Wijde Wereld I TmiWYR Waalwijkse en Langsiraatse Courant VERKEERSWLG DOOR DE LANGSTRAAT DE SERVICE VAN DE B.B.A. DE WATERSTAATKUNDIGE TOESTAND FORSE TAAL. UIT DE V GED. STATEN ANTWOORDEN BETREFFENDE: PUUÖL DOET MEER Brandende pijn - vanuit de maag tot hoog in Uw heel? j VRIJDAG 18 DECEMBER 1953. Uitgever Waalwijkse Stoomdrukkerij ANTOON TIEI.EK Hoofdredacteur JAN TIELEN Dit blad verschijnt 2 x per week DE ECHD HET ZODE» 76e JAARGANG No. 99 Abonnement 18 cent per week 2.35 per kwartaal 2.50 franco p. p. Advertentieprijs 10 cent per m.m. Contract-advertenties speciaal tarief. Bureaux: GROTESTRAAT 205, WAALWIJK TEL. 2621 Dr van BEURDENSTRAAT 8, KAATSHEUVEL TEL. 2002. OPGERICHT 1878 TELEGR.-ADRES: „ECHO" Dezer dagen hebben de Gedeputeerde Staten van Noordbra bant geantwoord op het rapport dat onlangs was uitge" bracht door de Commissie van Rapporteurs; in dit uitvoe rig antwoord wordt ook grote aandacht besteed aan de pro blemen van de Langstraat, die in het rapport werden aan" geroerd. Ged. Staten geven er hun visie over en doen mede delingen aangaande de verkeersweg door de Langstraat, zij dienen van repliek betreffende de verkeersvoorziening zo als die door de B.B.A. wordt verzorgd, terwijl zij tenslotte ook de Prov. Waterstaat verdedigen tegen de door de com" missieleden gedane aanvallen en de oorzaken aanduiden van de achterstand diè onze provincie kent op Waterstaat kundig gebied. Voorts is de ligging van de spoorweg zodanig, dat grote moei lijkheden zouden ontstaan bij de kruising van de nieuwe weg met bestaande wegen en de doorsnij ding van de bebouwde kom van Waalwijk door een op de spoorlijn gelegen nieuwe weg. Op grond hiervan hebben G.S. van het gebruik van 't dijkliehaam voor de weg moeten afzien, terwijl zij dan nog de vraag in het midden laten of de Spoorwegen van de dijk kunnen afzien in verband met hei al dan niet instand houden van de spoorweg. DE SERVICE VAN DE B.B.A. Aan het antwoord van Ged. Sta ten op de klachten over de onvol doende verzorging van het vervoer door de Langstraat door de B.B.A. ontlenen wij het volgende: Het bieden van voldoende zit plaatsen tijdens de spitsuren is een moeilijk vraagstuk, dat vrijwel alle weg- en railvervoerondernemingen voor problemen stelt. Dat de gemiddelde bezetting van de autobussen der B.B.A. over de gehele dag nog geen 50 bedraagt van de zitplaatsen, wijst er op, dat gedurende een groot gedeelte van de dag sprake is van een onderbe zetting. Een tekort aan zitplaatsen doet zich slechts voor gedurende enkele uren van de dag, wanneer de tegen sterk gereduceerd tarief reizende houders van week- en maandkaarten zich aanmelden. Dat alles in het werk wordt gesteld om deze spitsvervoeren zo goed moge lijk te verwerken, moge, aldus G.S. blijken uit het feit, dat op de spits uren naast de 111 bussen, welke voor de normale diensten nodig zijn, nog 78 bussen extra worden ingezet voor het vervoer van ar beiders scholieren. Deze extra bussen maken over 't algemeen slecht één rit 's morgens en één rit in de namiddag en staan de verdere dag renteloos; toch ver eisen zij een volledige bemanning. Deze extra reserve van ruim 70% kan niet zonder-gevaar voor de rendabiliteit van het geheel onbe perkt worden uitgebreid, tenzij een aanzienlijke verhoging van de ta rieven voor school- en weekkaar ten zou worden ingevoerd. Dat er meer zitplaatsen moeten komen, daarvan is ook de B.B.A. zich bewust en daaraan wordt sy stematisch gewerkt. Er wordt naar gestreefd het aantal zitplaatsen voorlopig met minstens 200 per jaar te doen toenemen. Ged. Staten poneren dan dat hei ten stelligste ontkend moet worden dat de verzorging van de busdien sten in de Langstraat achter zou staan bij die in andere delen der provincie. In feite, zeggen zij, wordt de Langstraat, waar het 't aantal reservebussen betreft, eer der