BE ECHO m EET ZUIDEN
VOOR DE VROUW.
ALGEMENE BERICHTEN
Uit Loonopzand's verleden
Een
veilige
koers!/
PLUIMVEE
Huwelijksplannen
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN MAANDAG 30 AUGUSTUS 1954
PLOTSELINGE WENDING IN
FRANS PARLEMENT
OVER E.D.G.
gewestelijk
De bevolking van de Meijerij e.o.
in de Middeleeuwen
een toom
ZWARE BIGGEN
Waalwijkse en Langstraatse Courant
1437
1472
1496
1526
974
945
1205
1827
122
103
551
203
500
535
551
950
188
180
264
345
724
364
392
499
127
143
85
221
193
160
155
172
684
660
667
516
542
396
379
509
635
965
3420
2710
715
805
3300
1980
425
775
3335
1895
1437
in 1900.
947
77
4934
122
29
1047
500
98
2269
188
60
694
c 734
213
505
127
66
1553
193
82
253
684
281'
624
542
158
1105
860
2580
2545
j 'J tl c
huis van bewaring. In de 125 cel
len vertoeven derhalve alleen en
in hoofdzaak personen, die om een
of ander politiek feit zijn gearres
teerd, hun zaak is bij de politie
nog in onderzoek en men zit in de
Lubjanka dus alléén in „voorar
rest", de straffen worden elders
ondergaan.
Dit huis van bewaring is echter
niet alleen bewaringsgesticht. De
Lubjanka is ook het hoofdkwartier
van de G.P.U. Hier had eens Beria
zijn werkvertrek, thans is; het bezet
door zijn opvolger Serge Kruglow.
De 125 cellen bieden plaals aan
circa 500 personen.
Uit de tijd der czaren.
Dit hoofdkwartier en huis van
bewaring werd nog onder het be
wind van de czaren gebouwd het
diende toen als kantoor van een
grote russische verzekeringsmaat
schappij. In 1918 werd dit gebouw
voor andere doeleinden gebezigd
en sinds die tijd is het t hoofd
kwartier van de russische geheime
politie (G.P.U.) en tevens huis van
bewaring.
De Lubjanka is een gebouw van
6 étages, het is gebouwd om een
binnenplaats en op deze binnen
plaats staat de gevangenis. In de
gebouwen, welke aan de s.raatzijde
gelegen zijn, bevinden zich de bu
reaux en verhoorkamers der GPU.
Het Buis van bewaring heeft op
de begane grond geen enkele ïn-
en uitgang. Op de tweede etage is
een gang, die de gevangenis met
de hoofdgebouwen verbindt. In de
Lubjanka is het dus niet mogelijk
om zelfmoord te plegen of le ont
vluchten. In Moskou zijn nog 3 ge
vangenissen, doch hier bevinden
zich in hoofdzaak criminele gevan
genen. Eén dezer gevangenissen
biedt plaats aan 30.000 personen.
Het debat over de E.D.G. in de
Franse Nationale Vergadering heett
Zondagavond een onverwachte
wending genomen. Na een uitvoe
rige beraadslaging in de commissie
voor buitenlandse zaken zijn op
verzoek van deze commissie en van
de regering alle moties, die uitno
digden om het debat te schorsen,
hetzij om het E.D.G.-verdrag voor
goed van de agenda af te voeren en
derhalve stilzwijgend te verwerpen,
hetzij om de onderhandelingen met
Frankrijks bondgenoten in Brussel
te heropenen, al dan niet op basis
van de voorstellen van premier
Mendès-France, ingetrokken. De
voorzitter van de commissie van
buitenlandse zaken, Daniel Mayer,
had er de nadruk op gelegd, dat
het niet aanging een parlementsi-
debat, dat handelt over de veilig
heid van de vrije landen en waar
voor zich zestig sprekers hebben
aangemeld, af te wimpelen met een
zpiver proceduredebat, doch hij
had er aan toegevoegd, dat moties
tot uitstel van het debat en van de
beslissing op elk moment opnieuw
ingediend zouden kunnen worden.
