fltfRMOGÉNf
OE OPDRACHT
ROBERT MERSHAM
No een lange lijdensweg.
NIEUWJAARSREDE
RAAMSDONKS BEGROTING.
2
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN VRIJDAG 22 JANUARI 1954
2
van de Burgemeester van Raamsdonk,
de edelachtb. heer J. PRiNSSEN.
BIJ GRIEP
PASTI LLES
DE ZACHTE VALDAMILD
Christelijke Kleuterschool te SPRANG
kreeg nieuw onderdak.
Grote belangstelling bij opening van nieuw onderkomen
HOEST. GRIEP...
FEUILLETON
van „üe Echo van het Zuiden".
door Martin Verduyn.
2«).
i
Gaarne wil ik deze eerste raadsverga
dering van 1954 aanvangen met U en
Uw gezinnen van harte een Zalig en
Gelukkig Nieuwjaar toe te wensen. Daar
bij spreek ik de hoop uit, dat 1954 voor
de inwoners dezer gemeente in alle op
Zichten een voorspoedig jaar zal zijn.
Aan allen, die mij en mijn gezin bij de
jaarwisseling van hun belangstelling de
den blijken, zeg ik hierbij hartelijk dank
Zoals te doen gebruikelijk zal ik hier
na de verschillende belangrijke feiten en
gebeurtenissen van het afgelopen jaar
memoreren en daarna overstappen naar
de plannen en wenselijkheden voor de
toekomst, meer speciaal, voor het nieuw
ingetreden jaar. 1954. Daarbij zullen wij
zeer zeker in acht moeten nemen, dat de
mens wikt, doch God beschikt. Heel dui
delijk is dat wel het vorig jaar geble
ken, toen ik op 30 Januari de nieuw
jaarsrede hield. Voor een gematigd op
timisme was toen alle aanleiding, doch
niemand kon vermoeden, dat nog geen
24 uur later, geheel Zuid-West Neder
land, waaronder ook onze gemeente, zou
worden getroffen door een watersnood
ramp, zoals in geen eeuwen gebeurd was.
Groot was de nood en talrijk het aan
tal slachtoffers, verblijdend en ontroe
rend was de hulp van iedereen, in ons
land, zelfs van alle landen der wereld.
Het is goed, dat wij ons in gedachten
even terug verplaatsen naar 1 Februari
en de daaropvolgende dagen, die voor
talrijke inwoners en zeker ook voor de
plaatselijke overheid veel zorgen met
zich brachten. Dank zij de prachtige sa
menwerking van overheid en particulie
ren kon de nood snel worden gelenigd
en zijn er voor onze gemeente nog
slechts enkele wondeplekken overgeble
ven. Wanneer de in aanbouw zijnde
Zweedse en Noorse woningen gereed
zijn gekomen, zijn practisch alle ramp
slachtoffers weer aan een nieuw een
meestal zelfs aan een betere huisvesting
geholpen.
In een speciale raadszitting is de wa
tersnoodramp officieel herdacht. Ik zal
mij dus thans onthouden van de toen
reeds genoemde feiten en cijfers; wel wil
ik gaarne iedereen, die hier ter plaatse
heeft medegewerkt aan de leniging van
dt noden der slachtoffers nogmaals har
telijk dankzeggen.
Op 1 Jan. 1953 bedroeg het aantal
inwoners 8135; vermeerderd door ge
boorten met 207 en door vestiging met
439, totale vermeerdering 646, is totaal
8781; verminderd door overlijden met 63
en door vertrek met 462, totale vermin
dering 525, zodat het inwonertal op 31
December 1953 bedroeg 8256, waarvan
4193 mannen en .4063 vrouwen.
Het aantal huwelijken bedroeg 67 te
gen 60 in 1952.
Op het gebied van Openbare Werken,
waaronder ook te verstaan de woning
bouw, werd in 1953 een topprestatie ge
leverd, ondanks het feit, dat de waters
nood een grote spelbreker was. Een
groot aantal woningzoekenden kon aan
een woning worden geholpen. De 8 her-
bouwgevallen van de Erven Schuller en
een complex van 10 woningen in de Bo-
terpolder kwamen gereed, evenals de
complexen van 21 woningen en 50 mili
taire woningen.
Van het complex van 40 woningen
zijn de eerste 3 bewoond, terwijl de rest
zeer snel zal volgen. In de Beatrixlaan
kwamen 2 fraaie Oostenrijkse geschenk
woningen gereed, terwijl op Sandoel 5
Zweedse en 1 Noorse en de Raamsdonk-
dorp aan de Melkhaven 4 Noorse ge
schenkwoningen in aanbouw zijn. Bo
vendien werden nog meerdere herbouw-
gevallen en premiewoningen in de parti
culiere sector gebouwd.
