Firma P. J. DITVOORST-SCHRIJVERS Nieuwlandstraat 14
DE ECHO MUI HET ZUIDEN
Slijterij De Roemer
A
Uit Loonopzand's verleden
LANDBOUW
Hun
beste
vriend 2
De grootste keuze
De fijnste dranken
UW SCHOOLBOEKEN
VROOM A RHEESMAW
15
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN VRIJDAG 8 JULI 1955
15
WONINGINRICHTING
TILBURG
TELEFOON 24262
MODERN
SEMI-MODERN en
RUSTIEK
Bedevaart in de Middeleeuwen
ENKELE WENKEN VOOR EEN
GOED GEBRUIK VAN
TRACTORBANDEN.
«Wl \tt W** i
Een goed onderhoud van tractor
banden kost menig landbouwer nog
wel eens hoofdbrekens. Men heeft
immers zomer en winter te maken
met ongunstige weersinvloeden. Ja,
ook in de zomer, want het felle zon
licht is zeer schadelijk voor rubber
en kan de oorzaak zijn van het ont
staan van kleine barstjes in de
band. Modder en vocht daarentegen
doen geen kwaad en het is zelfs
raadzaam 's zomers de banden met
modder te bedekken. In dit verband
moet men er aan denken, dat men
de banden ook beschermt tegen oli
ën en vetten.
Slippen van banden heeft tot lo
gisch gevolg: slijtage. Slippende
banden door snel optrekken of plot
seling remmen kan tot gevolg heb
ben dat stukken van de ribben af
scheuren.
Om slip op het land tegen te gaan
kan men de wieldruk verhogen door
Waalwijkse en Langstraatse Courant
Burgemeester en Wethouders van Waahvjjk
KOOPJE
VAN DE
WEEK
Bestelt tijdig
bij ons
Erkend leverancier
J. COOLS
v.h. W. Sikkers
MARKT 4 WAALWIJK
Specialiteit in
MERK-
VULPENHOUDERS.
Handelsdrukwerk
Verenigingsdrukwerk
Familiedrukwerk
in het
BETERE GENRE
Waalwijkse Stoomdrukkerij
An toon Tielen - Waalwijk
Reeds in de vroege middeleeuwen
schijnen ook in onze streek de bedevaar
ten in zwang te zijn geweest, want reeds
zeer oude acten maken melding van be
devaarten naar Jeruzalem, Rome, St. Ja
cob van Compestella en andere, naast
kieinere naar minder veraf gelegen ge
nadeoorden, die evenwel ook grote ver
maardheden hadden.
De pelgrims kon men verdelen in drie
soorten. De eersten in sterVenden, die
hun laatste rustplaats kozen in of in de
nabijheid van een of ander heiligdom,
vervolgens hen die de bedevaartsplaat
sen uit louter godsvrucht bezochten en
ten derde de boetelingen, wien het ver
richten van een bedevaart als straf werd
opgelegd, of, haar uit vrije wil onder
namen om vargiffenis van hup zonden te
verwerven. Men zou hieraan nog kunnen
toevoegen een categorie die tot kwijting
van geloften, in tijden van grote rampen
of gevaren gedaan, of ter genezing van
lichamelijke Jcwalen een pelgrimstocht
ondernamen, waarbij het wel gebeurde
dat zij aan de kerk of kapel waar zij
meenden hun behoud gevonden te heb
ben, namaaksels van die ledematen waar
in zij geleden hadden, b.v. ogen, handen,
voeten of dergelijke, van goud of, zilver
of (wanneer het arme lieden gold) van
was vervaardigd, offerden. Bij grote ca
tastrofen, zoals stormen op zee, branden,
waarbij stad of dorp dreigden vernietigd
te worden, kwam het dikwijls voor dat
de opvarenden of bewoners van stad het
lot wierpen, wie hunner in geval van
redding of uitkomst een bedevaart naar
een of ander heiligdom zou ondernemen.
Over het algemeen bestond het ge
waad van de pelgrims dan uit een korte
rok, die tot over de heupen reikte en
cm het middel met een gordel sloot.
