droeve en blijde
DE BEVRIJDING
VAN NEDERLAND.
Waalwijkse en Langstraatse Courant
HERINNERINGEN.
8
89
De laatste dagen van de oorlog
en de komst van de bevrijding.
Een onverwachte lijdensweg
Meer dan acht maanden duurde de strijd
HET VERLOOP DER OORLOGS
HANDELINGEN.
MAANDAG 2 MEI 1955
Uitgever
Waalwijkse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur
JAN TIELEN
Dit blad
verschijnt 2 x per week
DE ECHO WN HET ZUIDEN
78e JAARGANG No. 36
Abonnement
19 cent per week
2.45 per kwartaal
2.70 franco p. p.
Advertentieprijs
10 cent per m.m.
Contract-advertenties
speciaal tarief.
Bureaux GROTESTRAAT 205, WAALWIJK TEL. 2621 Dr van BEURDENSTRAAT 8, KAATSHEUVEL TEL. 2002.
OPGERICHT 1878
TELEGR.-ADRES „ECHO"
Woensdag en Donderdag zullen
heel bijzondere dagen worden in
de geschiedenis van het Neder
landse volk. Niet dat zij, na jaren
ot historie geworden, een belang
rijke plaats zullen krijgen in de ge
schiedenisboeken. Wel echter zul
len zij op ieder van ons een zeer
.«rote indruk maken, omdat zij een
fevende herinnering zullen vormen
aan gebeurtenissen, waarvoor wel
hoofdstukken worden gereserveerd
in de boeken der historie, omdat
het Nederlandse volk op die dagen
zal denken aan de droeve dagen
van oorlog en bezetting, zal denken
ook aan de jubel van de vrijheid,
die tien jaren geleden herwonnen
werd.
'Droeve en blijde herinneringen
zullen deze twee dagen vullen.
Droeve herinneringen in de
avond van de 4e Mei, wanneer heel
Nederland zijn doden herdenkt,
zijn dapperen die vielen voor onze
vrijheid; zijn helden van het ver
zet, mannen en vrouwen, jongens
en meisjes, van alle rang en alle
stand, die eenvoudigweg hun stille
plicht deden, die trouw waren tot
in de dood; de dappere strijders
van overzee, die de vijand aanvie
len in zijn hechte bolwerk Europa,
wier bloed de stranden van Nor-
mandië fel kleurde en de prijs was
voor een dure vrijheid. We her
denken hen in onze kerken en op
onze pleinen, we scharen ons rond
de monumenten die de herinnering
aan hun heldenmoed trachten
wakker te houden. In schone leu
zen zullen wij hun sterven verheer
lijken en weer zullen we de heilig
ste beloften afleggen, te zorgen,
dat hun dood niet tevergeefs is ge
weest; de belofte, de vrijheid waar
voor zij stierven, te maken tot een
nieuwe, stralende vrede in gerech
tigheid, waarin «een plaats meer
is voor haat en afgunst, waarin
geen plaats meer is voor de strijd
en de marteling.
Weer zullen wij, thans: voor de
tiende keer, deze beloften afleggen.
O. en we zullen het menen; op dat
moment zal onze diepe eerbiet!
voor hun offer echt zijn, en onze
deernis met degenen die verweesd
achterblijven, zal echt zijn en echt
zal zijn onze wil van de herwon
nen vrijheid iets moois te maken.
Maar het leven gaat, voorbij de
jubel van de 5e Mei, weer zijn ge
wone gang; en de kleinheid komt
weer in ons leven, en de bekrom
penheid, en de afgunst en de ver
woede zucht naar eigen gewin; we
worden weer de egoïsten die alle
goeds dat het leven ons weer biedt,
als zeer vanzelfsprekend aanvaar
den en die zeer verbolgen zijn wan
neer niet alles naar wens gaat; het
is zo moeilijk het heldhaftig voor
beeld der helden ons te laten inspi
reren tot zelfvergetenheid zoals1 zij
die toonden, tot liefde voor land
en volk, zoals zij daarvan blijk ga
ven. Het leven is voor ons te ge
makkelijk geworden weer en naar
mate de welvaart toeneemt, zal de
herinnering' aan de ontbering ver
vagen en zullen wij meer en meer
gaan vergeten wie die nieuwe wel
vaart ons mogelijk maakten en hoe
zij dat deden.