Het aantal woningaanvragen bedraagt
thans nog 246, zodat de oplossing van
het woningprobleem nog lang niet in
zicht is, waarbij dan nog geen rekening
gehouden is met 29 noodwoningen en
de vele slechte woningen, die geleidelijk
aan toch ook opgeruimd moeten worden
Het jaar 1953 zal steeds bekend blij
ven als 'het jaar, dat de Boterpolder tot
volledige ontwikkeling kwam. De aan
leg van de Boterpolderlaan, Frans Hals
straat, Rubensstraat, Jan Steenstraat en
de Rembrandtlaan kwamen gereed.
Ter beveiliging van de polder werd
dc kade aanzienlijk verhoogd en een
gemetselde muur gebouwd. Menselijker-
wijs gesproken kan de polder thans vol
komen veilig geacht worden.
Een ander belangrijk feit was de vol
ledige doortrekking van de Beatrixlaan
naar de Wilhelminalaan, waardoor een
prachtige ontsluiting van de „Prinsessen-
wijk" tot stand kwam.
Het Poststraatje werd vernieuwd, ter
wijl in Raamsdonk op enkele plaatsen
de open riolering door een gesloten werd
vervangen. Enkele plantsoentjes werden
aangelegd.
In de Boterpolder werd een aanvang
gemaakt met de bouw van een nieuwé
8-klassige R.K. Meisjesschool, terwijl in
Raamsdonk-dorp het Leogebouw werd
aangekocht.
In het afgelopen jaar kwam de plaat
selijke organisatie voor de Bescherming
Bevolking (B.B.) nagenoeg volledig tot
stand. De blokploegen zijn geheel ge
formeerd en de cursussen zijn aan de
gang. Het voor de brandweer benodigd,
aantal leden is toegetreden, terwijl de
vorming van het Mobiele Geneeskundig
team in een vergevorderd stadium van
voorbereiding is.
Het aantal werklozen bedroeg op 1
Januari 1953: 108 en op 1 Januari 1954:
60. Van de laatsten waren er 3 op
D.U.W.-object en de rest geheel werk
loos. Deze werkloosheid is eerst op het
laatst van 1953 ontstaan. Gedurende het
gehele jaar 1953 zijn er practisch geen
werklozen geweest.
Bij de periodieke raadsverkiezingen
werden alle leden opnieuw gekozen; al
leen de nestor de 'heer Dingeman Lank-
huijzen had zich niet meer herkiesbaar
gesteld. In zijn plaats deed de heer W.
van Seters zijn herintrede. De beide
wethouders, de heren G. Nollen en C.
Langerwerf werden herbenoemd.
Alvorens een blik in de naaste toe
komst te werpen, dank ik U en spe
ciaal ook de beide wethouders voor het
vele werk in het belang van de gemeen
te verricht, vooral ook voor de prettige
en vertrouwelijke sfeer, waarin dit ge
schiedde.
Gaarne breng ik ook hartelijk dank
aan de gemeente-secretaris, de hoofden
van dienst en overige ambtenaren en
werklieden voor de wijze, waarop zij in
het afgelopen jaar hun taak vervulden.
Steeds kon op hen worden gerekend:
kortom zij waren voor mij en het Ge
meentebestuur een grote steun.
Ook de groepscommandanten en het
onderhorig personeel van de rijkspolitie
te land en te water wil ik gaarne in deze
dank betrekken.
Het woningcontingent voor de eerst
volgende 3 jaren is vastgesteld op 71 en
6 voor herbouwgevallen. Dit wil zeggen,
dat voor 1954 ongeveer 30 woningen
zullen kunnen worden gebouwd. Naar
mijn mening zal dit slechts een druppel
op een gloeiende plaat zijn en daarom
wil het Gemeentebestuur trachten om
dit aantal te verhogen door o.a. huizen
Voor bejaarden te bouwen in de Mar
grietstraat op de plaats waar thans de
noodwoningen staan. Per éénheid van 't
contingent mogen 3 huizen voor bejaar
den worden gebouwd. Door opschuiving
kunnen dan grotere woningen voor gro
tere, althans groeiende gezinnen worden
vrijgemaakt. Het is voorts nog niet uit-
gesloten, dat voor krotopruiming een j
kleine extra toewijzing zal worden gege- j
ven. i
Door de vrij snelle bouw in dé Boter
polder en de onmogelijkheid om reeds in
het Noordelijk deel langs de Haven te
bouwen, zal het noodzakelijk zijn om
nieuwe gronden aan te kopen en zal het
uitbreidingsplan op vrij grote schaal
moeten worden herzien. Daarvoor komen
op de allereerste plaats in aanmerking
de gronden ten Noorden van de Boter-
dijkweg en het Noordelijk gedeelte van
de Sandoelse polder.
