li Iiikin en Torens «en Brabant.
Voor de Vrouw Alweerwol
V
NIEUW van builen NIEUW van binnen
li
py
1
PHILIPS RADIO
3
Bt""
Büfc..lillli
Het meesI qekochte ioeslel ter wereld
Weer twee superieure Philips toestellen! Ook in deze
apparaten verwerkte PHILIPS tal van de nieuwe vindingen
die de moderne ontvangsttechniek biedt. De sterkte
en zuiverheid van het geluid zijn opgevoerd. Onverkort
toongamma zorgt'voor ongekend natuurgetrouwe weergave.
Allerlei storingen kunnen worden geweerd. Beide
apparaten hebben ingebouwde antennes. Ga naar uw
handelaar en laat uw eigen oog en oor u overtuigen!
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN MAANDAG 23 NOVEMBER 1953
Directeur Van de Griendi van hei provinciaal genootschap
belichtte er de schoonheid van.
De torens en kerken van Brabant zijn gelijk kostbare fraai bewerkte
edelstenen, gevat in het uitbundige groen van het zomerse Brabant
se landschap. Het zijn schrijnen, overdadig geciseleerd, die bevatten
de vroomheid, de schoonheidszin en de gemeenschapszin van de
Brabander die ze schiep. Ze zijn vergroeid met het landschap, ver
groeid met de dorpen en steden; maar onverbreekbaar verbonden
met de Brabantse grond, streven ze toch omhoog, wijzen zij de mens
naar de hemel en naar God.
Meer en meer wedijveren de fabrieksschoorstenen met hen in hoog
te en aantal; ook in belangrijkheid? Zo lang we de torens zien zo
als ze zijn, zolang we het zinvolle doel voor ogen houden waar
mee het Brabantse volk ze bouwde, zullen ze blijven de welspre
kende getuigen van ons gericht zijn naar den hemel en wat is be
langrijker dan dat?
SCHIAPARELLI
LANVIN-CASTILLO
m
CHRISTIAN DIOR
MARC BOHAN
HUBERTd. GIVENCHY
Het is goed ons te realiseren wat de
Brabantse torens en kerken zijn, wat hun
schoonheid is, hun ware schoonheid en
daarom kan het initiatief van het Pro
vinciaal Genootschap van Kunsten en
Wetenschappen in Noord-Brabant niet
vreugdevol genoeg worden begroet. De
directeur van dit Genootschap namelijk,
de heer Thijs van de Griendt, heeft een
lezing voorbereid over de 'Schoonheid
van Oude Kerken en Torens van Noord-
Brabant, een lezing met lichtbeelden die
ons vele fraaie kerken en torens tonen.
Met deze lezing zal het Genootschap
gaan tot het Brabantse volk en dit volk
wijzen op de schoonheid dier kerken
en torens die her en der verspreid over
het Brabantse land, ons de welsprekende
getuigen zijn van de vrome schoonheids
zin onzer Brabantse voorouders.
Voor het eerst werd deze lezing Vrij
dagavond in Waalwijk gehouden voor
de leden van de Kring Waalwijk van
het Provinciaal Genootschap en voor de
leden van het Heemkundig Genootschap
„De Midden-Langstraat" en er was een
goede belangstelling in de raadszaal van
het Waalwijkse raadhuis, o.a. ook de
beide Waalwijkse wethouders, de heren
F. Smolders en J. van Heeswijk, verte
genwoordigende 't Waalwijkse gemeente
bestuur, die bijzonderlijk welkom werden
geheten door de voorzitter van het Ge
nootschap, Jhr. van Weede.
Ben van de kenmerken van deze tijd,
zei deze in zijn openingswoord, is wel,
dat het leven met het jaar drukker wordt,
met de dag ingewikkelder; men komt
haast niet meer tot culturele interesse,
laat staan tot culturele arbeid. Men zou
bijna angst krijgen voor een soort Ame
rikanisme, een al te materialistische in
stelling t.o.v. de cultuur.
Daarom was het goed soms eens een
dief te zijn van de eigen kostbare tijd en
de eigen dag; er eens uit te breken en
zich te wijden aan een onderwerp van
de cultuur. Waartoe men ook thans de
gelegenheid kreeg.
