Waalwijkse en Langsiraaise Courant
PUROL
Uit Binnen- en Buitenland
RANG
Uitzonderlijke plaats voor Waalwijk door
de hoogte van industrialisatiegraad.
Huid
genezing
*t)e pezsnop&UfUf. Pon msfe zatuj.
Het Nederlandse volk
en zijn leger.
VRIJDAG 20 MBI 1»K.
Uitgever
tVaaIwijk.se Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur
JAN TIELEN
Dit blad
verschijnt 2 x per week
78« JAARGANG No. 41
Abonnement
19 cent per week
2.45 per kwartaal
2.70 franco p. p.
Advortentieprijs
10 cent per m.m.
Contract-advertenties
speciaal tarief.
Bureaux GROTESTRAAT 205, WAALWIJK TEL. 2621 KAATSHEUVEL TEL. 2002. Dr van BEURDENSTRAAT 8, OPGERICHT 1878
TELEGR.-ADRES „ECHO"
Werkloosheid daalt nog steeds.
Dezer dagen kregen wij weer inzage van het verslag over
het le kwartaal 1955 door het Economisch Technologisch
Instituut voor Noord-Brabant. Wat wij daarin lazen over
de situatie in Brabant op het gebied van de werkgelegen
heid en de productie, bewijst dat deze situatie nog steeds
zeer gunstig is, meer nog, dat deze situatie nog steeds be
ter wordt. Vooral in Waalwijk en omgeving is de toestand
op de arbeidsmarkt zeer gunstig; trouwens het peil van de
mannelijke werkloosheid in geheel Brabant ligt beneden
het rijksgemiddelde. Een dergelijke stand van de werk
loosheid, zegt het rapport, is sedert Maart 1948 niet meer
waargenomen.
HET VERBRUIK VAN
DUURZAME CONSUMP
TIEGOEDEREN.
Het rapport wijdt zijn eerste
bladzijden aan een overzicht van
de ontwikkeling in bet verbruik
van duurzame consumptiegoede
ren, waaronder bijvoorbeeld ook
schoenen te rekenen zijn.
Het verbruik van deze goede
ren, dat tengevolge van de con
sumptiebeperkingen in de jaren
l951/'52 zeer aanzienlijk was te
ruggelopen, was tot voor kort
nog steeds niet aangepast aan de
verbeterde situatie in ons land.
Alhoewel blijkens de in 't rap
port gegeven cijfers, de ontwik
keling van het binnenlands ver
bruik van de duurzame ver-
bruiksgoederen dc laatste twee
jaren meer toenam voor een
deel zal dit ongetwijfeld te dan
ken zijn aan de verschillende
maatregelen tot verruiming van
de consumptie kan toch be
zwaarlijk van een geheel bevre
digend verloop worden gespro
ken. Terwijl n.l. de totale con
sumptie-index van 1949 t/m 1954
met niet minder dan 8 punten
toenam, bereikte het verbruik
van duurzame consumptiegoede
ren in 1954 nauwelijks het peil
van 1949, zodat per hoofd van de
bevolking op dit punt nog steeds
een achterstand bestaat. Boven
dien kon dit betrekkelijk herstel
van het binnenlands verbruik
slechts worden bereikt ten koste
van het daarvoor geldend prijs
niveau, dat in 1954 aanzienlijk
lager lag dan de prijsindex van
het totaal der consumptiegoede
ren.
Sprekend over de productie
van deze goederen zegt het rap
port onder meer, dat in het bij
zonder voor het verloop van de
productie ook de uitvoer van de
grootste betekenis is geweest,
zodanig zelfs, dat het teruglopen
van de consumptie van duurza
me gebruiksgoederen althans in
de jaren 1951 en 1952 in de sec
tor textiel en schoenen voor wat
betreft de consumptie, werd ge
compenseerd door het oplopen
van de export.
Ondanks het afnemen dus van
het binnenlands verbruik van
duurzame consumptiegoederen,
bleef het productieniveau in dc
textiel en in de schoenen ge
handhaafd op het algemeen peil,
met name omdat de ontwikke
ling van de export in deze twee
bedrijfstakken veel sterker was
dan het algemeen gemiddelde.