beter bediend, hetgeen door de Rijksverkeersinspectie kan worden bevestigd. Zij bestrijden ook de me ning, dat de autobusdienst in de Langstraat de best renderende zou zijn van de gehele provincie. De ongunstige verdeling van het ver voer over de dag heeft op het ren dement van deze lijn een nadelige invloed. PLANNEN VOOR NIEUWE WEG REEDS VER GEVORDERD. De voorbereidingen voor de aan leg van de verbinding 's-Bosch WaalwijkGeertruidenbergMoer dijk, aldus G.S., is ter hand geno men en voor enkele wegvakken reeds ver gevorderd. De door oorlogshandelingen ver nielde brug over de Bossche sloot in de weg 's-BoschVlijmen is her bouwd; het gedeelte van de weg tussen de bebouwde kommen van Nieuwkuijk en Drunen is gerecon strueerd, terwijl het plan voor re constructie van de weg Den Bosch- Vlijmen nagenoeg gereed is. Om trent het definitieve tracé van de ontworpen omlegging aan de Zuid zijde van Vlijmen wordt met de ontwerper van het Vlijmens Uit breidingsplan en de Prov. Planolo gische Dienst overleg gepleegd. Het plan voor de kruising van genoemde weg met de provinciale weg DrunenHeusden is uitge werkt in verband met het maken van een nieuwe aansluiting van een gemeenteweg aan de weg Drunen- Heusden, passend in dit plan. De plannen voor aansluiting van de Westzijde van de Drünense kom aan de nieuwe weg zijn gereed, ter wijl in eerste instantie met de N.S. overeenstemming is verkregen ten aanzien van een ongelijkvloerse kruising van deze aansluiting met de spoorweg 's-BoschWaalwijk met de grondaankoop is een begin gemaakt. Ook met de Rijkswaterstaat is in beginsel overeenstemming verkre gen omtrent de vervanging van de Rijksweg door de Baardwijkse Overlaat door een nieuwe weg en oök omtrent de vervanging van de tijdens de bevrijding vernielde brug over het Drongelens kanaal door een nieuwe bredere brug in het nieuwe wegtracé. DE WEG ROND WAALWIJK. Het plan voor de aanleg van de omlegging Waalwijk, aldus G.S. in hun antwoord, is grotendeels ge reed; met de grondaankoop is in overleg met de gemeente Waalwijk een aanvang gemaakt. Nadat die grondaankoop door de gemeente gereed zal zijn en de gemeente de gevraagde gegevens zal hebben verschaft omtrent de zandwinning, kan met de uitvoering worden be gonnen. Het tracé tussen Waalwijk en Waspik ligt nagenoeg vast. Al vorens tot de uitwerking van de definitieve plannen over te kunnen gaan, is omtrent enige problemen, samenhangend met de aanleg van dit wegvak, waarschijnlijk nog uit voerig overleg met derden noodza kelijk. Omtrent het definitieve tra cé bij Waspik wordt overleg ge pleegd met de Prov. Plan. Dienst. Met het Rijk is overleg gaande teneinde te komen tot een bevredi gend plan voor de bouw van een nieuwe brug over de Donge te Geertruidenberg. Tenslotte delen G.S. ten aanzien van de nieuwe verkeersweg mee, dat het tracé van het wegvak Geer truidenbergDrimmelen van de toekomstige weg Geertruidenberg- Moerdijk in overleg met de cultuur technische dienst in studie is. HET DIJKLICHAAM NIET GESCHIKT. In de tweede gewone zitting van 1950 heeft het College van Gedep. Staten reeds aan de Staten meege deeld dat het niet mogelijk was hel dijkliehaam van de spoorlijn te verkrijgen voor het aanleggen van de verkeersweg door de Langstraat. De uitwerking van de plannen, aldus Ged. Staten, voor de aanleg van de nieuwe weg is er derhalve op gebaseerd, dat de spoorlijn door de Langstraat niet voor de weg aanleg kan worden benut. Intussen echter is nog nader be studeerd in hoeverre lret dijkli ehaam geschikt zou zijn en hierbij is gebleken dat bedoeld dijkliehaam over een grote afstand niet vol doende breed is om zonder meer als aardebaan voor een verkeers weg, die aan de eisen van het mo derne verkeer is aangepast, te kun nen dienen. Bovendien zouden aan alle kunst werken belangrijke voorzieningen moeten