Puistj
KViT
3
DA
RQPENT "ooi» R^00! 75"'*
De avonturen van BIM en BAM
HET WAPEN
Brief uit Australië.
MEUBELEN GROEIEN ONDER
VAARDIGE HANDEN.
BREECK
WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN VRIJDAG 13 MAART 1953
7.387.20
6.334.70
EDEL AMBACHT IN VLIJMEN.
BIJ 4
GRIEP
PASTI LLES
YALDAMILD
tegenover wij allen feitelijk machteloos
stonden. Telefonisch kwamen op het po.
litiebureau berichten door van dijkdoor
braken in andere gemeenten.
Mijnerzijds werd toen opdracht gege,
ven om alle bewoners van maar enigs
zins bedreigde straten huis voor huis te
waarschuwen.
Met dat al verstreek de nacht en werd
de toestand steeds alarmerender. De Bo.
terpolder en Westpolder liepen vol met
als gevolg, dat feitelijk heel Raasdonks-
veer in gevaar kwam. Voor het raadhuis
stond 60 cm. water en vanuit Boterpol.
der en Kartuizerstraat liepen de San-
doelse polder en Kartuizerpolder vol
water. Ook de Westpolder stond in de
kortste tijd onder water en vormde een
bedreiging voor de Keizersdijk.
Door de volledige paraatheid van ve.
len, de actieve reddingspogingen met
modern materiaal van de pontonniers en
dank zij het feit, dat in deze gemeente
geen verspreide bewoning van landbou
wers in afgelegen polders aanwezig is,
bleef het aantal slachtoffers tot 1 be
perkt.
Toen de springvloed over zijn hoogte
punt heen was en het water geleidelijk
aan weer ging zakken, bleek alras dat de
materiële schade aanzienlijk was.
De zwaartepunten lagen op Sandoel
(tot Staps), op de Oosterhoutseweg,
langs de Haven en bij een enkel punt op
de Keizersdijk.
Volgens de thans bekende gegevens
zijn met inbegrip van Raamsdonk.dorp,
20 woningen volledig verwoest of on
herstelbaar beschadigd. Voorts liepen 17
woningen zware schade op en zijn onge
veer 125 woningen licht beschadigd (d.
w. z. hebben minder dan 100.scha
de). Van 2 eigenaren verdronken 25
stuks groot en klein vee.
Vele honderden huizen stonden onder
water, variërend van 2 m tot een enkele
decimeter, zodat de waterschade in deze
gemeente niet onaanzienlijk zal zijn. Vrij
van water zijn alleen de Prins Hendrik
straat, een gedeelte van de Keizersdijk,
de Hoofdstraat en de Prins Bernhard-
straat gebleven. De Wilhelminalaan en
de Julianalaan met omgeving kwamen
Zondagmorgen onder water. Dit laatste
geschiedde ook in Raamsdonkdorp, voor
al bij de Engelse wal, terwijl ook in de
omgeving van de R.K. Kerk en de Zus
ters veel water stond.
Door pontonniers, brandweer, ge
meente-personeel, en particulieren wer
den ongeveer 600 mensen geëvacueerd
in de Zusterschool, de Fraterschool en
in Hotel „De Witte Leeuw", waarbij ik
mij persoonlijk op het standpunt stelde
om onze inwoners voorlopig zoveel mo
gelijk in eigen gemeente te houden en
eventueel na enkele dagen te bezien, wat
er gebeuren moest.
Door de liefderijke hulp van zusters
en fraters en vele particulieren genoten
de vluchtelingen een prachtige verzor
ging. Het warme eten werd in de Pon
tonnierskazerne gereedgemaakt.
Ook in Raamsdonkdorp waren pl.m. 50
evacués bij. de Zusters ondergebracht,
die volledig voor hen zorgden.
Na enkele dagen konden vele mensen
weer naar huis to eof zochten ze bij de
familie, vrienden of kennissen hun toe
vlucht en na 15 Februari konden de
beide scholen weer worden leeg gemaakt.
In Raamsdonk was dit een weekje later.
Sommige gezinnen verblijven nog elders.