Uit de beschikbare cijfers blijkt
voorts, dat men in 1953 en 1954
in de sectoren textiel en schoe
nen het exportvolume, in 1952
bereikt, nog verder kon uitbrei
den, zij het in een trager tempo,
dan de uitvoer in het algemeen.
Uit de productie-indices blijkt
echter ook, dat de activiteit in de
textielindustrie en in de schoen
industrie het laatste jaar bij de
algemene ontwikkeling is achter
gebleven.
VERANDERING IN
BRABANTSE
BEDRIJFSLEVEN.
In dit verband, zegt het rap
port, kan het niet anders dan een
gelukkig verschijnsel worden ge
noemd, dat het min of meer ach
terblijven van de textiel- en de
schoenindustrie kon worden ge
compenseerd door 'n sterke ont
wikkeling in andere bedrijfstak
ken in Noord-Brabant, inet name
de metaalindustrie.
In het eerste kwartaal van 1950
werkte in de textielindustrie
24,1 van de totale personeels
bezetting in Noord-Brabant, in
het 3e kwartaal 1954 was dit per
centage 21,3; in de schoenindus
trie waren deze percentages 12,7
en 11,7, in de metaalnijverheid
daarentegen 30,7 en 34,6.
Het is dan ook vooral dank zij
deze verschuivingen in re struo-
tuur van het Noord-Brabantse
bedrijfsleven in de nijverheid
(exclusief bouwvakken) dat dc
ontwikkeling van de werkgele
genheid in dit gewest de laatste
laren opmerkelijk gunstig is ge
weest.
Het peil van de mannelijke
werkloosheid in verhouding tol
de mannelijke beroepsbevolking
ligt momenteel beneden 't rijks-
gemiddelde. Een dergelijke stand
in de werkloosheid is sinds Maart
1948 niet meer waargenomen in
onze provincie.
Per 31-3-'55 was de werkloos
heid in Nederland in van de
mannelijke beroepsbevolking 2,1
in Noord-Brabant 1,9 en in
het rayon van het geweestelijke
Arbeidsbureau Waalwijk blijkt
de toestand wel uitermate gun
stig; hiervoor is namelijk 'n per
centage vermeld van 0,3; het
meest gunstige cijfer van alle
Brabantse arbeidsbureaux.
Bezien we de werkloosheidscij
fers per gemeente in onze omge
ving, dan gaat Vlijmen aan de
kop met een cijfer van 18 o/oo
der totale mannelijke beroepsbe
volking (36 o/oo in Januari '54j,
dan volgt Heusden met 12 o/oo
(31 o/oo); Raamsdonk 11 o/oo
(34 o/oo); Waspik 10 o/oo
(22 o/oo) Loon op Zand 8 o/oo
(10 o/oo) Sprang-Capelle
7 o/oo (11 o/oo) Geertruiden-
berg 6 o/oo (29 o/oo); Waalwijk
5 o/oo (10 o/oo); Drunen 4 o/oo
(8 o/oo).
De Langstraatse gemeenten ne
men op de ranglijst van Bra
bantse gemeenten zeer gunstige
plaatsen in en een vergelijking
tussen de promilles van 1955 en
1954 toont wel aan hoe gunstig
de toestand zich heeft ontwik
keld.
GEMEENTEN MET
10.00020.000 INWONERS.
Het rapport wijdt ook een uit
voerige studie aan de industriële
expansie van Noord-Brabantse
gemeenten met 10.00020.000 in
woners, tot welke gemeenten
Loonopzand en Waalwijk beho
ren. In vrijwel al deze gemeenten
was de werkloosheid in 1949
reeds zeer laag; slechts in vier
van de in totaal 16 dergelijke ge
meenten was toen 3 of meer
van de mannelijke beroepsbevol
king werkloos; in 1954 is in het
algemeen de werkloosheid zo mo
gelijk nog lager, practisch in al
deze gemeenten demonstreert het
werkloosheidscijfer in dit jaar 'n
meer of minder ernstige mate
van krapte op de arbeidsmarkt.
In de gemeente Loonopzand was
in 1949 0,9 van de mannelijke
beroepsbevolking werkloos, in
1954 was dit percentage 0,6; in
Waalwijk in 1949: 0,8, in 1954:
0,4. De toeneming van de be
roepsbevolking heeft in het alge
meen geen stijgende invloed uit
geoefend op het werkloosheids
cijfer.