De nieuwe R.K. Meisjesschool zal ver
moedelijk 1 September a.s. in gebruik
kunnen worden genomen evenals het
gymnastieklokaal, waarvan de aanbeste
ding binnenkort kan plaats hebben.
De R.K. Jongensschool in Raamsdonk
zal verbouwd worden en van centrale
verwarming worden voorzien, alsmede
van moderne toiletgelegenheid.
De R.K. ULO-school wacht al gerui
me tijd op 2 nieuwe leslokalen.
Voorts wordt gewacht op de beslis
sing ten aanzien van de bouw van z.g.
huishoudschool ten plattelande, waartoe
in principe de nodige medewerking van
gemeentewege is gegeven.
De plannen van een modern wijkge-
bouw voor het Wit Gele Kruis op de
kop van de Rembrandtlaan met acco-
modatie voor de schoolarts liggen klaar.
Binnenkort zal deze zaak bij U aanhan
gig worden gemaakt.
Vorige week is een begin gemaakt
met de aanleg van het wandel- en sport
park. Te zamen met het gymnastiek
lokaal zal daardoor prachtige gelegen
heid voor ontspanning worden gescha
pen.
Na overleg met de Commissie voor
publieke werken is wederom een aan
zienlijk werkprogram opgesteld. Daar
voor komen o.a. voor het gedeeltelijk
doortrekken, van de Raadhuisstraat.
(Met de Ned. Spoorwegen wordt
overleg gepleegd over de mogelijkheid
om de spoorlijn te passeren, om daar
door langs de Pastorie verbinding met
het centrum van Raamsdonk te krijgen),
voorts het reconstrueren van een ge
deelte van de Kerklaan van Nieuwe weg
tot Zuideindse weg, vernieuwing Zuid
zijde van de Haven, de Zwanesteeg,
verbreden trottoirs Julianalaan.
De grotere werken, de z.g. P.C.W.-
werken bestaande uit:
a. het grote rioleringsplan;
b. de reconstructie van de Kerklaan,
en
c. de gedeeltelijke demping van de
haven, komen vóór 1 April a.s. be-
stekklaar. Ook het plan voor het zwem
bad is gereed. Hopenlijk kunnen binnen
kort de nodige grondaankopen en het
crediet voor de aanleg aan Uw Raad
worden voorgelegd.
Het laatste doch zeker niet het minst
belangrijke object is het ophogen van
de in gemeentebezit zijnde gronden voor
industrieterrein langs de Donge en de
aanleg van een loswal aan de te ver
breden Havenmond. Dit plan is thans
volledig klaar. Het nodige overleg met
andere instanties zal spoedig worden ge
opend.
De plannen voor de levering van gas
verkeren ook in een vergevorderd sta
dium van voorbereiding. De Staatsmij
nen hebben in ieder geval reeds aan
Oosterhout medegedeeld, dat zij bereid
zijn gas te leveren.
Zoals U ziet, Mijne Heren, zit hel
gemeentebestuur niet stil, maar alles kan
nu eenmaal niet ineens.
Bovendien vraagt de uitvoering van
alle plannen veel geld, van sommige
zelfs enorm veel.
Vooral het aantrekken van industrie-
er. heeft de volle aandacht, omdat hier
mede ten slotte het levensbelang van de
gemeente gemoeid is. Regelmatig
zijn er aanvragen om industrieterrein,
doch door welke oorzaken dan ook wordt
Raamsdonk gepasseerd. Hopenlijk zal
het op aandrang van de Minister van
Binnenlandse Zaken beëindigen van de
in feite tot een ongezonde wedstrijd uit
gegroeide vraag van de industriëlen om
tegemoetkomingen in velerlei vorm van
de gemeenten voor Raamsdonk met z'n
gunstige ligging aan grote waterwegen
en hoofdverkeerswegen te land van be
lang zijn.
Mijne Heren, ook voor dit nieuwe
jaar, doe ik een beroep op Uw goede
wil tot samenwerking en vooral op Uw
vertrouwen. Wanneer ik die wederom
krijg, dan twijfel ik er niet aan dat met
Gods onmisbare zegen de gemeente
Raamsdonk een gezonde toekomst tege
moet gaat.
Dat de begroting van de gemeente
Raamsdonk voor 1954 i n de laatstelijk
gehouden raadsvergadering zonder slag
of stoot is aangenomen, is niet zo ver-
Wonderlijk wanneer men de degelijke
schriftelijke voorbereiding van de behan
deling heeft gezien met de uitvoerige
toelichting van B, en W. Wij ontlenen
daar het een en ander aan.