Voor dit argument is de Nationa
le' Vergadering gezwicht. Het lijdt
geen twijfel, dat de voortzetting
van 't debat op dit ogenblik gezien
moet worden als een voorlopige
overwinning van de tegenstanders
van de E.D.G. De kans op ratifica
tie van het verdrag van Parijs is
dan ook de laatste uren opnieuw ge
daald en men dient er ernstig reke-
ARBEIDSBUREAU WAALWIJK.
WORDEN GEVRAAGD
Bouwnijverheid
Timmerlieden
Schilders
Metselaars
Halfwas schilder
Schoen en Leder
Schoenstiksters
Overleersnijders
Bijtuigers
Machine-zwikkers
Doorzetters
Overhalers
Hakfrontschuurder
Hakkenafwerker
Kantenschrooiers
Afmakers
Zoolleerstanzer
Binnenzoolstanzers
Prima ophalers
Hulp-overhalers
Inpakker.
Hulparbeiders schoenfabriek voor
alle afd. tot 35/40 j.
Sjouwers lederfabriek
Jeugdige schoenfabr.arbeiders
voor alle afdelingen.
Schoenstiksters
Plaksters
Handschoenstiksters
Kurk-Hout-Stro:
Machinale Houtbewerker.
Meubelmakers
L.l. meubelmakers
Metaalnijverheid
Mach. bankwerkers
Stempelmaker
Halfwas automonteur
L.l. plaatwerker
L.l. constructie-bankwerker.
L.l. machine-bankwerkers
L.l. electro-monteurs
L.l. automonteur
Voeding en genot
Broodbakker
Hotel:
Werkster
Vrije beroepen
Steno-typiste
Huish. diensten
Dagmeisje
Dienstbode
BIEDEN ZICH AAN:
Schoenen en Leder:
Modeleurs.
Stikmeester.
Werkmeester Finishafdelmg.
Werkmeester Zwikkerij.
Werkmeester Stanzerij.
Bedrijfsleider kleine schoenfabr.
Magazijnknecht schoenfabriek.
L.l. sorteerder Lederfabriek.
Handel
L.l. winkeljuffrouw
Vrije beroepen:
Boekhouder
Mannel. kantoorbedienden
Vrouwelijke kantoorbediende
Correspondent Duits
ning mee te houden dat het Franse
parlement binnen enkele dagen de
Europese samenwerking op defen
siegebied, die het doel en het resul
taat is geweest van het overleg van
de regeringen en de deskundigen
van de zes landen, de doodsteek zal
toebrengen, met alle gevolgen van
dien.
TE KOOP
bij N. v. KUIJK
Erasstraat 7 Kaatsheuvel
Iedere schipper volgt altijd de veilige koers om zijn doel te be^
réiken. En U? Volgt U de juiste koers bij Uw verkoop-reclame?
Dan betrekt U hierin toch vóór alles het plaatselijk nieuwsblad.
Want daarin wordt iedere advertentie door velen vele malen ge
lezen. Voor hen een betrouwbaar baken, voor U de juiste weg
naar succes
Omtrent het bevolkingscijfer in de
middeleeuwen zijn slechts zeer weinige
en dan nog slechts vage gegevens tot
ons gekomen. De meeste gegevens be
vatten de uitkomsten van de haardtel-
lingen die op last van de Hertog van
Brabant in die eeuwen werden gehouden
en die voor iedere plaats van het Her
togdom het aantal bewoonde en onbe
woonde huizen vaststellen. Bedoelde tel
lingen dienden echter niet om het aan
tal inwoners vast te stellen, doch om
als grondslag te dienen bij de verdeling
der „beden", die de bewoners aan de
hertog' moesten opbrengen. Deze beden
werden reeds in de vroege middeleeuwen
„geheven". Onder Filips II de Koning
van Spanje noemde men die „de Konings
bede".
Zodra de Hertog van Brabant niet
meer over voldoende middelen beschikte
uit vaste goederen, om de kosten van de
•egering of de oorlog te bestrijden, dien
de hij bij de Staten van Brabant een
verzoek in om geld. Willigden de Staten
dit verzoek in, dan moest bet bedrag
door de eigenaars der huizen worden op
gebracht. Omdat dit bedrag dan door de
Hertog verzocht, dus „gebeden was,
kreeg deze belasting de naam van „be
de". Later deze deze bede verplichtend
gesteld, en door een haardtelling werd
alsdan vastgesteld hoe hoog de „quote
per belastbaar huis zou zijn.