In Loonopzand nam geduren
de deze vijf jaren de mannelijke
beroepsbevolking in totaal met
370 man toe; hiervan waren 230
man aangewezen op de nijver
heid (excl. de bouwnijverheid)
de beroepsbevolking in Waalwijk
nam met 430 man toe, waarvan
er 260 waren aangewezen op de
industrie.
In deze 16 gemeenten tezamen
met de 9 grotere Brabantse ge
meenten nam in de laatste vijf
jaren de mannelijke beroepsbe
volking toe met 20.650 personen;
51 hiervan localiseerde zich in
Tilburg, Breda, Eindhoven en
's-Hertogenbosch; 21,5% in Hel
mond, Oss, Roosendaal, Bcrgen-
opzoom en Oosterhout en 27,5
in de 16 gemeenten tussen 10.000
en 20.000 inwoners. Stelt men
hiertegenover de ontwikkeling
van het aantal arbeidsplaatsen
in de industrie in deze laatste 16
gemeenten, dan blijkt, dat zij in
het algemeen sterk achterblij
ven. terwijl vooral in de 5, naar
Brabantse verhoudingen middel
grote gemeenten, een sterke ont
wikkeling van de industriële
werkgelegenheid plaats vond,
waarbij vooral Helmond, Oss en
Roosendaal op de voorgrond tra
den In de gezamenlijke 25 ge
meenten nam van Maart 1949 tot
Maart 1954 het aantal arbeids
plaatsen voor mannen in de in
dustrie toe met 13.279; de vier
grootste gemeenten participeer
den hierin met 52.5 de vijf
middelgrote gemeenten met niet
minder dan 32.5, terwijl de 16
hier beschouwde gemeenten tol
een aandeel kwamen van 15
Vergelijkt men dit percentage
met het eerder gegeven percen
tage inzake het aandeel in de toe
neming van de mannelijke be
roepsbevolking in deze 5 jaren,
dan moet in het algemeen wor-
j den vastgesteld, dat deze 16 ge-
j meenten als groep beschouwd,
niet in die mate hebben bijgedra-
gen tot de decentralisatie van de
industriële werkgelegenheid in
deze provincie, zoals Helmond,
l Roosendaal en Oss dit hebben
gedaan.
Uit de cijfers die het rapport
verstrekt blijkt, dat slechts in 3
van deze 16 gemeenten in be
langrijke mate de plaatselijke in
dustriële werkgelegenheid groter
was dan de toeneming van de op
de nijverheid georiënteerde man
nelijke beroepsbevolking, n.l. in
Boxtel, Valkenswaard en Veghel.
Het zou intussen onjuist zijn,
meent het rapport, hieruit te
i concluderen, dat in de overige 13
gemeenten deze toeneming van
de beroepsbevolking per saldo
geheel of ten dele buiten de ge
meente emplooi heeft moeten
vinden; met name zou dit niet
gelden ten aanzien van Waal
wijk, Dongen en Gilze-Rijen.
In deze gemeenten, vooral in
Waalwijk, concentreren zich dus
danige aantallen arbeidsplaatsen
in de aldaar gevestigde industrie
dat de daar wonende beroepsbe
volking aanzienlijk wordt over
troffen. In de Waalwijkse indus
trie werden per Maart 1954 3.416
arbeidsplaatsen voor mannen ge
registreerd, terwfjl de mannelijke
beroepsbevolking georiënteerd op
de nijverheid, tezelfdertijd slechts
2.600 a 2.700 personen omvatte.
Waalwijk, en in mindere mate
ook Dongen en Gilze-Rijen kun
nen, zuiver kwantitatief bezien,
de arbeidsplaatsen in hun indus
trie niet ten volle bezetten; zij
zijn per se aangewezen op Aan
trekking uit andere .gemeenten
Elke expansie van de werkgele
genheid aldaar of in gemeenten
waaruit men arbeidskrachten re-
cruteert verscherpt dit probleem.
