Door een gedeelte van het bedrijf
reeds in de vroege zomer te laten
onderzoeken, wordt bereikt dat de
geweldige stroom van grondmon
sters in de tweede helft van het
jaar (vooral in de herfst) getem
perd wordt.
Door een grote capaciteits-uit-
breiding was het in de herfst en
winter van 1951/'52 mogelijk, om
een korte wacht- en onderzoeks
duur te bereiken, ondanks de steeds
stijgende belangstelling voor grond
onderzoek. Tussen capaciteit en
toevloed van monsters moet echter
een zeker evenwicht bestaan om zo
goedkoop mogelijk te werken.
Uiteraard is het Bedrijfslabora
torium voor Grond- en Gewas
onderzoek als eigen laboratorium
van de boeren en tuinders in Ne-
derland verplicht om op de econo
misch meest verantwoorde wijze te
werken, en dit kan bereikt worden
door de inzending, waar mogelijk,
te spreiden over het hele jaar.
Wanneer men de monsters bij
tijds inzendt, zullen de resultaten
van het onderzoek reeds in het na
jaar bekend zijn, zodat er bij de
bekalking erkening mee gehouden
kan worden.
Kunt U dus bepaalde percelen in
de vroege zomer laten bemonste
ren, doe het dan in Uw eigen èn
in het gemeenschappelijk belang.
Oosterbeek, Mariëndaal
Groningen, Prof. v. Hallstraat 3
Geldrop, Papenvoort 138
Goes, Singelstraat 13.
De Directeur van het' Bedrijfs
laboratorium voor Grond- en
Gewasonderzoek.
Hoe is men aan de benaming leghorn
gekomen? Velen denken dat deze ver
band houdt met de grote eierproductie
van dit ras. Dit is onjuist.
De leghorns zijn van oorsprong Itali
aanse hoenders. Vroeger werden ze wel
eens Italiaanders genoemd. In Italië ligt
een stad Livorno genaamd, die in het
Engels „Leghorn" heet. De naam leg
horns duidt dus op de afkomst en. heeft
niets uit te staan met de goede eigen
schap „leggen".
In 1880 kwamen ze in ons land. Over
het algemeen zijn het goede legsters en
fabriceren een goed ei, gemiddeld 16
17 in een kilo. In den beginne hadden ze
hoge poten en grote kopversierselen. Het
nut- en Amerikaanse type wint steeds
meer terrein, de bouw is slank, korte
poten en. zwaar bevederde staart. Als
eierlegsters staan ze mede bovenaan en
beginnen reeds op jeugdige leeftijd te
leggen nl. als ze 5 a 6 maanden oud zijn.
Ze zijn zeer beweeglijk en daarom past
dit soort niet in een kleine ruimte; een
flinke oppervlakte is zeer gewenst.
Spraken we met lof over de leghorns
en speciaal de witte, dan wil dit niet
zeggen, dat andere rassen minderwaar
dig zijn, allerminst. Wie evenwel leg
horns heeft, zal niet op tijd en niet in
voldoende mate kunnen laten broeden.
Men zou dan zijn toevlucht tot machi
naal of kunstmatig broeden moeten ne
men en niet velen zijn daartoe in staat.
Een ander middel is, zijn toevlucht te
nemen tot het kopen van ééndagskui-
kens; dit laatste komt steeds meer in
zwang en biedt vele Voordelen, mits de
ze op tijd geleverd worden en vooral
van een vertrouwde inrichting.
Faverolles behoren tot de beste vlees
rassen, maar ze zijn niet zo zwaar als
de langshans en Mechelse hoenders. Het
vlees is prima van smaak en prachtig
van kleur.
Zorg, dat er steeds voldoende gema
len zeeschelpen onder het bereik van Uw
vastzittende kippen zijn. Goede vertering
is onmogelijk, als de kip haar voedsel
niet behoorlijk kan fijnmalen.
Verder lost de koolzure kalk uit de
schelpen langzaam op in de Verterings
sappen en wordt daarna afgezet in de
eierschaal, waarvan de koolzure kalk het
hoofdbestanddeel is. Grit bevordert dus
de vertering en geeft eieren met een ster
kere schaal. Het voorkomt dus ook mee
het windeieren leggen.
KIPPENVRIEND.
Reisbureau
Telel. 2051
,Musa Express"
Waalwijk.