De eerste haardtelling, die met de
naam van bede werd betiteld, werd ge
houden in het jaar 1409. Alstoen kwam
vast te staan dat In genoemd jaar in
Venloon 193 huizen stonden, waarvan
127 belastingplichtig waren.
Dergelijke haardtellingen hadden nog
plaats in de jaren 1437, 1472, 1496 en
1526. Een overzicht, aangaande deze
haardtelling, ontleend aan het werk van
Jos Cuvelier, Algemeen Rijksarchivaris
te Brussel, uitgegeven in 1912, toont ons
het volgende staatje
Plaatsnaam
Breda
Dongen
Oosterhout
Gilze
Hilvarenbeek
Venloon
(L. op Zand)
Moergestel
Oisterwijk
Tilburg
Om uit het aantal bewoonde huizen
iets te kunnen afleiden met betrekking tot
het inwonerental, dient men te weten
uit hoeveel leden een gezin gemiddeld
bestond. De meningen hieromtrent lo
pen nogal uiteen. Er werd in 't verleden
nogal eens beweerd dat de Belgisch-Bra
bantse dorpen een gemiddeld aantal ge
zinsleden zouden geteld hebben van 10
personen. Sommigen echter zouden een
gemiddelde gehad hebben van 8, andere
van 7, terwijl Sasse van Ysselt voor Ber-
geijk aanneemt 5.5, zo ook Panken. Mr.
v. d. Hoeven noteerde voor Zundert 4.5
en Dr. C. R. Hermans noemt voor de
Meyerij van den Bosch het getal 7.
Het wil ons voorkomen dat het cijfer
5 de werkelijkheid wel het meest nabij
zal komen. Berekent men de bevolking
van bovengenoemde plaatsen dan ook
naar die maatstaf, dan krijgen we een
bevolkingsaantal in
1437 1472 1496 1526
4870 4725 6025 9135
610 505 500 1010
2500 2675 2755 4750
940 900 1320 1725
3620 1820 1960 2495
Meierij nog veel gebouwd werden. An
dere waren van twijgen, met leem aan
gestreken, wat men „vitsel noemde en
dar. met stro gedekt. Zolders waren zeer
zeldzaam, evenals vloeren.
Later maakte men de vloeren van leem
gemengd met koemest. Schoorstenen wa
ren nog weinig in zwang. Naar Fran
kisch model bevond de stookplaats zich
midden in het vertrek. Een opening in
het dak was bestemd voor het doorlaten
van de rook. Sporadisch kwamen nog
glasruiten voor. Waar men ze aantrof,
waren de ruiten van dik groen glas,
meestal bediende men zich van geolied
papier of linnen.
Grof brood was 't voedsel dezer men
sen, gebakken van roggemeel, gemengd
met meel van gerst, haver of bonen.
Verder kende men ook kaas. Melk en
wei, ook wel zeer slecht dun bier was
hun drank. De kleding was al even ar
melijk, en werd vervaardigd uit linnen,
baai, of enig andere grove wollen stof,
waarvan later ook de kleding der sol
daten vervaardigd werd, het z.g. „kar
saai". De meeste droegen de kleren tot er
de flarden bijhangen.
Schoenen waren op de dorpen niet
bekend, iedereen droeg er klompen.
Zoals we in ons artikel over „Mulders
en malen in het Oude Venloon" zagen,
moest zowel boer als burger zijn graan
laten malen op de molen van de heer
der heerlijkheid, 't was een „dwangmo-
len", zodat men nergens anders gaan
mocht.
Naar onze begrippen was het geldende
maalloon bespottelijk laag, 't bedroeg
ongeveer 1 oortje per zak (nog geen
halve cent). Toch kon, niet iedereen deze
Breda
Dongen
Oosterhout
Gilze
Hilvarenbeek
Venloon
(L.o.Z.)
Moergestel
Oisterwijk
Tilburg
Totaal Bewoond Bewoonde
aantal
door
huizen
huizen.
armen.
prijs betalen. Zij betalen het maalloon
in natura, meestal met eieren, die men
32 voor één stuiver krijgt. De prijzen van
de andere levensbehoeften zijn daaraan
evenredig.