Aan deze gordel hing terzijde een pel-
grimsfles, meestal bestaande uit een uit
geholde pompoen. Een grote rozenkrans
hing over de schouder en over het on
derkleed hing een tot aan de knieën rei
kende pellerien, waaraan drie z.g. St. Ja-
cobusschelpen. Het hoofd van de pel
grim was gedekt met e'en grote hoed. In
de hand droeg hij een lange staf, die van
boven uitliep op een knop of kruis en
onder in een punt eindigde. Halverwege
de staf hing een kogel. Voor zo'n bede
vaarter vertrok ontving hij in de kerk
voor het altaar uit de hand van de pries
ter een kalabas, en werden bij die gele
genheid gebeden verricht voor het wel
slagen van de pelgrims, althans... er was
een tijd dat zulks geschiedde. Later
kwam deze gewoonte in onbruik en het
ens thans nog bekende „reisgebed
schijnt hiervan over te zijn.
Uit 't bovenstaande zal menig lezer al
de gevolgtrekking hebben gemaakt, dat
i nde middeleeuwen op de grote heir-
wegen dan wel talrijke pelgrims te vin
den moeten zijn geweest. Inderdaad is
dat zo. Toch had men in al die bede-
vaarters niet enkel gelovigen te zien, die
een moeizame pelgrimstocht gingen on
dernemen. Onder h'en waren er, en hun
aantal zal wellicht niet gering geweest
zijn, die vergrijpen tegen het wereldlijk
gezag te boeten hadden en die uit de stad
het het land hunner vaderen verbannen
waren, en hierin niet mochten terugke
ren, voor zij tot straf voor het door hen
gepleegde geweld of ander misdrijf een
pelgrimmage naar e'en bepaald heiligdom
hadden volbracht.
Het is wel te verklaren dat vele vro
me en goedwillende pelgrims daardoor in
minder goed gezelschap geraakten, en
zij op de bedevaartplaatsen veelal veel
slecht volk, een samenraapsel uit alle
rassen en talen vonden, die zij bijna niet
kenden ontwijken. Mocht de geestelijk
heid zich van de ene kant verheugen, dat
vele gelovigen lange en moeizame bede
tochten ondernamen naar plaatsen door
Christus of Diens heiligen geheiligd, van
de andere kant was zij bezorgd voor de
goede zeden van zovelen, die werkelijk
gevaar liepen.
Er was zelfs een tijd dat de kerk aan
velen, de pelgrimstocht, vooral naar ver
afgelegen oorden ontrade, vooral aan
geestelijke en geordende personen, omdat
hun verplichtingen bij een samenstro-
ming van allerlei slag van volk ernstig
gevaar liepen. Rome schreef de grootste
omzichtigheid voor en vooral vrouwen
en geestelijke zusters probeerde men van
de grote bedevaartsplaatsen terug te
houden.
In dit verband wordt ons ook duidelijk
wat Thomas van Kempen schrijft in het
IVe boek le Hoofdst. van zijn „Navol
ging van Christusen waar ook hij
waarschuwt tegen bedevaarten „niet in
de juiste stemming', ondernomen Moch
ten de welgemeende waarschuwingen in
het begin al enig succes hebben, lang
zamerhand namen misbruiken opnieuw
toe en zag de kerk zich genoodzaakt
steeds strenger op te treden, tot ten laat
ste werd bepaald, dat voor het doen van
zulk een bedevaart naar het H. Land,
naar Rome of zelfs naar een minder be
langrijk heiligdom, een vergunning en
schriftelijke toestemming van de gees
telijke overheid nodig was, soms van de
Paus, dan weer van de Bisschap, terwijl
ia de regel die van de pastoor of diens
vicaris voldoende was. De verstrekte ver
gunning diende in dien tijd dan tevens
als paspoort; immers werden zij, in het
bezit van e'en dergelijke vergunning, niet
voor misdadigers aangezien, die de reis
wegens strafvonnis volbrachten.
Dit laatste brengt er ons vanzelf toe
een paar vonnissen wegens strafpelgrim-
mage opgelegd, te releveren. Zij tonen
ons het kenschetsende van de geest van
die tijden, waarin ze gewezen werden,
de ruwe zeden der poorters, het gezag
van het wereldlijk bewind doen kennen
en ook iets doen zien van de samenwer
king van geestelijke en wereldlijke over
heid. ,i j
Gewoonlijk werd in die vonnissen be
dingen dat de veroordeelde uit het oord
waarheen hij moest pelgrimeren een be
wijs of „toonbrief" moest meebrengen,
waaruit bleek dat de pelgrimage vol
bracht was en de H. H. Sacramenten van
Biecht en Communie was ontvangen.