Overzicht van die evacuatie.
gezinnen aantal
1 Februari
Intern geëvacueerden 225 1100
6 Maart
29 127
1 Februari
Naar elders geëvac. 45 220
6 Maart
10 50
1 Februari
Van elders in deze
gem. ondergebracht 55 270
6 Maart
10 48
Het was daarnaast ontroerend en vaak
ook verbijsterend te constateren, hoe on
middellijk van alle kanten hulp werd ge
boden. Vooral kleding, dekking, schoei
sel en ook voedsel is in ruime mate ont
vangen, zodat de getroffenen naar be.
horen konden worden geholpen.
De milde gevers en alle dames en
Zuiver en ontsmet
'uw huid met de hel
ider vloeibare D.D.D.
'De jeuk bedaart, de
ziektekiemen worden gedood en de huid
geneest.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
heren, die in deze dagen hun beste krach
ten gaven, breng ik van deze plaats har
telijk dank. De beide wethouders hebben
zich veel inspanning getroost, waarvoor
ik hen zeer erkentelijk ben. Voorzover
dat nodig was, hebben de overige leden
van Uw Raad bijstand verleend, die
eveneens door mij zeer geapprecieerd is.
Het zou ondoenlijk zijn verder ieders
verdienste hier apart aan te halen. Zon
der ook maar de minste afbreuk te doen
aan de prestaties van anderen, wil ik
eveneens gaarne speciale hulde brengen
aan de militairen, de rijkspolitie te land
en te water, de brandweer en het per
soneel van openbare werken, die met
gevaar voor eigen leven, velen van de
verdrinkingsdood hebben gered. Ook aan
de secretaris en het ambtenarencorps be
tuig ik gaarne dank voor__alles, wat zij
in de moeilijke dagen hebben gepres
teerd.
Het is ook thans weer gebleken, dat
men in de nood zijn vrienden leert ken
nen of zoals in dit geval, op welke men
sen men in de gemeente kan rekenen.
Dit aantal was gelukkig groot, waar
bij dan nog in aanmerking moet worden
genomen, dat velen met waterschade in
eigen huis zaten of voor hun eigen be
drijf moesten zorgen.
Het onverwachte bezoek per helicop-
tère van Z.K.H. Prins Bernhard op 10
Februari j.l. heeft ons opnieuw de over
tuiging gegeven, dat de Koninklijke Fa
milie volledig meeleeft met allen, die in
moeilijkheden verkeren. Dit bewijs van
medeleven was een echte steun voor ons
allen in deze moeilijke dagen.
Van de zijde van het Waterschap „De
Beneden Donge" zijn mij enkele gegevens
verstrekt, die U wellicht zullen interes
seren.
1. De binnenkant van de Dongekade
langs de Dombos heeft over een lengte
van 500 m ernstige schade gehad. Met
het herstel is men bezig.
2. Op het terrein van de Scheeps
werf Ruijtenberg ontstond een kade
breuk van 60 m.
3. De kade van de Kartuizerpolder is
aan de binnenkant over een lengte van
600 m ernstig beschadigd.
4. Over een lengte van 500 m is dit
eveneens het geval met de binnenkant
der kade van de Eendrachtpolder.
5. Bij het gemaal Kazegat (Willems
polder), bntstond een kadebreuk ter
lengte van 40 m, terwijl het gemaal zelf
zwaar beschadigd werd.
6. De Oostpolder in Raamsdonk
kreeg een kadebreuk van 12 m.
7. In de ruilverkaveling Kromgat was
eveneens een kadebreuk van 12 m.
Het waterschap heeft aanstonds nood
voorzieningen getroffen. Thans is men
druk bezig de noodvoorzieningen te ver
vangen door definitief herstel. Ben op
recht woord van dank aan het Bestuur
eu het personeel van het Waterschap is
hier zeker op zijn plaats.
Want aan die spoedige hulp is het
mede te danken geweest, dat onze ge
meente vrij vlug watervrij was.
De gemalen Eendracht en Raamsdonk
zijn op 1 Februari gecontroleerd en op
2 Februari in werking gesteld, alsmede
at de duikers voor natuurlijke lozing.
Gok de Rijksweg nr. 27 van Breda
naar Keizersveer heeft aan de buiten
kant veel schade opgelopen, met het her
stel waarvan men druk bezig is.