Ruw waren nog de zeden van de tijd
die wij beschrijven en het bekkensnijden
kwam geregeld voor. Jongelingen wiens
gelaat niet was doorkerft golden bij, de
vrouwen als lafaards.
Gelukkig zijn langzamerhand de ver
houdingen verbeterd, hoewel er toch on
geveer vijf eeuwen nodig waren om een
meer moderne maatschappij te doen
groeien.
Loon-op-Zand. P. A. v. B.
Zolang de grotere kuikens nog niet
op de stok gaan, moet er op de
plaats waar zij slapen een goede
onderlaag aanwezig zijn, liefst van
haksel, los zand of molm. De hoe
ken zoüden we nog maar afronden,
opdat geen in de verdrukking kan
komen, of elkander bemorsen. Daal
de kuikens van nature geneigd zijn
op een tak of andere verhevenheid
te gaan rusten, kan men voor de
lichtere en de dwergrassen wel zit-
stokken aanbrengen, mits d.eze flink
breed zijn en plat, dus minstens 6
cm. breed. Bij de zwaardere rassen
komt het roesten later en zouden
dus de zitstokken iets breder moe
ten vallen. Zodra het gehele gezel
schap de stok gebruikt, ruimt men
het stro enz. op en vervangt het
door een dikke laag zand.
Jonge hanen en dito hennen laat
men liever niet samen opgroeien,
maar ze worden gescheiden zodra
de onderscheiding tussen de ge
slachten mogelijk is. Als de ruimte
het toelaat, houde men de jonge
hanen zelfs buiten gezicht der hen
netjes. Bij de lichtere rassen is de
geslachtsonderscheiding gemakke
lijk in verhouding tot die der
zwaardere. Het meest merkbaar on
derscheid zit in de kam, die bij de
haantjes opvallend groter en roder
is. Bij de hennetjes merkt men de
kam nauwelijks op, daar deze pas
begint te ontwikkelen en te kleuren
als de diertjes legrijp worden.
De kam der zwaardere rassen is
niet zo duidelijk te onderscheiden,
maar het verschil komt op hetzelf
de neer, hoewel bij die met rose
kam het geslacht-onderscheid ken
baar is aan 't uiteinde van de kam.
Als deze verscholen is in de dons-
veertjes van de schedel, is het een
hen; wanneer de doorn in zijn ge
heel te zien is en tevens de inplan
ting breder, dan is het een haan.
De ontwikkeling der kinlellen
zegt veel, maar hangt ook voor een
deel af van het betreffende ras; bij
de haantjes kleuren ze spoediger.
Bij de geelsnavige en geelbenige
rassen is het geel bij de haantjes
dieper. Ook de stem verschilt. Vaak
zal een tikje op de rug van het kui
ken gegeven het geslacht verraden,
want de hennetjes zwijgen, de haan
tjes daarentegen doen hun stem
horen.
Het geslacht kan soms bepaald
worden in verband met de staart.
Bij de lichtere rassen krijgen de
haantjes eerder de staartveren dan
de hennen, maar bij de middelbare
en zware rassen is het juist omge
keerd. Ook de kleur der veren van
de variëteiten met de zogenaamde
patrijs-tekening, wijst veel aan. De
hennetjes hebben van het begin af
de kleur der volwassen hennen. Bij
de haantjes ziet men andere kleu
ren en andere kleurverdeling.
Kippenvriend.
Nog maar heel zelden zien we een
jonge vrouw, die in het wit wil trou
wen. Begrijpelijk, maar wel jammer. De
reden ervan is meestal gelegen in de
portemonnaie van de bruid. Trouwen in
een lange witte japon met sluier en al
les wat daarbij behoort, is een kostbare
geschiedenis, al is het dan ook een on
vergetelijke gebeurtenis in het leven van
twee jonge mensen. Een „witte" bruid
brengt feen bruidsstoet mede, die ook vrij
kostbaar is.
Toch behoeft een witte bruid geen
grote kapitalen te besteden. Ze moet
er op letten, dat haar bruidsjapon zó
wordt gesneden, dat zij deze na de
trouwdag als avondjapon of dinnerdress
kan dragen. i
De bijgaande tekeningen laten japon
nen zien, waarvan de snit klassiek is.