Soms ook nog dat een zekere gift, bijv.
een zilveren penning was geofferd.
In het jaar 1544 gebeurde het dat te
Venloon Joanna de Weduwe van Wil
lem van Oss, een buurvrouw, en wel Ag-
r.es Christoffelsdochter ernstig had bele
digd. De laatste diende hierover bij het
Loonse schepengerecht een aanklacht in,
welke instantie zich blijkbaar van de
aanklacht weinig aantrok, althans kla-
geresse in het ongelijk stelde voor wat
betreft haar vordering „wegens lasterlij
ke aanteiging teg'en de weduwe gesteld.
Agnes legde zich echter niet neer bij de
uitspraak van het Loonse „schepenge
recht", doch appeleerde bij hun ambtge
noten in Den Bosch (hoger gerechtshof).
Het gevolg hiervan was, dat de Wed. v.
Oss zich in den Bosch moest komen ver
antwoorden „voor die volle vierscaer,
als deze aldaer in de rechten sittende
eeijn".
De uitspraak van het Bosse gerecht
luide o.mVerweerderesse zal ge
houden zijn te gaan naar Geel (Belg.
Brabant) waar vereerd wordt de H.
Dymphena, patrones tegen zinneloosheid,
biddende God Almachtig om betere zin
nen. Ze zal vandaar medebrengen e'en
goed bescheid (toonbrief). Behalve dat
de wed. de kosten moest dragen op het
proces gevallen, moest zij op de eerste
processiedag die in Loon gehouden zou
worden in een linnen kleed met een
kaars van een pond het Allerheiligste
voorafgaan, nadat zij vijf Paternosters
en vijf Ave's heeft gebeden.
In 1545 kregen twee jongemannen te
Venloon op de weg samen onenigheid om
zekere vete reeds langer tussen hen be
staande. Ze werden handgemeen y Go-
yaert Janssoen, zo heete de een, sloeg
Aariaen van Grevenhrouck, de zoon
van de Schout Adriaen van Greven-
brouck, dood (deze schout was een
bastaardbroeder van de heer van Loon.
Grote verslagenheid in het dorp. Na
rijpe „deliberatie werd door het sche-
pengerecht van Loon getracht een
zoen vonnis tot stand te brengen.
Het zoenvonnis luide als volgt:
„Goyaert, de misdadiger, moest „Godt
ter eeren en totter siel en troost te voet
een bedevaart ondernemen naar Rome.
Daar moest hij in de St. Jan van Late-
ranen, voor de beelden van de Apostelen
Petrus en Paulus, drie H. H. Missen la
ten doen voor de zielerust van de ver-
slagene en die op de knieën aanhoren.
Voor het doen der Missen moest hij bin-
nensjaars „een thoon of bewij§brief" me
debrengen.
Na verbeurdverklaring van de goede
ren van de moordenaar en diens familie
en verkoping ervan ten bate van de ar
men, bovendien verbanning van Goyaert,
diens moeder en zuster, werd gerekend
dal de familie van de verslagene volko
men verzoend was.
Kort na de invoering van de Hervor
ming, werd door de Staten het gaan ter
Flakaat verboden. Het eerste plakaat, be
roerende het Bevaert-gaen en andere su
perstitiën werd uitgegeven den 23 Juni
1587. In 1588 oordeelde de Staten het
nodig om hetzelfde te vernieuwen, als
ook in 1588, 1590 en 1591.
Blijkbaar trokken de katholieken zich
weinig van de bezorgdheid der Staten
aan, ook niet toen de Staten op boete
voor „elcken persoon contairie doende,
te verbeuren een boete van vier 'en twin-
tigh Carolus guldens, tot veertigh groo-
ten het stuck, ende boven die gecorri-
geert te worden abitralycken, naer exi
gence van der saeke, soo dickwijls als
het gebeuren sal..." stelde.
In Januari 1647 werd een nieuw pla
kaat uitgegeven, waarin behalve boete
nog gevangenisstraf in het vooruitzicht
werd gesteld.
Het laatste plakaat dateerd van 21 Juli
1714, waarin nog eens in den brede te
gen deze paepsche superstitie wordt ge
ageerd. (Nederl. Kerkelijk Pracaatboek,
door Nic. Wiltens) 1722.
Nimmer heeft men de katholieken
van het ter bedevaart gaan kunnen
weerhouden, wat wél wijst op een diep
ingeworteld gebruik in onze streken.
