KAMER VAN KOOPHANDEL
bezorgd over waterstaatkundige
ZEER GUNSTIGE RESULTATEN
SINDS DE BEVRIJDING.
Waalwijkse en Langsiraaise Courani
TOESTAND IN BIESBOSCH EN LANGSTRAAT.
WASPIKSE RAAD STELDE
SLUITENDE BEGROTING VAST.
VOORZITTER KAMER VAN KOOPHANDEL:
TOPPRESTATIES VAN LEDER- EN SCHOENINDUSTRIE.
Verziekt Minister werkzaamheden te bespoedigen.
Vooruitzichten 1955 ook gunstig.
MAANDAG 3 JANUARI 1955
Uitgever
Waalwykse Stoomdrukkerjj
Antoon Tielen
Hoofdredacteur
JAN TIELEN
Dit blad
verschijnt 2 x per week
ECHO m HEI ZUIDEN
78e JAARGANG No. 2
Abonnement
19 cent per week
2.48 per kwartaal
2.70 franco p. p.
Advertentieprijs
10 cent per m.m.
Contract-advertenties
speciaal tarief.
Bureaux: GROTESTRAAT 205, WAALWIJK TEL.
2621
Dr. van BEURDENSTRAAT 8, KAATSHEUVEL TEL. 2002.
OPGERICHT 1878
TELEGR.-ADRES „ECHO"
De Kamer van Koophandel voor Noordelijk Noord-Brabant, die Don
derdagmiddag in jaarvergadering in haar gebouw aan de Wilhelmina-
straat te Waalwijk bijeen kwam, heeft haar ernstige ongerustheid
uitgesproken over de waterstaatkundige toestand in haar district; bij
de jongste stormvloed is weer duidelijk aan het licht getreden welk
een belemmering deze toestand vormt voor da ontwikkeling van
dit gebied, en welk gevaar hij ook vormt voor de bewoners.
In onomwonden bewoordingen is ook uiting gegeven aan deze be
zorgdheid in een telegram aan de Minister van Verkeer en Water
staat, terwijl de Kamer de Minister verzoekt de werkzaamheden
voor afsluiting van Biesbosch, Donge en Oude Maasje te bespoedi
gen.
Nadat de voorzitter, de heer J. W.
v. Heesbeen, zijn jaarrede, waarvan
U elders lezen kunt, had uitgespro
ken, vroeg een van de leden, dhr
Frederiks namelijk, -of 't niet wen
selijk was tot uitdrukking te laten
komen in het jaarverslag de
slechte waterstaatkundige toestand
in het district, die bij de laatste
storm weer zo duidelijk aan 't licht
was getreden. Het was inderdaad de
bedoeling geweest van de voorzit
ter dit vraagstuk in deze vergade
ring ter sprake te brengen en hij
deed dat nu meteen en sprak zijn
leedwezen uit met hetgeen de men
sen in de bedreigde gebieden van
Langstraat en Biesbosch, die toch
al onder zo'n moeilijke omstandig
heden leefden en werkten, nu weer
was overkomen.
In het verslag van de Tweede Ka
mer van 1951 las hij dat de Minis
ter had verklaard dat het tempo
van de werken tot afsluiting van
Biesbosch, Donge en Oude Maasje,
gebaseerd was op een totstandko
ming van die werken in 6 a 7 jaar.
We zien thans echter, aldus de
voorzitter, dat de hele zaak dreigt
ongehangen te worden aan 't Delta
plan, waarvan de uitvoering nog
heel lang op zich kan en zal laten
wachten.
In de Kamer is dit jaar bericht,
dat men zou besluiten de Donge te
gaan afsluiten, maar de laatste
woorden van de minister in dit ver
band waren, dat men inderdaad een
begin zou maken met de afsluiting
van de Donge, maar de uiteindelijke
afsluiting zou synchroniseren met
de afsluiting van de zeegaten, waar
van het Delta-plan sprak.
De vraag rijst, vervolgde de voor
zitter, of het de bedoeling slechts is
af en toe en zeer geleidelijk aan
deze afsluiting te werken, zoals men
ook met de Biesbosch doet.