Bij alle goeds dat ons ten deel
valt, zouden onze gedachten moe
ten gaan naar tien jaren geleden,
toen na een heldhaftige strijd de
kiemen voor al het goede en scho
ne weer werden gezaaid, maar toen
wij ook allerwege de felle wonden
nog zagen die in deze heldhaftige
strijd waren geslagen. De opper
vlakkige wonden zijn geheeld,
maar inwendig is vaak nog het
branden van het felle leed; laten
wij dat verzachten
Onze gevoelens op deze bijzon
dere dagen zullen menigerlei zijn;
gevoelens van diepe eerbied, van
deernis, van onvoldaanheid ook,
zullen worden doorkruist en ge
volgd door gevoelens van blij ge
luk, van tevredenheid; gelukkig
zullen we zijn als we denken aan
bet geluk dat ons besprong, toen
we weer vrij waren; we waren
verdwaasd in den beginne, konden
ons nog niet goed realiseren wat
bet betekende weer vrij te zijn;
maar met de dag werd het besef
duidelijker, en met het toenemen
der materiële gevolgen van de vrij
heid o, het ging heel langzaam
'n het begin groeide in ons' het
weten, dat de vrijheid een onschat
baar geestelijk goed was. We zijn
uitgelaten geweest, dat eerste jaar
in vrijheid, hoe begrijpelijk was
dat na vier jaren van onderdruk-
2,8' va.n ontbering, van angst.
Toen is de roes langzaam vergle
den, om plaats te maken en hier
mogen we thans trots op zijn en
hierom mogen we thans heel ge
lukkig zijn om plaats te maken
voor de vastberaden wil te her
stellen wat er te herstellen was.
Na tien jaren mogen we thans
yoldaan concluderen dat ons land
"i bet materiële vlak de herkregen
vvyheid volkomen heeft benut; dat
m't wellicht als geen enkel land
ter wereld, door gezamenlijke in
spanning
krachten.
van alle individuele
iets zeer bijzonders heeft
tot stand gebracht; het buitenland
vond hiervoor de naam, 'n pracht
van een erenaam: Ie miracle Hol
landais, het wonder van Nederland.
We mogen thans zeggen dat on
ze welvaart groot is, dat Neder
land een plaats inneemt temidden
der vrije samenwerkende volkeren,
die algemeen gerespecteerd wordt.
Maar wie hebben ons in -staat ge
steld dit alles te bereiken? Het is
de vraag die telkens moet terugke
ren, bij alle successen die wij be
halen, de vraag die telkens ons
moet inspireren tot nieuwe groot
sere daden.
En het zal ook deze vraag moe
ten zijn, die ons bij de viering en
de herdenking van onze bevrijding
inspireert tot het verrichten van
grootse daden op andere gebieden
dan dat van de materie. En veel
kan daar nog worden verricht
Wc kunnen op deze herdenkings
dagen ook verder zien dan de gren-
zen van het eigen land; we kun
nen beschouwen ook wat de we
reld deed met de herwonnen vrij
heid. En dan, dan zal het zoet van
de blijdschap vermengd zijn met
het bittere der teleurstelling; want
wij weten dat thans andere landen
en andere volkeren verkeren in de
zelfde, nee, wellicht nog verschrik
kelijkere omstandigheden als waar
in wij vier jaren hebben verkeerd;
we weten dat de wereld angstig
dicht heeft gestaan soms voor een
nieuwe catastrophe en deze zou
vreselijker zijn dan al 't verschrik
kelijke, waaraan de wereld in de
eeuwen van haar bestaan heeft
bloot gestaan.