Loon op Zand. P. A. v. B.
Wm er in en om hun woonplaats gebeurt, welk nieuws er uit de
buurt is, dat alles lezen ze in het plaatselijk nieuwsblad, hun beste
vriendl Hij weet precies, waar zij belang in stellen. Daarom stellen
zq belang in hèm, in alles, wat er in staat, öök in de advertenties I
Doet Uw voordeel met deze belangstelling 1 Benut bet plaatselijk
voor Uw verkoop-reclame I
De renners van de Nederlandse Tour de France-pl oeg zijn Dinsdag vanuit Roo
sendaal per trein naar Parijs vertrokken.
V.l.n.r.: Wout Wagtmans, Wim van Est, Adri Voorting, Gerrit Voorting sm
Daan de Groot in hun coupe op het Roosendaalse station.
MAKEN BEKEND,
dat aanmeldingen van nieuwe leerlingen voor de openbare lagere
school bij voorkeur worden ingewacht uiterlijk 30 Juli a.s. bij het
Hoofd dier school en wel in het schoolgebouw, Stationsstraat 24
(zij-ingang rechts boven), ofwel te zijnen huize St. Antoniusstr. 33.
Zij die hun kinderen reeds hebben opgegeven, behoeven dit thans
niet opnieuw te doen.
vloeistof in de banden te doen of
door wielgewichten.
M enmoet beslist verhinderen dat
de banden tegen de zijwanden van
de ploegvoor schuren. Dat kan men
doen door de ploeg op juiste wijze
achter de trekker te koppelen.
Een x-aadgeving die altijd zijn
waarde behoudt is: let op de span
ning en op de snelheid. Overspan
ning of onderspanning van de ban
den kunnen karkasbreuken veroor
zaken. Gi-ote snelheid geeft extra
slijtage; bovendien zijn tractorban
den daar niet op berekend.
Door een juist gebruik zullen de
voordelen van de luchtband nog
beter tot hun recht komen.
DE BESTRIJDING VAN
BRANDNETELS EN BRAMEN.
Brandnetels en bramen zijn beide hard
nekkige onkruiden. Bestrijdingsmiddelen
ais Natriumchloraat en groeistoffen als
2,4-D en MCPA hebben op deze onkrui
den slechts een tijdelijk effect. Geen der
genoemde preparaten bezit het vermo
gen om de wortel van de genoemde krui
den te doden.
Thans beschikken wij echter over een
speciale groeistof welke het mogelijk
maakt oin met één enkele bespuiting
brandnetels en zelfs krachtig ontwikkelde
braamstruiken met „wortel en tak uit
te roeien. Deze groeistof 2,4,5-T ge
naamd, wordt in de handel gebracht on
der de naam Nolatox.
Het meest gunstige tijdstip voor de
bestrijding van brandnetels is als de
planten 10—12 cm hoog zijn. Men kan
dan volstaan met een dosering van 20
cc van het preparaat op 100 liter water
per 100 m2 grondoppervlak. Zijn de
brandnetels reeds groter, bijv. 2530 cm,
neem dan 30 cc van het preparaat per
100 m2.
Bramen kunnen gedurende de gehele
periode van Mei tot begin September
bestreden worden. De gebruiksdosering
is 40 cc 2,4,5-T ester op 100 liter wa
ter per 100 m2 oppervlak. De braam
struiken moeten aan alle zijden goed be-
SDoten worden.
Evenals bij de andere groeistoffen
worden met 2,4,5-T ester de beste resul
taten verkregen als gespoten wordt bij
groeizaam weer. Bij het werken in tuinen
ol boscomplexen dient er voor gewaakt
te worden dat geen spuitvloeistof over
waait op sierheesters of andere bomen;
deze zouden anders ernstig beschadigd
kunnen worden.
Indien U hinder ondervindt van brand
netels of bramen, kunnen wij II een be
spuiting zeker aanbevelen. U zult ver
steld staan van de resultaten.
UITKOMSTEN TELLING VAN
VEESTAPEL MEI 1955.
Van de landbouwtelling Mei 1955
heeft het centraal bureau voor de sta
tistiek de voorlopige uitkomsten bekend
gemaakt voor wat betreft de veestapel.
Uit deze cijfers blijkt, dat t.o.v. Mei '54
de varkensstapel een aanzienlijke uitbrei
ding heeft ondergaan, doch dat in de
rundvee-, paarden-, schapen-, hoender
en eendenstapel enige inkrimping is op
getreden.