Met name in Waalwijk moet men
de beroepsbevolking zien als een
middel, om de tamelijk scherpe
afhankelijkheid van arbeids
krachten uit andere gemeenten
geleidelijk te verminderen.
Rijen trad weliswaar slechts 'n
zeer beperkte expansie op in de
plaatselijke industriële werkge
legenheid, maar en dit geldt
vooral voor Waalwijk in deze
drie gemeenten overtrof reeds in
1949 de plaatselijke industriële
werkgelegenheid de gemeentelij
ke industriële beroepsbevolking
aanzienlijk. In deze gemeenten
is men afhankelijk van de aan
trekking van arbeidskrachten
uit andere gemeenten. De groei
van de gemeentelijke beroepsbe
volking zal deze afhankelijkheid,
welke vooral in Waalwijk tame
lijk scherp ligt, slechts zeer ge
leidelijk kunnen matigen. Vooral
in Waalwijk, maar ook in Loon
opzand, Dongen en Veldhoven is
dc concentratie van vrouwelijke
industriële arbeid hoog. In deze
gemeente echter liep deze dicht-
eid enigszins terug en nam
slechts beperkt toe.
Een uitgebreide studie van de
sigarenindustrie in Brabant be
sluit dit rapport, dat weer alles
zins lezenswaardig is en veel
kostbare gegevens bevat, waar
uit belangrijke verstrekkende
conclusies kunnen worden ge
trokken.
BONN EIST VERGOEDING
VOOR DUITS BEZIT IN
OOSTENRIJK
De Westduitse regering heeft
bij de Oostenrijkse regering ge
protesteerd tegen die voorwaar
den in 't ondertekend staatsver
drag, die handelen over de Duitse
eigendommen in Oostenhijk. Het
is het eerste protest dat West-
Duitsland pas weer souverein
heeft ingediend. De Westduit-
se regering heeft tevens in nota's
aan de Verenigde Staten, Enge
land en Frankrijk om ophelde
ring in deze kwestie verzocht.
Het protest werd in Wenen
overhandigd door het hoofd van
de Duitse handelsmissie, dr Carl
Müller-Graf. In de nota wordt
gezegd, dat Duitsland zich het
recht voorbehoudt eisen tot
schadevergoeding in te dienen.
Duitsland maakt daarbij geen
verschil tussen de Duitse eigen
dommen, die door Duitsland ot
Duitse personen vóór en die wel
ke na 1938 in Oostenhijk zijn ver
worven. De Oostenrijkse kanse
lier Julius Raab heeft medege
deeld, dat in de toekomst niet
West-Duitsland onderhandelin
gen zullen worden gevoerd over
mogelijke vergoeding.
JUNGSCHLEGER'S ADVOCAAT
BOUMAN UIT INDONESIË
GEVLUCHT.
De verdediger in de zaak Jung-
schleger, mr. H. Bouman, die vo
rige week in Nederland terug
keerde, blijkt uit Indonesië te
zijn gevlucht. Maandagmorgen
lag een oproep aan mr. Bouman
UITZONDERLIJKE PLAATS
VOOR WAALWIJK.
Uit een oogpunt van uitbrei
ding van het aantal arbeidsplaat
sen voor vrouwen in de 16 ge
meenten treden uitdrukkelijk
Schijndel, Valkenswaard en Gel
drop naar voren. Een dichte con
centratie van vrouwelijke indus
triële arbeid geeft echter ook
Waalwijk te zien; sedert 1949
liep deze echter enigszins terug;
met 119 arbeidsplaatsen voor
vrouwen per 1000 vrouwelijke
inwoners neemt Waalwijk van
deze gemeenten echter nog steeds
de derde plaats in na Schijndel
en Valkenswaard.
Onder de bedoelde 16 gemeen
ten komen er vier voor, die even
als Oosterhout en Den Bosch te
genover het aantal arbeidsplaat
sen voor mannen, dat hun indus-
triëel apparaat kent, 'n zeer groot
aantal arbeidsplaatsen voor vrou
wen te zien geven; n.l. Schijndel,
Geldrop, Valkenswaard en Veld
hoven met resp. 91, 58, 51 en 47
arbeidsplaatsen voor vrouwen
per 100 arbeidsplaatsen voor
mannen. In de overige 12 ge
meenten blijft dit cijfer in het al
gemeen onder of rond de 30.