God moge ons hiervoor behoe
den, hij moge ons de kracht en het
inzicht geven onze vrijheid naar
Zijn wetten te gebruiken, onze klei
ne taak in het grote werk van de
vrijheid en de vrede goed te ver
richten. Laten we Hem en onze
doden, die wc bidden het in
Hem mogen rusten, hierom onop
houdelijk vragen.
5 Mei 1955 is voor Nederland een gedenkwaardige datum, want
op die dag herdenken wij het feit dat wij tien jaar geleden bevrijd
werden van het nazi-juk, dat vijf jaar lang ons land bezet en ons
volk onderdrukt had met een afschuwelijke terreur, die menigeen
tot vertwijfeling bracht.
Zoals wij weten, is de bevrijding van ons land niet zo vlot gegaan
als men gehoopt had. In tegenstelling tot de verwachting dat de
enorme geallieerde strijdmacht, die in bliksemtempo Noord-Frank
rijk en België bevrijdde, ook ons kleine land van de tirannie zou
verlossen, werd het een lijdensweg van ruim acht maanden, een pe
riode waarin het grootste deel van ons land de afgrijselijke oor-
logswals over zich heen voelde gaan en een klein deel (Noord-Hol
land, Zuid-Holland en Utrecht) een verschrikkelijke hongersnood
moest doormaken. Deze tijd betekende een dieptepunt in onze ge
schiedenis. doch de smaak van de bevrijding en overwinning was er-
des te zoeter om. r
Het is nu de tijd om eens een blik terug te slaan en te zien hoe de
bevrijding van ons land is verlopen en welke redenen er waren dat
het zo lang moest duren. Op het laatste is vrij snel en eenvoudig een
antwoord te geven; het was onze erfvijand het water, die ons ook
bij onze bevrijding parten speelde. De Oost-West lopende rivieren
in ons land, boden de vijand een schitterende gelegenheid tot 't vor
men van nieuwe natuurlijke en sterke verdedigingslinies, die de
geallieerde opmars ernstig vertraagden.
de Engelse 1ste luchtlandingsdivisie
bij Arnhem om de bruggen over de
Rijn voor de geallieerden te bezet
ten. Gelijktijdig stootte het Engelse
2de leger met de garde pantserdivi
sie aan de spits met alle kracht in
'n bliksemoffensief naar 't Noorden,
waarbij na hevige gevechten Val-
kenswaard en Eindhoven bevrijd en
de verbinding met de Amerikanen
bij de Z.-Willemsvaart tot stand ge
bracht werd. Zo snel mogelijk druk
te men door naar Nijmegen, om
vervolgens te proberen Arnhem te
bereiken en de Engelse luchtlan
dingstroepen, die aan de overkant
van de Rijn in zware gevechten
waren gewikkeld, te ontzetten.
Het heeft helaas niet mogen luk
ken. De weerstand van de Duitsers
bij Nijmegen werd sterker, terwijl
zij tevens probeerden door de smal
le wig te breken om de vooruitge
schoven troepen van hun basis af
te snijden. Dit lukte ze eenmaal,
doch de verbinding met het Noor
den, die slechts over één behoorlij
ke weg liep, werd hersteld. De res
ten van de Engelse parachutisten
bij Arnhem moesten teruggenomen
worden en zo was de grootse opera
tie slechts gedeeltelijk gelukt.
verder oprukken onmogelijk, ter
wijl de legerleiding voorbereidin
gen wilde treffen voor een groot
voorjaarsoffensief, waarbij de vij
and een verpletterende slag moest
worden toegebracht. In deze perio
de begon het lijden van het Neder
landse volk. De Duitsers hadden
zich stevig langs de oevers van de
Maas genesteld en er was voor de
Canadezen en Engelsen geen door
komen aan. Dit front is, lopende
ten Zuiden van Goeree en Overflak-
kee en verder de Maas volgend tot
Noordelijk van 's-Hertogenbosch,
waar het verder liep tot Arnhem,
tot de bevrijding stabiel gebleven.
