50 Jaar Woningwet.
I
Wijde Wereld
Waalwijkse en Langsiraatse Courani
Ve\iCe.s veto-K due. C.V.fi
Inpoldering
dringend noodzakelijk
De ontwikkeling der
achtergebleven gebieden.
UIT Dl
Sanapirin: de veilige 3
Een halve eeuw werk voor verbetering van
de volkshuisvesting.
Jos. v. d. Lee en Zn.
Om Zuurbranden
op de maag te blussen:
Eén of twee Rennies nemen.
Prov. Staten in een motie
Prof. Dr. de Quay, Mr. Sassen en Burgemeester
Teijssen pleiten vurig voor de inpoldering.
PROTEST TEGEN INGE
BRACHTE BEZWAREN.
Een wereldvraagstuk.
Dr. P. van Loon sprak voor 't R.K. Vrouwengilde
VRIJDAG 17 OCTOBER 1352
Uitgever
VVaalwijkse Stoomdrukkerij
ANTOON TIELEN
Hoofdredacteur
JAN TIELEN
Dit blad
verschijnt 2 x per week
DE ECHO W HEI 2ÜID1
75e JAARGANG No. 84
Abonnement
18 cent per week
2.35 per kwartaal
2.60 franco p. p.
Advertentieprijs
10 cent per m.m.
Contract-advertenties
speciaal tarief
Bureaux GROTESTRAAT 205, WAALWIJK TEL. 2621 OPGERICHT 1878.SCHOOLSTRAAT 11, KAATSHEUVEL TEL. 2121
TELEGR.-ADRES „ECHO"
Het komt niet zo vaak voor dat op
grootscheepse wijze het jubileum
van een wet wordt gevierd. Er moet
dus wel een bijzondere reden zijn
om het feit, dat 50 jaar geleden de
Woningwet van kracht werd, te
herdenken met de uitgave van een
gedenkboek, met een herdenkings
vergadering, waarop prominente
sprekers het woord voerden en met
een interessante tentoonstelling
„Vijftig jaar wonen", die in het
nieuwe Haagse Stadhuis door de
Minister van Wederopbouw en
Volkshuisvesting werd geopend en
tot 31 October a.s. te bezichtigen
blijft. Die bijzondere reden is er in
derdaad: de Woningwet is een van
de belangrijkste sociale wetten die
ons land kent. Door de Woningwet
werd het mogelijk gemaakt, verbete
ring te brengen in de mensonterende
wijze, waarop in de vorige eeuw
een groot deel van het Nederaland-
se volk was „gehuisvest' en werden
waarborgen geschapen voor de ver
dere ontwikkeling van de volkshuis
vesting op een redelijk, menswaar
dig peil.
Minder dan veestallen
Mensen van deze tijd kunnen zich
moeilijk inleven in de afschuwelijke toe
standen op woninggebied in de vorige
eeuw, al zijn op verschillende plaatsen
in ons land nog wel sporen uit die tijd
zichtbaar. Een zesde deel van het Ne
derlandse volk woonde in het begin van
de 20e eeuw in onderkomens, die met
een mooi woord „eenkamerwoningen"
werden genoemd, maar die in werkelijk
heid krotten waren. 307.700 van die
krotten telde ons land in het jaar 1900.
Dat zulke „woningen" door gezinnen
met enkele kinderen werden bewoond,
was in die tijd gewoon. Men sprak pas
van „overbevolkte huizen", wanneer in
zulke eenkamerwoningen vijf of meer
personen moesten leven. Hoe het er in
zulke krotten uitzag, laat zich moeilijk
beschrijven. Rapporten uit de vorige
eeuw zeggen, dat de „holen van de men
sen vaak nog veel minder waren dan de
stallen van het vee"...
Depót-agenf Langstraat e.o. 7
Grootestraat 20OA, Waalwijk, Tal. 2971
Woningwet bracht verbetering.
.Deze misstanden schreeuwden om ver
betering. Er werden door particuliere
instellingen pogingen in het werk ge
steld om de nood, die in de honderddui
zenden krotten werd geleden, te lenigen.
Maar tot verbetering op grote schaal
kon het pas komen toen op 1 Augustus
1902 de Woningwet van kracht werd.