De rundveestapel bedraagt thans
2.989.300 stuks, hetgeen t.o.v. Mei 1954
een vermindering betekent met 36.300
dieren (1,2 pet.) Deze achteruitgang is
het grootst in de provincies Utrecht
4,3 pet.), Zuid-Holland 3,9 pet.) en
Friesland 3,7 pet.). Een uitbreiding
geven Noord-Brabant 4,5 pet.), Lim
burg 3,3 pet.) en Zeeland 1,5
pet.) te zien. De melkveestapel omvat
thans 1.508.000 dieren, tegen 1.547.500
ir. Mei 1954 2,6 pet.). Met uitzonde
ring van Noord-Brabant, waar een toe
neming met 2,9 pet. is opgetreden, ge
ven de overige provincies e'en verminde
ring te zien, welke het grootst was in
Friesland 5,2 pet.) en Zuid-Holland
l— 5.1 pet.).
De varkensstapel is aanmerkelijk uit
gebreid en bedraagt thans 2.364.000 die
ren, tegen 1.945.000 in Mei 1954
21,1 pet.). Een dergelijk groot aantal is
r.og nimmer in Mei geteld. De grootste
toeneming geven Noord-Brabant en Lim
burg te zien (resp. 29,1 en 27 8 pet.).
Daar het aantal gedekte zeugen eveneéns
sterk is toegenomen 25.8 pet.) moet
met een nog verdere stijging van de var
kensstapel worden rekening gehouden.
De gestadige achteruitgang van het
aantal landbouwpaarden blijkt in het af
gelopen jaar nog niet tot staan te zijn
gekomen. Zo omvat de paardenstapel
thans rond 220.300 dieren tegen 241.000
in Mei 1954 8.7 pet.). Ook de fok
kerij is naar het aantal gemeten sterk in
betekenis afgenom'en 23,0 pet.). Al
leen in Zeeland was er een uitbreiding
van het aantal veulens 2.8 pet.). In
de overige provincies is een sterke in
krimping te constateren, welke 't grootst
was in Limburg 49,8 pet.) en Noord-
Holland 29,1 proi'cnt).
De schapenstapel fcJ'jkt ook dit jaar
wederom kleiner te S'jn en bedraagt
thans rond 377.900 stuks tegen 407.000
in Mei 1954 7.1 pet.). De uitbreiding
van de hoenderstapel, welke in de afge
lopen jaren regelmatig doorging, blijkt
thans plaats gemaakt te hebben voor e'en
geringe achteruitgang 3,4 pet.).
Werden in Mei '54 in totaal 31.446.000
hoenders geteld, thans bedraagt dit aan
tal 30.365.000. De eendenstapel geeft
<en inkrimping te zien met 52.000 stuks
10.2 pet.) en omvat thans 446.000
stuks.
Tot onze, diepe droefheid
overleed heden plotseling, onze
lieve Moeder, Schoonmoeder
en Oma,
ARIAANTJE IN 'T VELT
Weduwe van
J. L. VAN DER LINDE
in de leeftijd van ruim 75 jaar.
P. C. van der Linde
A. van der Linde-
Quirijns
Jan - Tonnie en Arja
E. P. van Zelst-
van der Linde
A. van Zeist
Sjaantje en Hans
A. J. van der Linde
A. van der Linde
van Peer
Co "en Joh an.
Capelle (N.Br.), 7 Juli 1955
Hoofdstr. 44
De ter aarde bestelling is
bepaald op Maandag 11 Juli
des namiddags om 2 uur.
Waalwijk, 7 Juli 1955.
Burgemeester en Wethouders van Waalwijk,
J. L. P. M. TEIJSSEN, Burgemeester
N. VLAAR, Secretaris.
STATIONSSTRAAT 72 TEL. 3087
W A A L W IJ K
'js.rjw
Alleen Vrijdag en Zaterdag
Boeren-metworst,
onze bekende kwaliteit,
100 gram
Bessen sap,
heerlijk bij de pudding.
per fles «i.ü.
Fruit-cocktail,
Californische fruit melange
op sap, per blik
Lange sprits,
zeer fijn koekje, 250 gram
Chocolade Mints,
ook in Engeland zeer
geliefd, 200 gram
Uit eigen bakkerij:
Cocosbanket,
steeds een succes,
250 gram
DEN BOSCH EINDHOVEN