Dit is ook het geval in Waal
gij k, welke gemeente toch wat de
dichtheid van de vrouwelijke ar
beidsplaatsen betreft, Geldrop en
Valkenswaard nog overtreft, het
geen er wel op wijst welk 'n uit
zonderlijke plaats Waalwijk door
de hoogte van haar industrialisa
tiegraad zowel voor vrouwelijke
als voor mannelijke arbeids
krachten onder de Brabantse ge-
mieenten van 10.000 tot 20.000 in
woners inneemt.
CONCLUSIES.
De conclusies die het ETI aan
haar studie van deze 16 Brabant
se gemeenten verbindt, zeggen
o.m.
In Waalwijk, Dongen en Gilze-
gereed, om voor de officier van
Justitie te verschijnen. In Indo
nesië is het bericht van zijn aan
komst in Nederland voor ieder
een verrassing geweest. Het Ne
derlandse Hoge Commissariaat
in Djakarta deelde aan het pers
bureau PIA mee, dat hij zonder
enig overleg met de Nederlandse
autoriteiten heeft gehandeld. De
Indonesische minister van justi
tie wist van niets. Zelfs had mr.
Bouman van zijn plan niets ver
teld aan zijn vrouw, die nog in
Indonesië is. Het plaatsvervan
gend hoofd van de Indonesische'
immigratiedienst, R. Soepadi,
heeft verklaard, dat zijn dienst
totaal niets wist van het vertrek
van mr. Bouman, terwijl hij hier
voor toch een visum had moeten
hebben.
De KLM heeft verklaard, mr.
Bouman niet te hebben vervoerd.
Tegen zijn vrouw, die het nieuws
van de aankomst van haar man
in Nederland vernam door 'n uit
zending van de Wereldomroep,
had de advocaat op 5 Mei gezegd
dat hij naar Bandoeng zou gaan
voor zaken en om uit te rusten,
en dat hij wel wat langer weg zou
kunnen blijven. Waarschijnlijk
is hij op weg gegaan naar Suma-
tra voor een reis daarheen is
geen visum nodig en in Singa
pore aan land gestapt.
In April probeerde Bouman 'n
retourvisum te krijgen om in Ne
derland materiaal voor het pro
ces te kunnen verzamelen. Maar
de papieren werden hem door de
Indonesische autoriteiten gewei
gerd, omdat hij aldus de argu
menten „betrokken was in
de zaak Jungschleger".
De advocaat moet er weinig
nut in gezien hebben, de rol van
„martelaar" te vervullen. Welke
consequenties zulk een marte
laarschap meebrengen, heeft mr.
Bouman immers zelf door zijn
contacten met de Nederlandse
arrestanten het best kunnen be
oordelen en zich daardoor kun
nen realiseren, wat hem te wach
ten stond.
AANBEVELING
VAN STAATSCOMMISSIE
VOORTAAN PARTIJNAMEN
OP STEMBILJETTEN.
De politieke partijen zullen de
bevoegdheid moeten krijgen om
boven de lijst van haar candida-
ten voor de verkiezingen van de
Tweede Kamer, Provincilae Sta
ten en Gemeenteraden op het
stembiljet haar naam te laten
plaatsen. Dit heeft een staats
commissie, ingesteld voor de be
studering van het kiesstelsel en
de wettelijke regeling der poli
tieke partijen, in een voorlopig
rapport aan minister Beel gead
viseerd. De commissie onder
voorzitterschap van prof. Don-
ner heeft aan de minister een
ontwerp tot wijziging van de
Kieswet voorgelegd. De staats
commissie is tot de conclusie ge
komen, dat het mogelijk is de
wijziging in de Kieswet aan te
brengen, zonder dat vooruitgelo
pen wordt op een eventuele wet
telijke regeling der politieke par
tijen.
KOFFIE EN THEE
GOEDKOPER.
De koffie- en theeprijzen zijn
met ingang van Dinsdag 17 Mei
weer verlaagd. De prijsvermin
dering bedraagt 8 tot 1U cent
voor een halfpondspakje koffie
en evenveel voor een pakje thee
van een ons. De prijsverlaging
van de koffie is een gevolg van
de daling van de koffieprijzen op
de wereldmarkt. I)e daling van
de theeprijzen is veroorzaakt
door de lagere prijzen die vorige
week werden genoteerd op de
theeveiling in Amsterdam.