Zodra kon worden overzien, hoe de
schade was, vooral op het gebied van
openbare werken, is een plan opge
maakt om zo spoedig mogelijk tot her
stel te geraken en vooral er voor te zor
gen dat de verbindingen op straat weer
in orde kwamen. Onder de voortvarende
leiding van de gemeente-opzichter Ver-
hoofstad waren weldra hele ploegen
straatmakers en ander hulppersoneel be
zig om in plaats van chaos, orde te krij
gen en thans kan reeds worden gezegd,
dat de straten weer geheel hersteld zijn,
de gaten gevuld en de dijken gedicht.
Dank zij de welwillende medewerking
van enkele aannemers konden op Dins
dag 3 Febr. 's avonds reeds twee grote
vijzels en andere pompen in de Boter,
polder in bedrijf worden gesteld, waar
door deze polder zeer spoedig droog
was, en de verbinding met Sandoel her
steld werd.
In die polder is men thans weer druk.
bezig met de woningbouw en zijn de
militaire woningen als het ware uit de
grond aan 't schieten. De huisvesting
van de getroffen gezinnen blijft uiter
aard een ernstige zorg, vooral nu de
eerste spontane reactie voorbij is en de
vrijwillige hulp het karakter van een
samenwoning gaat krijgen met alle na
righeid, die daaraan verbonden is.
In overleg met de woonruimtecommis
sie zal getracht worden voor de zwaarste
gevallen de vlugste oplossing te vinden.
De inzamelingen voor het Nationale
Rampenfonds leverden het volgende re
sultaat op
In de kerken
Huiscollecte
13.721.90
Met de rechtstreekse bijdragen aan het
Rampenfonds is in totaal zeker meer dan
ƒ15.000.bijeengebracht, hetgeen voor
een getroffen gemeente niet gering is.
Mijne Heren, in 't begin leek 't erop,
dat Raamsdonksveer zwaar gewond
was, maar gelukkig is dit meegevallen.
Wanneer we dieper 't rampgebied in
kijken ik heb het met eigen ogen ge
zien dan moeten we God dankbaar
zijn, dat wij er nog zo goed afgekomen
zijn en weer zo spoedig aan herstel toe
zijn kunnen komen.
Zoals U uit de agenda van de ver
gadering van heden kunt zien, houden
we er de moed in en is er weer reden
tot gematigd optimisme.
In het verleden is door eendrachtige
samenwerking en onderling vertrouwen
veel bereikt kunnen worden. Ik twijfel
er niet aan, of Uw Raad zal in dezelfde
geest met het gemeentebestuur willen sa
menwerken.
Het feit dat er reeds geruime tijd een vereniging bestaat die
de belangen van het Edel Ambacht behartigt, bewijst al in
voldoende mate, hoe het ambacht in de moderne tijd steeds
meer in de verdrukking raakt. Op alle gebied heeft de indu
strie het handwerk in een zeer klein hoekje teruggedrongen,
een hoekje waar dit ambacht nog juist levensruimte genoeg
heeft en zal houden ook, want ook de schoonheid wil gediend
zijn en niet zozeer door de vernuftige machines als wel door
het fijn afgestemde, gevoelige instrument, de mensenhand.
En zo vinden wij, zij het zeldzaam, ambachtslui, onder wier
handen schoonheid ontstaat en door wier handen schoonheid
wordt beschermd.
DE WEG NAAR HET
STIJLMEUBEL.
Ook in Vlijmen woont zo iemand,
de jeugdige meubelmaker Jo Im-
pens, die daar op die eenzame post
strijdt voor de instandhouding van
het schone oude schrijnwerkersam
bacht.
Die strijd blijkt niet licht te zijn,
als ge hem hoort vertellen. Op zeer
jeugdige leeftijd (te jeugdige leef
tijd, zegt hij, ik zou het niemand
aanraden, want van de blijde onbe
zorgdheid van de jeugd blijft niet
veel over) is hij na zijn scholing en
zijn practisering bij patroons als
zelfstandig meubelmaker begonnen,
dat was in 1945. Toen waren het
aanvankelijk nog de kleinmeubelen
waarop hij zich toelegde, zoals lec
tuurbakken, theekastjes, leeslam-
pen e. d. Er was zeer veel vraag
naar dergelijke voorwerpen en de
zaken gingen voor de jonge am
bachtsman heel aardig.