De heer van de Griendt begon zijn
uiteenzetting met er op te wijzen, hoe
men op verschillende manieren de kerk
kon bezien; een schilder zou in de kerk
en de toren vooral zien het schilderach
tige van het silhouet; een tekenaar zou
het scherp belijnd zijn er van zien, en
het lijnenspel der ornamenten; de archi
tect zag dc ruimtewerking, de technische
constructie, zoals die vroeger werd toe
gepast; een historicus zag als het ware
het leven, de geschiedenis van een toren,
een cultuur-historicus bezag het object
weer anders en daarenboven was er nog
de functionele betekenis van kerk en to
ren, een vorm van abstracte schoonheid,
als het ware, die de katholiek er in zag.
TORENREUS DIE DAAR
STAAT TE HEERSEN.
De lichtbeelden toonden ons dan een
schone snoer van kapellekes, kleine en
grote kerken en torens. We zagen hoe
de kerk haar grootste schoonheid pas
krijgt wanneei^zij gelijst is in het groen
van de Brabantse canidassen, wanneer
zij gevat is in de lijst (van huizen en
boerderijen; verrassingen tan schoonheid
en harmonie toonden die lichtbeelden ons;
we zagen torenreuzen die over de wijde
omtrek stonden te heersen en wegen en
paden, huizen en gebouwen, heel het
leven van de mens naar zich toetrokken.
En dan vertelde de directeur van het
Genootschap ons van de grote binding
van deze Brabantse kerken met de kerk-
bouwgeschiedenis buiten Brabant, zelfs
met de grote Franse gothiek; Brabant
heeft deel aan de geest en de vorm van
de franse gothiek.
DE KERKBOUW-
GESCHIEDENIS.
We vernamen in korte trekken de
kerkbouwgeschiedenis in het westen. We
zagen hoe de romeinse basiliek zich ver
breidde over de Gallo-romaanse sector
van het Romeinse rijk; dan zien we in de
Frankische tijd kerken verschijnen die
als grondvorm de basilica kennen; die
kerken krijgen kruisbeuken, de ruimte
tussen de absis en de dwarsbeuken, het
zgn. koor wordt groter; er komt af en
toe zelfs een tweede dwarsbeuk.
Wanneer er rond het jaar 1000 een
opleving komt in het kloosterleven, groeit
de karolingische kerk naar vaster vor
men; we zien een grotere gebondenheid
tussen plattegrond en opbouw; het Ro
maanse type ontstaat; dit type is erg
metrisch, het zijn donkere kloosterkerken,
die een zuiver meditatief karakter dra
gen. In Zuid-Frankrijk ontstaat deze
stijl en via de Scheldeschool en de Maas-
landse en Rijnlandse school groeit deze
stijl naar onze streken en ook in Bra
bant waar tot nog toe slechts houten
zaalkerkjes stonden, verschijnen dan
voor het eerst turfstenen kerkjes en na
het jaar 1200 ook kerkgebouwen in bak
steen; deze eerste kerkgebouwen zijn
vooral in het noordelijke Brabant, met
name langs de Maas, waar de economi
sche toestand nooit zo gunstig is geweest,
bewaard, zoals in Eethen en Hedikhui-
zen.
DE GOTHIEK.
Waar de Romaanse stijl ontstond, zou
ook de schone gothiek ontstaan, zoals
prof. van der Meer zegt; In lie de Fran
se trok Frankrijk de mantel van zijn wit
te kathedralen aan.
De gotbische kerk was de kerk van de
nieuwe jonge volksgemeenschap; in te
genstelling tot de gedrukte lage romaan-
se stijl, schiep de gothiek ijle, de hoogte
instrevende ruimten, de zware muren
werden glaswanden, die geen schragen
de functie meer hadden; de gotische
bouwstijl was het verwezenlijken van een
droom, de droom van de stad Gods, zo
als Johannes die verbeeldde in zijn Open
baring. Geen mediteren paste meer in
deze kerken, maar een hemels zingen.
In alle Franse steden nagenoeg werd
deze droom verwezenlijkt en rond 1250
kwam die droom naar onze streken;
plotseling zoals in Doornik en Utrecht,
elders teriuiks als het ware langs de we
gen van de Scheldegothiek en over Lim
burg; de gothiek had meer moeite gothiek
te blijven naarmate zij verder in het
noorden doordrong.