ONDERZOEK NEDERLANDSE
VOLKSEIGEN.
Op Zaterdag 21 Mei a.s., des
namiddags om 2 uur precies, be
legt de Centrale Commissie voor
Onderzoek van het Nederlandse
Volkseigen van de Koninklijke
Nederlandse Akademie van We
tenschappen een bijeenkomst
voor haar Noordbrabantse mede
werkers uit de omgeving van
's-Hertogenbosch en voor be
langstellenden, in het Oranje-
Hotel, Verwerstraat 27 te 's-Her-
togenboscb.
Voor de pauze zal de directeur,
dr. P. J. Meertens, iets vertellen
over hel doel, de methode en dc
moeilijkheden van het dialect-,
volkskunde- en naamkunde-on-
derzoek, waarna |Mw. Dr. Jo
Daan en de heren O. Veltman en
D. P. Blok hierover nog het een
en ander zullen meedelen.
Na de pauze zal Mw. W. D.
Scheepers spreken over het Ne
derlandse Volkslied. Haar voor
dracht zal worden toegelicht met
bandopnamen. Hierna zal er alle
tijd zijn vragen tes tellen, op
merkingen te maken en sugges
ties te geven.
In de pauze is er gelegenheid
een kleine tentoonstelling van
kaarten en ander materiaal te
bezichtigen.
Belangstellenden gelieven van
te voren, schriftelijk of telefo
nisch, het bureau dér commissie,
Nieuwe Hoogstraat 17, Amster
dam-C, tel. 48487, van hun komst
in kennis te stellen.
DE LAATSTE INZAMELINGS
ACTIE VAN 1940-'45.
Reeds 2 millioen bijeen.
De grote slotinzamelingsactic
van de Stichting 1940-1945 heeft
tot op heden aan rechtstreekse
giften, afrekeningen van plaat
selijke afdelingen en toezeggin
gen van provinciale- en gemeen
tebesturen reeds 2 millioen gul
den opgebracht. Daaronder be
vindt zich' een bedrag van rond
360.000, toegezegd door 6 der
11 provinciale en 513 der 1014
gemeentebesturen van ons land.
Van de overige provinciale en
gemeentebesturen is nog geen
toezegging ontvangen. In vele
van de stichting echter op de
agenda der eerstvolgende raads
vergadering.
De actie, waarmee men 5 mil
lioen gulden hoopt te verkrij-
gen, is intussen nog niet ten
einde. Vele verenigingen en in
stellingen zullen nog over hel
verzoek van de stichting een be
slissing moeten nemen. In hon
derden bedrijven zijn nog uur
loon- acties aan de gang.
JAPAN BETAALT 200.—
VERGOEDING
Voor iedere Nederlandse
krijgsgevangene.
Ongeveer 45000 voormalige
Nederlandse krijgsgevangenen
van Japan zullen nog dit jaar
een schadeloosstelling van om
streeks 200 de man kunnen
verwachten.
In het vredesverdrag van San
Francisco met Japan is namelijk
bepaald dat Japan vóór het einde
van dit jaar een bedrag van 45
millioen zal betalen als schade
loosstelling aan de militairen
van 16 landen (waaronder Ne
derland), die tijdens de oorlog
in Japanse krijgsgevangenkam
pen in het Verre Oosten zijn ge
detineerd, meldt de Tel.
DE ECHO m HEI ZB
Huidzuiver
heid - Huidgezondheid
En puistjes verdrogen door Purolpoeder
In diverse frisse vruchtensmaken a 32 cent per 100 gram
en in rollen a 17 cent per rol
Let op de naam RANG op het beschermend omhulsel
Prins Bernhardt „Het leger ia ie
weinig populair".