worden getroffen. ling van middelbare scholen. Tegen zeer gereduceerd tarief (22 maal de enkele reis) worden sclioolkaar- ten uitgegeven. DE ACHTERSTAND 01' WATERSTAATKUNDIG GEBIED. Ook tegen de gang van zaken bij de Provinciale Waiers aat waren door vele leden van de Brabantse Provinciale Staten bezwaren ge maakt. Ged. Staten geven toe, dat niet alles naar wens verloopt en is verlopen. Maar zij brengen dit te rug lot de volgende oorzaken. De achterstand bij de Prov. Waterstaat is een direct gevolg van de vernie lingen, welke in 194Ö en in nog veel ernstiger mate bij de bevrij ding in 19441945 zijn aange bracht. Na de oorlog was er bovendien een nijpend gebrek aan ingenieurs. Dit tekort is de laatste jaren wel aangevuld, maar daarnaast is het ook een ervaringsfeit, dat de mees te middelbare technici met diplo ma weg- en waterbouwkunde af komstig zijn uit het Westen van het land en bij voorkeur daar hun em plooi zoeken. In het Zuiden levert dan genezen; maakt ook de huid door en door zuiver en gezond. Het garanderen van een zitplaats aan iedere reiziger is op lijnen als die in de Langstraat onmogelijk. Het aangehaalde voorbeeld van een dienst der Nederlandse Spoor wegen in het Westen des lands bedoeld zal wel zijn de lijn Amster damDen Haag is niet steek houdend. In de eerste paats is op deze dienst geen sprake van een groot spitsvervoer op enkele uren van de dag; in de tweede plaats vindt op deze lijn uitsluitend ver voer plaats van begin- tot eindpunt zonder halten tussen genoemde steden. Op een vraag in het rapport be treffende een verlaging van het ta rief voor de schoolkaarten, zeggen Ged. Staten dat bij de vaststelling van de tarieven wel degelijk reke ning wordt gehouden met de finan ciële zorgen van de ouders der leer- alleen Den Bosch deze middelbare iechnici. Voorts zijn er de gevolgen van de watersnood en de zuigkrach. van de aannemersfirma's, die bij zonder sterk is. Intussen 's er in Brabant 'n ver betering van het salarispeil tot stand gekomen en grote promotie kansen zijn geschapen. G.S. zeggen tenslotte het te be treuren, dat een vaste oeververbin ding bij Gorinchem en een verbin dingsweg van deze oeververbin ding met Waalwijk en Tilburg nog niet voorkomen op de begroting van Verkeer en Waterstaai. Een of twee Rennies blussen die pijn dadelijk! Een kwestie van een of twee minuten. Houdt altijd een paar Rennies bij de hand. Ze zijn stuk voor stuk hy giënisch verpakt en water of wat ook komt er niet aan te pas. Gewoon laten smeken op de tong en... ze zijn nog smakelijk ook De Amerikaanse minister van buiten landse zaken, Foster Dulles, heeft er in Parijs niet om gelogen. Kort en goed heeft hij de Fransen duidelijk gemaakt dat zij het verdrag op de Europese De fensiegemeenschap hebben te aanvaarden, dat het Amerikaanse Congres er anders hard over denkt de militaire steun aan Europa te verminderen en dat de hele Amerikaanse strategie dan zal moeten worden herzien. Het was de reactie op een rede van de Franse minister van buitenlandse zaken, Georges Bidault, waarin deze liet uitkomen dat het nog lang niet zeker is dat het Franse parle ment de E.D.G. zal aanvaarden. Voor degenen die het nog niet wisten maakte dit duidelijk dat het niet zo bar veel wil de zeggen toen de Franse regering voor premier Laniel en Bidault naar Bermuda gingen, het vertrouwen van de Nationale Vergadering kreeg. Dit gebeurde alleen omdat men kost wat kost op dat moment een regeringskrisis en wat dies meer zij wilde vermijden. 