We komen dan in de mogelijk
heid te verkeren dat de uitvoering
van deze werken wordt verschoven
naar een tijdstip, dat nog iemand
kan bezien.
Nog slechts een kwart van de
werken in de Biesbosch is uitge
voerd en gaat men in dit tempo
door, dan kunnen we nog wel 25
jaar wachten.
Hij stelde voor aan de minister
van Verkeer en Waterstaat een te
legram te verzenden. Er werd wel
eens gesproken over een .frapper
toujours", maar hij geloofde dat
thans dit kloppen toch wel volko
men gerechtvaardigd was.
Op verzoek van enkele leden, spe
ciaal de heer Nollen uit Raams-
donksveer, werd aan het telegram
een clausule toegevoegd, waarin
werd gewezen ook op het gevaar
dat de bevolking van deze streek
liep, en aldus aangevuld luidde dit
telegram:
De Kamer van Koophandel voor
Noordelijk Noord-Brabant in ver
gadering bijeen te Waalwijk op
30 December 1954.
Neemt met leedwezen kennis van
de enorme schade aangericht in
Biesbosch en Langstraat bij de
laatste stormvloed en het gevaar
waaraan de bevolking van deze
gebieden heeft blootgestaan.
Stelt vast dat ontwikkeling van
landbouw en industrie in deze
streek sedert tientallen jaren on
mogelijk is.
Verzoekt Uwe Excellentie beleefd
de werkzaamheden voor afslui
ting Biesbosch, Donge en Oude
Maasje te bespoedigen.
VORMING VAN DE JEUGD.
De voorzitter had in zijn jaar
overzicht de wenselijkheid naar vo
ren gebracht dat bij 't Nijverheids
onderwijs karaktervorming plaats
vond en karaktereigenschappen, zo
taak voor de jeugd- en standsorga
nisaties.
En de voorzitter beaamde de van
zelfsprekendheid hiervan, maar
wenste toch ook dat in het kader
van de opleiding tot geschikt arbei
der aan deze zijde van de vorming
meer aandacht moest worden be
steed.
Ook de heer Braspenning zei het
zijne hiervan en wees vooral op het
grote nut van de jeugdbeweging.
Jongens, die hierin een belangrijke
rol hadden gespeeld, waren later
steeds terug te kennen.
Hij wees ook op verblijdende en
hoopgevende kenteringen in de
verhouding van de jonge arbeider
tot zijn werk.
Graag beaamde de voorzitter dit;
en zijn standpunt nader toelichtend,
verklaarde hij graag te zien dat er
in het lesrooster van de Nijverheids
school officiëel een uur moest wor
den uitgetrokken voor deze karak
tervorming, speciaal in het kader
van de werkzaamheden die de jon
geman te verrichten had; eigen
schappen dienden er te worden
aangekweekt zoals zorg voor de in
strumenten en gereedschappen, zui
nigheid met materiaal e.d.
De ondervoorzitter, de heer A.
Wennekes, wees op de grote moge
lijkheden die in dezen de* levens
scholen bieden; hier stond immers
de karaktervorming voorop en werd
in veel breder verband gegeven. Bij
dit onderwijs kon ook aandacht wor
den besteed aan het zeer belangrij
ke punt der vrije tijdsbesteding, de
jongelui leerden hier weer schep
pend werk te verrichten. Op derge
lijke levensscholen bereikte men
zeer goede resultaten. Hier diende
samengewerkt te worden met de
werkgevers, terwijl rijk en gemeen
te moesten subsidiëren.
De voorzitter onderschreef dit
volkomen.
VERKIEZINGEN.
De helft van de zittende leden
was aan de beurt van aftreden en
werd ook met nagenoeg algemene
stemmen weer gekozen. Echter, in
de plaats van de heer A. Aarts uit
Waalwijk die bedankt had, werd
gekozen de heer F. Couwenberg,
eveneens uit Waalwijk.
Door het aftreden van de heren
J. Cornet en C. P. Gijsman, waren
enkele vacatures ontstaan, waar
voor het bestuur een voordracht
had gemaakt, bestaande uit: 1. C.