Even leek het er op of het Arden
nenoffensief van Von Rundstedt 'n
bedreiging voor de geallieerden
vormde, doch het aanvankelijk suc
ces werd spoedig te niet gedaan en
de situatie bleef als voren.
DE VOLGENDE STOOT.
In Februari zetten de geallieer
den een offensief in het Rijnland
in, dat echter voor Nederland van
grote betekenis zou blijken te zijn.
Langs de grote rivieren viel weinig
succes te behalen en nu probeerden
de geallieerden met de rechterflank
naar het Noorden te zwenken met
Arnhem als steunpunt op de lin
kerflank. Al vonden deze gevech
ten buiten Nederland plaats, spoe
dig zou men ons land weer binnen
trekken.
De omzwaaiende rechterflank
van de geallieerden, bestaande uit
het Engelse 2de leger en het Ame
rikaanse 9de leger, had weinig
moeite met het 1ste Folkssturm-
heer, dat de mannen tegenover zich
vonden. Men forceerde overgangen
over de Rijn en splitste op die ma
nier de Duitse legers in twee delen
en wel door snel door te stoten naar
het Oosten. Heeresgruppe H op de
Noordelijke flank en Heeresgrimoe
B op de Zuidelijke flank. De Engel
sen en Amerikanen stroomden
rechtstreeks naar het Oosten Duits
land in, terwijl de Canadezen, die
ook het gat introkken, linksaf uit
het Zuiden de Achterhoek binnen
trokken. Hier werd de Folkssturm
verder opgejaagd.
In sneltreinvaart joegen de Cana
dezen naar het Noorden, terwijl de
Engelsen en Amerikanen hun rech
terflank beschermden. Om de chaos
bij de terugtrekkenden te vergroten
werden enige bataljons Franse pa
rachutisten bij Meppel, Hoogeveen
en Assen tussen de vijand gewor
pen, waardoor deze niet in staat
waren een front te vormen. De
Folkssturm werd verslagen en Gro
ningen en Friesland bevrijd. Op
Texel woedde intussen de vreselij
ke „Russenoorlog".
DE ALGEHELE BEVRIJDING.
Het 25ste Duitse leger, bestaande
uit twee legerkorpsen en een aantal
speciale groepen, was nu ingesloten
in de vesting Holland, bestaande uit
de provincies Noord-Holland, Zuid-
Holland en Utrecht. Tegenover hen
lag het 1ste Canadese leger. Zou er
nog een verbeten strijd om de ves
ting gevoerd moeten worden, waar
bij ongetwijfeld het dichtstbevolkte
deel van Nederland onder de oor-
logswals door zou gaan?
Neen, de geallieerden zagen kans
de Duitsers van het hopeloze van
hun toestand te overtuigen en op 5
Mei 1945, 's middags om half 5, te
kenden beide partijen te Wagenin-
gen de stukken, die de onvoorwaar
delijke capitulatie van het 25ste le
ger der Duitsers inhielden en waar
mee West-Nederland voor 'n ramp
werd gespaard en de bevrijding van
geheel Nederland (behalve Texel)
een feit geworden was.
Onder uitbundige vreugde van de
bevolking trokken de geallieerde
troepen binnen en de verslagen
Duitsers begaven zich in krijgsge
vangenschap, waarmee voor ons een
nachtmerrie van vijf jaar ten einde
liep.
20 Mei viel ook op 't eiland Texel
het laatste schot
Begin September 1944 hadden de
geallieerden na hun fortuinlijke op
mars door Noord-Frankrijk en Bel
gië een deuk in het Duitse front
veroorzaakt. De Duitse linie liep in
een boog van Nieuwpoort over Ant
werpen langs het Albertkanaal naar
Maastricht en van hier over Luik
naar het Zuiden.