'Wanneer in Januari de nieuwe president in functie treedt, moet er toch een nieuwe regering komen. De verwarring duurt dus onverminderd voort en minister Bidault weet waar schijnlijk evenmin wat hij aan de Natio nale Vergadering heeft als de buitenwe reld. Hij kon dus geen enkele verzeke ring geven, maar terwijl hij zich tot nu toe op de vlakte had gehouden, liet hij de ratificatie van de E.D.G. nu op losse schroeven staan. Frankrijk blijft garan ties eisen van de Atlantische mogendhe den om niet op de een of andere manier in een hoek gedrukt te worden, j Foster Dulles werd daarop de ver persoonlijking van het Amerikaanse on geduld dat niet zoveel begrip heeft voor de Europese moeilijkheden dat daaruit het inzicht groeit waarom de E.D.G. nu nog niet is aangenomen. De Amerikanen hebben wel tegen de 'Duitsers gevochten, maar hun strijd had niet de achtergrond van eeuwenoude vijandschap zoals die van de Fransen. Zij konden na de over winning vergeven en vergeten, de Fran sen konden in de beste gevallen hoog stens vergeven, vergeten durven zij niet. De Amerikanen menen dat het voldoen de is dat Frankrijk en Duitsland samen in een organisatie zijn verenigd, maar de Fransen zouden het liefst garanties heb ben die hun de zekerheid gaven dat wat hun in het verleden herhaaldelijk is over komen, nooit meer gebeuren zal. Ze wantrouwen de ontwikkeling naar een Europese gemeenschap en geloven nog niet dat deze gemeenschap hun zal vrij waren van vrees. Deze is er te diep in- gehamerd dan dat zij in enkele jaren tijds opgeheven zou kunnen worden. Het is een vermenging van sentiment en onder vinding die hun zo doet aarzelen. Er is natuurlijk iets voor dit standpunt te zeggen, maar het Amerikaanse stand point is even begrijpelijk. De Amerikanen kijken niet op de eerste plaats naar het Duitse, maar naar het Russische gevaar, dat hun niet ten onrechte het actueelst lijkt. Daarom sprak Foster Dulles ook van zelfmoord wanneer Frankrijk de E.D.G. niet aanneemt. Ongetwijfeld zou de Russen niets meer plezier doen dan dat. 21e zullen het al niet onaangenaam vinden dat er zo geaarzeld wordt om een hechte organisatie te vormen en ze hebben niet opgehouden zoveel mogelijk de E.D.G. tegen te houden. Het Atlan tisch Pact is hun een doorn in het oog en de E.D.G. zou dat niet minder zijn, vooral met de deelname van Duitsland. Deze is trouwens niet twijfelachtig meer en het wachten is nog slechts tot Frank rijk zijn ingewortelde wantrouwen zo ver 'heeft overwonnen dat het vertrouwen kan scheppen in een verdedigingsorgani satie waarin het met Duitsland samen gaat en waar Engeland en de Verenig de Staten achter staan, misschien niet zo formeel als Frankrijk wenst, maar als een onontkoombare voorwaarde voor een hecht functionneren van de 'Westerse verdediging en een goede samenwerking in het Atlantisch Pact. Nationale legers echter zijn in dit stadium voor Europa ouderwets en ongeschikt omdat het niet meer om nationale belangen gaat. De verdediging van Europa eist een Euro pees leger. Men kan zich overigens wel voorstel len, dat de Fransen zeer gebelgd zijn op Foster Dulles en dat er in de pers ge sproken wordt over een „Amerikaanse Bismarck", een „onbehouwen waarschu wing" en meer dergelijke kwalificaties van Dulles en zijn woorden. Het zou inderdaad meer te appreciëren zijn ge weest als de Amerikaanse minister zijn verlangens wat eleganter had kenbaar gemaakt en niet de schoolmeester had uitgehangen die een stoute leerling be rispt. Dit is bepaald niet bevorderlijk voor de goede verhoudingen in de wes telijke gemeenschap. Is Frankrijk niet meer de toonaangevende mogendheid die het is geweest, het is terecht in zijn eer- gevoelens gekwetst als het wordt aan gesproken als een wingewest van de Verenigde Staten. Daardoor wordt het niet juist als wat sommige parle mentsleden schijnen te verwachten daarom de meerderheid van de Nationale Vergadering zich gaat verzetten, want dan wordt de bijzaak weer voor de hoofd zaak aangezien. Maar de soep wordt nooit zo heet gegeten als ze wordt op gediend, noch van Amerikaanse noch van Franse zijde. Wel zou het aanbe veling verdienen in het vervolg dan nog maar