'Het tekort van 110,000 gulden dat
wordt geraamd is 22,000 gulden hoger
dan het tekort voor 1953, dat 88.000
gulden bedroeg. Dit werd gedekt door
een uitkering ondernemingsbelasting en
een tweetal na-uitkeringen uit het ge
meentefonds. Voor 1954 zal een ver
zoek om een subjectieve verhoging der
algemene uitkering (overeenkomstig een
nog niet aangenomen wetsontwerp inza
ke de regeling der financiële verhouding
tussen het Rijk en de Gemeenten) wor
den ingediend.
Waar dit vergrote tekort vandaan
komt, wordt aangetoond in een staat
waarin de begrotingscijfers van 1953 en
1954 worden vergeleken. Hieruit blijkt
dat de lasten enerzijds met 172,364,02
zijn verhoogd en anderzijds met
f 61,708,03 zijn verlaagd, waardoor een
tekort resulteert van f 110,655,99.
Tot de posten die de lasten voor 1954
aanzienlijk verhogen, behoren volgens de
toelichting van B. en W.: salarissen en
lonen, inclusief sociale lasten, de uitbrei
ding der straatverlichting in verband met
de realisering van het uitbreidingsplan,
de uitbouw van de Bescherming Burger
bevolking, publieke werken, het onder
wijs en rente voor een op 1 April 1954
aan te gane geldlening ad f 400.000.
B. en W. voegen er aan toe, dat uit
hun toelichting blijkt, dat voorzichtig
heid met betrekking tot 'het financiëel be
leid dringend geboden is.
De raadscommissie die de .begroting
heeft onderzocht, had niet veel aanmer
kingen. Wel achtte zij het wenselijk dat
de presentiegelden voor de vergaderin
gen van de raad en van commissies zou
den worden verhoogd, maar B. en W.
waren een andere mening toegedaan en
deze was dat het lidmaatschap van de
raad en van commissies allereerst als een
eretaak moet worden beschouwd".
Voorts stelde de commissie voor het
subsidie aan jeugdverenigingen te verho
gen van f 700 tot f 1000, waartegen B.
en W. geen bezwaar maakten. Voor het
overige stemden beide partijen overeen
en in de raadsvergadering werd dan ook
de begroting overeenkomstig het advies
van de commissie ongewijzigd vastge
steld.
Er was een grote schare belang stfellenden Maandagmiddag in het ge
bouw van de Christelijke Volksbond, toen daar het nieuwe gebouw van
de kleuterschool werd geopend. Eigenlijk is het geen nieuw gebouw, maar
dit zal de vreugde van degenen die bij het christelijke kleuteronderwijs
te Sprang geïnteresseerd zijn niets; verminderd hebben, want bij deze
plechtigheid overheerste een toon Van blijdschap en van dankbaarheid,
dat eindelijk, na een lange lijdensweg, de verlossende zucht kan worden
geslaakt: we hebben een school, een eigen school! Voordien was het een
zich behelpen, een zoeken naar een deugdelijk permanent verblijf, soms
ook het opgeven van de hoop nog iets te zullen bereiken.
WAT VEEL GEKOST HEEFT
IS OOK VEEL WAARD.
Wat ons veel gekost heeft is ons ook
veel waard, zei Mevrouw Rosier, die de
Bond van besturen van Christelijke
Kleuterscholen vertegenwoordigde bij de
ze opening; de waarheid van dit gezegde
bleek uit de woorden van allen die het
woord voerden tijdens deze plechtigheid,
uit de belangstelling vooral ook van de
zijde der ouders.
Toen de Weleerw. Heer Ds. C. Streef
kerk de bijeenkomst opende, waren in de
zaal van de Christelijke Volksbond aan
wezig, naast het bestuur ;van de Kleuter
school, Burgemeester 'Smit, Wethouder
Notaris Waverijn, 'Secretaris van Proo-
ijen, Mevrouw Rosier, namens de ge
noemde Bond, de Kerkeraden van de
Hervormde en Gereformeerde Kerken te
Sprang, de Kerkvoogdij Van de Herv.
Kerk, het 'bestuur van de Christelijke
Volksbond, kleuteronderwijzeressen van
de christelijke kleuterscholen te Waal
wijk, Besoijen en 's-Gravenmoer, en tenl
sjotte veel ouders van kleuters die de
Sprangse Kleuterschool bezoeken.
Nadat de vergadering het eerste vers
van Ps. 103 had gezongen en Ds Streef
kerk had gelezen uit Johannes 10 en was
voorgegaan in gebed, verwelkomde hij
alle aanwezigen en zette vervolgens in
het kort de lijdensgeschiedenis van de
Christelijke Kleuterschool uiteen.