B. v. Driel en C. P. Cornet, en 2.
C. Langerwerf en J. den Hollander;
de heren C. v. Driel uit Werkendam
werd met 12 stemmen en de heer
C. Langerwerf uit Waspik werd met
14 stemmen gekozen.
Toen de bestuursverkiezing aan
de orde was, bracht de heer Frede
riks de wenselijkheid naar voren 't
bestuur uit te breiden met iemand
uit Dongen en de heer Verwiel on
dersteunde dit. Bij een volgende
vergadering zou men bezien in hoe
verre het reglement gewijzigd kon
worden om dit mogelijk te maken.
Met 14 stemmen tegen de heer
Wennekes 1, werd de heer J. van
Heesbeen herkozen als voorzitter,
terwijl ook de ondervoorzitters, de
heren Pullens, Snels en Wennekes
met resp. 12, 15 en 9 stemmen wer
den herkozen.
Dan was aan de orde de benoe
ming van de vaste commissies: a.
Commissie van Toezicht op de Fi-
nantiën en op het Handelsregister
en b. Commissie inzake de Vesti
gingswet Kleinbedrijf. De zittende
leden werden bij acclamatie herko
zen, terwijl de voorziening in de va
cature van de heer W. van Noord,
die voor beide commissies bedankte,
nog al wat herstemmingen noodza
kelijk maakte; uiteindelijk werd de
eerste commissie aangevuld met de
heer Nollen uit Raamsdonksveer en
de heer L. v. Drunen uit Drunen,
en de tweede commissie met de heer
Nollen.
De voorzitter deed tussen de ver
schillende bedrijven van deze stem
ming door enkele mededelingen,
o.a. dat de zgn. Electriciteitscommis-
sie waarin de heer Pullens de Ka
mer vertegenwoordigde. Bereikt
was dat de spertijd in Januari zou
vervallen en dat er een derde ta
riefverlaging zou komen voor de af
nemers van krachtstroom, die gold
echter het zij met nadruk opge
merkt alleen voor die bedrijven
die hun stroom rechtstreeks van de
PNEM betrekken.
Ten aanzien van de bedrijven die
via gemeentelijke distributie-bedrij
ven hun stroom kregen, adviseerde
het bestuur even af te wachten
waartoe de diverse gemeenten zou
den overgaan en dan eventueel een
circulaire tot die gemeentebesturen
te richten.
De Heer Posthuma herdacht door Burg. Couwenberg
De Waspikse gemeenteraad heeft niet veel tijd nodig gehad Donderdag
avond om de gemeentebegroting voor 1955 vast te stellen: deze begroting
■was sluitend met een post voor onvoorziene uitgaven van f 14,223,
slechts enkele opmerkingen werden aan de hand van deze begroting ge
maakt, zo werd bijvoorbeeld nog even gedebatteerd over de Technische
Kring Sprang-CapelleWaspik, waarover al in menige vergadering veel
woorden zijn gesproken.
Aan het begin van deze vergadering herdacht burgemeester Couwenberg
de door een ongeluk om het leven gekomen Kringarchitect de heer Pos
thuma.
Alvorens het eerste agendapunt van
deze vergadering, waarbij de heer van
Iersel niet aanwezig was, aan de orde
werd gesteld, wijdde de voorzitter enkele
Woorden aan de nagedachtenis van de
heer Posthuma, die na nauwelijks zes
maanden als kringarchitect in functie te
zijn geweest, de gemeente was ontvallen.
Hij was in het harnas gestorven. De God
van leven en dood heeft hem tot zich
genomen. Afscheid nemen is een zware
taak, maar voor vrouw en kinderen was
het afscheid nemen toch wel 't zwaarst,
nu zij hebben verloren wat hun het dier
baarst was.
God moge hen hierin troosten.
Ook in de technische dienst heeft hij
een leegte achtergelaten. Door zijn onbe
vangen wijze van optreden, heeft hij zich
ae waardering en sympathie van allen
antwoordelijkheidsgevoel, offervaar
digheid, werklust, inzicht in en be
grip voor de belangen van het be
drijf; verschillende leden haakten
hierop in.