De tweede sprong van de gothiek naar
ons land was de grootste en de meest
bewuste sprong; over Brabant kwam de
gothiek; de Sint Gudule in Brussel en de
St. Rombout in Mechelen werden de oer
typen van een eigen Brabantse Gothiek.
DE BRABANTSE GOTHIEK.
De kenmerkende verschillen tussen de
Brabantse gothiek en de Franse zijn o.a.
de ronde zuilen met het koolblad-kapiteel
in plaats van de gelede pijlers; minder
rijzig zijn de Brabantse gothische kerken;
in den Bosch bijvoorbeeld is dit echter
opgevangen door de pijlers zonder on
derbreking door te doen lopen naar de
hoeksteen en door de pijlers korter op
elkaar te zetten; de Brabantse gothiek is
soberder van ornamentering, echter weer
de St. Jan in den Bosch, het schoonste
gotische bouwwerk in Nederland, uitge
zonderd. De Brabantse gothiek kent ook
het triforium tussen scheiboog en licht
ramen; en in veel gevallen de Maria
kapel aan de noordzijde van het Priester
koor.
Deze Brabantse gothiek heeft zich ook
buiten Brabant verspreid, o.a. over Zee
land en Holland.
In de beide Kempen kwam een verta
ling van de Brabantse pothiek, in de
vorm van de bakstenen kerken; prachtige
eeuwigheidsmonumenten in het schone
Kempische landschap.
Veel van al het schoons dat in deze
tijd in Brabant is ontstaan is verloren
gegaan; in de vorige eeuw toen de ka
tholieke godsdienst opleefde, na de gene-
raliteitsperiode, bleken vele van deze
kerken te klein; men brak ze af en bouw
de nieuwe; en U begrijpt dat deze nieu
we kerken het in schoonheid en adeldom
van lijpen niet haalden bij de tempels
van de Brabantse Gothiek.
Echter, daar is nog veel schoonheid
overgebleven; we zagen het op de lich-
beelden; kleine kerkjes in de Brabantse
dorpen, prachtig in hun eenvoudig lijnen
spel en in de soberheid van hun orna
mentering; de grote kerken in plaatsen
zoals Oirschot, Oosterhout, Boxtel; de
kathedralen van den Bosch, van Breda
en Bergen op Zoom, en dan de torens,
wachters over het Brabantse land, klok-
kedragers en dragers van het prestige
van het dorp, eenzame reuzen, die hun
kerk verloren hebben en verlaten staan
midden in de wijde velden van Brabant.
Daar is nog veel schoonheid, en de
verdienste hierop te hebben gewezen is
de grote verdienste van de heer M.
v. d. Griendt, daar dreigt veel in ver
vallen staat te geraken en hierop de
aandacht gevestigd te hebben is wellicht
zijn grootste verdienste, want het zou
jammer, erg jammer zijn, wanneer deze
vormen van Katholieke Brabantse cul
tuur verloren gingen.
Het gehoor in de Waalwijkse raads
zaal was de heer van de Griendt erg
dankbaar voor zijn boeiende causerie en
deze dankbaarheid werd vertolkt in het
woord dat de voorzitter van het Ge
nootschap Jhr. van Weede tot hem
richtte.
Dit winterseizoen kan elke vrouw
zich practisch kleden. Met elk type
en niet iedere mogelijkheid werd
rekening gehouden. Grote, kleine,
brede, lange of struise vrouwen
kunnen te kust en te keur uitzoe
ken, wat bij haar type past. Er
werd zelfs door vele ontwerpers
rekening gehouden met de „loop"
van sommige vrouwen.
Er is een speciale automode ge
creëerd. Een auiomode, niet alleen
geschikt voor limousine-bezitsters,
maar ook voor de vrouw, die zich
niet meer dan een „brommer" kan
aanschaffen.