Door het inwerking treden van deze
wet werd de verbetering van de volks
huisvesting een aangelegenheid van het
Rijk. Dat wil zeggen, het Rijk nam
maatregelen en ging de verantwoorde
lijkheid dragen, maar bij de verbetering
van de ellendige toestanden werd aan de
gemeenten een belangrijke taak opgedra
gen. De gemeenten werden n.l. verplicht
een bouwverordening in het leven te
roepen, waarin de eisen voor de inrich
ting en de degelijkheid en noodzakelijke
voorzieningen als waterleiding etc. van
woningen werden vastgelegd. Er werden
bepalingen gemaakt betreffende het on
bewoonbaar verklaren, het sluiten en het
afbreken van slechte woningen. Het werd
de gemeenten bovendien mogelijk ge
maakt langs een korte weg tot onteige
ning over te gaan. Dat alles betekende
in de praktijk, dat de strijd tegen de
„kanker van de krotwoning" zoals
deze misstand wel wordt genoemd
met kracht werd ingezet. En niet zon
der resultaten. Van de ruim 300.000
krotwoningen «Jie in het begin Van deze
eeuw in Nederland voorkwamen, waren
er in 1919 nog 237.000 over en in 1930
nog 139.000.
Sprekende resultaten.
Terwijl in 1909 nog een zesde deel
van de bevolking in krotten woonde, was
dit percentage in 1930 gedaald tot 4.4%.
Ook het aantal woningen- met 2 of 3
kamers verminderde snel. Het aantal
woningen met 4 of meer kamers daar
entegen nam toe.
Uit die enkele cijfers blijkt reeds dui
delijk, dat er dank zij de Woningwet
zeer veel kon worden bereikt, vooral
en dat is niet in cijfers uit te drukken
voor het levensgeluk van het arbeiden
de deel van ons volk.
In nog veel andere opzichten is de
Woningwet een zegen gebleken. 'Door
deze wet werd het n.l. mogelijk gemaakt
van het Rijk voorschotten te ontvangen
in de bouw- en exploitatiekosten van
nieuwe woningen. Daardoor konden de
woningbouwverenigingen ontstaan, die
zoveel goed werd hebben verricht en
nog verrichten.
Aan de Woningwet is het te danken,
dat aandacht werd en wordt besteed,
niet alleen aan de verbetering van af
zonderlijke woningen, maar ook aan een
betere verdeling van de ruimte in woon
blokken en woonwijken.
Aan een gemeente met meer dan
10.000 inwoners werd het maken van
een uitbreidingsplan voorgeschreven,
d.w.z. een plan waarin, rekening hou
dend met de belangen van alle betrok
kenen, de toekomstige ontwikkeling van
een gemeente wordt vastgelegd. Naast
deze gemeentelijke uitbreidingsplannen
bestaan streekplannen, terwijl er sinds
enkele jaren ook een Nationaal plan is,
dat een logische overkoepeling is van
allerlei streekplannen.
Ideaal nog niet bereikt.
De periode van verbetering van de
volkshuisvesting in ons land, die 50 jaar
geleden werd ingeluid met de afkondi
ging van de Woningwet, is nog lang niet
afgesloten. Zoals Z.E. ir H. B. J. Witte,
de nieuwe minister van Wederopbouw
en Volkshuisvesting, bij de opening van
de tentoonstelling „Vijftig jaar wonen"
zeide, is het stuk sociale geschiedenis,
waarmee bij het van kracht worden van
de wet een begin werd gemaakt, nog
niet voltooid. Er is nog zeer veel werk
te doen. De gevolgen van de oorlog
hebben de oplossing van het woning
probleem nog extra moeilijk gemaakt.
Maar het zou kortzichtig en ondank
baar zijn, niet te willen erkennen, dat
op het gebied van de volkshuisvesting
in de afgelopen halve eeuw ontzaglijk
veel goeds is gepresteerd door rijks- en
gemeente-instanties.
Het is goed, al dit zegenrijke werk
voor een ogenblik aan de vergetelheid
te ontrukken. En dat is de bedoeling
van de herdenking van het gouden jubi
leum der Woningwet.
Nadruk verboden.