Zo, ondervoorzitter burgemeester
Snels, die de voorzitter dankte voor
zijn goed en degelijk overzicht, en
er vervolgens op wees dat de ka
raktervorming van de jeugd niet
alleen lag op het terrein der nijver
heidsschool; hij wilde dit ook plaat
sen tegen de levensbeschouwelijke
achtergrond; hier lag vooral een
hem niet, aldus de burgemeester „Hem
loont geen lof die mensen kunnen ge
ven...".
Laten we hopen dat hij het loon voor
zijn werk mag ontvangen en dat God
hem tot Zich heeft genomen.
VERHOGING
PRESENTIEGELD.
Bij de ingekomen stukken die hierna
werden behandeld was een schrijven van
de gemeentelijke instelling voor "Maat
schappelijke zorg, die verzocht om het
piesentiegeld voor de bijgewoonde ver
gaderingen van de instelling te verho
gen van f 3.op f 5.
De voorzitter stelde voor, het schrij
ven, dat eerst de 24 Dec. was binnen
gekomen, terug te verwijzen naar B. en
W., ter nader praeadvies.
Als men er niet verder over nadenkt,
aldus de heer van den Broek, zou men
het bijna heel normaal vinden. Maar hij
vond het echter niet normaal dat men
zich op gelijke voet behandeld wenste te
zien als de leden van de raad en van de
commissies. Dit lag echter op een heel
ander vlak. En als ze dit hadden be
dacht zouden ze niet met dit verzoek
zijn gekomen.
De voorzitter antwoordde hierop niets
anders, dan dat B. en W. hun standpunt
nog niet hadden bepaald en de heer van
Dongen, sprak de wens uit, dat B. en W.
bij het bepalen van dat standpunt, zich
niet zouden laten beïnvloeden door deze
opmerking van de heer v. d. Broek; de
voorzitter stelde hem gerust.
Ook was ingekomen de begroting 1955
van de technische kring: het aandeel dat
de gemeente Waspik te bepalen had zou
f 5526,90 zijn.
Hoewel de raad er wel niet veel in
vloed op uit kon oefenen, wilde de heer
van Dongen bij de behandeling van de
gemeentebegroting nog even 't woord.
DE BEGROTING.
De begroting voor 1955 kwam hierna
aan de orde:: zoals de voorzitter mee
deelde was zij sluitend, met een post on
voorziene uitgaven van f 14.223.op
de gewone dienst gaf ze aan inkomsten
en uitgaven een bedrag te zien van
f 418.112.40; de kapitaaldienst had een
nadelig slot van f 128.823.47
De heer van den Broek vroeg een
subsidie voor het korps Nationale Re
serve, als een tegenprestatie voor het
prachtige werk dat door dit korps werd
verricht.
Het oorspronkelijk standpunt van G.S.
antwoordde hem de voorzitter, was af
wijzend, later zijn zij er op teruggeko
men, maar eerst na September was dit
aan B. en W. meegedeeld. Volgens een
indertijd genomen raadsbesluit, moesten
verzoeken om subsidie voor de maand
September zijn ingediend. B. en W., al
dus de voorzitter, zouden niet willen ad
viseren van dit eenmaal ingenomen
standpunt af te wijken; waar blijft anders
het einde.
Hij adviseerde, volgend jaar tijdig de
subsidie aan te vragen en dan zouden B.
en W. er niet afwijzend tegenover staan,
meende hij.
De heer van den Broek vestigde ook
nog de aandacht op de leveranties aan
de gemeente, zoals hij al eerder had ge
daan. Hij geloofde dat de kosten op dit
punt, allemaal in de kas kwamen van
één persoon. Hij ging echter uit van het
standpunt: gelijke monniken gelijke kap
pen.
Hier werd inderdaad rekening mee ge
houden, zei de voorzitter. Maar met het
geval, waar de heer van den Broek op
doelde de levering namelijk van de
centrale verwarmingskolen lag het
anders. Eigenlijk konden de kolen al
leen bij deze handelaar worden besteld,
de anderen hadden ze niet voorradig, of
leverden niet het goede materiaal.
Men was echter niet ongenegen, om
de zaak nog 'ns te bekijken, maar de er
varingen die men had opgedaan, waren
niet al te best.