Na enkele jaren werd het min
der en toen is Impens uit gaan zien
naar iets anders hij koos wel
licht een beetje met de overmoed
van het jeugdig enthousiasme
Copyright P. I. B Box 6 Copenhagen
Kijk die twee stoute jongens nu
eens Moet je eens zien hoe ze elk
een ooievaar vangen en op hun
ruggen klimmien. Ze willen een
gratis tochtje door de lucht maken.
„Houd je goed vast", schreeuwt
Bim tegen Bam, „of we vallen er
af". „Ja, houden jullie je maar
goed vast", denken de ooievoars bij
zichzelf. „Wij zullen er wel voor
zorgen dat jullie er toch afvallen".
En plotseling draaien ze zich om en
vliegen met hun ruggen naar bene
den, zodat Bim en Bam er af val
len. Dat ziet er werkelijk gevaarlijk
uitals ze zich maar geen pijn
zullen doen
Neen, hoor, ze hebben geluk en
komen in een meertje terecht. Door
en door nat en erg beschaamd slui
pen zij naar huis. Het is de laatste
keer geweest, dat zij naar een gra
tis vliegtocht je op de ruggen van
de ooievaars hebben verlangd.
het stijlmeubel. En toen begon de
grote periode in zijn leven, de pe
riode dat de kunstenaar-ambachts
man moest zoeken naar zijn eigen
vormhij wilde iets persoonlijks
brengen, hij wilde geen genoegen
nemen met het clicheren van mo
dellen. Het zijn jaren geweest van
veel tegenslag, van mislukkingen
soms, van een juist niet bereiken
wat hij zich als doel had gesteld.
Maar juist in deze jaren ook groei
de zijn talent, rijpte het; en de
problemen waarvoor bij zich vaak
zag gesteld en die hij aileen in da
gen- en nachtenlange arbeid had
op te lossen, werden, eenmaal op
gelost, rijke ervaringen, facetten
van een groeiend meesterschap.
E11 zo gaandeweg heeft Jo Im
pens die eigen stijl gevonden, en
het werkstuk dat in zijn geest ge
boren wordt, dat groeit onder zijn
vaardige handen, draagt het on
miskenbare stempel van zijn ma
ker. In zijn bescheiden atelier, te
midden van beitels en lijmtangen,
ontstaan nu meubels, stoelen en ta
fels, kasten, dressoirs en kisten,
die de toets der critiek kunnen
doorstaan.
Zijn naam heeft inmiddels een
grotere bekendheid gekregen en
over opdrachten heeft hij niet te
klagen. Want ondanks de noodza
kelijk hoge prijs, die er voor het
handwerkmeubel moet worden be
taald, zijn er toch mensen genoeg
die de voorkeur geven aan 't sier
lijke meubel, dat het karakter van
de kunstenaar draagt, dat meer is
dan een gewoon gebruiksvoorwerp,
omdat kunst en doelmatigheid er
zo prachtig in samengaan, boven
het fabrieksmeubel, dat noodzake
lijkerwijs oppervlakkiger is, scha-
blonenwerk. Ik moet echter, zegt
Impens, te dikwijls neen zeggen te
gen de mensen die bij me komen;
het handwerkmeubel is immers al
leen maar bereikbaar voor een be
paalde categorie gegoede mensen;
om nu echter die anderen ook niet
weg te hoeven sturen, heb ik con
tact gezocht met de beste meubel
fabrieken in den lande. Ik ga nu
boven het atelier van de kunst
schilder-glazenier Anton van Hest,
enkele huizen verder, een toonzaal
openen voor het goede fabrieks
meubel.
Zo zal Impens dus ook de ande-
FEU1LLETON
van „De Echo van het Zuiden
VAN
4).