Hoewel gemeenteraadsverkiezingen ge
woonlijk niet van internationale beteke
nis zijn, trekt toch de nederlaag die de
Belgische C.V.P. Zondag daarbij gele
den heeft, onze aandacht, temeer omdat
het verlies nogal ernstig is geweest. Nu
is het wel waar dat bij gemeenteraads
verkiezingen ook voor de kiezers heel
andere factoren een rol spelen dan bif
parlementsverkiezingen, maar teruggang
van een politieke partij is bijna altijd te
wijten aan ontevredenheid over de gang
van zaken binnenslands. Internationaal-
politieke factoren zijn zelden of nooit in
het geding, doordat de meerderheid
daarvan nauwelijks iets weet en er zich
weinig of niet voor interesseert. Als de
teruggang tot enkele plaatsen of streken
beperkt was gebleven, zou men die kun
nen wijten aan plaatselijke omstandig
heden, wat men zich bij gemeenteraads
verkiezingen zeer wel kan voorstellen.
Nu echter het hele land in grote trekken
hetzelfde beeld vertoont, hoeft men zich
dienaangaande geen illusies te maken en
kan men gerust een tamelijk vergaande
parallel trekken met parlementsverkie
zingen en het verlies van de C.V.P. zien
als een symptoom van ontevredenheid of
teleurstellingen over de gang van zaken
binnenslands in het algemeen.
Onweerstaanbaar dringt zich hierbij de
vergelijking op met het verlies dat de
Nederlandse zusterpartij van de C.V.P.,
de K.V.P., heeft geleden bij de laatste
niet gerealiseerd heeft welke gesteltenis
er bij de kiezers heerste. Zij heeft even
als bij ons indertijd de K.V.P. buiten de
waard gerekend en schijnt de verkiezin
gen tegemoet te zijn gegaan in het ach
teraf vermetel vertrouwen dat ze haar
aanhang wel zou behouden. Ze heeft
zich daarin vergist en misschien ook in
het belang van deze -gemeenteraadsver
kiezingen. Ze heeft zich blijkbaar niet
geraliseerd welke stemming haar fouten
teweeg heeft gebracht, nog afgezien van
de politieke munt die de tegenstanders
eruit geslagen hebben. Als men verant
woordelijkheid draagt, heeft men eerder
het vertrouwen verloren dan gewonnen.
Waar ligt het aan dat zowel de K.V.P.
als de C.V.P. niet in staat schijnen te
zijn hun politieke propaganda zo in te
richten dat ze tot de kiezers spreekt?
Niet alleen beloven wat men zal gaan
doen wint 'de kiezer, maar evengoed of
nog meer aantonen wat men heeft ge
daan. Het lijkt dikwijls alsof sommige
partijen nog niet genoeg in de politieke
En zo kunt U dan weer zonder zorgen
alles eten wat U graag lust; zonder vrees
voor die brandende pijn. Kijk eens om U
heen hoe tientallen mannen en vrouwen
het gebruik van Rennies tot een vaste
gewoonte maken. En met succes. Zij
weten niet meer wat brandend maagzuur
is!
arena thuis zijn om in te zien dat men
er daar niet komt met het ongetwijfeld
schone „doe wel en zie niet om", In de
politiek moet de linkerhand wel degelijk
weten wat de rechter doet en liefst ook
nog wat anderen doen. Vertrouwen op
de principiële houding van zijn volge
lingen is heel mooi, maar het blijkt dik
wijls reëler te speculeren op het oppor
tunisme van de grote massa. Per slot
van rekening zijn deze twee zaken in de
propaganda niet onverenigbaar en het
kan dus nuttig zijn van de mogelijkheid
tot combinatie te profiteren. Vooral in
een verkiezingsstrijd is een behoorlijke
dosis handigheid nu eenmaal onontbeer
lijk.
Ondertussen zijn met de C.V.P. de
communisten het kind van de rekening
geworden, zij het door heel andere oor
zaken. Steeds meer nemen de 'Westeuro
peanen tegenover hen een afwijzende
houding aan en dat is 'n verheugend te
ken. Degenen die 't communisme vaarwel
gezegd hebben, zijn waarschijnlijk de so
cialistische gelederen gaan versterken, j
wat een uitbreiding van de linkervleu-
gel zou betekenen, die in België toch al
vrij sterk is. Voor de naaste toekomst is j
dit zeker niet zonder gevaar, want deze
vleugel heeft zich al vroeger op minder
aangename wijze geroerd. Van degenen
die de C.V.P. ontrouw zijn geworden,
kan men veronderstellen dat zij gedeel
telijk naar de liberalen en gedeeltelijk
naar de socialisten zijn gegaan.
Achteraf komen de konsekwenties. En
de eerste was dat de socialisten begon
nen te roepen om kamerontbinding, aan
gezien zij uit de uitslag van de verkie
zingen afleidden dat de huidige homo
geen katholieke regering het vertrouwen
van de bevolking niet meer zou hebben.