De heer van den Broek meende ech
ter te weten dat er toch zeker nog twee
andere leveranciers waren die ook dit
materiaal konden leveren.
Nogmaals zegde de voorzitter toe, voor
een volgende keer 't geval nog eens te
bezien.
TECHNISCHE KRING.
De heer van Dongen had op de be
groting voor de architectenkring een be
drag uitgetrokken gezien van f 5500,
dit was hoger dan de aanvankelijke op
zet was geweest en het bedrag zou in de
toekomst nog hoger worden.
Ruim f 4000.bovendien was er uit
getrokken voor een tekenaar, waarvan
n:en kon verwachten, dat hij meestal in
Sprang-Capelle zou werken.
Hoe zal het in de toekomst moeten met
de werkverdeling van deze drie mensen;
zal die tekenaar wel ooit in Waspik ko
men? I
De voorzitter wees er op, dat de nieu
we functionaris er alleen was eigenlijk
voor Sprang-Capelle; B. en W. achtten
hem voor Waspik volkomen overbodig,
en Sprang-Cap>eUe had er een nodig; het
was, meende hij, volkomen ondoenlijk,
om in de gemeenten naast de technische
kring, nog andere functionarissen te gaan
benoemen. Hij was voor een jaar voor
SprangCapelle speciaal benoemd; of men
in Waspik ooit van zijn diensten gebruik
zou behoeven te maken, kon niet worden
voorzien. Als we een hoofd van dienst
hebben, dan zal die alleen het werk in
W aspik volledig aan kunnen.
De heer van Dongen wees er hierna
op, dat de uitgetrokken post neerkwam
op een bedrag van f 55.per dag on
geveer, en dan had men een functiona
ris voor twee dagen. Hier kon men best
zelf een bekwame kracht voor krijgen.
Inderdaad men was zeer tevreden over
dc helaas te vroeg overleden kringarchi
tect, maar als men een functionaris maar
twee dagen per week had, zouden de
Waspikenaren onvoldoende geholpen
worden. Bovendien, wanneer eventueel
die tekenaar hier kwam werken, dan zou
men weer een nota gepresenteerd krij
gen.
Laat ons f 2000.meer geven en we
hebben een prima kracht voor heel de
week, besloot de heer van Dongen.
De voorzitter, hem beantwoordend,
wees er op, dat de raad toch na rijp
overleg besloten had tot deze dienst toe
te treden. In 1959 liep de regeling af, dan
kon men de kwestie weer 'ns bezien.
Inderdaad zou een eigen kracht de
ideale oplossing zijn, maar ook de duur
ste, zo'n kracht, die aan de eisen vol
deed, kwam op 6 7000 gulden, waar
bij de voorzitter buiten beschouwing liet
of hij wel een volledige taak zou hebben.
Thans kon het hoofd van dienst het
werk in Waspik gemakkelijk in 2 dagen
af.
De regeling kostte de gemeente f 0.80
per inwoner, en dat was heel wat goed
koper dan bij soortgelijke diensten in
andere gemeenten.
Alleen de gemeenten met meer dan
10.000 inwoners hadden een eigen dienst;
en heel wat grotere gemeenten dan Was
pik, met veel meer bouwnijverheid, wa
ren nog aangesloten bij een gemeen
schappelijke dienst.
Deze kwestie kon echter pas onder
ogen worden gezien, wanneer de dienst
afliep.
De heer v. Dongen bleef van mening,
dat men te weinig kreeg voor zijn geld;
voor een paar duizend gulden meer kon
men heel de week iemand krijgen; de
raad was er nooit erg enthousiast over
geweest, maar men zat in een dwang
positie.
De heer van Dongen kwam vervolgens
te spreken over de post van f 1000.
die was uitgetrokken voor het onderhoud
van het gemeentehuis;: en hij wees op
de slechte toestand waarin het gemeente
huis verkeerde; de goten, hij had het al
'ns eerder gezegd, waren zo lek als wat.