Op 12 Januari '1948 was het kleuter
onderwijs begonnen in een leegstaand
lokaal van de lagere school. De nood
zaak van een eigen gebouw werd toen
nog niet zo gevoeld, dat het ook tot
daden kwam. Echter in de loop van 1951
groeide het aantal leerlingen op de la
gere school dermate, dat het bestuur
De weldadige warmte van Ther-
mogène stilt de pijn in keel en
borst en verjaagt de aanval.
VAN
Dat waren de feiten, tenzij... Toen zij
't kamp bereikten, heerste daar dezelfde
lugubere stilte als enige minuten tevo
ren bij het geïmproviseerde vliegveld.
De weinige Duitsers die Schroder in het
kamp had achtergelaten, waren gedood
en lagen in de meest groteske houdingen
over de grond verspreid.
Desmond's eerste vraag was naar
professor Nichols. Het antwoord van de
bevelvoerende officier was kort en dui
delijk.
Professor Nichols was bij de overval
niet in het kamp aanwezig geweest. Nie
mand had kunnen ontsnappen. Allen die
zich bij de omsingeling in het kamp had
den bevonden, waren gedood. Het was
dus duidelijk dat Nichols het kamp ver
laten had, voordat Desmond's tweede
troep bij het kamp was gearriveerd.
Ondanks zijn eigen redding en die van
Zijn mannen, voelde Mersham zich ver
slagen. Het ergste wat hij zich had kun
nen voorstellen was, dat Nichols bij de
overval gedood zou zijn. Een vlucht had
hij voor onmogelijk gehouden, evenals
kapitein Desmond.
„Uiteraard sta ik van nu af onder uw
bevelen, kapitein Mersham", zei deze.
„Wat zullen we doen?" Mersham dacht
niet lang na. Er was maar één ding te
doen: weer de jacht op Nichols te be
ginnen. Hoe dodelijk vermoeid hij ook
was en uitgeput door martelingen die
Schroder hem had doen ondergaan, er
was geen sprake van rusten. Nichols
moest lont geroken hebben en had het
j kamp verlaten. Hij kon niet ver zijn.
Hij was te voet, dat stond vast en zou
moeten omkomen van honger en dorst.
Toen Mersham zijn plannen aan Des-
mond had medegedeeld, stelde deze on
middellijk voor zijn vliegtuigen in te
schakelen. „Wij patrouilleren boven dü
gebied en hebben kans de professor te
ontdekken". Deze mogelijkheid gaf Mers
ham weer moed. Inderdaad, al was h&
Nichols wederom gelukt te ontsnappen,
hij kon niet ver komen en zou, wanneer
hij bemerkte dat hij ook vanuit de lucht
gezocht werd, uiterst voorzichtig moe
ten zijn in zijn bewegingen, waardoor
hij nog minder snel vooruit kon komen,
dan anders toch reeds het geval was.
Men aarzelde niet langer en terwij]
Desmond s soldaten zich in alle richtin
gen verspreidden en hij en Mersham met
een troep van tien man meezochten,
hoorden z ij na ruim twintig minuten
Desmond's vliegtuigen opstijgen van het
kleine plateau, waar hij enige uren te
voren geruisloos was geland.
Marion en Flanders werden „ontvan
gen" door een magere gebruinde kerel,
met een intelligent en bedriegelijk vrien
delijk uiterlijk.
Hij was zelfs zo vriendelijk hen een
zetel aan te bieden. Het was duidelijk
dat deze man, blijkbaar de leider van de
illigale groep, een heel andere mentali
teit bezat dan majoor Schroder. Hij was
even zakelijk als vriendelijk en recht op
de man af toen hij zei; „Wij behoeven
elkaar niets wijs te maken. U kunt twee
dingen doen, uw leven redden of dood
geschoten worden.' De beslissing ligt in
uw eigen hand. De voorwaarde om te
blijven leven, is u waarschijnlijk wel dui
delijk. De dame verstrekt mij bepaalde
gegevens en u (hier wendde hij zich tot
Flanders) vertelt mij eenvoudig welke
actie de geallieerden gaan ontketenen om
professor Nichols alsnog in handen te
krijgen en kapitein Mersham uit majoor
Schroder's handen te bevrijden. U bent
in Leopoldsville, Wishington, Londen,
Parijs en Brussel natuurlijk in kennis
gesteld van een en ander."
Flanders kon een glimlach niet onder
drukken.