Korte driekwart- en zevenacht
ste wintermantels geven, wanneer
daaronder een bijpassend tailleur
wordt gedragen, voldoende warm
te. De mantels slijten enorm in een
auto. Daarom zal de eigenaresse
van zo'n voertuig, of die van een
bromfiets, of een heel gewoon sta
len rosje, zich liever 'n korte win
termantel aanschaffen dan 'n lan
ge die onherroepelijk op één plaats
gaat slijten, wanneer er voortdu
rend op wordt gezeten.
Deze sportieve costuums zijn niet
alleen fraai van coupe, maar ook
zeer practisch. De modellen zijn zó
gesneden, dat zij op elk uur van
de dag bruikbaar zijn.
Een wollen tweed costuum wordt
in sommige gevallen van een bont
kraag voorzien, maar ook wel
en dat is wel zo practisch afge
biesd met wollen saifjn- of dito
moiré-band. Of en dit is nog
aardiger - een sportief winter-
ensemble, waarbij men een jersey
sweater draagt, wordt afgebiesd
met dezelfde jersey, waarvan de
sweater werd vervaardigd.
Vooral Lanvin, Dior en Schiapa-
relli brengen een groot aantal van
dit soort costuums. Het ene mis
schien wat sportiever dan het an
dere, maar al deze kledingstukken
zijn op de practijk berekend.
De bijgaande tekeningen tonen
duidelijk de grote verscheidenheid
van lijn en stijl van het huidige
modebeeld. Deze vijf wintercos-
tuums van de meest vooraanstaan
de Franse ontwerpers zfjn niet al
leen bedoeld voor Fran?aises, maar
ook de Nederlandse vrouw zou zo'n
costuum heel goed staan. Tiental
len variaties bieden de winter-en
sembles. Het tailleur of de japon
van een wintercomplet kan in hel
vroege vóór- of najaar zonder man
tel worden gedragen. Men kan de
eerste mantel, mits deze van een
der nieuwste materialen dus
van laken, zibeline, flanel of tweed
in een der modetinten is ge
maakt, ook dragen op een geklede
of sportieve japon, bij een' sport-
rok en een sweater. Men behoeft
dan alleen maar rekening te hou
den met de gelegenheid, waar men
heen gaat.
6 buizen met 9 func
ties. De basis van de pres
taties. waarmede dit toestel
u verbaast.
if Zit-
Bgg»j
MÉMM
PHILIPS 632 PRIJS I 435 - (of contant 144.25 en I 25 - per maand)
Extra-gevoelige en sublieme FM-ontvangst door speciale voorversterkerbuis en nieuwe schakelingen
Dubbele electrische
klankkleurregeling
Hoge eo lage tonen ver
sterkt of verzwakt u onaf
hankelijk van elkaar.
Vliegwielafstemming
Vanzelf loopt de stations-
wijzer verder, zodra u deze
in beweging zet.
Grammofoon-aanslui
ting: ongekend zuivere
weergave van uw grammo
foonplaten, o.a.door speciale
luidsprekerconstructie.
PHILIPS 430 PRIJS I 268.— (oI contant 126,65 en 116.15 per maand)
Eindbuis met grote
reservekracht, in com
binatie met de gevoelige
luidspreker, groot geluids
volume, krachtige weergave.
I
In prijzen van
98.- f162.- 210.-
f 245.- f 268.- f 295.-
1339.- f435.- f498.-
1535.- f675.-
Groot eindvermogen
Hiervoor zorgt een nieuwe
1 2 watt) Noval eindbuis.
Dubbele klankkleur
regeling, waardoor u elk
geluids-timbre naar eigen
voorkeur kunt instellen
Afstembuis met lich
tend uitroepteken.
Het uitroepteken vertelt u
of de afstemming zuiver is.
Twee gekruiste raam-
antennes. U stelt de best
gerichte antenne in en on
derdrukt zo storingen.
Grammofoon-aanslui
ting ongekend zuivere
weergave van uw grammo-
foonplaten.o.a.door speciale
luidsprekerconstructie.
8 buizen met 12 func
ties. Uiterst gevoelige AM-
en FM-ontvangst.
Ingebouwde
FM-dipoolantenne
Onverkort toongamma
U komt niets te kort. De
bassen en boventonen zin
gen onverkort mee in de
natuurgetrouwe weergave.
In een handomdraai richt O
de draaibare, ingebouwde
Ferroceptor antenne
op het gekozen station en
weert u storingen.