wat te wachten met opdienen, dan hoeft er niet zoveel stoom afgeblazen te worden. Duitsland zit ondertussen op fluweel, een logisch gevolg van zijn positie aan de rand van de vrije wereld, en van zijn politiek, want die van Adenauer is aan merkelijk reëler dan van de Franse re gering, gebonden als deze was aan een onwillig parlement. Duitsland kan te al len tijde op Amerikaanse steun rekenen, met of zonder goedvinden van Frankrijk. Adenauer heeft verklaard begrip te heb ben voor de Franse moeilijkheden en als dan Frankrijk er begrip voor toont dat de 'Duitsers er niets voor voelen om weerloos aan de rand van Europa te liggen, en er langzamerhand vertrouwen groeit in eikaars goede bedoelingen, is 'er een steviger basis voor een eensge zind, vrij en veilig Europa dan nu. GEEN OF BELANGRIJK LAGER SCHOOLGELD. Alle schoolgelden voor de leerplichtige jeugd zullen worden afgeschaft. Het schoolgeldtarief zal belangrijk verlaagd worden voor de hogere leerjaren van ULO, voorbereidend hoger en middel baar onderwijs, kweekscholen en uitge- j breid lager- en middelbaar onderwijs, kweekscholen en uitgebreid lager- en middelbaar nijverheidsonderwijs. De Re gering heeft reeds voorgesteld de colle gegelden voor het hoger onderwijs te verlagen (van 325 gulden op 200 gul den per jaar). Er komt geen verlaging van het schoolgeld voor kleuteronderwijs. De regeling van 'het schoolgeld voor het land- en tuinbouwonderwijs wacht op een wettelijke regeling, die in de maak is. Voor avondscholen en voor dag- en avondcursussen komt waarschijnlijk een regeling en een vaststelling voor mini mum- en maximumschoolgeld. De rege ling zelf zal echter niet bindend voorge schreven worden. Dit blijkt uit een wets ontwerp, dat de regering bij de Tweede Kamer heeft ingediend. 'Het is onderte kend door de ministers Gals, Beel, Drees en Staf. Met dit voorstel wordt een einde ge maakt aan de sterk uiteenlopende rege lingen, die tot nu toe bestaan op het ge bied van het schoolgeldtarief. In de toe komst zal men te maken hebben met een uniform tarief, dat met uitzondering van kleuteronderwijs, hoger onderwijs, en land- en tuinbouwonderwijs geldt voor alle takken van onderwijs. Hierdoor wordt onder andere voorkomen, dat de schoolkeuze van de ouders wordt beïn vloed door de hoogte van het schoolgeld. zo schrijven de ministers in hun Memo- rie vanToe lichting. Het bedrag, dat met de afschaffing en verlaging der schoolgelden is gemoeid, schat de regering op 24 millioen 700.000 gulden. De opbrengst van het school geld, dat geheven blijft, wordt geschat op ongeveer 2 millioen gulden (hiervan is 750 duizend gulden voor de gemeenten). De gemeenten, de bijzondere scholen voor voorbereidend hoger en middelbaar onderwijs en lager land- en tuinbouwon derwijs zullen voor het financieel nadeel, dat ze lijden een compensatie krijgen. Wanneer de 'Staten-Generaal aan dit voorstel hun goedkeuring hechten, zal de nieuwe regeling met terugwerkende kracht ingaan vanaf 1 September 1953. SCHERPE WAARSCHUWING VAN DULLES AAN FRANKRIJK. „Als Europa zelfmoord pleegt, trekt Amerika zich terug". Met harde, scherpe woorden heeft de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Foster Dulles, Frankrijk duidelijk gemaakt, dat zijn land niet langer bereid is werkeloos toe te zien hoe de Euro pese Defensiegemeenschap in handen der Franse politici een stuk speelgoed ge worden is. Dulles heeft Frankrijk ge waarschuwd dat Amerika zijn Europese politiek grondig zal moeten herzien in dien de EDG niet spoedig werkelijkheid wordt en hij heeft Frankrijk aangeraden een verbond te sluiten met Duitsland om hierdoor alle wrijvingen en tegenstellin gen op te vangen. Deze verklaring van Dulles, tijdens en na de zitting van de Noord-Atlantische Raad gedaan, was het antwoord op een voorzichtige rede van de Franse minis ter