Meneer Gerrit had volstrekt
niets meer te doen. Het beheer van
zijn huizen liet hij over aan de
makelaar Geerdes, ook al een vas
te bezoeker van Het Wapen. En
omdat meneer Gerrit niets te doen
had, stond hij op met 't hanenge
kraai, wandelde in de tuin als het
mooi weer was of plaktte en sor
teerde in zijn postzegelverzame
ling, ontbeet prompt 0111 acht uur
in het zwijgend gezelschap van
zijn dove huishoudster, ging naar
de kapper om zich te laten sche
ren, het ochtendblad lezen, en
doodde de tijd tot het half elf had
geslagen. Dan maakte hij zijn dage
lijkse ommetje, dat onveranderlijk
uitliep op Het Wapen, waar hij in
het vaste hoekje naast de schouw
ging zitten. Mocht al eens een rei
ziger onbewust die plaats innemen
dan bracht Marinus hem met veel
vertoon van geheimzinnigheid aan
het verstand dat die plaats bezet
was. En de reiziger, niet minder
denkende dan dat een lid van het
Koninklijk Huis werd verwacht,
maakte zijn majesteitsschennis
haastig goed door met bekwame
spoed tje verhuizen. Meneer Gerrit
zou het einde van de wereld nabij
achten wanneer hij zijn vaste
plaatsje in Het Wapen door een
ander vond ingenomen.
Prompt hierna kwam de make
laar Geerdes binnen, een man van
in de vijftig met rode konen en een
krulsnor. Hij groette meneer Ger
rit met een opmerking over het
weer en vertelde hem vervolgens
de nieuwtjes van het dorp. Tijdens
deze nieuwsberichten had gewoon
lijk de entree plaats van meneer
Hyzeldoorn, eigenaar van de groot
ste ijzerwarenhandel in Breeck,
wethouder en ridder in de orde
van Oranje Nassau, een bijzonder
heid die op al zijn visitekaartjes
stond vermeld.
Had het pas gegeven, hij zou
zulks ook op het bordje naast zijn
deur hebben vermeld, maar dit ge
mis werd enigszins goed gemaakt
door het indrukwekkende hofleve
rancierswapen boven z'n deur.
al was het dan ook het wapen van
Koning Willem III.
Hiermee was het kringetje zo on
geveer compleet. Want heel dik
wijls kwam hier nog bij zitten me
neer Hamerlinck, drukker en uit
gever van „Het Nieuwsblad voor
Breeck en Omstreken" en tevens
hoofdredacteur en administrateur
.van dit orgaan, die zijn eigen
nieuwtjes uitwisselde tegen die van
de heer Geerdes. En de laatste tijd
kwam daar ook regelmatig de heer
Sartorius, een oud-Indischman, die
er uitzag als een Chinees, de repu
tatie had steenrijk te zijn, grote
zwarte Braziliaanse sigaren rookte
en nooit een borreltje, maar altijd
whisky en soda dronk, met heel
veel whisky en een minieme hoe
veelheid van het borrelende vocht.
Meneer Sartorius was voor de
Breeckenaren iemand uit een an
dere wereld; de gouverneur-gene
raal had bij hem gelogeerd, toen
er nog een gouverneur-generaal
was. Hij droeg gekleurde overhem
den en 's zomers een grijze pana
mahoed, en bewoonde een grote
witte villa even buiten het dorp.
De rest van de kring wilde niet ge-1
imponeerd zijn door de rijkdom,
de connecties en de levenservaring
van meneer Sartorius en slaagde
daarin door te veronderstellen dat
hij, als zovele anderen, wel dood
arm en onbekend in Indië zou zijn
aangekomen en op wie weet welke
wijze aan zijn geld zijn gekomen.
Zo aanvaardden ze hem als een der
hunnen en meneer Sartorius mocht
nog zo gul zijn met .rondjes uitde
len, hij moesl het als een eer be
schouwen dat de Breeckse elite
hem goedgunstig opnam.
Korstiaan van Vueren stond tij
dens deze vaste morgenbezoeken
achter zijn tapkast en staarde in
de verte, door de ruitjes van de
serre, als waren zijn gedachten
mijlen verwijderd van wat er in z'n
gelagkamer gebeurde. Maar hij
hoorde alles. En hij zag wat Mari
nus niet zag, hij lette er op dat me
neer Sartorius z'n whisky-soda
kreeg in een verhouding van één
op drie, dat meneer Geerdes koffie
verkeerd en meneer Hamerlink
drie klontjes kreeg. Als een der
heren het woord tot hem richtte
kwam hij niet achter zijn tapkast
vandaan. Hij scheen daar gewor
teld. Maar Kprstiaan achtte deze
plaats de beste. Enerzijds was hij
er de heer van het huis, anderzijds
schiep hij een betamelijke afstand
tpssen zichzelf en zijn klanten. Je
moest nooit al te familiair worden
met de mensen, als het ze niet zin-
de, zeiden ze niets maar bleven ze
weg.