Natuurlijk roepen de liberalen nu hard
met de socialisten mee, want zoals de
wind waait
De regering van haar kant heeft ver
klaard dat zij er niet aan denkt af te
treden en nieuwe verkiezingen te laten
houden. Deze konsekwentie lijkt dan
ook niet voor de hand te liggen. De C.
V. P. blijft veruit de grootste partij en
haar positie in het parlement is door de
gemeenteraadsverkiezingen niet per se
aangetast. Als er een definitieve ver
schuiving van de kiezersgunst heeft
plaats gehad, zal dat wel bij de volgen
de periodieke verkiezingen blijken. Iets
anders is of de socialisten zich hierbij
zullen neerleggen. Ze hebben al eerder
naar het wapen van de straat gegrepen
om hun „demokratische" wensen erdoor
te krijgen en het ongeluk heeft gewild
dat ze toen nog succes hadden ook. Of
dit hun zal verleiden het zo nog eens te
proberen, moeten we afwachten, maar
het gevaar is niet denkbeeldig. De de-
mokratie neemt in België soms eigenaar
dige vormen aan.
Z.H. DE PAUS SPREEKT
TOT DE K.A.
In het afgelopen week-end heeft de
Italiaanse Katholieke Actie te Rome
haar dertigjarig bestaan gevierd. In een
toespraak tot meer dan 150.000 manne
lijke leden heeft Zijne H. de Paus, die
speciaal van Gastel Gandolfo naar Ro
me was gekomen, verklaard, dat de ge
varen die heden ten dage de wereld be
dreigen erger zijn dan die in de tijd van
Atilla, toen die met zijn Hunnen Rome
bedreigde. Thans bedreigt een goddelo
ze vijand de gehele wereld.
De gelovigen dienen hun verantwoor
delijkheid te erkennen en te aanvaarden.
Hier ligt ook de taak der Katholike Ac
tie om onder de leiding van de hiërar
chie mede te werken. En Z.H. de Paus
richtte zich tot de menigte en vroeg
hun of zij hiertoe bereid waren, en op
al de vragen volgde een duizendstemmig
„Si" ja.
Na de pauselijke zegen te hebben ont
vangen schonken de gedelegeerden de
paus een nieuwe kerk, de kerk van St.
Leo de Grote te Rome.
JOEGOSLAVISCHE KERK
BLIJFT BIJ HAAR EISEN.
Mgr Stepinac, aartsbisschop van
Zagreb, heeft in een interview verklaard,
dat in de situatie tussen kerk en staat
in Joegoslavië niets is veranderd, het
geen des te meer te betreuren valt, al
dus de bisschop, omdat nog nooit een
volk profijt heeft gehad Van een conflict
tussen Kerk en Staat.
Over de toekomst kon Mgr Stepinac
niets vertellen; hij zei echter: maar in
ieder geval blijft de kerk bij haar eisen:
Christelijk huwelijk, vrijheid der Katho
lieke pers en vrijheid van godsdienston
derricht in de scholen.
BRANDENDE KACHEL
IN SLAAPKAMER.
Te Den Dolder is een echtpaar, waar
van de man 65 jaar en de vrouw 66
jaar oud is, het slachtoffer geworden
van kolendampvergiftiging. Bezoekers
die op hun bellen geen gehoor kregen
en het 'huis binnendrongen, troffen het
tweetal in bewusteloze toestand in de
slaapkamer aan, waar een kachel brand
de. Het echtpaar werd naar het Zeister
ziekenhuis overgebracht. De vrouw is
aldaar overleden.
algemene verkiezingen. Ook nu kan men
komen aandragen met het argument dat
de C.V.P. in het hoekje zit waar de
slagen vallen en dat zij moet regeren
in een tijd waarin het regeren allerminst
begerenswaardig is. Maar noch voor de
een noch voor de ander is hiermee het
laatste woord gesproken. Toen de C. V.
P. in 1950, ook toen met regeringsver
antwoordelijkheid bekleed, de terugkeer
van koning Leopold in haar vaandels
had geschreven, kreeg zij het vertrou
wen van bijna de helft van het totale
aantal kiezers en ruim de helft van de
zetels in de Kamer. Wat heeft het echter
voor nut gehad dat de kiezers haar hun
vertrouwen hebben gegeven? De straat
terreur van de socialisten won het toch
en de koning keerde niet definitief terug.