Bidault, die voor het eerst liet door schemeren dat de totstandkoming van de EDG nog lang niet zeker is. VOOR 30 MILLIOEN GULDEN FRUIT NAAR ENGELAND. De Engelse regering heeft thans de contingenten bekend gemaakt, welke gel den voor de invoer van appels en peren in 'het eerste halfjaar van 1954. Voor appels is een globaal contingent vastge steld van 2,500,000 pond sterling en voor peren van 230.000 pond sterling. Deze bedragen zijn belangrijk hoger dan de overeenkomstige contingenten voor het eerste halfjaar van 1953. Toen was het voor appels 1,500.000 pond en voor peren 150,000 pond. De verwach ting leeft, dat er thans een vlottere han del op Engeland zal ontstaan. Het con tingent gaat in op 1 Januari aanstaande. TOT 1970 VOOR WEGENAANLEG 60 MILLIOEN 'S JAARS NODIG. In 1970 zal het verkeer 3J/2 maal zo druk zijn als in 1950. Het zal nodig zijn vóór dit jaar ongeveer 900 km. wegleng- te te verbouwen tot wegen met vier ver- keersstroken of nieuwe vervangende we gen aan te leggen. Tot 1970 zal rond 60 millioen per jaar aan aanleg van nieuwe rijkswegen moeten worden besteed. KOFFIEPRIJS OMHOOG. In een te Amsterdam gehouden verga dering van de koffiebranders en thee pakkers is besloten tot een verhoging van de koffieprijzen voor consumenten met onmiddellijke inwerkingtreding. De kof fie van f 2.10 per half pond wordt ge bracht op f 2.18 en de koffie vanH 2.30 per half pond op f 2.40. Men was het er over eens dat deze verhoging nog niet in overeenstemming is met de wereld marktprijs, aangezien dan de prijsstijging wel tweemaal zoveel had moeten bedra gen. NEDERLAND LEVERT 3200 KOEIEN. Twee Nederlandse combinaties van vleesexporteurs hebben een contrict af gesloten voor de levering van 3200 stuks slachtkoeien aan Rusland. Het gaat hier om een transactie ten bedrage van ongeveer f 1,6 millioen. De leveringen zijn sinds ongeveer vier we ken aan de gang. Beide Nederlandse exportcombinaties traden hier op in samenwerking met Deense exporteurs, die er in slaagden een order te plaatsen van 14000 stuks hoornvee. In de week van 30 November tot 5 December werden 15,677 baconvar- kens geslacht, alle bestemd voor de ex port naar Engeland. Men vermoedt hier te lande, dat de belangrijke aankoop van slachtvee in Nederland en Denemarken minstens ten dele bestemd is voor Oost-Duitsland en dat de Russische autoriteiten de voedsel positie in dit gebied willen verbeteren om een antwoord te geven op de Ame rikaanse voedselpaketten-actie. DIEF VAN BESMETTE KONIJNEN GEGREPEN. De politie te Den Helder heeft een man aangehouden, B. K. genaamd, die heeft bekend alle zes met kankerserum ingespoten konijnen van de arts-röntge noloog dr C. J. van M. uit Den Helder, te hebben gestolen. Drie had hij er verkocht, twee weg gegeven aan familieleden en een voor zichzelf gehouden. Van de verkochte zijn er een geheel en twee gedeeltelijk ach terhaald. Twee waren er reeds opgege ten en een derde kon de politie in be slag nemen, toen het nog in de pan lag te braden. Op het bericht van de dief stal en de mogelijke besmetting zijn van de overige drie de resten in het water gegooid, evenals een van de vellen. Vijf vellen zijn door de politie in beslag ge nomen, naar het zesde vel en de in het water geworpen bouten en resten wordt door de politie gedregd. NEL OOSTHOUT BIJ DE MIDDELBARE SCHOLEN. Tweemaal was Maandagmiddag de aula van het Dr Mollercollege geheel vol, toen de voordrachtkunstenares Nel Oost hout daar optrad voor de samenwerken de Middelbare Scholen in Waalwijk en Kaatsheuvel. Dit optreden geschiedde in het kader van „Een Uur Muziek" en was verzorgd door de gelijknamige stichting, die sinds geruime tijd reeds haar vruchtbaar werk ook op de Waalwijkse scholen verricht. Het was een goed idee, de jeugd ook vertrouwd te maken met de voordracht kunst, zoals die o.a. in ons