„Uw vragen lijken wel een beetje na-
ief", merkte hij spottend op. „In de eer
ste plaats geloof ik niet, dat u mijn le
ven zal sparen, ook al vertelde ik u da-
tum en plaats van een invasie, en boven
dien kan ik niet weten welke maatrege
len de geallieerden zullen treffen om
professor Nichols te beletten Berlijn te
bereiken. U kunt zich zelf wel zo onge
veer voorstellen, wat men daartegen zal
doen."
„Natuurlijk ben ik daartoe in staat",
was het ironische antwoord, „maar ik
prefereer natuurlijk concrete gegevens
en ik vind het jammer dat u niet ver
standiger bent en zegt wat u weet." Hij
stak een sigaret aan en vervolgde snel:
„Natuurlijk houden wij u vast, tot de
waarheid van uw beweringen bewezen is,
u behoeft niet aan de ernst van mijn be
lofte te twijfelen. Ik ben geen soldaat en
heb er niet het minste belang bij een
sergeant uit de weg te ruimen".
Flanders voelde onmiddellijk aan, dat
deze man meer het type van een avon
turier, dan van de fanatieke partijman
was. Hij was zelfs geneigd te geloven
dat die man zijn belofte zou houden en
hem in een zekere onverschilligheid zou
laten gaan, indien hij de Duitsers waar
devolle inlichtingen verschafte, die de
voorzorgsmaatregelen .„der geallieerden
zouden ondermijnen en ongedaan maken.
Dus besloot hij zijn fantasie aan het
werk te zetten en te doen alsof hij wer
kelijk op de hoogte was van de gealli
eerde maatregelen om Nichols op te
vangen, wanneer deze in een vliegtuig
zou trachten te ontsnappen. Met won
van de kleuterschool bericht kreeg, dat
er rekening mee gehouden moest worden,
dat m.i.v. April 1952 de kleuters niet
langer in de lagere school geherbergd
konden worden.
Het had veel voeten in de aarde voor
dat men een ander onderkomen had ge
zocht; een nieuwe kleuterschool, of des
noods een semipermanente was veel te
duur; naar mogelijke en onmogelijke pak
huizen en schuren werd uitgezien, maar
alles was zonder resultaat en ten einde
raad klopte men aan bij de kerkvoogdij,
om desnoods dan maar verlof te krijgen
zich zo lang te mogen huisvesten in de
te kleine consistoriekamer; het was maar
goed, zei de dominee, dat de inspectrice
daar nooit is geweest.
Het was echter slechts een noodop
lossing, en men kon er slechts voor een
korte tijd zijn heil in zoeken. In October
moest men er weer uit en het bestuur
leefde in een zeer sterke druk, waar nu
de school in te vestigen.
Begin September 1952 deed het ge
rucht de ronde dat de dubbele woning
van de Wed. Dekkers te koop kwam. het
gerucht bleek waarheid, er werd onder
handeld en onderzocht en op 19 Septem
ber kocht het bestuur dit huis, om er de
kleuterschool, na verbouwing in te ves
tigen. Tot de verbouwing klaar zou zijn
werden de kinderen ondergebracht in het
gebouw van de Christelijke Volksbond.
Er was nog veel te doen, aldus ds.,
maar we leefden op hoop.
In het voorjaar 1953 kwamen de goed
gekeurde tekeningen terug, met het ver
krijgen van de nodige middelen had men
niet zoveel moeite en in Mei kon door
de welwillende medewerking van B. en
W. de bouwvergunning worden ver
leend.
Onder architectuur van de heer Koos
Nieuwenhuizen, hebben de aannemers J.
W. Nieuwenhuizen, J. A. v. d. Schans
en Evertse, het gebouw veranderd in een
school, die aan de wettelijke voorschrif
ten voldoet, en die een goed onderwijs
zal mogelijk maken.
Ds Streefkerk dankte architect en aan
nemers.
Doch nu het werk was voltooid was
nog scherpe waakzaamheid geboden,
men moest bijzonder in het oog houden
dat de school zware financiële lasten
had. De aankoop en de verbouwing
kostten ruim f 20.000,waarbij dan de
inrichting nog kwam. Hij deed een be
roep op aller offervaardigheid en hoop
te op de welwillende medewerking van
het gemeentebestuur, wanneer het be
stuur zou aankloppen om subsidieverho
ging-
Moge de school onder Gods zegen als
een fundament zijn ter versterking van
de uitbouw van het protestantisme in het
zuiden, als de deur waardoor vele
schaapjes mogen toevergaderd worden
tot de Goede Herder, die gezegd heeft:
Laat de kinderkens tot Mij komen, be
sloot spreker zijn openingswoord, waar
na hij zich in het bijzonder richtte tot de
onderwijzeressen Mej. van Pelt en Mej.
v. d. Meulen, wie hij hartelijk dank
bracht en voor wie hij Gods kracht bad.