„In Nederland is het leger weinig po
pulair, het Nederlandse volk legt wei
nig militaire geestdrift aan de dag. In
een zee- en luchtvarende natie als wij
zijn, spreekt de marine 'en de luchtmacht
nog wel tot de verbeelding van de men
sen, maar de landstrijdkrachten wekken
weinig emoties dat zei prins Bernhard
Zaterdagmiddag in zijn toespraak tot
ruim vijfhonderd reserve- en beroepsof
ficieren tijdens een bijeenkomst van de
Algemene vereniging van Nederlandse
reserveofficieren in de Ridderzaal te Den
Haag. „Ik zou het persoonlijk toejuichen,
zo ging de Prins verder, als er vooral
onder de jeugd meer begrip zou wor
den bijgebracht voor het werk van het
leger. Uit de aard van de zaak is de sol
daat de grootste pacifist, die er bestaat.
Hij immers en laat iedereen zich dat
vooral goed realiseren zal in geval
van nood vooraan moeten staan om het
land, het volk en de vrijheid te verde
digen.
Het was Zaterdag precies vijftien jaar
geleden, dat de Nederlandse soldaat door
het geweld van de Duitse legers werd
gedwongen de wapens neer te leggen.
„Het is goed", zo zei prins Bernhard,
aan het begin van zijn toespraak, „om
ons ondanks alle vreugde te bezinnen op
hetgeen ons land toen overkwam 'en om
ons te beraden, wat ons nu te doen staat.
Onze na-oorlogse defensie nadert haar
voltooiing en spoedig zullen wij ons in
het bijzonder moeten toeleggen op de in
nerlijke versterking van ons verdedi
gingsapparaat. Daarom wil ik speciaal
spreken over de taak van de officier,
omdat het leger en het volk in dat corps
in uren van gevaar hun leiders nioeten
kunnen vinden voor de verdediging van
de vrijheden van het volk." De Prins
wilde geen onderscheid maken tussen de
beroeps- en de reserve-officier omdat zo
zei hij, „als het er op aankomt beiden
aan dezelfde voorwaarden moeten vol
doen. Nog maar al te veel mensen zien
in het officierschap een niet-productieve
arbeid, maar ik zou de bijdrage, die zij
leveren aan de veiligheid van ons land
willen zien als een hoge taak waarvan
de betekenis nu eenmaal niet kan wor
den gemeten met materiële productie
resultaten. Zij die er dus op uit zijn
aardse goederen te verzamelen moeten
hun bestemming zeker niet zoeken in de
strijdkrachten". De Prins ging vervol
gens dieper in op het begrip „leider
schap".
Goed leiderschap is voor de officier
onmisbaar, zijn falen als leider kan re
sulteren aan nodeloze verliezen van
mensenlevens, zelfs het voortbestaan van
he: land kan in gevaar komen door hun
falen. Persoonlijke moed, intelligentie en
vakkennis zijn de basiseigenschappen
van leiderschap. Daarnevens is belang
stelling voor de ondergeschikte onmis
baar. Zorg voor uw mannen, zorg, dat
zij altijd krijgen wat hen toekomt en be
schouw uw dagtaak als nooit geëindigd.
Geef hun goede voorlichting, spreek met
hen, geef duidelijke en juiste orders en
oefen steeds een degelijke controle op
hen uit." De Prins stond vervolgens stil
bij de opleiding van de officier. Zeer
bijzondere aandacht vraagt de karakter
vorming van de aanstaande officier tij
dens zijn opleiding. Op de opleidingsin
stituten moet bijzondere aandacht wor
den besteed aan de algemene sfeer die
er heerst. Een sfeer, die onder sterke in
vloed staat van de houding van de lei
ding.
Een belangrijke taak voor de officier,
vooral voor de reserve-officier, is het
wekken van meer sympathie onder het
volk voor het leger, zei de Prins aan het
slot van zijn toespraak. „Het is dikwijls
zo simpel, in het bijzonder waar het de
strijdkrachten betreft, de lachers op zijn
hand te krijgen. Luister u maar naar de
radio of het cabaret. Maar laat men toch
bedenken, dat elk gemakkelijk succes
van deze aard het prestige ondermijnt,
dat veel anderen met grote zorg en toe
wijding trachten op te bouwen. Door een
negatieve houding op dit punt verbeu-
ren wij het recht op goodwill onder het
Nederlandse volk en ondergraven wij
onze eigen positie, zo besloot prins Bern
hard zijn interessant betoog.