Maanden geleden, aldus de voorzitter
hebben we opdracht gegeven ze te ma
ken, maar tot nog toe had het weer niet
meegewerkt, en daarom was het ge
meentehuis ook nog niet opgeschilderd;
voor het schilderwerk was een apart
bedrag van f 100.— uitgetrokken.
Het lag in de bedoeling het gemeente
huis inwendig te verbouwen, de gangen
zouden dan bij de raadzaal worden ge
trokken.
Hierna ging de raad zonder hoofdelijke
stemming accoord met het voorstel de
begroting vast te stellen.
Zulks gebeurde ook en aanzien van
de begroting voor de Instelling van
Maatschappelijke zorg, die in inkomsten
en uitgaven sloot met een bedraa van
f 19.789,25.
De raad machtigde vervolgens B. en
W. kasgeld op te nemen en verhoogde
de huur voor het politiebureau van f 225
per jaar tot f 455.
He gemeen tepersoneel zag vervolgens
eijn loon verhoogd met 6 en de heer
L. Verduijn werd met 9 stemmen en één
stem blanco herbenoemd als lid van de
gemeentelijke instelling voor Maatschap
pelijke zorg.
De woningen Benedenkerkstraat 17 en
21 werden onbewoonbaar verklaard: ze
worden niet meer bewoond en zullen
worden gesloopt. Na deze onbewoon
baarverklaring is de stand van zaken zo,
dal 25 woningen onbewoonbaar zijn
verklaard; nog 6 van deze huizen wor
den door huurders bewoond en twee
door de eigenaren zelf. Het is te ver
wachten dat binnen afzienbare tijd een
van de door de eigenaren bewoonde wo
ning wordt ontruimd, terwijl steeds ge
tracht wordt ook voor de huurders een
oplossing te vinden, aldus lezen we in
het betreffende praeadvies.
Tenslotte werd het crediet dat beschik
baar was gesteld voor de bouw van een
gymnastieklokaal en dat f 95000,— be-
oroeg verhoogd met f 12.500.—.
RONDVRAAG.
Bij de rondvraag informeerde de heer
^.ijlmans naar het spoorpaadje, en de
voorzitter kon meedelen dat de zaak in
handen was gesteld van de notaris; er
waren echter nog verschillende kwesties
die de zaak traineerden.
De heer v. Dongen merkte in dit ver
band op, dat door de ruilverkaveling wel
iets zou veranderen aan de watervoor
ziening voor het gebied ten Zuiden van
de spoorweg. Dit behoefde de verkoop
niet tegen te houden, maar bij de ver
koop zouden toch wel bepaalde condities
moeten worden gesteld.
De heer Tummers wees er op dat het
lichtpunt aan de Canadeseweg nog niet
was aangebracht. De voorzitter moest
bekennen dat dit hem door het hoofd
was gegaan, maar hij zou de zaak zo
gauw mogelijk in orde zien te brengen.
Toen wenste hij de leden een zalig
uiteinde en een goed begin, dankte hen
voor de prettige wijze waarop zij het
hem mogelijk hadden gemaakt de ver
gaderingen te leiden en sloot deze laat
ste vergadering van 1954.
De voorzitter van de Kamer van Koophandel heeft in de verga
dering van Donderdag j.l. een jaarrede gehouden, die voor een
groot gedeelte was gewijd aan een overzicht van de tien jaren
die sinds de bevrijding van het Zuiden zijn verlopen.
Het beeld dat hij van die tien jaren schetste, was een bijzonder
gunstig en hoopgevend beeld, want zeer veel was er in een ge
weldige krachtsinspanning bereikt; speciaal de schoen- en leder
industrie hadden topprestaties bereikt, door in 1947 reeds een
productie te leveren die die van 1939 overtrof.
Ook ten aanzien van de economische toestand gedurende het
voorbije jaar, kon de voorzitter zeer optimistisch zijn; in de
voornaamste bedrijfstakken in het district van de Kamer was
de toestand zonder meer gunstig.
Aan het begin van zijn rede riep
de voorzitter de bevrijding van 10
jaar geleden in herinnering, en zei:
De bevolking lichamelijk afge
mat, doch geestelijk onaangetast na
meer den vier lange bezettingsja
ren kreeg de zware taak niet
slechts orde te scheppen in deze
wanorde, doch tevens een snelle le
niging van de dagelijks stijgende
nood in het nog bezette deel van 't
land mogelijk te maken.