In het Westen bevond zich het
15de Duitse leger, in het Oosten lag
langs de Maas het 7de Duitse leger
en daartussen stond in het gebied
waar de grootste druk werd uitge
oefend langs het Albertkanaal, ge
neraal Reinhard met een collectie
bijeengeraapte troepen, waaronder
een Nederlands SS-bataljon. De ge
allieerde druk werd hier uitgeoe
fend door het Engelse 2de leger en
het Amerikaanse leger. Het Albert
kanaal is de eerste linie geweest
v/aar de Duitsers zich, na hun over
haaste vlucht, hebben vastgezet,
waarmee de lijdensweg voor ons
land werd ingeluid.
Omstreeks half September wisten
de geallieerden het front enigszins
recht te trekken. Het Canadese 1ste
leger zuiverde West-Vlaanderen en
trok op tot de Nederlandse grens,
terwijl het 2de Engelse leger de
druk op het Albertkanaal verhoog
de en het Amerikaanse 1ste leger
Maastricht veroverde en een deel
van Zuid-Limburg bevrijdde.
Hierna werd een nieuw offensief
ingezet met de bedoeling zo snel
mogelijk naar het Noorden door te
stoten. Het Canadese leger kreeg de
moeilijke taak zich met Zeeland be
zig te houden, terwijl het Engelse
2de leger een onprettige verrassing
voor de Duitsers in petto had.
LUCHTLANDINGEN.'
Het 2de Engelse leger had kans
gezien het Albertkanaal te over
schrijden en bevond zich ten Zui
den van Eindhoven aan de Neder
landse grens., als het ware een drei
gende vinger naar het Noorden vor
mend.
Op 17 September 1944 kwam het
signaal. De waterwegen vormden de
voornaamste hindernissen en daar
om vonden er gelijktijdig luchtlan
dingen plaats van de Amerikaanse
101ste luchtlandingsdivisie bij Son
en Veghel ten Noorden van Eind
hoven, om zich vast te zetten bij de
overgang van de Zuid-Willemsvaart;
van de Amerikaanse 82ste luchtlan
dingsdivisie ten Zuiden van Nijme
gen in de buurt van Groesbeek om
de Waalbruggen te bezetten en van
lucMla
NAAR HET WESTEN.
Het voornaamste dat de geallieer
den nu te doen stond was, de smal
le wig te verbreden om de Duitsers
geen kans te geven deze te door
breken. Het Canadese tweede korps
begon de strijd om de Scheldemond.
Nadat de dijken van Walcheren
waren gebombardeerd, viel het in
de loop van de maand October Wal
cheren en Zuid-Beveland over het
water aan, terwijl de Canadese 2de
divisie Zuid-Beveland van Noord-
Brabant uit binnentrok. De Cana
dese 4de pantserdivisie nam Bergen
Overzicht van de opmars der geallieerde legers van het Albert
kanaal naar het Noorden met de frontlijnen op verschillende da
ta en in grijs het gebied, dat op 5 Mei 1945 capituleerde. Deson
danks werd op Texel nog gevochten tot 20 Mei d.a.v.
In verband met het feit, dat Nederland op 5 Mei zijn grote
bevrijdingsfeesten viert, waaraan dit jaar wegens het twee
de lustrum een bijzonder karakter zal worden gegeven, la
ten we hier een beschouwing volgen over de laatste dagen
voor de capitulatie. Wij hoorden deze feiten uit de mond
van Ir. Louwes, die ten nauwste bij alles betrokken was.