Bovendien heeft de katholieke regering
daarna nog verschillende keren onhan
dig gemanoeuvreerd, zoals nog onlangs
bij de gratieverlening aan enkele ernsti
ge oorlogsmisdadigers, met 'het gevolg
dat de tegenpartij vrij gemakkelijk spel
had met haar propaganda. Die was dan
ook niet afgestemd op de plaatselijke be
langen van gemeenteraadsverkiezingen,
maar was heel wat verder gericht, wat
bleek uit het feit dat onmiddellijk na 't
bekend worden van de uitslag de eis
werd gesteld dat het parlement ontbon
den zou worden.
Men ontkomt ook niet ten opzichte
van de C.V.P. aan de indruk dat zij zich
Het resultaat van de vragen
die de voorzitter van de K.V.P.
Statenfractie Mr. Sassen in de
buitengewone zitting van de
Provinciale Staten van Noord-
Brabant op Dinsdag j.l. stelde
en die wjj reeds in ons vorig
nummer mededeelden, was
een motie, waarin de Staten bij
de regering aandrongen op een
spoedige inpoldering van de
Riesbosch. De Commissaris
van de Koningin, Prof. Dr. de
Quay, Mr. Sassen en de Burge
meester van Waalwijk, J. L. P.
M. Tejjssen waren de tolken
van de vergadering toen zij al
le drie een pleidooi hielden
voor de inpoldering.
In deze motie wordt betoogd
dat een spoedige inpoldering van
de Biesbosch dringend noodzake
lijk is voor de provinciale en ook
voor de nationale welvaart. Door
deze inpoldering wordt niet alleen
een belangrijke aanwinst van land
bouwgronden verkregen, maar ook
de economische ontsluiting van de
Langstraat en het Land van Heus-
den en Altena.
Eindelijk zal er dan een lonend
bodemgebruik mogelijk worden in
een gebied van ruim 20.000 H.A.,
dat voor millioenen guldens schade
heeft geleden door overstromingen,
die in de loop der eeuwen plaats
-vonden. Terwijl bovendien een
snellere uitvoering van de Bies-
boschplannen een niet onaanzien
lijke verruiming schept van de
werkgelegenheid in deze provincie,
-die het hoogste werkloosheidscij
fer van Nederland heeft.
In zijn antwoord op de vragen
die Mr. Sassen het provinciaal be
stuur stelde, pleitte de Commissa
ris voor een belangrijke Biesbosch-
post op de rijksbegroting van dit
jaar, terwijl hij tevens een gegrond
protest liet horen tegen de bezwa
ren die de laatste tijd tegen de uit
voering van deze werken zijn in
gebracht, vooral van de zijde van
de Contactcommissie voor Na
tuur- en Landschapsbescherming.
Het was de mening van de Com
missaris dat de economische ont
wikkeling van streek en provincie
zwaarder moest wegen, dan de
overigens begrijpelijke bezwaren
van natuur- en landschapsbescher-
ïners.
Het aantal arbeidskrachten in
Brabant bewoog zich in een sterk
stijgende lijn de jaarlijkse bevol
kingsgroei in Noord-Brabant was
24.000 zielen en dit wilde zeggen,
dal jaarlijks voor GOUXL mannelijke
werkkrachten werk gevonden
moest worden. De provincie had
12,5% van de Nederlandse bevol
king, maar 20% van de jeugd.
Ieder jaar werden reeds 250 H.A.
land en tuinbouwgrond bestemd
voor industrie-vestiging en huizen
bouw. Nieuwe grond was dringend
nodig en die was te vinden in de
Biesbosch.
Verhoogt het
aanzien van Uw handen.
Altijd gaaf, zacht en welverzorgd
Het is de Hamemelis die het 'm doet
Daarnaast zouden echter ook de
natuur- en landschapsbeschermers
nog aan hun trekken komen bui
tendijks zouden ruim 1500 H.A.
voor recreatie en als natuurreser
vaat aangewezen worden, terwijl
ruim 350 H.A. binnendijks als
watersport-centrum was geprojec
teerd.