Allerminst willen we beweren dat de
ze cijfers het juiste bevolkingscijfer zou
den weergeven, het is immers onmoge
lijk om dit nog vast te stellen. De be
doeling alleen is, een denkbeeld te geven
hoe groot de bevolking in de genoemde
plaatsen van Brabant geweest zou
kunnen zijn.
Als toelichting op voorgaand staatje
moge nog dienen dat onder Hilvaren
beek ook de bevolking van Riel, Diesen
en Westebeers is opgenomen, omdat in
dien tijd die plaatsen één Dingbank
vormden met Hilvarenbeek.
Onder Tilburg is ook Gpirle begrepen,
deze twee plaatsen vormden immers één
heerlijkheid. Onder Oisterwijk valt ook
Haaren.
De haardtelling van 1437 geeft der
halve bij het aantal bewoonde huizen ook
het aantal woningen van „arme lieden"
aan.
Het volgende staatje geeft een kijkje
op de ec
Plaatsen
Breda
Dongen
Oosterhout
Gilze
Hilvarenbee
Venloon
(L.o.Z.)
Moergestel
Oisterwijk
Tilburg
Bij nadere beschouwing zal het ieder
een opvallen dat de economische toe
stand rond de eerste helft der 15e eeuw
verre van schitterend was. Als men na
gaat dat op de beste plaatsen ten plat-
telande nog een zesde der bevolking arm
is, dat op andere plaatsen dit deel nog
stijgt tot een vijfde, tot een vierde, tot
een derde, zoals te Gilze en Moergestel,
en zelfs de helft te boven gaat, zoals te
Venloon, dan wordt het wel duidelijk,
dat in een groot deel van Brabant ar
moede werd geleden, een armoede die
onze denkbeelden ver te boven gaat.
Zien we nu nog eens hoe het gesteld
was met de behuizing, de kleding, voe
ding, enz. Behalve de kerken en kastelen
der edelen, waren stenen hulzen op de
dorpen nog zeer zeldzaam. De meesten
waren van hout, soms met stenen fun
damenten tot een halve meter ongeveer
hoven de grond, zoals rond het begin
dezer eeuw de boerenschuren ia de
Van beide japonnen kunnen de rokken
zender bezwaar tot de gewone lengte
worden afgeknipt. Van het afgeknipte
stuk maakt een handig meisje een aar
dige shawl of stola. Waar de bruidse
japon links op de tekening bedoeld is
voor een mollig vrouwtje, is het toilet
rechts meer geschikt voor de jongens
achtige, zeer jonge bruid. Beide japon
nen kunnen, wanneer ze lang mee moe
ten, het best worden gemaakt van een
lichtgewicht wollen stof. Bijvoorbeeld
van wollen etamine, wollen crêpe of
wollen mousseline. Voor het a.s. na
jaar blijven deze stoffen zeer gewild1.
Ook wollen jersey is een materiaal
dat modern blijft. Wollen jersey en wol
len crêpe zijn uiterst geschikte stoffen
voor de linker bruidsjapon; de andere
stoffen komen het meest in aanmerking
voor de wat sportievere bruidsjurk
rechts. Beide modellen kunnen desnoods
ook met een korte rok en in een pastel-
of unikleurige wollen stof gemaakt wor
den.
Elegant voor de bruid zijn ook de
mantelpakjes, die meer weg hebben van
deux-pièces. Het middelste is bedoeld
voor de huwelijksreis. Gemaakt van ge
ruite Schotse wollen stof, de rok van
effen wollen gabardine. Rechts staat
een meisje met een bruidsboeketje in
haar hand. Dit pakje is gemaakt van
witte wollen kant. De rok is kokernauw,
het (helaas onzichtbare) lijfje: strapless.
Dus niet alleen een trouw-,maar ook
een cocktail-ensemble.
Links een semi-klassiek tailleur van
marineblauwe wollen cheviot. Het tail
leur dat in elke garderobe thuishoort, om
niet te zeggen; onmisbaar is. Dergelijke
pakjes kunnen met en zonder blouse wor
den gedragen, zijn eenvoudig en toch ge
kleed.