land be oefend wordt door Nel Oosthout, die we ook al eerder in Waalwijk zagen optre den. En zoals toen, boeide zij ons nu ook weer door haar rijk geschakeerd talent, door de suggestieve wijze waarop zij voordroeg een van de Christus-legenden van Selma Lagerlöf, namelijk die van de Kindermoord te Bethlehem en een sprookje van H. Andersen: De Mestke ver. Het is een schone maar ook erg moei lijke taak de jeugd in te wijden in de ge heimen van de kunst; dit moet vaak ge beuren ondanks de jeugd zelf, die te dikwijls en te veel nog geïnteresseerd is in zaken die in de sfeer van het mate riele blijven, en die bij voorbaat reeds een zekere afkeer heeft van de dingen die van de geest zijn. Haars ondanks zal de jeugd dan hiermee kennis moeten ma ken; het mag natuurlijk niet al te ge forceerd zijn, men mag de jeugd niet te zeer dwingen in deze richting, om geen blijvende antipathie tegen de kunst bij haar te veroorzaken. Maar waar de jeugd vaak niet haar eigen nut en haar eigen voordeel ziet, zal, zoals bij alle opvoeden soms wel een zekere prettige aandrang nodig zijn. Men verwachte dus niet dat de jeugd geweldig enthousiast zal zijn, na een zo weinig spectaculair optreden, maar daar om niet minder treffend, als dat van Nel Oosthout; van groter belang is, gegeven de feiten, de belangstelling die de jeugd voor dit optreden had, en die was on miskenbaar; en dezeb elangstélling moge leiden tot enthousiasme. Daarom is het de grote verdienste van „Een Uur Muziek", dat zij de jeugd de gelegenheid biedt tot kennismaking, de eerste stap op de weg naar het enthou siasme. VERKLARING DER PERSOONSNAMEN. Voor de leden van het Genootschap voor Heemkunde voor de Midden-Lang straat, althans voor een niet zo erg groot percentage dezer leden, hield Maandag avond in de zaal van café van Bracht, de heer Marcel van de Velde een lezing over de Verklaring der Persoonsnamen, een ongetwijfeld zeer interessant onder werp, waarover de spreker onder het pseudoniem Amaat Vijncke regelmatig artikelen schrijft in een dagblad. En de heer v. d. Velden, die langs de weg van de genealogie tot de bestude ring van dit onderwerp gekomen was, wist er interessante dingen over te ver tellen. Al moeten wij hierbij direct aan tekenen, dat het onmisbare hulpmiddel dat de taalkunde is bij de verklaring der voor- en familienamen, wel eens in het gedrang kwam, en dat de spreker die zijn gehoor waarschuwde tegen het ge vaar van een al te zeer fantaseren, zelf, naar onze mening, niet altijd aan dit ge vaar ontsnapte. Hij sprak over de voornamen, die zeer op elkaar lijken in verschillende taal gebieden, toch niet steeds van dezelfde oorsprong hoeven zijn en waarvan dik wijls ook niet uit te maken is of het nu een jongens- dan wel een meisjesnaam betreft. Een naam is een woord, zei de heer v. d. Velden in het verloop van zijn cau serie, een woord, dat organisch is ont staan en gegroeid; de familienamen be doelden aanvankelijk eigenschappen te vermelden, zij krijgen bijvoegsels en wer den gewijzigd en er ontstonden weer nieuwe namen uit. Hij wees er op hoe de kennis van het Middelnederlands be langrijk is voor het verklaren der na men, die groeiden van Zuid naar Noord, van Limburg, naar Vlaanderen en Bra bant, voorts naar Holland en tenslotte naar de gewesten, waarvan Friesland het laatst namen kreeg. Men moest grote voorzichtigheid in acht nemen met de bronnen die men raadpleegde en fantaseren was op dit gebied uit den boze; ook met de volks etymologie diende men voorzichtig om te springen, terwijl de mythologie en de geschiedenis soms een belangrijke rol konden spelen. Dit alles illustreerde hij met interes sante voorbeelden, waarop het grootste gedeelte van zijn causerie neerkwam. Na een kort overzicht van de geschie-

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1953 | | pagina 1