Drie bezwaren, aldus de commis
saris, zijn er naar voren gebracht
tegen een onverwijlde uitvoer van
de Biesboschplannen 1. Komt er
een Schelde-Rijn-verbinding, dan
moeten we wellicht de Biesbosch-
werken anders uitvoeren. 2. Voor
bestrijding van de verzilting van
de grond is afsluiting van zeegaten
nodig, waardoor alweer een ande
re oplossing noodzakelijk is. 3. Als
men thans de Biesboschwerken on
verwijld uitvoert, wordt Dordrecht
ernstig bedreigd.
Het eerste bezwaar was weinig
steekhoudend; want hoe of waar
de Schelde-Rijn-verbinding kwam,
aldus de Commissaris, ze zal nooit
wijziging kunnen brengen in het
peil en de bergingscapaciteit van
de grote rivieren, dus ook niet van
de Biesbosch.
Ingewikkelder noemde hij de
kwestie van de verzilting. De
meest deskundige mensen echter
hadden verklaard, dat bij uitvoe
ring van de plannen, zoals die ge
projecteerd waren, het zoetwater-
peil zelfs hoger zou komen te lig
gen wellicht zouden de Biesbosch-
polders werd regelmatig bemaald
moeten worden. Andere deskundi
gen betwijfelen dit alles weer en
wij schijnen nu, aldus spr., het
resultaat van die strijd maar te
moeten afwachten, met alle nade
lige gevolgen van dien.
Hij verklaarde voorts geenszins
blind te zijn voor de bezwaren die
van Dordrechtse zijde tegen de
plannen waren ingebracht, maar
onafhankelijk van de Biesbosch,
rond Dordrecht moesten toch al
waterstaatkundige werken, zoals
de aanleg van dè rechterdijk langs
de Nieuwe Merwede vanaf Wer
kendam, ter hand genomen wor
den.
In totaal waren reeds voor deze
werken 13.5 millioen gulden be
schikbaar gesteld hiervan kon
den nog vijf millioen verwerkt
worden. Op de Rijksbegroting
werd voor het jaar 1953 1.8 mil
lioen uitgetrokken, waarvan 1.6
millioen besteed moet worden aan
de uitvoering van een werkgele
genheids-object twee honderd
duizend gulden bleef dus over voor
nader onderzoek En terwijl Dor
drecht misschien eens in de 350
jaar werd bedreigd door overtollig
water, bewerkt men door deze ver
traging, dat de betrokken gebieden
ieder jaar opnieuw bedreigd wor
den.
WAT ZIT ER
EIGENLIJK ACHTER?
Men gaat zich afvragen, aldus
vervolgde de Commissaris zijn be
toog Wat zit er nu eigenlijk alle
maal achter de door belangstellen
den en belanghebbenden gevoerde
actie En de zachtste verklaring
die de Commissaris hiervoor wist
te geven, was, dat ieder, die een
klein deel ziet, het grote geheel,
het belang van vele mensen in en
buiten Brabant, dat ook tot Ne
derland behoort, vergeet.
Drie superieure geneesmiddelen in
elk tablet, bovendien door juiste
dosering, zeer verhoogde genees
krachtige werking. Overtreft alles I
Werkt veilig en snel bij Griep - Kou
Koorts en Pijnen. 25 tabl. 45, 50 tabl. 80 ct.
De Commissaris wees vervolgens
op de werkgelegenheid die met de
uitvoering van deze werken ge
schapen wordt met de eigenlijke
uitvoering zoudgn 100.000 manwe-
lten zijn gemoeid, terwijl de indu
striële leveranties 250.000 manwe-
ken zouden vergen. Het ontsloten
gebied zou plaats bieden aan
800.000 mensen en ook voor Dor
drecht zou dit in economisch op
zicht niet onvoordelig blijken.
Hij eindigde zijn betoog, met de
wens dat de door mr. Sassen ge
stelde vragen mochten bewerken,
dat de belangen van Noord-Brabant
en van Nederland, die in dit werk
gelegen waren, te bevoegder plaat
se gekend en erkend zouden wor
den.
Na dit vurige betoog van de
Commissaris belichtte burgemees
ter Teijssen van Waalwijk nog eens
de sociale, economische en water
staatkundige aspecten van het pro
bleem en hij legde vooral de na
druk op het feit, dat de, tengevolge
van het uitblijven van maatregelen,
eenzijdige industrie," een wankele
situatie schiep voor de bevolking
van de Langstraat.
En de heer Steenbergen sprak
nog over het landbouwkundig as
pect en sprak als zijn overtuiging
uit, dat naast de aanwinst van
land het afwenden van schade
door overstroming van de bestaan
de landerijen evenzeer moest prae-
valeren.