In de keuken was Marian aan
het werk. Zij deed het huishouden
sinds haar moeder gestorven was,
en hielp verder in de zaak De ou
de Korstiaan zag dat niet graag. Hij
hield niet van meisjes in café's en
al was Het Wapen ook een keurige
ren kunnen gerieven, de mensen
die zich niet de weelde van het
handwerkmeubel kupnen veroor
loven, maar die toch prijs stellen
op iets goeds en iets moois in hun
kamer. Want meer en meer open
baart zich het streven bij vele men
sen, hun huizen zo verzorgd en zo
verantwoord mogelijk in te rich
ten; men neemt in vele gevallen
geen genoegen meer met de vier
kante tafel, de vier stoelen, de twee
fauteuils en het dressoir; men wil
sfeer hebben in zijn woning en het
is iedereen duidelijk dat liet meu
bel een groot gedeelte van deze
sfeer bepaalt.
Daarom ook is het begrijpelijk
dat Impens op het ogenblik zich
bekwaamt voor het textielbrevet,
zodat hij ook, de verzorging van de
woningtextiel op zich kan nemen.
Maar, zegt hij, wat er ook ge
beurt en wat ik ook doe, het voor
naamste blijft voor mij het hand
werkmeubel, dat zal steeds mijn
bijzondere aandacht en mijn bij
zondere liefde hebben.
En dat deze liefde en deze aan
dacht goed zijn besteed, hebben we
zelf ondervonden, toen we met de
ze jonge ambachtsman spraken in
de toonkamer die hij voor zijn zelf
vervaardigde meubelen in zijn
woonhuis heeft ingericht en die,
evenals de show-room voor fa-
brieksmeubelen, waarschijnlijk op
lü April geopend zal worden; we
zaten tijdens dit gesprek in een
van de gemakkelijke sierlijke stoe
len, die onder de handen van Im
pens zijn ontstaan, 'n stoel die niet
alleen prachtig is van vorm en lijn,
maar die bovendien, en dat blijft
toch het voornaamste, comfortabel
is en heel gemakkelijk zit.
We weten dat aan deze stoel ja
ren zijn voorafgegaan van hard
werken en hard studeren, van ex
perimenteren en mislukken, van
tegenslag en tegenvallers, maar ja
ren ook, waarin men uit de gezel
langzaam de meester heeft zien
groeien.
U znlt 's morgens „kiplekker"
uit bed springen.
Elke dag moet uw lever een liter gal
in uw ingewanden doen stromen, anders
verteert uw voedsel niet, het bederft.
U raakt verstopt, wordt humeurig en
loom. Neem de plantaardige CARTER'S
LEVERPILLETJES om die liter gal
op te wekken en uw spijsvertering en
stoelgang op natuurlijke wijze te regelen.
Een plantaardig zacht middel, onover
troffen om de gal te doen stromen.
Eist Carter's Leverpilletjes.
Van de heer G. J. van Mosseveld,Bis-
selink „Vita Nova" 27 Albertstr., Rock-
hampton (City), Centr. Queensland,
Australië, ontvingen wij een brief, waar
in hij het een en ander vertelt over het
leven daar. Graag ruimen wij enige
plaats in voor een brief van deze oud-
Kaatsheuvelse, die al 3 jaar in Australië
verblijft.
Mijnheer,
Op enkele maanden na zijn wij
here 3 jaren geleden aangekomen
met een gezin, bestaande uit vrouw
en 8 children onder the 8 years.