Hij verklaarde tenslotte de school voor
geopend en overhandigde Mej. van Pelt
de sleutel.
Nadat juffrouw van Pelt gesproken
had op een duidelijke manier over het
doel van het christelijk kleuteronderwijs,
werden de aanwezigen in de gelegenheid
gesteld de nieuwe school te bezichtigen,
en ons scharend in de rij van belang-
stellenden hebben we kunnen constate
ren dat Sprang een fraaie, heldere, lich
te kleuterschool heeft gekregen; dat de
65 kleuters thans onderwijs kunnen ge
nieten in een omgeving die hiertoe ge-
eigend is. Er zijn twee ruime klasloka
len, geheel naar de eisen van het onder
wijs ingericht, er is, voor slecht weer,
een ruime speelzolder, achter het ge
bouw van de Chr. Volksbond is een
mooie speelwei, de verwarming, het sa
nitair, alles is even keurig verzorgd, zo
dat we ons levendig de vreugde die er
heerste konden voorstellen; er is alle
reden toe, na enkele jaren zo gebrekkig
als maar mogelijk was gehuisvest te zijn.
VERHOOGDE SUBSIDIE.
Na de bezichtiging nam Ds. Streefkerk
nog even 'het woord om zijn grote er
kentelijkheid jegens de dameskrans tot
uitdrukking te brengen de dames hadden
jarenlang in alle stilte voor de school
gewerkt; hij dankte ook de dames die de
school mee hadden schoongemaakt en
vooral ook het bestuur van de Chr.
Volksbond dat de school in alles was
ter wille geweest en ook deze middag
zijn zaal weer disponibel stelde.
Ik moet U werkelijk zeggen, verklaar
de burgemeester Smit vervolgens, dat het
me bijzonder meegevallen is en dat ik
niet gedacht had dat er zoveel van dit
huis te maken zou zijn. Daarom mijn
hartelijke gelukwensen.
Naar aanleiding van de uitlating van
de voorzitter, die zei in zijn openings
speech gewacht te hebben met de subsi
dieaanvrage, deelde de burgemeester mee
dat op de nieuwe gemeentebegroting een
subsidie was uitgetrokken van f 40.
per leerling.
„U hebt ons op royalere wijze be
loond, dan we durfden hopen", zei ds.
Streefkerk in zijn dankwoord.
Mevrouw Rosier feliciteerde hét be
stuur en de onderwijzeressen van harte
met deze dag, namens de Bond van Be
sturen, zij wenste ook de ouders geluk.
Voor ons kind, zei zij, is niets te goed
en niets te veel.
ALLEEN HEREN.
En na een hartelijk woord gericht te
hebben tot haar leerlinge Mej. van Pelt,
verklaarde deze charmante en vrolijke
spreekster gefrappeerd te zijn door het
leit, dat het bestuur gevormd werd door
enkel mannen. En er was grote hilariteit
en instemming in de zaal toen zij, toch
ook in alle ernst, betoogde hoe ook de
vrouw in dit bestuur op haar plaats was
en de voorzitter kon niet anders doen
dan verklaren, dat deze aanbeveling ïn
overweging genomen diende te worden.
De heer Dees, het hoofd van de La-'
gere School, feliciteerde het bestuur
eveneens; men mocht trots gaan op deze
school, maar men mocht er niet tevre
den mee zijn. ze was nog niet af, zolang
de kleuters van Sprang niet allemaal
naar deze school gingen. Zelf ervoeren
zij op de Lagere School hoe belangrijk
het kleuteronderwijs was en hoe goed
zij merkten wie het kleuteronderwijs
hadden gevolgd en wie niet.
Namens de kerkeraad van de Gere
formeerde Kerk sprak de heer C. Bras
penning een wootjd van hartelijke feli
citatie; het bijzondere van deze gebeur
tenis was, dat de hervormden en de ge
reformeerden gezamenlijk op christelijke
grondslag dit hadden tot stand gebracht;
als protestant-christelijken van Sprang
zijn we in eenheid ongetrokken, aldus
spr.; ook bij het onderwijs van de gro
tere kinderen moeten we zien te komen
tot meer eenheid.
Nadat de heer W. Braspenning ge
sproken had namens het bestuur van de
Christelijke Volksbond en eveneens zijn
hartelijke gelukwensen had aangeboden,
was het de heer W. Spuijbroek die na
mens de ouders een woord van felicita
tie sprak. Het zal een gerustheid zijn, zei
hij, de kinderen naar deze school te mo
gen sturen.
Hij besloot: wij bidden U Gods zegen
toe op Uw arbeid en Hij geve, dat de
vruchten van dit onderwijs nog gezien
mogen worden, wanneer zij straks ko
men aan de avond van hun leven en dat
de kinderen gezien zullen mogen worden
in het Huis des Vaders met zijne vele
Woningen.