De omstandigheden, waaronder
dit moest geschieden, waren zo
moeilijk, dat men zich nu bij een
rustige nabeschouwing slechts
kan verbazen, dat zulke grote resul
taten in zo korte tijd konden wor
den bereikt.
Men denke zich thans eens in, dat
zoveel en zo snel mogelijk gepro
duceerd moest worden in onver
warmde, soms halfgesloopte fabrie
ken met dichtgespijkerde ramen;
vrijwel zonder krachtvoorziening
en brandstoffen voor productie
doeleinden; met een langzame, ui
terst moeilijke bevoorrading; zon
der over voldoende, moderne ma
chines te beschikken; met een ge
brekkig vervoersstelsel, waardoor
mede een rationele personeelsbezet-
tiing practisch onmogelijk was.
Het eerste streven was een zo
snel mogelijk herstel van de mate
riële schade, een herstel, waarbij
geïmproviseerd moest worden, om
dat vóór alles de voedselvoorziening
diende te worden gewaarborgd.
Immers eerst wanneer hierin ver
betering was verkregen en de zo
nodige zekerheid voor handhaving
en bestendige opvoering van de toe
wijzingen was bereikt, kon meer
aandacht worden besteed aan het
leggen van de basis voor een blij
vend economisch herstel. In het
Zuiden kon dan ook zeer spoedig
aan de productie van de vele ver-
bruiksgoederen, zoals schoenen en
leder, waaraan een ontstellend te
kort bestond, begonnen worden.
In het nu volgende, aldus de heer
v. Heesbeen, wil ik zeer in het kort
enige aandacht schenken aan het
herstel van de schoen- en lederin
dustrie, de voor het district van on
ze Kamer zo belangrijke bedrijfs
takken.
PRESTATIES DER STREEK-
INDUSTRIE.
Door de door de bezetter doorge
voerde concentratie van de indus
trie was het aantal fabrieken be
langrijk verminderd; vele, vooral
de kleinere bedrijven moesten ver
dwijnen. Van de 135 in 1939 in de
Langstraat bestaande middelgrote
en grote schoenfabrieken, was in
1942 bij de doorwerking van de con
centratie nog geen 35% meer in be
drijf. Het aantal lederfabrieken in
de Langstraat werd bijna gehal
veerd. De fabrieksvoorraden aan
grond- en hulpstoffen en eindpro
ducten waren zowel bij de
schoen- als bij de lederfabrieken
vrijwel geheel door de Duitsers
weggesleept.
Toch kon men nog in November
1944 in enige schoenfabrieken reeds
beginnen met de afwerking van
halffabrikaten; in Januari 1945
werkten in het eehele Zuiden reeds
27 schoenfabrieiken en in Mei
bij de bevrijding van het overige
deel van Nederland reeds 108.
Van de 174 lederfabrieken in Ne
derland vóór de oorlog waren er
einde 1944 nog slechts 44 in bedrijf
met een zeer beperkte productie; in
Maart 1945 waren alweer 51 fa
brieken in het productieproces in
geschakeld.
Door de zeer grote inhaalvraag
deden zich in de afzet geen moei
lijkheden voor, doch de problemen
bij de bevoorrading met grondstof
fen, bij de aanschaffing en de on
derhoud van het machinepark, bij
de personeelsvoorziening en bij 't
vervoer schenen onoplosbaar. Met
geweldige inspanning werden even
wel verbazingwekkende resultaten
bereikt en reeds in 1947 overtrof de
productie van de Langstraatse
schoenindustrie die van 1939; in
1939 werden in de Langstraat 7.2
millioen paren schoenen vervaar
digd, in 1947 meer dan 7.5 millioen.
Ook de lederfabrieken voor
zien in gs bedr ij v e n van cle schoenfa
brieken leverden topprestaties
om dit mogelijk te maken.
Het zich geleidelijk voortzettende
herstel in deze sector mag men op
zienbarend noemen en het stemt tot