Langs deze weg wil ik trachten
Uw lezers(ressen) enige indrukken
Ie geven, daar het voor ons onmo
gelijk is om al de mensen die ons
regelmatig om inlichtingen vragen,
te schrijven. Voor enkele jaren ge
leden in the time toen wij here ar
rived, was er volop werk, zowel
in Melbourne, Sydney as in the
country. Dit is thans niet meer so,
er lopen zowel Australiërs als Hol
landers zonder werk en het is voor
velen niet gemakkelijk om er nog
tussen te komen; dat is hoofdzaak:
werk Wanneer men de taal niet
machtig is, betekent dit een groot
nadeel, nu de arbeidsmarkt over
vol is. Dan het aanpassingsvermo
gen met gewoonten enz., dit is ook
zeer noodzakelijk, want heb je
werk en de taal levert je geen
moeilijkheden meer op, dan moet
je je nog inleven in de gewoonten,
die met de Hollandse heel veel ver
schillen. Alleen zij die een. ijzeren
wilskracht hebben en totaal met de
Hollandse ideeën breken als ze hier
arriveren, die kunnen hier (mits
ze werk hebben) een goede toe
komst opbouwen.
Voor de meeste emigranten die
hier aankomen, beginnen de moei
lijkheden zo gauw ze aan land ko
men. Dan gaan ze naar Migration
Centre. Het kamp Bonegilla in Vic
toria is er een van, daar hebben
hier de meeste Nederlanders mee
te maken gehad. Het is daar hope
loos. Vermoedelijk heb je daar in
de Nederlandse pers al genoeg over
gelezen. Relletjes waren voor en
kele maanden geleden aan de orde
van de dag. Volgens mij en vele
landgenoten zat het bij Mr Holt; de
kampdirector, die ik persoonlijk
ken, is voor mensen die wat week
zijn, een duivel.
zaak, er liep toch wel eens iemand
tussen door die er niet tegen kon
en wat vervelend of vrijpostig was.
Niet dat Marian dan in de penairie
zat, in tegendeel. Zij had er bui
tengewoon slag van, op een vlotte
manier de klant duidelijk te maken
dat hij geen gekheid moest uitha
len. Ze wis met ieder om te sprin
gen. Meneer Gerrit had al meer
dan eens gezegd dat hij wou dat hij
vijftig jaar was, dan wist hij wel
wat hij deed. Maar Marian glim
lachte al haar witte tanden bloot
en trok zich van al de grappen en
complimenten niets aan.
Zij zelf was graag in het bedrijf.
Ze zag graag mensen om zich heen
en 't geroezemoes, de bedrijvigheid,
de afwisseling, dat alles was ko
ren op haar molen. Elke dag
bracht weer nieuwe situaties en
stelde je voor nieuwe problemen,
voor aangename en onaangename
verrassingen.
Juist omdat ze van dit bedrijf
hield, had ze meermalen menings
verschil met haar vader. Korstiaan
was een man van de oude stempel.
Hij hield niet van veranderingen.
Hij wilde Het Wapen houden zoals
het was. Het zou zijn tijd nog wel
uitduren. Jaar na jaar had hij vrij
wel een monopolie gehad; al wie
iets betekende, kwam naar Het
Wapen. Hij had de mensen nooit
afgezet, maar ook nooit bijzonder
veel gedaan om z'n bedrijf aantrek
kelijk te maken of het te moderni
seren. Wil je 't niet hebben dan
laat je 't maar liggen, had hij altijd
gezegd.
Maar Marian dacht er anders
over. Ze waarschuwde voor de toe
komst. Nu was er nog geen con
currentie. Maar die kon komen.
Er waren tal van mogelijkheden in
Breeck, vooral nu het toeristenver
keer zo enorm toenam. In de ge
meente zelf kwam ook nieuw le
ven. Een grote ijzerconstructi.e-
werkplaats werd gebouwd aan het
kanaal, er bestonden plannen voor
'n nieuwe Nijverheidsschool, kort
om, er waaiden allerlei geruchten
door het oude stadje, die wezen op
nieuwe bedrijvigheid. En, zo meen
de Marian, een mens moest met z'n
tijd mee.
Maar Korstiaan wilde van dat al
les niets horen. Het ging goed. Het
ging hem naar de zin. Hij kon het
bekijken zonder zich al te druk te
maken. Wat had je aan al die poes
pas, je verwende de mensen maar
en ze werden nog meer ontevreden
dan ze al waren,
(Wordt vervolgd)1.