Om de vreugde van de bevrijding
welke Noord-Nederland in. Mei 1945
heeft ondergaan, goed te begrijpen,
op Zoom, de Engelse 49e divisie be- I dient men zich terug te verplaatsen
vrijdde Roosendaal, de Poolse divi- in de situatie zoals die heerste in
sie Breda. De Engelsen bevrijdden
Tilburg en 's-Hertogenbosch, ter
wijl het Engelse 30ste korps in de
kop van de wig bij Nijmegen de
Duitse tegenaanvallen afsloeg. Aan
de Oostelijke zijde beperkte men
de winter van 19441945 en het
daarop volgende vroege voorjaar.
Zoals men weet was het Zuiden
van het land bevrijd en via de zen
der te Eindhoven hoorde Noord-
Nederland van tijd tot tijd de vreug-
zich ook tot het afslaan van de aan- (je, welke daar in het Zuiden was
vallen, waarbij op 27 October bij
Meijel een doorbraak naar Asten
dreigde.
In de loop van de maand Novem
ber kwam de Oostzijde van 't front
voor uitbreiding aan bod. De geal
lieerden rukten op naar de Maas,
Venlo, Roermond en naar de Roer.
STABILISATIE.
Gedurende de volgende maanden
werd het front gestabiliseerd. De
weersomstandigheden maakten een
teruggekeerd, ook al was de oorlog
nog niet ten einde. Met smart
wachtte men tot de geallieerden
iets zouden ondernemen, om ook
de Noordelijke delen van ons land
uit de klemmende macht van de
nazi's te bevrijden. In deze gebie
den immers heerste niet alleen ter
reur; óók de hongersnood had ve
len aan de rand van de dood ge
bracht. De winter was in Maart
achter de rug en velen hadden hun
hongertochten naar het Oosten
moeten staken. Voedsel was er niet
meer dan wat de Centrale keukens
eens per dag aan lauwe soep boden
en een half broodje per week.
Graag stond men in queue voor
de aangewezen winkels, wanneer
door een milde geste van de bezet
ter aan onze Nederlandse regering
werd toegestaan Zweeds brood te
doen distribueren. Men wist dat 't
tegen de zin van de Gestapo ge
beurde, maar er bleken toch nog'
altijd krachten aanwezig die over
iets meer menselijkheid en rede
lijkheid beschikten.
Terwijl de gewone burger zijn
bestaan voortsleepte tussen 't zoe
ken naar voedsel, hel handelen te
gen dure prijzen en het slapen, ont
wikkelde de illegaliteit een steeds
grotere kracht. Men wist dat de
Binnenlandse Strijdkrachten zich
aan het organiseren waren, niet
alleen uit de radio, maar ook uit
de praktijk: de overvallen door de
knokploegen, de aanslagen op dis-
tributiebureaux en treinen. Men
wist hel ook uit de van tijd tot tijd
voortrollende auto's met Griine Po
lizei en het verdwijnen van buren
en kennissen.
Dag in dag uit vlogen boven on
ze hoofden de eskaders bommen
werpers; des nachts waren het
meestal de Engelsen die ons uit on
ze slaap hielden en overdag staar
den wij lange tijd naar onafzienba
re eskaders Amerikaanse bommen
werpers, die onbedreigd binnen
vlogen. Uren brachten wjj zoek in
portieken of in schuilkelders van
wege het luchtalarm. Het leven
was geen leven meer, het was een
angstig afwachten, zonder dat het
eind in zicht was.
Maar achter de schermen gebeur
den wel belangrijke dingen. Het
was mij persoonlijk bekend, dat het
College van Vertrouwensmannen,
dat als een soort schaduw door de
regering achter de hand werd ge
houden in ons land, contact bad
opgenomen met de Duitsers ten
einde te bewerken dat aanzienlijke
verlichtingen zouden worden ver
kregen. De vijand werd zwakker
en er schenen redelijke kansen te
bestaan dat er eindelijk zeggen
schap aan de Nederlanders zou
worden gegeven, welke voorheen
alleen maar aan NSB-ers was ge
reserveerd. Met Ir. Louwes, die met
Dr. Hirschfeld in die dagen her
haaldelijk met de Duitsers contact
had, kwamen wjj als kleine club
van journalisten regelmatig bij el
kaar. Alle feiten werden uitgewis
seld en zodoende konden wij ook
via de illegale pers een en ander
onder het publiek bekend maken.