Nogmaals dankte de voorzitter, Ds.
Streefkerk, alle aanwezigen; de lof die
vooral ook was geuit over het uiterlijk
aanzien van de school, kwam voor een
groot deel toe aan de architect Koos
Nieuwenhuizen, die hij nogmaals harte
lijk dankzegde. Maar de grootste dank
was men God verschuldigd en de aan
wezigen zongen het lie vers van Ps. 72:
„Zijn Naam moet eeuwig eer ontvan
gen".
Mogen alle wensen die zijn geuit in
derdaad onder Gods zegen in vervul
ling gaan.
DEENS KONINGSPAAR NAAR
NEDERLAND.
De koning en koningin van De
nemarken zullen in de tweede 'helft
van April 1954 een staatsbezoek
aan Nederland brengen.
IN JOEGO SLAVIË GIST HET
OOK AL.
Een van Tito's naaste medewer
kers, Milovan Djilas, die onlangs in
een serie artikelen artikelen critiek
leverde op de communistische par-
üj van zijn land en de Zuidslavi-
sche communistenleiders striemde
omdat zij de jonge echtgenote van
de Zuidslavische stafchef die in
de oorlog, toen zij nog een kind
was, niet aan het verzet heeft deel
genomen - zouden negeren, is
vandaag door het Zuidslavische
Politbureau uil al zijn partijfunc
ties vice-premier en voorzitter
van het parelment ontzet. Op
speciaal verzoek van Tito, over wie
Djilas een biografie schreef, is hij
echter niet uit de partij gestoten.
In een bekendmaking wordt gezegd
dat dit de „laatste waarschuwing"
derlijke vlotheid en overtuigingskracht
diste hij een prachtig verhaal op, dat
zonder uitstel naar Berlijn werd geseind.
Terwijl hij sprak, zag Marion hem eerst
verwonderd en later met afschuw aan.
Zij speelde haar rol uitstekend, ook toen
het haar beurt was te antwoorden. Zij
had direct begrepen, dat Flanders tijd
wilde winnen en besloot ook valse in
lichtingen te geven. Haar taak was ech
ter veel moeilijker, daar haar gegevens
onmiddellijk op hun juistheid gecontro
leerd konden worden. Het ging echtet
om haar leven en heel haar scherp ver
stand werd ingezet om de Duitsers, al
thans voorlopig, tevreden te stellen. Zij
goochelde met formules, aanwijzingen en
gegevens, zette alles correct op papiei
en hoopte dat het nog enige uren zou
duren voor de betrokken geleerden in
Duitsland haar materiaal onder ogen
zouden krijgen. Het waren grotendeels
gegevens die ook de Duitsers reeds be
kend waren, maar zij waren in ieder ge
val juist en men zou na deze proef van
haar kennis trachten meer gegevens uit
haar te krijgen.
Toen er ongeveer een uur verstreken
was, werden zij weggevoerd. Zij werden
afzonderlijk opgesloten, Flanders in een
met een traliedeur afgesloten donkere
nis aan de achterzijde van .de grot en
Marion enige meters verder in een soort
gelijk verblijf. „Als apen in een kooi",
dacht Flanders. Hij zég eens ora zich
heen en kon bij het half duister een veld
bed onderscheiden. Dat was letterlijk het
enige, dat in dit hol te vinden was.
Woedend bedacht hij hoe Marion ook
in een dergelijk hol moest verblijven.
Hoewel hij wist, dat hij weinig tijd had,
typeerde het Flanders dat hij zich zo
behagelijk mogelijk op zijn brits uitstrek
te en een poging deed tot rustig naden
ken. Vluchten leek onmogelijk. Ander
zijds moest hij de komende nacht een po
ging wagen. Morgen was het te laat,
dat stond vast. Er was maar één weg,
de dichtstbijzijnde uitgang naar de an
dere zijde van het rotsmassief waarop
zij gestuit waren en waarin zich deze
grot bevond. Maar tussen deze uitgang,
die vanuit Flanders' cel zichtbaar was
en hem, bevond zich een stevig hek. Bo
vendien zou die uitgang wel bewaakt
worden en waren er ook buiten schild
wachten geplaatst. Een onoverkomenlijke
moeilijkheid leek ook de noodzaak Ma
rion te bevrijden. Daarvoor was een
sleutel nodig. Het werd Flanders hoe
langer hoe meer duidelijk, dat hij slechts
een geringe kans had, door een oude,
ordinaire methode toe te passen. Maar
voldeed een klassieke remedie meestal
niet het beste?
(Wordt vervolgd)