Vanuit de vergadering kwam ten
slotte nog de suggestie, het vraag
stuk nog eens rustig met alle be
treffende instanties te bespreken,
maar de Commissaris hoopte dat
men daar geen tijd meer voor zou
hebben, omdat de uitvoering van
de geprojecteerde werken onver
wijld ter hand diende te worden
genomen.
Tot de achtergebleven gebieden, over de ontwikkeling waarvan
Dr P. van Loon, referendaris op het Ministerie van Sociale Za
ken, Maandagavond in Thalia sprak voor het R.K. Vrouwengilde,
rekent men Zuid-Azië, Zuid-Oost-Azië, het Midden-Oosten, Tur
kije en Griekenland, Afrika, Oceanië, en Zuid-Amerika. Deze ge
bieden hebben in totaal 1.075.000.000 inwoners. Het gemiddeld in
komen in deze landen bedraagt 80 per hoofd per jaar; in West-
Europa is dit 473, en in de Ver. Staten 1453, terwijl West-Eu
ropa en Noord-Amerika in totaal slechts 450 millioen zielen tellen.
AANDACHT VOOR DE „MENS".
Armoede heeft echter naast de mate
riele kant ook een geestelijke zijde, al
impliceert materiële armoede bij lange
niet altijd een geestelijke armoede. In
tegendeel, verschillende van de achter
gebleven volken kennen een rijk geeste
lijk leven.
Dr van Loon die zijn betoog voorna
melijk afstemde op, de drie gebieden in
het Oosten: Zuid-Azië, Zuid-Oost-Azië
en het Midden-Oosten, wees er op dat
de achtergebleven gebieden primair steun
behoeven bij de economische ontwikke
ling; maar men diende hierbij niet alleen
economisch te denken. Vooral diende
men ook aandacht te schenken aan de
En de spreker lichtte dit toe door 'het
proces te schetsen van de economische
ontwikkeling in Europa. Hierbij dringt
zich de vraag op of de mens wel heer
ser is gebleven over de techniek en de
techniek en de cultuur niet door elkaar
zijn geweven. Dr van Loon meende de
ze vraag ontkennend te moeten beant
woorden. Allerwegen, zo vervolgde hij,
constateert men een breuk tussen de fei
telijke ontwikkeling der techniek en die
van de geestelijke en morele waarden.
Het westen heeft de juiste geestelijke en
sociale aanpassing aan de techniek nog
niet tot stand kunnen brengen. Er dreigt
zelfs herhaaldelijk kortsluiting te ont
staan. i
Wij gaan nu uit naam der mensheid
deze westerse techniek helpen toepassen
en ontwikkelen in de achtergebleven ge
bieden, terwijl wij er niet in geslaagd
zijn de eigen techniek te integreren met
de eigen cultuur. Dit heeft mede igeleid
tot een crisis in de eigen beschaving, die
dreigt uit te lopen op algehele vernie
tiging door middel van een atoomoorlog.
Dan schonk Dr van Loon zijn aan
dacht aan de achtergebleven gebieden,
waar we geconfronteerd worden met een
samenleving van mensen met een totaal
andere sociale en geestelijke structuur;
vele van deze samenlevingen verkeren
sociaal en economisch nog in de ont-
wikkelingsphase van de primitieve maat
schappij, die een gemeenschap van fa
milies is, Waarin het gezag wordt gere
presenteerd door het hoofd van de fa
milie, waar het recht is omgeven door
de theologie en gebaseerd is op de schrif
turen van de religies, waar geloof, kas
te en erfelijke tradities van grote in
vloed zijn. De sociale bindingen zijn 'hier
heel sterk; de families vormen in econo
misch opzicht een volledige huishouding,
zij zijn zgn. zelfgenoegzaam. Het dorp is
in deze maatschappij de eigenlijke eco
nomische eenheid, waarbinnen ruil plaats
vindt. Een geldhuishouding bestaat er
nog niet en de eigendom is er gemeen
schapseigendom. Aan sociale voorzienin
gen bestaat geen behoefte, want degene
die in moeilijkheden komt te verkeren
wordt vanzelfsprekend geholpen. De phi-
losofie is, in talrijke gradaties en nuan
ces, die van het absolute zijn en de
geestelijke instelling van de mens wordt
beschouwd als het hoogste goed; en dus