De afgelopen winter was het her
haaldelijk gegaan over de voed el-
toestand. Van Nederlandse zijde
had men alles gepoogd om de ver
scheping van voedsel uit Friesland
via het IJselmeer mogelijk te ma
ken. Er waren successen bereikt,
misschien echter lagen die nog
meer op illegaal dan op legaal ter
rein. Want wat het Interkerkelijk
overleg zich allemaal kon veroor
loven, ging beslist veel verder dan
waartoe de Duitsers officieel toe
stemming hadden gegeven. Nu de
April-maand naderde en het strijd
toneel Vlak bij ons kwam, vreesde
men terecht de allergrootste cala
miteiten voor bet Nederlandse volk
van de Westelijke provincies. Al
was het duidelijk dat de Duitsers,
die aan de verliezende hand wa
ren, zichzelf liever lieten vermoor
den of verdrinken, daarom was hei
(och niet de wens van Nederland
met de gehate vijand eenzelfde lot
te ondergaan.
Het is Dr. Hirschfeld inderdaad
geweest, die aangedrongen heeft
op een compromis, n.l. door van
de Duitsers verlichting van de
voedselnood Ie vragen en af te zien
van inundaties. Van de andere
kant probeerden de Duitsers de si
tuatie uit te buiten door een voor
delige wapenstilstand te bereiken.
Maar aangezien Hirschfeld niet
door de Nederlandse Regering als
gezaghebbend was erkend, doch 't
College van Vertrouwensmannen
en de Binnenlandse Strijdkrachten,
die officiëel onder Prins Bernhard
stonden, moesten deze groepen
zich in de onderhandelingen men
gen zonder uiteindelijk zelf ook te
kunnen beslissen.
Begin April veranderden ook de
Duitsers weer en waren zij alleen
genegen in een modus vivendi toe
te stemmen, waarbij zij zouden af-
zi van terreur en inundaties, maar
eisten dat ook de illegaliteit haar
arbeid zou staken. Het was een ver
warde toestand.
Herhaaldelijk werden wjj in die
dagen van de stand van zaken op
de hoogte gesteld, maar het duurde
ons wel erg lang eer men met een
concreet voorstel op tafel kwam,
dat door de verantwoordelijke au
toriteiten besproken kon worden.
Voor Louwes was de belangrijkste
vraag, hoe men in Nederland voed
sel zou kunnen krijgen. Hij dacht
aan toestemming voor geallieerde
schepen in Rotterdam of Hollands
Diep. De laatste voorsiellen van 13
April waren eindelijk rijp om aan
de geallieerden te worden voorge
legd. Twaalf dagen heeft men in
onzekerheid geleefd over het ant
woord, maar het is op 25 April ge
komen. Generaal Eisenhower liet
weten dat hij bereid was bespre
kingen te laten voeren tussen Duit
sers en geallieerden. Maar onaf
hankelijk van de plannen van Lou
wes inzake de voedsellevering per
schip, stelde hij voor met de drop
pings per vliegtuig te beginnen.
Daarop zijn de onderhandelingen
te Achterveld begonnen, welke ei
genlijk berekend waren op een
voorziening voor de duur van en
kele maanden. Niemand kon voor
zien, dat bet werkelijke einde nog
maar een paar dagen verwijderd
was.
I)e onderhandelingen begonnen
te Achterveld op 28 April, waarbij
aan de Duitsers vrijgeleide werd
gegeven. Uitvoerige plannen wer
den besproken en vele vragen wer
den voorgelegd. Maar het merk
waardige was, dat de geallieerden
